KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU...

135
k KAMU İHALE KURUMU KAMU İHALE KURUMU-KIK TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ-TOBB Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu / Uygulamalarının Değerlendirilmesi Sempozyumu 4-5 ARALIK 2017 İNTES 1964 978-975-8847-05-1

Transcript of KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU...

Page 1: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

kK A M Uİ H A L EKURUMU

KAMU İHALE KURUMU-KIK TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ-TOBB

Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu/

Uygulamalarının Değerlendirilmesi Sempozyumu

4-5 ARALIK 2017

İNTES1964

978-975-8847-05-1

Page 2: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

GİRİŞa

G ünüm üzde kam u ida re le r in in en ö ne m li iş lev le r inden b ir tanes i kend i le r ine ve r i len görev le r i yaparken iyi yö ne t iş im i lke le r i çerçevesinde bu görev le r le i lg il i güven il ir , şeffaf, doğru ve kam uoyu den e t im in i m ü m k ü n k ı lacak ka tı l ımcı b ir y a k la ş ım la b ilg i ü re tm e k t i r . Bu bilg i ü re tm e faa liyet i b ir yandan ida re le r in kendi k u ru m s a l g e l iş im le r in e fayda sa ğ lam a k ta öte yandan görev a lan ın ın paydaşları iç in daha sağ lık l ı b i r rekabet o r tam ı ya ra t ı lm as ına katkı sunm a k ta d ı r . Bu işlev öze l l ik le de devlet ve piyasa i l iş k i le r in in yoğun o lduğu kam u h izm e t i a la n la r ında daha da önem li hale ge lm ek ted ir .

K am u a l ım la r ı da dev le t-p iyasa i l i ş k i le r in in öne m li b ir kes iş im alanını ifade e tm ek ted ir .B i r yandan ka m u kaynağını en v e r im l i ve e tk in b iç im de harcanm as ı a m a ç la n ırk e n d iğ e r yandan bu a l ım la r ın i l işk ide o lduğu ve bu yönüyle ge l iş t i rd iğ i p iyasanın sağlık l ı b iç im de ça lışm asın ı sa ğ lam ak tad ır . Bu s is tem in sağlık l ı b iç im de iş lem es i kam u m a l iye t in in e tk in l iğ in in yanı sıra s ü rd ü rü le b i l i r l iğ i , daha açık b ir ifadeyle ekon o m ik l iğ i , sosya l l iğ i ve çevrec i l iğ i ortaya ç ıka rm ak tad ır . K am u a lım la r ın ın ik t isad i b ü yü k lü ğ ün ü n m i l l i g e l i r in yak la ş ık yüzde 7'si; to p la m kam u h a rca m a la r ın ın yak la ş ık yüzde 22'si düzeyinde o lduğu göz önüne a lınd ığ ında anı lan i l işk in in e tk is i daha da önem kazanm aktad ır .

K am u İhale K u ru m u ile Türk iye O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ i iş b ir l iğ i ile düzen lenen K am u İhale Kanunu ve K am u İhale S ö z le şm e le r i Kanunu U yg u lam a la r ın ın D e ğ e r le n d ir i lm e s i S em pozyum u bu i l işk in in tü m boyu tla r ı ile ele a lınm ası hedefi ile düzen lenen b ir e tk in l ik o lm u ş tu r . E l in izdeki k i tap S em pozyum da yapı lan s u nu m la r , ka tı l ımcı

d e ğ e r le n d i rm e le r i ve so ru -ya n ı t e tk in l ik le r in i içe rm ek ted i r . Konular, K am u İhale Kanunu ve K am u İhale S ö z le şm e le r i K a n u n u 'n un 15 yılı aşan uygu lam a deney im i boyunca ta ra f la r açısından en fazla d e ğ e r le n d irm e , ta r t ış m a ve e leş t i r i konusu yapı lan u ns u r la rd a n se ç i lm iş t i r . Bu an la m d a da yak la ş ık maliyet, iş deneyim i, aşırı düşü k tek l i f le r , f iyat fa rk la r ı ve söz leşm e uygu la m a la r ı konu la r ında b irb ir ind e n d eğe r l i te sp it ve k a tk ı la r yapı lm ış t ır .

S em pozyum da yapı lan ve bu k itap ta y e r alan d e ğ e r le n d i rm e le r K am u İhale K u ru m u n u n kısa ve orta vade li ça lışm a p lan lam as ına katkı sağ layacak ve ö nem li b ir p e rs p e k t i f sunacaktır . K am u İhale K u ru m u ça lışm a dönem i boyunca k u ru m s a l yö ne t iş im i lke le r ine bağlı, kam u ve özel s e k tö rü n s o ru n la r ın a eşit b iç im de yak laşan ve y ü rü t tü ğ ü ka m u h izm e t in i e tk in , v e r im l i ve hukuka uygun b iç im de sü rd ü re n b ir kam u k u ru m u o lm u ş tu r . Dolayısıy la K am u İhale Kanunu ve K am u İhale S ö z le şm e le r i Kanunu U ygu lam a la r ın ın D e ğ e r le n d ir i lm e s i S e m pozyum unda elde edilen b i lg i le r in de kam u a l ım la r ı a lan ın ın daha sağlık l ı ça lışm asına katkı sağlayacağı bek len m e k ted ir .

Bu ves ile ile S em pozyum da su n u m yapan pane l is t le re , so ru , katkı ve d e ğ e r le n d i rm e yapan ka t ı l ım c ı la ra , o rganizasyon konusunda des tek le r in i es irgem eyen Türk iye O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ ine ve bu k i tabın basım ındak i değerl i ka tk ı la r ından ö tü rü Türk iye İnşaat S anay ic i le r İşveren Send ikasına te ş e k k ü r le r im i su n u y o r ve kitabın konuyla i lg i lenen herkes için ya ra r l ı o lm asın ı d i l iyo ru m .

Ham di GÜLEÇKam u İh a le Kurum u Başkanı

Page 3: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

İÇ İNDEKİLERM

AÇIŞ KONUŞMALARI 6Faik Yavuz - Türkiye Odalar ve Borsalar B irliğ i (TOBB) Başkanlık Divanı Üyesi 7Hamdi Güleç - Kamu İhale Kurumu (KİK) Başkanı 9

BİRİNCİ OTURUM - Yaklaşık Maliyetin Gizliliği 12Oturum Başkanı ve Konuşmacı - Köksal Sarınca - Kamu İhale Kurul Üyesi 13İlhan Aytekin - Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) Program İzleme Daire Başkanı 13Hacı Mehmet Kuloğlu - M illî Eğitim Bakanlığı İnşaat ve Emlak Dairesi Başkanlığı 14Merdan Hürmeydan - Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası (İNTES) Yönetim Kurulu Üyesi 16Soru Cevap Bölümü 20

İKİNCİ OTURUM - Tüzel Kişinin Ortağına A it İş Deneyim Belgesini Kullanımında Ortağa İlişkin İlave K riter Getirilmesi 26Oturum Başkanı ve Konuşmacı - Erdem Bafra - Kamu İhale Kurumu Hukuk Danışmanı 27Kamuran Yazıcı - Karayolları Genel Müdür (KGM) Yardımcısı 27Ahmet Altay - İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Satın Alma Daire Başkanlığı İhale İşleri Müdürü 28H. Necati Ersoy - Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası (İNTES) Genel Sekreteri 30Doğangün Çiflik - Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) Proje İnşaat Daire Başkan Yardımcısı 32Soru Cevap Bölümü 34

ÜÇÜNCÜ OTURUM - Yapım İşlerinde B enzer İş Grupları Tebliği ve Benzer İşe Uygun Tutarların Ayrıştırılm ası 36Oturum Başkanı ve Konuşmacı - Nilhan Özkan - Kamu İhale Kurumu Grup Başkanı 37Abdulvahap Avşin - Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) İhale Dairesi Başkanı 38Ali Rıza Kıran - Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) Yol Yapım Daire Başkanı 41Doğangün Çiflik - Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) Proje İnşaat Daire Başkan Yardımcısı 43Haluk Büyükbaş - Türkiye Müteahhitler B irliğ i (TMB) Genel Sekreteri 44Soru Cevap Bölümü 46

DÖRDÜNCÜ OTURUM - Aşırı Düşük Tekliflerin Değerlendirilm esi ve Sın ır Değer Tespiti 52Oturum Başkanı ve Konuşmacı - Serdar Günbay - Kamu İhale Kurumu Başkan Yardımcısı 53 M. Şamil KayalakUlaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM) Genel Müdür Yardımcısı 54 Musa KorkutSağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü Tedarik Yöntemleri ve Satın Alma Daire Başkanı 56İlhan Aytekin - Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) Program İzleme Daire Başkanı 58Ercan Ata - Türkiye Odalar ve Borsalar B irliğ i (TOBB) Mobilya Ürünleri Meclis Başkanı 60Soru Cevap Bölümü 62

4

Page 4: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

BEŞİNCİ OTURUM - Fiyat Farkı Uygulamalarının Değerlendirilm esi 70Oturum Başkanı ve Konuşmacı - Eren Toprak - Kamu İhale Kurumu Kamu İhale Uzmanı 71

Leman Keskin

Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM) Müşaviri 73

Mustafa Murat - Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel M üdür Yardımcısı 74

Mustafa Bildik

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Plan Proje ve Yatırım Daire Başkanlığı Kesin Hesap Şube Müdürü 77

Emre Gencer - Türkiye Asfalt Müteahhitleri Derneği (ASMÜD) Yönetim Kurulu Üyesi 79

Fatih Kölmek - Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Elektrik Piyasası Daire Başkanlığı Grup Başkanı 81

Fazıl Coşkun - AYDEM Elektrik Firması Temsilcisi 84

Soru Cevap Bölümü 86

ALTINCI OTURUM - Mal ve Hizm et A lım larında Sözleşme Uygulamalarının Değerlendirilm esi 88Oturum Başkanı ve Konuşmacı - Mehmet Atasever - Kamu İhale Kurul Üyesi 89

Abdullah Yusuf Uğuz - Sağlık Bakanlığı Mali Analiz Dairesi Başkanı 90

Günay Ataysınlar

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı Satın Alma Şube Müdürlüğü Şefi 92

Âdem Çakır - M illî Savunma Bakanlığı İkmal Albay/Tedarik Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı 93

Emin Bank - Türkiye Odalar ve Borsalar B irliğ i (TOBB) Yazılım Meclisi Üyesi 96

Mehmet Şanal - Türkiye Odalar ve Borsalar B irliğ i (TOBB) İklim lendirme Meclisi Başkan Yardımcısı 98

Av. Refika Eser - Türkiye Sağlık Endüstrisi İşverenleri Sendikası (SEİS) Genel Sekreteri 99

Soru Cevap Bölümü 102

YEDİNCİ OTURUM - Yapım İşlerinde Sözleşme Uygulamaları ve Genel Şartnam enin Değerlendirilm esi 104

Oturum Başkanı ve Konuşmacı - İbrahim Baylan - Kamu İhale Kurumu Hukuk Hizmetleri Dairesi Başkanı 105

Ömer Faruk Akbulut - Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) Proje İnşaat Daire Başkan Yardımcısı 106

Gürkan Arı - Türkiye Odalar ve Borsalar B irliğ i (TOBB) İklim lendirme Meclis Üyesi 111

Kazım Bayburt - Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) Uygulama Şube Müdürü 114

Deha Emral - Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası (İNTES) Yönetim Kurulu Başkan Vekili 117

Rüstem Çödek - Sayıştay Başkanlığı Uzman Denetçi - Grup Başkanı 119

Soru Cevap Bölümü 124

5

Page 5: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

AÇIŞ KONUŞMALARI/ / i

FAİK YAVUZTürkiye Odalar ve Borsa lar Bir l iği (TOBB) Başkanl ık Divanı Üyesi

HAMDİ GÜLEÇKamu İhale Kurumu (KİK) Başkanı

6

Page 6: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

FAİK YAVUZ

K am u İhale K u ru m u Başkan ım ız Sayın Hamdi Güleç, Sayın M aliye Bakan lığ ı te m s i lc i le r i , kam u k u ru m la r ım ız ın çok k ıym e tl i b ü ro k ra t la r ı , iş dünyasının çok d eğe r l i te m s i lc i le r i ; s iz le r i şahsım ve Türk iye O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ i adına saygıyla s e la m lıyo ru m .

TOBB B aşkan ım ız Sayın H isa rc ık l ıoğ lu 'n un bütün m is a f i r le r im iz e se la m ve sevg i le r in i i le t iyo rum .

B iz im için çok ö ne m li o lan bu top lan tıya Tü rk özel s e k tö rü n ü n çatı k u ru lu ş u o la rak ev sah ip l iğ i y a pm a k ta n büyük m e m n u n iy e t duyuyoruz. Bu ves iley le hepin ize hoş ge ld in iz d iyo rum .

D eğer l i d os t la r ım , biz bu top lan tıy ı b ir aile top lan tıs ı o la rak g ö rüyo ruz zira buradak i g ün dem in iki o r ta k ta raf ı var. Biri , iş yaptıran kam u, d iğeri de iş yapan özel sek tör . Burada ku l lan ı la n k a yna k la r da hep im iz in o r ta k k a yna k la r ıd ı r yani bu iş b iz im o r ta k m ese lem iz . K am u iha le le r in de k i b e k le n t i le r im iz de hiç is t isnasız aynıdır.N e d ir b ek len t im iz? K a m u n un ve m i l le t im iz in kaynak la r ın ın en v e r im l i şek i lde ku l lan ı lm as ıd ı r .

Bunu yaparken de özel sek tö rü n , zaafa u ğ ra t ı lm a da n işi hakkıy la yapan özel sek tö rü n , öne çıkm ası ve bu m eka n izm a n ın özel s e k tö rü m ü z ü n g e l iş im in e de katkı sağ lam ası g e re k i r diye düşünüyo ruz . Yani bü tün sü rec in he r kes im için kazan -kazan pro jes ine dönüşm es i.

Burada, K am u İhale K u ru m u m u z ve Maliye B akan lığ ım ız ın ka ra r la r ı mevzuatı be l i r ley ic id ir . Ü lke o la rak kam u iha le le r in de g eçm iş ten bugüne ö ne m li m esafe kat e tt ik . G erek m evzua t gerekse te k n ik a ltyapı bak ım ından büyük b ir te c rüb e kazandık. Tabii bu süreç, d in a m ik b ir sü reç t i r .Bazen mevzuatı hazır l ıyoruz, sahada öng ö rü lm eye n g e l iş m e le r oluyor, buna göre de revize e tm e k gerek iyor. Zam an değişiyor, te k n o lo j i le r değişiyor, buna ayak u y du rm am ız lazım diye düşünüyoruz .İşte bu noktada, e ğe r k a m u -ö z e l s e k tö r is t işa res in i ç a l ış t ı ra b i l i rs e k yani o r ta k aklı o lu ş tu ra b i l i r s e k en doğ ru işi de yapm ış o lu ruz . O yüzden biz bu ça lışmayı çok önem s iyo ruz .

Bu ves iley le de K am u İhale K u ru m u Başkan ım ız Sayın Güleç 'e ve Maliye Bakanım ız ın -şu an aram ızda yok, gelem ediler, B a ka n la r K u ru lu top lantısı iç in hazırlık yap ıyo rla r- M üs teşa rı Sayın Kaya'ya özel s e k tö r adına yü re k te n te ş e k k ü r e d iyo rum . Yine pek çok bakan lığ ım ız ve k u ru m u m u z da bu işin ana a k tö r le r in d e n d ir . Burada, çok değer l i üst düzey b ü ro k ra t la r var, iş dünyamız ın değerl i te m s i lc i le r i var. Gün boyu bu ö ne m li m e s e le le r i is t işare e d e ce k le r ayrıca eli taşın a lt ında olan bütün ka t ı l ım c ı la ra da ca m iam ız adına yü re k te n te ş e k k ü r ed iyo rum .

Değer l i d os t la r ım , zaten burada çok ö nem li baş l ık la rda ko n u la r ta r t ış ı lacak t ı r . O yüzden ben b irkaç hususu ifade edip s ö z le r im i b i t i receğ im .

B iz im bakış açımızı b iraz önce söy led im , biz ka yna k la r v e r im l i ku l lan ı ls ın is t iyoruz. Burada da hak eden le hak e tm eyen in ay rım ın ın iyi yapı lm ası g e re k i r diye düşünüyoruz . Ded iğ im gibi bu b iz im için b ir a ile top lan tıs ı. Zam an zam an hep im iz şah it o luyoruz, b ir kam u binası yapı lm ış , b itm iş , te s l im ed i lm iş , çok güze l am a bak ıyo rsunuz ki üç dört yıl sonra bina dökü lm eye başlıyor, çatısı akıyor, boyası dökü lüyor. İşte biz, işi hakkıy la yapab i lecek o lana te s l im e de l im derken, bunu kasted iyoruz. B unun la i lg i l i pek çok konu var. Aşırı düşü k te k l i f le r in ay ık lanm ası, benzer iş le rdek i yak la ş ık m a l iy e t le r in hesap lanm as ı gibi. Am a b iz im önce l ik le şu te k t ip

7

Page 7: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ş a r tn a m e iş inden k u r tu lm a m ız lazım. En basiti , yap ı lacak iş aynı o la b i l i r ama Akden iz kıyısında yap ı lacak bina ile dokuz ay kışın o lduğu b ir bölgede yap ı lacak b inanın ne m a liye t i ne s tandard ı ne de yapım sü res i aynı. E lbe tte ş a r tn a m e fa rk l ı la ş ıyo r am a bak ıyo rsunuz pek çoğu kes-yap ış tı r a l ınm ış şek l iy le konu luyor. Burada, he r işin ş a r tn a m e s in in t i t iz l ik le s ıf ırdan o lu ş tu ru lm a s ı lazım. Bunu sa ğ lam ad ığ ım ız zam an s o ru n la r ı b i t irem ey iz .

B iz im çok önem ve rd iğ im iz konu la rdan bir i de ye r l i ü re t im e sağ lanan f iyat avantajı konusudur.Biz bu işin peşini y ı l la rca kovaladık, y ı l la rca bunu is ted ik . İs tem e m iz in sebebi de basit, ye r l i sanayiyi g e l iş t i rm e k t i r . Bu çok ö ne m li b ir araçtır. Dünyanın en büyük e k o n o m i le r i de bunu uyguluyor, sonuç la r ın ı alıyor. Dünyanın en büyük iki ekonom is i ABD ve Çin de bunu uyguluyor. Sağ o lsun, Sayın C u m h urb aşka n ım ız ın desteğ iy le bu konudak i kanun d üzen lem es i de yapıld ı ve sonuç la r ın ı da hem en görm eye baş ladık . K am u iha le le r in de ye r l i a l ım oranı, tu ta r o la ra k %10 sev iyes inden 2017 'n in i lk alt ı ayı i t ibarıy la % 40 ' la r ın üzer ine çıktı. Burada te m e l konu şu: Bu yüzde 40 ' l ık a lım ın ihale adedi o la ra k yak la ş ık yarısı, üst s ın ır o lan %15 fiyat avan ta jından faydalanıyor. D iğer yarısı, daha düşük avan ta jdan faydalanıyor. Bunu f iyat avanta jının üst sınırı o lan % 15 'te sa b i t leye l im . Bu d u ru m , bütçeye de ek b ir yü k g e t i rm e z çünkü zaten ihale tu ta r la r ı o la ra k ye r l i a l ım la r ın ın %90'ı üst s ın ırdan iş lem görüyor. T u ta r o la ra k geriye ka lan % 10 'u da üst sınıra ç e k m e k büyük b ir ilave yü k g e t i rm e y e c e k t i r am a adet o la rak çok büyük fa rk o lu ş tu ra c a k ve özel sek tö re m o ra l kazandıracaktır .

Burada ö ne m li konu la rdan b ir is i de doğ rudan kam u a l ım la r ınd a bunun uygu lan ıyo r o lm asıd ır . H â lbuk i kam u a r t ık m ü te a h h i t l ik iş le r in in pek çoğunun iha les in i iç indek i m a lzem ey le b ir l ik te yapıyor. Burada ye r l i a lım ına bakı lm ıyor. Ö ze ll ik le bu t ü r iş le rde ge rek inşaat m a lze m e s i ku l lan ım ınd a gerekse içine konu lacak e k ip m a n la r bak ım ından ye r l i a lım ı m u t la ka şa r tnam eye e k le n m e l i ve f i rm a la rd a n f iy a t la r da bu şa r t la ra göre a lınm a lıd ır . İşin ö ne m li noktası burasıdır.

B ü tün bu konular, m ak ine s e k tö rü n d e n tu tu n da i k l im le n d i rm e se k tö rü n e , inşaat s e k tö rü n e kada r pek çok s e k tö rü m ü z için de ö nem lid ir . Az önce ifade e t t iğ im gibi ü re t im devi ded iğ im iz Çin, pek çok se k tö rd e k i s ıç ram ayı bu şek i lde yaptı ve ş i rk e t le r in i

dünya ile rekabe t eden ölçeğe taşıdı. Ben is t işare ve o r ta k ak ı l la en doğru iş le r in yapı lacağına inan ıyorum . K ü l tü rü m ü z de bunu söy lüyo r zaten; is t işare eden yanı lm az.

Bu ves iley le top lan t ım ız ın bereke t l i geçm es in i d i l iyo ru m . Tüm em eğ i geçen le re te k r a r te ş e k k ü r ed iyo rum , hepin iz i saygıy la s e la m lıy o ru m e fend im .

8

Page 8: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

HAMDİ GÜLEÇ

K am u ve özel s e k tö rü n değerl i te m s i lc i le r i , han ım e fend i le r , beyefendi le r; K u ru m u m u z ve Türk iye O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ i ta ra f ından düzen lenen "K a m u İhale Kanunu ve Kamu İhale S ö z le şm e le r i Kanunu U ygu lam a la r ın ın D e ğ e r le n d ir i lm e s i S e m p o zyum u "n a hoş geld in iz . Hepin iz i K u ru m u m ve şahs ım adına saygıyla s e la m lıyo ru m .

T ürk iye 'de m i l l î ge l i r in yak la ş ık %6,7'si, to p la m kam u h a rca m a la r ın ın yak la ş ık %22'si büyü k lü ğ ün d e ik t isad i e tk i le r i o lan K am u İhale Kanunu ve K am u İhale S ö z le şm e le r i Kanunu 2018 yılı başında on beşinci uygu lam a yılını ta m am laya ca k t ı r . On beş y ı l l ık dönem de gerek ihale gerekse söz leşm e s ü re ç le r in d e ida re le r i ve is te k l i le r i i lg i lend iren b irçok ge l işm e o lm u ş ve yapılan hukuk i d ü z e n le m e le r le eş g ü d ü m lü o la ra k ku ru la n te k n ik altyapı ve e le k t ro n ik s is te m le r sayesinde, kam u ihale s is te m in in daha e tk in b ir yapıya k a v u ş tu ru lm a s ın a yö n e l ik a d ım la r a tı lm ış tı r .

K am u ihale m evzuatın ın g e l iş t i r i lm e s i ve uygu lam an ın y ö n le n d ir i lm e s i m isyonunu yü k le ne n K u ru m u m u z , bu iş lev le r i şe ffa f ça lışm a

ilkem iz in gereğ i o la rak tü m paydaşla r ım ız la , e tk in b ir şek ilde , g ö rü ş a lışve r iş inde b u lu n a ra k ye r ine g e t i rm e k te d i r . Bugün b ir araya ge lm em iz i sağ layan s e m p o zyum da bu am aca yö n e l ik o la ra k d üze n le nm iş t i r . Bu ves iley le bize bu imkânı sağlayan, başta Başkan ım ız Rıfat H isa rc ık l ıoğ lu Beyefendi o lm a k üzere, Türk iye O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ in in değerl i yö ne t ic i le r in e ve p e rsone l ine de te ş e k k ü r e tm e k is te r im .

Değer l i ka tı l ım cı la r , iki gün sü re ce k olan sem pozyum da , yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i , tüze l k iş in in ortağ ına ait iş deney im belgesi ku llan ım ı, yapım iş le r inde benzer iş g rup la r ın ın b e l i r le nm e s i, aşır ı düşü k te k l i f le r in d e ğ e r le n d ir i lm e s i , f iyat fa rk ı d ü z e n le m e le r i ve söz leşm e u ygu lam a la r ı konu la r ında uygu lam ada ka rş ı laş ı lan so ru n la ra , ida re le r in ve s e k tö r paydaşların ın k ıym etl i g ö rü ş le r i ışığında, ç ö z ü m le r ü re tm e k amacıy la b ir araya ge ld ik .

Tart ışm a b aş l ık la r ım ızdan i lk i : "Yaklaşık Maliyet in G iz l i l iğ ine İ l işk in Ku ra l" konusudur. 2003 yılında y ü rü r lü ğ e g iren 4734 sayılı K anun 'un get ird iğ i ö ne m li ye n i l ik le rd e n b ir is i, yak la ş ık m a l iye t in ida re le rce gerçekç i ve piyasa fiyatını yans ıt ı r şek i lde b e l i r le n m e s id i r . G e ti r i len bu önem li d e ğ iş ik l ik le is te k l i le r in yak la ş ık m a l iye t ten habers iz o la rak gerçekç i te k l i f v e rm e le r i , k a m u n un da piyasa f iyatının üzer inde a lım ya pm am as ı s a ğ la n m a k is tenm iş t ir . A ncak yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in ta m an lam ıy la s a ğ lan a m ıyo r o lm as ına y ö n e l ik e le ş t i r i le r ve buna bağlı uygu lam ada ortaya çıkan so run la r , ö teden beri d ile g e t i r i lm e k te d i r .

Y aklaşık m a l iye t in g iz l i l iğ in in veya açık o lm as ın ın o lu m lu ve o lu m s u z so nuç la r ı b u lu nm a k ta d ır . Y aklaşık m a l iye t in g iz l i l iğ ine i l işk in u lu s la ra ra s ı uygu lam ada fa rk l ı d ü z e n le m e le r in o lduğu da b i l in m e k te d i r . Bu açıdan, bugün burada yapı lacak ta r t ış m a la r ın çok k ıym e t l i o lacağını ve ü lkem iz g e rçe k le r in e uygun b ir sonuca va rı lab i leceğ in i d ü şü n üyo rum .

İk inci O tu ru m başlığ ımız: "İş Deneyim Belgesi K u l lan ı lan Tüzel K iş i l iğ in , Yarısından Fazla H isses ine Sahip Ortağının D u ru m u " konusudur. B i l ind iğ i üzere, kam u ihale mevzuatınca, tü z e l k iş i l iğ in yarıs ından fazla h isses ine sahip ortağ ına a it iş deney im be lges in in tü ze l k iş i l ik ta ra f ından su n u lm a s ı im kân ı bu lu nm a k ta d ı r . Öte yandan, ku l lan ı la n be lgen in m ezun iye t belgesi o lm as ı hâ l inde bu ortağ ın en az beş yıldır, d iğe r

9

Page 9: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

be lge le rde ise en az b ir y ı ld ır tü z e l k iş i l iğ in ya rıs ından fazla h isses ine sahip o lm as ı ve te m in a t sü res ince bu oranın m uhafaza e d i lm e s i şart ı bu lu nm a k ta d ı r . Ayrıca söz konusu belgeler, te m in a t sü res i sonuna kada r başka b ir tü ze l kişiye de k u l la n d ır ı la m a m a k ta d ır .

Ortağı o lduğu ş i rke t in ihaleyi a lm as ında etken olan belge sah ib in in , ş i rke t le olan i l iş k i le r in in n i te l ik ve kapsam ın ın d e ğ e r le n d i r i lm e s i de ya ra r l ı o lacaktır .

Üçüncü O tu ru m başlığ ım ız: "Yapım İş le r inde B e nze r İş G rup la r ı Tebl iğ i" konusudur. B i l ind iğ i üzere, 4734 sayılı Kanun kapsam ında yapılan iha le le rde , ida re le rce d okü m an d a benzer iş tan ım ı ya p ı lm a k ta ve is tek l i ya da adaylarca su nu la n iş deney im be lge le r i bu tan ım a göre d e ğ e r le n d i r i lm e k te d ir . Söz konusu değ e r le n d irm e y e i l işk in o la rak ge rek be lge le r in benzer iş tan ım ına uygun o lm ası gerekse tu ta r o la ra k d oküm anda is ten i len asgari şa r t la r ın sağ lanm as ı konu la r ı s ık l ık la i t i razen ş ikâyete konu o lm ak tad ır . S em pozyum da, Yapım İş le r inde Benze r İş Teb l iğ i 'n in ele a lınacak o lm ası, ge re k n i te l ik ve n ice l ik o la ra k uygun is te k l i le r in te sp it i gerekse uyuşm azlığa konu olan h u s u s la r açısından önem arz e tm ek ted ir .

D eğer l i ka tı l ım cı la r , se m p ozyum da dördüncü sırada ele a lacağ ım ız başlık: "Aşırı D üşük T e k l i f le r ve S ınır D eğer Hesabı" konusudur. K am u İhale K a n u n u 'n un satın a lm a s ü re ç le r in e ge t ird iğ i en ö ne m li ye n i l ik le rd e n b ir d iğeri , i s te k l i le r a rasında f iyat ya rışm asın ı esas a la ra k iha len in en düşük fiyatı te k l i f eden is tek l i üzer inde b ırak ı lm asın ı zo ru n lu tu tm ayan , e k o n o m ik açıdan en avanta jl ı te k l i f yak laş ım ıd ır . Kanun 'da öng ö rü len bu yak laş ım , iha len in , f iyatın yanında, f iyat dışı u n s u r la r ın da d ikka te a l ına rak sonu ç la n d ı r ı lm a s ın a im kân v e rm e k te o lup bu d u ru m , en düşü k fiyatın h e r zam an en iyi f iya t o lmayacağı te sp it inden kayna k la n m a k ta d ır . An ı lan tesp it in hayata g e ç i r i lm e s in i sağlayan b ir d iğe r a raç ise aşırı d üşü k te k l i f le r in tesp it ed i lm es i ve yapı lacak d e ğ e r le n d i rm e n in sonucunda i lg il i te k l i f in kabu lüne ya da redd ine k a ra r ve r i lm e s id i r .

Teor ik o la rak bu şek i lde ku rg u la n an yapı, uygu lam ada y ı l la r boyunca uyuşm a z lık çıkaran baş l ık la rdan b ir is i o lm u ş tu r . H e r ne kadar konunun sö z le şm e uygu lam a la r ıy la ve d en e t im le i l in t i l i yö n le r i bu lunsa da te k l i f d e ğ e r le n d irm e s i aşam asında , aşırı d ü ş ü k te k l i f le r in kabu l ya da

ret ö lç ü t le r i ih t i la f l ı a la n la r a rasında ka lm ış t ır . Bunun yanında, daha da te m e ld e , hangi te k l i f in aşırı düşü k o lduğu so rusu da s ık l ık la ta r t ış ı lm ış t ı r . K u ru m u m u z ta ra f ından konuyla i lg il i o la rak s ın ır değ e r d üze n le m e le r i ya p ı la rak a landa bell i b ir d is ip l in sağ lansa da ge rek is te k l i le r gerekse id a re le r nezdinde s ın ır değe r hesabı halen fa rk l ı d eğ e r le n d irm e y e tab i tu tu lm a y a devam e tm ek ted ir . S e m p ozyum un dördüncü o tu ru m başlığ ında bu konunun da b ü tü n c ü l b ir yak la ş ım la ele a lınacağını ü m it ed iyo rum .

S em pozyum da gö rü şece ğ im iz beşinci o tu ru m başlığı: "K a m u İhale S ö z le şm e le r ind e Fiyat Farkı Uygu lam as ı" konusudur. Öze ll ik le a ltyapı ve üstyapı iş ler i, enerj i a l ım la r ı , tıbb i te d a r ik ve persone l ça lışm asına dayalı h izm e t a lım ı iha le le r inde , s ö z le ş m e le r in h e r iki ta ra f ı da en f lasyon is t r is k le rd e n ve yasa l a r t ış la rd a n korum ayı am aç layan f iyat fa rk ı uygu la m a la r ı y ine on beş y ı l l ık sü rec in ö ne m li ta r t ış m a baş l ık la r ından b ir is i o lm u ş tu r .

2003 y ı l ındak i f iyat fa rk ı k a ra rn a m e le r i , 2013 yılında d e ğ iş t i r i lm iş t i r ancak söz leşm e u ygu lam a la r ında ö ze l l ik le f iyat fa rk ı ödem e k r i te r le r i ile söz leşm e bede lin in ihale ta r ih in e uya r lanm as ı konusunda fa rk l ı ta le p le r K u ru m u m u z a u laşm ış tı r . Döviz üzer inden te k l i f a lınm ası ve söz leşm e yapı lm ası uygu lam asın ın so n land ır ı lm as ı , bu a landa yeni ta le p le r in o luşm as ına da zem in hazır lam ış tır .Bu başlık la m ü m k ü n olan bütün a lan la rda d e ğ e r le n d i rm e ya p ı la rak s o ru n la r ın çözüm ü yo lunda a d ım la r a t ı lm as ı m ü m k ü n o lab i lecek t i r .

Son o la rak , üç fa rk l ı o tu ru m d a ta r t ış ı lm a k üzere, "M a l ve H izm et A l ım la r ı ile Yapım İş le r inde Söz leşm e U ygu lam a la r ın ın Ayrı Ayrı D e ğ e r le n d ir i lm e s i" konusu ö ng ö rü ldü . B i l ind iğ i üzere, K u ru m u m u z u n görev alanı, ihale aşaması ile s ın ır l ı değ i ld ir . K u ru m u m u z , aynı zam anda söz le şm e n in uygu lanm asına i l işk in mevzuatın haz ır lanm as ı ve uygu lam anın y ö n le n d ir i lm e s i ile de görev lid ir . Kabu l e d i lm e s i g e re k i r ki sö z leşm en in uygu lanm ası aşam ası da ihale aşam ası kada r ö n e m l id i r ve öze l l ik le de üzer inde d ü ş ü n ü lm e s i ve ta r t ış ı lm a s ı gereken b ir a landır. D ü z e n le m e le r yap ı lı rken ihale sürec i ve söz le şm e n in uygu lanm ası aşam asın ın b ir bü tün o la ra k ele a lınm ası en doğru yak laş ım dır . Böylece ihale sü rec i ve söz le şm e n in uygu lanm ası aşam asında , asgari sayıda ih t i la f ın ortaya ç ıkm ası s a ğ lan m ış o lacak ve

10

Page 10: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

bu d u ru m , kam u ya tı r ım la r ın ın p lan lanan sürede ekonom iye kazandır ı lm as ına katkı sağlayacaktır . İ lg il i o tu ru m la rd a bu ko n u la r da ayrıntı l ı b iç im de d e ğ e r le n d ir i lm e y e ça lışı lacaktır .

Saygıdeğer ka tı l ım cıla r , s e m p o zyum boyunca, K u ru m y ö n e t ic i le r im iz ve m e s le k pe rso ne l im iz bü tün o tu ru m la ra ka tı lacak ve siz değerl i paydaş la r ım ızdan gelen g ö rü ş le r i not edecek le rd ir . S e m p ozyum dan so n ra k i sü reç te de bu d e ğ e r le n d i rm e le r ayrıntı l ı b iç im de ana l iz ed i lecek ve düzen lem e ça lışm a la r ım ıza yön ve recekt ir .

Bu duygu ve d ü şü n ce le r le s e m p o zyum u n b ir bütün o la ra k ka m u ihale s is te m im iz e katkı sağ lam ası te m e n n is iy le hepin ize sayg ı la r su na r ım .

Page 11: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

4 ARALIK 2017 KONFERANS SUNUMLARI

BİRİNCİ OTURUM Yaklaşık Maliyetin Gizliliği

O turum Başkanı ve Konuşmacı - Köksal SarıncaKam u İhale K u ru t Üyesi

İlhan AytekinK arayo lla rı Genel M üdürlüğü (KGM) P rogram İzlem e Daire Başkanı

Hacı M ehm et KuloğluM illî E ğ itim Bakanlığı İnşaat ve E m lak D a iresi Başkanlığı

M erdan Hürm eydanTürkiye İnşaat S anayic ile ri İşveren Sendikası (İNTES) Yönetim K u ru lu Üyesi

S oru-C evap Bölüm ü

12

Page 12: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

KÖKSAL SARINCA

K am u İhale K u ru m u n u n çok değerl i Başkanı Sayın Ham di Güleç, kam u k u ru m ve k u ru lu ş la r ı ile özel s e k tö r k u ru lu ş la r ın ın çok d eğe r l i ida rec i le r i ve ça lışan la r ı ; saygıla rım ızı s u n m a k su re t iy le se m p o z y u m u m u z a hoş ge ld in iz d em e k is t iyo rum .

B ir inc i o tu ru m u m u z d a , "Yaklaşık Maliyet in G iz l i l iğ i" konusunu ele a lacağız. Ş imdi, yak laş ık maliye t , b i l ind iğ i üzere ihale s is te m in in en ö ne m li m ü e s se se le r in de n b ir tanes i. Yaklaşık m al iyet, işin ya p ı la b i l i r l iğ in i sa ğ lam ak , gerçekç i piyasa f iya t la r ıy la yap ı lm asın ı sa ğ lam ak , işin yapı lm ası aşam asında da s ü rü n c e m e d e ka lm a m a s ı için işin ya p ı la b i l i r l iğ in i s a ğ la m a k amacıy la hesap lanm ak tad ır .

Y aklaşık maliye t , b irçok konuyu e tk i le m e k te d ir . İhale i lan sü re le r i , uygu lanacak ihale u su lünün tesp it i , y e te r l ik k r i te r i o la ra k is tenecek be lge le r in b e l i r le n m e s i ve y e te r l i l i k k r i te r le r i ayrıca aşırı d üşü k te k l i f le r in tesp it i ve d e ğ e r le n d ir i lm e s i , ödeneğ in b e l i r le n m e s i gibi b irçok konuda yak laş ık m a l iye t in ö ne m li b ir e tk is i b u lu nm a k ta .

2886 sayılı Kanun 'da "M u h a m m e n bedel", "Tahm in i bedel" ifadesi ku l lan ı l ıyo rdu , 4734 sayılı Kanun 'da ise "Yaklaşık m a l iye t" ifadesi ku l lan ı lm aya başlandı. As lında bu iki ifade b irb ir in in karşı lığı o lan ifadeler, aynı şeyi ifade e tm ek ted ir .

2886 sayılı Kanun zamanında, b i l ind iğ i üzere, yak la ş ık m a liye t gizli değ i ld i. 4734 sayılı K anun 'un ge t ird iğ i en ö ne m li y e n i l ik le rd e n b ir tanesi, yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i i lkes id ir. 4734 sayılı Kanun 'a baktığ ım ızda, yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ iy le i lg i l i üç tane Kanun m ad d em iz b u lu n m a k ta ; b u n la r 9., 61. ve 62. m adde le rd ir . Bu m addeler, yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i ile g iz l i l iğ in ih la l in in yap t ı r ım la r ın ı d üze n lem ek ted ir .

Y aklaşık m a l iye t in g iz l i l iğ in in sağ lanm as ı ile aç ık lanm as ı hususunda, h e r ik is in in de artıs ı ve eksis i bu lu nm a k ta d ı r . B un la ra ö rn e k verecek o lu rsak : Yaklaşık m a l iye t in açık landığında d u ru m d a , is te k l i le r b irb ir le r iy le a n laşm a yo luna g ideb i l i r le r , çok fazla te k l i f in ge ld iğ i iha le le rde yak la ş ık m aliye te göre çok d ü ş ü k f iyat te k l i f le r i g e le b i l i r ya da b ir ya da b irkaç tane te k l i f in yani az te k l i f in geld iğ i iha le le rde ise çok y ü kse k fiyat te k l i f le r in in ge lm es in e neden o lab il ir .

Tabii yak la ş ık m a l iye t in gizli ka lm as ın ın da a r t ı la r ı ve eks i le r i bu lu nm a k ta d ı r . B i l ind iğ i üzere, 4734

sayılı K anun 'la yak laş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i i lkesi ge t i r i l in ce 2886 sayılı Kanun zam an ında uygu lanan keş f indek i b ir im f iy a t la r üzer inden ihale ind i r im i y a p ı lm a k su re t iy le söz leşm eye bağ lam a şe k l ind e k i e k s i l tm e yö n tem i 4734 sayılı K anun 'la t e r k e d i lm iş bu lu nm a k ta d ı r .

B ugü n kü o tu ru m u m u z d a üç konuşm ac ım ız var. K a rayo lla rı Genel M ü d ü r lü ğ ü Tem silc is i P rog ra m ve İz leme Dairesi Başkanı Sayın İ lhan Aytekin ,M i l l î E ğ it im Bakan lığ ı İnşaat ve E m la k Dairesi Başkan lığ ı M ak ine M ühend is i Sayın Hacı M ehm e t Ku loğ lu , İNTES Yönetim K u ru lu Üyesi Sayın M erdan Hürm eydan .

Ben ş im d i b ir inc i s u n u m u n u y a p m a k üzere K arayo lla rı Genel M ü d ü r lü ğ ü Tem silc is i Sayın İ lhan A y tek in 'e sözü v e rm e k is t iyo rum . B u yu ru n İ lhan Bey.

İLHAN AYTEKİN

Sayın Başkan ım , te ş e k k ü r ed iyo rum . Sayın Türk iye O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ i Divan Üyesi, Sayın Kamu İhale K u ru m u Başkanı, değe rl i ka t ı l ım c ı la r ; şahs ım ve K u ru m u m adına hepin iz i saygıyla s e la m lıyo ru m .

Değer l i ka tı l ım cı la r , ihale mevzuatın ın y ü rü r lü ğ e g ird iğ i 1 .1 .2003'ten beri, Kanun üzer inde yapılan ta r t ış m a la r ın başında yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i i lkesi ge ld iğ i hep im iz ta ra f ından b i l in m e k ted i r . Ben bu su nu m da , k u ru m u m u z u n gene l an la m d a bu husus tak i yak laş ım ın ı ifade e tm eye ça lışacağım .

Bütçe kaynağı k u l la n a ra k ih t iyaç ların ı te m in eden tü m kam u ida re le r i için bağlayıcı te m e l kanun 4734 sayılı K am u İhale Kanunu o lup ihale mevzuatım ız, ihaleye ç ık ı lm adan önce yak la ş ık m a l iye t in b e l i r le n m e s in i ön koşu l o la rak ö n g ö rü lm e k te d ir .

4734 sayılı K a nun 'un "Yaklaşık M al iye t" başlık lı 9. m addesi, m a l veya h izm e t a l ım la r ı ile yapım iş le r in in iha lesi yap ı lm adan önce idare le rce her tü r lü f iyat a raş t ı rm a s ı yapı la rak , ka tm a değer ve rg is i ha r iç o lm a k üzere, yak laş ık m a liye t tu ta r ın ın b e l i r le n m e s in i ve dayanak lar ıy la b ir l ik te b ir hesap ce tve l inde g ö s te r i lm e s in i zo ru n lu tu tm u ş tu r .

K am u İhale K anunu 'nda yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i o lgusu, ö ne m li b ir ye r tu tm a k ta o lup, yak laş ık m aliye te ihale ve ön y e te r l i l i k i lan la r ına ye r ve r i lm eyeceğ i, is te k l i le re veya ihale sü rec iy le re sm î i l işk is i o lm ayan d iğ e r k iş i le re aç ık lanm ayacağ ı şe k l inde d üze n lenm iş t i r .

13

Page 13: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Ü lkem iz gerçeğ inde böylesine önem arz eden yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in ne kadar sa ğ lanab i ld iğ i so rusu , b iz im için önem arz e tm ek ted ir . Z ira a n a h ta r te s l im i g ö tü rü bede l ihale ed i len yapım iş le r i iha le le r inde , ihale doküm an ıy la b ir l ik te id a re le r ta ra f ından is tek l i le re ka lem bazında pursan ta j ve r i lm e s i , pe rsone l is t ihdam ına i l işk in h izm e t a lım ı iha le le r inde yak la ş ık m a l iye t in asga r i ücre t üzer inden te sp it in in zo ru n lu o lm ası ve yü k le n ic i kârın ın sab it b ir oran o la ra k a lınm ası, y ine iht iyacın ortaya ç ıkm asından sö z le şm e n in im za lanm as ına ka da r geçen uzun b ir sü reç te b irçok k iş in in görev a lm ası, yapım iş le r inde yak la ş ık m a l iye t hesabında kam u k u ru m ve ku ru lu ş la r ın c a yay ım lanan b ir im f iya t la r ın ku l lan ı lm as ı , kam u k u ru m ve k u ru lu ş la r ın c a hazır lanan b ir im f iyat ana l iz ve ta r i f k itabı ile cari yıl b ir im f iyat l is te le r in in he r yıl düzen li o la rak tü m kam u k u ru m la r ın c a yay ın lanm ası ve de sek tö rde y e r a lan is te k l i le r in he r iha lede yak la ş ık m a l iye t i h e s a p la m a k su re t iy le te k l i f le r in i haz ır lam a a lışkan lığ ından v a z g e ç m e m e le r in in a ş ik â r o lduğu neden le rden dolayı yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in sağ lanm asın ın , ü lke m iz gerçeğ inde , an lam sız kaldığı tü m ta ra f la r ın d ile ge t ird iğ i b ir o lgu hâline d ön ü şm ü ş tü r .

Yukarıda y e r a lan neden le rden dolayı yak laş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in ko runm as ın ın zo r o lduğu b ir o r tam d a , 4734 sayılı K am u İhale K a nunu 'nun 61'inc i m ad d es indek i d üzen lem e ile yak laş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in sa ğ lan a m am a s ı d u ru m u n d a yak la ş ık m a l iye t le i l işk is i o lan persone le hukuk i ve cezai s o ru m lu lu k y ü k le m e n in de hakkan iye t le bağdaşm ayacağı b i l in m e lid ir .

Netice i t ibarıy la ;

1. İhale d o k ü m a n la r ın d a yak la ş ık m aliye te ye r v e r i lm e s in in , s ın ır değ e r hesabı dışında, ihale sü rec ine o lu m s u z b ir e tk is i o lmayacağı,

2. S ınır değ e r hesabında ise ö ne m li b ir fa k tö r o lm a k la b ir l ik te , yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in ka ld ır ı lm as ı d u ru m u n d a yak la ş ık m a l iye t ten bağımsız ya da etk is i asga r i o lacak b ir yö n tem in g e l iş t i r i lm e s in in m ü m k ü n olacağı, ta ra f ım ızca d ü ş ü n ü lm e k te d ir .

3. İhale sü rec inde ye r a lan kam u p e rsone l in in söz konusu yak laş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in s a ğ lan a m am a s ı hâ linde, ağ ır ya p t ı r ım la ra m aruz ka lab i leceğ i hususu d ikka te a lındığında, K anun 'un te m e l i lke le r ind en olan saydam lık i lkesi gereğince,

yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in ka ld ır ı lm as ı gerek t iğ i d ü ş ü n ü lm e k te d ir .

S ö z le r im e burada son ve r i rken K am u İhale Kanunu ve K am u İhale S ö z le şm e le r i Kanunu U yg u lam a la r ın ın D e ğ e r le n d ir i lm e s i S e m p o z y u m u 'n u n ü lke m iz için hayırlı o lm asın ı te m e n n i e de r ve te ş e k k ü r le r im i su na r ım .

KÖKSAL SARINCA

İ lhan Bey'e te ş e k k ü r ediyoruz.

İ lhan Bey, s u n u m u n d a özet o la rak yak laş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in ka ld ır ı lm as ı gerek t iğ in i , bunun gerekçes i o la ra k da yak la ş ık m a l iye t in öze l l ik le yapım işi iha le le r i d ikka te a lınd ığ ında kam u k u ru m ve k u ru lu ş la r ın ın re s m î b ir im f iya t la r ı k u l la n ı la ra k hazır landığ ı için as lında yak la ş ık m a l iye t in b i l in e b i l i r b ir husus o lduğu, a ş ik â r b ir husus o lduğu, bu neden le de aç ık lanm as ı gerek t iğ i , s ın ır değ e r hesabında ö ne m li b ir fa k tö r o lan yak laş ık m a l iye t in bağımsız ya da asga r i e tk is i o la ra k b ir y ö n te m in g e t i r i lm e s in in de m ü m k ü n o lduğunu ancak bu d u ru m d a da kam u gö re v l i le r in in yak laş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in i ih la l e tm e le r i d u ru m u n d a da y a p t ı r ım la r ın uygu lanab i leceğ in i söyledi. S unum için ke nd i le r ine te ş e k k ü r ediyoruz.

S u nu m la r ın ı ya p m a k üzere M i l l î Eğ it im Bakanlığı İnşaat ve E m la k Dairesi Başkan lığ ı Makine M ühend is i Sayın Hacı M eh m e t K u lo ğ lu 'na sözü v e rm e k is t iyo rum . B uyu run Hacı M e h m e t Bey.

HACI M EHM ET KULOĞLU

T e ş e k k ü r e de r im Sayın Başkan. Sayın Başkan ım , bakan lık la r ım ız ın , b e le d iye le r im iz in ve s iv i l to p lu m ö rg ü t le r in in çok değerl i ka t ı l ım c ı la r ı ; s iz le r i saygıy la s e la m lıyo ru m .

K am u İhale Kanunu ve K am u İhale S öz leşm e le r i Kanunu U yg u lam a la r ın ın D e ğ e r le n d ir i lm e s i S e m pozyum u kapsam ında , yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i husus la r ıy la a laka lı Bakan lığ ım ız g ö rü ş ve ö n e r i le r in i s iz le r le pay laşmaya ça lışacağım.

S iz le r in de b i ld iğ i gibi 4734 sayılı K am u İhale K a nu n u 'n un 9 'uncu m addes inde , "Mal veya h izm e t a lım la rı ile yapım iş le r in in iha les i yapılm adan önce idarece h e r tü r lü fiya t a raş tırm a s ı yap ıla rak ka tm a d eğe r ve rg is i ha riç o lm ak üzere yak laş ık m a liye t b e lir le n ir ve dayanaklarıyla b ir lik te b ir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık m aliye te ihale ve ön y e te r lilik ilan la rında y e r verilm ez, is te k lile re veya

14

Page 14: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

iha le sü rec iy le re s m î iliş k is i o lm ayan d iğ e r k iş ile re aç ık lanm az." h ü k m ü ye r a lm ak tad ır .

Yine aynı K anun 'un 58. ve 60. m ad d e le r i gereğ ince, bu h usus la ra uymayan k iş i le r hakkında h ukuk i ve cezai i ş le m le r in tes is e d i lm e s i g e re km ek te d ir .

D eğer l i ka tı l ım cı la r , s iz le r in de b i ld iğ i üzere, y ü rü r lü k te k i m ev z u a t la r d o ğ ru l tu s u n d a yapım iş le r inde yü k le n ic i f i rm a sa h ip le r i , te k n ik pe rsone l o lm asa dâhi ü lkem izde m ü te a h h i t l ik h izm eti v e re b i lm e k te d i r . Bazen de te k n ik p e rsone l olsa bile işin kolayına ka ç m a k için proje ince lem eden, h iç b ir hesap lam a yapm adan, sadece m e treka re m a l iye t m ik ta r ı veya "ka b a la " diye ta r i f edilen m e to t la r k u l la n ı la ra k işin te k n ik ö z e l l ik le r in i h içb ir şek i lde d ikka te a lm a da n te k l i f le r in i su nd u k la r ı b i l in m e k ted i r . S ınır değ e r uygu lanm ayan iha le le rde , geçe r l i en d ü ş ü k f iyat te k l i f i o lm ası hâ l inde ih a le le r te k l i f i ve ren yü k len ic i ile idaren in söz leşm e im za lanm as ıy la so nu ç la n m ak ta d ır .İ lk bakışta he r şeyin yo lunda o lduğu, en düşük m aliye te ida ren in işi iha le e tt iğ i, dev le t im iz in bu a lışve r iş ten kârl ı çıktığı d ü ş ü n ü lm e k te d ir . A ncak so n ra k i sü reç te iş leyiş in böyle ge rçek leşm ed iğ i , p ro je le rde hesaba ka tı lm ayan ree l m a l iye t le rde n dolayı yü k le n ic i f i rm a ile idare a rasında büyük ih t i la f la r ın yaşandığı, iş le r in tasfiye edild iğ i, yü k le n ic i f i rm a la r ın battığı, sonras ında yapı lan ik m a l iha le le r i ile kam u zara rı meydana geld iğ i, y a t ı r ım la r ın gec ik t iğ i ve h iz m e t le r in aksadığı g ö rü lm e k te d i r .

Şayet yak la ş ık m a l iye t ihale önces inde idare ta ra f ından i lan e d i lm iş olsaydı, is te k l i le r in hesap la r ın ı te k r a r ko n t ro l e tm e le r i sağ lan ıp en iyi ih t im a l le ida ren in zam an kaybı e n g e l le n m iş o lab i lecek t i .

B unun la b ir l ik te , yak la ş ık m a l iye t in b ir şek ilde ihale ta r ih in d e n önce ifşa o lm ası, idarede yak laş ık m a l iye t in haz ır lam asında görevli kom isyon üyeleri, EKAP s is tem ine ihale g ir iş i yapan ye tk i l i pe rsone l, ihale kom isyonunda görev a lan p e rsone l ile yak la ş ık m a l iye t in h izm e t satın a l ına rak te m in edi len b ir iş o lm ası hâ l inde dan ışm an f i rm a te k n ik p e rso ne l in in ta m a m ın ın zan a lt ında ka lm asına sebep o lm ak tad ır .

Yaklaşık m a l iye t in ifşa o lduğu söy lent is i bile m i l le t im iz nezdinde ida re le r in g üve n i l i r l iğ in i ve şe ffa fl ığ ın ı s o rg u la n ı r hâle g e t i rm e k te , ak ı l la rda so ru işare t i o luşm as ına neden o lm ak tad ır .

Yaklaşık m a l iye t in aç ık lanm as ı noktas ında, i lan sü re le r i , i t i raz sayısının a r tm as ı , y e te r l i l i k k r i te r le r i ve s ın ır değe r hesabı konu la r ın ın bu d u ru m d a n o lu m s u z e tk i leneb i leceğ i Kam u İhale K u ru m u m u z ta ra f ından b iz le r le pay laşı lm ışt ır .

İhale dosya ların ın EKAP üzer ine g ir iş iş le m le r i yap ı lı rken ihale i lan s ü re le r i ve y e te r l ik k r i te r le r in in b e l i r le n m e s i noktas ında hem mevcut m evzua t hem de EKAP s is tem ind e n kaynak lanan s ın ı r la m a la r ile ida re le r in uyması gereken k u ra l la r açıkça b e l i r le n m iş t i r . İda re le r in bu husus la rda hata yapm a olasılığı çok d üşük tü r . Yapım iş le r ine b aş lan ı lm adan önce yap t ır ı lm as ı p lan lanan im a la t la r ın ta m a m ın ın ihale doküm an ında ortaya ko nu lm am as ı , ihale önces inde ye te r l i e tüde dayalı o la ra k uygu lam a p ro je le r in in ve te k n ik ş a r tn a m e le r in in h az ı r la nm a m ış o lm ası gibi sebep le rden dolayı iş artış ı ihtiyacı ortaya ç ıkm aktad ır . Söz konusu ilave iş a r t ış la r ın ın bakan lık bü tçe le r in in d is ip l in le r in in bozu lm asına, s t ra te j ik hedef ve p lan la r ında ciddi sapm a la ra neden o lduğu b i l in m e k ted i r . Ayrıca ida re le r ta ra f ından yapı lan iş a r t ış la r ı Sayıştay d e n e t im le r i s ırasında çoğu zam an ih t i la f yaşanm asına neden o lm ak tad ır .

Y aklaşık m a l iye t in ihale önces inde idare ta ra f ından i lan e d i lm iş o lm asın ın , ida re le re yap ı lacak olan yak la ş ık m a l iye t le a laka lı i t i raz sayısını a r t ı rm as ıy la b ir l ik te , b e l i r tm iş o ld u ğu m se bep le rden dolayı ida re le r in işin en başında te d b i r a lm as ı noktasında ciddi m anada katkı sağlayacağı açıktır.

Yine, s ın ır değ e r hesabı noktas ında te k p a ra m e tre n in yak laş ık m a l iye t o lmadığı, geçe r l i yü k le n ic i te k l i f le r i gibi başka p a ra m e t re le r in hesap lam aya dah i l o lduğu, ayrıca Kam u İhale K u ru m u ta ra f ından y ine gün d em d e olan iş deney im belgesi gibi fa rk l ı p a ra m e t re le r in de s ın ır değ e r hesabına ka tı lab i leceğ i düşün ü ldü ğ ün d e , yak la ş ık m a l iye t in aç ık lanm as ı noktas ında o lu m lu y ö n le r in daha fazla olacağı Bakan lığ ım ızca d e ğ e r le n d ir i lm e k te d ir .

Sonuç o la rak , K am u İhale K u ru m u ta ra f ından yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in ka ld ır ı lm as ı yönünde m evzua t d eğ iş ik l iğ ine g id i lm e s i hâ linde, ida re le r ta ra f ından haz ır lanan yak la ş ık m a l iy e t le r in a lt pu rsan ta j k a le m le r i b i ld i r i lm e d e n işin b ü tününü kapsayacak şek i lde ihale d oküm an ında ve i lan m e tn inde pay laş ı lm asın ın uygun olacağı B akan lığ ım ızca d e ğ e r le n d ir i lm e k te d ir .

Sayg ıla r su nu yo ru m , te ş e k k ü r ed iyo rum .

15

Page 15: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

KÖKSAL SARINCA

T e ş e k k ü r le r Sayın Ku loğ lu . Sayın Ku loğ lu s u n u m un d a , özet le yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in ka ld ır ı lm as ı g e rek t iğ i f ik r in i ortaya koydu. Bunun gerekçes i o la ra k da ö ze l l ik le yak la ş ık m a l iye t in haz ır lanm as ı sü rec inde ve ihale sü re ç le r ind e görev a la n la r ın yak la ş ık m a l iye t in b ir şek ilde s ızd ır ı lm ası d u ru m u n d a zan a lt ında ka ld ık la r ı , p e r fo rm a n s la r ın ın düş tüğü , v e r im l i l i k le r in in azaldığını b e l i r t t i . Eğer yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i o r tadan ka ld ır ı l ı rsa daha işin başında ida re le r ta ra f ından ö n le m le r a lm a k su re t iy le yak laş ık m a l iye t in aç ık lanm as ın ın ihale sü rec ine ciddi m anada katkı sağlayacağını söyledi.

Tabii, yak la ş ık m a l iye t in aç ık lanm as ı noktasında, yak la ş ık m a l iye t in ihale ilanı ile i lan e d i lm e s in i ya da ihale doküm an ıy la b ir l ik te is te k l i le re v e r i lm e s i şe k l ind e b ir öneri ortaya koydu. Tabii, aç ık lam a yap ı lı rken yak la ş ık m a l iye t in en ince ayrıntısına ka da r aç ık lanm as ı değil, öze l l ik le a lt pu rsan ta j k a le m le r i b i ld i r i lm e d e n işin b ü tün ü nü kapsayacak şek i lde sadece tu ta r o la rak b i ld i r i lm e s i öne r is inde bu lundu . Kend is ine s u n u m u ve değerl i ka tk ı la r ı için te ş e k k ü r ediyoruz. Ben ş im d i sözü, İNTES Yönetim K u ru lu Üyesi Sayın M erdan H ü rm eydan 'a v e rm e k is t iyo rum .

B uyu run Sayın Hü rm eydan .

MERDAN HÜRMEYDAN

Sayın Başkan, Sayın K am u İhale K u ru m u te m s i lc i le r i , ya tır ım cı k u ru lu ş la r ım ız ın değerl i b ü ro k ra t la r ı , sevgil i m e s le k ta ş la r ım , değerl i ka t ı l ım c ı la r ; s iz le r i şahs ım ve İNTES Yönetim K u ru lu adına saygıyla se la m lıyo ru m .

Toplantın ın d üze n le nm e s in d e em eğ i geçen KİK ile TOBB Başkan ve te m s i lc i le r in e ayrıca te ş e k k ü r ed iyo rum . İNTES'in K am u İhale K u ru m u y la b ir l ik te mayıs ayında düzen led iğ i to p la n t ı la ra DSİ, KGM, AYGM gibi ku ru lu ş la r ım ız ın gene l m ü d ü r le r i bizzat ve y e tk i l i le r i konuşm acı o la rak k a t ı lm ış la r ve kam u ihale mevzuatına yö ne l ik s o ru n la r ı ta r t ışm ış la rd ı r .

K am u İhale K u ru m u Başkanı ve K u ru l üyeleri, tü m to p la n t ı la ra iş t i ra k e tm iş le r ve g ö rü ş le r in i pay laşm ış la rd ır . Bu to p lan t ı la rda çıkan sonuç la r ı bugün burada TO BB 'un ev sa h ip l iğ inde pay laşm anın m u t lu lu ğ u n u yaş ıyo rum . S e k tö rü m ü z ü n düzen lem es i, iha le le r in daha sağ lık l ı yapı lm ası, hızlı sonu ç la n m as ın ı te m in e n k u ru m la r ım ız ; İNTES, TMB, ASMÜD adına bize

v e r i len b a ş l ık la r çerçevesinde g ö rü ş le r im iz i pay laşacağım .

Tüm ta ra f la r ın ö z e l -k a m u adına o r ta k hedefi, doğru f i rm aya m a k u l f iya t la en ka l i te l i işi yap t ı rm ak tı r , yapm ak tır . İha le le rde en ö ne m li u ns u r la rd a n biri, yak la ş ık m a l iye t in tesp it id ir . Zira s is tem buna göre b ü tç e le n d ir i le c e k ve iha le le r in doğ ru fiyata ihale ed i l ip e d i lm e d iğ i ko n t ro l ed i lecek t ir . Ge ld iğ im iz noktada, yak laş ık m a l iye t in bu a m a ç la ra h izm et e tt iğ in i sö y le m ek m ü m k ü n değ i ld ir . B i l inen b ir ifade vard ır ; b ir ke l im eye bin a n la m y ü k le m e k . Bu i fadedeki a n la m gibi biz de s is tem im izd e , yak laş ık m aliye te boyunu aşan, amacın ı aşan a n la m la r y ü k le m iş iz . Ayrıca onu b ir de a ç ık lanam az şek ilde yasak lam ış ız . As lında herkes in b ild iğ i ama kanunen yasak o lan ve b ir tü r lü gerçek d u ru m u yans ıtm ayan yak la ş ık m a liye t i a r t ık doğ ru d ü rü s t te sp it ede rek se rbes t b ırakm an ın zamanı g e lm iş t ir . Be lk i de yeni s is tem e, "M a li kon tro lü se rbes t b ı ra k m a k " d en i lm e l id i r . Ad li ko n t ro l kavramını, ceza h uku kun d ak i an la m ınd a n ziyade, m ali kon tro le yani ge rçek f iya t la ra dön ü ş tü rm e liy iz .

Y aklaşık m a l iye t s is te m in in gerçek f iya t la r la ve h e r ihaleye göre özel o lm as ı ve so rg u la n m a s ın ın a n a l iz le r ile d e s tek len m es i d u ru m un d a , ihale sonuç la r ın ın gerçeğe en yakın şek ilde o lu ş tu rab i le ceğ i inancındayım . S iz le re bu konuda hazır lad ığ ım ız rapo ru kısaca a k ta rm a k is t iyo rum .

Y aklaş ık m aliyetin g izli o lm aktan ç ıkarılm ası:

4734 sayılı K am u İhale K a nu n u 'n un "yak laş ık m a l iye t" baş lık l ı 9 'uncu m addes i uyarınca yak laş ık maliye t , ida re le r ta ra f ından ihale onay belgesi d üze n le nm e d en önce Yapım İş le ri İha le le r i Uygu lam a Y ö ne tm e liğ i 'nde be l i r le ne n esas ve usu l le re göre m ik ta r tesp it i ve f iyat a raş t ı rm as ı y a p ı lm a k su re t iy le KDV har iç o lm a k üzere, b ir hesap ce tve l inde gös te r i len ihale, ön y e te r l i l i k i lan la r ında ye r ve r i lm e ye n is te k l i le re veya ihale sü rec i ile re sm î i l işk is i o lm ayan d iğ e r k iş i lere , is te k l i le re a it t e k l i f le r in aç ık lanm as ına kada r olan s ü reç te aç ık lanm ayan ihale konusu yapım işin in, idarece öngö rü len , bedelid ir .

• Yaklaşık maliyet, bütçen in p rog ram lan m as ınd a , i lan sü re le r in in ve k u ra l la r ın ın b e l i r le nm e s in d e , be l l i i s te k l i le r a rasında ihale u su lünün u ygu la n ab i lm e s in e yö ne l ik m ik ta r ın b e l i r le nm e s in d e ,

• İhaleye ka tı l ım da y e te r l i l i k ku ra l la r ın ın b e l i r le n m e s in e yö n e l ik o la rak is te k l i le rde n ihale

16

Page 16: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

aşam asında e kon o m ik ve m ali y e te r l i l iğ e i l işk in b e lg e le r ile ka li te yö ne t im s is tem belgesi, çevre yö ne t im s is tem be lges in in is tenip is tenm eyeceğ in in b e l i r le nm e s in d e ,

• M es lek i ve te k n ik y e te r l i l iğ in b e l i r le n m e s in e i l işk in is ten i lecek iş deney im belge tu ta r ına yö ne l ik o ran la r ın be l i r le nm e s in d e ,

• Aday veya is tek l in in b a n k a la r nezd indeki k u l la n ı lm a m ış nakdi veya g ay r i -nakd i k red is i ya da üzer inde k ıs ı t lam a b u lunm ayan m evduatına yö ne l ik k r i te r in b e l i r le nm e s in d e ,

• Aşırı düşü k te k l i f le r in te sp it e d i lm es i ve s o rg u la n m a s ın a yö n e l ik s ın ır değerin tesp it inde ,

• Kam u İhale K u ru m u n a yapı lacak olan ş ikâyet başvu ru la r ına yö n e l ik o la ra k i t i razen ş ikâyet başvu rusu bede lin in be l i r le nm e s in d e ,

• İha len in s ın ır değe r in a lt ında te k l i f veren is te k l i le rde n bir i üzer inde b ı rak ı lm as ına k a ra r v e r i lm e s i hâ l inde a lınacak olan kesin te m in a t tu ta r ın ın be l i r le nm e s in d e ,

bu d u ru m la rd a kesin te m in a t yak la ş ık m a l iye t in % 9'u oran ında a lınm ak tad ır .

Özetle b e l i r tm e k g e rek irse te k l i f le r in veya aşırı d üşü k te k l i f le r in d e ğ e r le n d ir i lm e s in d e , ihale konusu işin en uygun f iya t la te m in ed i leb i lm es in in ih t iyaç la r ın uygun ş a r t la r la ve zam anında ka rş ı lanm as ın ın sa ğ lanm as ında k u l la n ı lm a k ta , bu k u l la n ım yön le r iy le büyük önem taş ım ak tad ır .

Yaklaşık m a l iye t in is te k l i le re a it te k l i f le r in aç ık lanm as ına ka da r olan sü reç te a ç ık la n m a m ış o lm asın ın , yak la ş ık m a l iye t esas a l ına rak yapılan ve yukarıda b e l i r t i le n iş ve iş le m le re b ir faydası o lm adığ ı gibi yak laş ık m a liye te ve unsu r la r ın a ihale d okü m an ı a rasında y e r v e r i lm e s in in de b e l i r t i le n iş ve iş le m le re b ir za ra r ın ın o lmayacağı d ü ş ü n ü lm e k te d ir .

T ek l i f le r in aç ık lanm as ı sü rec ine kada r aday veya is te k l i le r in bilgi sah ib i o lm a d ık la r ı , g iz li olan yak la ş ık m a liye t ve yak la ş ık m aliye t i o lu ş tu ran u n s u r la r ın doğ ru ve eks iks iz o la rak b e l i r le n ip b e l i r le n m e d iğ in e yö ne l ik o la rak ge rek ida re le r ta ra f ından gerekse ihale ve iş / iş le m le r in e yöne l ik i t i razen ş ikâyet b aşvu rusunu so nu ç la n d ı rm a ye tk is ine sahip K am u İhale K u ru m u ta ra f ından , öze l l ik le aşırı düşü k s o rg u la m a la r ın d a yak laş ık m a l iye t in idare ta ra f ından doğru hazırlandığı va rsay ım ından hareke t le b ir s o rg u la m an ın ya p ı lm a m ış o lm ası da yukarıda b e l i r t i le n

o lu m s u z lu k la r ın ö n le nm e s in de b ir set o lu ş tu rm a m ış t ı r .

4734 sayılı K am u İhale K a nu n u 'n un "Aşırı düşük te k l i f le r " baş lık l ı 38 ' inc i m addes inde ye r alan düzen lem ede , K am u İhale K u ru m u ; ihale konusu işin tü rü , n i te l iğ i ve yak la ş ık m a l iye t i ile ihale e d i lm e usu lüne göre aşırı d üşü k te k l i f le r in tesp it i , d eğ e r le nd ir i lm e s i , e kon o m ik açıdan en avanta jl ı te k l i f in b e l i r le n e b i lm e s i amacıy la sın ır d e ğ e r le r ve so rg u la m a k r i te r le r i be l i r lem eye i l işk in d ü z e n le m e le r yapmaya ye tk i l i o lduğu ve ihale kom isyonunun bu m adden in uygu lanm asında k u ru m ta ra f ından yapılan düze n le m e le r i esas a lacağı, h ü k ü m a ltına a lınm ış o lduğundan, yukarıda b e l i r t i le n so ru n la r ın ortadan ka ld ır ı lm as ı adına;

a. Yaklaşık m a l iye t tu ta r ın ın y e r aldığı hesap ce tve l in in , hesap ce tve l inde ye r a lan iş k a le m le r i ve iş g rup la r ın ın , m e tra j la r ın ın , iş k a le m le r in in f iya t la r ı ana l iz ya p ı la rak b e l i r le n m iş ise a na l iz le r in in aşırı d üşü k s o rg u la m as ınd a yapı lacak iş k a le m le r i g rup la r ı l is tes i ile s ıra lı ana l iz g ird i le r i ta b lo sun u n ihale d o k ü m a n la r ı a ras ında ye r a lm as ın ın sağ lanm ası,

b. İhale d o k ü m a n la r ın ın satın a l ınm as ından son rak i sü reç te is tek l i le re , ida re le re ş ikâyet başvu rusunda bu lu nu lm a ks ız ın ihale d o k ü m a n la r ı a rasınday e r ve r i len yak la ş ık m aliye te yö ne l ik K am u İhale K u ru m u n a i t i razen ş ikâyet başvu rusunda bu lu nm a hakkın ın ta n ınm as ı ve bu başvu runun ihale ta r ih in d e n önce so nu ç land ır ı lm as ı,

c. Yaklaşık m a l iye te yö n e l ik o la ra k yapı lacak olan i t i razen ş ikâyet başvu rusu sonucunda, yak la ş ık m a l iye t in h a ta l ı / eks ik o la ra k b e l i r le n d iğ in in an laş ı lm as ı d u ru m u n d a veya d e ğ e r le n d i r i lm e le r in d e yak la ş ık m a l iye t in esas alındığı ihale iş lem s ü re ç le r in in yeniden g e rç e k le ş t i r i lm e s i h usus la r ına yö n e l ik 4734 sayılı K am u İhale Kanunu ve ik inc i l m evzua t la r ında düze n le m e yapı lm as ı uygun o lacaktır .

Bahsi geçen husu s la r ın d üze n lenm es iy le o luşan yeni s is tem in sonuç la r ın ı, iha le le rde yaşayıp göreceğiz.

Beni d in led iğ in iz için te ş e k k ü r ediyor, saygı ve se vg i le r su n u y o ru m . Sağ lıcak la kalınız.

KÖKSAL SARINCA

Sayın H ü rm eydan 'a , s u n u m u için te ş e k k ü r ediyoruz. Sayın H ü rm eydan s u n u m un d a , özetle

17

Page 17: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

bazı s o ru n la rd a n b ah se tt ik te n sonra üç tane ö ne r ide b u lu n m u ş tu r . Ö neris inde yak laş ık m a l iye t in aç ık lanm as ın ı ihale i lanıyla değil, ihale doküm an ıy la yapı lm asın ı te k l i f e tm ek ted ir . Bu kapsam da da yak la ş ık m a l iye t tu ta r ın ın ye r aldığı hesap cetveli, m etra j , analiz, s ıra lı iş k a le m le r i l is tes i, s ıra lı ana l iz g ird i le r i ta b lo sun u n da ihale d o k ü m a n la r ı a ras ında ye r a lm as ın ın sağ lanm asın ı b ir inc i te k l i f o la ra k s u n m u ş tu r .

İdare lere , yak laş ık m al iye te yö ne l ik yapı lacak ş ikâyet başvu ru la r ın ın idareye g id i lm eden doğ rudan K am u İhale K u ru m u n a it i razen ş ikâyet yo luy la ş ikâyet konusu yapı lm asın ı ve bu ş ikâ ye t le r in de ihale ta r ih in d e n önce sonu ç la n d ı r ı lm a s ın ı te k l i f e tm iş t ir .

İk inci te k l i f i ise yak la ş ık m a l iye te yö n e l ik yapı lacak i t i razen ş ikâyet başvu ru la r ı sonucunda, eğer yak la ş ık m a l iye t in e k s ik / hatalı hesaplandığı sonucuna va rı l ı rsa bu d u ru m da , yak laş ık m a l iye t in esas alındığı ihale iş lem sü re ç le r in in -m e s e la i lan g ib i- yen iden g e rç e k le ş t i r i lm e s i g e rek t iğ i hususunda Kanun 'da ve ik inc i l m evzua tta düze n le m e yapı lm ası gerek t iğ iyd i.Sayın H ü rm eydan 'a , s u n u m u için te k r a r te ş e k k ü r ed iyorum .

S oru -cevap k ısm ına geçm eden önce b ir hususu daha ifade e tm e k is t iyo rum .

Ş imdi, Avrupa B ir l iğ i K am u A l ım la r ı D i re k t i f le r in e baktığ ım ızda, yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i ya da aç ık lanm as ıy la i lg il i he rhang i b ir düzen lem e ye r a lm a m a k ta d ır . Avrupa B ir l iğ i uygu lam asında yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i ya da aç ık lanm ası, üye ü lk e le r in uygu la m a la r ın a b ırak ı lm ış t ır . Üye ü lke le r in b ir kısmı, bazı iha le le r in de yak laş ık m a l iye t i i lan la açıklıyor, bazı iha le le r inde açık lam ıyor, b ir kısım ü lk e le r ise h içb ir şek ilde yak la ş ık m a liye t i açık lam ıyor. Uygu lam a, üye ü lke le r in uygu la m a la r ın a b ırak ı lm ış d u rum dad ır .

Biz yaptığ ım ız ça lışm a la rda yak laş ık m a l iye t in ka ld ır ı lm as ın ın yani g iz l i l iğ in in ka ld ır ı lm as ın ın o lu m lu ve o lu m s u z sonuç la r ın ın te sp it in i yaptık.

Y aklaş ık m aliyetin açıklanm asın ın o lum lu sonuçları:

İdare persone l i ve d an ışm a n l ık s u n u cu la r ın da k i idari ve cezai yap t ı r ım baskısının sona e rm es i, yak la ş ık m a l iye t in g ünce l ve gerçekç i b e l i r le n m e s i kaydıyla is te k l i le rde piyasa ş a r t la r ın d a ve rekabetç i

te k l i f ve rm e baskısının o luşm ası , yak la ş ık m a liye t b i lg is ine eşit şa r t la rd a herkes in sah ip o lm ası nedeniy le ihaleye fesa t ka r ış t ı rm a suçuna va racak n ite l ik te suç iş le nm e s in in önüne g eç i lm es i. Tabii, yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i ka ld ır ı l ınca , bunun sadece o lu m lu değil, bazı o lu m s u z sonuç la r ın ın o lm as ı da ih t im a l dah i l inded ir . İs te k l i le r a ra la r ında gizli an la şm a yapab i l i r le r , is tek l i le r , sadece aç ık lanan m a l iye t üzer inden kendi avanta jl ı şa r t la r ın ı k u l la n m a d a n piyasa şa rt la r ın ı yans ıtm ayan te k l i f l e r ve re b i l i r le r , yak laş ık m a l iye t in yü kse k l iğ in in is te k l i le rde o luş tu racağ ı y ü kse k g e l i r e lde e tm e bek len t is i nedeniy le ye tk in o lm ayan is te k l i le r in s o ru m s u z te k l i f ile ihale sü rec ine ka tı lm ası, sadece yak laş ık maliye te y ö n e l ik ş ikâye t ve i t i razen ş ikâyet başvu ru la rın ın a r tm a ih t im a l i , yak la ş ık m a liye te yöne l ik ş ikâ ye t le r in K u ru m ta ra f ın da n ve idare ta ra f ından ihale konusu işe göre ince le n m es ind e yaşanacak bazı z o r lu k la r b u lu nm a k ta d ır .

İ lk başta da s ö y le m iş t im , çok fazla te k l i f in geld iğ i iha le le rde yak la ş ık m a l iye t aç ık lan ırsa tek l i f le r , m ü m k ü n o lduğunca d ü ş ü k ge lecek, b ir ya da b irkaç tane te k l i f in yani az sayıda te k l i f in geld iğ i iha le le rde ise m aa lese f te k l i f f iya t la r ı yü kse k oranda ge lecekt ir . Bu hususun böyle b ir sakıncası da bu lu nm a k ta d ı r . Bu o lu m lu ve o lu m suz sonuç la r ı ifade e t t ik te n sonra , so rusu olan a rk a d a ş la r varsa s o ru la r ın ı a lab i l i r iz .

18

Page 18: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

19

Page 19: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

BİRİNCİ OTURUM Yaklaşık Maliyetin Gizliliği

SORU CEVAP■ ■ ■ ■ ■ ■

BÖLÜMÜ

20

Page 20: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

KATILIMCI

Yaklaşık m a liye t in g iz l i l iğ in in ka ld ır ı lm ası, kam u k u ru m la r ı ta ra f ından bek lenen b ir du ru m du r .Ancak burada, yak laş ık maliye te bağlı o la rak s ın ır değerin tesp it in in aslında fa rk l ı b ir m etodo lo j i ile b e l i r le nm e s i gerek ir . Bu metodo lo j iy i b e l i r le yeb i l i rse k belki o radan daha sağlık l ı ve piyasa şa rt la r ın a daha uygun b ir f iyatla iş le r in en azından iha les in i g e rç e k le ş t i rm iş olacağız. Burada b iz im te m e l yak laş ım ım ız ned ir? Yaklaşık m aliyete bağlı s ın ır değe r hesabının, yak laş ık maliyete bağlı o la rak hesap lanm ası. Gelen te k l i f le r içer is inde b e l i r le m e yapab i l i rsek , ona göre b ir fo rm ü la syo n g e l iş t i reb i l i rsek , ben inan ıyorum ki daha sağlık lı te k l i f le r gelecek, herkes kendi ekip, ek ipm an , iş gücü, e kon o m ik gücü ve sahip o lduğu öz kaynaklara göre f iya t la rı be l ir leyecek ve ona göre fiyat te k l i f in i yapacak t ı r diye düşü n üyo rum . T e şekkü r ede r im .

HAYRETTİN YILM AZ -Yüksek Fen K u ru lu Üyesi

Yaklaşık m a l iye t in aç ık lanm as ı iki an la m d a ifade ed ild i. B ir is i , yak la ş ık m a l iye t in sadece sonucu, d iğe r i ise tü m g ird i le r iy le b ir l ik te yani hesabın ayrıntıs ıy la b ir l ik te aç ık lanm as ı te k l i f i var.

Yaklaşık m a l iye t in tü m g ird i le r iy le b ir l ik te aç ık lam ası hususunda, ihale doküm an ında bu m a liye t ye r a lacağ ından bağlayıcı lık kazanır. Dolayısıy la yak la ş ık m aliye te g iren iş k a le m le r in in uygu lam a p ro jes inde o lup o lm adığ ına bak ı lm aksız ın ilave iş a r t ış la r ınd a çok büyük d ü z e n s iz l ik le r o lacaktır . İş k a le m in in m ik ta r la r ı , yak la ş ık m a l iye t te b e l i r le n m iş t i r . Uygu lam a p ro jes inde fa rk l ı m ik t a r la r ortaya çıktığı zam an y ine iş a r t ış ve eks i l iş le r i gün d em e gelecekt ir . Dolayısıy la bunun yerine, belk i yak la ş ık m a l iye t in sadece sonu cun u n aç ık lanm as ı ye r inde o lu r diye d ü şü n üyo rum .

Bunun yanı sıra, b ir konuşm acı a rka d aş da yak laş ık m a l iye t in ilave iş a r t ış la r ına neden o lduğundan bahse tt i . Hâ lbuk i yak la ş ık m a l iye t gizli o lduğu için yak la ş ık m a l iye t ten sonra iş a r t ış ve eks il iş i o lm as ın ın m ü m k ü n o lmayacağı, iş a r t ış ve e k s i l iş le r in in uygu lam a pro jes inden kaynaklandığı, yapı lan uygu lam a ne t ices inde ortaya çıktığı hususu açıktır . Bu bakım dan, uygu lam a p ro je le r in in K anun 'dak i tan ım ına göre ta m ve eks iks iz o la rak yapı lm ası esas o lduğu için bu, kam u ida re le r inde ye tk in o lm ayan k iş i le r ta ra f ın da n yapıld ığ ından veyahut da proje m ü ş a v ir le r in c e bu p ro je le r in

yapılıp da kam u ida re le r in in bunu geçici kabu l kom isyonu ile te s l im a lm as ı noktas ında ye tk in k iş i le r in o lm a m a s ın d a n kaynak lanan proje e k s ik l ik le r i çok g ö rü lm e k te d i r . Dolayısıy la iş a rt ış ve eks il iş i , uygu lam a p ro je le r in in hatalı yapı lm ası ne t ices inde ortaya ç ıkm aktad ır . Yaklaşık m aliyet i tü m ayrın t ı la r ıy la ihale d oküm an ına koyduğum uzda bağ layıc ı lık kazanacağını ifade e t t im , o noktada 2886 sayılı Kanun 'a ta m a m e n d ö n m ü ş o lu ruz . H â lbuk i yak la ş ık m a l iye t i idareler, adı üzer inde, yak la ş ık o la ra k tesp it ediyor. As ı l ma l iye t i, kam u iha le le r ine te k l i f ve recek is te k l i le r in hesap lam ası g e rek t iğ i o rtadadır. Dolayısıyla yak la ş ık m aliyet i, proje üzer inden is te k l i le r in hesap e tm es i ve ona göre te k l i f ve rm e s i daha m an tık l ı gibi görünüyor.

D in led iğ in iz için te ş e k k ü r ede r im .

SATILM IŞ ARDIÇ -S ağ l ık Bakan lığ ı S tra te j i G e l iş t i rm e Başkan lığ ı Mali H izm et Uzmanı

Ö nce l ik le ka t ı l ım c ı la ra çok te ş e k k ü r e de r im . As lında yak laş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i , s izin de b e l i r t t iğ in iz gibi K am u İhale K a nu n u 'n un 9 'uncu m addes i, m a l ve h izm e t a l ım la r ı ile yapım iş le r iy le i lg i l i y ö n e tm e l ik le rd e ve K am u İha le le r i Genel Teb l iğ i 'nde b e l i r t i lm iş t i . G erçekten yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i va r m ıd ır? P ersone l ça lış t ı r ı lm as ına dayalı h izm e t a l ım la r ınd a ö rneğ in , te m iz l i k veya güve n l ik e le m an la r ın ı idari ş a r tn a m e d e be l i r t iyo rsun u z . Nasıl b e l i r t iyo rsun u z? Bu persone le , te m iz l i k e lem an ı ise 22 gün üzer inden, güven l ik e lem an ı ise 26 gün üzer inden y e m e k ve yo l ücre t i ve rd iğ in iz zam an zaten yak laş ık m a l iye t o to m a t ik m a n ortaya çıkıyor. Zaten f i rm a kârı da en son K am u İhale Genel Teb l iğ i 'nde %20 iken şu anda %7'ye d ü ş ü rü ld ü ve Sağ lık Bakanlığı da gene lge d o ğ ru l tu s u n d a f i rm a kârını %5 o la rak uygu lam ak tad ır . H e r ne ka da r m evzua tta yak laş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i b e l i r t i ls e de as lında pe rsone l ça lış t ı r ı lm as ına dayalı h izm e t a l ım la r ınd a yak laş ık maliye t , açık o la rak hesa p la na b i lm ek ted ir .P e rso n e l ça lış t ı r ı lm as ına dayalı h izm et a l ım la r ınd a , f iyat te k l i f le r in in eşit o lm ası d u ru m u n d a ne yapıyoruz? H izm et A lım ı İha le le r i Uygu lam a Y ö ne tm e liğ i 'nde bahsed i ld iğ i gibi puan lam aya g id iyo ruz ve en sonunda puan la r ın eşit o lm as ı d u ru m u n d a da büyük ih a le le r ö rneğ in , 10 m ilyon, 20 m ilyon l ira gibi iha le le rde en son o la rak da kuraya başvu rm aktay ız . Yani büyük a l ım la rda kura o lm as ı ne kada r doğ rudur, o konudan da b a h s e tm e k is ted im . T e ş e k k ü r ed iyorum .

21

Page 21: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

KÖKSAL SARINCA

Şimdi, bu ded iğ in iz konu sadece persone l ça lış t ı r ı lm as ına dayalı h izm e t a l ım la r ı için geçerli , p e rsone l ça lış t ı r ı lm as ına dayalı o lm ayan h izm e t a l ım la r ı için yak la ş ık m a l iye t in tesp it i b iraz zor.

ABDULVAHAP AFŞİN -TOKİ İhale Daire Başkanı

Ö nce l ik le bü tün ka t ı l ım c ı la ra eng in f ik i r le r in d e n dolayı te ş e k k ü r ed iyo rum . Biz Toplu Konut İdaresi o la ra k da yak la ş ık m a l iye t in a ç ık lanm as ından yanayız. A ncak yak la ş ık m a liye t i o lu ş tu ran bilgi ve be lge lere kes in l ik le ihale d oküm an ında ye r v e r i lm e m e s i gerek t iğ i kanaatindey iz . Çünkü ihale d oküm an ında ye r v e r i lm e s i d u ru m u n d a is tek l i le r , kend i le r i piyasa f iya t la r ına göre a ra ş t ı rm a ya pm a k yerine , bu defa ihale kapsam ında ve r i len yak laş ık m a l iye t i o lu ş tu ran bilgi ve b e lg e le r üzer inde b ir ince lem e y a pa cak la r ve bu da ihale sü re ç le r in i çok uzatacaktır . As lında yak la ş ık m a l iye t in en sağ lık l ı b ir şek i lde o luşm ası, he r is te k l in in piyasa f iya t la r ın ı göz önünde b u lu n d u ra ra k kend is in in te sp it e tm es id ir .

İhale kapsam ında biz, yak la ş ık m a l iye t i o lu ş tu ran a l t l ık la r ı , m e t ra j la r ı , a na l iz le r i ve rd iğ im iz ta kd irde sö z le şm e n in uygu lam ası esnasında ta ra f la r a rasında hukuk i s o ru n la r ç ıkabil ir . İş a r t ış ın d a / iş eks i l iş inde d iye l im idare, orada herhang i b ir ka le m in m e tra j ında b ir eks ik hesap lam a yapm ışsa, ya rın ö b ü r gün işi a lan, ihale üzer inde kalan, yü k le n ic i f i rm a sö z leşm en in uygu lanm ası esnasında o m e tra j d ü ş ü k lü k le r in i gerekçe g ös te re re k ilave artış , ilave bedel ta leb inde b u lunab i l i r . Bu defa m ah ke m e le rd e h ukuk i s o ru n la r ç ık a b i l i r ve belk i a leyhte de so nu ç la n ab i l i r . Dolayısıy la b iz im bu konuda öne r im iz , yak la ş ık m aliye te hem ilanda hem ihale d oküm an ında ye r ve r i ls in ancak yak laş ık m al iyet i o lu ş tu ra n bilg i ve b e lg e le r kes in l ik le is te k l i le r le pay laş ı lm asın . T e şekkü r ed iyorum .

CEM Y ILM A Z - S por Genel M ü d ü r lü ğ ü Mali H iz m e t le r Uzmanı

Bu se m p o zyum d a an lad ığ ım kadarıy la yak laş ık m a l iye t in aç ık lanm as ı hususunda herhang i b ir p rob le m yok, zaten o lm as ı gereken de budur.

As lında burada konunun biraz daha şöyle g i tm es i g e re k t iğ in i d ü ş ü n ü y o ru m : Yaklaşık m a l iye t aç ık land ık tan sonra ortaya ç ıkab i lecek r is k le re karşı ne t ü r ö n le m le r a la b i l i r iz? 500 'ün üzer inde ihaleye ka tı ld ım , b ir ta k ım p ro b le m le r le ka rş ı laş tık .

İs te r is tem ez yak laş ık m a l iye t herhang i b ir şek ilde s ızabil iyor. Bu ta rz d u ru m la rd a f i r m a la r kendi a rasında an laşab il iyor , te k l i f le r i y ü kse k ya da düşü k b e l i r le yeb i l iyo r la r . Ş imdi, ben im g ö rü ş ü m e göre buradak i r isk , yak laş ık m a l iye t in hesap lanm ası.. . İdarece yak la ş ık m a l iye t in fazla veya eks ik hesap lanm as ı p ro b le m le r i ortaya çıkıyor. Eksik hesap lan ırsa yak la ş ık m a l iye t aç ık landığı zam an he rhang i b ir p rob lem o lm ayacaktır , hem en i lg il i f i r m a la r i t i razda bu lunacak t ır . Am a olaya o lu m suz yönden bak ıyorum , b irden fazla k iş in in ya da üç beş k iş in in g irm eyeceğ i b ir iha lede b ir ta k ım k im s e le r in kendi a ra la r ında a n la şa ra k yak laş ık m a l iye t i yü ksek tu tm a s ı ve bu yak la ş ık maliye te he rhang i b ir i t i raz da o lm a m a s ı d u ru m u n d a idare, burada ka m u zara r ına uğra t ı l ı rsa bunun için ne t ü r b ir ön lem a la b i l i r iz? Yaklaşık m aliye t çok s ih i r l i b ir şey değil, sonuçta f i rm a la r ın o tu rup , çalışıp hesap layab i leceğ i b ir konu. Bence de yak la ş ık m a liye t a ç ık lanm a lı . Mesela, bu s ın ır değ e r hesap lanm ası hususunda biz çok te d irg in o luyorduk , tan ım ad ığ ım ız insan la r la iha le le re g ird iğ im iz zam an dosya ları ta ra t ıyo rduk , işa re t l iyo rduk , fa rk l ı şe y le r yap ıyo rduk ancak s ın ır değ e r hesap lanm as ında s ta n d a r t b ir uygu lam a ge t i r i ld iğ i için a r t ık çok daha rahatız. Dosyaları k im in önce alıp ince leyeceği çok p rob le m değil. Çünkü bakıyoruz, b ir im f iyat te k l i f m ek tub u uygunsa, geçici te m in a t m e k tu b u uygunsa dosyayı k im ince le rse ince les in, b iz im için ö ne m li o lan onlar, ge re k irse on la rın fo toğ ra fın ı çekeb il iyoruz, fo to ko p i le r in i a lab il iyo ruz .

Kanun 'da yak la ş ık m a l iye t in hesap lanm ası hususunda, yak laş ık m a l iye t kom isyonuna ayrı b ir ay rıca l ık tan ınm as ı g e re k t iğ in i d ü şü n üyo rum . Uygu lam ada iş yükü çok fazla olan idare le rde şöyle b ir p rob le m le ka rş ı laşab i l iyo ruz : Bu işin yak la ş ık m a liye t i ye t işecek. Ş imdi, i lg i l i m üh e nd is a rk a d a ş la r -ben yapım iş le r i için ko n u ş u y o ru m - söz konusu işi y e t iş t i re b i lm e k için bazen eks tradan detaya g irm e d e n f iya t la n d ı rm a ya pa b i lm ek te . Uygu lam ada, söz konusu yak la ş ık m a l iye t düşük de ç ıka b i lm ek te , y ü kse k de ç ıka b i lm e k te . Ben bu konuda öneri o la rak , söz konusu yak la ş ık m al iye t kom isyonunu o lu ş tu ran k iş i le re kanun i b ir süre tan ınm asın ı ve söz konusu işle uğ raş ırken başka he rhang i b ir iş v e r i lm e m e s in i ve kanun i güvenceye a lınm ası g e rek t iğ i hususunu sizin ta k d ir le r in iz e s u nu yo ru m .

T e ş e k k ü r ede r im .

22

Page 22: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ERDEM YILM AZ -Ö zk ır İnşaat

Y aklaşık m a l iye t in a lt k ın l ım la r ıy la b ir l ik te a ç ık lanm as ın ın şöyle b ir sakıncası da o lacak:Zaten ciddi an la m d a b ir i t i raz sü res i geçireceğiz, daha d oğ rusu yak la ş ık m a l iye t in tu ta r ına i t i ra z la r an lam ında . Eğer a lt k ı r ım la r da aç ık lan ırsa bu sefer, poz lara da i t iraz o lacak, daha doğrusu a lt k ı r ım la r ın h e r b ir pozuna, "Bu da yan lış hesap lanm ış t ır , bu da yan l ış hesap lanm ış t ır ." g ib i. Bu se fe r de ihale s ü re ç le r i ciddi an lam da uzayacaktır.

İk inci konu şu: Yaklaşık m a l iye t in aç ık lanm asıy la i lg i l i o la ra k öze l l ik le yapım iş le r in d ek i ön y e te r l ik için yapı lan iha le le rde ye te r l i bu lunm ayan f i rm a , yak la ş ık m a l iye t in d ü ş ü rü lm e s i yönünde başvurab i l i r . Çünkü kendi be lges in in y e te r l i l iğ i veya c irosunun ye te r l i l iğ i konusunda, bu tu ta r ı d ü ş ü rm e k adına it i razda b u lunab i l i r . Ben sadece bu iki konu hakkında u y a rm a k is ted im . A lt k ı r ım la r c iddi an la m d a sıkıntı o lab il ir , i t i ra z la r ın sayısını c iddi an la m d a a r tır ır . İk inci konu o la ra k da belk i b iraz daha ciddi an lam da , daha zo r b ir an lam da , te k n ik an la m d a i t i raz la r ın yapı lm ası söy leneb il i r . Yoksa b i ld iğ in iz gibi ön y e te r l ik yapı lan iha le lerde, KİK 'e veya idareye aynı konu la rda o lm a k üzere i t i raz yapılıp ida re le r aylarca, be lk i de y ı l la rca uğraş t ı r ı lab i l iyo r . T e ş e k k ü r ede r im .

MUSTAFA BOZYİĞİT - E le k t r ik Ü re t im A.Ş.

Ben bu konuyla i lg il i iki te c rü b e m i p ay laşm ak is t iyo rum . B iraz önce ded ik ki "Ç ok fazla te k l i f ge l iyo rsa ve yak la ş ık m a l iye t aç ık lan ırsa rekabet a r tab i l i r , f iyat düşeb il ir . B i r veya iki te k l i f ge l irse de ta m te rs i b ir d u ru m a yo l açab il i r ." Öze ll ik le m a l a l ım la r ınd a b ir ve iki te k l i f ge len iha le le rde yani sp es i f ik iş le rde yak la ş ık m a liye t zaten o te k l i f ve ren f i rm a la rd a n p ro fo rm a fa tu ra yo luy la te m in e d i lm e k te . Dolayısıy la aslında o f i rm a la r , kaba ta s la k yak la ş ık m a l iye t i b i lm ek te le r . Çünkü onla rın f iyat te k l i f le r iy le bu sa ğ lan m a k ta .

D iğer b ir te c rüb e de yak la ş ık on yılda şunu gördük : B i r ihale yapa rken ö nce l ik le yak la ş ık maliye t i okuyoruz , daha sonra te k l i f le r i açıyoruz. Sonra te k l i f le r in ta m a m ı geçers iz ise o ihaleye b ir kez daha çıkıyoruz. Dolayısıyla yak la ş ık maliyet, he rkes ta ra f ından a r t ık b i l in iyo r ve bu iha le le r in is t isnasız ta m a m ın d a f iya t la r ın düş tüğ ü nü gördük. Yani e ğe r yak la ş ık m a liye t aç ık lanm ışsa , f i r m a la r ta ra f ından b il in iyorsa , bu rekabete o lu m lu yansıyor

ve f iyat ik inc i iha lede kes in l ik le aşağı iniyor. Bunun hiç aks in i g ö rm e d ik şu ana kadar. Dolayısıy la a ç ık lanm as ın ın rekabet i a r t ıracağ ın ı d ü şü n üyo rum .

Teşekkü r le r .

NİHAT ÇILGIN -E ti M aden İş le tm e le r i Genel M ü d ü r lü ğ ü

Az önce a rka d aş la r ın dediği gibi biz de yak laş ık m a l iye t in gizli o lduğu noktasında değil iz . Yapım iş le r inde b ir im f iya t la r ın ku l lan ı lm as ı , persone l ça lış t ı r ı lm as ına dayalı h izm e t a lım la r ın d a k i iş ç i l ik m o d ü lü n ü n zo ru n lu o la ra k ku l lan ı l ıyo r o lm ası, p e rso ne l ça lış t ı rm as ına dâh i l o lm asa bile iç inde b ir kısım A1 veya A2 diye b e l i r le d iğ im iz ka tsayı la rdan yak la ş ık m a l iye t in d iğ e r ka le m le r in i h e s a p la m a k da m ü m k ü n d ü r . A1 katsayıs ındaki işç i l iğ i hesap lad ık tan sonra C1 veya D'den düşen ka tsayıdan da oranın yak la ş ık m a l iye t in i b u lm a k çok zo r değild ir.

Az önce n o t la r ım arasında M erdan H ü rm eydan 'ın b ir öne r is i çok d ik k a t im i çekti. Yaklaşık m a l iye t in idari şa r tn a m e d e ye r a lm as ın ı ve daha sonra bunun la i lg i l i ş ikâyet başvu ru la r ın ın doğ rudan K am u İhale K u ru m u n a i t i razen ş ikâyet başvurusu y ö n tem iy le ince lenm es in i ve bunun la i lg il i d e ğ e r le n d i rm e le r in böyle yapı lm asın ı istiyor. Burada da ilan sü re le r in in yak la ş ık maliye te bağ lanm ası konusunda te re d d ü t le r im iz var. Yedi g ü n lü k ihale i lan sü rec i o lan iha le le rde ihale i lanını, ye re l gaze te le rde iki kere ve K am u İhale B ü l ten inde b ir kere yayım lıyoruz . Sırf yak laş ık m a l iye t inden dolayı bunu yapıyorken daha büyük iha le le r in ihale i lan la r ın ı sadece K am u İhale B ü l ten inde ya y ın lam ak ye te r l i o luyor.

K ırk g ü n lü k ihale i lan sü rec i olsa bile işin öze l l iğ i gereğ i d okü m an ince lend iğ i anda te k l i f o lu ş tu ru la b i l i r d u r u m la r v a r ama yedi g ü n lü k ihale i lan sü rec i o lup iş ye r ine g id i l ip be lk i yapı lm ası gereken parçanın veya is tenen h izm e t in g ö rü lm e s i gereken ih a le le r de b u lu n m a k ta . Bu an la m d a da i lan sü re le r in in yak la ş ık m a l iye te bağ lanm asın ı da doğru b u lm uyo ruz .

İBRAHİM BAYLAN -K İK H u ku k H iz m e t le r i Dairesi Başkanı

Ö nce l ik le yak la ş ık m a l iye t in aç ık lanm as ı ya da a ç ık la n m am a s ı leh ine ya da a leyh ine gö rü ş le r i d in led ik . Kendi adıma o ldukça da ya ra r land ığ ım ı söy leyeb i l i r im .

23

Page 23: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Ben fa rk l ı b ir konuya d ikka t ç e k m e k is t iyo rum . Ö nce l ik le yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i daha çok b i l in m e z l ik kavram ı üzer inden değe r lend ir i l iyo r . A ncak kam u k u ru m la r ı , h e r yıl aynı iş le r i t e k r a r edip duru r. Ka rayo lla rı hep yo l yaptırır, yo lun fiyatını as lında herkes b il iyo rdur. İşe ka t ı lacak o lan is te k l i le r o yo lun s tandard ına göre m e treka re , k i lo m e t re k a re bazlı f iya t la r ın ı b i l iyo r la rd ır . Yani b i l in m e z l ik diye b ir şey yok. Mesele, an lad ığ ım kadarıy la daha çok kam u g ö re v l i le r i ta ra f ından yak laş ık m a l iye t in dışarıya İhale ta r ih in d e n önce "s ızd ır ı lm as ı" ta b ir i ku l lan ı ld ı, ona "ö ğ re n i lm e s i " d iy e l im - ö ğ re n i lm e s i hâ l inde kendi s o ru m lu lu k la r ın ın ne olacağı noktas ında top landığ ın ı görüyoruz . Oysa az önce söy led iğ im gibi Yüksek Fen K u ru lu adına ka tı l ımcı a rkadaş ım ız ın da söy led iğ i gibi 2886 sayılı Kanun dön e m in de aç ık lan ıyo rdu . O zam an hiç k im se d o kü m an okum a gibi b ir zahm ete ka t lan m ad a n sadece sa lona gid ip ka t ı l ım c ı la ra göre yüzde üzer inden k ır ım yapıyordu. A çık lad ığ ım ızda böyle b ir r isk i yen iden yaşayacağımıza d a i r ipuç ların ı şöyle söy leyeb i l i r iz : Ha l ihazırda K am u İhale K u ru m u h e r yıl iha le is ta t is t ik le r in i yayımlıyor. B un la ra bakt ığ ım ız zaman, açık ihale usu lüy le g e rç e k le ş t i r i le n iha le le rde söz leşm e bede l i - yak la ş ık m a liye t i l işk is i y ı l la r i t ibarıy la çok değ işm ed i, % 70-72 o ranında. Yani idaren in hazırladığı yak laş ık m a l iye t in % 70-72 seviyesinde söz leşm e bedeli gerçek leş iyo r. Be ll i is te k l i le r a rasında ihale usu lünde bu oran b iraz daha yükse l iyor, % 80-81 ' le rde . P azar l ık usu lüne gelince, bu % 8 8 -9 0 ' la r seviyesine çıkıyor. D e m e k ki burada yak la ş ık m a l iye t in ne o lduğundan ziyade, iha len in hangi usu le göre ge rçek leş t iğ i ve k im in katıldığı daha fazla önem arz ediyor. Dolayısıy la bunu ta r t ış ı rken bu hususu da göz önünde tu tm a m ız ge re k t iğ in i d ü şü n üyo rum .

KATILIMCI -E t i Maden İş le tm e le r i Genel M üd ü r lü ğ ü , İnşaat M ühend is i

Ben yak la ş ık y i rm i dör t y ı ld ır ça lış ıyo rum . 2886 d ön e m in de de özel se k tö rde de ça lış t ım . B i r a lımı, özel se k tö rde bazı in is iya t i f le r k u l la n a ra k y a p m a k m ü m k ü n o lab il iyor. A ncak orada da ö ngö rü lem eyen , hatta yak la ş ık m a l iye t den i len kavram ı kend im iz hesap laya rak ta ş e ro n la r la paza r l ık yapıyoruz, ancak orada da y ine ik i -ü ç kişi is ted iğ im iz s ın ır la r ı kend im iz koymam ıza rağm en ö n g ö re m e d iğ im iz b irçok şeyle ka rş ı laşab i l iyo ruz .

Ş imdi, yak la ş ık m a l iye t hem te k n ik hem de parasa l b ir konu. Yaklaşık m a l iye t bu kadar detayı ba r ınd ır ırken , Sayın M erdan H ü rm eydan 'ın dediği gibi, bu konudak i ş ikâye t in d irek t KİK 'e v e r i lm e s in i , bana göre idareden b ir süzgeçten g e ç ir i lm e d e n KİK 'e ş ikâyet ed i lm es in i , çok o lu m lu ka rş ı la m ıyo rum .

D iğer b ir konu da yak la ş ık m a l iye t in g i z l i l i ğ i . Y aklaşık m a l iye t in , bana göre, s ın ır değer le be ra be r b ir fa k tö r o lm as ın ın dışında, başka fa k tö r le r in de e k le n e re k iha len in ona göre d e ğ e r le n d ir i lm e s i g e re k t iğ in i d üş ü n ü y o ru m . Y ı l la r önce hat ı r lad ığ ım kadarıy la - e m in değ i l im am a Yüksek Fen K u ru lu n d a k i k iş i le r b ileceğ in i ta h m in e d iy o ru m - m ü te a h h i t l ik ka rnes i kavram ı, iş b i t t ik ten sonra m ü te a h h i t le r le i lg i l i not d e ğ e r le n d irm e s i gibi b ir proje, vardı ama bu g e rç e k le ş t i r i lm e d i . Bazen bizden kaynaklı bazen f i rm a la r ın ke nd i le r inden kaynaklı o la ra k p ro je le r son land ır ı lam ıyo r . Biz is t iyo ruz ki m ü te a h h i t le r le i lg il i o la ra k nası l ki EKAP'ta iş deney im belgesi düzen len iyo rsa tü m ka m u k u ru m la r ı m ü te a h h i t le r le i lg i l i o la rak iş deney im belgesi d üze n lend ik ten sonra b ir not tu ts u n . Bu not da ihale sü rec inde d e ğ e r le n d irm e d e d ikka te a lınsın.

T e ş e k k ü r ede r im .

MUSTAFA AKYER -K a m u H as tane le r i Genel M ü d ü r lü ğ ü

Şu anda, sahada ve uygu lam ada yak la ş ık m a l iye t in b ir g iz l i l iğ i ka lm adı. As lında burada ta r t ış m a m ız gereken konu, iha len in usu lüne göre gelen te k l i f le r ile yak la ş ık m a l iye t in o ran la m a sı konusudur, ihale u su lüne göre bu husus değişiyor. Sahada an ladığ ım ız kadarıy la yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ i pek m ü m k ü n değil. Burada ta r t ış m a m ız gereken, be lk i de bu hususu Kanun 'a nası l koyacağız? 4734 sayılı Kanun 'da yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in ka ld ı r ı la ra k bunun d uyu ru lm as ı veya is te k l i le r ta ra f ından b i l in m e s in in sağ lanm as ı gerek t iğ in i d ü şü n üyo rum .

T e ş e k k ü r ede r im .

MUSTAFA GÜLMEZ -TÜBİTAK, M ak ine M ühend is i

Ben yak la ş ık o la ra k b i r - b i r buçuk se n e d ir TÜBİTAK'ta ça lış ıyo rum . B irka ç tane ihaleye denk g e ld im . As lında bu konuda yen iy im ama burada ö ne m li o lanın bence yak la ş ık m a l iye t in a ç ık la n m as ın d an ziyade işin, b ilen veya b i lm eyen

24

Page 24: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

is tek l iye v e r i lm e s i önem arz ediyor. Şöyle ki: Biz yak la ş ık m a liye t i a ç ık lasak da a ç ık la m a sa k da işi b i lm eyen b ir m ü te a h h i t e ğe r işi a lm ışsa bundan g e rek kam u gerekse m ü te a h h i t z a ra r edebil iyor. Şöyle b ir ö n e r im var, am a uygu lam ası ta r t ış ı l ı r tabii , biz nasıl yak laş ık m a l iye t i hesaplayıp EKAP'a, idareye sunuyoruz, bunu, biz kend im iz çıkarıyoruz, m ü te a h h i t le rd e n de ihaleyi satın a ld ık tan sonra b ir yak la ş ık m a liye t yazması ta lep ed i leb il i r . G erçekten bu ihaleye h az ır lanm ış mı h az ı r la n m a m ış mı hususunda b ir ön d e ğ e r le n d i rm e o lm as ı g e rek t iğ in i d üş ü n ü y o ru m . T e şekkü r e de r im .

KATILIMCI -A nka ra B ü yü kşe h ir Be lediyes i Proje İnce lem e B ir im i M ü d ü r lü ğ ü

K am u İhale K u ru m u n u n yak laş ık maliye t i aç ık lam ası ya da a ç ık la m a m a s ın d an ziyade ben, b ir işin f iyatın ın doğ ru te sp it e d i lm e s i ve gerçek piyasa koşu l la r ına uygun b ir şek i lde ihale ed i lm es i k ısm ın ın çok ö ne m li o ld uğunu d üş ü n ü y o ru m . Bu d oğ ru l tu d a o da k lan ı lm as ı gereken şey, piyasa f iya t la r ına göre yak la ş ık m a l iye t in ta m o la rak tesp it e d i lm es id ir . İhale aşam asında , f i rm a la r ın hepsi işi a lm a k için geliyor. Fakat bun la r ın yak la ş ık m aliye t i b i lm es i d u ru m u n d a eski s is te m d e k i gibi bell i b ir k ır ım la ihaleye g irm e s i d u ru m u söz konusu o lacaktır . Şu anda da zaten yak la ş ık maliye t i, gizli o lm as ına ra ğm en b i l iyo r gibi te k l i f ve r iyo r la r . Y aklaşık m a l iye te yakın te k l i f l e r geliyor. Bu b ir nevi, haksız rekabe t in önünü açm ış o luyor. Yaklaşık m a l iye t in b i l in m e s in in iyi o lacağı kanaa tindey im . Fakat f i rm a la r ı e le m e k de ge re k iyo r bu d u ru m da . E lem e k r i te r le r i için de b iraz önce söy lend iğ i gibi ö ne m li o lan f i rm a n ın te k l i fe çalışıp ça lışmadığ ıdır . Bunun da iş deney im kısm ında, d e ğ e r le n d irm e kısm ında, b ir fa rk l ı l ı k g e t i re re k avantaj sağlayacağını d üş ü n ü y o ru m . F i rm a la r b it ird iğ i işe göre te k l i f ve r iyo r faka t 10 t r i lyo n l i ra l ık b ir iş b i t i rm iş f i rm a , 100 tane 10 t r i ly o n lu k işe te k l i f vereb il iyo r. As lında bu konuda b ir d üzen lem e yapı lırsa f i rm a la r ın işi de seçe rek ve daha da ç a lışa rak ihaleye g ireb i leceğ in i d üş ü n ü y o ru m . Yani10 t r i ly o n lu k iş b i t i rm iş b ir f i rm a , 100 tane işe te k l i f v e re m e m e l i yani e l inde 10 t r i ly o n lu k b ir işi b it iren b ir f i rm a , b ir son rak i sene 15 t r i ly o n lu k iş b i t i rs in ; b ir so n ra k i sene 20 t r i ly o n lu k iş b i t i rs in . Am a aynı anda, kendis i de seçic i o lm adan , b irçok konuya te k l i f veriyor. Bu da hem iş ka li tes in i d ü ş ü rü y o r hem ko nsan trasyonunu aza l t ıyo r hem de kam uyu zara ra uğra tab i l iyo r . Ö nem li o lan gerçek fiyata

te k l i f ve re b i lm es i , f i rm a la r ın ka li tes in i e leyeb i lm e y ö n te m le r in i a ram a lıy ız diye d ü şü n üyo rum .

KÖKSAL SARINCA

S u nu m yapan ve burada konuşm acı o la ra k gö rüş ve ö n e r i le r in i sunan değer l i ka t ı l ım c ı la ra te ş e k k ü r ediyoruz. O tu ru m u m u z u burada kapatıyoruz. Vatanımıza, m i l le t im iz e ve dev le t im ize hayırl ı o lm as ın ı d i l iyoruz.

25

Page 25: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

4 ARALIK 2017 KONFERANS SUNUMLARI

İKİNCİ OTURUMTüzel Kişinin Ortağına Ait İş Deneyim Belgesinin Kullanımında Ortağa İlişkin

İlave Kriter Getirilmesi

O turum Başkanı ve Konuşmacı - Erdem BafraKam u İhale K u ru m u H ukuk Danışm anı

K am uran YazıcıK arayo lla rı Genel M üd ü r (KGM) Yardımcısı

A h m et A ltayİs tanbu l B üyükşeh ir Belediye Başkanlığı Satın A lm a Daire Başkan lığı İhale İş le ri M üdürü

H. Necati ErsoyTürkiye İnşaat S anayic ile ri İşveren Sendikası (İNTES) Genel S e kre te ri

Doğangün Ç iflikDevlet Su İş le ri Genel M üdürlüğü (DSİ) Proje İnşaat Daire Başkan Yardımcısı

S oru-C evap Bölüm ü

26

Page 26: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ERDEM BAFRA

İk inci o tu ru m u m u z a baş larken Sayın Başkanım ve üye le r im iz ile değerl i ka tı l ım c ı la ra en der in saygıla rım ı su nu yo ru m .

O tu ru m um u zda , b ild iğ in iz üzere, K am u İhale K anu n u 'n un 10'uncu maddes inde , m es lek i ve te k n ik ye te r l i l i k k r i te r le r i a rasında sayılan iş deneyim be lge le r in in tüze l k iş i l ik ta ra f ından ku l lan ı lm as ı ve bu be lgen in ortağa ait o lması d u ru m u n a i l işk in uygu lam ada yaşanan s o ru n la ra değineceğiz ve bu çerçevede, K am u İhale K anu n u 'n un 10'uncu m addes indek i düzen lem ede k u ra l o la rak iş deneyim be lge le r in in belge sahib i d ış ındak i le r ta ra f ından ku llan ı lam ayacağı, devred i lem eyeceğ i ve sa tı lam ayacağı hükm e bağ lanm ış tı r . Ancak yine K anun 'un 10'uncu m addes in in devam eden h ü k m ü n e baktığımızda, tü ze l k iş i l iğ in yarıdan fazla h isses ine sahip ortağa ait iş deneyim be lge le r in in tü ze l k iş i l ik ta ra f ından ku llan ı lm as ına cevaz veren b ir düzen lem en in bu lu nd u ğu nu görm ektey iz .

Esasında bu düzen lem e, sadece T ü rk hukukuna özgü b ir düzen lem e değild ir. Avrupa B ir l iğ i m ük teseba t ına baktığ ımızda, üçüncü k iş in in deney im ine veya kaynak la r ına dayanma m üesseses in in b ir nevi g ö rü n ü m ü ve ta tb ik şek li 4734 sayılı K anun 'un 10'uncu m addes inde hükm e bağ lanm ış bu lunm aktad ır .

Yine, K anun 'un 62'nci m addes in in (h) bendinde, yarıdan fazla hisseye sahip m üh e nd is veya m im a r la r ın m ezun iye t be lge le r in in tü ze l k iş i lere ku l land ır ı lm as ına da cevaz v e r i lm iş bu lu nm a k ta .

Bu çerçevede bu düzen lem e le r , b ir yönüyle baktığ ımızda, deney im sahib i o lm ayan kü çük ve orta ö lçek li iş le tm e ve ş i rk e t le r in deney im sahibi o lan k iş i le r vasıtasıyla iha le le re ka t ı lm a la r ın ın b ir nevi bu ş i rk e t le r açısından e kon o m ik ve sosyal b ir amacı ye r ine g e t i rm e k su re t iy le ka tma değe r sağladığı ifade edi leb il i r . A ncak az önce de ifade e t t iğ im iz gibi üçüncü k iş in in deney im ine dayanılı rken bu deney im in kâğıt üzer inde ka lm am as ı, farazi b ir deney im den ibaret o lm am as ı ve deneyim sahib i k iş in in - ta b i r i ca izse- taşın a lt ına e lin i koymasını sağ lam aya yö ne l ik m eka n izm a la r ın iş le r l iğ in in sağ lanm ası ve bu yönde ortağa i l işk in ilave k r i te r le r in de ge t ir i lm e s i, uygu lam ada önem arz eden ve altı çizi len husus la rdan b ir in i te ş k i l e tm ek ted ir .

Bu çerçevede, d üzen lem en in o lu m lu ve o lu m suz yö n le r in i masaya yatırd ığ ımızda, uygu lam ada ifade edilen başlıca g ö rü ş le r şun la rd ır :

Yarıdan fazla hisseye sahip ortağ ın taşın a lt ına e lin i koyması ve bu su re t le ş i rke t te te m s i l ve i lzama ye tk i l i o lm ası ve yine yük len ic i ile b ir l ik te işin fen ve sanat ku ra l la r ın a göre yer ine g e t i r i lm e s i veya hile li m a lze m e ku l lan ı lm as ınd a n dolayı s o ru m lu lu ğ u n u n

yük len ic i ile eşdeğer o lm ası gibi husus la rda yine ortağa i l işk in g ö rü ş le r ve ilave k r i te r le r in Kanun 'da veya ik inc i l mevzuatta düzen lenm es i gerek t iğ i i leri s ü rü lm e k te d ir .

İşte bu kısa g ir iş im izden sonra İkinci O tu ru m u m u z d a ; Karayo lla rı Genel M üd ü r lü ğ ü Genel M ü d ü r Yardımcısı Sayın K am u ra n Yazıcı ve yine İs tanbu l B ü yü kşeh ir Belediye Başkanlığı Satın A lm a Dairesi Başkan lığ ından İhale İş leri M üdü rü Sayın A h m e t A ltay ve üçüncü o la ra k İnşaat Sanayic i ler i İşveren ler i Sendikası Genel S ekre te r i Sayın H. Necati Ersoy ve son o la rak DSİ Genel M ü d ü r lü ğ ü Proje İnşaat Daire Başkan Yardımcısı Sayın Doğangün Ç if l ik değerl i gö rü ş le r in i b iz ler le pay laşacaklar.

K onuşm ac ı la r ım ız yak laş ık on beş dakika süre içer is inde g ö rü ş le r in i b iz ler le pay laşacak la r ve konuşm a la rın ın sonunda da on beş dak ika l ık s o ru - cevap b ö lü m ü m ü z olacaktır. Soru lar ın ız ın so m u t b ir olaya i l işk in o lm am as ı ve kendin iz i ta n ı ta rak gene l n i te l ik tek i husus la ra yöne l ik ve so runun k im e yöne ti ld iğ in i b e l i r tm e k su re t iy le bu bö lüm ün g e rç e k le ş t i r i lm e s i önem arz e tm ek ted ir . Ben sabrın ız için ş im d iden te ş e k k ü r ed iyorum . Sözü i lk o la rak Sayın Yazıcı'ya b ı ra k m a k is t iyo rum .

KAMURAN YAZICI

T e şekkü r ed iyorum Sayın Başkan. Sayın ka tı l ım cılar, hepiniz i saygıyla se la m lıyo r ve s u n u m u m a baş lıyo rum .

Ü lkem izde kam u kaynağı ku l lanan ku ru m la r , iha le le r in i Kam u İhale Kanunu ve ik inc i l mevzuat kapsam ında g e rçe k le ş t i rm e k te d ir . Kanun çerçevesinde, ihale edilen iş le r in uygun şa r t la r la ve zamanında ta m a m la n m a s ı ve kaynak la r ın ın v e r im l i ku l lan ı lm as ı am aç lanm ış t ı r . Yapım aşamasında, fa rk l ı im a la t tü r le r in d e n o luşan yapım iş le r in in hem k u l la n ı la b i l i r l ik hem de ka li te anlayışıyla b ir l ik te ifa e d i lm e le r i hâlinde kaynak la r ın v e r im l i ku l lan ı lm as ı m ü m k ü n o lab ilecekt ir .

Yapım iş le r in in iha le le r inde , ka li ten in s a ğ lan a b i lm e s i amacıy la iha le le re ka tı l ım için K anun 'un 10'uncu m addes inde y e te r l ik ku ra l la r ı düzen lenm iş t i r . Bu ku ra l la r ; e kon o m ik ve m ali y e te r l iğ ine i l işk in bilgi ve be lg e le r ile m es lek i ve te k n ik ye te r l iğe yöne l ik bilgi ve be lge lerden o luşm ak tad ır . İha le le re katı lan is tek l i le r in m es lek i ve te k n ik ye te r l iğ in i be l ir leyen bilgi ve be lg e le r a ras ındak i en önem li belge, iş deneyim be lge ler id ir . İş deneyim belge ler i , Yapım İşleri İha le le r i Uygu lam a Y öne tm e liğ i 'n in "Tan ım la r" başlık lı 3 'üncü m addes inde, adayın veya is tek l in in ihale konusu iş veya benzer iş le rdek i deney im in i gösteren iş b i t i rm e belgesi, iş d u ru m belgesi, iş d ene t lem e belgesi ve iş yöne tm e belgesi o la rak ta n ım la n m a k ta d ır .

27

Page 27: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

İş b i t i rm e be lge ler i , işin yük len ic is i adına düzen leneb ild iğ i gibi işin a lt yük len ic is i adına da düzen leneb il i r . İş yöne tm e ve d ene t lem e belge ler i ise yapım aşam asında iş d ene t lem e belgesi; kon tro l şefi, şantiye şefi ve benzeri; iş yöne tm e belgesi ise başm ühend is , bölge m üd ü rü , proje m üdü rü , şube m ü d ü rü gibi görev lerde bu lunan m üh end is ve m im a r la r için düzen lenm ek ted ir .

K am u İhale K anunu 'nun 10'uncu m addesinde,"İş b itirm e, yöne tim veya denetim sure tiy le elde edilecek belgeler, belge sah ib i k iş i veya ku ru luş la rın dışındaki is te k lile r tarafından kullanılam az, be lge ler devredilem ez, k iraya verilem ez ve satılam az. Bu belge sah ip le rin in ku racak la rı veya o rta k o lacakları tüzel k iş ilik le r in ihaleye g ireb ilm esinde , en az b ir y ıld ır tüze l k iş iliğ in yarısından fazlasına sahip olm aları, h e r ihalede bu oranın a ranm ası ve tem ina t süresince bu oranın m uhafaza ed ilm es i zo run ludu r." hükm ü bu lunm ak tad ır .

İha le le rde y e te r l ik d e ğ e r le n d irm e aşamasında, ihale ilanı ve idare ş a r tn a m e le r in d e be l i r t i len benzer iş g rup la r ında bu lunan ve te k söz leşmeye bağ lanan iş lere ait iş deneyim be lge ler i d ikka te a l ınm aktad ır . Yüklenic i ve a lt y ü k le n ic i le r adına d üze n le nm iş iş b i t i rm e ve iş d u ru m u be lge le r inde belge tu ta r ın ın ta m am ı; dene t im veya yöne t im faa l iye t le r i nedeniy le a lınan iş yöne tm e ve iş d ene t lem e be lge le r inde belge tu ta r ın ın beşte b ir oranı d ikka te a lınm aktad ır .

4734 sayılı K am u İhale Kanunu ile b ir l ik te iş d ene t lem e ve iş yöne tm e belge sah ip le r i, ku rd u k la r ı ya da o r ta k o lduk la r ı tüze l k iş i l ik le r le y e te r l ik k r i te r in i sağ lad ık la r ı takd irde iha le lere g ire b i lm e k te d ir le r . Yasa'nın y ü rü r lü ğ e gird iğ i1.1.2003 yıl ından bu yana söz konusu belgeler, iha le le r im izde k u l la n ı lm a k ta o lup bu kapsam da im za lanan sö z le şm e le r in 4735 sayılı mevzuat d oğ ru l tu su nd a sonuç landır ı ld ığ ı b i l inm ekted ir .

Sonuç o la rak , iş d ene t lem e ve yöne tm e be lge ler in i tü ze l k iş i l ik adına ku l lan ı lan ortağı, yöne t im k u ru lu üyesi veya ş irke t m ü d ü rü o lm a gibi z o ru n lu lu k g e t i r i lm e s in in ihale sü rec ine b ir katkı sağ lamayacağı, söz leşm e sü rec inde de herhang i b ir katkı sağ lam asın ın m ü m k ü n olmayacağı için bugüne kada r m evcut düzen lem ey le i lg il i K u ru m u m u z d a herhang i b ir so run yaşam am ıştır .

Ayrıca Tü rk iye 'n in ka lk ınm ası için hayata geç ir i len büyük p ro je le r in g e rç e k le ş t i r i lm e s i için s o ru m lu lu k a lm ış te k n ik persone l in hak kazandığı iş deneyim be lge le r in in ku l lan ı lm am a s ın ın m ağ d ur iye t le r i ortaya çıkarab i leceğ i, bunun yanında söz konusu be lge le r in ku l lan ı lm as ınd a k i k ıs ı t lam a la r ın , yeni oyuncu la r ın sek tö rde ye r a lm asın ı enge lleye rek rekabet in azalm asını sağlayacağı ve kamu m en fa a t le r i açısından o lu m suz etk i ya ra tab ileceğ i d üşü n ü lm ek te d ir .

K u ru m u m u z c a YİD m ode li ile ihalesi yapılan A n ka ra -N iğ d e Otoyolu iha lesinde, ihaleyi alan f i r m a - karayolu deneyim i o lm am as ına ra ğ m e n - iş d ene t lem e belgesi k u l la n a ra k verd iğ i daha düşük te k l i f sonucu, ü lke ekonom is i için 480 milyon e u ro lu k b ir kazanım elde ed i lm iş t i r . İş deneyim belges in in ku l lan ı lm as ına yö ne l ik hususlar, tüze l k iş i l ik le r i i lg i lend iren b ir konu o lm as ından dolayı, k u ru m u m u z açısından ihale sü rec i ve söz leşm e im za lam a açısından mevzuatın ye te r l i o lduğu kanaatindeyiz . Beni d in led iğ in iz için te ş e k k ü r ed iyorum .

ERDEM BAFRA

Sayın Yazıcı'ya çok te ş e k k ü r ediyoruz. Sayın Yazıcı, konuşm asında, iş deneyim be lge le r ine i l işk in konuyla i lg il i m evzuat hakkında gene l b ir bilgi verd i ve bu m inva lde ilave k r i te r le r in g e t i r i lm e s i konusunda da çek ince le r in i ve bunun rekabete o lu m suz yansıyabileceği hususundak i gö rü ş le r in i d ile get ird i. Bu d oğ ru l tuda da iş deneyim belgesi sahib i ortağa i l işk in te m s i l ve i lzama ye tk i l i k ı l ınma k r i te r in in g e t i r i lm e s in d e de uygu lam ada çok fazla b ir ya ra r ın o lmayacağını ifade e tm iş bu lundu . Kend is ine te k ra r çok te ş e k k ü r ed iyorum ve sözü Sayın A ltay 'a b ı ra k m a k is t iyo rum .

AHM ET ALTAY

Türk iye Oda la r ve B o rs a la r B ir l iğ i yöne tic i le r ine , K am u İhale K u ru m u Başkanı ve yöne tic i le r ine , K am u İhale K u ru m u n u n çok değerl i yöne t ic i le r ine ayrıca özel s e k tö r ta ra f ından buraya ka tı l ım sağlayan yöne t ic i le re ka t ı l ım la r ından dolayı K u ru m u m adına çok te ş e k k ü r ed iyorum .

K am u iha le le r inde , yü k le n ic i le r in seç im inde bazı te m e l y e te r l ik le r bu lunm ak tad ır . Bu y e te r l ik le r in en önem lis i , m es lek i ve te k n ik ye te r l i l iğ in ispatı, işin ka li te l i yapı lm asın ın sağ lanm ası ve profesyone l l iğ in gösterges i o lan iş deney im belgesid ir. İş deneyim belgesi, b ir işin ya p ı lab i l i r l iğ in in en güzel re feransıdır . İş deneyim belgesi, d iğe r ihale tü r le r in e göre yapım iş le r inde daha fazla önem arz e tm ek ted ir . Zira d iğe r ihale tü r le r in d e iş deneyim belges in in y e te r l i l i k k r i te r i o la rak is ten i l ip is te n i lm e m es i yak laş ık m aliye t tu ta r ına göre d eğ işken l ik arz ederken yak laş ık m aliye t tu ta r ına bakı lm aksız ın tü m yapım iha le le r inde iş deneyim belgesi is ten i lm es i zo run ludur .

Sizin le İs tanbu l B ü yü kşeh ir Be led iyes in in kam u a l ım la r ında iş deneyim be lge le r in in ku l lan ı lm as ıy la a laka lı o ran la r ı pay laşm ak is t iyo rum .

İs tanbu l B ü yü kşeh ir Belediyesi, 2016 yılında, kam u a l ım la r ın ın %10 'unu, Tü rk iye 'dek i be led iye le r in to p la m kam u a lım la r ın ın %20'sin i g e rçe k le ş t i rm iş t i r . Yine Belediye ta ra f ından yapılan yapım iş le r i iha le le r in in yak laş ık %26'sı, tüze l

28

Page 28: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

k iş i l ik ortağına ait iş deneyim belgesi ku l la n ı la ra k g e rçe k le ş t i r i lm iş t i r .

İha le le rde is tek l i le r , y ü k le n ic i le r ve bun lar ın o r tak la r ıy la a lakalı bazı s o ru m lu lu k la r ve s ın ı r la m a la r g e t i r i lm iş t i r . K am u İhale Kanunu 'nda , iş deneyim belges in in belge sah ib in in har ic inde ku llan ı lam ayacağ ın ın b e l i r t i lm e s in e rağm en, Kanun 'da ye r alan b ir başka düzen lem ede, aşağıda b e l i r t i le n d u ru m la rd a iş deneyim belgesi başka bir tü ze l k iş i l ik ta ra f ından ku llan ı lab i lecek t i r .

1. Tüzel kişi ta ra f ından iş deney im in i g ö s te rm e k üzere sunu lan belgenin , tüze l k iş i l iğ in yarısından fazla h isses ine sahip ortağ ına ait o lması,

2. H e r ihalede bu oranın a ranm ası,

3. Tem ina t sü res ince kesin kabu l ta r ih ine kada r bu oranın muhafaza ed i lm es i, zo run ludur .

Evet, başkasına ait iş deneyim belges in in ku l lan ım ı sınırsız değild ir, Kanun koyucu bunu da s ın ır lam ış t ır .

Yine, Yapım İşleri İha le le r i Uygu lama Yöne tm e liğ i 'nde , şayet b ir kişi b irden fazla ş irke t in yarıs ından fazla h isses ine ortaksa, şayet aldığı işi söz leşm eye bağlamışsa, sadece b ir ş i rke t te iş deneyim be lge ler in i ku l lanab i l i r , te m in a t sü res i boyunca başka b ir ş i rke t te ku l lanam az . Dolayısıyla k ısm en burada da Kanun koyucu b ir s ın ır lam a g e t irm iş t ir .

İs te k l i le r ve y ü k le n ic i le r ile o r tak la r ı hakkında ihale ve söz leşm e sürec iy le i lg il i iki t ü r lü müeyyide b u lunm ak tad ır . B ir inc is i , yasak lı l ık ; ik incis i, cezai s o ru m lu lu k tu r . İs te k l i le r ve o r tak la r ın ın s o ru m lu lu k la r ı , ihale sü rec inde baş lam aktadır .İhale sü rec inde yasak f i i l ve/veya davranışta bu lunan is tekl i ve o r tak la r ı hakkında yasak lam a kara rı ve r i lm e k te d ir . Hâk im o r tak o lduğu için ş irke t in yarıs ından fazla h isses ine sahip o lan o r tak da yasak lanm ak tad ır .

Yine Kam u İhale Kanunu ve Kam u İhale S öz leşm e le r i Kanunu 'nda , ş i rke t le r in , is tek l i le r in , yü k le n ic i le r in ve bun la r ın o r tak la r ın ın yasak lanm asıy la i lg il i he r iki Kanun 'da da ayrı ayrı d ü z e n le m e le r bu lunm ak tad ır . Dolayısıyla buradan şunu an lıyoruz; m u t la ka s ın ı r la m a la r b e l i r t i lm iş ve bun la r la i lg il i s o ru m lu lu k la r , cezai m üeyy ide le r b e l i r t i lm iş t i r .

S özleşm e sü rec inde yine Kam u İhale S öz leşm e le r i K anu n u 'n un 25'inc i m addes inde , söz leşm e sü rec inde işin yapılmasıy la i lg il i yasak f i i l ve dav ran ış la r b e l i r t i lm iş t i r . Maddeyi öze t l iyo rum :İhale doküm an ı ve söz leşm e h ü k ü m le r in e uygun o la rak ta a hhüdünü yerine g e t i rm e m e k , söz leşm e konusu işin yapı lm ası veya te s l im i sırasında hile li m a lzem e, a raç veya u s u l le r ku l la n m a k , fen ve sanat ku ra l la r ın a aykırı, eksik, hatalı veya ku s u r lu im a la t

y a p m a k . Bahse konu m addede bazı yasak f i i l ve davran ış la r la i lg il i d ü z e n le m e le r yapı lm ıştır . Anılan K anun 'un 30 'uncu maddes inde , ayrıca yük len ic i ve o r tak la r ıy la i lg il i özel b ir cezai düzen lem e yapılm ıştır.

Söz konusu maddede, "Yapım iş le rinde yük len ic i ve a lt yükleniciler, yapının fen ve sana t ku ra lla rına uygun o la rak yapılm am ası, h ile li m alzem e ku llan ılm ası ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan za ra r ve ziyandan, yapının tam am ı iç in işe başlam a ta rih inden itiba ren kesin kabu l ta rih ine kada r so ru m lu olacağı g ib i kesin kabu l onay ta rih inden itiba ren de on beş yıl süreyle m ütese ls ilen sorum ludur. Bu za ra r ve ziyan gene l hüküm le re göre yük len ic i ve a lt yük len ic ile re ikm a l ve tazm in e ttir ilir. Ayrıca haklarında 27 'nc i m adde h ü kü m le ri uygulanır." diyor. Dolayısıyla Kanun 'da, aslında ortağa ait iş deneyim belgesi ku llan ı lm as ıy la a laka lı hem yük len ic i hem is tekl i hem de bun la r ın o r tak la r ına ihale sü rec inde ve söz leşm e sü rec inde bazı s o ru m lu lu k la r v e r i lm iş ve bun la r la i lg il i bazı s ın ı r la m a la r ge t ir i lm iş t i r .Bize göre asıl m ese le burası değil, buraya kadar mevzuatta d ü z e n le m e le r var. Asıl d u ru m , bundan sonra ortaya çıkıyor.

Bundan sonrak i sü reç le r i , tesp it ve öne r i le r im iz i ifade edeceğim .

Bu su nu m da İki husus var:

B ir inc is i , y ü k le n ic i le r in s o ru m lu o lması, ki zaten Kanun koyucu bunu düzen lem iş , şu ana kada r bu husus la r ı a n la t t ım . İk inci husus da m ad e m ortağına ait iş deneyim belgesi ku llanılıyor, bu k iş in in te c rüb e s in in işe yansıt ı lm ası gerekiyor. Bundan son rak i sü reç te bun lar ı ifade edeceğim.

Belge sahib i o lan k iş in in idari veya yöne t im açısından herhang i b ir s o ru m lu lu ğ u o lmadığı sadece be lgen in ku l lan ım ı için ş i rke te o r tak o lduğu d u rum da , ş irke t in herhang i b ir hatasından dolayı yasak lanm as ı gerek t iğ inde , ş i rke t in yarıs ından fazla h isses ine sahip olan o r ta k da iradesi dışında yasak lanm ak tad ır . Aslında burada b ir haksız lık o lm a k ta d ı r yani belge sahib i yöne t im de ye r a lm adığı halde ş irke t in herhang i b ir hatasından dolayı yasak lanm ak tad ır . Dolayısıy la burada b ir ye tk i ve s o ru m lu lu k i lkesi gereği uygun luk o lmadığı d eğ e r le n d ir i lm e k te d ir .

Belge sah ib in in iş deney im in i gösteren belges indek i tec rüben in , söz leşm e sü rec inde de belge sahibi ta ra f ından işin y ü rü tü lm e s in e e tk in b ir şek ilde yansıt ı lm ası önem arz e tm ek ted ir . Belge sahib i o lan kişi, ş i rke t in hâk im ortağı sıfatıy la işin yapı lmasına bizzat m üsaade e tm e l i ve te k n ik s o ru m lu lu ğ u paylaşmalıdır . Zira belge sah ib in in ortak lığ ı ile ihale a lınm ası te k başına te c rüb e n in işe yansıt ı lm ası için y e te r l i değild ir . Aksi d u ru m la rd a yapım iş le r inde, iş

29

Page 29: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

deneyim belges in in is ten i lm es i z o ru n lu lu ğ u n u n b ir an lam ı ka lm am ak tad ır .

K iş in in te c rübes ine is t inaden ihale alınıyorsa, aynı te c rüb e n in söz leşm e sü rec ine de yansıt ı lm ası önem arz e tm ek ted ir .

Belge sah ib in in aynı zamanda işe odak lan ı lm as ına yö ne l ik b ir düzen lem e yapı lm ası gerek l i o lab il ir . Gerçek kişi ortağa ait iş deneyim belgesi k u l la n ı la ra k ihale a lındığında, k iş in in işin sevk ve idares inden s o ru m lu o lunacağına da ir düzen lem e yapılab i l ir . Ö rnek o la rak : Belge sah ib in in te c rüb e s in in söz leşm e sürec ine daha e tk in yans ıt ı lab i lm es i için imza ye tk is i o lm asına yöne l ik ya i lg il i k iş in in (idari m üdür, ko o rd ina tö r m ü d ü r ve benzeri) b ir s o ru m lu lu ğ u o la b i l i r ya da i lg il i k iş in in k a ra r m ekan izm asında e tk in ye r a lması sağ lanab i l ir .

Be lge sah ib in in işe daha e tk in ka t ı lab i lm es i için o rtağına ait iş deney im belges in in aynı anda en fazla be l i r l i b ir sayıda ihalede ku l lan ı la b i lm e s i şartı ge t ir i leb i l i r . Sözleşme sü rec inde belge sah ib in in te c rüb e s in in işe daha e tk in yans ıt ı lab i lm es i için ihale konusu iş p rogram ı, sü re uzatımı, iş artışı ve benzeri ta lep sürec ine belge sah ib in in iş t irak i zo ru n lu tu tu lab i l i r .

Son o larak, kesin hak ediş le rde, belge sahib ine yük len ic i adına onay, u ygun luk m akam ı o la rak imza a tm a zo ru n lu lu ğ u get ireb i l ir .

Sonuç o la rak ; "Ö ne r i le r " k ısm ında sö y le d ik le r im iz in Kanun 'da şöyle b ir karşılığı var: Kam u İhale S öz leşm e le r i K anunu 'nun 30 'uncu m addesinde, yü k le n ic i le r in yaptık la r ı iş le rden s o ru m lu olacağı b e l i r t i lm e k te d i r . Dolayısıyla k ısm en aynı s o ru m lu lu k , belgesi ku l lan ı lan kişiye de ve r i leb i l i r .

E fendim , ben ilg in ize çok te ş e k k ü r ed iyorum , çok sağ olun.

ERDEM BAFRA

Sayın Altay, değerl i gö rü ş le r in iz için çok te ş e k k ü r ederiz. Bu çerçevede Sayın Altay, İs tanbu l B ü yü kşeh ir Belediyesi ta ra f ından ge rçe k le ş t i r i le n iha le le re i l işk in is ta t is t ikse l ve r i le re de ye r v e rm e k su re t iy le konuya aç ık lık g e t i rd i - tab ir i ca izse- belge sahib i k iş i le r in tü ze l k iş i l ik perdesin in arkasına g iz lene rek bu be lge ler in i tü ze l k iş i lere ku l la n d ırm a la r ın ın uygun b ir çözüm tarzı o lmadığını ve on la rın da e lin i taşın a lt ına koyması gerek t iğ in i ve 4735 sayılı K anun 'un 30 'uncu m addes inde düzen lend iğ i şek ilde s o ru m lu lu k la r ın yük len ic iy le b ir l ik te düzen lem eye ka vuş tu ru lm as ın ı ve yine te m s i l ve i lzama ye tk i l i k iş i le r in bu be lge ler i ku l lan d ırm as ın ın uygun olacağını bize ifade etti.

Yine, bu çerçevede belki b ir çözüm öner is i o la rak bu be lge le r in bell i b ir sayıya u laşm ası d u ru m un d a

a r t ık ku l la n ı lm a m a s ı gerek t iğ i yönünde de g ö rüşünü beyan e tm iş bu lundu . Kend is ine bu değerl i gö rüş ve öne r i le r i için çok te ş e k k ü r ediyoruz ve sözü Sayın Ersoy'a b ı ra k m a k is t iyo rum .

H. NECATİ ERSOY

T e şekkü r e de r im Sayın Başkan.

Sayın Veki l im , Kam u İhale K u ru m u n u n Değerl i Başkanı ve değerl i K u ru l üye ler im iz , Sayıştay'ın değerl i üyeleri, k ıym etl i bü rok ra t la r , se k tö rün değerl i te m s i lc i le r i ve sayın ka tı l ım c ı la r ; İNTES Yönetim K u ru lu adına s iz le r i saygıyla se la m lıyo ru m .

Bu ö ne m li top lan tın ın düzen lenm es inde emeği geçen Kam u İhale K u ru m u ve Türk iye Oda la r ve B o rs a la r B ir l iğ i Başkan ve te m s i lc i le r in e de s e k tö r adına te ş e k k ü r ed iyorum .

Daha önce Yönetim K u ru lu Üyemiz Sayın Hürm eydan da be l i r t t i , mayıs ayında K am u İhale K u ru m u ile b ir l ik te iki tane top lan tı düzen led ik .Bu to p la n t ı la r hem söz leşm e öncesine hem de söz leşm e sonrasına ait so ru n la r ın tartış ı ld ığ ı top lan t ı la rd ı . Bu kon fe ra ns la r sonucunda ortaya çıkan konular, K am u İhale K u ru m u ta ra f ından baş l ık la r hâl inde düzen lend i ve bize sunu ldu . Biz derken de burada İNTES, Türk iye M ü te a h h i t le r B ir l iğ i ve Asfa lt M ü tea h h i t le r i Derneğ inden bahsed iyo rum . Biz de se k tö rü n te m s i lc i le r i o la rak ve Yönetim K u ru lu m u zd a da konferansta ortaya çıkan so ru n la ra yöne l ik g ö rü ş le r im iz i Kam u İhale K u ru m u n a arz e ttik.

Bugün gö rd üğ ü m üz en önem li şey, buradan çıkan sonuç la r ın kam u k u ru m te m s i lc i le r i ta ra f ından da ben im se n iyo r o luşudur. Aynı f ik irde o lm a la r ın ı ö nem li addediyoruz.

Burada aşırı düşü k tek l i f le r , iti raz, yargı aşaması nedeniy le uzayan ihaleler, haksız re ka b e t le r ve bun lara bağlı o la rak ortaya çıkan sıkıntı lar, iha le le r im iz in te m e l so run la r ıd ır . B i r yandan h ü k ü m e t im iz ya tır ım ya pm a k istiyor, hızla y a t ı r ım la r ı hayata g e ç i rm e k istiyor, kam uoyu doğru f iya tla fen ve sanat ku ra l la r ın a uygun h izm e t le r i g ö rm e k istiyor, m ü te a h h i t le r im iz de doğal o la rak kâ r e tm e k is t iyorlar, aynı zamanda uzun za m and ır e de m ed ik le r i şek ilde ve se rm aye te ra k ü m ü sağlayıp ü lkes ine ya tı r ım ya pm a k ist iyorlar. B ü ro k ra t la r da endişe duymaksız ın iha le le r in ka ra ra bağ lanm asın ı ta lep ed iyor lar. Fakat bugün ge ld iğ im iz noktada, y ı l la rca sek tö re e m e k v e rm iş - otuz yıl lık, k ırk y ı l l ık f i rm a la r ım ız - bugüne kadar ya ra r land ığ ın ız b irçok h izm eti ü re tm iş f i rm a la r ım ız a r t ık proje üre tem ez, iş a lam az d u ru m a g e lm iş d u ru m da . Kam u ya da özel sek tö rde h izm e t veren m üh e nd is le r im iz , m im a r la r ım ız b iz im ülke o la rak gerçekten m i l l î se rve t im izd ir . Onların verd iğ i te k n ik

30

Page 30: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

katkılar, ge rçek ten ö d ü l le n d ir i lm e l i ve te k n ik altyapısı güç lü yeni f i rm a la r ın o luşm asına da im kân tan ınm a lıd ır . Bundan yana hiç k im sen in sıkıntısı yok. A ncak burada te m e l so run , bu belge ku l lan ım ı hangi ö lçüde o lm a lı ve nasıl ku l lan ı lm a l ı? Asıl s o ru n u m u z budur.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu 'nu b irçok kişi hatır lıyordur, burada b ir Yapı Tesis Onarım İş leri İha le le r ine Ka tı lm a Y öne tm e liğ i 'n in 5 'inci m addes inde m ü te a h h i t l ik ka rnes i düzen lenm iş t i .Biz o dönem de, m aa lese f bu karneden çok ş ikâyetç i o lduk, 4734 sayılı Kanun düzen len irken de bunu d ile ge t ird ik . Am a a tasöz le r im iz in nasıl da kendi kendine o luşm adığ ın ı anladık. Hani d iyo r la r ya "Gelen gideni a ra t ı rm ış ." diye, gerçek ten gelen g ideni aratt ı .

Biz b i l iyoruz ki ge rçek ten -b e n de şah id iy im - bugün büyük f i rm a la r ım ız ın başarı h ikâyesinde K arayo lla rım ızdan , DSİ'm izden, d iğe r kam u k u ru m ve ku ru lu ş la r ım ız d a n ayrı lm ış, em e k l i o lm uş, e tk is in i koym uş k iş i le r in çok büyük katkısı var, ro lü var, bunu inkâ r edemeyiz. Onların bizzat f i rm a la r ım ız d a ça lışması veya he r m ik ta rda ka rn e le r in i ku l lan d ırm as ı ile b iz im s e k tö rü m üzd e çok önem li i le r le m e le r ka yde d i lm iş t i r ve bugün ge ld iğ im iz nok tada - eğe r dünya ik inc is iysek- ü lkem iz in he r işini yapab i l iyo rsak on ların sayesindedir. "Aslını in kâ r eden haram zaded ir ." derler, biz aslımızı in kâ r e tm iyo ruz ve hatır lıyoruz. Ancak şunu da b i l iyoruz ki he r m ik ta rda karne alan m ühend is le r , ka rne alıp m ü te a h h i t l ik yapm adan önce, o kuyo rum :

"Türkiye C um huriye tiA nayasası'na uyacağıma, Devlet İhale Kanunu, İm a r Kanunu, Yapı Denetim Kanunu y ö n e tm e lik le r i ve ilg ili gene lge le rin m üteahh itle re yük led iğ i s o ru m lu lu k la r çerçevesinde deprem le ilg ili yöne tm e lik le re , Bayındırlık İş le ri Genel Şartnam esine, öncelik le Bayındırlık ve İskan Bakanlığı K ontro l hüküm le rine uyacağıma, fen ve sana t ku ra lla rı iç inde kam u yara rından sapm adan ü lkenin ya ra rına çalışacağıma, iş ve m es lek ahlakına uygun ve iş hukuku h ü kü m le ri çerçevesinde m ü tea h h itliğ im i ic ra edeceğim e nam usum ve şe re fim üzerine yem in e d e rim ." diye yem in e d e r le r ve m ü te a h h i t l ik karnes i a ld ık la r ında da bu yem in in imzalı b ir örneği dosyada y e r alırdı. M ü tea h h i t l ik ka rnes i böyleydi, iş b i t i rm e be lge ler i nasıl? Bizden daha iyi b i l iyorsunuz.

Yine aynı mevzuata göre, bu m üh e nd is ve m im a r la r bu sıfatı taşıyan, o iş ler i ya p t ı rm ış veya d en e t lem iş o lan lar, yaptırd ık la r ı ya da d en e t led ik le r i iş le rden geçici kabu l yap ı lan la r ın en çok on iki ay lık sürede yaptır ı lan veya dene tlenen k ısm ın ın tu ta r ı a lınarak, aynı işte b irden fazla te k n ik e lem an varsa bu bedel yap tık la r ı işe b ö lüne rek karne a lı r la rd ı . Ayrıca ka rnes in i devreden ve karne konusu görevi üst lenen

kişi, m ü te a h h i t l ik işini yapan ş irke t te f i i len ve te k n ik m üdür, s o ru m lu m ü d ü r sıfatıy la çalışırdı ve bu z o ru n lu idi. K a rnes in i devreden k iş i le r in devrett iğ i ş i rke t te f i i len ça lışmadığı tesp it ed i l irse bu k iş i le r in ka rn e le r i ve bu karneyi ku l lanan ş irke t in ka rn e le r i ip ta l ed i l ird i. Zaten geçm iş te b iz im büyük f i rm a la r ım ız ın başarıl ı o lm a la r ın ın a lt ında da bu yatıyordu, insa n la r f i i len te k n ik o la rak çalışıyordu. Biz de bun la r la b ir l ik te büyüdük ve bugün le re ge ld ik . Serm aye vardı, m a k u l ve nefaset ku ra l la r ına uygun a lınm ış k a rn e le r vardı, m ühend is , m im a r la r te k n ik s o ru m lu o la rak ça lış ır la rd ı ve e l le r in i de taşın a ltına koyarlardı. E leş t i rd iğ im iz ve değişsin ded iğ im iz bu s is tem ye rine gelen s is tem , kâğıt la rın b ir nevi havada uçuştuğu, işi yapan m üteahh ide kendi proje m ü d ü rü n ü n ve o işi, özel işi o lduğu için yapan bürokra t ın rak ip o lduğu güne geld ik.Hatta bazen öyle şey le r oldu ki o r tak iş yapan f i rm a la r ım ız ın proje m üd ü rü , f i rm a la r ım ız d a n daha fazla iş deneyim belgesi a l ı r oldu.

Sözüm üzün özü şu: Kam u veya özel sek tö rde h izm et yapm ış m üh e nd is ve m im a r la r , belge a lm a lı ve bu belgeyle d en e y im le r in i sek tö rde ku l lan m a lıd ı r la r , böylece m ü h e n d is l ik ve m im a r l ı k b i l im altyapısı olan yeni, düzgün f i rm a la r o luşm alıd ır . A ncak ah lak, insaf, v icdan ve te k n ik ka tk ı la r ı ö lçüsünde belge a lm a l ıd ı r la r ve e l le r in i ge rçekten m ü tea h h i t gibi taşın a lt ına koymalı lard ır . B i r yılda b ir f i rm a ku ru p otuz, k ırk yıl lık, e ll i y ı l l ık f i rm a la ra rak ip o lm a la r ı b iraz insaf ö lçüsünün d ış ındadır diye d üşü nüyo rum .

Diyoruz ki: M ü tea h h i t le r in aldığı be lg e le r ve d ene t lem e ve yöne tm e karşı lığında a lınan belgeler, eşit o lm a lı bu be lge ler i k u l la n a n la r m ali, tekn ik , idari konu la rdan s o ru m lu o lm alıd ır.

K onu şm am d a ; İNTES, ASMÜD ve Türk iye M ü te a h h i t le r B ir l iğ i o la rak üye le r im izden gelen g ö rü ş le r le yöne t im ku ru l la r ım ız ın verd iğ i k a ra r la r doğ ru l tu su nd a bana ve r i len ta l im a t gereği de size arz ed iyorum .

B ir inc i konu, b ir yapım iş inden elde edilen d ene t lem e ve yöne tm e be lge le r in in to p lam m ik ta r ın ın asıl yü k le n ic in in a lacağı iş deneyim belgesi top lam ın ı geçm e m e s i gerek ir . B i r tane işi ö rn e k a ldık. Bu örneğ i a k ta rm a d a n önce de şunu o k u m a k lazım, gerç i değerl i Genel M ü d ü rü m ü z be l i r t t i :

B i r yapım işinde;

Yapımı gerçek leş t i ren yük len ic iye to p la m söz leşm e bedeli üzer inden yük len ic i iş b itirm e belgesi v e / veya sözleşm e bedeli üzer inden yük len ic i iş d u ru m belgesi, söz leşm es i bedeli üzer inden alt yük len ic i iş b i t i rm e belgesi,

31

Page 31: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Kontrol m ühendis lerine , görev yapan la r ın sayısına ve a ld ık la r ı l isans eğ i t im ine dayalı o la rak kendi m es le k a lan la r ı ile i lg il i t u ta r üzer inden iş dene t lem e belgesi,

Kontrol şefi ile işin tü m ü n d e n s o ru m lu o la rak görev lend ir i len kon tro l m ühend is ine den e t led ik le r i işin ta m am ı üzer inden iş d ene t lem e belgesi,

Şube m üdürü, proje m üdürü, kontro l am iri, inşaat ve tesisat m üdürü ve yard ım c ıla rı ve bun la r la aynı te k n ik seviyede görev yapanlar, il m ü d ü rü ve yard ım cıla r ı , bölge m ü d ü rü ve ya rd ım cıla r ı ile yapım ve/veya te k n ik iş le r daire başkanı ve yard ım cıla r ı , yapım ve/veya te k n ik iş le rden s o ru m lu gene l m ü d ü r ya rd ım cı la r ı ve gene l m ü d ü r o la rak görev yapan la ra iş yöne tm e belgesi,

İş deneyim belgesi düzen lem eye ye tk i l i k u ru m ve ku ru lu ş la ra ta a hh ü tte bu lunan ; ano n im ş i rke t le rde gene l m üdür, m u ra h h a s m üdür, yöne t im k u ru lu üyesi ve yöne t im k u ru lu başkanı, l im i te t ş i rke t le rde ş i rke t m ü d ü rü görev le r in i a ra lıksız en az beş y ı ld ır s ü rd ü ren ve i lk söz leşm e bede lin in en az %80'i o ranında f i i len görev yapan, en az beş y ı l l ık m ühend is veya m im a r la r ile yük len ic i le rde , proje m ü d ü rü o la rak görev yapan en az beş y ı l l ık m üh e nd is veya m im a r la ra iş yöne tm e belgesi,

Tek söz leşm e ile i l işk i l i o la rak düzen len ip ve r i lm e k te d ir .

Kısa b ir an la t ım ile to p la m söz leşm e bedeli 1.000,00 TL olan b ir yapım iş inde;

Yapımı gerçek leş t i ren yük len ic i için tu ta r ı 1.000,00 TL olan b ir iş deneyim belgesi d üze n le nm e k te iken

İş d en etlem e ve iş yönetm e belgesi o la rak ;

K on tro l M üh e nd is le r i (İnşaat, M ekan ik ve E lek tr ik o lm a k üzere) için tu ta r ı 1.000,00 TL, kon tro l şefi için tu ta r ı 1.000,00 TL o lm ak üzere to p la m tu ta r ı 2.000,00 TL olan iş d en e tlem e belgesi,

Şube m üdürü, proje m üdürü, kontro l am iri, inşaat ve tesisat m üdürü ve yard ım c ıla rı ve bun la r la aynı te k n ik seviyede görev yapanlar, il m ü d ü rü ve yard ım cıla r ı , bölge m ü d ü rü ve ya rd ım cıla r ı ile yapım ve/veya te k n ik iş le r daire başkanı ve yard ım cıla r ı , yapım ve/veya te k n ik iş le rden s o ru m lu gene l m ü d ü r ya rd ım cı la r ı ve gene l m ü d ü r için en az (15 x 1.000,00 TL) to p la m tu ta r ı 15.000,00 TL olan iş yöne tm e belgesi,

O lm ak üzere to p la m tu ta r ı 17.000,00 TL olan iş deneyim belgesi düzen lenm ek ted ir .

Toplam söz leşm e bedeli 1.000,00 TL olan yapım işi, iş d ene t lem e ve iş yöne tm e belgesi o la ra k 17.000,00 TL’ye u laşm aktad ır . Bu to p la m tu ta r ın içeris inde, yü k le n ic i le rde görev yapan şantiye m ühend is i, şant iye şefi ile proje m ü d ü rü için düzen lenen iş

d ene t lem e ve/veya iş yöne tm e be lge ler i tu ta r ı yer a lm a m ak tad ır .

Ş imdi, s o ru m u z şu; belge tu ta r ı ne kada r o lm a lıd ı r? B e lge le r in to p la m m ik ta r ı m ü teahh id in aldığı belge m ik ta r ın ı g e ç m e m e l id i r diyoruz.

İk incis i ise iş d ene t lem e ve yöne tm e be lge ler i veya m ezun iye t be lge ler iy le b ir tüze l k iş i l iğe o r ta k olan te k n ik m im a r ve m üh e nd is le r in sek tö re g irm e s in i kes in l ik le destek l iyo ruz . B iz im hem idari hem mali hem de işi b i t i rd ik ten sonra on beş yıl fen ve sanat ku ra l la r ın a aykır ı l ık la i lg il i s o ru m lu lu ğ u m u z var.O zam an be lge le r in i ku l lan d ıra cak m üh e nd is ve m im a r la r ın da aynı şek ilde s o ru m lu lu ğ u o lmalıdır. Çünkü f i rm a d a %51 o rtak l ığ ın ve bu o r tak l ığ ın kesin kabu le kada r kalışının h içb ir faydası o lmadığı, b ir s o ru m lu lu ğ a a t fe d i lm ed iğ i ortaya çıktı. Dolayısıyla ş irke t in %51 h isses ine sah ipsen iz o ş i rke t in zaten s o ru m lu s u o lmalısın ız, imza ye tk i l is i o lmalısınız, CEO'su o lmalısın ız, ş i rke t m ü d ü rü o lmalısın ız, y öne t im k u ru lu başkanı o lm alıs ın ız veya te k başına te m s i l ve i lzama ye tk i l i o lmalısın ız. M adem ki %51'i sizin, o zam an %49 ortağa hangi a k lıse l im m ü tea h h i t kendi ş i rke t in i yö n e t t i r i r? Dolayısıyla %51 o r ta k o lan m im a r veya m üh e nd is le r in m ü tea h h it l iğe a t fed ilen tü m s o ru m lu lu k la r ı a lm a la r ı ve bu şek ilde be lge le r in i k u l la n a ra k m em leke t im ize güze l h iz m e t le r su nm a la r ın ı des tek l iyo ruz . Adil, s ü rd ü rü le b i l i r b ir ihale s is tem ine bu işin katkı sağlayacağına inanıyoruz.

Hepin iz i saygıyla se la m lıyo ru m .

ERDEM BAFRA

Sayın Ersoy, değerl i gö rü ş le r in iz için çok te ş e k k ü r ederiz .

Ö ze tlem ek gerek irse Sayın Ersoy karne uygu lam asından bu yana mevcut o tu ru m konusuna i l işk in d üze n le m e le r in o lu m lu yön le r inden de bahsett i tabii , bunun amaca uygun o la rak ku l lan ı lm as ı koşuluy la . Ayrıca kend i le r ine gelen gö rü ş le r i özet leyerek iş deneyim belge sa h ip le r in in uygu lam ada e l le r in i taşın a ltına koymadık la rı, aynı y ü k le n ic i le r gibi bu k iş i le r in de s o ru m lu o lm ası gerek t iğ i ve yine te m s i l ve i lzama ye tk i l i k ı l ınm a la r ın ın uygun olacağı yönünde gö rü ş le r in i ifade e tm iş bu lundu . Kend is ine te k r a r çok te ş e k k ü r ed iyorum , saygı la r s u nu yo ru m ve Sayın Ç if l ik 'e sözü b ı ra k m a k is t iyo rum .

DOĞANGÜN ÇİFLİK

T e şekkü r e de r im Sayın Başkan.

Değer l i haz irun, kam u ve özel se k tö rü n değerl i te m s i lc i le r i ; hepiniz i k u ru m u m Devlet Su İş leri adına saygı ve sevg i le r im le se la m lıyo ru m .

32

Page 32: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Bu arada, bu se m p ozyum un g e rçek leşm es inde em eğ i geçen Kam u İhale K u ru m u ve Türk iye Oda lar ve B o rs a la r B i r l iğ ine te ş e k k ü r le r im i su nu yo ru m . Ayrıca bu sem pozyum da b u lu nm a k ta n duyduğum uz m em n u n iye t i de ifade e tm e k is t iyo rum .

O tu rum konum uz olan "Tüzel K iş in in Ortağına Ait İş Deneyim B e lges in in Ku l lan ım ında Ortağa İ l işk in İlave K r i te r G e t i r i lm es i" hususu k u ru m u m u z c a önem senen b ir konudur. O tu ru m Başkanım ız ve d iğe r konuşm acı a rka d aş la r ım ız da Kanun m adde le r iy le i lg il i a ç ık lam a la r ın ı yaptılar.Dolayısıyla sizi Kanun m adde le r iy le s ıkm adan Devlet Su İş le riy le i lg il i o la rak g ö rü ş le r im i ifade e tm e k is t iyo rum .

B ir tüze l k iş i l ik , Kanun ve Uygu lam a Y öne tm e liğ i 'ndek i o r tak l ık la i lg il i sü re ve o r tak l ık şa r t la r ın ı sağladığı takd irde , belgesi o lan gerçek veya tüze l kişiyi o r ta k yapa rak ihaleye ka tı l ım sağ lam aktad ır . As lında kend is ine ait o lm ayan bir belge ile işi yapab i lm e yeteneğ ine kavuşan ş irke t, ihaleyi a lm as ı d u ru m u n d a da işin söz leşm es in in ye r ine g e t i r i lm e s i konusunda önem li s o ru n la r y a şaya b i lm e k te d ir ki yılda 10 m ilya rın üzer inde bir ya tır ım gerçek leş t i ren Devlet Su İş leri o la rak bu tip so ru n la r ın ortaya çıkmasın ı is tem em ektey iz . Tabii bu da ya t ı r ım la r ın b ir an evvel faydaya dönüşm es in i de enge lleyen unsu r la rd an b ir is id ir. Gerçekten d iğe r kam u k u ru m la r ın d a o lduğu gibi Devlet Su İş leri de baraj, içme suyu, su lam a, a tık su gibi ciddi u zm an lık ge re k t i ren hem şantiye b ilg is i hem de te k n ik o la rak bilgi düzeyin in üst düzeyde o lduğu faa l iye t le r i y ü rü tm e k te d i r . Dolayısıyla Kanun 'un verd iğ i hakla k u ru la ra k inşaat faa liyet in i y ü rü tm e k isteyen f i rm a la ra o r ta k l ık ile bağlı o lan gerçek ve tü ze l k iş i le r in bu iş lerde s o ru m lu lu k a lmasını sağ layacak ilave d üze n le m e le r in yapılması gerek t iğ in i düşünm ektey iz .

Burada önem li o lan konu la rdan bir i, Yapım İş leri İha le le r i Uygu lam a Y öne tm e liğ i 'n in 47'nci m addes inde , iş deney im in i gösteren be lge ler in te m in a t sü res i sonuna kada r başka b ir tüze l kişiye ku l land ır ı lam ayacağ ı ve te m in a t sü res ince bu oranın m uhafaza ed i lm es i z o ru n lu luğ u g e t ir i lm e s id i r . Ancak burada, bu iş deney im in in başka b ir tüze l kişi ta ra f ından fa rk l ı b ir ş irke te o r ta k o lm a k su re t iy le d e ğ e r le n d ir i lm e s i hususunun kon t ro lün ü n zafiye tinden bah se tm ek is t iyo rum . Bunun la i lg il i c iddi s o ru n la r söz konusu o la b i lm ek te d ir . Bu hususa i l işk in o la rak son b ir veya beş y ı ld ır kes in tis iz o r ta k l ık şart ın ın ko ru n du ğ un u gösteren belge düzen lem e ta leb i söz konusu o la b i l i r diye düşünüyoruz . Bu, aynı zamanda iş deneyim be lge le r in in daha hassas ku l lan d ır ı lm as ı konusunda caydırıcı b ir d u ru m sağlayacaktır.

Aynı şek ilde, o rtağ ın vefat e tm es i d u ru m u n d a te m in a t sü res ince o r ta k l ık o ranının muhafaza e d i lm e m es i d u ru m u söz konusu o lab i lm ek ted ir . Burada f i rm a n ın iş deney im i o lm ası d u ru m un d a , işe devam e tm es i d u ru m u mevzuatta ye r a lm ış t ı r ancak he r f i rm a n ın iş deney im ine sahip o lmadığı da göz önünde b u lu nd u ru ldu ğ un d a tasfiye konusunun gündem e g e t i r i lm e s i K u ru m u m u z o la rak ö n e r i le r im iz arasındadır.

Ayrıca idari ve m ali s o ru m lu lu ğ u n g e t i r i lm e s i konusunda, ş irke t in yarıs ından fazlasına sahip ortağına yöne t im k u ru lu üyeliğ i veya ş irke t m ü d ü r lü ğ ü gibi b ir z o ru n lu lu k g e t i r i lm e s in i öner iyo ruz. Sahada ve te k n ik o la rak araz ide bu s o ru m lu lu ğ u n a lınm asından ziyade, yöne t im k u ru lu o la rak yöne t im ku ru l la r ın d a imza ye tk is iy le bu s o ru m lu lu ğ u a lm as ın ın daha önem li o lduğunu düşü n üyo rum . Çünkü zaten o yöne t im k u ru lu üye l iğ in in ve ş i rke t m ü d ü rü gibi b ir vasfın o lm ası d u ru m un d a , is te r istemez, söz konusu işin te k n ik ve idari yönden yö ne t i lm e s i konusunda s o ru m lu lu k a lınab ileceğ in i d üşü nüyo rum .

D in led iğ in iz için te ş e k k ü r ede r im .

ERDEM BAFRA

Değer l i gö rü ş le r in iz için çok te ş e k k ü r ederiz Sayın Çifl ik . Sayın Ç if l ik de mevcut düzen lem ede ö ngö rü len k r i te r le re değind i ancak buna ilaveten uygu lam ada yaşanan s o ru n la ra s o m u t b ir ö rnek v e rm e k su re t iy le iş deneyim belgesi sahib i ortağın vefatı nedeniy le öze l l ik le kon tro l zafiyetine değindi ve ilave k r i te r le r in g e t i r i lm e s in in uygun olab ileceği, y ine keza bu belge sa h ip le r in in te m s i l ve i lzama ye tk i l i k ı l ınm asının da uygun o lab ileceğ i yönünde g ö rü ş le r in i bize ifade etti.

Tabii, to p la m a k gerek irse , mevcut Kanun h ü k ü m le r i 5812 sayılı K anun 'la 2008'de yeni ilave k r i te r le re bağlandı ve b ir y ı l l ık ve beş y ı l l ık gibi b ir ilave k r i te r le r le m evcu t d ü z e n le m e le r daha da s o m u t la ş t ı r ı ld ı ve ihale i lan veya davet ta r ih ind e n sonra düze n le nm iş o r ta k l ık d u ru m belgesiy le söz konusu o r ta k l ık i l işk is i tevs ik ed i lm ek ted ir . Ancak anlaşı lan o ki sayın konuşm acı la r ım ız , ekser iye t le m evcu t k r i te r le re ilave o la ra k bu k iş i le r in tüze l k iş i l iğ in perdes in in arkasına g iz lenm em es i, taşın a ltına e l le r in i koymaları ve s o ru m lu lu k la r ın a y ö ne l ik ilave k r i te r le r in de mevzuatta ye r a lm ası g e rek t iğ in in alt ını çizdiler.

K end i le r ine te k ra r değerl i gö rü ş le r i için te ş e k k ü r ed iyorum ve bu aşam ada da on beş dak ika l ık b ir so ru -cevap bö lü m ü n e geçeceğiz.

33

Page 33: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

İKİNCİ OTURUMTüzel Kişinin Ortağına Ait İş Deneyim Belgesinin Kullanımında Ortağa İlişkin

İlave Kriter Getirilmesi

SORU CEVAP■ ■ ■ ■ ■ ■

BÖLÜMÜ

ONUR DOĞAN -T icar i İ l i ş k i le r Yönetic is i

İs tanbu l B ü yü kşe h ir Be led iyes inden A h m e t Bey'in ve İNTES Genel S e k re te r i Necati Bey'in, ik is in in de öner is i iş deney im be lge le r i ku l lan ı la n k iş i le r in sahada ça lışıyor o lm asıd ır .

Ş imdi, biz bu iş deney im be lge le r inde , işin nev'ine göre b i l i rk iş in in de en az sahada b ir asga r i te c rüb e e d in m e s in i is t iyoruz. Yani be l l i b i r sü re bu k iş in in K a nun 'un iç inde o lm asın ı da çok net b ir şek i lde is t iyoruz. Çünkü b i l i rk iş i sahadak i s ü re ç le r i bell i b ir noktada a lg ılad ığ ında işin devamını b iz im le b ir l ik te daha hızlı yü rü teb i l iyo r . Bu asgar i sü rec in Kanun 'da net b ir şek i lde b e l i r le n m e s i ve f i rm a la r ın gene l k u ru lun d a , devred i ld iğ i k iş i le r in de re s m î b ir şek i lde b e l i r t i lm e s in d e n yanayız. O zam an işin daha iyi b ir şek i lde bağlayıcı o lacağını d üş ü n ü y o ru m . Bu da ben im iş te c rü b e le r im d e n ve iz led iğ im sü reç ten

geliyor. Yani be lgen in sahib i, içer ide ye tk i le nd ird iğ i k işiyi de bence gene l ku ru lu n d a çok net b ir şek i lde u fak b ir ka ra r la b e l i r tm e s i lazım. O zam an işin akışının daha düzgün o lacağına inanıyoruz.

B i r de belge sah ib in in , işe göre, y ine b i l i rk iş i ta ra f ından çok net b ir kapasite ra po ru tu tu lm a s ı lazım. Yani o tuz tane belgesi o lab il ir , y i rm i tane belgesi o la b i l i r am a gerçek ten o işi yapab i ld iğ ine d a ir çok net, yalın ve gerçekç i b ir şek i lde kapasite ra po ru tu tu lm a s ın d a n yanayım . Eğer bu da yap ı land ır ı l ı rsa daha başarıl ı b ir şek i lde uygu lam a olacağına inan ıyorum .

T e ş e k k ü r ede r im .

ABDULVAHAP AFŞİN -TOKİ İhale Daire Başkanı

Ben iki konuda b ir şe y le r söy leyeceğ im . B ir inc is i , iş den e t lem e ve yö ne tm e b e lge le r ine sah ip olan

34

Page 34: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

o r tak la r ın , tü ze l k iş i l iğ in yö ne t im in d e , söz hakkına sah ip o lm a la r ı g e rek t iğ i düşünces indey im . Yine aynı şek ilde , ş i rke t i te m s i l ve i lzam a ye tk i l i o lm ası ge rek t iğ i kanaatindey iz .

Yapımla i lg i l i h izm e t iş le r inden te m in edilen iş deney im be lge le r ine i l işk in kısa b ir şey le r söy leyeceğ im .

Yapımla i lg i l i h izm e t iş le r inden te m in edilen iş deney im be lg e le r in in yapım iha le le r inde ku l lan ı lm as ı , yapı lan Kanun değ iş ik l iğ iy le e n g e l le n m iş t i r . M üteahh i t , bünyes indek i pe rsone l in icra e tt iğ i d en e t im fa a l iye t le r i karş ı l ığ ında te m in e tt iğ i iş den e t lem e ve iş yö ne tm e be lge le r in i yapım iha le le r inde k u l la n ı la b i lm e k te d ir . A ncak m ü tea h h id i denetleyen, te c rüb e ve b ir ik im o la ra k çoğu zam an m ü te a h h i t pe rsone l inden donanım lı , o rganizasyonda m ü tea h h id in üzer inde olan ve heps inden öne m lis i idare adına dene t im faa liyet i icra eden dan ışm an te k n ik pe rsone l in yaptığı d en e t im faa liyet i ka rş ı l ığ ında te m in ettiğ i iş den e t lem e ve yö ne tm e be lge le r i ile yapım iha le le r ine g ire m e m e s in in büyük b ir hak kaybı o lu ş tu rd u ğ u düşünces indey iz . Bu nedenle, b ir Kanun değ iş ik l iğ i ya p ı la rak dan ışm an te k n ik pe rsone l in de iş d en e t lem e ve yö ne tm e be lge le r iy le yapım iha le le r ine g irm e s i sağ lanm a lıd ır .

T e ş e k k ü r ed iyorum .

EM İN AKINALTUĞ - BOTAŞ Genel M ü d ü r lü ğ ü Yapım İha le le r i M üdü rü

Biz ço ğun luğun g ö rüşüne yüzde yüz ka tı l ıyoruz.Bu iş deney im belgesi sah ib i k iş i le r in m u t la ka b ir şek i lde sü rec in içe r is inde a k t i f o la rak ye r a lm as ı ge rek t iğ i düşünces indey iz .

B i r başka d ile ge t ire ceğ im iz konu, m ezun iye t be lge le r iy le i lg il i a lınan iş le r le a laka lı. Biz k u ru m o la ra k son derece sp es i f ik iş le r yaptıran yani sadece inşaat işi adı a lt ında geçen ya ln ız son derece kend im ize has iş le r im iz olan ve ciddi şek i lde kam uda ya t ı r ım yapan, çok yü ksek m e b la ğ la r harcayan b ir ku ru m u z .

Biz iha le le r im izd e bu sıkıntıyı çok fazla yaşıyoruz. Çok eski y ı l la rda a lınm ış m ezun iye t belgesi o lan b ir kişi, doğ rudan te m in le a lm ış o lduğu b ir yapım işine a it he rhang i b ir iş deney im belges in i e k leye rek u zm a n lık g e re k t i re n bazı iha le le r im ize ka t ı lm ak tad ır .

Biz, bazı iş le r im izde , daha önce bu işi yapan

pro fesyone l f i rm a la r ı sadece iş deney im belgesi te k l i f e tt iğ i bedeli ka rş ı layam adığ ı için e le m ek zo runda ka lıyoruz. Am a m ezun iye t belgesi o lan b ir kişi, bu işi daha önce hiç y a p m a m ış olsa bile ra ha t l ık la işi a lab il iyor. B iz im ko n t ro l te şk i la t ın d ak i a rka d aş la r ım ız , bu ta rz d u ru m la rd a , daha işe b a ş la r baş lam az bu a rka d aş la r ım ıza m evcu t işi an la tm aya , öğre tm eye baş lıyo r la r. Bu konuda ciddi s ık ın t ı la r yaşıyoruz. Bunun en azından be l i r l i iş le r iç in e ng e l le n m e s i ya da b e l i r l i iş le r i kapsayacak şek i lde k u l la n ı la b i lm e s i önem lid ir .

Bunun dışında b ir başka konu, bu be lge le r in ve r i lm e s in in b ir sınırı o lm as ı g e rek t iğ id ir . Aynı iş deney im belges iy le b ir f i rm a b irden fazla iş alıyor. B iz im üst üste yaptığ ım ız iha le le rde bak ıyorsunuz f i rm a , en düşü k te k l i f i v e rm e k su re t iy le iş ler i alıyor. Bunda sıkıntı yok ama bu iş le r i y ü rü tü rk e n b ir şant iyede ya da b ir söz leşm ede sıkıntı çıktığı anda z in c i r le m e o la ra k bü tün iş le r inde s ö z le ş m e le r ya rım ka lm aya başlıyor. Bu konuda ciddi s ık ın t ı la r yaşıyoruz. Ü lkem iz in şu an doğa l gaz arzının çok ö ne m li o lduğu b ir sü reç te iş le r in ya rım ka lm as ı bizi çok ciddi s ık ın tı la ra sokuyor.

B en im dile g e t i re c e k le r im bun lar. T e şekkü r e de r im .

NİHAT ÇILGIN -E ti M aden İş le tm e le r i Genel M ü d ü r lü ğ ü

Sahada, iş deney im i ku l lan ı la n ortağ ın a k t i f o la rak bu lu nm a s ı konusunu d es tek l iyo ruz am a bunun ko runm as ıy la i lg i l i açıkçası K İK 'ten de destek bek l iyo ruz. Örneğ in, bu b ir ve beş y ı l l ık s ü re le r in ko n tro lü açısından f i rm a la r , o r ta k l ık d u ru m belges iy le ihaleye iş t i ra k ediyor. Bu belgeye b ir m adde g i r i le re k söz konusu d u ru m d a d eğ iş ik l ik o lduğunda hem en ku ru m a veya idareye d u ru m u ak ta racağ ına d a ir b ir beyan cü m le s i ek leneb i l i r .

B i r de EKAP üzer inden sö z le ş m e le r i im za lıyorken e ğe r %51 ortağ ına ait iş deney im belgesi ku l lan ı lm ışsa veya d ip lom as ı ku l lan ı lm ışsa bunu, o ekrana g ire b i lece ğ im iz b ir b i r im o lm a lı ve b ir so n ra k i iha lede veya başka b ir idare EKAP'la i lg i l i i ş le m le r i yaptığ ında o be lgen in ku llan ı ld ığ ın ı g ö re b i lm e l id i r . Ş im d i hangi ihalede, nerede ku l lan ı ld ığ ın ı b i lm e d iğ im b ir belge var, bunun ko n t ro lü n ü n sağ lanm as ı g e rek t iğ in i d ü şü n üyo rum .

ERDEM BAFRA

T e ş e k k ü r ederiz.

35

Page 35: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

4 ARALIK 2017 KONFERANS SUNUMLARI

ÜÇÜNCÜ OTURUMt

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği ve Benzer İşe Uygun Tutarların Ayrıştırılması

O turum Başkanı ve Konuşmacı - N ilhan ÖzkanKam u İhale K u ru m u Grup Başkanı

Abdulvahap AvşinToplu K onut İda res i Başkanlığı (TOKİ) İhale D a iresi Başkanı

Ali Rıza KıranK arayo lla rı Genel M üdürlüğü (KGM) Yol Yapım Daire Başkanı

Doğangün Ç iflikDevlet Su İş le ri Genel M üdürlüğü (DSİ) Proje İnşaat Daire Başkan Yardımcısı

Haluk BüyükbaşTürkiye M ü te a h h itle r B ir liğ i (TMB) Genel S e kre te ri

Soru-C evap Bölüm ü

36

Page 36: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

NİLHAN ÖZKAN

Sayın Başkanım , k ıym etl i yönetic i le r, değerl i m is a f i r le r ; Kam u İhale K u ru m u ve Türk iye Oda la r ve B o rs a la r B ir l iğ i ta ra f ından organize edilen "K am u İhale Kanunu ve Kam u İhale S öz leşm e le r i Kanunu U ygu lam a la rın ın D e ğ e r le n d ir i lm e s i" amacıy la düzen lenen çalıştayımıza hoş geld in iz.

Çalıştayımızın i lk günü, öğ leden sonra, i lk o tu ru m u m u z d a , "Yapım İş le r inde Benze r İş G rup la r ı Tebliği ve Benze r İşe Uygun T u ta r la r ın Ayr ış t ı r ı lm as ı" başlık lı konuyu ele alacağız.

Öncel ik le o tu ru m u m u z a konuşm acı o la rak katılan öne m li ya tır ım cı idare te m s i lc i le r i ve s iv i l to p lu m örgü tü olan Türk iye M ü te a h h i t le r B ir l iğ i te m s i lc is i ve y e tk i l i le r im iz i ta kd im e tm e k is t iyo rum .

Toplu Konut İdaresi Başkan lığ ında İhale Dairesi Başkanı Abdu lvahap Afşin, Karayo lla rı Genel M ü d ü r lü ğ ü Yol Yapım Dairesi Başkanı Sayın Ali Rıza Kıran, Devlet Su İş leri Genel M üd ü r lü ğ ü n d e Proje İnşaat Dairesi Başkan Yardımcısı Sayın Doğangün Çifl ik, Türk iye M ü te a h h i t le r B ir l iğ i Genel S ekre te r i Sayın H a luk Büyükbaş.

K a tı l ım lar ın ız için çok te ş e k k ü r ediyoruz.

Ben de N i lhan Özkan, Kam u İhale K u ru m u n d a Grup Başkanı o la rak görev yapıyorum.

Konuşm acı la r ım ıza söz ve rm e d en önce, mevcut mevzuat nedir, b iz im karş ı laş tığ ım ız s o ru n la r ana baş lık larıy la nelerd ir , bunun la i lg il i o la rak çok kısa b ir bilgi v e rm e k is t iyo rum .

4734 sayılı K am u İhale Kanunu 'nda , "İhaleye Katı l ım Ye te r l i l ik K u ra l la r ı " başlık lı 10'uncu m addes inde , iha le le rde ida re le r in m es lek i te k n ik ye te r l i l i k o la rak ihale konusu iş veya benzer işe, benzer n ite l ik l i iş deneyim be lge le r in in is tenm esi ku ra la bağ lanm ış tı r. Yapım iha le le r inde , yak laş ık m a liye t o ranına bakı lm aksız ın iş deneyim be lge le r in in is tenm esi za ru re t a rz e tm ek ted ir .

Ş imdi, bu noktada benzer iş tan ım ı tab ii ki çok öne m li b ir u n s u r hâline geliyor. B enze r iş, ihale konusu iş veya işin b ö lü m le r i ile n i te l ik ve b üyük lük bakım ından b enze r l ik gösteren aynı veya benzer inşaat tekn iğ i ge rek t i ren tesis, m ak ine, teçh iza t ve d iğe r e k ipm an ile m ali güç, ih t isas ve organizasyon g e rek le r i i t ibarıy la benzer öze l l ik te iş le r o la rak tan ım lanm ış t ı r .

Yapım İş le r inde Benzer İş Grup la r ı Tebl iğ i 'nde b e l i r t i le n esas lara uygun şek ilde ida re le rce benzer iş tan ım ın ın yapı lm ası g e re km ek te d ir . B unun la i lg il i o la rak k u ru m ta ra f ından Yapım İş le r inde Benzer İş Grup la r ı Tebliği i lk o la rak 29.12.2005 ta r ih l i ve 26038 sayılı Resm î Gazete'de yay ım lana rak y ü rü r lü ğ e g irm iş , daha sonra 2011 yıl ında ve 2016 ta r ih le r in d e d e ğ iş ik l ik le r yapı lm ıştır .

Mevcut düzen lem ede y ü rü r lü k te olan mevzuata göre, to p la m beş ana g ru b u m u z ye r a lm ak tad ır . Bun la rdan b ir inc is i, a ltyapı iş le r id ir. A ltyapı iş leri içer is inde to p la m 20 ayrı g ru b u m u z ye r alıyor. Bina iş le r inde to p la m 3 grup, sıhhi tes isa t ve m eka n ik iş le r inde to p la m 4 grup, e le k t r ik iş le r inde to p lam 6 grup, e le k t ro n ik ve i le t iş im iş le r inde to p la m 9 g ru b u m u z ye r a lm ak tad ır .

B enze r iş lere ilanda ve ihale doküm an ında ye r v e r i lm e s i g e re km ek te d ir . İda re le r in benzer iş tan ım ın ı yaparken ayrış t ırm a yapa rak ana g rubun alt ında ye r alan herhang i b ir iş tan ım ın ı yapm a şansı b u lu n m a m a k ta d ı r yani ana gruba atıf yapa rak benzer iş tan ım ın ın yapı lm ası g e rekm ek ted ir .

Uygu lam ada öze l l ik le Yapım İş leri İha le le r i Uygu lam a Y öne tm e liğ i 'n in 48'inc i m addes in in uygu lanm ası aşam asında b ir ta k ım a k s a m a la r d ikka t i çekm ek ted ir . Bu m adde nedir: İş deney im in i gösteren be lge lerde ye r alan ancak ihale konusu işe veya benze r iş kapsam ında bu lunm ayan iş le r in tu ta r la r ı , iş deney im inde değ e r le nd irm e ye a lınmaz.

Şimdi, K am u İhale K u ru m u n a yansıyan u yuşm a z lık la r göz önüne alındığında, K u ru m o la rak yaptığ ım ız tesp it le rde , öze l l ik le dört ana başlıkta iş deneyim be lge ler i ve benze r iş tan ım ıy la i lg il i o la rak b ir ta k ım aksam a la r ı tesp it e tm iş durum dayız . Bun la rdan b ir inc is i, sunu lan iş deneyim be lge le r ine konu iş le rdek i ihale ve benzeri yani ik m a l iş le r ine i l işk in o la rak yapılan iha le lerde, benzer iş tan ım ın ın tesp it ed i lm es i ve herhang i b ir ik m a l işine i l işk in o la rak sunu lan iş deneyim be lge le r in in d eğ e r le nd ir i lm e s i .

Üçüncü konu, yapım iş le r inde benzer iş g rup la r ı l is tes in in bazı yön le r iy le ye te rs iz ka lm ası ve g ün ce l lem e ihtiyacı duyu lm asıd ır . Zaten işin doğası gereği inşaat se k tö rü çok hızlı i le r leyen bir te kno lo j i barınd ıran s e k tö r o lduğu için dolayısıyla bell i d ön e m le rde yeni tekn o lo j i le re ayak u yd u rm a k adına zaten Benze r İş Tebl iğ i 'n i bell i dönem le rde g ün c e l le m e m iz g e rekm ek ted ir .

Son o larak, idare le rce ihale doküm an ında benzer iş b e l i r le nm e s i, norm a lde , se rbes t m e t in üzer inden yap ı lm ak tad ır . İdare lere EKAP üzer inden b ir m enü aç ı lm ak ta ve ida re le r bu m enüyü kend ile r i m an u e l o la rak d o ld u rm aktad ır . Dolayısıyla bu noktada ida re le r in bazen bağ laç larda ha ta la r yaptığı veya iş g rup la r ında ana iş g rubuna atıf ya pm a k yerine, içer is inden b ir işi seçerek benzer iş tan ım ı yaptığı ve bun la r ın da rekabet i enge lled iğ i veya uygun o lmadığı noktasında K u ru m u m u z a i t irazen ş ikâyet başvu ru la rın ın yapıld ığını tesp it e tm iş durum dayız .

Bu noktada ben im söy leyecek le r im bu kadar. K a tı l ım c ı la r ım ıza söz v e rm e k is t iyo rum .

37

Page 37: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ABDULVAHAP AFŞİN

T e şekkü r e de r im Sayın Başkan ım . Öncel ik le bütün ka tı l ım c ıla r ı saygıyla se la m lıyo ru m . S em pozyum u düzenleyen Kam u İhale K u ru m u na ve Türk iye O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ ine te ş e k k ü r ed iyorum .

Bu e tk in l iğ in karşı l ık lı te c rü b e le r in paylaşı lması, kam u ihale s is tem in in daha e tk in kıl ınması, mevzuatım ızın daha a n la ş ı la b i l i r o lm asına ve d e ğ e r le n d irm e le r in doğru yap ı lab i lm es ine katkı sağlayacağına inanıyorum .

Değerl i ka tı l ımcılar, s u n u m u m d a yapım iş leri iha le le r inde benzer iş b e l i r le m e n in önem i, benzer iş g rup te kn iğ in in kapsam ı ve uygu lanm ası, benzer işe uygun tu ta r la r ın ay rış t ır ı lm as ında iz lenilen yo l ve ka rş ı laş ı lan p ro b le m le r ve iş deneyim be lge le r in in d eğ e r le nd ir i lm e s iy le i lg il i d iğe r konu la ra değ ineceğ im .

4734 sayılı Kanun, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu 'nda ye r a lan m ü te a h h i t l ik karnes i uygu lam asına son v e rm iş ve m es lek i deneyim o la rak "İş deneyim belges i" kavram ını g e t irm iş t ir . K anun 'un 10/b-2 m addes inde , ihaleye katılan is tek l i le rden ne tü r be lge le r in deneyim o la rak is teneceği b e l i r t i lm iş t i r . Madde m etn i ince lendiğ inde, m et inde geçen, "bede l içeren b ir söz leşm e kapsam ında taahhü t edilen ihale konusu iş veya benzer iş lere i l işk in " i fadesinden kaynaklı kanun koyucu iş deneyim belges in in d üzen leneb i lm es i için ta ra f la r arasında bedel içeren b ir söz leşm en in va r o lm ası gerekt iğ i ve düzen lenecek be lgen in de sadece benzer m uh tev iya t tak i iş le rde m es lek i deneyim o la rak ku llan ı lacağ ın ı h ü k m e tm iş t i r .

Yapım İş leri İha le le r i Uygu lam a Y öne tm e liğ i 'nde benzer iş; "İhale konusu iş veya iş in bö lü m le ri ile n ite lik ve büyüklük bakım ından benzerlik gösteren, aynı ve benzer usu lle rle ge rçek leş tir ilen teçhizat, ekipm an, m a li güç, uzm anlık ile persone l ve organizasyon g e re k le ri bakım ından benzer öze llik taşıyan iş ler." şek l inde tan ım lanm ış t ı r .

B i l ind iğ i üzere, iha le le rde asıl olan, ihale konusu işin en uygun şa r t la rd a ve en uygun m a liye t le ka rş ı lanm asıd ır . Bu da ancak ihale konusu iş veya benzer işte te c rübes i olan ve yaptığı işler i b i t i rm e k te başarı g ö s te rm iş is te k l i le r in katı l ım ını s a ğ la m a k ve b u n la r aras ından b ir seç im yapm ak la m ü m k ü n d ü r .

K am u ihale m evzuatım ızda iş deneyim tevsik inde, geçm iş te b ir iş yapm ış o lm a k değil, ihale konusu iş ile aynı ve benzer n ite l ik te b ir iş yapm ış o lm a k ge rekm ek ted ir .

Değerl i ka tı l ımcılar, ihale konusu iş veya benzer iş a lanında geçm iş te deney im i olan is te k l i le r in doğru b ir şek ilde seç ilm es i , kam u kaynak la r ın ın v e r im l i

ku l lan ım ı, iş le r in zamanında ve ka li te l i b ir şek ilde kamuya te s l im e d i lm es in in sağ lanm ası emek, zam an ve kaynak israfını ön lem ede büyük önem arz e tm ek ted ir . Dolayısıy la K anun 'un uygu lam asında hangi iş le r in benze r o lduğu, h ang i le r in in ise benzer o lmadığı hususuna açık lık ge t ir i lm e s i ge rek t iğ inden , Kam u İhale K u ru m u nca , "Yapım İş le r inde İş Deney im inde D eğ e r le nd ir i le ce k Benzer İş lere Da ir Tebliğ" 29 A ra l ık 2005 ta r ih l i Resm î Gazete'de ya y ım lana rak y ü rü r lü ğ e konu lm uş tu r . Daha sonra 11 Haziran 2011 ta r ih l i Resm î Gazete'de yay ım lanan ve halen y ü rü r lü k te o lan yeni b ir teb liğ yay ın lanm ış ve eski teb liğ y ü rü r lü k te n ka ld ır ı lm ış tı r .

Y ü rü r lü k te k i teb l iğ im iz , altyapı iş leri, üstyapı bina iş ler i, sıhhi tes isa t ve m eka n ik tes isa t iş ler i, e le k t r ik iş ler i, e le k t ro n ik ve i le t iş im iş le r i o lm a k üzere beş ana başlık a lt ında düzen lem iş t ir .

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı o la rak bugüne kada r alt ı bin in üzer inde ihale ge rçek leş t i rd ik . G erçek leş t ird iğ im iz iha le le r in ta m am ına yakını üstyapı iş leri olup, Tebliğ 'de ye r a lan bina iş le r in i kapsam aktad ır . Bu noktada, Yapım İş le r inde Benzer İş Grup la r ı Tebliğ i 'nde, Yapım İş le rinde Benzer İş Grup la rı L is tes i 'nde ye r alan (B) g rubuna yö ne l ik b ir d e ğ e r le n d i rm e m olacaktır.

2005 yıl ında yayın lanan Tebliğ ince lendiğ inde,(B) g rubu üstyapı iş le r in in Çevre ve Ş eh irc i l ik Bakan lığınca yay ım lanan M im a r l ık ve M üh e nd is l ik H izm et B e de l le r in in Hesabında K u l lan ı lacak Yapı Yaklaşık B i r im M a liye t le r i Hakkında Tebliğ baz a lına rak beş g rup o la rak g rup landığı , 2011'de yay ım lanan Tebliğ 'de ise bu g rup la m a da n vazgeçild iğ i ve g rup la m a n ın üç gruba ind irgend iğ i g ö rü lm e k te d i r .

2005 yıl ında yayım lanan Tebliğ ince lendiğ inde, özell iğ i o lan aske r î yapılar, özell iğ i o lan iht isas hastane le r i, öze ll iğ i o lan büyük o k u l la r gibi s ın ı f la n d ırm a la r m evcu ttu . "Özell iğ i o lan" i fadesinden neyi ta r i f edild iğ i net o lmadığı için de uygu lam a esnasında p ro b le m le r yaşanab i lm ek teyd i . Ayrıca g rup la m a n ın ayrıntılı yapı lması, b aş l ık la r arasında ay r ım la r ın net o la ra k b e l i r t i lm e m iş o lması nedeniy le iş deney im be lge le r in in de hangi g rup kapsam ında d e ğ e r le n d ir i lm e s i gerek t iğ i hususunda te re d d ü t le r o lu ş tu rab i lm e k te yd i . Örneğin, B /III g rubunda özell iğ i o lan büyük oku l la r, oku l yapı ları sın ıf ında o lm ası gereken b ir iş deneyim belges in in başka idare le rce ye te r i kada r öze l l ik te ve büyük o lmadığı gerekçesiy le B/IV te m e l eğ it im o ku l la r ı g rubunda d e ğ e r le nd ir i ld iğ i g ö rü lm ü ş tü r .Bu tü r te reddü t le r , iş deneyim be lge le r in in ince lenm es in i zo r laş t ı rm ak tayd ı. Y ü rü r lü k te k i Tebliğ 'de ise restorasyon haric i yap ı la r B/II ve B/III o la rak g rup land ır ı lm ış t ı r . Buna göre, "B/II G rubu" başlığı a lt ında 2005 yılı Teb l iğ i 'nden fa rk l ı

38

Page 38: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

o la rak bina öze l l iğ inden bağımsız o la rak sadece inşaat m e t reka re a lt l im i t le r in be l i r t i ld iğ i 16 yapı tü rü l is te lenm iş t ir . D iğer tü m bina iş le r i B/III g rubu o la rak n ite len d ir i lm iş t i r . B i r başka ifadeyle, y ü rü r lü k te k i Tebliğ restorasyon haric i bina iş le r in i büyük ö lçek li yap ı la r ve d iğe r le r i o lm a k üzere ikiye ay ırm ak ta ; 2005 yılı Tebl iğ inden fa rk l ı o la rak b ina la rın b üyü k lü k le r in i be l ir ley ic i k ı lm aktad ır .

2005 Tebliğ inde bina tü r le r in e i l işk in fa rk l ı la ş m a yerine, yapı inşaat la r ı ö lçüsüne bağlı b ir g ru p la n d ı rm a te rc ih e d i lm iş o lm ası sebebiy le 2011 yıl ındaki Tebliğ, uygu lam a b ir l iğ i açısından 2005 yılı Tebl iğ i 'ne nazaran te reddüde daha az m aha l ve rm e k te d ir .

Değerl i ka tı l ımcılar, Tebliğ 'de ye r alan, B /II g rubunda ye r a lan inşaat m e tre k a re le r in in d eğ e r le nd ir i lm e s iy le i lg il i b ir d e ğ e r le n d irm e m o lacak. B/II g rubundan n ice lik o la rak m e treka re a lt l im i t le r in in g e t ir i lm e s i, kü çük p ro je le r in grup dışında tu tu lm a s ı o lu m lu b ir düzen lem e o lm uş tu r . Ancak B/II g rubunda ifade e d i lm iş olan a lt s ın ır inşaat m e t re k a re le r in in ye te r l i o lmadığı ve konuya i l işk in düzen lem e yapı lm ası gerek t iğ i kanaatindeyiz. Şöyle ki B/II g rubunda 1. sıra num arasıy la 20 bin m e treka re üzeri yapı inşaat a lanına sahip askerî tes is ve b ina la r ye r a lm ak tad ır . Hangar, depo, ka rako l gibi yapım tekn iğ i açısından öze l l ik arz e tm eyen faka t yapı inşaat a lan la r ı büyük olan b irkaç adet bina tü rü yapı lm ası su re t iy le a lt s ın ır değeri yaka lan a b i lm e k te d ir . Böyle l ik le , esasen herhang i b ir özell iğ i o lm ayan yap ı la r o lm asına rağm en, düzen lenen iş deneyim belgesi özel o la rak n ite len d ir i le b i le cek s tadyum , hastane, kam u b ina ları gibi B/II g rubu iş le r in iha le le r ine ka tı l ım sa ğ lan a b i lm e k te d ir . Ayrıca B/II g rubunda yapı inşaat a lanının a r t ı r ı lm as ıy la bu tü r vaka lar ın n ispeten enge lleneb i leceğ i kanaatindeyiz.

B/II g rubunda yazılı m e t reka re d eğe r le r in in orantıs ız o lduğu kanaatindeyiz. B/II g rubunda ye r a lan yapı la rın a lt s ın ır m e treka re d eğe r le r i ile Çevre ve Ş e h irc i l ik Bakan lığ ınca yayım lanan yapı yak laş ık b ir im m a l iye t le r i k u l la n ı la ra k hesap lanan bina yak laş ık m a l iye t le r in in 8 m ilyon 820 TL ile 150 m ilyon TL arasında gen iş b ir aralığ ına yayıldığı g ö rü lm e k te d i r . Örneğin, 8 m ilyon 820 TL'ye ibadethane yapan b ir yük len ic i , B/II sınıfı iş deneyim belgesi a lı rken s tadyum inşa eden b ir yük len ic in in aynı belgeye sahip o lab i lm es i için 150 m ilyon TL b ir bedel yapm ası g e re km ek te d ir . B iz im B/II g rubu bina iş le r im izde ye r alan Teb l iğ ' im izde, s tadyum la ra baktığ ım ız zam an 25 bin seyirci ka pa s ite l i le r B/I I 'de d e ğ e r le n d ir i lm iş t i r . Biz Toplu Konut İdaresi o la rak bugüne kadar 19 tane s tadyum yaptık. Yaptığımız s ta d yu m la ra baktığ ım ızda söz leşm e bede l le r in in 150 m ilyon c ivarında o lduğu g ö rü lm e k te d i r .

Yine, b iz im B/II g rubu bina iş le r ine baktığımızda, inşaat a lan la r ın ın 20 ile 25 bin m e treka re arasında yayıldığı g ö rü lm e k te d i r . Bu da Çevre ve Ş eh irc i l ik Bakan lığınca bu s ın ı f la r için b e l i r le n m iş olan f iya t la r la ça rp tığ ım ızda o luşan to p la m m aliyet arasında b ir denges iz l ik söz konusu o lduğunu g ö s te r i r değerl i ka tı l ım cılar.

Tabloda görü leceğ i üzere, bed e l le r arasında o ran tıs ız lık söz konusudur. Tebliğ 'de be l i r t i len a lt s ın ır değe rle r inde , aşağıdaki değ iş ik l ik le r in yapı lm ası uygun o lduğu kanaatindeyiz. Bunun için aske r î tes is ve b inalar, idari b inalar, t ica re t ve a lışver iş m erkez i ve kom p leks le r i , t re n gar ve is tasyon ları ile l im an b inaları, u lus la ra ras ı fuar, m erkez ve kom p leks le r i , ün ivers i te eğ it im b ina la rın ın mevcut a lt s ın ır ım ız olan 20 bin ve 25 bin m e t re k a re le r in 45 bin m etreka reye ç ıkarı lm ası; hastaneler, havaalanı, te rm in a l b inaları, k ü l tü r ve kongre m erkez le r i , m üze ve konse r sa lon ları , bun la r ın da 20 bin ve 25 bin m e t reka re olan alt s ın ırının 40 bin m etreka reye ç ıka rı lm as ın ın uygun olacağını değ e r le nd irm e k te y iz . Toplu konut işler i 50 bin m etreka re , yine 50 bin m e treka red e ka lması. Çünkü 50 bin m e treka re dem ek, yak laş ık o la rak 400 konuta te k a b ü l e tm ek ted ir . İbade thane le r için 5 bin m e t reka ren in de

20 bin m etrekareye , kapalı sp o r sa lon la r ın ın da 5 bin kişi kapasite l iy i 10 bin kişi kapasite l iye ç ıka r ı lm as ın ın daha doğru olacağı kanaatindeyiz.

B enze r iş kavram ına fa rk l ı b ir bakış açısından bakıld ığında, yapıyı inşaat tekn iğ i açısından benzer ve fa rk l ı kılan, esasen, yapının ne am aç la yapıld ığ ından çok, inşaat bünyesindek i hangi im a la t la r ın yapıldığı ve nasıl yapıld ığıdır . Örneğin, iki tane 200 ya taklı hastane binasını ele a la l ım . Yapılacak b ina la rın b ir inde iksa kazık, fore kazık gibi g eo tekn ik ç ö z ü m le r uygu lanm ış ve yapı çe lik kons trüks iyon o la rak inşa e d i lm iş o lsun, d iğe r inde ise herhang i b ir zem in iy i leş t irm e ima la t ı bu lunm asın , yapı be ton a rm e o la rak inşa e d i lm iş o lsun. Yapım yön tem i çok fa rk l ı o lan bu iki yapıyı benze r o la rak n i te le n d irm e k çok doğru o lm ayacaktır . Dolayısıyla yapının p ro jes inde ye r a lan k r i t ik im a la t la r ın ve im a la t la r ın k r i t ik yapım y ö n te m le r in in benzer iş kavram ı içer is inde nasıl d eğ e r lend ir i leb i leceğ i hususunda da ayrıca b ir ça lışm a yapı lmalıd ır.

D iğer konum uz, belge tu ta r ında ayrış t ırm a yapı lm ası hususudur. Yapım İş leri İha le le r i Uygu lam a Y öne tm e liğ i 'n in 48'inc i m addes in in ik inci f ıkrası, "İş deneyim i gösteren belgelerde y e r alan ancak ihale konusu iş veya benzer iş kapsam ında bulunm ayan iş le rin tu ta rla rı iş deneyim inde değerlend irm eye a lın m a z ."şek linde , Yapım İş leri Benze r İş Grup Tebl iğ i 'n in 2/8 maddesi

39

Page 39: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ise, "B irden fazla g rup tan iş le r i içeren iş deneyim belge lerinde ihale konusu işe benzer n ite lik te k i iş le r değerlend irm eye a lın ır." şek l inde düzen lenm iş t i r .

Anılan m adde le re is tinaden, is tek l i le rce sunu lan iş deneyim be lge ler inde , ihale kapsam ında is tenilen benzer iş g rub un u n dışında da im a la t la r ın o lması d u ru m un d a , benze r o lm ayan im a la t b ede l le r in in de belge tu ta r ın da n m inha ed i lm es i g e rekm ek ted ir . Dolayısıyla bu t ü r be lge le r in ihale komisyonunca d e ğ e r le n d ir i lm e s i için belge tu ta r ın ın ne kadarın ın benze r işe ne kadarın ın ise benzer o lm ayan işe ait o lduğunu tevs ik eden be lge lere iht iyaç duyu lm aktad ır . A ncak yapılan iha le lerde, is tek l i le rce zaman zaman gerek li o lduğu hâlde, bu tü r tevs ik edici be lge le r in ihale dosyası kapsam ında sunu lm ad ığ ı g ö rü lm e k te d i r .

Yine, Yapım İşleri Benze r İş Grup la r ı Tebl iğ i 'n in 2/5 m addes inde , belge tu ta r ında ayrış tırm a o lm ası d u ru m un d a , ayrış t ırm aya i l işk in bilgi ve be lge le r in te k l i f kapsam ında su nu lm a s ı gerek t iğ i be l i r t i lm iş t i r . Ancak belgeyi ayrış tırm aya yöne l ik K u ru l ka ra r la r ın ı ince led iğ im izde, idari şa r tna m e de ayrış tırm aya y ö ne l ik bilgi ve be lge le r in te k l i f kapsam ında sunu lm a s ın ın zo ru n lu o lduğu b e l i r t i lm e s i halinde, konunun belge eks ik l iğ i kapsam ında d e ğ e r le n d ir i lm e m e s i gerek t iğ i , b e l i r t i lm e m e s i d u ru m u n d a ise belge eks ik l iğ i kapsam ında d e ğ e r le n d ir i lm e s i gerek t iğ i yönünde ye r le ş ik k a ra r la r o lduğu gö rü lm e k te d i r .

Konunun bilgi eks ik l iğ i kapsam ında d e ğ e r le n d ir i lm e s i d u ru m un d a , i lg il i ida re le r le yazışma yap ı lm ak ta ve gerek li be lg e le r ta lep e d i lm ek ted ir . Yapılan yaz ışm alarda be lge ler in bek lenm es i, ge lm es i veya g e lm e m e s i veyahut yan lış ge lm es i ihaleyi iç inden çık ı lm az b ir hâle sokab i lm ek ted ir . Kanaatim izce, hatta yazışmanın is te k l i le r le yapıldığı d u ru m la rda , is te k l i le r in ihaleyi kazanm a yönünde b ir şansı o lm a m a s ı hâlinde, sü rec i ağırdan aldığı g öz lem lenm iş t ir .

Bu t ü r iş deneyim be lge le r in in d e ğ e r le n d ir i lm e s i için za ru r i o lan tevs ik edici be lge le r in ihale dosyasında ye r a lm am as ı, belge eks ik l iğ i kapsam ında d eğ e r le n d ir i lm e l id i r . İs tek l in in te k l i f dosyası kapsam ında s u n m u ş o lduğu iş deneyim belges in in m uhtev iyatın ı ve be lge le r in d e ğ e r le n d ir i lm e s i için tevs ik edici d okü m an la ra iht iyaç duyu lup duyu lm adığ ı ve ne gibi d okü m an la ra iht iyaç duyu lduğunu b ilm es i bas ire t l i b ir tü cca r o lm anın gereğid ir.

Yapım İş leri İha le le r i Uygu lam a Y öne tm e liğ i 'nde ve K am u İhale Genel Tebl iğ i 'nde belge tu ta r ında ayrış tırm a yapı lm ası du ru m un d a , ayrış tırm aya i l işk in bilgi ve be lge le r in te k l i f kapsam ında sunu lm a s ın ın zo ru n lu o lduğu, bu bilgi ve be lge ler in bilgi eks ik l iğ i kapsam ında is ten i lm eyeceğ ine

y ö ne l ik düzen lem e yapı lm ası gerekt iğ i kanaatindeyiz.

Yine d iğe r b ir başlığımız: İkm a l iş le r ine ait iş deneyim be lge ler id ir . İk m a l söz le şm e le r in de te m in edilen iş deneyim be lge le r in in d eğ e r le n d ir i lm e s in d e benzer p ro b le m le r yaşanm aktad ır . İşin ik m a l işi o lm ası nedeniy le proje kapsam ında ye r alan hangi im a la t la r ın ne kadarın ın is tekl i ta ra f ından yapı lm ış o lduğunu b ilm ek , belgeyi doğru d eğ e r le nd irm e açısından önem arz e tm ek ted ir . Dolayısıyla ikm a l söz le şm e le r in e ait b ir iş deneyim belgesi ile ihaleye ka tı l ım sağ lanm ası d u ru m u n d a belgenin içer iğ ine i l işk in d ok ü m a n la r ın da te k l i f dosyasına ek lenm es i yönünde düzen lem e yapılmalıd ır.

D iğer b ir başlığ ımız: İş deneyim be lge ler ine i l işk ind ir . Be ll i is te k l i le r arasında ihale usu lünde puan lam a hesabına esas o lm a k üzere y e te r l i l i k için sunu lan iş deneyim be lge le r ine ilaveten, en fazla üç adet iş deney im belgesi su nm a la r ı is tenm ekted ir . Y öne tm e liğe göre bu be lg e le r için benzer iş koşulu a ran m am a k ta d ı r .

İhale usu lü o la rak bell i is te k l i le r arasında ihale u su lünü ku lland ığ ım ız iş lerde, yo l ve baraj gibi a ltyapı iş le r i yapan f i rm a la r ın veya o ldukça fazla sayıda bu tü r altyapı iş le r inde a lınm ış iş yöne tm e ve d ene t lem e belge sahib i k iş i le r in %50 'den fazla hisseye sahip o lduğu f i rm a la r ın ortağı o lduğu iş o r tak la r ın ın ihaleye ka tı l ım sağladığı g ö rü lm ü ş tü r . A ltyapı iş le r inde alınan belgeler, belge tu ta r la r ı o ldukça yü ksek o lması nedeniy le 1/5 oranında değ e r le nd ir i lse dahi f i rm a la r , ta m puan a lm ak tad ır . İşin iş o rtak lığ ı üzer ine ka lm ası d u ru m un d a ise bu f i rm a la r ın yapım sü rec ine katkısı b u lu n m a m a k ta sadece belge ku l lan d ır ı lm ak tad ır . Bunun önüne geç i lm es i gerek t iğ i kanaatindeyiz. Bunun için öner im iz , benze r iş koşu lunun bu be lg e le r için de a ranm ası veya ana g rup bazında b enze r l ik şart ın ın a ranm ası veya hangi g rup veya g rup la r ın kabu l ed ileceğ in in idare le rce b e l i r lenm es id ir .

D iğer b ir konum uz: G e l ir paylaşım iha le le r id ir . Bu tü r iha le le r i çok sık yapmaktayız , bunun la ilg il i sü re k l i e leş t i r i a lıyoruz. Ge l ir paylaşım iş le r ine ait iş deneyim be lge le r inde belge tu tarı , ruhsa tın m e treka res i ile Çevre ve Ş eh irc i l ik Bakanlığınca yayın lanan yapı yak laş ık b ir im m a l iye t le r in çarp ım ın ın %60'ı o la rak düzen lenm ek ted ir . İdarem izce kaynak g e l iş t i rm e k amacıy la ku l lan ı lan ve yü ksek satış g e l i r le r i elde e tm e k maksadıy la b ir inc i sınıf yapı ü re t im i yapılan hasılat ve g e l i r paylaşım iş le r inde iş deneyim belgesi düzen len irken he r ne kadar söz leşm es inde bedel y e r alsa da anı lan Tebliğ 'de yazılı b ir im f iya t la r ın ve bu f iya t la r ın üzer ine hesap lanan bedelin %60'ının ku l lan ı lm as ın ın uygun ve gerçekçi o lmadığı kanaatindeyiz . Bu nedenle hasılat ve g e l i r paylaşım

40

Page 40: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

iş le r i için yeni b ir inşaat sınıf ının ve g rubunun o lu ş tu ru lm a s ın ın ve buna göre fa rk l ı b ir yapı b ir im m a l iye t in in b e l i r le n m e s in in uygun olacağını d eğ e r lend irm ek tey iz .

B i r d iğe r b ir konum uz: Kat ve arsa karşılığı iş le rde iş deneyim belgesid ir. Yapım İş leri İha le le r i Uygu lam a Y öne tm e liğ i 'nde yapılan değ iş ik l ik le kat ve/veya arsa karşı lığı inşaat iş le r inde iş deneyim belgesi d üze n lenm es in in önü açılmıştır . Yapılan Y öne tm e lik değ iş ik l iğ i, se k tö rü n iht iyaçları bakım ından o lu m lu d u r . A ncak Kam u İhale Kanunu m es lek i deneyim o la ra k kabu l ed i leb i lecek iş deneyim be lge ler in i s ıra ladığı 10/b-2 m addesinde, sadece bede l içeren sö z leşm e le rde iş deneyim belgesi düzen leneceğ in i h ü k m e tm iş t i r . A ncak kat ve arsa karşılığı inşaat iş leri sö z le şm e le r in in ekseri o la rak bedel içe rm ed iğ i ve hisse bazında paylaşım o la rak düzen lend iğ i hususu göz önüne alındığında, yapılan y ö n e tm e l ik değ iş ik l iğ i K anun 'la uyum lu değild ir . Gerekli yasa l d ü z e n le m e le r için g ir iş im de b u lu nu lm a s ı gerek t iğ i kanaatindeyiz.

K o nu şm am a son ve rm e d en önce, sem pozyum da çıkan g ö rü ş le r in yapı lacak olan mevzuat d e ğ iş ik l ik le r in e ışık tu tm a s ı tem enn is iy le se m p o zyum u n düzen lenm es inde em eğ i geçen tü m paydaşlara te ş e k k ü r eder, saygıla rım ı suna r ım .

NİLHAN ÖZKAN

T e şekkü r ederiz . B i lg i le nd i rm e de n sonra Abdu lvahap Bey, tab ii ki TOKİ'n in yapm ış o lduğu faa liyet alanıyla i lg il i öze l l ik le bina iş le r ine i l işk in B/II g rubu iş le r le i lg il i y o ru m la rd a bu lundu . Öze ll ik le B/II g rubu iş le rde m e treka re ve yüzö lçüm ü açısından yapılan k r i te r le r in çok uygun o lmadığı noktasında e le ş t i r i le r i vardı. Burada TOKİ'n in v e rm iş o lduğu görüş le rde , m e t re k a re le r açısından y o ru m la r bu lunm ak tad ır . Bu yapı yak laş ık m a l iye t le r i ile m e t re k a re le r aras ındak i uyum suz luğa i l işk in o la rak s o m u t ve r i le re yazılarınızda çok ye r v e rm e m işs in iz . Bu noktada, o detay ları yazılı o la rak K u ru m a i le t i rsen iz bu husus daha iyi i rde lenecekt ir .

ABDULVAHAP AVŞİN

M em nun iye t le i le t i r iz Sayın Başkanım .

NİLHAN ÖZKAN

Siz, tab ii benzer işin har ic inde g e l i r pay laş ım la r ı ve kat karşılığı inşaa t la r la i lg il i de y o ru m la r yaptınız, çok te ş e k k ü r ediyoruz. Ş imdi, ik inci konuşm acım ız , Karayo lla rı Genel M üd ü r lü ğ ü Yol Yapım Daire Başkanı Sayın Ali Rıza Kıran, buyurun.

ALİ RIZA KIRAN

Sayın Başkan, te ş e k k ü r ed iyorum . Başkan lığ ım adına ve K u ru m u m adına s iz le r i saygıyla se la m lıyo ru m .

B enze r iş kavram ına geçm eden b ir - ik i u fak hususu b e l i r tm e k is te r im . 4734 sayılı K anun 'un "Tem el i lke le r " başlığı taşıyan 5' inc i m addes inde, idare ler; saydamlığı, rekabeti, eşit m uam e ley i, güven il ir l iğ i , g iz l i l iğ i, kam u dene t im in i, ih t iyaç la rın uygun şa rt la rd a ve zamanında ka rş ı lanm ası, kaynak la r ın v e r im l i ku l lan ı lm as ın ı sa ğ lam ak la s o ru m lu d u r la r . Bu s o ru m lu lu ğ u m u z u ha t ır lad ık tan sonra ihaleye ka t ı lm ak ta y e te r l i l i k ku ra l la r ı o la rak gene 4734 sayılı K anun 'un 10'uncu m addes inde, m es lek i ve te k n ik y e te r l i l i k k r i te r le r i arasında benzer iş deneyim belgesi önem taş ım aktadır .

B enze r iş deney im in in tan ım ına geçecek o lu rsak , şöyle d iye lim : Yapım İş leri Uygu lama Y öne tm e liğ i 'n in "T an ım la r" başlık lı 3 'üncü m addes in in (b) bendinde, "Benzer iş, ihale konusu iş veya iş in b ö lü m le ri ile n ite lik ve büyüklük bakım ından benzerlik gösteren aynı ve benzer inşaat tekn iğ i g erek tiren tesis, m akine, teçh iza t ve d iğe r ekipm an ile m a li güç, ih tisas ve organizasyon g e re k le ri itibarıy la benzer ö ze llik tek i iş le r" o la rak b e l i r tm e k te d ir . Yani b ir başka ifadeyle ihale konusu iş için en m a k u l ve maliye t i de karş ı layacak ye tenekte , y e te r l i l ik te , is te k l i le r in seç i lm es i esas o lup ayrıca ihale konusu iş veya benze r işte tec rübes i, deneyim i olan, bu iş le r i başarıyla ta m a m la m ış is te k l i le r a rasından seç im yapı lm ası diye ta n ım la m a k gerekir .

Karayo lla rı Genel M üd ü r lü ğ ü o la rak uygu lam ada karş ı laş tığ ım ız öze l l ik le A/V g rub un d ak i p rob le m le r i pay laşm ak is te r im . Yapım İş le r inde Benzer İş Grubu Tebl iğ i 'n in Ek 1 k ısmında ye r a lan A/V grubu Karayo lla rı iş le r ine ait ta n ım la m a aşağıdaki gib idir.

5. Grup Karayo lla rı iş leri, a ltyapı + üstyapı.

Otoyollar, devlet, il ve köy yo lları , cadde ve sokak yapım iş le r i o la ra k be l i r le nm iş t i r . Bu kapsam da Yapım İş le r inde Benze r İş Grup la r ı Tebl iğ i 'nde A/V g rub un u n yeniden d üzen lenm es ine ihtiyaç duyu lm aktad ır . Şöyle ki: Karayo lla rı Genel M üd ü r lü ğ ü n ü n yo l ağında bu lunan otoyol, devlet veil yo l la r ı yapım iha le le r ine köy yolu, cadde ve sokak yapım iş le r in i yapan is te k l i le r in katı l ım ı m ü m k ü n hâle ge lm iş t ir .

B enze r işte, köy yolu, cadde ve sokak yapım iş le r in in bünyesinde yap ı lm ış iş le r in n i te l ik ve b enze r l ik o la rak otoyol yapımı ile m ukayeses i m ü m k ü n değild ir. Benzer iş tekn iğ i açısından b enze r l ik g ö s te rm e k le b ir l ik te , büyük lük , tesis, m ak ine, teçh iza t ve d iğe r ek ipm an ile m al i güç ve organizasyon g e rek le r i i t ibarıy la benzer öze l l ik arz e tm ed iğ i b i l inen b ir gerçekt ir . Bu bağ lamda, bu konunun A/V Karayo lla rı iş le r in in benzer iş tan ım ı içinde ye r alan tü m ta n ım la r d ikka te a lına rak yeniden düzen lenm es i ge rek t iğ i k u ru m s a l g ö rüşüm üzdü r .

41

Page 41: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

D iğer b ir husus ise is tek l i le rce te k l i f ek inde sunu lan iş deneyim be lge le r in in d eğ e r le n d ir i lm e s in e yöne l ik t i r . Şöyle ki: Yapım İha le le r i Uygu lama Yöne tm e liğ i 'n in "D eğ e r le nd irm e ye İ l işk in Esaslar" başlık lı 48/2 m addes inde , "İş deneyim in i gösteren belgelerde y e r alan ancak ihale konusu iş veya benzer iş kapsam ında bulunm ayan iş le rin tu ta rla rı, iş deneyim inde değerlend irm eye a lınm az." hükm ü ne göre, iş deney im belges ine yöne l ik detay ça lışma he r ihalede fa rk l ı l ı k arz e tm ek ted ir . Bu hâliyle de he r ihalede aynı husus i rd e le n e re k zam an kaybına neden o lm aktadır .

Aynı zamanda iş deney im in i gös teren be lge lerde ye r alan ancak ihale konusu iş veya benzer iş kapsam ında bu lunm ayan iş le r in ay r ış tır ı lm asın ın is tek l i le rce henüz ta m o la rak a n laş ı lm am as ı nedeniy le ihale kom isyonunca yapılan değ e r le nd irm e le r , ş ikâyet ve i t irazen ş ikâyete konu o lm ak tad ır . Bu da ihale sürec in i uzatm aktad ır . Bu neden le rden dolayı ihale konusu işin yo l yapım işi o lm ası du ru m un d a , is te k l i le r ta ra f ından -burada k u ru m s a l g ö rü ş ü m ü z - y e te r l i l i k için sunu lan iş deneyim belges in in yo l yapım işine ait o lması hâl inde ayrış t ırm a yap ı lm adan belge tu ta r ın ın ta m am ın ın değ e r le nd irm e ye a lınmasıdır .

İhale konusu iş ve/veya benzer iş kapsam ında bu lunm ayan b ir iş deneyim belges in in sunu lm as ı hâlinde, ay rış tırm a iş lem in in yapı lırken örneğin, içer is inde yo l yapım işi barınd ıran baraj inşaatı işine ait iş deneyim belges in in ayrış tırm aya tabi tu tu lm a s ı gerek t iğ i düşü n ü lm ek te d ir .

Yine, Karayo lla rı Genel M ü d ü r lü ğ üm ü zce ihalesi yapılan yapım iş le r inde üstyapı imalatı, b i tü m lü sıcak karış ım ve sath i kap lam a o la rak yap ı lm ak tad ır . B i tü m lü sıcak karış ım ile sath i kap lam a iş le r i n i te l ik ve büyü k lü k bakımından b enze r l ik gösterm eyen , fa rk l ı inşaat tekn iğ i ge rek t i ren tesis, m ak ine, teçh iza t ve d iğe r ek ipm an ile m a l i güç, ih t isas ve organizasyon ge rek le r i i t ibarıy la fa rk l ı l ı k arz eden im a la t la rd ı r . B un la r ın da bu nedenle Yapım İş le r inde Benze r İş Grup la r ı Tebl iğ i 'nde A/V g rubu o la rak ye r alan karayo lu iş ler i, altyapı, b i tü m lü s ıcak karış ım ve sath i kap lam a o la rak ayırdının yapılması d üşü n ü lm ek te d ir .

Ben kısa ve öz o la rak bun lar ı ak ta rd ım ama şunu da b e l i r tm e d en geçem eyeceğ im : Önemli olan iha le le r in yapı lm ası değil, iha le le r in sahada sağlık lı b ir şek ilde, amacına uygun o la rak kam u yara rına en kısa sürede ekonomiye katkısını sunm asıy la i lg il id ir . Dolayısıyla aslında, sahadak i yans ım a la r ı bura la ra taş ım anın daha doğ ru o lduğunu d üşü n üyo rum .Biz he r zam an şunu söy lüyoruz: İşin şansı, işin

m ü teahh id id ir . A lan m üteahh it , güç lü ve bu konuda deney im li ise iş sonuç lanab i l iyor , gayet tekn iğ ine uygun o la rak ve başarıyla tam am lan a b i l iyo r . Şayet b iraz önce saydığımız husus la rdan dolayı dosya üzer inde ye te r l i faka t tec rübe an lam ında , bu iş ler i yapm a an lam ında başarısız b ir f i rm a , bu işi a lm ış ise çok ciddi s ık ın tı la rı uygu lam ada yaşamaktayız.

Beni sabır la d in led iğ in iz için te ş e k k ü r ed iyorum , saygıla r su nuyorum .

NİLHAN ÖZKAN

T e şekkü r ederiz Ali Rıza Bey. Ali Rıza Bey konuşm asında öze l l ik le A/V karayo lu iş le r iy le i lg il i o la rak g rubun te k ra rd a n ele a lınm ası noktasında g ö rü ş le r in i b ild ird i. Burada öze l l ik le cadde ve s o k a k la r ve köy yo lla r ın ın BSK ve sath i kap lam a iş le rden çok fa rk l ı s ta tüde o lduğu ve bu iş le r in ayrı ayrı g rup la n d ı r ı lm a s ı gerek t iğ i noktasında d e ğ e r le n d irm e le r i oldu.

Bunun haric inde, öze l l ik le proje b ü tün lüğü içer is inde yapılan b ir karayo lu işi içer is inde işin m ü te m m im cüzü olan ve pro jen in b ir parçası olan im a la t la r ın benzer iş kapsam ında d eğ e r le n d ir i lm e s i ve ayrış t ırm aya tab i tu tu lm a d a n d eğ e r lend irm eye a lınm ası noktasında ya k la ş ım la r ı o ldu. Eğer b ir baraj işine i l işk in o la rak sunu lan b ir iş deneyim belgesi varsa ve o iş içer is inde yapı lan b ir yo l varsa, o yo l im a la t la r ın ın ayık lanm asıy la i lg il i d üşü nce le r in i dile get ird i.

İs tek l i le r in te k l i f le r i kapsam ında benze r işe uygun olan ve/veya o lm ayan iş lere i l işk in ilave belge ve bilgi su nm a la r ı hem ida re le r in hem de tab ii ki K am u İhale K u ru m u na gelen it i razen ş ikaye tle rde b iz im iş im izi çok ko laylaştırıc ı b ir şey o lacaktır. B enze r işe ait o lm ayan k ıs ım la rın ayrış t ır ı lm asına i l işk in bilgi ve be lge le r in aslında te k l i f in m ü te m m im b ir cüzü o la rak s u n u lm u ş o lm asın ı ve söz konusu be lge le r in kes in l ik le bilgi eks ik l iğ i ta m a m la t ı lm a s ı kapsam ında d e ğ e r le n d ir i lm e m e s i ge rek t iğ i noktasında zaten Abdu lvahap Bey de aynı şek ilde d üşü nce le r in i i le tm iş idi.

Ayrıca b i tü m lü sıcak karış ım ve sath i kap lam a yapımı iş le r in in işin büyük lüğü, n ite l iğ i ve ku llan ı lan m ak ine, teçh iza t açısından b irb ir inden çok fa rk l ı o lduğu, dolayısıy la b i tü m lü s ıcak kap lam a yapım iş le r i ile sath i kap lam a yapım iş le r in in ayrı ayrı g ru p la r a lt ında Benze r İş Tebl iğ i 'ne entegre ed i lm es i öner i ld i. Daha önce y ü rü r lü k te olan Tebl iğ im izde, b i l iyo rsunuz b i tü m lü s ıcak karış ım ı ve sath i kap lam a ayrı ayrıydı. Hatta altyapı ve üstyapı im a la t la r ı da ayrıydı. Bu noktada not la r ım ız ı da aldık.

V e rm iş o lduğunuz b i lg i le r için çok te ş e k k ü r ediyoruz.

42

Page 42: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

DOĞANGÜN ÇİFLİK

T e şekkü r e de r im Sayın Başkan. Değerl i hazirun, te k ra r saygı ve sevg i le r im i su nuyorum .

Sayın Başkan ım ız ve değerl i başkanlarım ız , m evzuatla i lg il i gerek li m adde le r i söylediler, bun ları te k ra r e tm en in çok an lam ı o lm ayacak. Dolayısıyla teb l iğde benze r işe uygun tu ta r la r ın ayrış tır ı lm ası konusunun ku ru m u m u z c a ge rçe k le ş t i r i le n iha le le rde ciddi b ir ye r te ş k i l e tt iğ in i ifade e tm ek is t iyo rum .

Devlet Su İş leri Genel M ü d ü r lü ğ ü fa rk l ı d is ip l in le rde , fa rk l ı iş a lan la r ında , fa rk l ı daire başkan la r ından o lu şm ak ta . Dolayısıyla altyapı g rup la r ın d an A/III, A/IV, A/VIII, A/IX ve A/XI g rup la r ında benzer iş deney im i is tenm ekted ir . M ensubu o lduğum Proje İnşaat Daire Başkanlığı iha le le rde gene l o la rak A/9IX grubu, B a ra j la r ve HES Dairesi Başkan lığ ım ız ise A/VIII g rubu, İçme Suyu Dairesi Başkan lığ ım ız A/III , A/IV, A/XI, A tık Su Dairesi Başkan lığ ım ız da A/XI o la rak benzer iş deneyim i is tem ekted ir .

İhale konusu iş veya benzer iş kapsam ında bu lunm ayan iş tu ta r la r ın ın d eğ e r lend irm eye a lınm am as ı için iş deneyim be lge le r inden ayrış t ır ı lm as ı hususu çok ciddi zam an kayıplarına yo l açm aktad ır . Bilg i eks ik l iğ i kapsam ında ayrış tırm a iş lem iy le i lg il i d iğe r k u ru m la ra yazılan yaz ı la r ve bek lem e sü re le r i de aynı şek ilde önem li zam an kayıplarına yo l açm aktad ır . Tabii bu noktada K am u İhale K u ru m u ile DSİ o la rak imza ladığ ım ız p ro toko lle ça lışm a la r ına başladığım ız y e te r l i l i k s is tem in in ku ru lm a s ın ın konuyla yak inen i lg il i o lduğunu düşünüyoruz . Burada en çok ihtiyaç duyu lan konu la r ın başında, EKAP'a kaydedi l irken iş deneyim be lge le r inde iş g rup la r ın ın ve gerek irse yüzdese l iş o ran la r ın ın ye r a lm as ın ın sağ lanm asıy la i lg il i ça lışm a la r ın yapı lm ası g e lm ek ted ir . Bu konu, ye te r l i l i k s is tem iy le i lg il i iş deneyim be lge le r in in ye te r l i l iğ in in sağ lanm ası ve b e l i r lenm es iy le i lg il i o la rak çok büyük önem arz ediyor. DSİ o la rak bu y e te r l i l i k s is tem in in ku ru lm a s ın ı da çok önem s iyo ruz . Bu noktada e l im izden gelen gayreti K u ru m o la rak göstereceğiz, Kam u İhale K u ru m u ile be ra be r ça lışm a la r ım ız ı yü rü teceğ iz . Tabii bu d u ru m u n gerçek leşm es iy le , sağ lanm asıy la i t iraz ve it i razen ş ikâye t le r in önüne geç i lm es i sağ lanacak. Zaten OKAS s is tem iy le ihale sü rec inde böyle b ir s is tem aslında var, bunun g e l iş t i r i le re k devam ed i leb ileceğ in i düşünüyoruz .

A yrış t ı rm a iş lem i yapı lırken m ü te m m im cüzün göz önünde b u lu n d u ru la ra k , o tes is in faydaya geçm es in i sağlayan u n s u r veya iş le tm ede o işle b e rabe r devam edebilecek, iş le tm ede de ayrı lam ayacak d u ru m da olan iş le r in , im a la t la r ın a y r ı lm am as ı gerek t iğ in i düşünüyoruz . Örneğin,

Daire Başkan lığ ımızı i lg i lend iren dere ıslahı iş le r inde, dere ıslahıy la b ir l ik te yol ve kavşak yapımı gibi b ir iş deneyim i söz konusu ise orada ilgisi o lm ayan yo l ve kavşak iş le r in in ayrı lm ası gerek t iğ i kanaatindeyiz . A ncak öze l l ik le B a ra j la r ve HES Dairesi Başkan lığ ımızın ihale ettiğ i iş le rde sıkça karşı laştığımız, işte enerj i nak i l hat la rın ın reze rvuar a lan ından ç ıkarı lm ası ile i lg il i veya barajın yapı lm ası m ü m k ü n o lm ayan derivasyon tü n e l le r in in m ü te m m im cüz kapsam ında d eğ e r le n d ir i lm e s i gerek t iğ in i düşünüyoruz. Örneğin, su lam a işi o lan b ir işte, gelen iş deneyim belges inde su lam ayı e tk i lem eyen b ir taşk ın ko rum a işi tu ta r ı varsa bunun da ayrış tır ı lm as ı gerek t iğ in i öngörüyoruz .

B enze r İş Tebliği ile i lg il i g ö rü ş le r im e ge lecek o lu rsak : Örneğin, Tebliğde A/IX g rubu yapıları iha les ine A/VII g rubu b a ra j la r iş deneyim i o la n la r g ire b i lm e s ine rağm en, A/IX g rubu iş deneyim i o la n la r A/VIII g rubu iş lere g i re m em e k te le r . Yani baraj ya pa n la r su lam a ya pa b i l i r ama su lam a y a pa n la r baraj yapam az gibi b ir sonuç ortaya çıkıyor. Aynı şek ilde, ö rneğ in , taşk ın ko rum a iş le r im iz de A/IX g rub un u n içer is inde ye r alıyor. Taşkın ko rum a işi yapan boru ve boru hat la rıy la i lg is i o lm ayan b ir im a la t ın A/IX g rubu içer is inde s u lam a iha le le r ine o belgeyle g ir i le b i lm es ine rağm en, örneğin , içme suyu hattında içme suyu yapan, aynı boru ve aynı sanat yapılarını yapan iş deney im ine sahip o lan is te k l i le r katı l ım s a ğ laya m am ak tad ır la r . Bunun la b ir l ik te , A/IX'la b ir l ik te A/IV de is te n i le b i l i r ancak orada da o g rubun içer is inde su lam ay la i lg is i o lm ayan iş le r y e r a lm ak tad ır . Dolayısıyla benzer iş g rup la r ında ciddi b ir revizyona iht iyaç o lduğu görü lüyor. Zaten K am u İhale K u ru m u m u z u n da bu noktada ça lışma yaptığ ını b il iyoruz. İnşa llah en kısa zamanda bunun la i lg il i d iğe r k u ru m la r ın da g ö rüş le r i a l ına rak sonuç landır ı lacağına inanıyorum .

T e k ra r hepinize te ş e k k ü r ed iyorum , sağ olun.

NİLHAN ÖZKAN

T e ş e k k ü r le r Doğangün Bey. Doğangün Bey, öze l l ik le Teb l iğ im iz le i lg il i , öze l l ik le DSİ'nin üzer inde durduğu g rup la r la ilgil i , faa liyet a lan la r ıy la i lg il i g rup la rda b ir ta k ım spes i f ik te sp it le rde bu lundu .Bu noktada Doğangün Bey, ben im size b ir so ru m o la b i l i r m i acaba: A/VIII g rubu b a ra j la r g rubunda

b il iyo rsunuz dördüncü a lt g rup o la rak g ö le t le r ye r alıyor. Sizce g ö le t le r iş ka lem in in burada olması, b a ra j la r ka lem i a lt ında o lması m antık lı mı?

DOĞANGÜN ÇİFLİK

Mantık lı . Bizce, sonuçta, gö le ttek i o y ü kse k l ik k r i te r i ile baraj a rasında çok fazla b ir fa rk o lmadığını düşünüyo ruz . G ö le t le r in o lm as ında b ir sakınca yok.

43

Page 43: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

NİLHAN ÖZKAN

B ir de şöyle b ir y o ru m yaptınız: A/VII g rub un u yapan A/IX'a g ir iyo r faka t A/IX 'u yapan A/VIII 'e g irem iyor. Sizin düşüncen iz , A/VIII ' i yapan la r ın da A/IX'a g irm e s i noktasında mı, A/IX yapan la r ın A/VII I'e g irm e s i noktasında mı?

DOĞANGÜN ÇİFLİK

Öyle b ir idd iamız yok. Bu tab ii ta r t ış ı la b i l i r b ir konu ama en azından buradak i ada le ts iz l iğ in o r tadan ka lkm ası bakım ından çeş it l i a l te rn a t i f le r d e ğ e r le nd ir i leb i l i r . Yani gerek irse ya pab i lm e l i veya baraj A /IX 'dan ç ıka r ı lab i l i r m i? Bu da b ir ta r t ışm a konusu tabii .

NİLHAN ÖZKAN

Bunun haric inde, ay rış t ırm ay la i lg il i yo ru m la r ın ız o ldu. Genel o la rak ayrış t ırm aya i l işk in bilgi ve be lge le r in te k l i f kapsam ında su nu lm a s ı gerekt iğ i üzer inde durdunuz. V e rm iş o lduğunuz b i lg i le r için çok te ş e k k ü r ed iyorum .

HALUK BÜYÜKBAŞ

Sayın Başkan, k a m u n un ve özel se k tö rün , s ivil to p lu m ö rg ü t le r in in değerl i te m s i lc i le r i , değerl i ka tı l ım c ıla r ; önce ben de hepinizi saygıyla se la m lıyo ru m .

S em pozyum un bu o tu ru m u nd a , inşaat se k tö rü n ün üç değerl i çatı k u ru lu ş u Türk iye M ü tea h h i t le r B ir l iğ i , İNTES ve ASMÜD adına o r ta k o la rak g ö rü ş le r im iz i ifade e tm e k is ted iğ im in de alt ını ç izm e k is t iyo rum .

Sonra da b ir konuda tü m haz irundan özür d i l iyo rum . 2002 yıl ında 40'l ı yaş la r ım ın başında genç b ir bü ro k ra t t ım , M üs teşa r Yardımcısıydım ve hasb e lka de r Kam u İhale K anunu 'nun i lk yazımında görev a ld ım ama bugün on beş yıl sonra ge ld iğ im iz noktaya baktığ ımda, haya lim iz in hiç böyle b ir kam u ihale s is tem i o lmadığını, o yüzden tü m haz irundan da özür d i led iğ im i ifade e tm e k is t iyo rum .

K am u iha le le r in in te m e l kavramı, rekabet o r tam ın ın doğru ya ra t ı lm as ı üzer inden geçer. O za m a n la r 2886 'daki s ık ın tı la rdan yola ç ıka rak daha rekabetç i, daha saydam, daha şeffaf, herkes in katı l ım ına daha açık b ir kam u ihale kanunu yazm aktan yola ç ıkm ıştık . Am a aradan geçen y ı l la rda bunu başardığımızı sö y lem ek ten doğ rusu biraz uzağız galiba. Dolayısıyla ancak rekabet o r tam ın ın sağlandığı p iyasalarda, kaynak dağılım ında e tk in l ik ten ve v e r im l i l ik te n söz ed i leb il i r . Çok detaya g irm eyeceğ im ,

sağ o lsun buradak i te k özel s e k tö r te m s ilc is i o la rak ye r a ld ığ ım için, benden evvel konuşm ala rın ı yapan ko nu şm ac ı la r K anun 'un detay larına g ird iler,

m adde le r i üzer inde aç ık lam a la rda bu lundu la r . Ama kam u a l ım la r ında rekabet in sağ lanm as ındak i esas konu, bell i tec rübe , y e te r l i l i k -m a l i veya te k n ik - is te k l i le r a rasında b ir rekabet y a ra tm a k ve benzer işe i l işk in b ir iş deney im in i ortaya ç ık a rm a k t ı r ki he rkes bunun alt ını c iddi b ir şek ilde çizdi. Bu nedenle benzer iş ta n ım la r ın ı doğ ru b e l i r le m e k ve ye te r l i te k n ik bilg iye, deney im e ve donanıma sahip is te k l i le r arasında b ir rekabet o r tam ın ın o lu ş tu ru lm a s ı işin daha adil, daha hızlı, zamanında ve is tenen ka li tede b i t i r i lm e s in i te m in ede rek kam u yararın ı gözetecekt ir . Takdire şayan b ir ça lışma yapı lm ış ve Yapım İş le r inde Benzer İş Grupları Tebliği hazır lanm ış t ır . A ncak bugün baktığ ımız zam an -k a m u da bundan b ir m ik ta r rahatsız- te k t ip b ir e lb isenin , te k t ip b ir kıyafetin tü m iş g rup la r ına uymasının get ird iğ i sıkıntının içinde o ld u ğu m uzu göz lem liyo ruz . O yüzden ben, şurası veya burası dem eyeceğ im , sö y le m ek is ted iğ im şey, bence benze r iş g rup la r ı ta n ım la r ın ın kam u ile be ra be r ama özel se k tö rü n de gö rü ş le r i ve ta lep le r i d ikka te a l ına rak daha sağlık l ı yapı lmasın ı te m in e n B enze r İş Teb l iğ i 'n in önüm üzdek i dönemde, tü m paydaşların katılacağı o r tak b ir ça lışmayla kapsam lı b ir şek ilde gözden g eç i r i lm es i ve yen i lenm es i gerek l i l iğ id i r .

İk inci konu, benzer iş tan ım ı içer is inde idareye sunu lan iş deneyim be lge le r indek i bazı bede lle r in d ü şü rü lm es i , ay rış tır ı lm as ı uygu lamasıdır .K am u n un bu konuda değ iş ik gö rü ş le r i var. Bu konuda özel sek tö rde m ü tea h h i t f i rm a la r ım ız a rasında o r tak b ir gö rüş yok. Ne yazık ki b iz le r bu lan ık suda balık avlamayı seviyoruz b ir m ik tar . Ama konuyu değerlend ir iyo ruz : Mevzuattak i bu ayrış tırm a yak laş ım ın ın ihale konusu işin b irb ir ine bağlı ve ay rı lm az parçası sayı lab ilecek iş k a le m le r in in -k i ge rek Karayo lla rı ge rek DSİ te m s i lc i le r im iz bundan b ah se tt i le r - ay rış t ı r ı lm as ından ziyade, ayrı iş g rup la r ında ele a lınab ilecek ve te k başına ihale ed i lecek iş le r in ay rış tır ı lm as ın ın daha doğru o lduğunu düşünüyoruz . Örneğin, Karayo lla rı te m s ilc is i a rkadaş ım ız ifade ett i, yo lun m ü te m m im cüzü olan bazı ka le m le r in aynen b ir yo l için de d ikka te a lınm ası ama b ir baraj yo lu varsa onun ayrış t ır ı lm as ı şek l inde ifade ett i. Ded iğ im gibi m evzua ttak i yak laş ım ı biz, bu ayrış t ı rm a iş lem in in ihale konusu işin b irb ir ine bağlı ay rı lm az parçası sayılacak iş ka le m le r in d e n ziyade, te k başına ele a lınab ilecek, te k başına ihale ed i leb ilecek iş le r in ay rış t ır ı lm as ın ın daha doğ ru o lduğu görüşündeyiz . Ded iğ im gibi bu konuda da yani üye f i rm a la r ım ız a rasında o r tak b ir gö rüş yok ancak e ğe r böyle b ir şeyin yapı lm asına devam edilecekse bunun mevzuatta açık b ir şek ilde b e l i r le nm e s in in , Benzer İş Grup la r ı Teb l iğ i 'n in de buna göre revize ed i le rek g en iş le t i lm e s in in doğru olacağını düşünüyoruz. Yani

44

Page 44: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

oyunun ku ra l la r ın ı baştan koyalım, ne yapacaksak ona göre uygulayalım.

Bize yansıyan üçüncü b ir konu, y u r t dışından te m in edilen iş deneyim be lge le r inde benzer iş ayrış tırm asın ı bazı ka le m le rde ya pm a k m ü m k ü n o lm uyor. Özell ik le y u r t dışından te m in edilen be lge le rdek i ay rış t ırm a iş lem i yapı lmadığı zaman a lt ka le m le r in tu ta r ın ın b e l i r le nm e s i m ü m k ü n olmayınca tü m belge tu ta r ı d ikka te alınıyor. Yurt içinde ciddi b ir rekabet var, ra ka m la r ım ız o ldukça düşük. B i r de y u r t dışından gelen be lge le r in rakam ın ın büyük o lduğunu ortaya koyar ve düşünürsek , bunun ye r l i m ü tea h h i t f i rm a la r ım ız açısından o lu m suz b ir rekabet koşulu yaratt ığ ın ı da değe r lend ir iyo ruz . Bu konunun da kam u k u ru lu ş la r ı kapsam ında düzgün b ir şek ilde ele a lına rak ya uygu lanm ası ya da uygu lanm am as ı ya ayrış tır ı lm ası ya da ay rış t ı r ı lm am as ı konusunda b ir ka ra r v e r i lm e s i gerek t iğ i görüşündey iz . Özell ik le bu Tü rk f i rm a la r ı için ciddi b ir so run yaratıyor.

Geçen hafta, hasbelkader, b ir yu r t dışında Avrupa İnşaat Sanayi Federasyonunun yıl sonu top lan tı la r ına k a t ı lm a k d u ru m u n d a ka ld ım . O yüzden çok hazırl ık lı değ i l im karşınızda, hepin izden özür d i l iyo rum ama bizdeki benzer iş deneyim be lge le r inde parasa l t u ta r la r ön p lana çıkıyor. Ama u lus la ra ras ı ihale veren k u ru lu ş la ra baktığımızda ö rneğin , Avrupa Yatırım Bankasına, Asya Ka lk ınm a

Bankasına, A fr ika Ka lk ınm a Bankasına baktığ ımızda, e kon o m ik k r i te r le r in yanı sıra te k n ik deneyim o larak, işte şu kadar m e treka re asfa lt beton kap lam a işi yapm ak, şu kada r m e t rekü p to p ra k işi yapm ak, içinde şu kada r m e tre veya k i lo m e tre uzun luğunda köprü yapm ak, tü n e l ya p m a k gibi veya şu kadar boru döşem iş o lm ak , şu kada r kazı işi yapm ak, şu kada r reze rvua r ya pm ak gibi te k n ik k a le m le r in de va r o lduğunu öğren iyoruz veya göz lem liyo ruz . Tek başına f in an sa l b ir k r i te r in konm asın ın öze l l ik le ge ld iğ im iz noktada benzer iş ta n ım la m a la r ın d a ye te r l i o lmadığını düşünüyoruz . B iz im ra ka m la r ım ız küçük ama üye le r im iz in yap tık la r ı iş lere bakarsanız, m e t reka re le rce asfa lt kap lam a işi yapıyorlar, m e t rekü p le rce to p ra k işi yapıyorlar, bu iki k r i te r in beraberce uygu lanm asın ın rekabet i daha fazla sağlayacağını değe rlend ir iyo ruz .

K am u a lım la r ında ad i l b ir rekabet o r tam ı o lu ş tu ru lm a s ı için tecrübe , y e te r l i l i k ve bell i b ir p ro fesyone l l iğe sahip is te k l i le r arasında b ir yarış sağ lanm a lıd ır . Öze ll ik le TOKİ'den a rkadaş ım ız da ifade etti, burada iş b i t i rm e be lge ler i ile iş yöne tm e veya d ene t lem e be lge ler i a ras ındak i fa rk ın da d ikka te a lınm ası g e re k l i l iğ i ö ne m li b ir husus o la rak ortaya ç ıkm aktadır . Dolayısıyla ge ld iğ im iz noktada tü m bu gö rüş le r in , k a m u n un değerl i te m s i lc i le r in in g ö rü ş le r i ile özel se k tö rü n g ö rü ş le r in in y o ğ ru la ra k tü m paydaşların katılacağı o r tak b ir ça lışma

ile iş deneyim be lge le r in in ele a lınm ası ve s onuç land ır ı lm as ı doğru o lacaktır . Bu noktada, ded iğ im gibi haya lim iz en iyi rekabet o r tam ın ı en şeffa f b ir şek ilde ya ra tm ak tı . On beş sene geçm iş o lm asına rağm en hâlâ u m u d u m u kaybe tm iş değ i l im . O yüzden, b u lu n d u ğ u m h e r o r tam da bunu söy lem ek ten de keyif a l ıyo rum . E m in im bu s em pozyum sonunda hem biz hem de kam unun değerl i te m s i lc i le r i o r tak b ir noktaya varacağız.

Çok te ş e k k ü r ed iyo rum Sayın Başkanım .

NİLHAN ÖZKAN

T e şekkü r e de r im H a luk Bey. H a luk Bey de tabii ki özel s e k tö r açısından fa rk l ı b ir ye lpazeyle y o ru m la r ın ı yaptı. İda re le r in gene l o la rak benzer iş g rub un u n içer is indek i de tay la r ve iş g rup la r ıy la i lg il i y o ru m la r ı o lm a k la b ir l ik te , özel s e k tö r te m s i lc is i o la rak rekabet açısından konuyu değe r le nd ir i rke n ayrıca y u r t dışından te m in edilen iş deneyim be lge le r indek i ay rış t ırm a noktas ındak i eş its iz l ik husus la r ın ı da öze l l ik le vurgu lad ı.

Ayrıca y u r t dışında sadece parasa l tu ta r la r üzer inden değil, iş deneyim be lge le r in in aynı zam anda f iz ikse l k r i te r le r , m e t reka re gibi b ir tak ım k r i te r le r le d e ğ e r le n d ir i lm e s i gerek t iğ ine ve n i te l ik le r konusuna vu rgu yaptı.

Ş imdi, özel s e k tö r ve k a m u n un b ir arada o lması için bu tü r o r ta m la r ya ra tıyoruz. B ü tünün b ir parçası olan özel sektör, devlet ve s iv i l to p lu m ö rgü t le r in in b ir araya ge lm es ine o lanak sağlayan ça lış tay la r da b un la r için b ir vesile o luyo r diye d üşünüyo rum .O açıdan, değerl i gö rü ş le r in iz a l ına rak tab ii ki en ideali ve en doğ rusu n u bu lm aya çalışacağız.

B enze r İş Tebliği ile i lg il i b ir revizyona g id i lm es i noktasında herkes hem fik ir . Bunun la i lg il i de K u ru m u m u z d a b ir ça lışm a baş la t ı lm ış d u ru m da .Bu konuda b ir ta k ım ya z ışm a la r ve te k n ik d e ğ e r le n d i rm e le r im iz mevcut. K onuşm am ın başında da v u rg u la m ış o lduğum gibi inşaat sek tö rü çok hızlı i le r led iğ i için bell i d ön e m le rde işin doğası gereği benze r iş konusunda revizyona ihtiyaç duyu lm aktad ır . Dolayısıyla gerek özel s e k tö rü n gerek kam unun , tü m paydaşların düşünce le r i b iz im için çok önem lid ir . Bu noktada da ida re le r in aynı zam anda m in im u m hata yapm asına im kân

sağ layacak şek ilde d üze n le m e le r im iz i yapmaya çalışıyoruz. Özell ik le benzer iş tan ım la r ında , daha önce b ahse tm iş o ld u ğu m gibi, EKAP üzer inden m an u e l o la ra k g irm e n in har ic inde say ısa l laş t ı r ı lm ış b ir benzer iş m odü lü ge t ire rek , benzer iş konusunda yoğun laşan it i razen ş ikâyet başvuru la rın ı m in im ize etmeye çalışıyoruz.

Değer l i ka tk ı ların ız için çok te ş e k k ü r ed iyorum .

45

Page 45: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ÜÇÜNCÜ OTURUMt

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği ve Benzer İşe Uygun Tutarların Ayrıştırılması

SORU CEVAP■ ■ ■ ■ ■ ■ BÖLÜMÜ

46

Page 46: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ASUDE ÖZTÜRK CAMADAN- Hase lsan İnşaat A.Ş.

Ö nce l ik le pek değ in i ld iğ in i fa rk e tm e d im ama benzer işe uygun tu ta r la r ın ay r ış t ı r ı lm as ında biz m ü te a h h i t le r o la ra k çok büyük m ağ d ur iye t yaşıyoruz. İhaleye başvu rduğum uzda belge tu ta r ın ın neye yetip ye tm ed iğ in in çok b i l inc inde değil iz . Çünkü h e r k u ru m kendi iç inde fa rk l ı b ir a y r ış t ı rm a yapıyor. Eğer idare aynı baş lık a lt ında te k b ir iş b i t i rm e belgesi düzen ley ip ve riyo rsa bunun ay r ış t ı r ı lm a m a s ı gerek t iğ i kanaatindey iz . Eğer ay rış t ır ı lacaksa da be lgen in d üzen len irken ay rış t ı r ı lm as ı ve nereye ye t ip y e tm ed iğ in in her k u ru m a göre fa rk l ı bakış açısı o lu ş tu rm a y a c a k şek i lde b e l i r le n m e s i ge re k t iğ in i d ü şü n üyo rum .

B i r de Doğangün Bey bahsett i , baraj yapımına d a ir iş deney im belgesi sah ib i o lan la r ın su lam a iha le le r ine g ird iğ in i ama s u la m a iş deney im i sahib i o lan la r ın baraj iha le le r in e g ire m ed iğ in i be l i r t t i . Oysa ki zaten böyle be lge le r i o lan f i r m a la r için a r t ık ek y e te r l i l i k k r i te r le r i koydunuz, DSİ o la rak çok güze l f iz ik i k r i t e r le r is t iyo rsunuz. Ben bunun yan lış o lm adığını d ü şü n üyo rum .

T e ş e k k ü r ed iyorum .

DOĞANGÜN Ç İFLİK

Orada b a h s e tm e k is ted iğ im konu, b a ra j la r ın A /VIII g rubuna g ire m em e s i, A /IX 'un da A/VIII 'e g ire m e m e s iy le i lg il iyd i. Yani burada baraj yapan su la m a yapam az d e m iy o ru m şahsen. A ncak su la m a yapan f i rm a la r ım ız da baraj yapab il ir .Bu, ta r t ış ı la b i l i r d iyo rum . Yani bu noktada ilave k r i te r le rd e n bahse tt in iz . Y e te r l i l ik le i lg il i he rhâ lde f iyat dışı u ns u r la rd a n bahsed iyorsunuz , bunun la i lg i l i de biz is te r is tem ez Benze r İş Grup la r ı T eb l iğ i 'ndek i bu konu la rdan dolayı su la m a yapan ve iş inde uzm an olan f i rm a la r ın ihaleye g irm e s i için b e l i r l i hek tarda iş deney im belgesi o lm asın ı f iyat dışı u n s u r o la rak is t iyoruz. Bunu da Tebliğ in ge t ird iğ i s o ru n la r ın sonucu o la ra k b e l i r te b i l i r im .

SERDAR GÜNBAY -K İK Başkan Yardımcısı

Ka tı l ım c ı la ra s u n u m la r ı için çok te ş e kk ü r le r . B irço k noktada aydınlatıcı, çok faydalı a lan la ra sevk edici d ü ş ü n ce le r i le t t i le r .

Ben sadece b ir - ik i te k n ik detayın b i l inm es i için b irkaç hususu v u rg u la m a k is t iyo rum . Bu, ay rış t ırm aya konu be lge le r in te k l i f ek inde s u n u lm a s ı z o ru n lu lu ğ u y la i lg il i . B ir inc is i , yu r t iç inde su nu la n be lgeler, ik inc is i y u r t dışından su nu la n be lge ler. Yurt iç inde su nu la n be lge le r in ayrış t ırm aya konu ilave be lgen in te k l i f ek inde s u n u lm a s ı z o ru n lu lu ğ u aslında yok. Yani en azından şu andak i d üze n le m em izde yok. Yalnızca B e nze r İş Teb l iğ i 'm iz in 2/5. m addes inde b ir i fadem iz var, o radak i ifadede, ihale konusu işle

bağ lan tı l ı o la rak b ir ge re k l i l ik , onun dışında b ir z o ru n lu lu ğ u m u z b u lu n m a m a k ta d ır . O yüzden, he rhang i b ir şeyi şu anda a ram a o lanağı da yok. D oğ ru lu ğu ya da yanlış lığ ı tab ii ki ta rtış ı l ı r .

Dolayısıy la m evcu t düzen im izde tab ii k a ra r veric i o la ra k hem ida re le r ve ş ikâyet konusu o lduğunda da K am u İhale K u ru m u o la rak biz herhang i b ir hak kaybına yo l a ç m a m a k için bu g e rek l i yaz ışm alar ı bazı d u ru m la rd a ya p m a k d u ru m u n d a ka lıyoruz. Bundan pek kaçış yok açıkçası.

İk incis i, Sayın H a luk Büyükbaş 'ın b ir ifadesine ta k ı ld ım aslında, orada y u r t dışından gelen be lg e le r in ay r ış t ı r ı lm as ı söz konusu o lduğunda, be lgen in tü m ü n ü n kabu l ed i ld iğ ine d a ir b ir ifadesi o ldu. Orada da belk i b ir yan l ış a n laş ı lm a söz konusu o lab il ir . Be lk i ida re le r açısından fa rk l ı u y g u la m a la r m evcu t o la b i l i r am a K am u İhale K u ru m u ka ra r la r ın ı d ikka te a ld ığ ım ızda bunu s ö y le m e k çok da o lanak lı değil. Bu be lge le r in a y r ış t ı r ı lm as ıy la i lg i l i d ire k t b ir ş ikâyet o lduğunda şöyle b ir z o r lu k çıkıyor, "Yazışalım, b ilg i ve be lge le r i e lde e de l im ." dediğ in izde, yazışacağınız m uha tap bu lm a o lanağınız yok çünkü belge y u r t dışında düzen lenm iş , k im e soracaksın ız . Dolayısıy la so rm aya ka lk tığ ın ızda da bu belk i idareden ka t ı l ım c ı la r ım ız ın ifade e tt iğ i gibi ihaleyi iç inden ç ık ı lm az b ir noktaya taş ıya rak b ir so run hal ine get ir iyor. Çünkü hem m uh a ta p bu lam ayacaksın ız hem de m uh a ta p bulsanız bile bun lar ı te m in e tm e k be lk i b ir yılı aşkın süre a lab ilecek . Tabii ki idaren in böyle b ir şeye to le rans ı o lam az, tab ii ka t ı l ım c ı la r ın da o lam az. Dolayısıy la sadece o d u ru m la rd a bu z o ru n lu lu ğ u da d üş ü n e re k is te k l i le r in bun lar ı sunm as ın ı bek l iyo ruz, K u ru l ka ra r la r ın ı tak ip ediyorsanız, bu ayrıntıyı g ö reb i l i rs in iz . Bu hususu a ç ık la m a k is ted im .

Teşekkü r le r .

İBRAHİM BAYLAN -K İK H u ku k H iz m e t le r i Dairesi Başkanı

Ben de ka t ı l ım c ı la r ın b iz im le paylaştığı çok değerl i , u fu k açıcı g ö rü ş le r i için ke nd i le r ine ayrıca te ş e k k ü r ed iyo rum .

Ben b ir konuya aç ık l ık g e t i rm e k is t iyo rum . Sayın A fş in s u n u m un d a , TOKİ'n in u ygu la m a la r ın da n olan hası la t paylaşımı ve kat karşı lığı inşaat iş le r ine i l işk in deney im be lges in in k u l la n ı lm a şa r t la r ın a i l işk in aç ık la m a la rda b u lu n d u k ta n sonra , kat karşı lığı iş le r için bede l içeren kavram içer is inde d e ğ e r le n d irm e s in in uygun o lm adığını , söz konusu ka m u ihale m evzuatında ye r a lan d üze n lem en in Kanun 'a uygun düşm e d iğ i şe k l inde b ir aç ık lam a ge t ird i. A ncak m a lu m la r ı o lduğu üzere, hası la t pay laşım ına dayalı iş le r ile kat karşı lığı iş lere i l işk in o la ra k 4734 sayılı Yasa'nın y ü rü r lü ğ e

47

Page 47: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

g ird iğ i ta r ih te n son rak i dönem de ku l lan ı l ıp ku l lan ı lm ayacağ ı , bede l içeren kav ram içe r is inde d e ğ e r le n d i r i l ip d eğ e r le nd ir i lm e ye ceğ i noktasında b ir ta r t ış m a oldu.

G ünün sonunda ge ld iğ im iz noktada yani yargı m a k a m la r ın ın ve rd iğ i k a ra r la r çerçevesinde, Kanun 'da y e r a lan kam u veya özel sek töre , "bedel içeren sözleşm e kapsam ında g e rçe k le ş tir ile n iş le r" dey im i içe r is inde ele a lınan "Bede l" kavram ın ın nakdi o lm ası g e re km ed iğ i , g ay r i -nakd i de o lab ileceğ i d e ğ e r le n d ir i ld i . Danıştay ta ra f ından v e r i len ka ra r la bu husus a r t ık k e s in le şm iş k a ra r hâ l ine ge ld iğ i için biz de yargı k a ra r la r ın a uyma noktas ında m evzua tta b ir düze n le m e yaptık . Sonuç o la rak , K anun 'dak i bede l kavram ı nakdi b ir bedeli -şu anda ge l inen nokta i t iba r ıy la - içerm iyor, gayr i - nakdi bede l de o lab il ir . Bu yak la ş ım da n hareket le söz konusu m evzuat düze n le m es in i yaptık. Yani burada a r t ık d üze n le m en in Kanun 'a aykırı l ığ ı noktas ında b ir ta r t ış m a n ın o r tadan ka lk tığ ın ı d üşünüyoruz .

T e ş e k k ü r ede r im .

M ETİN ALPER EMER -DHM İ, Keşif İhale M üdü rü

B en im üzer ine not d ü ş m e k is ted iğ im konu, Yapım İş le ri B e nze r İş G rup la r ı Teb l iğ i 'ndek i A g rubu iş le r ile B g rub u iş le r a ras ında aslında şöyle b ir m an tık kargaşası o ld uğunu d üşünüyo ruz : A g rub u iş le rde n i te l ik bazlı b ir ay r ış t ı rm a o lduğu hâlde, B g rubu iş le rde n ice l ik te m e l l i b ir ay r ış t ı rm a yapılıyor. Dolayısıy la A g rubu iş le rdek i bu a y r ış t ı rm an ın da biz B g rubu iş le r için de geçe r l i o lm asın ı is t iyoruz ve bek l iyo ruz. Ö rnek v e rm e k gerek irse , B g rubu iş le rde b ir kapalı s p o r sa lonu yapan b ir f i rm a n ın aynı zam anda hava lim anı te r m in a l binasını da yapm asın ı ve b i lm es in i bek l iyo ruz . Bu da bizi ö ze l l ik le yapım aşam asında çok zorluyor, yan lış ye r le re gö türüyor. Biz bu konudak i te m e n n i le r im iz i , t e k l i f le r im iz i K am u İhale K u ru m u n a yazılı o la rak da i le t t ik . Yapım İş le ri B enze r İş G rup la r ı Teb l iğ i 'nde de bu doğ ru l tu d a b ir düzen lem e yapı lm asın ı is t iyoruz.

T e ş e k k ü r ed iyorum .

NİLHAN ÖZKAN

Biz te ş e k k ü r ederiz. Evet, o yaz ışm alar ın ız ın hepsi K u ru m u m u z d a var. Şu an zaten y ü rü tü le n b ir ça lışm a kapsam ında tü m bu d e ğ e r le n d i rm e le r ya p ı la rak son hâ l in i a lacaktır .

CANDAN D İPL İ- İz m ir B ü yü kşe h ir Be lediyes i Su ve Kana l İdaresi T icare t İş leri Dairesi Başkanı

B e nze r iş g rup la r ı kapsam ın ın biz de g en iş le t i lm e s i g e re k t iğ in i düşünüyo ruz . Öze ll ik le K u ru m u m u z u n yaptığı sonda j ve zem in e tüdü iş le r inde

g ru p la n d ı rm a d a s ık ın t ı la r yaşıyoruz. Böyle b ir g ru p la n d ı rm a o lm adığı için ya a ltyapı ya da üstyapı o la ra k ş a r tn a m e le rd e seç im y a p m a k d u ru m u n d a ka lıyoruz.

Eğer üstyapıyla i lg i l i b i r zem in e tüdü ise N katsayısı 1 a lın ıyo r am a altyapıy la i lg il i b ir zem in e tüdü ise 1,2 o la rak a lındığı için bu d u ru m u n ada le ts iz l iğe yol açtığını düşünüyoruz .

Yol ve dere kenarı ise a ltyapı o la rak seç iyoruz, bina ise üstyapı o la rak d eğ e r le n d irm e y e a lıyoruz. Bu d u r u m la r benze r iş tan ım ında da k a ra rs ız l ık la r yaşanm asına neden oluyor. Bu neden le bu g ru p la r ın t e k r a r b ir gözden g eç i r i lm e s in i öner iyo ruz.

Aynı zam anda a r ı tm a tes is i çoğu n lu k la yaptığ ım ız iş le r a ras ında. B u n la r da A/XI g rubunda altyapı iş le r i başlığı a lt ında ye r a lıyo r ve s ın ır değerde de y ine N katsayısı 1,2 o la ra k a lın ıyo r ve aşırı düşü k so rg u la m as ınd a s ın ır değe r bu nedenle de düşük çıkıyor. As lında ağ ır l ık l ı o la rak be lk i b i r üstyapı g rubuna g irm e s in e rağm en, a ltyapı g rubunda ye r alıyor.

Aynı d u ru m da , a r ı tm a te s is le r in in yapım sü rec ine bakıld ığı zaman, üstyapı iş le r in in yanı sıra m eka n ik ve e le k t r ik iş le r i de var, p roses yapıla rı var. Bu neden le be lk i b ir üstyapı g rubuna a lınm asın ın daha doğru o lab ileceğ in i değ e r le nd ir iyo ruz .

Yine, yaptığ ım ız iş le r a rasında içm e suyu te r f i m erkez i ve a tık su te r f i m e rk e z le r i benzer d u ru m d a üstyapı iş le r i g rubunda ağ ır l ık l ı o la rak y e r a lm as ı g e rek t iğ in i ya da ayrı b ir g rup ta ye r a lm as ı g e re k t iğ in i düşünüyo ruz .

B i r de DSİ ve daha önce İ l le r Bankası gibi ida re le r in yaptığı aynı iş le r i yapm am ıza rağm en, o ida re le rde N katsayısı 1 o la rak a lın ı rken m a h a l l i ida re le rde aynı iş le rde N katsayısı 1,2 o la rak alınıyor. Burada biraz a da le ts iz l ik o lduğunu düşünüyo ruz .

Aynı şek i lde kana lizasyon ve içm e suyu iş le r in in de daha n i te l ik l i o lduğunu düşünüyo ruz . Bunun da N katsayısının te k r a r gözden g eç ir i lm es i , be lk i 1,1 o la ra k a lınm asın ın - b i r öneri o la rak - ta r t ış ı la b i le ce ğ in i düşünüyoruz .

T e ş e k k ü r ede r im .

NİLHAN ÖZKAN

V e rm iş o lduğunuz b i lg i le r ve ö n e r i le r in iz için çok te ş e k k ü r ediyoruz. B u n la r ın hepsin i not a lıyoruz. Tabii ki düzen lem e ça lışm a la r ı kapsam ında m u t la ka göz önüne alacağız.

K A T IL IM C I- İz m ir B ü yü kşe h ir Be lediyes i Yapım İha le le r i Dairesi Başkan lığ ı

48

Page 48: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Biz im de bu öze l l ik le yeş il a lan, p a rk ve bahçe iha le le r in de benze r iş g rubu o la ra k A/XVIII g rub un u s e ç m e k d u ru m u n d a ka lıyoruz. A/XVIII g rubu iş le r iç inde A/V g rubu kara yo lu iş ler i, bara jlar, d e m ir yo lu iş le r i -şu an ha t ı r la ya b i ld iğ im kadarıy la - saha iş ler i, benze r iş g rup la r ı a rasında y e r alıyor. Sonuçta b iz im bu p a rk ve bahçe iş le r inde çok fa rk l ı b i t k i le r mevcut, öze l l ik le P a rk ve B a hçe le r Dairesi B aşkan lığ ım ız ın çok ciddi ş ikâ ye t le r i var. A s fa lt yapan b ir f i rm a , gelip bizde ç içek d ik iyor.10 s a n t im l ik b itk iye verd iğ i fiyat, ç içek fiyatı, yap t ı ram ıyo ruz , su la tam ıyo ruz , bak t ıram ıyo ruz , ekem iyor, b içem iyor. Çok büyük p ro b le m le r yaşıyoruz. Öze ll ik le bu p a rk ve bahçe iş le r inde fa rk l ı rekreasyon a lan la r ı iş le r inde b ir g rup b e l i r le n m e s i gerek t iğ in i , çok ciddi p ro b le m le r yaşadığımızı sö y le m e k is t iyo rum . Bu konuya da b ir el a t ı lm as ı gerek iyor. Aynen İZSU'daki a rkadaş ım ız gibi biz de karayo lu iş le r in i ihale ediyoruz, yo l iş le r i yapıyoruz faka t bizde de s ın ır değe r katsayısı 1,2. Bu katsayının B a ka n la r K u ru lu ile 1'e çek i leb i leceğ in i b il iyo ruz. Fakat bu katsayıyı DSİ ve K arayo lla rı 1 o la rak alıyor. İ l lak i b ir B a ka n la r K u ru lu Kararı mı gerekiyor, bunun uygu lam ada b i r l ik o lm as ı bak ım ından 1 a lınm ası gerek t iğ in i, gene l o la rak kam u ihale m evzuatına g irm e s i g e re k t iğ in i düşünüyo ruz .

Çok te ş e k k ü r ed iyorum .

NİLHAN ÖZKAN

A n lad ığ ım kadarıy la siz saha iş le r inde A/V, A/VI, A/VII, A/VIII g rubu iş le r in bu kapsam da o lm ası g e re km ed iğ in i düşünüyo rsunuz , doğ ru mu a n la d ım ? Ayrı b i r g ru p la m a is t iyo rsunuz ve o g ru p la r ın içe r is inde de yol, A/V, A/VI, A/VII g i b i . .

KATILIMCI -D u rm a z İnşaat

Ben önce l ik le Abdu lvahap Bey'in değ ind iğ i b ir konunun alt ını te k r a r ç izm e k is t iyo rum , gerçek ten ciddi ve ö nem li b ir konu, g e l i r paylaşımı. Ş imdi, E m la k Konut TOKİ'n in b ir iş t irak i, belge düzen lem eye ye tk i l i k u ru m ve k u ru lu ş . Am a şu an piyasada o ka da r çok E m la k K onu t 'un verd iğ i iş b i t i rm e belgesi va r ki h iç b ir işe yaram ıyor, hiç k im se ku llanam ıyo r . M adem belge düzen lem eye y e tk i l i k u ru m ve k u ru lu ş ve bede l içeren b ir söz leşm e, o halde geçe r l i o lm ası gerek iyor. Bu konuda ac i l düze n le m e yapı lm ası lazım.

İk inci b ir konu, önce neden bu kada r iş b i t i rm e g rub u is tend i d iyorduk, ş im d i ise ye tm iyor. Mesela, bara j la r ; do lgu baraj, beton baraj, k e m e r baraj yani belk i de en başından bu ka da r b ö lü n m e m e s i lazım çünkü a r t ık ida re le r iş le r in iç inden çıkamıyor, ih a le le r sonuç lanm ıyor . B i r baraj iha les ine g ir iyo rsunuz , aylarca sü rüyor. Niye? O, oraya

yazıyor, öbü rü k u ru m a yazıyor yani bu kada r d ağ ı lm ak tan ziyade b iraz to p la m a k daha mı doğru o lu r acaba?

Teşekkü r le r .

EREN TOPRAK -K İK Düzen lem e Dairesi Başkan lığ ı

Ben koyduğum uz te şh is le sonuç a rasında b ir bağ lantı k u ra b i lm e k adına A bdu lvahap Bey'e b ir so ru s o rm a k is t iyo rum .

Ş imdi, ö ze l l ik le üstyapı g rup la r ın a i l işk in o la rak b i ld iğ in iz gibi 2011 yıl ından önce çok fazla g ru b u m u z vardı, biz bunu 2011 yıl ında aza lt t ık .Şu anda s u n u m d a n an lad ığ ım kadarıy la da bunun yara tt ığ ı bazı s o ru n la rd a n bahsediyoruz . S o runun da şu o lduğu an laşı lıyor; te c rü b e s iz is te k l i le r in yü k le n ic i ko num una ge lm es i. Y ü rü t tüğ ü nü z iş lerde, yü k le n ic in in te c rüb e s iz l iğ ind e n kaynaklı o la rak kaç tane söz leşm e feshe t t in iz?

ABDULVAHAP AFŞİN

B iz im iş le r im izde çok feshed i len b ir sö z le şm e m iz yok. A ncak im a la t ın ka li te noktas ında sıkıntı yaşıyoruz. Çünkü az önce de ifade e t t iğ im üzere, inşaat a lan la r ın ı Çevre ve Ş e h irc i l ik Bakan lığ ın ın yapı s ın ıf ındaki b ir im f iya t la r ıy la ça rp tığ ın ız zaman, bu defa o radak i f iy a t la r a rasında fa rk o luyor. 800 kü su rd an başlayıp 200 küsu ra ka da r heps in in de inşaat alanı 20 bin m e t re k a re a lt l im i t ko nu lm uş , b un la r la çarp tığ ın ız zam an tu ta r fa rk l ı l ı k la r ı , 8 m ilyon ile 50 m ilyon, 60 m ilyon aras ında b ir fa rk l ı l ı k o luşuyor. Tabii, bu işi feshe g ö tü rm ü y o r ama im a la t ın ka li te noktas ında fen ve sana t k u ra l la r ın a uygun yapı lm ası, ka l i te noktas ında b ir zafiyet yaratıyor. B i r de is te k l i le r im iz in b irçoğu te k l i f le r in i v e r i rk e n iş deney im be lg e le r in in tu ta r la r ın ı baz a ld ık la r ı zam an gerçekç i o lm uyor. Ş imdi, is te k l in in belge tu ta r ı ye te r l i ise is tek l i böyle fiyat ça lışm a la r ın d a raha t b ir te k l i f vereb il iyo r . Ama belge tu ta r ı az ise bu defa bazı k a le m le r i m in im ize ediyor, o da aynı sınıfta te k l i f ve rm eye çalışıyor. Bu da benzer iş tan ım ına uymuyor. Dolayısıyla öze l l ik le b iz im öne r im iz , o radak i a lt l im i t le r in a r t ı r ı lm as ı . Kısacası feshe g iden çok büyük iş im iz yok ama ka li te noktas ında ciddi s ık ın t ı la r yaşıyoruz. Çünkü yü k le n ic i onu yapam adığ ı takd irde te m in a t la r ı irat kaydedil iyor, f i rm a hakkında yasak lam a veri l iyor, b ir sü rü y a p t ı r ım la r uygulanıyor. İs tek l i bunu ne aşamaya ge t ir iyo r? Geçici kabu l yapı ld ık tan sonra idareye b ir d ilekçe veriyor, idare onun adına m ü te a h h i t l ik yapıyor ve eks ik le r i ta m am la t t ı r ıyo r . Dolayısıy la aynı m ü te a h h i t le r i ya r ış t ı r ı rsa k böyle b ir d u ru m la karşı karşıya ka lmayız. Ded iğ im gibi ka li te noktas ında ve ik inc iy i ta m a m la tm a noktasında sıkıntı çıkıyor, son ta m a m la t t ı rm a la r ı yü k len ic i adına, namı hesabına biz yapıyoruz. Böylece bun la r ın önüne g eçm iş o lu ruz diye d ü şü n üyo rum .

49

Page 49: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

KATILIMCI

İş deney im be lg e le r in in EKAP'a kaydı en büyük s ık ın t ı la rdan b ir is i. H e r k u ru m kendis i düzen led iğ i için EKAP'a k a y d e t t i r i lm e s i konusunda b ir ince l ik yapıld ı. İha le li o lm ayan iş le rde düzen lenen be lg e le r in d oğ ru lu ğ u n u teyit edem iyo ruz ya da tey it e tm e k çok uzun b ir sü reç alıyor. B ir be led iyen in düzen led iğ i belge, bakt ığ ım ızda aslında Kanun 'a tab i değ i l am a net o la rak bell i de değil. B unun la i lg il i ek ev rak la r ı va r mı, yok m u? Teyit e de m ed iğ im izd e n kom isyon da çok sıkıntı yaşıyor veya belediyeye yazıp evrak la r ı doğ ru mu, değ i l mi, belge doğ ru d üze n le n m iş mi so ruyo ruz . B unun la i lg i l i çok sıkıntı yaşıyoruz. Acaba tey id i K am u İhale K u ru m u n d a n mı yapı lm a lı , size mi belge g e lm es i lazım? Nasıl o lacağına d a ir daha b ir çözüm bu lam ad ık .

B i r d iğ e r konu da dışarıda tab ii özel se k tö rü n yaptığı in ş a a t la r var, on la r la i lg i l i çok ta lep geliyor, o n la r da iş b i t i rm e belgesi a lm a k istiyor. Tabii, d üze n le m e k r i te r le r in e u y m u yo r ama gerçekten çok kapsam lı , büyük yap ı la r yapm ış am a onun la i lg i l i h içb ir iş deney im belgesi a lamıyor. Çok kü ç ü k b ir ku lübe yapan insan, ge l ip işe g ire b i l iyo r am a burada büyük m eb lağ l ı iş yapan f i r m a la r ka tı lam ıyor. M ü teahh it f i rm a kendi a rsasına inşaat yapm ış, bunun la i lg i l i b ir iş deney im belgesi a lam ıyor. Çok ta lep geliyor, bunun la i lg il i de b ir d üze n le m e o lu rsa veya kat ka rş ı l ığ ında o lduğu gibi %60 gibi b ir bedel ve r i leb i l i r . D e ğ e r le n d ir i l i r s e iyi o lur.

T e ş e k k ü r ede r im .

NİLHAN ÖZKAN

Şimdi, o tu ru m konum uz la çok i l in t i l i değ i l ama so ru la r ın ız ı yanıt layayım . B ir inc is i , ida re le r in EKAP üzer inden d üze n le d ik le r i iş deney im be lge le r iy le i lg i l i biz sadece EKAP üzer inden kayıt iş lem in in yapı lm asın ı sağ lıyoruz. B e lg e le r in ve iş deney im be lg e le r in in d o ğ ru lu ğ u ya da b ir söz leşm eye dayalı o la ra k düzen len ip düze n le nm e d iğ i gibi nok ta la rda ancak i t i razen ş ikâyet başvurusu o lm ası hâ l inde i lg i l i ida res inden söz le şm e s in i veya gereken d iğ e r be lge le r i is t iyoruz. Dolayısıy la iş deneyim be lg e le r in in d o ğ ru lu ğ u ve ge rçek l iğ iy le i lg il i o la rak görev ve s o ru m lu lu k ta m a m e n idareye ait o luyor. İha le le rde ihale yapan idare, iş deney im belges in i düzen leyen idare ile yaz ışarak bu iş le m le r i ya pm a k d u ru m u n d a .

İk inci so runuz , kendi a rsasıy la i lg il i . Ş imdi, b i r iş deney im be lges in in düze n le nm e s i için m u t la ka iki ta ra f o lm as ı g e re k iyo r ve b ir söz leşm eye bağlı o lm as ı gerek iyor. Burada kendi a rsasına inşaat yapan b ir m ü te a h h i t ik inc i ta ra f o lm adığ ı için,

he rhang i b ir söz leşm eye dayalı b ir iş o lm adığ ı için, şu anki m evzua t uyarınca bu be lge lere iş deneyim belgesi düze n le nm e s i m ü m k ü n değil.

HALUK BÜYÜKBAŞ

Evet, m evzua tta yok ama ö ne m li o lan b ir ta k ım m ü te a h h i t le r in , b ir ta k ım ü s t le n ic i le r in bu beceride o lup o lm a d ık la r ı . Yani b ir sıkıntı var, b iz im kam u o la ra k ya da s iz le r in kam u o la rak gö rdüğünüz bu sıkıntıyı a lgılayıp buna çözüm b u lm a k lazım. T ü rk iye 'de zaten en büyük sıkıntı bu, m ü tea h h id in b ir tan ım ı yok Tü rk iye 'de . Şu anda b ir berbere g it t iğ in izde, hanım b e rb e r le r in de , kuaförde ka lfa l ık d ip lom ası var, e rke k b e rb e r le r in d e ka lfa l ık d ip lom ası var. M ü teahh id in tan ım ı ned ir? Yok. O yüzden, bu t ip s ık ın tı la r ın hepsin i içerecek düzgün b ir m evzua t haz ır lanm ası gerek l i . Çok büyük iş le r yapan b ir ta k ım m ütea h h i t le r , kendi arsasına yapm ış an lad ığ ım kadarıy la, belge a la m ıyo r am a çok daha k ü ç ü k iş le r ya p a n la r belge sahib i o luyor la r. Bence ka m u o la ra k görev im iz , herkes i eşit rekabe t o r tam ına h az ı r la m a k o lm a lı . Bunun için de hem kam u hem de özel s e k tö r beraberce ça lışm a lı ve bunu daha i le r i nasıl taşır ız diye d e ğ e r le n d irm e l iy iz bence.

KÖKSAL SARINCA

Şimdi, i t i razen ş ikâyet başvu ru la r ı in c e le m e le r in d e bazen şöyle d u ru m la r la ka rş ı laş ıyo ruz : Çok büyük b ir ka rayo lu işi içe r is inde cüzi m ik ta rd a b ir tü n e l işi var, " İha le konusu iş ve benzer işe uygun değil" diye ayrış tırd ığ ım ızda belge tu ta r ın ın ye tm ed iğ in i g ö rüyo ruz ve çok cüzi b ir m ik ta rd a n k iş in in d e ğ e r le n d i rm e dışı ka lm as ı so nucunu doğuruyor.

B en im düşüncem , öze l l ik le a ltyapı iş le r inde, işte A/IV, A/V, A/VI gibi a lt baş lık la r ın ı b iraz daha a r t ı rm a k . Mesela, b ir ka rayo lu işinde, ben hiç içe r is inden yo l geçm eyen b ir tüne l , üzer inden yo l geçm eyen b ir v iyadük ya da köprü g ö rm e d im . Aslında burada asıl iş ka rayo lu iş idir, yo l iş idir. As lında tüne l , v iyadük ve köprü o yo lun ayrı lm az b ir parçası ve m ü te m m im cüzüdür. Dolayısıy la ka rayo lu a ltyapı ve üstyapı iş le r in i d ikka te a ld ığ ımızda, ka rayo luna i l işk in b ir tü n e l işi, b ir v iyadük, b ir köprü işin i de o ka rayo lunun ayrı lm az b ir parçası deyip ay rış t ırm aya tab i tu tm a m a m ız g e re k t iğ in i d üş ü n ü y o ru m . Yoksa burada asıl iş ka rayo lu iş id ir . Karayo lu iş le r inde asıl iş b ir tüne l, v iyadük ya da köprü d e ğ i ld ir as lında. Dolayısıy la bu a y r ış t ı rm a la rda is te k l i le r gene lde sıkıntıya düşü yo r ve d e ğ e r le n d i rm e dışı ka lm as ı sonucunu doğuruyor. As lında bunun da biraz d ü ş ü n ü lm e s i lazım. Sadece karayo lu işi için değil, bütün g ru p la r ın a lt m ad d e le r in i m ü m k ü n o lduğunca biraz a r t ı rm a k gerek. Hem ihaleye ka tı l ım ı a r t ı rm a noktas ında hem de is te k l i le r in iş deney im be lge ler i

50

Page 50: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ile ra ha t l ık la ihaleye k a t ı la b i lm e le r i noktasında biraz da buna kafa y o ru lm a s ı gerek t iğ in i d ü şü n üyo rum .

NİLHAN ÖZKAN

Sanırım bu noktada Ali Rıza Bey'e söz v e rm e m iz gerek iyor.

ALİ RIZA KIRAN

Evet, Köksa l Bey, b iz im yaram ıza değ ind in iz .Tabii biz de aynı g ö rüşü savunuyoruz. Sonuç i t ibarıy la arazi koşu l la r ı o la ra k çok daha zo r arazi koşu l la r ında iş yapan b ir m ü te a h h i t Konya 'dak i düz ovada yapılan b ir işe, d iye l im tü n e l-v iy a d ü k içeren b ir deney im belgesi ile te k l i f ve rd iğ inde ; arazi, coğrafya, zem in koşu l la r ı o la rak çok daha zor koşu l la rda yapı lan b ir iş deney im belgesi o lm asına ra ğm e n Konya ovasında yapacağı işte ay r ış tır ı l ıyo r tüne l , köprü, v iyadük o lm adığ ı için. Sonuçta belge ye te r l i o lamıyor. B iz im zaten biraz önce b e l i r tm e k is ted iğ im iz de budur. Yani ana iş im iz, aslında yol iş idir, yo l da bütün a ta ş m a n la r ı ile m ü te m m im cüz le r iy le b e ra b e r yo l an lam ı taşıyor. O m urga, yol d iğ e r le r i ise uzuv ları ve bunu meydana ge t iren ara u n s u r la r diye düşünüyoruz .

T e ş e k k ü r ediyoruz, te k r a r bunu gündem e ge t ird iğ in iz için.

NİLHAN ÖZKAN

Bu noktada ben im de ilave edeceğ im b ir şey va r Köksa l Bey. Sürec in başından beri K u ru m d a ça lış t ığ ım için, zaten daha önceki uygu la m a la r ım ızd a biz g en e l l ik le k a ra k te r is t ik ed im ve proje b ü tün lüğ ü kapsam ında olan im a la t la r ı ç ıka rm ıyo rduk . Fakat daha son rak i sü reç içe r is inde Yapım İş le ri İha le le r i Uygu lam a Y ö ne tm e liğ i 'n in 48 ' inc i m addes i kapsam ında ida re le r in u ygu la m a la r ı ile biz aslında bu noktaya ge ld ik . Çünkü s o m u t iha le le rde gördüğüm üz , ta m a m e n ay ık lam aya ida re le r başladılar. Dolayısıy la bize gelen i t i razen ş ikâye t le rde de 48 ' inc i maddeye u ygu n lu k d en e t im i yaptığ ımızda, evet uygun o lm u y o r ve o noktada ayrış t ı rm a iş le m le r i gün d em e ge lm eye başladı. Dolayısıy la doğ ru sonuca g i tm e k hem ida re le r açısından hem de b iz im d e ğ e r le n d i rm e le r im iz açısından gerçek ten zo r o luyor. Bu noktada, şahsi kanaa t im biraz daha proje b ü tü n lü ğ ü n ü n d üşü n ü lm e s i gerek t iğ id ir .

ALİ AYDIN -TOBB İnşaat M ü te a h h i t le r i S ektö rü Başkan Yardımcısı, A nado lu Yapı M ü tea h h i t le r i Federasyonu Genel Başkanı

Ö nce l ik le Sayın KİK Başkanına burada bizzat iz leyerek, sonuna kada r top lan tıy ı ta k ip ett iğ i için de te ş e k k ü r ed iyo rum . Çünkü biz bu

s e m p o zyum la rd a başkan la r ım ız ın g en e l l ik le açıl ış konuşm ası yapa rak bırakıp g it t iğ in i gö rm ü şüzd ü r . Onun b ir kere hakkını v e rm e k is t iyo rum .

Değer l i a rkadaş la r , b iraz önce Sayın Ha luk Büyükbaş 'ın de ifade e tt iğ i gibi ge rçekten m ü te a h h i t l ik m es le ğ in in tan ım ı yok. Maalesef, ne zam an ki kötü b ir o lay oldu, o zam an m ü tea h h i t de r le r . Çünkü adımız yapımcı, yük len ic i , üst len ic i , h e r tü r lü yasada is m im iz va r am a b iz im adımız m ü te a h h i t değil. Bu s e k tö rü n gerçek ten şu anda ne b ir odası va r ne de gerçek ten te m s i l edilen güç lü b ir k u ru lu ş n ite l iğ i var. Dağınık ve bu bu lan ık suda ba lık av lam a te r im i de b iraz önceki o tu ru m d a k i a rka d aş ta ra f ından da söy lendi, m aa lese f öyle değil. Çünkü bu ü lken in ö ne m li b ir yü kün ü üzerine a lıyo r hem is t ihdam açısından hem de gerçek ten bu ü lken in taş ından to p rağ ından güze l şey le r yapıyor.

B iraz önce b ir a rkadaş ım ız da ifade ett i, bu özel k u ru lu ş la rd a insan la r ın ka rş ı l ık lı söz leşm e dışında yapm ış o ld u k la r ı im a la t la r var. G erçekten çok değerl i , çok güzel, ka l i te l i , lüks b in a la r yap ıyo r la r ve bun la ra yapı ruhsa tı düzen l iyo ruz kendi a rsa la r ına yaps ın la r veya söz leşm e dışı yaps ın la r veya b ir koopera t i f in gene l k u ru lu n u n veya yöne t im k u ru lu n u n s ö z le ş m e le r i ile n o te r söz leşm es i o lm a k kaydıyla bu şek i lde de ya p ı la r var. B un la ra m aa lese f iş b i t i rm e v e r i lm e m e k te d i r . Biz de bunun gerçek ten b ir e k s ik l ik o lduğunu düşünüyoruz .

B i r ö n e r im o lm as ı iyi o lu r diye d üşü n üyo rum çünkü burada g ö rd üğünüz gibi b irçok iş ko lunda m e s le k g ru p la r ım ız var, K am u İhale K u ru m u m u z u n Sayın Başkanına ö ze l l ik le rica ediyoruz, b iz le r bunu m ü te a h h i t le r o la ra k arzu ediyoruz. Kendi sın ıf ım ızda yapm ış o ld u ğu m uz iş le r in s ın ı f land ır ı lm as ında b ir a lt kom isyon mu ku ru lu r , b ir ça lışm a mı o lu ş tu ru lu r , TOBB o la rak biz bun lar ı yü rü tm e y e hazırız. Daha detaylı, güze l b ir ça lışm a yapa lım . Böyle sık sık kanun la r ın değ işm es i, y ö n e tm e l ik le r in d e ğ iş m e s i . Tabii ki ih t iyaç tan doğan d e ğ iş ik l ik le re saygılıyız ama bazen de inanın tak ip e tm e k te z o r lu k çek iyoruz. Bize yakışmıyor. Onun için bu ça lışm a la rd a varız. İnşa llah bu ç a l ışm a la r g üze l l ik le devam e de r ve burada konuşu lan ko n u la r da hayata geçer.

T e ş e k k ü r ed iyorum .

NİLHAN ÖZKAN

Çok te ş e kk ü r le r , v e rm iş o lduğunuz b i lg i le r ve k a tk ı la r için. Ş imdi, konu b iraz gen iş lem eye başladı, b iz im de sü re m iz bit t i . Dolayısıy la ve rd iğ in iz katkı ve ka tı l ım ın ız için çok te ş e kk ü r le r . P a n e l is t le r im iz e çok te ş e k k ü r ediyoruz. İnşa llah çok v e r im l i b ir o tu ru m o lm u ş tu r .

51

Page 51: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

4 ARALIK 2017 KONFERANS SUNUMLARI

DÖRDÜNCÜ OTURUMAşırı Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi ve

Sınır Değer Tespiti

O turum Başkanı ve Konuşm acı- S e rd a r GünbayKam u İhale K u ru m u Başkan Yardımcısı

M. Ş am il KayalakUlaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel M üdürlüğü (AYGM)

Genel M üdür Yardımcısı

Musa KorkutSağlık Bakanlığı Kam u H astane le ri Genel M üdürlüğü Tedarik Yöntem leri ve Satın A lm a Daire Başkanı

İlhan AytekinK arayo lla rı Genel M üdürlüğü (KGM) P rogram İzlem e Daire Başkanı

Ercan AtaTürkiye Odalar ve B o rsa la r B ir liğ i (TOBBİ Mobilya Ü rü n le ri M eclis Başkanı

S oru-C evap Bölüm ü

52

Page 52: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

SERDAR GÜNBAY

Sayın B aşkan ım ve değerl i ka tı l ım cı la r , te k ra r hoş ge ld in iz . İs m im S e rda r Günbay, K am u İhale K u ru m u n d a Başkan Yardımcısı o la rak görev yap ıyo rum . İnşa llah bu o tu ru m da b ir öncek i kada r zengin, aydınlatıcı ve keyif l i o lur.

B i r öncek i o tu ru m d a iş lenen konu, hak ika ten s is tem içe r is inde ciddi baş ağrısı d iyeb i leceğ im iz b ir konuydu. Hak ika ten bazı şey ler i ç ö z ü m le m e k zo r am a tab ii ki s is tem in paydaşları o la rak e l im izden gelen i yapıyoruz.

B i r d iğ e r baş ağrısı konu m uz da ş im d ik i o tu ru m konusu olan "Aşırı D üşük Tek l i f le r in D e ğ e r le n d ir i lm e s i ve S ınır D eğer Tespit i" konusudur.

Şöyle g ir iş yapayım : Zam an zam an Avrupa B ir l iğ i ü lke le r i ya da Avrupa ve dünyanın ger i ka lan ındak i k u ru m ve k u ru lu ş la r o lsun, OECD o lsun, Avrupa Kom isyonu o lsun, Dünya T icare t Ö rgütü o lsun, bu k u ru lu ş la r ın yaptığı o rgan izasyon la ra ka tı ld ığ ım ız zam an sü re k l i cevabını a la m ad ığ ım b ir so ru s o ru y o ru m o radak i k u ru lu ş la r ın te m s i lc i le r in e :"Siz bu aşırı düşü k te k l i f p rob le m in i nasıl ele a lıyorsunuz, nası l çözüyo rsunuz?" H içb ir zam an cevap g e lm iy o r çünkü böyle b ir so ru n un va r l ığ ından habers iz le r . "N eden aşırı d üşü k te k l i f ve r i ls in ki?" gibi te p k i le r i ve şa şk ın l ık la r ı o luyor. B u radan ge leceğ im iz sonuç b iraz şöyle: He rhâ lde aşırı düşü k te k l i f le r le bu kada r uğraşan, bu kada r vak it harcayan ve enerj i harcayan te k ü lke biziz Avrupa coğra fyasında. Dolayısıy la b iraz bu çizgi üzer inden kend im iz i de s o rg u la m a m ız g e rek iyo r san ıyo rum .

Ş imdi, çok detaya g ire re k gün d em i b o ğ m a m a k lazım am a çok sayg ıdeğer konuşm ac ı la r ım ıza geçm eden önce b ir - ik i te k n ik hususu söy le m ek te y a ra r g ö rü y o ru m . B ir inc is i , ş ikâyet başvu ru la r ında çok ka rş ı laş tığ ım ız b ir d u ru m söz konusu oluyor. B i l iyo rsu nu z ö ze l l ik le yapım iş le r inde ö ne m li te k l i f b i le şe n le r in in b e l i r le n m e s i konusunda ida re le r im ize düşen b ir s o ru m lu lu k var, o da yay ın lanm ış ka m u k u ru m ve k u ru lu ş la r ın ın f iya t la r ıy la u yum lu o lm ayan iş k a le m le r i o lduğunda bu iş k a le m le r in in en a lt b i le şen le r ine kadar ayrış t ır ı l ıp aç ık lam a is ten i lm es i, aynı şek ilde aç ık lam a is te n i lm e yece k g ird i le r i de b e l i r le m e k s o ru m lu lu ğ u . Tabii bu s o ru m lu lu ğ u yerine g e t i rm e k için daha ihale aşam asında , ihaleye ç ıkm adan, bun la r ın hazırl ığ ın ın yap ı lm ış o lması

çok önem arz ediyor. Yani doğ ru noktadan, doğru v e r i le r le b aş lam a k çok ö nem li . Çünkü bu nok tadak i b ir eks ik l iğ in daha sonra idareye ş ikâyet ve akab inde K u ru m a i t i razen ş ikâyet başvu rusu o la rak g e lm es i hâ l inde, bahse konu o hata ya da eks ik l iğ i d e ğ e r le n d i rm e yapm a olanağını o r tadan kaldırdığı iç in çoğu zam an so rg u la m a n ın y e n i le t i lm e s in i ge re k t i rd iğ in de n , sü rec in çok fazla uzamasına, idarede iş gücü ve zam an kaybına yo l açıyor. Ayrıca is te k l i le r açısından be lk i de m a l iye t kaybına, get ir i kaybına yo l açan b ir hususa dönüşüyor. Dolayısıy la buna biraz daha önem v e rm e k lazım, bunu ö ze l l ik le sö y le m e k is t iyo rum .

Aynı şey as lında h izm e t a lım iha le le r i için de geçerl i , orada da ö nem li te k l i f b i le şe n le r in in b e l i r le n m e s i noktas ında çok daha net o lm a k lazım. Ucu açık d üze n le m e le rd e n ka ç ınm ak gerekiyor. Be lk i sayma u su lünü ku l lan a rak , aç ık lanm ası is tenen g ird i le r i te k te k sayarak is te k l i le r i doğru y ö n le n d irm e k lazım.

B i r husus da bu 25 Ocak'ta yapı lan ve bana göre dev r im say ı lab ilecek b ir y e n i l ik hakkında. S an ıyo rum bütün id a re le r im iz de tü m dem e ye l im de be lk i b irçoğu çok ö ne m li düze n le m e o lduğuna kan id ir ; s ın ır değe r b e l i r le n i rk e n d ikka te a lınacak is te k l i le r in i lk o tu ru m d a a r t ık sonuca bağ lanm ası ve ondan sonra d e ğ iş t i r i lm e m e s i . Bunu nasıl yaptık? Tekli f m e k tu b u ve geçici te m in a t ı usu lüne uygun s u n m u ş is te k l i le r in te k l i f le r in i d ikka te a ld ık ve s ın ır değeri ona göre b e l i r led ik . "B undan so n ra k i d e ğ iş ik l ik le r herhang i b ir şek i lde s ın ır değ e r hesabına yans ım ayacak" dedik. Bunun e tk i le r in i as lında g öz lem le d ik . Şöyle kabaca b ir is ta t is t ik ve rey im : 25 O cak 'tan bu yana, öze l l ik le yapım iş le r i iha le le r in de y e te r l i l i k k r i te r le r in e i l işk in başvuru o ran la r ında hak ika ten d ikka t çekic i b ir düşüş gördük . B u radan şu sonucu ç ıka rab i l i r iz : D e m e k ki 25 Ocak 'tak i o dev r im n ite l iğ indek i d üze n le m em izde n sonra is te k l i le r a r t ık s ın ır değeri d eğ iş t irm eye yö n e l ik o lab ileceğ in i d üşü ndü ren - tab i i öyle o lup o lm adığ ın ı h içb ir zam an b ile m iyo ru z a m a - b aşvu ru la r ından vazgeçm iş le r . Dolayısıy la e tk in b ir düze n le m e yaptığ ımızı gayet ra ha t l ık la söy leyeb i l i r im .

Evet, günün son o tu ru m u , o yüzden ben şahs ım adına lafı faz la uza tm adan çok değerl i konuşm ac ı la r ım ıza sözü v e rm e k is t iyo rum .

K onu şm ac ı la r ım ızd an çok kü ç ü k b ir r icam o lacak. Günün son o tu ru m u , belk i sonunda so ru ve cevaba daha fazla vak it a y ı ra b i lm e k için konuşm a la rım ız ı

53

Page 53: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

on b e ş -y i rm i dak ikay la s ın ır l ı tu ta b i l i r s e k çok çok iyi o lu r diye d ü şü n üyo rum .

İlk o la rak , U laş t ı rm a , Den izc i l ik ve H a b er leşm e Bakan lığ ı A ltyapı Y a tır ım lar ı Genel M ü d ü r Yard ım cım ız Sayın Ş a m i l Bey söz a lacak la r .

M EHM ET ŞAM İL KAYALAK

Sayın Başkan ım , değerl i K u ru l üyeleri, k a m u n un değe r l i te m s i lc i le r i ve değerl i paydaşlar; hoş ge ld in iz .

Ö nce l ik le aşırı d ü ş ü k te k l i f d eğ e r le n d irm e s i ve s ın ır değ e r hesap lam asın ın K anun 'dak i ye r le r in d e n kısaca bahsedeceğ im , çok uza tm ayacağ ım . Aslında b u n la r hep im iz in b i ld iğ i konular.

K a nun 'un 38'inc i m addes i, aşırı d ü ş ü k te k l i f le r in nası l d eğ e r le nd ir i le ce ğ in i anla tıyor. Aynı zam anda burası b iz im i lk kaynak m ad dem iz oluyor. Burada, en son paragra fta , K u ru m , ihale konusu işin tü rü , n ite l iğ i ve yak la ş ık m a l iye t i ile ihale e d i lm e usu lüne göre aşırı düşü k te k l i f le r in tesp it i , d e ğ e r le n d i r i lm e s i ve e k o n o m ik açıdan en avanta jl ı te k l i f in b e l i r le n m e s i amacıy la s ın ır d e ğ e r le r ve so rg u la m a k r i te r le r i be l i r lem eye ye tk i l i kıl ınıyor. Ayrıca bu madde, yapım iş le r i iha le le r in de s ın ır değerin a lt ında olan te k l i f le r in aç ık lam a is te n i lm e ks iz in re dd ed i lm e s in e i l işk in d ü z e n le m e le r yapm aya da K u ru m u ye tk i l i kıl ıyor. Yapım İş le ri İhale Uygu lam a Y ö ne tm e liğ i 'n in 60'ıncı m addes i, ida re le re aşırı d üşü k le i lg i l i fa rk l ı s e ç e n e k le r sunuyor. B un la rdan b ir is i, yak laş ık m a l iye t i eş ik değer in üçte b ir in in a lt ında olan iha le le rde aşırı düşü k te k l i f so rg u lam as ın ı yapıp ya pm a m a ye tk is in i veriyor. Eşik değerin üçte b ir in in üzer indek i iha le le rde ise aşırı düşü k so rg u la m as ı yapı lm asın ı zo ru n lu hâle get ir iyor.

Evet, yine Kam u İhale Genel Tebliği, bize aşırı d üşü k te k l i f s ın ır değeri hesap lanm asıy la i lg il i fo rm ü lü z a s y o n u m u z u veriyor. F o rm ü lüzasyonda en çok d ikka t im iz i çeken konu la rdan bir i, N s ın ır değ e r katsayısı. Burada idare le re iki fa rk l ı seçenek sunu luyor, N=1 ve N=1,2 o lm a k üzere. İd a re le r N katsayısını 1 ya p m a k is te r le rse Bakan o lu ru ile Resm î Gazete 'de yay ın la ta rak katsayıyı 1'e ç e k iy o r la r ve iha le le r inde bu katsayıyı ku l lanm aya başlıyor lar.

Aşırı düşü k te k l i f s ın ır değeri tesp it iy le i lg i l i o la rak, 19 f i rm a n ın yak la ş ık m a liye t i 1 m ilyon lira olan b ir sana l iha lede çeş it l i t e k l i f le r ve rd iğ in i va rsaya lım . Yaklaşık m a l iye t in %40'ı ile %120 arasında ve r i len

te k l i f le r i d ikka te a ld ığ ım ızda s ın ır değe r in N=1,2 için 609.749 l ira; N=1 için de 731.693 l ira çıktığını görüyoruz . Daha önce K u ru m u m u z u n önerd iğ i şek l iy le yak la ş ık m a l iye t in %60'ı ile %120'si a rasında ve r i len te k l i f le r i d ikka te a ld ığ ım ız takd irde ise aynı fo rm ü lü za syo nd a N katsayısı 1,2 o lduğu zam an s ın ır değe r 649,696 l ira ; N katsayısı 1 o lduğu zam an ise s ın ır değe r 779,636 l ira çıkıyor.

Görü leceğ i gibi, s ın ır değerin yak laş ık m a l iye t in %40'ı ve %120'si a ras ındak i te k l i f le r le b e l i r le n m e s in d e N=1,2 ile N=1 a ras ındak i fa rk yak la ş ık %18. Yaklaşık m a l iye t in %60'ı ile %120'si a ras ındak i te k l i f le r i d e ğ e r le n d ird iğ im iz anda ekstra b ir yüzde 7-8 avanta j sağ landığ ın ı görüyoruz.

Ş imdi, aşır ı düşü k te k l i f so rg u lam as ında ida re le r in üzer ine çeş it l i g ö re v le r veri l iyor.B u n la r K am u İhale Genel Teb l iğ i 'nde ye r alıyor. Tam am ın ı a n la tm aya cağ ım ama en başlıcası, yak la ş ık m a l iye t in hesap lanm as ı s ırasında her b ir iş g rub un u n yak la ş ık m a liye te oranını tesp it edeceğiz. Yaklaşık m a liye t i o lu ş tu ra n iş g rup la r ın ın tu ta r la r ın ı te sp it edeceğiz, bun lar ı büyük ten küçüğe s ıra layacağız. Yaklaşık m a l iye t in % 80 ' l ik k ısm ına g iren iş k a le m i/ iş g rup la r ın ı be l ir leyeceğiz . Ana l iz g ird i le r in d e de m a l iye t in h e r b ir iş k a le m in in %85 'in i be l i r leyeceğ iz ve devam ed iyor bu, o ldukça kapsam lı b ir görev veri l iyor.

İs te k l i le r in üzer ine düşen g ö re v le r de ise yapm ış o ld u k la r ı te k l i fe i l işk in b ir aç ık lam ada b u lu n m a la r ın ı bek l iyo ruz . Seçi len te k n ik çözüm le r i a ç ık la m a la r ın ı bek l iyo ruz. S o rgu lam aya konu iş k a le m le r i ve g rup la r ın a i l işk in a n a l iz le r ile dayanak te ş k i l edecek bilgi ve be lge le r i idareye su nm a la r ın ı is t iyoruz. Bunun için de yine o ldukça fazla yön tem b e l i r le n m iş d u ru m da .

Yukarıda sayılan bilgi ve be lge le rden herhang i b ir aç ık lam a yap ı lm as ın ın f i i len m ü m k ü n o lm adığı d u ru m la rd a da m a l iye t te sp it tu ta n a k la r ı , Ek-O.5, Ek-O.6, kendi ü re t t iğ i m a l için Ek-O.7 tesp it tu tanağ ın ı, m a lın ihale ta r ih i i t ibarıy la s tok la rda o lm asıy la i lg i l i de Ek-O.8 te sp it tu ta n ak la r ın ı ta s d ik u s u l le r in e uygun o la ra k tevs ik e tm e le r in i bek l iyo ruz.

Aslında burada şunu sö y le m e k is t iyo ru m : Hem idaren in hem de is te k l i le r in üzer ine düşen bu görev le r i mevzuata uygun yer ine g e t i rm e s i önem li . Çünkü bu görev le rden herhang i b ir in in eks ik yapı lm ası, iha le le re it irazı da art ır ıyor. Ayrıca e lenm e nedeni o luyor.

54

Page 54: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Biraz da K u ru m u m u z u n g ö rü ş le r in i a ç ık la m a k is t iyo rum . Aşırı düşü k te k l i f d e ğ e r le n d i rm e sürec i, önceki s lay t la r ım da da b ah se tt iğ im üzere, te k n ik ve k a rm a ş ık b ir hâl aldı, çok tan se çm e l i b ir b i lm eceye dönüş tü . Hem idarede hem de se k tö rd e uzman o lm ayan veya d ikka ts iz p e rs o n e l le r nedeniy le ciddi ha ta la ra d üş ü lm e k te , i t i raz sü rec in i ve dolayısıyla y a t ı r ım la r ın g e rçe k le şm e sü rec in i de uzatm aktad ır . Bundan da ka m u o la rak hep im iz o ldukça sıkıntı çek iyoruz, kamuya geç b ir ka tm a değ e r sağ lam ış o luyoruz.

Aşırı düşü k te k l i f so rg u la m a la r ın d a is te k l i le r in yak la ş ık m a l iye t in % 80 ' l ik k ısmını o lu ş tu ran iş ka lem i ya da iş g rup la r ı ve bun la r ın ise % 85 ' l ik k ısmını o lu ş tu ran m a l iye t g ird i le r in d e n s o ru m lu o lm a la r ı , kâ r ve gene l g id e r le r de göz önüne a lındığında, te k l i f le r in yak laş ık yüzde 3 5 -4 0 ' l ık kısmı için h iç b ir aç ık lam aya iht iyaç ka lm adan c e vap la nd ırm a la r ına neden oluyor. Tabii d ikka t l i h a z ı r la nm a la r ı gerek ir , önce l ik le onu da b e l i r tm e k is te r im . Bu da işin y a p ı la b i l i r l ik sın ır ın ın a lt ına çok raha t düşü leb i leceğ i an lam ına geliyor. Ası l kaygı ve r ic i sonuç da bu oluyor.

Yine aynı şek ilde , b iz im burada y ine b ir öne r im iz var. B i r im fiyat üzer inden te k l i f a lınan iha le le rde to p la m te k l i f bede line uygu lanan aşır ı düşü k te k l i f tesp it i . B i r im f iyat üzer inden te k l i f a lınan iha le le rde te k l i f ed i len h e r b ir f iyat için aşırı düşü k te k l i f te sp i t in in yapı lm as ı g e rek t iğ in i d ü şü n üyo rum . İda ren in yak laş ık m a l iye t te ye r a lan b ir im fiyatın % 60 'ından fazla düşü k b ir im f iyat te k l i f eden is te k l in in te k l i f in i so rg u lam aks ız ın e lem es i g e re k t iğ in i düşünüyo ruz .

B i r d iğ e r konum uz, i lk o tu ru m d a te k l i f m e k tub u ve geçici te m in a t ın dışında başka b ir k r i te re bak ı lm aksız ın s ın ır değer in te sp it i ile i lg il i . Geçerl i te k l i f l e r te sp it ed i ld ik ten sonra aşırı d üşü k te k l i f s ın ır değeri te sp i t in in yap ı lm am as ı, b ir kısım a r t n iyetl i i s te k l i le r için bu b ir yö n tem hâ l ine geldi. Burada te k l i f m e k tu b u ve te m in a t m e k tub u m as ra f la r ın ı ka rş ı laya rak s ın ır değeri be l i r lem eye yö n e l ik ad ım atan is te k l i le r o luyor. Bu da ciddi b ir r is k o lu ş tu rm a k ta d ır .

N s ın ır değ e r katsayısının 1 ve 1,20 a rasında o lm ası konusuna gel ince: % 20 ' l ik b ir fa r k s ın ır değe r hesap lam asında bu yak la ş ık % 17 ' l ik b ir a t lam aya d enk geliyor. Bu ciddi b ir rakam . %17 göz önüne a lınam ayacak kada r büyük b ir ra ka m o lm adığı için bu değerin sadece 1,0 o la rak a lınm asın ın en doğru yö n tem o lduğu kanaatindey iz .

Yine, yak la ş ık m a l iye t in %120 ve %60'ı a rasında y e r a lan geçe r l i te k l i f le r in s ın ır değ e r tesp it inde d eğ e r le n d irm e y e a lınm asın ın da uygun olacağını düşünüyo ruz .

Ayrıca K u ru m u n , K a nun 'un 38 ' inc i m addes ine göre, yapım iş le r i iha le le r i için s ın ır değerin a lt ındak i te k l i f le r in aç ık lam a is tenm eks iz in re dd ed i lm e s i yönünde düzen lem e yapm a ye tk is i bu lu nm a s ın a ra ğm en bunu ku l lanm ad ığ ın ı tesp it e tt ik . Bu neden le bu konuda ida rem izce aşırı düşü k te k l i f sınırı değe r in in a lt ında te k l i f sunan is te k l i le re a it t e k l i f le r in yapım iş le r i iha le le r inde aç ık lam a is tenm eks iz in re dd ed i lm es i yönünde b ir düzen lem eye g id i lm e s i ya da en azından idare le re bunun b ir seçenek o la ra k s u nu lm a s ı gerek t iğ i kanaatindey iz .

T e ş e k k ü r e de r im d in led iğ in iz için.

SERDAR GÜNBAY

Çok te ş e k k ü r ed iyoruz Ş a m i l Bey'e değerl i ka tk ı la r ı için. Ş a m i l Bey, hak ika ten belk i b irçok ida ren in sıkıntı duyduğu b irkaç noktaya değ ind i. O n lardan d ik k a t im i çeken husu s la rd an b irkaçı hakkında izin v e r i rsen iz ben de bazı şe y le r sö y le m e k is t iyo rum .

S u n u m u n u z u n son la r ına doğru , s ın ır değe r be l i r le m e ye yö n e l ik b ir ta k ım g ir iş im le rd e n bahse tt in iz Ş a m i l Bey. Bazı is te k l i le r in sadece te k l i f m e k tu b u haz ır lam a ve geçici te m in a t m e k tu b u g id e r le r in e k a t la n a ra k s ın ır d eğ e r le r i e tk i lem eye yö ne l ik g ir iş im le rd e b u lunduğuna i l işk in . Bu noktada belk i b iraz s ın ır değe r fo rm ü lü m ü z ü n nası l çalıştığını a ç ık la m a k ta fayda var. Ş imdi, he r ne kada r son aşam ada s ın ır değeri b e l i r le rk e n b ir C gibi b ir katsayı hesap edip onu yak la ş ık m a l iye t le ça rp a ra k b ir s ın ır değe r b u luyo r o lsak da C katsayısının su nu la n d iğ e r te k l i f le r i ve yak la ş ık m a l iye t i d ikka te a la ra k s ın ır değer hesap lam a p ros e d ü rü n ü n içe r is inde ger i p landa şöyle b ir p rens ib i var: S ınır değer, te k l i f le r in o r ta la m as ı ve yak la ş ık m a liye t b irb ir le r in d e n uzak laşm aya baş lad ık la r ı andan i t iba ren fo r m ü l kendis i içe r is inde yak la ş ık m a l iye t in ağırl ığını aza ltıp te k l i f le r in o r ta la m as ın ın ağırl ığ ın ı a r t ı rm aya baş lıyo r ve bunu oran %60'a denk ge lene kada r s ü rd ü rü y o r ve %60'ta sıfır lıyor. Yani te k l i f le r in o r ta la m as ı yak laş ık m a l iye t in %60'ına denk ge ld iğ inde, a r t ık yak la ş ık m a l iye t in ağ ır l ığ ından bahsedem ez hâle ge l iyoruz. Bu, tab ii K u ru m u n i lk ku ru ld u ğ u y ı l la rd ak i buna benzer b ir s e k tö r top lan t ıs ında o r tak laşa k a ra r ve r i len bazı

55

Page 55: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

p ren s ip le rd en yola ç ık ı la rak ku rg u la n an b ir yö n tem yani b i l inç l i b ir te rc ih t i .

İk incis i, bunun gibi m a n ip ü la t i f te k l i f d iyeb i leceğ im iz g i r iş im le r in önüne g e ç m e k için de f o r m ü l içe r is inde iki tane, ta b ir i caizse, ağ koym uş bu lunuyoruz . B i r tanes i, o bahse tt iğ in iz yak la ş ık m a l iye t in %40'ı ile %120'si a ras ındak i te k l i f le r in sadece s ın ır değ e r hesabına ka tı lm ası:Bu ara lığ ın dışında ka lan la r, m a n ip ü la t i f o la b i lece k le r i gerekçes iy le s ın ır değe r hesabına hiç ka tı lm ıyor. İk incis i ise b ir s ta n da r t sapm a hesap lıyo ruz b i l iyo rsunuz, fo r m ü l içe r is inde ve o r ta lam aya o s ta n da r t sapm ayı ek ley ip b ir defada ç ıka ra ra k o a ra l ık ta b u ld u ğ u m u z te k l i f le r in b ir daha o r ta lam as ın ı a lıyoruz. Bunun amacı da zaten yine bu s ın ır değeri değ iş t irm eye yö n e l ik b ir m a n ip ü la t i f te k l i f o lu rsa , y ine te k l i f popü lasyonundan uzaklaştığ ın ı va rsaya rak , bu nevi te k l i f le r i s ta n d a r t sapm a ara lığ ın ın dışında tu tm a k . M ekan izm an ın k u rg u la n m a amacı kısaca buydu. Dolayısıy la burada şundan da b ah s e tm e k lazım: S ınır değeri d eğ iş t irm eye yö n e l ik g i r i ş im le r h e r ne ka da r 25 Ocak 'tan sonra uygu lam aya koyduğum uz d üzen lem ey le ciddi o randa aza lm ış olsa da tabii ki ta m a m e n s ı f ı r layacak m anasına ge lm iyor. Hâlâ bu g i r i ş im le r o lab il ir . Bu g ir iş im d e bu lu na cak k iş i le r in hak ika ten s ın ır değe ri e tk i le m e o las ı l ık la r ı ne ka da r fazladır, bunu d ü ş ü n m e k lazım. Tekli f sayımız be l l i b ir büyük lüğü aştığı andan i t iba ren -k i ö nüm de yine bazı is ta t is t ik le r va r be lk i on la rdan da b a h s e tm e k laz ım - kabaca şunu söy leyeb i l i r iz : Eşik d eğer in üs tündek i yapım iha le le r in de hak ika ten ö ne m li m ik ta rd a o r ta la m a te k l i f sayısı var. Yani şunu d em e k is t iyo ru m : İs ta t is t ik le re baktığ ımızda, 20-25 civarı b ir o r ta la m a te k l i f sayısından söz e tm e k m ü m k ü n , öze l l ik le eş ik değerin üzer indek i iha le le rde . Dolayısıy la bu, şu an la m a geliyor: Bu t ip g i r iş im le r in b ir sonuca v a rm a ih t im a l i as lında gayet düşük . Böyle b ir g i r iş im d e bu lu na cak b ir k iş in in hak ika ten su nu la n te k l i f le rd e n b irçoğunu, o ldukça fazlasın ı m a n ip ü la t i f hâle g e t i rm e s i lazım ki s ın ır değeri d eğ iş t i reb i ls in . Şahsen bunun da o ldukça d üşü k b ir ih t im a l o lduğunu d e ğ e r le n d ir iy o ru m .

Ş imdi, ik inc i konuşm ac ım ız Sayın Musa K o rku t 'a sözü ve r iyo ru m .

MUSA KORKUT

Sayın Başkan, Sayın K u ru l üye ler i ve değerl i ka t ı l ım c ı la r ; son o tu ru m o lm ası hasebiy le çok fazla uza tm adan konuya g i rm e k is t iyo rum . Bu zam ana kada r k o n u ş u la n la r gene lde yapım

iş le r iy le i lg il iyd i am a biz Sağ lık Bakan lığ ı o la rak yılda yak la ş ık 10 bin ihale yapan b ir Bakanlığız. B a ka n lık o r ta la m a la r ın a bakt ığ ım ız zaman da i lk 3 sırada g ö rünüyo ruz . A ncak bunun da yak la ş ık belk i % 80-85 ' i m a l a lım ı ve h izm et a lım ı iha le le r id ir . O yüzden, biz daha çok m a l ve h izm e t a lım ı iha le le r in de aşırı düşü k te k l i f le r in d e ğ e r le n d i r i lm e s i ve s ın ır değ e r te sp it i konusunda g ö rü ş le r im iz i b i ld ireceğ iz . Bu konuda daha önce K am u İhale K u ru m u B aşkan lığ ım ız ın 8. ayda g ö n d e rm iş o lduğu b ir yazıya is t inaden, aşırı düşük te k l i f le r in d e ğ e r le n d i r i lm e s in d e ve s ın ır değer te sp it i konusunda yapı lacak ça lışmaya esas o lm a k üzere g ö rü ş le r top la n m ış t ı bizde. Biz o g ö rü ş le r d o ğ ru l tu s u n d a sahadan b i lg i le r top lam ış , saha te s is le r im iz in ve ihale yapan la r ım ız ın yaşam ış o ld u k la r ı s ık ın t ı la r la i lg il i s o ru n la r ı te sp it e tm iş t ik .

Mevzuat düze n le m es ine çok fazla g irm e de n , zaten K a nun 'un 38'inc i m addes i, M a l A lım ı İha le le r i Uygu lam a Y öne tm e liğ i ve H izm et A lım ı İha le le r i Uygu lam a Y ö ne tm e liğ i 'n in i lg i l i m a d d e le r in de d ü z e n le m e le r yapı lm ış . Biz daha çok aşırı düşük te k l i f s ın ır d eğe r in in te sp it ine yö ne l ik gerçek leşen m evzua t d e ğ iş ik l ik le r i kapsam ında , sonradan o luşan g e l işm e le re bağlı o la rak , te k l i f m e k tu b u ve geçici te m in a t m e k tu b u n u u su lüne uygun sunan is te k l i le r a rasında s ın ır değ e r tesp it i ça lışm a la r ın ın yap ı lm asın ı b e l i r tm iş t ik . Bu d eğ iş ik l ik te n sonra, s izin de konuşm an ızda b e l i r t t iğ in iz gibi as lında büyük b ir k ıs ımda bu s ın ır değ e r ve aşırı düşük te k l i f le r in d e ğ e r le n d i r i lm e s in e d a i r s o ru n la r biraz çö z ü lm ü ş o ldu. A ncak K am u İhale K u ru m u n d a n bize ge len g ö rü ş le r d o ğ ru l tu s u n d a te k l i f m e k tub u ve geçici te m in a ta ek o la rak iş deney im belgesi veya d iğ e r y e te r l i l i k be lg e le r in in de s ın ır değe r te sp it in de ku l lan ı l ıp ku l lan ı lam ayacağ ı yönünde b ir kanun ça lışm ası o lduğu b e l i r t i ld i . Biz bu kapsam da yapm ış o ld u ğ u m u z ça lışmaya baktığ ım ızda, te k l i f ve geçici te m in a t m ek tu b u n a ek o la rak iş deneyim belgesi gibi y e te r l i l i k be lg e le r in in ku l lan ı lm as ın ın , bu k r i te r le r in de d ikka te a lınm asın ın Ocak'ta yapı lan d eğ iş ik l ik te n sonra çok fazla işi çözmeyeceğ in i düşünüyo ruz . 29.6.2017 ta r ih in d e yapı lan b ir değ iş ik l ik le -ö ze l l ik le h izm e t a lım iha le le r i için k o n u ş u y o ru m - yak la ş ık m a l iye t in % 60 'ından düşü k ve y ak la ş ık m a l iye t in üzer indek i te k l i f le r in re dd ed i lm e s iy le aslında burada o luşan spekü la syo n la r ın da önüne g e ç i lm iş o ldu. Sınır değeri y ü k s e l tm e k ya da yak la ş ık m a liye t i yü kse k tu tm a adına yap ı lab i lecek m an ipü lasyo n la r ın da önüne g e ç i lm iş oldu.

56

Page 56: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Bu aşam ada, e ğe r iş deney im belgesi gibi ye te r l i k r i t e r le r in de s ın ır değe r h esa p la m a la r ınd a ku l la n ı lm a s ı d u ru m u n d a fa rk l ı -bu rada ta m hangi be lg e le r in ku l lan ı lacağ ı noktasın ı b i lm e d iğ im iz için d eğ e r le n d irm e y i b iraz gen iş o la rak yapıyoruz- s o ru n la r ın ç ıkab i leceğ in i düşünüyoruz .

Biz iha len in i lk o tu ru m u n d a değ in i ld iğ i gibi be lg e le r in sadece geçe r l i o lup o lm adığ ına bakıyoruz; be lge le r in a raş t ı r ı lm a s ı ya da detaylı ince lem es i ik inc i aşam ada yapı lan iş le m le r in konusu o ld u k la r ı için i lk aşam ada ö rneğ in , iş deney im be lges in in ku l la n ı lm a s ı d u ru m u n d a ağ ır l ık l ı o la rak şu s o ru n la r ortaya ç ıkab i l ir :

1-İş deney im be lges in in v e r i lm e s i d u ru m u n d a y e te r l ik be lges in in kabu l e d i lm es i ya da e d i lm e m e s i konusunda biz s o ru n la r yaşıyoruz. Daha çok özel sek tö rd e n düzen lenen iş deneyim be lge le r inde , belge içer iğ ine çok inm e d iğ im iz zam an yani a ltyapısını çok do ld u rm a d ığ ım ız zam an ve bunu da biz s ın ır değ e r tesp it inde ku l land ığ ım ızda o kapsam da iha lede işi b ırak t ığ ım ız ya da yola devam e t t iğ im iz b ir is tekl i daha sonra as lında iş deney im be lges indek i e k s ik l ik dolayısıyla d e ğ e r le n d irm e dışında ka la b i lm e k te d ir . Bu da is te r is tem ez s ın ır değeri te k r a r başa döndürecek t ir . Yani siz i t i raz la ra m ah a l vereceks in iz , sona ge leceks in iz , as lında iş deneyim be lges indek i e k s ik l ik o lduğu için, K am u İhale K u ru m u n d a k i ince lem eden sonra s ın ır değerin izde so ru n o lduğu için ta başa d ö n m ü ş olacaksınız.Bu yüzden iş deney im belgesi gibi be lge le r in şu aşam ada ku l lan ı lm as ın ın yapı lan düze n le m e le re ek o la rak çok erken o lduğu görüşündey iz . Öze ll ik le h izm e t a lım ı iha le le r in de ocak ve haz iran ayında yapılan d ü z e n le m e le r sonras ında ge l inen nokta, i t i ra z la r açısından siz de d eğ e r le n d irm iş t in iz , bayağı b ir aza lm aya neden o lm uş . Tabii bunu te k r a r b ir g ö rm e k lazım, çok kısa b ir sü re çünkü alt ı ay lık b ir süre . Be lk i bu süre b iraz daha uzatı ld ık tan sonra fa rk l ı s o ru n la r ortaya ç ıkarsa ona göre düze n le m e yapı lm ası daha iyi s o n u ç la r ve re c e k t i r diye düşünüyo ruz .

Ayrıca h izm e t a l ım la r ınd a eş ik değerin yarısına eşit veya bu değerin üzer inde olan iha le le rde aşırı d üşü k te k l i f için aç ık lam a is te m e k zorundayız . Eşik d eğer in yarısına kada r olan, p e rso ne l ça lışm asına dayalı o lm ayan h izm e t a lım iha le le r in de ise üç a l te rn a t i f im iz var. A ç ık lam a is tem eks iz in e ko n o m ik o la ra k ihaleyi en düşü k te k l i f i veren is tek l i üzer ine b ırakab i l iyo ruz . Aşırı d ü ş ü k te k l i f için aç ık lam a

is teyeb il iyo ruz ya da aşırı düşü k te k l i f le r i aç ık lam a is tem eks iz in d ire k t reddedeb i l iyo ruz . Eşik değerin yarıs ına ka da r olan p e rsone l ça lış t ı r ı lm as ına dayalı h izm e t a lım iha le le r in de ise aç ık lam a is tem eks iz in e k o n o m ik açıdan en avanta jl ı te k l i f üzer ine b ırakab i l iyo ruz . Bu, halen y ü rü r lü k te olan mevzuat kapsam ındak i düze n le m e le rd ir .

B iz im asıl s ık ıntım ız, burada aşırı düşük te k l i f le r le i lg i l i ihale öncesinde yapm ış o ld u ğu m uz ça lışm a la rd ır . Yaklaşık m aliye t i haz ır la rken ya da ihaleyi i lana g ön d e r i rken he r ne kada r aşırı düşü k aç ık lam ası is ten i ld iğ inde bak ı lacak p a ra m e t re le r i ta m o la rak ortaya koyab ilsek de ihale sonras ında fa rk l ı s ık ın t ı la r la karş ı laş ıyoruz.En ö ne m li s ık ın t ı la rdan b ir tanesi, a ç ık la m a la r kapsam ında gerçek ra ka m la r ın v e r i lm e m e s i .Yani n o rm a l şa r t la rd a aşırı d ü ş ü k kapsam ında d eğ e r lend ird iğ in iz , aslında hayatın o lağan akışında kabu l ed i lem eyecek b ir belge, ta rafın ıza t ica re t b o rsa la r ından da g ö n d e r i le b i l iy o r ya da y e m in l i m a l i m üşav ir le r , se rbes t m a l i m ü ş a v i r le r ta ra f ından da im za la n m ış o lab il iyor. Baktığ ın ızda, h izm e t a lım ında zaten çok fa rk l ı o lm ayan b ir m a lz e m e n in fiyatı b iz im ra ka m la r ım ıza göre çok düşü k o lm as ına rağm en "00001 l i ra " gibi hiç o lm ayacak b ir ra ka m ge le b i l iyo r ve bu noktada b iz im çok yapacak b ir şey im iz o lm uyor. Bunu kabu l e tm e k d u ru m u n d a ka lıyoruz. Be lk i burada b ir düze n le m e yapı lm as ı gerekeb i l i r . A l t b i le şen le r in s ın ır la r ın ın b e l i r le n m e s i aşır ı düşü k so rgu lam as ı açısından daha doğru o lacaktır . Bu sö y le d ik le r im h izm e t a lım ı iha le le r i iç in geçerl i , yapım iş le r ine biz çok fazla g irm e d ik .

B i r de p e rsone l ça lışm asına dayalı h izm e t a lım iha le le r in de kâ r har iç yak la ş ık m a l iye t tu ta r ı s ın ır değ e r o la ra k kabu l edil iyor. "K â r har iç " ded iğ im izde, söz leşm e g id e r le r i ve gene l g id e r le r to p la m ı iş ç i l ik m a l iye t in in a lt ında o lan is te k l i le r in te k l i f le r in i d e ğ e r le n d i rm e dışında b ı rakm a m ız g e re k i r as lında. Çünkü bu a l ım la r ın bazı larında m a l a lım ı da söz konusu o lab il iyor. Yani b ir g üven l ik iha les inde m a l a lım ı söz konusu ama te k l i f te he rhang i b ir şey söz konusu değil. G üven l ik iha les inde siz e ğe r sadece to p la m işç i l ik m a l iye t in i ve söz leşm e g id e r le r in i kabu l edersen iz bu se fe r k iş in in o radak i m a lzem ey le i lg il i v e rm iş o lduğu f iya t la r ı göz ardı e tm iş o luyo rsunuz . Dolayısıy la d iğ e r e k ip m a n la r ın da buna dâh i l ed i lm es i gerek iyor. E k ip m a n la r dışında ka lan kısım, aşırı düşü k s ın ır değ e r te sp it in de ku l lan ı l ı rsa daha doğru olur. Am a asıl so run , aşır ı düşü k tesp it inde

57

Page 57: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

değil, b iz im açım ızdan h izm e t a lım la r ınd a .Şu andak i m evcu t y ö n e tm e l ik onu çözüyor, zaten %60'ın a lt ında o lm as ı sp ekü lasyon la r ın önüne geçiyor. B iz im asıl s ık ıntım ız, sunu lan be lg e le r in ye te r l i o lm a m a s ı . S unu lan be lge le r in b iz im açım ızdan s o rg u la n a b i l i r l iğ i noktasında yasa l s ık ın t ı la r ın o lm as ı; ye m in l i m a l i m üşa v ir ta ra f ından imza lı gelen b ir evrakı as lında n o rm a ld e baktığınızda çözü lem eyecek b ir so ru n o lm asına ra ğm e n kabu l e tm e k d u ru m u n d a ka lıyo r o lm am ız . Bu konuda be lk i düzen lem e yapı lab i l ir .

T e ş e k k ü r ede r im .

SERDAR GÜNBAY

Çok te ş e k k ü r eder iz s u n u m u n u z için. Ş imdi, as lında belk i kü rsüdeyken sö y le m e l iyd im am a şu anda bunu da ifade e tm e m in ta m yeri. Ş imdi, aşırı düşü k te k l i f p ro b le m in in çö züm ünü aradığ ım ız yer, sank i kam u ihale mevzuatı yani ihale aşam asına kadark i sü reç gibi g ö rü n ü y o r am a bu biraz işin doğasına aykır ı g ib i. Tabii ki bu noktada yap ı lab i lecek b ir sü rü şey v a r ama çözüm noktası yani işin % 100 'ünün çözüm noktası as lında bu aşam a değil. B unun yeri, söz leşm e uygu lam ası aşaması, buna san ıyo rum herkes ka tı lacaktı r .B iraz belk i oraya a ğ ır l ık v e rm e k lazım, oradak i uygu la m a la r ı ta m doğru o la ra k ye r ine g e t ird ik ten sonra ancak geriye d ön d üğ ü m ü zd e ihale aşam asına ka da r olan s ü re ç le r buna ciddi katkı sağ layab il i r . Bunu he r zam an bence b ir kenara koyup bu açıdan d ü ş ü n m e k lazım.

S u n u m u n u z u n ay r ın t ı la r ıy la i lg il i o la ra k da belk i b ir şeyi v u rg u la m a k lazım, hayatın o lağan akışı m ese les i . Bu, aslında g eçm iş zam anda dile g e t ir i le n ve yapılan a ç ık la m a la r ı d e ğ e r le n d irm e d e ku l lan ı la n b ir k r i te rd i hem ida re le r im iz açısından hem de g eçm iş K am u İhale K u ru lu k a ra r la r ı dönem inde , san ıyo rum sa londa m uh a ta p la r ı da olsa belk i çok daha iyi o lacaktı ; idare m a h k e m e le r im iz in kabu l e tm ed iğ i b ir k r i t e r o la ra k ortaya kondu bu. O d e ğ e r le n d irm e d e n sonra K u ru m o la ra k bu uygu lam adan v a zge ç i lm ek d u ru m u n d a kalındı. Evet, haksız o lduğunuzu hiç iddia edemeyiz, gö rü yo rsu nu z hak ika ten hayatın o lağan akışına aykırı b ir d u ru m v a r am a dosyada mevzuata uygun da b ir b e lg e le n d irm e var. Ş imdi bu işin iç inden nasıl ç ıkacaksınız. G e ld iğ im iz nokta o açıdan pek iç açıcı değ i l am a çok da hareket a lanı k a lm a m ış b ir nokta orası şu an için. Yine de ne yapı lab i l ir , nası l ç ö z ü le b i l i r diye tab ii üzer inde ç a l ışm a k gerek ir .

B ir inc i s u n u m u n u z u n başında b ir noktanız vardı: "Tek l i f m e k tu b u ve geçici te m in a t m e k tu p la r ın a i lave o la ra k d iğe r y e te r l ik k r i te r le r i de g e t i r i lm e l i m i? " şek l inde b ir so rudan bahse tt in iz . As lında bu k u ru m s a l o la ra k böyle yapa lım mı acaba diye üzer inde d ü ş ü n d ü ğ ü m ü z b ir şeyden, b iz im k u ru m s a l b ir in is iya t i f im izden ziyade, aslında bazı ida re le r im izd e n ge len b ir öneriyd i, o yüzden so ru ld u ğ u n u ifade e tm e k is te r im burada. D e ğ e r le n d irm e le r in iz e şahsi o la ra k ka tı lm ad ığ ım ı söy leyem em . Bazı öngö rü lem e yen p ro b le m le re hak ika ten yo l a ç a b i l i r ama y ine de ida re le r im iz in de bu ta le p le r in i ciddi b iç im de d ikka te alıp onun üzer inde d ü ş ü n ü lm e s i gereken n o k ta la r var, o lab il ir , yabana a tm ad a n d ü ş ü n m e k lazım.

Çok te ş e k k ü r le r Musa Bey.

İLHAN AYTEKİN

Sayın Başkan ım . Sayın K am u İhale K u ru m u Başkan ım , d eğe r l i ka t ı l ım c ı la r ; hepin iz i saygıyla s e la m lıyo ru m .

K arayo lla rı Genel M üd ü r lü ğ ü , son iki yılın o r ta la m as ın a göre, y ı l l ık o r ta la m a 1.200'e yakın ihale ya pm a k ta o lup im za lanan söz leşm e bedeli ise 15 m i lya r TL c ivarındadır. İm za lad ığ ım ız bu sö z le ş m e le r in %80'i - t u ta r a n la m ın d a - yapım iş le r in i kapsam aktad ır . İş h acm in in bu ka da r büyük o lduğu k u ru m u m u z d a aşırı düşü k s o rg u la m a ve s ın ır değe r tesp it i , ta k d ir ede rs in iz ki b iz im aç ım ızdan çokça önem arz e tm ek ted i r . Bu nedenle ö ze l l ik le s u n u m u m u yapım iş le r ine yöne l ik s ın ır değe r in tesp it i ve aşırı d üşü k te k l i f le r in d e ğ e r le n d i r i lm e s i noktas ında haz ır lad ım . S unum , bu doğ ru l tu d a o lacaktır .

4734 sayılı K am u İhale K a nu n u 'n un 2886 sayılı Devlet İhale K anun u 'n da n fa rk l ı uygu la m a la r ın da n bir i de s ın ır değ e r tesp it i ve aşırı düşü k te k l i f le r in d e ğ e r le n d ir i lm e s id i r . K a nun 'un y ü rü r lü ğ e g ird iğ i ta r ih te n ge l inen noktada aşırı d ü ş ü k te k l i f d e ğ e r le n d ir i lm e s i , ihale sü re ç le r in in uzamasına neden o lan ö ne m li konu la r ın başında ge lm ek ted ir . İda re lerce ihaleye konu ed i len b ir p ro jeden bek lenen p lan lanan sürede ve bütçe s ın ır la r ı iç inde ka lına rak ; proje, te k n ik ş a r tna m e , fen ve sana t k u ra l la r ın a uygun o la rak is ten i len ka li tede ve e ko n o m ik b ir m a l iye t le g e rç e k le ş t i r i lm e s id i r . A ncak u n u tu lm a m a s ı gereken husus ise işin piyasa f iya t la r ın ın a lt ında b ir te k l i f le söz leşm eye bağ lanm ası d u ru m u n d a yapım ka l i tes in i doğ rudan e tk i leyen ve uzun vadede yapım m a l iye t le r in i a r t ı ra n b ir u n s u r o lduğudur. Bu bağ lam da,

58

Page 58: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

b ir ya t ı r ım ın p lan lanan sü rede ekonom iye kazandır ı lm as ında ihale sü re c in in ö ne m li b ir yeri vardır. İ t irazen ş ikâyet konusu fa rk l ı da olsa, 2014 yıl ında i lk söz le şm e s in i im za lad ığ ım ız b ir ihalede ü çüncüsünü im z a la m a k üzere is tek l i söz leşm eye davet ed i lm iş t i r . Top lam ya tır ım sü res i üç yıl o lan işin f iz ikse l g e rçe k le şm e oranı %20 m er teb e s in de ka lm ış o lup yeni söz leşm ey le b ir l ik te ya t ı r ım süres i alt ı yıla çıkm ıştır .

Aşırı düşü k te k l i f le r in d e ğ e r le n d ir i lm e s in e yö n e l ik ş ikâye t başvu ru la r ı h e r geçen gün a r tm a k ta o lup ö ze l l ik le yargı sü rec ine taş ınacak b a ş v u ru la r ka rşıs ında yukarıda ve rd iğ im iz ö rne k te o lduğu gibi s o ru n la r ın yaşan ılm as ı ve ya t ı r ım s ü re ç le r in in uzaması kaç ın ı lm az o lacaktır . G e t i r i l iş amacı açısından faydalı o lm ası bek len i len ancak uygu lam ada ida re le re en fazla p rob le m olan konu la r ın başında gelen aşırı düşük te k l i f so rgu lam as ı , ü lkem iz in ya t ı r ım hede fle r i öze l l ik le K a rayo l la rın ın 2023 ve 2035 hede fle r i d ü ş ü n ü ldü ğ ün d e yen iden d e ğ e r le n d ir i lm e s i gereken b ir konu hâline g e lm iş t ir .

K a nun 'un "Aşırı d ü ş ü k te k l i f le r " baş lık l ı 38 ' inc i m addes i, "İhate kom isyonu verilen te k lif le r i d eğe rlend ird ik ten sonra d iğ e r te k lif le r i veya idaren in te sp it e ttiğ i yak laş ık m aliyete göre te k lif fiyatı

aşırı düşük o lan la rı te sp it eder. Bu te k lif le r i reddetm eden önce b e lirle d iğ i sü re iç inde te k lif sah ip le rinden te k lifte önem li o lduğunu te sp it e ttiğ i b ile şe n le r ile ilg ili a y rın tıla rı yazılı o la rak is te r." şe k l ind e d üze n le nm iş t i r . Aynı m adden in son paragra fında yapılan düzen lem ey le K am u İhale K u ru m u n a ihale konusu işin tü rü , n ite l iğ i ve yak la ş ık m a liye t i ile ihale e d i lm e usu lüne göre aşırı düşü k te k l i f le r in tesp it i , d e ğ e r le n d i r i lm e s i ve e k o n o m ik açıdan en avanta jl ı te k l i f in b e l i r le nm e s i amacıy la s ın ır d e ğ e r le r ve so rg u la m a k r i te r le r i be l i r le m e ye yö n e l ik ye tk i v e r i lm iş t i r .

İk inc i l m evzua tta yapı lan d üzen lem e ile aşırı d üşü k te k l i f d e ğ e r le n d irm e s in e yö n e l ik üç k r i te r g e t i r i lm iş t i r .

1. İha len in aşırı d üşü k te k l i f te sp it ve d e ğ e r le n d i rm e iş le m le r i yapı lm aksız ın so nu ç land ır ı lm as ı,

2. Yaklaşık m a liye t i K a nun 'un 8 ' inc i m addes inde ö ng ö rü len eş ik değer in üçte b ir in a lt ında olan iha le le rde , aşırı düşü k te k l i f s ın ır değerin a lt ında te k l i f sunan is te k l i le r in te k l i f in in aç ık lam a is tenm eks iz in redded i lm es i,

3. S ınır değe rin a lt ında olan te k l i f le r in k u ru m ta ra f ından b e l i r le ne n k r i te r le re göre so rgu lanm as ıd ır .

Y aklaşık m a l iye t i K anun 'un 8 ' inc i m addes inde öng ö rü len eş ik değerin üçte b ir in a lt ında olan iha le le rde aşırı düşü k te k l i f s ın ır değe r in a lt ında te k l i f sunan is te k l i le r in te k l i f le r in in aç ık lam a is te nm eks iz in re dd ed i lm e s in in , kü ç ü k ida re le r açısından önem i o lm a k la b ir l ik te , büyük ya tır ım cı k u ru lu ş la r açısından ye te r l i b ir düzen lem e o lm adığ ı d ü ş ü n ü lm e k te d ir .

Netice i t ibarıy la ihale sü re ç le r in in ö ngö rü len sürede ta m a m la n m a s ı ve ü lkem iz in ya tır ım hede f le r i açısından aşırı düşü k te k l i f so rg u la m a hususunda ş ikâyet ve i t i razen ş ikâyete konu o lm ayacak b ir m evzuat d üzen lem es ine iht iyaç o lduğu da tü m ta ra f la rca d ile g e t ir i len b ir o lgu hâl ine d ö n ü şm ü ş tü r . Bu konuda yap ı lacak d üze n le m en in ise yak la ş ık m a l iye t ine bak ı lm aksız ın s ın ır değ e r a lt ında te k l i f sunan is te k l in in te k l i f in in aç ık lam a is tenm eks iz in d e ğ e r le n d i rm e dışı b ırak ı lm as ın ın idare ta k d ir in d e b ırak ı lm as ı yönünde o lm as ı gerekt iğ i , k u ru m u m u z c a d ü ş ü n ü lm e k te d ir .

D iğer b ir konu ise s ın ır değ e r tesp it i hususudur. K am u İhale Genel Teb l iğ i 'n in i lg i l i m addes i, s ın ır değ e r hesap lam asında 4734 sayılı K anun 'un 36'ncı m addes i uyarınca, i lk o tu ru m d a te k l i f m e k tu b u ile geçici te m in a t ı usu lüne uygun sunan is te k l i le r in te k l i f le r i geçe r l i te k l i f o la rak d ikka te a lınacağı şe k l inde d üze n le nm iş t i r . S ınır değerin i lk o tu ru m d a yapı lan i ş le m le r net ices inde b e l i r le n m e s i k u ra l o la ra k g e t i r i lm e s i doğru o lm a k la b ir l ik te , i lk o tu ru m d a te k l i f m e k tu b u ve geçici te m in a t ı u su lüne uygun sunan is tek l i le re a it te k l i f le r in d ikka te a lınm ası ku ra l ına ilave o la rak , s u is t im a l le r in önüne g eç i lm es i amacıy la iş deney im be lges in in de d ikka te a lınm ası gerek t iğ i ta ra f la rc a önem senen b ir husus tu r . A ncak bu hususta yap ı lacak düzen lem ey le b ir l ik te e k lenecek ö rneğ in , iş deney im belgesi gibi b ir k r i te r in b ir inc i o tu ru m d a d e ğ e r le n d i rm e n in ta m a m la n a b i le c e ğ i b ir k r i t e r o lm as ı önem arz e tm ek ted ir .

İş deney im be lg e le r in in d e ğ e r le n d ir i lm e s in e y ö n e l ik m evzua t düzen lem es i, iş deneyim be lg e le r in in iha len in b ir inc i o tu ru m u n d a y e te r l i l i k d e ğ e r le n d i rm e s in in yapı lm asın ı im kâns ız kıldığı d ikka te a lındığında, iş deneyim be lges ine yö ne l ik d e ğ e r le n d i rm e k r i te r in in s o m u t o lm as ı g e re km ek te d ir . Bu aşam ada y e te r l i l i k

59

Page 59: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

k r i te r in e yö n e l ik b ir se r t i f ikasyon s is tem in in o lu ş tu ru lm a s ın ın s is tem e katkı sağlayacağı da m uh a kkak t ı r .

T e ş e k k ü r e de r im Sayın Başkan ım .

SERDAR GÜNBAY

Çok te ş e k k ü r le r İ lhan Bey, d eğe r l i ka tk ı la r ın ız için. Sizin de bahse tt iğ in iz , b ir tü r lü baş layam ayan ya da başlasa bile s ü re k l i m ah ke m e ka ra r la r ı , yük len ic i d e ğ iş ik l ik le r i ile b ir tü r lü devam e t t i r i le m e ye n iş le r hak ika ten öze l l ik le büyük ya t ır ım p ro je le r i için kanayan ya ram ız . Hak ika ten b ir an önce çözüm b u lm a k için tü m paydaş la r o la ra k bu konuda b ir şe y le r ya pm a m ız gerek iyor. B i r önceki s u n u m u m d a da ifade e t t iğ im gibi as lında yargı da bunun b ir tarafı, keşke o n la r da burada o lsa la rd ı belk i daha v e r im l i ve zeng in b ir içe r ik o lu rdu .

"S ın ır değe r in a lt ında ve r i len te k l i f le r in doğ rudan e le n m e s in i yak laş ık m a l iye t ten b ağ ım s ız laş t ı ra l ım ." öne r in iz var. Şahsen d üşü n ü lm eye değ e r tab ii ki ama belk i b iraz daha çerçeveyi g e n iş le te re k b iraz d ışarıdan da b a k m a k lazım. B i l iyo rsunuz , Avrupa B ir l iğ i sü rec i v a r b ir de oraya bağ ladığ ım ızda belk i oraya te rs düşeb i lecek h u s u s la r ortaya ç ıkab i leceğ i end işes in i taş ıyo rum , şahsen. Am a ö ne r is ine te ş e kk ü r le r , belk i d ikka te a lm aya değer, üzer inde düşünm eye değer.

Buraya kadar, ben de dâh i l hep ka m u gözüyle baktık.

ERCAN ATA

Hayırlı a k ş a m la r d i l iyo ru m . Başkan ım , bu görev bana ve r i ld iğ in de n beri konuşm ac ı la ra , tü m p rog ram a bak ıyorum , acaba nasıl b ir katkı sa ğ la r ım diye d ü şü n üyo rum . Önce l ik le çağırdığınız için te ş e k k ü r e de r im . Ben biraz m obilya se k tö rü hakkında b ilg i v e rm e k is t iyo rum .

Türk iye m obilya se k tö rü 36 bin iş le tm es i , 500 bin çalışanı, 10 m i lya r d o la r ciroya u laşan b ir s e k tö r hâ l ine geld i. Ü re t t iğ im iz in % 34 'ünü ih raç ediyoruz. On beş yı ldan fa z lad ır da ih racat fazlası veren e n d e r s e k tö r le rd e n bir iyiz, m ut luyuz .

Ben kend im i de b iraz ta n ı tm a k is t iyo rum . Ben Türk iye O da la r ve B o rs a la r B ir l iğ ind e Mobilya S e k tö r M ec l is i Başkanıy ım . Mobilya Federasyon Başkan Yardımcısıy ım. On iki y ı ld ır Ofis Mobilyac ı ları ve İş A d am la r ı Derneğ i Başkanıyım . K o l tu k b iraz ta t l ı he rhâ lde, başkan o lu n c a . Bu

sene inşa l lah b ırakacağım bunu da. MÜSİAD'ta, Anka ra MÜSİAD Başkan Yardımcıs ıy ım. Gene MÜSİAD Genel M erkez inde Dayanıklı T üke t im ve Mobilya S e k tö r Mecl is i Başkanıy ım .

Aslında bun lar ı niye söy led im ? S ek tö rü he r tü r lü te m s i l e tm eye ça lış ıyorum , he r yerde konuşm aya ça lış ıyorum .

Gene m obilya ile i lg il i devam edeyim . Mobilya tü k e t im in d e dünyada 14'üncüyüz, ihracatta 12'nciy iz. Ben gerçek ten dev le t im ize te ş e k k ü r ed iyo rum , AR-GE m erke z le r i , ta sa r ım m erkez le r i , Turqua lity , Sanayi Bakanlığı, Ekonom i Bakan lığ ı iç içeyiz. S ü rek l i is t ihdam ı a r t ı rm a , ihracatı a r t ı rm a ve büyüm ey le i lg i l i he rkes b ir çaba iç inde. Biz de e l im izden ge ld iğ ince bu çaba la r ın içinde katkı ve rm eye çalışıyoruz.

Mobilya s e k tö rü n d e ve aynı zam anda TOBB'u te m s i le n Sanayi Bakan lığ ında Sanayi Komisyon Üyesiyim, ta sa r ım ve AR-GE m e rk e z le r in e hâk im o la ra k g id iyo ru m . Bu da bana g u ru r veriyor, s e k tö rü m ü z ü n nereye ge ld iğ in i çok raha t g ö re b i l iyo rum . 7 tane ta sa r ım m erkez i o lduk,9 tane AR-GE m erkez i o lduk. 10'un üzer inde T u rqu a l i ty desteğ i o lan f i rm a m ız o ldu. Ded iğ im gibi i tha la t ım ız çok az am a şuna üzü lüyo ruz : Mesela, şu binayı ele a la l ım , bakın, mobilya b ir duygu, mobilya b ir nefes, yaşam , b ina la rı çok güze l yapıyoruz, çok büyük p a ra la r harc ıyo ruz ama içine mobilya a lm aya ge ld iğ im iz zam an k i l i t len iyo ru z . Ben bunu çok yaş ıyorum . Çok ö rn e k v e re b i l i r im , Danıştay, Anayasa M ahkem es i, b a k a n l ı k la r . Başkan o ld u ğu m için b u n la r yaşadığ ım şeyler, sonuçta hep bana "Gel Başkan, şu mobilyaya bak, şöyle so run var, bu böyle oldu, şu şöyle o l d u . " şe k l ind e geliyor.

B i l iyo rsunuz , şu anda çok güze l b in a la r yapıyoruz faka t hep g ö rd ü ğ ü m şey b ina la rı yapıyoruz da b ina la r ın te f r iş in e b ir çözüm bu lam ıyoruz . Devlet, f iyat odaklı gid iyor. Biz Devlet M a lzem e Ofisi ile ça lışıyoruz. M aa lese f en büyük ofis m a lz e m e le r i o la ra k m ü ş te r im iz kam u. Ben bazen top lan tıda s ö y lü yo ru m : "K a m u ofis mobilyası a lımını yasak lasa . Biz de ku r tu ls a k , d iğ e r s e k tö r le r d e . " Çünkü m ob ilyan ın evi var, m u t fa k var, b ir s ü rü s e k tö r var, orada büyüsek am a k a m u n u n da mobilyaya ihtiyacı var. A l la h 'a şükür, tü m dünyaya kafa tu ta b i l iy o ru z ve A vrupa 'da da k a m u n un iş le r inde iha le le re g ir ip a lab il iyo ruz , NATO'nun işine g ir iyoruz , ben im ü ye le r im iş a lab il iyor. Ama buraya d ö n d üğ ü m ü z zaman, Tü rk iye 'de k a m u n un büyük a l ım la r ınd a çok büyük s ık ın t ı la r çek iyoruz.

60

Page 60: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Mesela, en son Maliye Bakan lığ ı işinde, biz şu anda s e k tö r o la ra k 3 ,5 -4 do la ra ih racat f iyatım ızı ç ıka rm aya çalışıyoruz, bunu 7 d o la r hedef a ld ık . TL o la ra k be lk i 3 TL'ye ü rün alındı. Ş imdi, şöyle b ir ç ıkm azım ız var: Öze ll ik le m uayene ve kabu l kom isyon la r ın ın ta n ım la n m a s ı lazım, ş a r tn a m e le r in ta n ım la n m a s ı lazım. Mesela, kam u h as tane le r i de b iz im m ü ş te r im iz , yeni yapı lan P P P ' le r m ü ş te r im iz , üçüncü havaalanı yapılıyor, m ü ş te r im iz . As lında biz h e r yerdeyiz.Sizin o tu rd u ğu n uz ka m u d ak i o f is ko ltuk la r ındayız , d oku z -on saat o tu ru yo rsun uz . Bu ko l tu k 200 liraya da o lab il ir , 2 bin l iraya da o lab il ir . Bu, ka li te ve sağ l ık la i lg il i . Biz Sağ lık Bakanıy la g ö rüş tük , b ir s ta n d a r t sağ layam adık . Neyi gö rüyo ruz? Kamu g id iyo r m obilya a lıyo r ya ihaleyle ya DMO'dan, üç dö r t sene sonra bun la r ın hepsi değişiyor, çöpe gid iyor. As lında ucuz b ir şey a lınm ıyor. Bun la r ın b ir şek i lde biz de çö zü lm es in i is t iyoruz. Öze ll ik le son zam an la rda , son üç se n e d ir çok düşük f iy a t la r uygulanıyor. Bu sene çıkan b ir k a ra r var, çok güzel, onu da zaten burada konuşuyo ruz faka t b iz im gö rd üğ ü m üz , hiç k im se so rg u la m a yapmıyor. P e rsone l " i le r ide başıma b ir şey g e l i rse " diye s o ru m lu lu k a lm a k is tem iyor. B iz im burada ka m u n u n ka l i te l i m a l a lm as ın ı sa ğ la m a m ız lazım ve i lg il i ka m u da ires in in . Devlet des tek veriyor, ta sa r ım m erkez i yaptı, AR-GE m erkez i, T u rqua l i ty yaptı, bu f i rm a la r ın h içb ir is i k a m u n u n h içb ir iha les ine g ire m iy o r d üşü k f iya ttan dolayı. E, b un la r nası l ge l işecek? Devlet b ir ta ra f ta n des tek veriyor, ta sa rım , m a rk a la ş m a , AR-GE için. Bunu çözm em iz ge re k t iğ in i d ü şü n üyo rum .

Ş im d i l ik ak lım a g e le n le r bunlar.

SERDAR GÜNBAY

Ercan Bey, çok te ş e k k ü r ederiz. Hak ika ten bu da d eğ iş ik b ir bakış açısı o ldu. Tabii, konu m uz m a lu m aşırı düşük. Siz de çözü lm es i gereken b ir p rob lem e işare t e tt in iz . Tabii he rkes gibi s izin de p rob lem in iz v a r bu konuda. O tu ru m u n başında da ifade e tm eye çalıştık , hep im ize düşen g ö re v le r var; idareye de düşen g ö re v le r var, is te k l i le r im iz in ke nd i le r ine de düşen g ö re v le r var. İdareye düşen gö rev le r im iz i be lk i b ir daha v u rg u la m a k ta fayda var, haz ır l ık aşam ası. Haz ır l ık aşam ası hak ika ten b ir ihale sü re c ind e k i en ö ne m li aşam a. Çünkü b ir ihale sü rec inde ve devamında söz le şm e n in uygu lam ası aşam asında ka tm a değ e r y a ra ta b i ld iğ im iz te k aşam a, bundan sonra hep bu değeri

tü ke t iyo rsu nu z . Dolayısıy la o aşamaya gereken hak ik i önem i v e rm e k lazım.

İs te k l i le r im iz açısından da on la rın belk i bakış açısı b iraz daha önem li , "Bu ihaleyi ben kaça a lı r ım ." düşünces inden ziyade, "Bu ihaleyi gerçek ten ben im fa a l iy e t le r im i s ü rd ü rm e m e ye tecek kadar k â r l ı l ık la kaça y a p a b i l i r im ." şe k l ind e k i bakış açısını ka zan m ak lazım.

B ü tün konuşm ac ı la r ım ıza , ka t ı l ım c ı la r ım ıza te k r a r çok te ş e k k ü r ed iyo rum . Hak ika ten içer iğ i zengin b ir ta r t ış m a oldu, çok d eğe r l i f i k i r l e r s u n d u la r burada. Hepsine te k r a r te ş e k k ü r e t t ik te n sonra, be lk i a r t ık sözü sa lona b ı ra k m a k lazım. U m u yo ru m ki -g e rç i bu saatte s a lo n u m u z b iraz boşa lm ış a m a - ka lan k a t ı l ım c ı la r an lad ığ ım kadarıy la çok i lg il i ka tı l ım cıla r , burada zengin b ir konu ta r t ışm aya aç ı lacak diye d ü şü n üyo rum .

61

Page 61: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

DÖRDÜNCÜ OTURUMAşırı Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi ve

Sınır Değer Tespiti

SORU CEVAP■ ■ ■ ■ ■ ■

BOLÜMÜ

62

Page 62: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

KÖKSAL SARINCA -K İK K u ru l Üyesi

B ir inc i konuşm acım ız , s ın ır değerin tesp it inde sadece te k l i f m e k tu b u n u n esas a lınm ası, geçici te m in a t ın esas a lınm a m a s ı g e rek t iğ in i ifade etti. Çünkü m a liye t g id e r le r i k a rş ı la n a ra k te k l i f v e rm e n in sağlandığ ı söy lend i ama zaten biz geçici te m in a t m e k tu b u n u esas a lm a z s a k bu yo lun önünü tü m d e n açm ış o lu ruz . B ir inc is i bu.

İk incis i de yanlış h a t ı r la m ıy o rs a m ik inci konuşm acım ız , "S ın ır değ e r hesabına iş deneyim be lges in in de dâh i l e d i lm es i gerekeb i l i r ." gibi b ir şey söyledi am a b iz im s ın ır değe r hesab ındak i son d üze n le m em iz , " B i r defa s ın ır değ e r hesap lansın ve ondan sonra d eğ işm es in ." üzer ine ku ru luyd u . Ş imdi, i t i razen ş ikâye t le re baktığ ım ızda, en çok ş ikâyet edi len belge, iş deney im belgesi. Biz iş deney im belges in i s ın ır değ e r hesabına k a ta rsa k s ın ır değ e r hesabını d e ğ iş t i rm e k üzere yapı lan ş ikâyet ve i t i razen ş ikâyet başvu ru la r ı te k r a r a rtar. Yani biz y ine eskiye d ö n m ü ş o lu ruz .

Üçüncüsü , b ir d iğ e r ö ne m li konu da şu: Biz K am u İhale Genel Teb l iğ i 'nde yaptığ ım ız düze n le m e le rd e g e n e l l ik le aşırı d üşü k te k l i f a ç ık lam a la r ında , ö ze l l ik le te k l i f f iya tın ın tu ta r o la rak sadece ş e k l î u ygun luğunu d ene t l iyo ruz ve işin gerçeği, esasına pek g irm iyo ru z . Mesela, yaptığ ım ız ince lem e le rde b ir iha lede is tek l i 1.500 adet m a lze m e için 1 k u ru ş te k l i f e tm iş t i . Baktığ ım ızda, d e f te r ve be lge le r inde bu v e r i le r in g ir iş in in o lduğu, YMM, SMM onayının o lduğu noktasında ş e k l î u ygun luk tan yola ç ıka rak aşırı düşü k te k l i f aç ık lam asın ın uygun o lduğu gibi b ir sonuca v a rm a k d u ru m u n d a ka lıyoruz. As lında burada sadece ş e k l î b ir den e t im d e n ziyade, as lında işin esasına da g i rm e k lazım. 1.500 tane m a lz e m e n in 1 ku ruşa ve r i lm e ye ceğ in i ben de b i l iyo rum , K u ru l da biliyor, o f iyat te k l i f in i veren de bil iyor, o f iyat te k l i f in in be lge le r in i imza layan YMM, SMM de bil iyor. As lında bunu d üze n le m em iz g e re k t iğ in i d üş ü n ü y o ru m . Çünkü 1.500 adet m a lzem eye 1 k u ru ş te k l i f v e re n le r hem idareyle dalga geç iyor hem de K am u İhale K u ru lu ile dalga geçiyor. Yani 1.500 m a lze m e n in 1 ku ruşa satıldığı b ir y e r herhâ lde dünyanın h iç b ir ye r inde yoktur . Bunun için ne o lm as ı lazım? O fiyat te k l i f in i ve ren in gerçek ten 1.500 adet m a lzem ey i 1 ku ruşa aldığının ispatını is te m e m iz lazım. Yani bu yönde düzen lem e ya pm a m ız lazım b iz im aslında, iş in esası yönünden. Şöyle b ir düze n le m e o la b i l i r belk i, ö rn e k o lsun diye sö y lü yo ru m : İhale ta r ih in d e n geriye doğru son üç yıl içe r is inde te k l i f e tt iğ i, aldığı, sattığı, ü re t t iğ i m a l la ra i l işk in o la ra k son üç yıl içe r is inde şu ka da r l ık malı aldığı, sattığı ya da ü re t t iğ ine i l işk in b ir kayıt belk i is teyeb il i r iz . As lında biz im

işin esasına da b iraz g i rm e m iz gerek iyor. Biz, f iyatın aşırı d üşü k lü ğ ü n d e n yola çıkıyoruz, aşırı düşü k te k l i f d iyo ruz am a ge ld iğ im iz noktada 1.500 m a lz e m e n in 1 ku ruşa da te k l i f in i kabu l e tm e k zo runda ka lıyoruz. As lında b iraz işin esasına g ir ip b iraz işin esasını da ince lem eyi sağ layacak şek ilde d ü z e n le m e le r ya pm a m ız ge re k t iğ in i d ü şü n üyo rum .

T e ş e k k ü r ed iyorum .

M EHM ET ŞAM İL KAYALAK

Öncelik le , galiba yan l ış an laş ı ld ım . Ben sadece te k l i f m e k tu b u ve geçici te m in a t m ek tu p la r ın a baka rak aşır ı düşü k te sp i t in in yap ı lm asın ın yan l ış o lduğunu söy led im . Çünkü geçici te m in a t m as ra f la r ın ı karşı layan ve b irden fazla f i rm a sokan is te k l i le r o lduğunu b i l iyo ruz ve böy le l ik le de s ın ır değeri m an ipü le ed iyor la r. Ş im d i i t i ra z la r belk i azaldı, haklısınız. Çünkü te k bakt ığ ım ız k r i t e r geçici te m in a t ve te k l i f m e k tu b u o lduğu için i t i ra z la r azaldı. S ınır değe r m an ipü le ed i ld iğ i için i t i ra z la r aza lm adı. Onu da gözden k a ç ı rm a m a k gerek t iğ in i d ü şü n üyo rum .

Ben s iz in le aynı f ik i rd e y im . Sanırım s u n u m u m u n en sonunda da s ö y le m iş t im , he r b ir b i r im f iyat için yak la ş ık m a l iye t in %60'ın a lt ında te k l i f ve re n le r in de e le nm es i g e rek t iğ ine inan ıyorum . Çünkü aşırı düşü k te k l i f d e ğ e r le n d i rm e aşam asında yak laş ık % 30 -3 5 ' l ik o randa b ir s e rb e s t l ik var. Bunun en büyük b ö lü m ü de te k l i f in % 20's in i o lu ş tu ran k a le m le r hakkında hiç aç ık lam a is te m e m e m iz d e n kaynaklanıyor. Bu ka le m le rd e de aşırı düşüğün önüne g eçm en in yolu, b ir o ran be l i r ley ip bu oranın a lt ında bu k a le m le re te k l i f ve re n le r in d irek t e le nm es i g e rek t iğ in i d ü şü n üyo rum .

İLHAN AYTEKİN

Köksa l Bey'in iş deney im belges iy le i lg i l i so rusuna cevap ve rey im çünkü o konuyu ben dile ge t i rd im .

K arayo lla rı Genel M ü d ü r lü ğ ü o la rak biz, K am u İhale K u ru m u n u n ocak ayında yapm ış o lduğu düzen lem ey i çok d eğe r l i bu luyo ruz . Yani b ir inc i o tu ru m d a s ın ır değe rin te sp it e d i lm iş o lm ası gerçek ten doğru b ir karard ı. A ncak m erkezde k a rş ı la ş m a m a k la b ir l ik te , taş ra te şk i la t la r ım ız ın iha le le r in de ihale konusu a landa faa liye t g ös te rm eyen is te k l i le r in te k l i f ve rm eye başladığına ş a h i t l iğ im iz o ldu ve de bu devam ediyor.

Bu an lam da , başka b ir belgeyle -k i bu da bize göre en doğ ru be lge- iş deney im belgesi o lab ileceğ in i düşünüyo ruz . A ncak y ine s u n u m u m d a n da ifade e t t im , bunu şu andak i m evzua t iş deneyim belges in i d e ğ e r le n d i rm e k r i te r le r in e göre yapamayız. A ncak bu hususta , ö ze l l ik le iş deneyim

63

Page 63: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

be lges ine yö ne l ik b ir se r t i f ikasyon s is te m in in g e lm es i ve bu s is tem d e de b ir inc i o tu ru m d a da y ine iş deney im be lges in in u ygu n luğunun te sp it e d i lm es iy le m ü m k ü n o lab ileceğ in i, o lm ası ge re k t iğ in i de ayrıca ifade e t t im .

T e ş e k k ü r ede r im .

SERDAR GÜNBAY

İ lhan Bey, te ş e kk ü r le r . Hak ika ten bu se rt i f ikasyon m ese les inde bu geç t iğ im iz dönem e ka da r belk i çok d ikka t ed i lm ed i, belk i ye te r l i önem v e r i lm e d i ama şahsen çok ö ne m li o lduğunu d ü şü n üyo rum .

İş le r b ir se r t i f ikasyon s is tem i ku rab i ld iğ in izde bu, aslında sadece aşırı düşü k te k l i f p rob le m in in çözüm üne katkı sağ layacak b ir şey o lm ayacak. As lında tü m ihale sü rec inde bize çok ciddi get ir i , kazanç ve ta s a r ru f sağ layacak b ir e n s t rü m a n sağlayacak. Dolayısıy la bunun, daha gen iş an lam da ve g e rek l i d ikka t i ve re re k hak ika ten üzer inde ça l ışm a k lazım.

Esasa g ir ip g i rm e m e noktas ında be lk i b ir şeyi daha te k r a r v u rg u la m a k ta fayda var. Yine söyleyeyim, şahsi ka na a t im aşırı düşü k te k l i f p rob le m in i ta m a m e n o r tadan ka ld ırm ak , ihale aşam asında m ü m k ü n değil. Söz leşm e aşam asında , sö z le şm e n in uygu lanm ası aşam asında gerek l i ka l i te kontro l, d en e t im m eka n izm a la r ın ın iş le t i lm e s in i te m in e t t ik ten sonra ancak burada b ir şe y le r yapab i l i r iz . Dolayısıy la burada ne kada r detaya g ir ip ne kada r g irem eyeceğ in iz önem arz ediyor. Ve esasa çok fazla g irm eye başladığınızda, "D u r " noktasını b e l i r le m e k biraz zo r laşm aya başlıyor. Dolayısıyla b u n la r belk i çok daha kolayca k a ra r ve r i le b i le c e k şe y le r değil, kanaa tim ce , onu burada sö y le m e k is ted im .

B uyurun .

MUSA KORKUT

Başkan ım , biz az önce ö rn e k ve rd iğ im izde Köksa l Bey ye te r l i katkıyı sağladı sağ o lsun.Ş ek i l açısından uygun luğa bakıld ığı için Kam u İhale K u ru m u ta ra f ından , esas b iz im de uym ak d u ru m u n d a o ld u ğ u m u z şey o lduğu için söz leşm e aşam asına 1.500 k a le m l ik m a lzem ey i 1 ku ruşa veren b ir söz leşm ey i imza ladığ ın ızda ta k d ir ede rs in iz ki bunun söz leşm e aşam asında b ir ko n tro lü o lm az, o lm ayacak b ir iş. Sözleşme aşam asında onu ko n t ro l e tm en iz m ü m k ü n hâle g e lm iy o r yani. B iz im burada s ö y le m ek is ted iğ im iz ta m da bu idi. Bu b i le şe n le r k ısm ında ihale kom isyonunun b ir opsiyonu olsa, yak laş ık m a l iye t i haz ır la rken b ir şeyi olsa, o k ıs ımda belki d üze n le m e yap ı lacak olsa o zam an söz leşm e

aşam asında daha net ko n t ro l e d i le b i l i r gibi geliyor. Bu yüzden d üze n le m en in o noktaya g itm es i konusunda belk i K u ru m k a ra r la r ı açısından da daha esastan o lacaktır .

SERDAR GÜNBAY

Yanlış a n la ş ı lm aya l ım , ihale kom isyon la r ın ın gerçek ten s ır t ındak i yü kün çok fa rk ınday ım . Hem K am u İhale K u ru m u hem de ida re le r im iz kend ile r i fa rk ında .

Şöyle: Çeşit l i e n s t rü m a n la r h e r zam an d üşünü leb i l i r , ortaya koyulab i l i r . D em ek is ted iğ im , bunun b ir adım ö tes ine geçm e d u ru m u n d a ka rş ı laş tığ ım ız bazı p ro b le m le r o luyor. Yine, konuşm a a ra la r ınd a da ifade e t t iğ im şey vardı, bu hayatın o lağan akışına aykırı o lm a m ese les i y ine yarg ın ın kabu l e tm ed iğ i b i r bakış açısıydı. K a rş ı laş tığ ım ız b ir z o r lu k buydu. Onu aşamayınca orada ka lıyo rsunuz ya da başka şeyler. Hani, o tu ru p k o nu şm ak lazım, d ü ş ü n m e k lazım bun lar ın hepsin i.

Teşekkü r le r .

ZEYNEP HOCA ÖMEROĞLU -Ç ına r M üh e n d is l ik

İdare aşır ı düşü k te k l i f so rg u la m as ı yapıyor ama aşırı düşü k fiyat te k l i f i ve ren f i r m a la r cevap ve rm iyo r . Cevap ve rm ey ince de h iç b ir zararı o lm u y o r ve ihale ip ta l o lab il iyor. Bence nasıl ihaleyi kazanan f i rm a söz leşm eye davet ed i ld iğ i zaman gelm iyor, yasak lan ıyo rsa bu aşırı düşü k te k l i f aç ık lam ası s u nu lm a s ı ta leb ine cevap ve rm e yen le re de b ir yap t ı r ım o lm ası gerek t i r . Çünkü e ğe r b ir f i rm a o la ra k ihaleye te k l i f ve r iyorsanız, b ir hesap k itap yap ıyorsunuz d em ek t i r . Yani o fiyatınızı b ir şey lere dayandırıyorsunuz. Bu, yak la ş ık m a l iye t in a lt ında olur, üs tünde o lu r ya da s ın ır değerin a lt ında olur. Ö ngörem ed iğ in iz bazı şe y le r o la b i l i r am a bunu yazılı o la ra k beyan e tm e k gerek iyor. Yani g id ip oraya f iyat te k l i f i ve r ip de ger i ç e k i lm e k ve bunun karşı l ığ ında h iç b ir cezai h ükü m o lm a m a s ı m ese la , O rm an ve Su İş le ri Bakan lığ ın ın b ir sü rü iha le le r in de iptale sebep o ldu. İki ya da üç f i rm a g ird i. B i r tanes i yak la ş ık m a l iye t in üstünde, b ir tanes i aşırı d ü ş ü k so rg u la m as ına cevap ve rm ed i. Ne o ldu? İhale ip ta l o ldu. T e k ra r idare baştan ihale yapm a sü rec in i başlattı .

B i r de şunu ö ğ re n m e k is t iyo ru m : S ınır değe r m evzua tta hesap yapı lı rken geçe r l i te k l i f ; %60'ın a lt ında o la n la r geçers iz ve yak la ş ık m a l iye t in üs tünde o lan la r ı geçers iz sayıp b ir katsayıyla hesap yapı lıyo r değ i l mi, ona göre b ir s ın ır değe r bu lunuyor. Peki, bunun a lt ında yani %60'ın a lt ında geçe r l i te k l i f kabu l ed i lm e ye n le re de aşırı düşük

64

Page 64: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

s o rg u la m as ı yapıyor m u idare? Yani katsayı a lm adığ ı hâlde aşırı d ü ş ü k s o rg u la m as ı is t iyo r mu ondan?

M EHM ET ŞAM İL KAYALAK

Bu, idare o la rak b iz im ö ne r im izd i . S ınır değe r hesabında yak la ş ık m a l iye t in %60'ı ile %120'si a ras ındak i geçe r l i t e k l i f le r in hesaba ka tı lm ası b iz im ö ne r im izd i . Şu anda %40'ı ile %120'si arası hesaba katılıyor. Biz bunu %60 ile %120'ye çek ild iğ i zam an s ın ır değe rin b iraz daha yukarı çek ileceğ i kanaa tiy le önerd ik . Evet, bu arada da %40'ın da a lt ında o lan la ra aşırı düşü k so rg u la m as ı yapıyoruz, çünkü yasa bunu emred iyo r.

ASUDE ÖZTÜRK CAMADAN -H a se lsa n İnşaat

Ö nce l ik le iha lede iş b i t i rm e belgesi o lm ayan f i rm a la r ın s ın ır değe r hesap lam asına ka t ı lm am as ı lazım. En azından Teb l iğ 'de ihale i lanında gözüken be lgeden b ir adet yani ye te r l i o lup o lm adığ ı daha sonra in c e le n e b i l i r ama b ir adet iş b i t i rm e s i o lm as ı lazım. Hiç o lm a m a s ı ta m a m e n açık te k l i fe dönüşüyor. Tem ina t m e k tu b u n u koyabilen herkes m an ipü le edebil ir .

B e lg e le r le i lg il i sıkıntıda da y u r t dışındaki gibi iki o tu ru m lu yapı lab i l ir . T e k l i f le r ile dosyaları iki fa rk l ı zarf ta am a b ir kerede ve reb i l i r iz . Y e te r l ik le r aç ık land ık tan sonra z a r f la r i t i razdan sonra aç ı lab il i r . O zam an gene s ın ır değe rin daha sağlık l ı te k l i f ve ren f i r m a la r a ras ından hesap lanacağını d üş ü n ü y o ru m . Bunun benze r le r i u lu s la ra ra s ı iha le le rde var, FIDIC'te, benzeri ye r le rde . Tekn ik k r i te r le re b ir puan veri l iyor, ye te r l i o lan la r ın davetiy le z a r f la r açılıyor, d iğ e r z a r f la r iade edil iyor. Öyle o lu rsa çok daha sağlık l ı , gerçek ten işi b ilen f i rm a la r ın a ras ındak i hesap la rdan b ir s ın ır değe r hesap lan ırsa çıkan f iyatın da daha sağlık l ı o lacağını d ü şü n üyo rum .

Onun dışında, bu aşırı düşüğün aslında kam u faydasına o lm adığ ın ı sa vun uyo ru m . Çünkü aşırı düşüğü g e ç e b i lm e k için f i r m a la r işin %80 'in i tu tan k a le m le re m a k u l f iy a t la r ve r ip ger i ka lanına düşük v e r iy o r la r ve iş gene lde b ir im f iyatlı iş le rde %20 art ışa g it t iğ i zam an bu y ü kse k k a le m le rd e n g it t iğ i için işin sonunda ta m a m la m a bedeli aşırı düşük gözükm üyor. As lında s ın ır değe r in üs tündek i f iyata yakın b ir f iyata geliyor. Dolayısıy la bunun çok böyle, sadece ihale sü res ince kam u faydası gibi gözü k tü ğü n ü am a iş yap ı lırken h içb ir kam u faydası o lm adığı kanaa t indey im . Eğer b ir f i rm aya il la aşırı d üşük le iş ve r i lecekse bunun da f i rm a n ıno işi b i t irene kada r sadece bünyesinde b ir aşırı

d üşük ten iş a lm ış o lm as ı g e rek t iğ in i d ü şü n üyo rum . Yani kıra kıra bütün iş le r i alıp alıp ondan sonra hepsin i r iske e tm es i d iğ e r m ü te a h h i t le re de s ek tö re de çok büyük z a ra r veriyor. İda ren in e lin i de çok sıkıntıya sokuyor. Am a "A ç ık l ıyo rum " deyip alıyor. Ben i lk işe baş lad ığ ım d ön em le rde , 2000'l i y ı l la rda, böyle şe y le r vardı. Bazı k u ru m la rd a n aynı anda ik iden fazla iş a lam ıyo rdunuz , kapas iten iz i y o ğ u n la ş t ı rm a m a k için. Gene aşırı d üşük ten b ir iş a lırsa onu te s l im edene kada r b ir tane daha a lm a m a s ı g e rek t iğ in i d ü ş ü n ü y o ru m il la da aşırı d üşük ten b ir ine iş ve r i lecekse .

T e k ra r te ş e k k ü r ed iyorum .

ORHAN SEÇKİN -K İK I. İ nce lem e Dairesi Başkanı

Ş a m i l Bey söyledi sanır ım , bu aşırı düşü k te k l i f le r in doğ rudan redd iy le i lg il i . Mevzuatım ızda zaten Y öne tm e liğ in 60'ıncı m addes inde de iş le nm iş d u ru m d a . Üç se çeneğ im iz v a r b i ld iğ in iz üzere, doğ rudan ret, s ın ır değe rin üs tündek i i lk te k l i fe v e rm e ve aşırı d ü ş ü k so rg u la m a yap ı lm ası. Eşik değerin üçte b ir ine kada r olan iha le le rde bu s e ç im l ik hak zaten idare le re ta n ın m ış d u ru m da . Dolayısıy la m evzua tta bu noktada b ir aç ık l ık va r am a eş ik değer in ü s tündek i üçte b ir değerin ü s tündek i iha le le rde aşırı düşü k te k l i f aç ık lam ası yapı lm as ı zo ru n lu . Be lk i Ş a m i l Bey'in sö y le m ek is ted iğ i k ısm a cevap o la ra k sö y le m iy o ru m bunu am a m evzuat noktasında K u ru m u m u z daha önce de d e ğ iş ik l ik yapm ıştı, yargı k a ra r la r ı net ices inde son d e ğ iş ik l ik bu hâlde ve uygu lam a da bu hâliy le devam ediyor. Eş ik değer in üs tündek i iha le le r iç in he rhang i b ir d ü ze n le m e m iz zaten hal ihazırda yapı lamıyor.

T e ş e k k ü r ed iyorum .

HACI M EHM ET KULOĞLU -M EB İnşaat Em lak

Şu anda yapı lan g ö rü ş m e le rd e bütün ida re le r ve y ü k le n ic i le r de yak la ş ık m a l iye t te ö ze l l ik le aşırı düşü k s o rg u la m as ınd a n bayağı sıkıntı yaşıyor. İdare ler, ya t ı r ım la r ın ı g e c ik t i r iy o r ve yü k len ic i f i rm a la r ın işi çok düşü k f iyata veya uygun o lm adan yapı lan sa v u n m a la r la a ld ık la r ınd a n bahsedil iyor. Ben bu noktada, sadece Başkan ım ıza öze l l ik le eş ik değer in üçte b ir ine kada r o lan -b i ld iğ in iz g ib i- iha le le rde bize ve r i len seçeneğ in b ir m ik ta r daha a r t ı r ı lm a s ı noktas ında b ir ta le b im i i le tecek t im . T e ş e k k ü r ed iyorum .

SERDAR GÜNBAY

Biz te ş e k k ü r ederiz. Yalnız "B i r m ik ta r daha a r t ı r ı lm a s ı " konusunu ta m a n la yam ad ım ? Açık lığa k a v u ş tu ra b i l i r m iy iz acaba?

65

Page 65: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

HACI M EHM ET KULOĞLU

Yapım iha le le r inde , b i ld iğ in iz gibi, eş ik değerin üçte b ir ine ka da r o lan iha le le rde üç m etodu ku l la n a b i l iy o ru z yani s ın ır değe r uygu la tab i l iyo ruz . Biz bu s ın ır değe r uygu lam asın ın b ir m ik ta r daha y ü k s e l t i lm e s in i yani eş ik değer in yarısına kadar veya daha y ü kse k o lm asın ı ta lep ediyoruz. Tabii g ö rü ş ü le re k belk i bu m ik ta r ın b ir m ik ta r daha yü k s e l t i lm e s i noktas ında b ir ta le b im iz o lacak.

SERDAR GÜNBAY

Ş im d i an laşı ld ı, te ş e kk ü r le r .

İBRAHİM BAYLAN -K İK H u k u k H iz m e t le r i Dairesi Başkanı

B iraz önce M i l l î Eğ it im Bakan lığ ı adına konuşm acı a rka d aş ım eş ik değer in üçte b ir m ik ta r ın daha a r t ı r ı lm a s ı yönünde ta leb i vardı. Şahsen m e ra k e t t iğ im için so ru y o ru m : M a lum , eş ik değeri, yapım iş le r inde , yak la ş ık 40 m ilyon lira yani 13 m ilyon TL'nin a lt ındak i iş le r için konuşuyoruz. M i l l î Eğ it im Bakan lığ ın ın o t ip oku l la rd a hani bu söy led iğ im iz rakam ın üzer inde kaç iha lesi v a r yani burada uygu lam ada ka rş ı laş ı lan ciddi b ir so ru n va r mı bu ta leb in a lt ında, onu m e ra k e t t im .

HACI M EHM ET KULOĞLU

Şu anda b iz im Bakan lığ ım ız ın geçici ko rum a a lt ındak i S u r iye l i le r le i lg il i büyük b ir ça lışm ası var, Avrupa B ir l iğ ind e n sağ lanan h ib e le r kapsam ında . Burada hızlı tepk i gös te r ip en az ik işe r l i , üçer l i p ake t le r ha l inde o k u l iha le le r in e ç ık m a k is t iyoruz. Tek ihaleye ç ık ı lm ası hâ linde, ded iğ in iz gibi, s ın ır değ e r uygu layab i l iyo ruz am a üçlü p ake t le r veya m ik ta r la r ı b iraz daha y ü k s e l t t iğ im iz pake t le rde yine yak la ş ık m a l iy e t le r le u ğ ra ş m a k zorunda ka lacağız ve b iz im o bö lgede o k u l ih t iyacım ız çok fazla. Bu noktada, s ın ır değe r uygu lam ası ile bu işi aşma noktas ında bize faydalı o lacağını düşünüyoruz .Yani be lk i il bazında d ü şü n dü ğü n üz zam an her b ir o k u l kendi bö lges inde te k ihaleye çıkıyor gibi d ü ş ü n ü le b i l i r ama şu anda o bö lge le rdek i ac i l iht iyaca yö ne l ik yapı lan, Avrupa B ir l iğ i kapsam ında yapacağımız, yak laş ık 155 tane o ku l iha les i var. Hızlı b ir şek i lde ihale edip aşırı düşük so rg u la m as ıy la m ese la u ğ ra ş m a k is tem iyoruz . Çünkü sü reç uzuyor, eğ i t im binası ihtiyacı çok fazla. Tabii ki bu b iz im e l im iz i bayağı b ir raha t la t ır .

EREN TOPRAK -K İK Düzen lem e Daires i Başkan lığ ı

T e ş e k k ü r ed iyo rum ben de. B irka ç katkıda b u lu n m a k is t iyo rum . Biz yak la ş ık herhâ lde beş

yı ld ır aşırı düşü k te k l i f mevzuatıy la i lg i len iyo ruz , buna benze r to p la n t ı la r yapıyoruz, g ö rü ş le r a lıyoruz ve bu g ö rü ş le r in sonucunda da bazı d ü z e n le m e le r yapıyoruz.

Ş imdi, ka t ı l ım c ı la r ın ö n e r i le r in e i l işk in bazı n o t la r pay laşacağım ki bu ö n e r i le r in h iç b ir şek ilde d ü ş ü n ü lm e d iğ i algısı o luşm as ın . Öncel ik le söy leyeceğ im no tum , s ın ır değe rin a lt ında ve r i len te k l i f le r in re dd ed i lm e s i seçeneğ in i bü tün iha le le re yayma konusu. B i l iyo rsunuz , bu Kanun 2003 yılında i lk ortaya çıktığında s ın ır değ e r diye b ir m ese le yok tu . K anun 'un ku rg u su şu idi: İhale kom isyonu yak la ş ık m a liye t i hazırlar, d iğ e r te k l i f le r i görür, dolayısıyla yap ı lam ayacak düzeyde, sö z leşm en in y ü rü tü lm e s in d e r is k a lacak düzeydeki te k l i f le r i kendis i b e l i r le r ve on la rdan aç ık lam a ister. Daha sonra s ın ır değe r m ese les i geld i. 2014 yılında biz bu s ın ır değere kesin te m in a t la b ir l ik te çok daha fazla önem a t fe t t ik ve bun lar ı ik inc i l m evzua tta düzen led ik . A ncak d ikka t in iz i çeker im , u y g u la m a c ı la r da b i lecektir , bu s ın ır değ e r s ih i r l i b ir fo r m ü l değil. P iyasadaki zam an se r is i ana l iz iy le bü tün f iya t la r ı ana l iz edip o iha lede yap ı lab i lecek en d üşü k fiyatı te sp it e tm iyor. Yani ta m a m e n f ik t i f b ir değ e r ve bu f ik t i f değer in a lt ında da bazı is te k l i le r in -K a n u n 'u n te rm in o lo j is iy le konuşay ım - avanta jl ı koşu lu , özgün lüğü veya e ko n o m ik l iğ in in o lab ileceğ in i söylüyor. Dolayısıy la, ö rne k v e r iy o ru m : 700 g ü n lü k iş sü res i olan b ir iha lede sadece aşırı d ü ş ü k te k l i f s o rg u la m as ınd a n k a çm a k üzere s ın ır değe rin a lt ın ın doğ rudan re dd ed i lm es i ka m u bütçes i açısından da çok ciddi r is k le r ortaya ç ıka rab i l i r . G erçekten böyle AR-GE ça lışm ası yapıp ve r im l i , e tk in çözüm y ö n te m le r i sunan is te k l i le r in gereks iz b iç im de dışarıda ka lm as ı r isk in i doğurab i l i r , bunu da hatırda tu ta l ım d e r im .

B i r konu da işin esasına g irm e m ese les i . Neden sadece ş e k l î konu la ra bakıyoruz? Bu, sadece ş e k l î konu la ra bakm a m ese les in i de 2010 yılında K am u İhale Genel Teb l iğ i 'ne biz i lk defa a ldık.2010 yı l ından önce K am u İhale K u ru lu ka ra r la r ın ı iz leyen le r ha t ır layacak la rd ır , gerçek ten de bunun esasına bakıyorduk. Yani bunun en t ip ik örneği, p e rso ne l ça lış t ı r ı lm as ına d a ir h izm e t a l ım la r ın d a k i g iy im bede lid ir . 2 l iraya g ö m le k o lu r mu, 3 liraya o lu r mu, 5 l iraya o lm az mı ta r t ış m a s ı bizi şuraya gö tü rdü ki bunun b ir nesne l sınırı yok. Köksa l üstadımızın söy led iğ i konudan ö rn e k v e re l im ; 1.500 tane m a lze m e 1 l iraya o lm az da ne kadara o lu r s o ru s u n u n net b ir cevabı yok. Bunu en iyi ü lkedek i m a l i m ü ş a v i r l ik m es leğ i b i l i r va rsay ım ından

66

Page 66: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

hareke t e t t ik ve h içb ir zam an da b ir m a l i m üşav ir in gerçekç i o lm ayacak be lge le r i imzalayacağı d u ru m u n u ta h m in e de m e d ik açıkçası. Dolayısıy la bunun ortaya çıkardığı b ir s o ru n d u r bu.

B i r d iğ e r nokta şu: B i r han ım e fend i söyledi,"Aşırı düşü k te k l i fe cevap ve rm eyen is tek l i le re b ir y a p t ı r ım sağ lans ın ." Evet, ge rçek ten de b ir is te k l in in ihale sü rec ine g ird iğ inde te k l i f in i he rhang i b ir yap t ır ım a m aru z ka lm adan geri çe keb i lm es in i m ü m k ü n kılan te k m eka n izm a aşırı d üşü k te k l i f m ekan izm asıd ır . Evet, bu tü r te k l i f le r in ger i çe k i lm e s in in önüne b ir set koyalım dedik, bunu biz de d ü ş ü n d ü k ama bu da b ir şeyin çözüm ü değil. H e rhang i b ir belge sunar, b i le rek aç ık lam a yapm az, te k l i f in i yine ger i çekeb il i r . Dolayısıyla çok u yg u la n a b i l i r b ir n ite l iğ i v a r gibi g e lm ed i bize.

Son b ir nokta şu: Yine Ocak 2017 'den sonra çok sık ta rtış ı l ıyor, "E fend im , te m in a ta ve te k l i f m ek tub u na bağladık, m a n ip ü la t i f te k l i f l e r ciddi b iç im de a r tab i l i r . " Biz, A ra ş t ı rm a G e l iş t i rm e Da irem iz le b ir l ik te EKAP'a g ir i len bütün te k l i f b ed e l le r in i ince liyoruz, kaç tane m a n ip ü la t i f te k l i f geliyor, iha le le rde ciddi b iç im de böyle b ir r is k ortaya ç ıkm ış mı diye. Şu anda iha le le rde , e l im izde kayda d eğ e r b ir ve ri yok yani, en azından m ese la , yüzde 5 düzeyinde böyle m a n ip ü la t i f t e k l i f le r v a r d iyemeyiz. Bu s o ru n u yaşayan ida re le re şunu m u t la ka h a t ı r la tm a k is te r im : B i r is tek l i sadece te k l i f m e k tu b u ve sadece geçici te m in a t m e k tu b u ve r ip yak la ş ık m aliye te veya yak la ş ık m a l iye t in %60'ına çok yakın te k l i f ve r iyo rsa bu davranışı K anun 'un 10 'uncu m addes in in (b) bendi çerçeves inde ihale kara r ın ı e tk i ley ic i davranış o lab il ir . Bunun m u t la ka d ikka te a lınm asın ı ö n e r ir im . Bu t ip y a p t ı r ım la r la karşı karşıya ka lı rsa is tek l i le r , bu davran ış la rdan da vazgeçm e eğ i l im ind e o lab i l i r le r .

D in led iğ in iz için te ş e k k ü r ede r im .

SERDAR GÜNBAY

T e ş e k k ü r ederiz ka tk ı la r ın ız için. İlave o la ra k belk i b ir konuyu y ine te k r a r edey im : Bu m a n ip ü la t i f te k l i f le re bu ka da r çok düşünce ene r j is i h a rca m ak be lk i b iraz gereks iz o lab il ir . Çünkü ded iğ im gibi s is tem in iş ley iş ine baktığ ım ızda -b e lk i bu çok b i l in m e d iğ i için bu kada r d ikka t çek iyo r a m a - s is tem in içer is ine g ird iğ in izde s is tem gerçek ten çok k ır ı lgan değ i l as lında. Dolayısıyla bunu b ir daha söy leyeyim . Tabii sınırı var, te k l i f sayısının ye te r l i m ik ta rd a yü kse k o lduğu d u ru m la rd a , az o lduğu d u ru m la rd a y ine be lk i bu kaygı çok ye rs iz değil.

SİNAN ÖZESEN -K İK İnce lem e Dairesi

Esasında b ir f iyat ya da b ir te k l i f s ın ır değerin üzer inde o lup aşırı düşü k o lm a m a s ın a rağm en ka lem bazında ve r i len f iya t la ra baktığ ımızda,1 k u ru ş gibi te k l i f l e r o luyor. G örünü rde aşırı düşü k değ i l ama ka lem e baktığ ım ızda ded iğ im gibi 1 k u ru ş u n ye r aldığı te k l i f l e r var. Be lk i ka lem bazında da b ir aşırı düşü k s o rg u la m as ı da yap ı lm as ına zem in h a z ı r la n a b i l i r m evzua t o la rak diye d ü şü n üyo rum .

KATILIMCI

A n a h ta r te s l im i g ö tü rü bedel iş o la rak ihaleye çıkılıyor. İhale aşam asında aşırı d ü ş ü k te k l i f s o rgu lam as ı , to p la m fiyat üzer inden yapı lıyo r ama b ir im f iyatlı iş lerde, öze l l ik le işin iha lesi yapı ld ık tan sonra bazı şe y le r değ işeb il iyor. B i l iyo ruz ki b ir im f iyatlı iş le r için uygu lam a projesi yapı lam adığ ı için b ir im f iyatlı çıkıyor. Dolayısıy la im a la t aşam asına geç i ld iğ i zam an proje d e ğ iş ik l ik le r i çok olası b ir d u ru m arz ediyor. Burada söz leşm e fiyatı iç inde u fak b ir ka lem olan b ir poz, uygu lam a aşam asında m ik ta r o la rak çok a r tab i l iyo r. Dolayısıy la poz poz aşırı düşü k so rgusu yapı lm adığ ında , kâ r ge t irecek k a le m in uygu lam a aşam asında a r tm as ıy la ihaleyi a lan f i rm a çok avanta jl ı d u ru m a geçiyor. Aslında bu b ir nevi haksız rekabete de sebep o lab il iyor.O yüzden, b ir im f iyatlı iş le rde, öze l l ik le yapım iş le r inde poz poz aşırı düşü k s o rg u sun u n yapı lm ası hususu ik inci b ir dev r im n ite l iğ inde k a ra r o la b i l i r KİK için diye d ü şü n üyo rum .

SERDAR GÜNBAY

T e ş e k k ü r ed iyoruz ancak şunu b e l i r tm e k te fayda var: Ded iğ in iz m ekan izm ayı zaten iş le teb i lecek b ir e n s t rü m a n ım ız ha l ihazırda mevcut. Bu husus, K am u İhale Genel Teb l iğ i 'n in 53 'üncü m addes inde ye r alıyor. Orada f iyat dışı u n s u r o la ra k g ö rü le b i le c e k k r i te r le r in arasında yak la ş ık m a l iye t in yapısı ile te k l i f in yapısının b irb ir in e u y u m lu lu ğ u n d a n bahsed iyoruz . Burada bah se t t iğ im iz şey şu as lında: Ded iğ in iz gibi, he rhang i b ir k a le m in iş p rog ram ında önde o lm ası veya hak ika ten de b iraz kârl ı b ir ka lem o lm ası d u ru m u n d a bunun gereğ inden fazla yü kse k f iyat ve r i l ip işin devamında yapı lacak, son la ra doğ ru yapı lacak, im a la t k a le m le r in e düşü k fiyat v e r i lm e s in in önüne geçecek b ir m ekan izm ayı f iyat dışı u n s u r o la rak ida re le r im iz koyabil iyor. B i ld iğ im kadarıy la K arayo lla rı bunu çok e tk in şek ilde ku llan ıyor. Devlet D em iryo l la r ı da son za m a n la rda ku l lan m a ya başladı diye ta h m in ed iyo rum , burada

67

Page 67: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

te m s i lc i le r i varsa yan ı l ıyo rsam düze lteb i l i r le r . S an ıyo rum kam u te m s i lc i le r im iz de burada, belk i o n la r da b ir şey sö y le m e k is te rle r.

M EHM ET ŞAM İL KAYALAK

Fiyat dışı unsu r la r , b ir im f iyat te k l i f ce tve l in in kendi iç indek i m an ipü lasyo n la r ın önüne geçti, ge rçek ten bunu ku l lan ıyo ruz ve çok m em n u nu z .

B en im b ah se tt iğ im konu ise fiyat dışı u n s u r la r gene lde b e l i r le n i rk e n yak la ş ık m a liye t i o lu ş tu ran ana k a le m le r için b e l i r le n iy o r ve b u n la r üzer inden hesap yapı lıyo r ve doğru olan da bu. A ncak aşırı d üşü k le rd e şöyle b ir şey var: Kalan %20 'den s o ru m lu o lm a d ık la r ı için o %20'ye çok düşük te k l i f l e r ve r iyo r la r : 1 ku ruş , 01 k u ru ş gibi. B un la r ın önüne g e ç e b i lm e k için de bu %20 için ayrı b ir şa r t konu lm as ı g e rek t iğ ine inan ıyorum . B en im ifade e t t iğ im o idi.

İLHAN AYTEKİN

Sayın Başkan ım , biz K a rayo lla rı o la rak 2014'te f iyat dışı u n s u r la r ı uygu lam aya başladık.G e ld iğ im iz noktada m an ipü lasyonu yüzde yüz ö n led iğ im iz i hem en hem en söy leyeb i l i r iz . Şu anda te k l i f le r im iz in ta m a m ı kendi iç inde be l l i b ir o randa g e l iyo r ve ö ze l l ik le söz leşm e uygu lam a aşam as ındak i b ir ta k ım kötü n iye t le r i ta m a m e n o r tadan ka ld ı rm ış durum dayız . Bu an la m d a başarı e lde e tt ik . Biz sadece %80'e değil, %20'ye de uygu luyoruz . % 85-90 m e r teb e s in de ka lem bazında, ka lana da kendi m antığ ı içe r is inde iş g rubuna b ö lm e k su re t iy le %100 k a le m le r in ta m am ına fiyat dışı u ns u r la r ı uygu luyoruz . O konuda da başarıl ı o ld u ğu m uzu söy leyeb i l i r im .

SERDAR GÜNBAY

Çok te ş e k k ü r le r İ lhan Bey. Hak ika ten güze l b ir haberd i.

KATILIMCI

Burada aşırı düşü k aç ık lam asında yaşanan b irçok p rob le m d en bahsed i ld i ö rneğ in , %80'i için aç ık lam a isteniyor, %20'si için is te n m iyo r veya S M M 'le r in ve Y M M 'le r in sunduğu b e lg e le r ne kada r güvenil ir , piyasa g e rç e k le r in i ne ka da r yansıt ıyor, bu ta r t ış ı ld ı . B iz im de önüm üze geliyor, biz de in c e le m e le r yapıyoruz.

Burada aşırı düşü k te k l i f aç ık lam ası d e ğ e r le n d irm e s in d e , söz konusu olan b ir işin o f iyata yapılıp yapı lam ayacağın ın d e ğ e r le n d ir i lm e s id i r . Burada esasında b ir r isk ana l iz i var. İs te k l i le r te k l i f le r in i sunuyor la r , daha

sonra aç ık la m a la r ın ı sunuyor la r . Burada idaren in yapm ış o lduğu b ir r is k d e ğ e r le n d irm e s i va r ama idare burada ne ka da r bu konuda ye tk in veya biz çok şe k i l u nsu r la r ın a bağ lam ış durum dayız . O r is k ana l iz i ne ka da r gerçekç i yapılıyor, bu da ta r t ışm a konusu.

Ben burada b ir öneri o la ra k y u r t dışında,A m e r ik a ve Japonya 'da uygu lanan kefa le t s igo rtas ı s is te m in in de ta r t ış ı lm a s ı gerek t iğ in i d üşü n ü y o ru m . Burada bu r is k ana l iz in i s igorta ş i rk e t le r i g e rç e k le ş t i r iy o r ve b ir te k l i f in o fiyata yapılıp yapı lam ayacağın ı d eğ e r le n d ird ik te n sonra is tek l iye te k l i f iy le b ir l ik te sunm as ı için bu ke fa le t s igo rtas ın ı veriyor. Bu şek i lde ida re le r b ir te k l i f i d e ğ e r le n d i rm e dışı b ırakıyorsa b irçok gerekçe b e l i r tm e veya d e ğ e r le nd irm e ye alıyorsa uygun o lm ayan b ir te k l i f i m i değ e r le nd irm e ye a lıyo r gibi tö h m e t a lt ında ka lm adan ihaleyi s onuç land ırab i l iyo r . Ben bu açıdan kefa le t s igo rtas ı s is te m in in de aşırı d ü ş ü k te k l i f d eğ e r le n d irm e s in d e d ü ş ü n ü lm e s i g e rek t iğ in i d ü şü n üyo rum .

SERDAR GÜNBAY

Katkınız için te ş e kk ü r le r . Kefa le t s igo rtas ı tab ii hak ika ten dünyanın b irçok ü lkes inde, daha çok Batı ü lke le r inde , öze l l ik le A m e r ik a ve Kuzey A m e r ik a 'd a ku l lan ı la n b ir s is tem . Am a o n la r tabii yüz y ı ld ır k u l la n ıy o r la r bu s is tem i. B iz im m ü ş a v ir l ik ve s igo r ta c ı l ık s e k tö rü m ü z ü n buna ne ka da r hazır o lup o lm adığ ı da bu noktada b iraz so ru işareti. S e rt i f ikasyon la b ir l ik te d ü ş ü n ü ldü ğ ün d e hak ika ten uzun vadede ciddi b ir çözüm noktası o lab il ir .

B uyu run e fend im .

İSM AİL ÖZKAN -TÜRKİNŞAA, Türk iye M ü te a h h i t le r Send ikası Yönetim K u ru lu Üyesi

Şu ana ka da r topa g i rm e k is te m e d im ama arkadaş ın söz le r iy le topa g irm e iht iyacını h isse tt ik .

Çok doğru b ir konuya p a rm a k bastı. Bakın, k ırk y ı l l ık m e s le k hayatımda şunu öğ re nd im : B i lm ek , yapab i lm eye ye tm iyor. Biz he r şeyi b i l iyo ruz ama yapam ıyoruz . Niye? D iğer o y u n c u la r fa rk l ı . O açıdan biz m ü te a h h i t le r kâğıt üzer inde h e r şeyi yaparız, bizi d is ip l ine edecek te k konu m a l i d is ip l ind ir . Bu da te m in a t s is tem id ir . Siz m ü ş a v ir f i rm aya yak laş ık m a l iye t in iz i te sp it e t t i r in , ondan sonra k im ne te k l i f ve r iyo rsa vers in , a radak i fa rk kada r te m in a t m e k tu b u n u da ge t irs in koysun, buyu rsun yapsın. He rkes k u r t u lu r bu işten. T e şekkü r e de r im .

68

Page 68: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

GÜLBERK DAĞDELEN -Avuka t

M erhaba la r . Önce l ik le çok b i lg i len d ir ic i b ir su n u m d u , te ş e k k ü r eder iz herkese. Ben gene lde hep m asanın d iğ e r ta ra f ında o lu yo ru m , bu nedenle fa rk l ı b ir so runa d e ğ in m e k is te r im .

B i r ihale sü rec inde , aşırı düşü k te k l i f aç ık lam ası is tend ik ten sonra d iğ e r is te k l i le r in ş ikâyeti söz konusu o luyor. A ncak bu ş ikâye tin söz konusu o lm as ı d u ru m u n d a biz aşırı d ü ş ü k te k l i f le r i ince lem e fı rsa tın ı yaka layam ıyo ruz ne yazık ki ve bu neden le daha havadan b ir i t i razen ş ikâyet d i lekçes iy le başvuruyoruz . K am u İhale K u ru m u da bu d u ru m da , "B iz resen ince lem iyo ruz ." d iyerek reddediyor. As lında burada b ir şe f fa f l ık i lkesine, i ş le m le r in in şe ffa f o lm as ı i lkes ine b ir ayk ır ı l ık söz konusu değ i l m id i r? Siz ne d ü ş ü n ü rsü nü z? Ö ne r im : Bu aşırı d ü ş ü k te k l i f le r in d iğ e r is te k l i le r le de paylaşı lm asıd ır .

T e ş e k k ü r ede r im .

KATILIMCI

Bu konuda zaten ihale kom isyon la r ı , yapm ış o ld u k la r ı d e ğ e r le n d i rm e le r in tü m ayrıntısın ı ihale kom isyon ka ra rına y a zm a k ve tü m is tek l i le re g ö n d e rm e k zo rundad ır la r . Dolayısıy la e lenen f i rm a n ın hangi g e re kçe le r le e lend iğ i hususunun g iz l i l iğ i söz konusu değild ir.

GÜLBERK DAĞDELEN

Şöyle: E lenen f i r m a la r değil, ihale üzer inde kalan f i rm a n ın aşırı d üşü k te k l i f in in uygun o lmadığını düşünen b ir d iğ e r is tek l i gibi d ü ş ü n m e k gerek ir . S o ru m u bu şek i lde değ e r le nd ir in .

KATILIMCI

Onun sonu yok ama Başkan ım .

SERDAR GÜNBAY

yok. O n lar la çok zıt b ir uygu lam a değ i l as lında ve o n la r da b ir ş ikâyet in ince le n eb i lm e s i için iddianın başlangıcı ile idd ianın ta lep ile son landığ ı nokta a ras ındak i patikayı g ö rm e k is t iy o r la r ki ince leyecek idari m aka m veya m ah ke m e - h e r neyse- o patikayı ta k ip ede rek gerçek ten ş ikâyet haklı b i r noktada mı, değ i l m i ince le ye b i ls in le r nok tas ında la r . Bunu bu şek i lde a ç ık layab i l i r iz sanır ım .

SERDAR GÜNBAY

Tüm ka tı l ım c ı la ra çok te ş e k k ü r ed iyoruz hem s iz le re hem de konuşm ac ı la r ım ıza . S em pozyum un gerçek ten dolu dolu geçen b ir inc i gün ü nü n sonuna g e lm iş bu lunm ak tay ız . Değerl i ka tk ı la r ından ve pay laş ım la r ından ö tü rü tü m o tu ru m başkan la r ına ve p ane l is t le re te ş e k k ü r le r im iz i sunuyoruz .

Evet, çok doğ ru . B ir inc is i , nerede duracağız, onun sonu yok. İk incis i, bence b iraz daha önem lis i , as lında bunu uygulayan sadece biz değil iz . Bu ö ze l l ik le Avrupa B ir l iğ i Kom isyonu ve OECD'nin düzen led iğ i to p la n t ı la rd a yaptığ ım z iya re t le rde öze l l ik le s o rd u ğ u m b ir konuydu, cevabını a lm a k is ted iğ im b ir konuydu. Orada da e d ind iğ im b i lg i le r ışığında s ö y lü yo ru m : Avrupa Ada le t Divanı İ lk Derece Başvu ru K u ra l la r ı diye b ir d o kü m an var. Tam b iz im K u ru l ka ra r la r ın d a bahsed i len g e re kçe le r in b irçoğu orada prens ip o la ra k ko yu lm uş ve on la rda da b iz im gibi b ir g iz l i l iğ i a ş a b i lm e le r in i sağ layacak b ir e n s t rü m a n

69

Page 69: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

5 ARALIK 2017 KONFERANS SUNUMLARI

BEŞİNCİ OTURUMM

Fiyat Farkı Uygulamalarının Değerlendirilmesi

O turum Başkanı ve Konuşmacı - Eren ToprakK am u İhale K u rum u Kam u İhale Uzmanı

Lem an KeskinU laştırm a D en izc ilik ve Haberleşm e Bakanlığı A ltyapı Yatırım ları Genel M üdürlüğü (AYGM) M üşaviri

M ustafa M uratSağlık Bakanlığı Sağlık Yatırım ları Genel M üd ü r Yardımcısı

M ustafa B ild ikİs tanbu l B üyükşeh ir Belediye B aşkanlığı P lan Proje ve Yatırım Daire Başkanlığı Kesin Hesap Şube M üdürü

Em re GencerTürkiye A s fa lt M ü te a h h itle ri D erneğ i (ASMÜDİ Yönetim K u ru lu Üyesi

Fatih Kölm ekE nerji Piyasası Düzenlem e K u ru m u (EPDKİ E le k tr ik Piyasası Daire B aşkanlığı Grup Başkanı

Fazıl CoşkunAYDEM E le k tr ik F irm ası Tem silcisi

Soru-C evap Bölüm ü

70

Page 70: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

EREN TOPRAK

T e ş e k k ü r ed iyo rum . Ben de herkese K u ru m u m adına te k ra rd a n hoş ge ld in iz d iyo rum .

Bugün bu o tu ru m d a , f iyat fa rk ın ı konuşacağız. B ir avanta jım ız, b ir de dezavanta jım ız v a r o tu ru m u açarken . Avanta jım ız şu: Sabah o tu ru m la r ı h e r zam an iy id ir yani herkes d inç olur, a lg ı ları açıktır, y o rg u n lu k yok tur . Dezavanta jım ız da şu: Organizasyon K om ites i bize böyle b ir konuyu 6 k iş iy le k o n u ş m a k için 75 dakika verd i. Gerçi Daire Başkan ım ız la paza r l ık e tt ik , b iraz uzatma a la b i l i r iz belk i. Am a konuyu o lab i ld iğ ince ko m p a k t b ir b iç im de, ö ze l l ik le so ru n a lan la r ı çerçevesinde ele a lm ayı düşünüyoruz .

Ş imdi, şöyle b ir g ir iş yapa lım is te rsen iz : Konuya iki so ru s o ra ra k baş laya lım . B ir inc i so ru m u z , "Fiyat fa rk ı ned ir? " so rusu . Bu so ru n un yanıtı as lında basit. S öz leşm en in iki ta raf ın ı yani hem idareyi hem yük len ic iy i m a l iye t en f lasyonundan ve bazı yasa l a r t ış ve e ks i l iş le rden koruyan söz leşm e bede lin i uya r lam a m ekan izm as ı o la rak ta n ım la ya b i l i r iz .Yani sadece yü k le n ic i ta ra f ına değil, idare ta ra f ına da iki ta ra f l ı iş leyen b ir m eka n izm a da n bahsediyoruz .

Peki, "F iyat fa rk ı ne değ i ld ir? " ik inc i s o ru m u z da bu o lsun. Fiyat fa rk ı, ihale aşam asında d ers ine iyi ça l ışm a m ış m ü tea h h id i söz leşm e aşam asında koruyan b ir m eka n izm a değild ir . Dolayısıy la iyi ça lış ı lm a m ış fiyat te k l i f le r i söz leşm e aşam asında so ru n ç ıkarıyorsa bu so runu , öze l l ik le m a l iye t le rde n kaynak lanan s o ru n u fiyat fa rk ı m ekan izm as ıy la aşamazsınız.

Ş imdi, biz f iyat fa rk ın ı, ihale mevzuatım ız ın içe r is inde on beş y ı l l ık uygu lam a deney im den bah se t t ik K am u İhale Kanunu ile i lg il i . Am a fiyat fa rk ın ın ta r ih çe s in e baktığ ım ızda b iraz daha eskiye g ideb i l i r iz . Öze ll ik le Tü rk iye 'de m a k ro ik t isad i an la m d a en f lasyonu konuşm aya baş ladığ ım ız zam andan i t iba ren - k i aşağı yuka r ı 1970'l i y ı l la ra te k a b ü l e de r - ihale m evzuatın ın içer is ine fiyat fa rk ı k a ra rn a m e le r in in g ird iğ in i görüyoruz . Daha sonradan , öze l l ik le 1980'l i y ı l la rda, bu en f lasyonun çok daha ciddi b ir ik t isad i so ru n hâ l ine ge ld iğ inde, f iyat fa rk ı k a ra rn a m e le r in in daha fazla b iz im ihale uygu la m a la r ın ın içer is ine g ird iğ in i göz lem liyo ruz . N i te k im 1988 yılı K a ra rn a m e s i bu an lam da ö nem lid ir .

2002 yıl ında K am u İhale S ö z le şm e le r i K anu n u 'n un 8 ' inc i m addes iy le b ir l ik te hazır lanan b ir f iyat fark ı,

b ir değil, üç tane fiyat fa rk ı -m a l , h izm e t ve ya p ım - iç in uygu lanan ka ra rn a m e le r .

B un la rd a n sonra da 2013 yıl ında en son şu anda u ygu lanm ak ta olan ka ra rn am e le r , b iz im böyle gene l i t ibarıy la bu m evzua tla i lg i l i ta r ih i g e l iş im im iz i göster iyor.

Şunu söy leyeb i l i r iz : Fiyat fa rk ı m ekan izm as ı söz le şm e n in iki ta raf ın ı söz leşm e bede lin in uya r lanm as ı konusunda nası l ça lış t ır ır? Burada iki tane te m e l p a ra m e t re m iz va r as lında. Bugün, özü it ibarıy la , bunu konuşacağız. Bu iki te m e l p a ra m e t re le rd e n b ir tanesi, işin y ü rü tü lm e s i s ıras ındak i m a l iy e t le r in a ğ ır l ık ka tsayı la rıd ır . Bu a ğ ı r l ık ka tsayı la rı ö rneğ in , yapım işi iha le le r inden bahsed iyorsak dem ird ir , ç im en todu r , ağaç ü rün le r id i r , a ka ry a k ı t t ı r ve bun la r ın tesp it e d i lm es i. İk incis i de bu ağ ı r l ık ka tsayı la r ına bağlı yapı lan im a la t la rd a k i f iyat değ iş im endeks le r id ir . Dolayısıy la e ğe r b ir f iyat fa rk ı m ekan izm as ında bü tün b ir söz leşm e için değ i l de belk i de he r hak ediş dönem i için doğ ru ağ ı r l ık ka tsayı la rın ı b i l iyo rsak yani m a l iye t le re n e le r in g ird i o lduğunu doğru b ir b iç im de b i l iyo rsak ve doğru endeks le r i te sp it e tm iş s e k h iç b ir yü k le n ic in in veya h içb ir ida ren in -a lt ın ı ç ize rek k u ra l o la rak d iye l im - k u ra l o la rak fiyat fa rk ı m eka n izm a s ın da n ş ikâyet e tm es in i bek lem ey iz . Am a 2013 yıl ından sonra dahi -k i biz 2002 y ıl ından 2013 yılına kada r da fiyat fa rk ı m eka n izm a la r ıy la i lg i l i ö ne m li s o ru n la r la karşı karşıya ka ld ık - te k ra rd a n ta le p le r devam ett i bize. Bu ta le p le r nerede daha fazla yoğun laş tı? "B u ra d a k i ağ ı r l ık ka tsayı la rı hiç b e l i r le n m e m iş veya doğru b e l i r le n m e m iş " noktas ında ortaya çıktı. İk inc is i ise f iyat endeksi yani bu a ğ ır l ık ka tsayı la rın ı çarp tığ ım ız, bizde yü k le n ic i veya idare leh ine fiyat d e ğ iş im le r in i ortaya koyacak olan e n d e k s le r doğru e n d e k s le r değil.

Ş imdi, biz bu sem pozyum da iki gün boyunca biraz da şunu yapmaya ça lış t ık açıkçası, biz bu mevzuatı haz ır la rken K am u İhale K u ru m u o la rak hangi g ü d ü le r le hareke t ed iyoruz? Bu ö nem li . Ş imdi, biz ö ze l l ik le 2013 k a ra rn a m e le r in d e ida re le re i lk on y ı l l ık uygu lam a deney im inde so run olan a la n la r la i lg i l i bazı ta k d ir ye tk is i tanıyan a la n la r g e l iş t i rd ik . Ö rneğin, şu çok e le ş t i r i le n b ir konu idi: Ded ik ki he r b ir hak ediş d önem inde aynı m ik ta rd a yani ihale d oküm an ında be l i r le ne n sab it m ik ta r la rd a im a la t yapı lm ıyor. Dolayısıy la biz de ida re le re ded ik ki "H e r b ir d ö n e m s e l o la ra k fa rk l ı a ğ ır l ık katsayı ları b e l i r le yeb i l i rs in iz . "

71

Page 71: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Bunun dışında, ö rneğ in endeksler, a l t e ndeks le r in b e l i r le n m e s i konusunda bazı e le ş t i r i le r vardı. Biz burada idare le re , öze l l ik le Yapım K a ra rn a m e s i 'n d e o endeks ta n ım la r ın ı hatır layın ız lü t fen, o lab i ld iğ ince genişt ir , bun la r ın ku l lan ı lm as ı yönünde bazı ta k d i r ye tk i le r i tan ıd ık . Bunun dışında, belk i k a ra rn a m e n in m uhafaza ett iğ i o endeks b e l i r le nm e yen hâ l le rde yap ı lacak gene l endeks uygu lam asın ın du rm a s ı k a ra rn a m e için b ir e leş t i r i noktası o lab i l i rd i . Hâlâ d u ru y o r ve uygu lam ada so run yaratıyor. Bunun da önem li o ld uğunu söy leye l im .

Dolayısıy la bu end e ks le r in b e l i r le n m e noktasında g ideceğ im iz te k b ir ad res vardı aslında k u ra l o la rak , bu adres de Tü rk iye 'de kanun la k u ru lm u ş ve gene l f iyat düzey le r in i b e l i r l i s e p e t le r içinde b e l i r le m e ye tk is i bu lunan Türk iye İs ta t is t ik K u ru m u d u r . Biz Türk iye İs ta t is t ik K u ru m u n u n e nd e ks le r in i ku l la n d ık am a sek tö rd e n a ld ığ ım ız ger i d ö n ü ş le r bu end e ks le r in b e l i r l i d u ru m la rd a , b e l i r l i s e k tö r le rd e doğru f iyat d eğ iş im le r in i yansıtm adığ ı yönündeydi. Eğer endeks doğru fiyat d e ğ iş im le r in i yans ı tm ıyo rsa burada so ru n çok da k a ra rn a m e d e d e ğ i ld ir as lında. Bu se pe t le r in o lu ş u m m eka n izm a la r ıy la i lg il i bazı so ru n la rd a n b a h s e tm e k g e re k i r diye d üş ü n ü y o ru m . Mesela, y ine kam u ihale m evzuatında yak la ş ık b ir inc i uygu lam a yıl ına yak laşan b ir d e ğ iş ik l ik oldu b i l iyo rsunuz , uygu lay ıc ı la r fa rk ındad ır . Para b ir im i c ins inden sadece T ü rk L irası ile te k l i f a lm a m ekan izm as ına geçt ik . Dolayısıy la a r t ık ida re le r döviz üzer inden te k l i f a lam ıyor. D u ru m böyle iken sek tö rden , b izden döviz üzer inden te k l i f a lm a o r tadan ka lk tı ve biz k u r r isk in i de üs t lend ik , ama f iyat fa rk ı m ekan izm as ı k u r r isk in i ya ns ı tm ıyo r e le ş t i r i le r i geldi.

Bu e le ş t i r i le re K am u İhale K u ru m u o la rak te o r ik açıdan baktık, bunun b ir so ru n o lm asın ı b e k le m e d ik açıkçası. Neden? Çünkü kurdan dolayı herhang i b ir m a l iye t g ird is inde b ir fa rk l ı la ş m a , a r t ış ya da e ks i lm e varsa bunun TÜİK endeks le r i ta ra f ından yans ıt ı lm as ın ı bek led ik . Am a sek tö rden geri dönüş bu çerçevede o lmadı.

Dolayısıy la bu so ru n a lan la r ı bize ge ld iğ inde nası l ç ö z ü m le r b u lab i leceğ im ize kafa y o rd u k ve hâlâ yorm aya devam ediyoruz. Tabii önem li b ir te m e l i lke var, f iyat fa rk ı m ekan izm asıy la i lg il i . B i l iyo rsunuz , 4735 sayılı K a nun 'un 8 ' inc i m addes inde b e l i r t i le n te m e l i lken in ö nem li b ir i lke o lduğunu düşünürüz , "H erhang i b ir söz leşm ede fiyat fa rk ına i l işk in b ir usu l

d üze n le nm işse söz leşm e im za land ık tan sonra bu usu l değ iş t i r i le m e z ." Bunun sağladığı çok ö ne m li b ir y a ra r var, bu y a ra r şu: K am u İhale K a nu n u 'n un 5 'inc i m ad d es indek i eşit m u a m e le i lkes in i sağ lar. Neden? Çünkü e ğe r herhang i b ir is tek l i sö z le şm e n in y ü rü tü lm e s i aşam asında ek f iyat fa rk ı a lacağını b i l iyo r ise o radak i te k l i f v e rm e güdüsü değ işeb il i r . Dolayısıy la siz ek fiyat fa rk ı k a ra rn a m e le r iy le veya buna i l işk in işte, d iye lim ki h ukuk i im kân varsa, idari iş le m le r le bunu değ iş t ird iğ in izde o işin ihale aşam asında te k l i f ve ren is tekl i , "Ben bunu b i lm iy o rd u m " diye e leş t i r i konusu yapab il ir . Dolayısıy la biz, K am u İhale K u ru m u o la ra k da kanun i z o ru n lu lu k o la rak da bu i lkeyi m uhafaza e tm e k du rum unday ız . Zaten uygu lam a deney im i boyunca da burada sadece b ir ya da iki tane is t isnası o ldu.

Bu çerçevede şu so ruyu s o ra ra k değerl i ko nuşm ac ı la ra söz v e rm e k is t iyo rum . Gerçekten de söz le şm e n in imza land ığ ı dönem de veya is te k l i le r in te k l i f ve rd iğ i ihale ta r ih i i t ibarıy la te k l i f haz ır lam a güdüsünü e tk i leyen te m e l e kon o m ik p a ra m e t re le rd e veya d iğe r bazı f i i l i koşu l la rda d e ğ iş m e le r o lm u ş o lab il ir . Bu çok ciddi b iç im de is te k l i le r in irade beyan la r ındak i iş lem te m e l in i o r tadan ka ld ırab i l i r . Bunun çözüm ü fiyat fa rk ı m ıd ır? Aslında biz K am u İhale K u ru m u o la rak bunun çözüm ü nü n sadece fiyat fa rk ı o lmadığını düşü n üyo ruz ve burada 2016 yıl ında asgari ü c re t tek i çok ciddi değ iş im sonras ında , öze l l ik le h izm e t a l ım la r ınd a yaşanan s o ru n la rd a n sonra b ir düzen ley ic i ka ra r la söy ledik , ded ik ki: "B iz im K am u İhale S ö z le şm e le r i K anunu 'nda f iyat fa rk ı dışında b ir söz leşm e uya r lam a m ekan izm as ı yok am a S ö z le ş m e le r K a nu n u 'n un 36'ncı m addes i d iyo r ki: ‘H ü kü m yoksa B o rç la r Kanunu 'na g id in ' biz de B o rç la r Kanunu 'na g ide rek e ğe r b ir aşır ı ifa güç lüğü va r ise veya B o rç la r K a nu n u 'n un 480 ' inc i m addes i çerçevesinde b ir eser sö z leşm es inde iş lem te m e l i çö km üşse ta ra f la r h âk im den söz leşm e bede lin in uyar lanm as ın ı is teyebil ir ." N i te k im 2016 y ı l ındak i bu asgari ü c re t tek i yüzde 30 a r t ış bunun t ip ik b ir ö rneğ iyd i. B en im ak lım a gelen, a ram ızda bu idareden te m s i lc i va r mı b i lm iy o ru m am a Kocaeli B ü yü kşe h ir Be lediyes i Başkan lığ ı p e rso ne l ça lış t ı r ı lm as ına dayalı h izm e t a lımı iha le le r in de bu uyar lam ayı h âk im de n istedi ve hâk im bu uyar lam ayı yaptı. Gerek yü k le n ic i adına gerekse idare adına so ru n o aşam ada çö zü lm üş oldu. Am a halen de f iyat fa rk ı ka ra rn a m e s in in ve m evzuatın ın g e l iş t i r i lm e s i gereken bazı yö n le r i o lab il ir .

72

Page 72: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Şimdi, bu gene l çerçeveden sonra ben izn in iz le değe r l i ko nuşm ac ı la ra söz hakkı ve receğ im .D iğer o tu ru m la rd a da o lduğu üzere, o lab ild iğ ince faydalı o lan so ru -ce va p k ısm ına da süre ta n ım a k açısından değerl i ko nuşm ac ı la ra o na r dak ika süre ve receğ im ve bu süreye uym a la r ın ı is teyeceğim .

K o nu şm ac ı la r ım ız : Sayın Lem an Kesk in, Sayın M ustafa B i ld ik ve Sayın Em re G encer bize ağır l ık l ı o la ra k a ltyapı s e k tö rü n d e n söz edecekler.

Sayın M ustafa M ura t, Sağ lık Y a tır ım lar ı Genel M üd ü r lü ğ ü n d e n , daha ziyade üstyapı ya t ı r ım la r ın d a n söz edeceğin i ta h m in ed iyorum .

Sayın Fatih K ö lm ek , Enerj i Piyasası D üzen lem e K u ru m u n d a , aslında kend is i doğ rudan b ir f iyat fa rk ı uygulayıcısı değ i l am a öze l l ik le son dön e m le rde o ldukça s ık ta r t ış t ığ ım ız e le k t r ik a l ım la r ında , ene r j i a l ım la r ınd a fiyat o lu şum m eka n izm a s ın da n san ıyo rum bize gene l bazı b i lg i le r ve recek.

Ben ş im d i sözü Sayın K esk in 'e b ırak ıyo rum ; b uyu runuz e fend im .

LEMAN KESKİN

Saygıdeğer b aşka n la r ım , değerl i ka t ı l ım c ı la r ; k u ru m u m ve şahs ım adına hepiniz i saygıyla se lam lıyo r, hoş ge ld in iz d iyo rum .

Ayrıca bu s e m p o zyum u düzen leye rek b iz le r için çok faydalı o lan b ir bilgi a lışver iş i o r tam ın ı sağ lad ık la r ı için de Kam u İhale K u ru m u n a ve TOBB'a te ş e k k ü r e de r im .

4734 sayılı K am u İhale K a nu n u 'n un "İha le ve ön y e te r l i l i k d oküm an ın ın içer iğ i ve idari ş a r tn a m e d e y e r a lm as ı zo ru n lu h u s u s la r " baş lık l ı 27'nci m addes in in (s) f ık ras ı ile 4735 sayılı K am u İhale S ö z le şm e le r i K a nu n u 'n un "S öz leşm ede ye r a lm as ı zo ru n lu h u s u s la r " başlık lı 7 'nc i m addes in in (g) f ık ras ında, söz leşm e konusu iş le r iç in ödenecekse f iyat fa rk ın ın ne şek i lde ödeneceği h ü k m ü ye r a lm ış , y ine K am u İhale K u ru m u n u n ik in c i l mevzuat ça l ışm a la r ı a rasında y e r a lan "Yapım iş le r ine ait t ip söz leşm e tas lağ ın ın f iyat fa rk ı ödenm es i ve hesap lanm as ı ş a r t la r ı " baş lık l ı 14 'üncü m addes in in 14/2 f ık ras ın ın a lt aç ık lam asında ise,

1- İdare sö z le şm e n in y ü rü tü lm e s i s ırasında fiyat fa rk ı hesap lanm asın ı ö n g ö rm ü y o r ise m adde m e tn in e 14/2 f iyat fa rk ı h esa p la nm a yaca k t ı r yazacaktır . A ncak m ü c b i r se b e p le r veya idareden kaynak lanan n ed e n le r le sü re uzatımı v e r i lm e k su re t iy le sü ren in uzatı lm ası hâ l inde f iyat fa rk ı ödenm es i ö n g ö rü lm e s i düşü n ü lüyo rsa y ü rü r lü k te olan f iyat fa rk ına i l işk in esas la r ın "Fiyat fa rk ı

ödenm es i ö ng ö rü lm eye n iş le r" başlık lı 9 'uncu m adde kapsam ına göre de bu m addede düzen lem e yapı lm as ı is tenm iş t ir .

2- İdare, söz le şm e n in y ü rü tü lm e s i sırasında f iyat fa rk ı hesap lanm asın ı ö n g ö rü yo r ise m adde m etn ine , 14/2 f iyat fa rk ı hesa p la na ca k tı r yazacaktır . Ayrıca, idare ta ra f ından te k ra r y ü rü r lü k te olan f iyat fa rk ı uygu la m a la r ın a ait d ü z e n le m e le r i burada yapacaktır .

Yine 4735 sayılı K am u İhale S öz leşm e le r i K a nu n u 'n un "F iyat fa rk ı v e r i le b i lm e s i" başlık lı 8 ' inc i m addes i de "Sözleşme tü rle r in e göre fiya t fa rk ı ve rileb ilm es ine ilişk in esas ve u su lle r i tesp ite Kam u İhale K u rum unun te k lif i üzerine B akan la r K u ru lu ye tk ilid ir.

S özleşm elerde y e r alan fiya t fa rk ına iliş k in esas ve usulle rde sözleşm e im za landık tan sonra d eğ iş ik lik yap ılam az." h ü k ü m le r i ye r a lm ak tad ır .

Yukarıda y e r a lan m adde m e t in le r i de d ikka te a lındığında, ge rek 4734 sayılı K am u İhale K a nu n u 'n un gerekse 4735 sayılı Kam u İha le le r i S öz le şm e le r i K a nu n u 'n un söz leşm e konusu iş le r iç in f iyat fa rk ı v e r i l ip ve r i lm eyeceğ ine yöne l ik b e l i r le m e yapm a ye tk is in i, ihaleyi g e rçe k le ş t i rece k ida re le re b ıraktığ ın ı g ö rm ek tey iz . Bu yetk i de uygu lam ada aynı n i te l ik ve benzer m a l i ve te k n ik ö ze l l ik le r i taşıyan yapım iş le r i için b ir kısım ida re le r in sö z le şm e le r in de , "F iyat fa rk ı hesap lanm ayacak tı r . " şek l inde , b ir kısım ida re le r in ise "F iyat fa rk ı hesap lanacak tır ." şek l inde d ü z e n le m e le r ya pa rak fa rk l ı d u ru m la r ın ortaya çıktığını g ö rm ek tey iz . Bu fa rk l ı u ygu lam a la r ı o r tadan k a ld ı rm a k ve aynı zam anda da yük len ic i f i rm a la r ın daha gerçekç i te k l i f v e re b i lm e le r in e im kân s a ğ la m a k yönünden, söz leşm e sü res i ve yak la ş ık m a liye t bede line bak ı lm aksız ın i lg il i kanun la r , idari ş a r tn a m e le r ve söz le şm e le rd e g e rek l i d e ğ iş ik l ik le r ve d ü z e n le m e le r ya p ı la rak sö z le şm e konusu iş le r için f iyat fa rk ı hesap lanm as ın ın zo ru n lu hâle g e t i r i lm e s i k u ru m u m u z gö rüşüdür .

Yine, y ü rü r lü k te bu lunan fiyat fa rk ına i l işk in esas la r ın "U ygu lam a esas la r ı " baş lık l ı 6'ncı m addes in in ik inci f ık rası, "Fiyat fa rk ı uygulanan iş le rde zo ru n lu neden le r dışında hak ed iş le rin uygulam a ayından s o n ra k i ayın ilk beş iş günü içeris inde ve uygulam a ayına a it endeks le r b e lli o lduktan sonra düzen lenm esi esastır. Uygulam a ayına a it endeks le r be lli o lm adan hak edişin düzen lend iğ i hâ llerde fiya t fa rk ı hesabı hak edişle b ir lik te yapılm az,

73

Page 73: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

uygulam a ayına a it endeks le r be lli o lduktan sonra ayrıca hesap lanır." h ü k m ü ye r a lm ak tad ır . Bu h ü k ü m gereğ ince y ı lsonu it ibarıy la a ra l ık ayının son gün le r ind e yapı lan hak ed iş le rde, a ra l ık ayına ait e n d e k s le r bell i o lm adığ ı için f iyat fa rk ı hesabı ya p ı la m am ak tad ır .

Yeni yılda ise ö de n ek le r in aç ı lm a d u ru m u n a göre hak ediş d üze n le m es in in şubat, m a r t ayına te k a b ü l e tm es i nedeniy le a ra l ık ayına ait fa rk ın ı a lam ayan y ü k le n ic i le r m a ğ d u r d u ru m a düşm ek te , öte yandan a ra l ık ayına a it f iya t fa rk ın ı ödeyemeyen id a re le r im iz de y ı l l ık ödeneği d o ld u ra m a m a r isk iy le karşı karşıya ka lm ak tad ır . Uygu lam adak i bu o lu m s u z lu ğ u o r tadan k a ld ı rm a k adına, f iyat fa rk ına i l işk in esas larda im a la t yapı lan aya ait end e ks le r in bell i o lm adığ ı d u ru m la rd a b ir önceki aya ait end e ks le r le f iyat fa rk ı hesap lanm asın ın ya p ı la b i lm e s ine im kân sağlayan b ir d üze n lem en in yapı lm ası ge re km ek te d ir .

Yine, b i l ind iğ i üzere, y ü rü r lü k te bu lunan fiyat fa rk ına i l işk in esas la r ın fiyat fa rk ı hesabına ait m adde 5'te, T ü rk parası c ins inden söz leşm eye bağ lanan yapım iş le r ine i l işk in f iyat fa rk ı fo rm ü lü ve r i lm iş t i r . F o rm ü lde a, b1, b2, b3, b4, b5 ve c10 o la rak a ğ ır l ık o ran la r ı te m s i l katsayı ları ye r a lm ış t ır .

M etro inşaa t la r ı gibi iş le rde işe ait yak laş ık m a l iye t in yüzde 20'si o ranında ta m a m e n dövize endeks l i - y u r t d ışından i th a l - im a la t la r ye r a lm ak tad ır . Bu d u ru m d a olan iha le le r im izd e ve y ı l la ra sâri iha le le rde y ü k le n ic i le r f iyat te k l i f i v e r i rk e n döviz k u ru n d a k i g e l işm e le r i ya da o las ı l ık la r ı ta h m in e d e m e d ik le r i için abartı l ı te k l i f l e r s u n m a k ta d ı r la r . Bunun da y ine önüne ge ç m e k açısından yukarıda taş ım a fo rm ü lü n e ve döviz sepe t ine endeksl i b ir sab it katsayı ve e n d e k s le r konu lm as ı iyi o lacaktır .

T e ş e k k ü r ede r im .

EREN TOPRAK

Biz de Lem an Hanım 'a bu değerl i ka tk ı la r ı için çok te ş e k k ü r ediyoruz. Gerçekten, öze l l ik le p ra t ik uygu lam a çerçevesinde yaşanan so run la r , K am u İhale K u ru m u için gerçek ten önem li . Öze ll ik le bu ara lık , ocak d önem inde b ir önceki endekse göre uygu lanm ası m ese les in i olası b ir f iyat fa rk ı k a ra rn a m e s i d e ğ iş ik l ik d önem inde d e ğ e r le n d i rm e m iz gerekeb i l i r .

MUSTAFA MURAT

Sayın Başkan, d eğe r l i ka t ı l ım c ı la r ; hepiniz i B akan lığ ım ve şahs ım adına saygı ve sevgiyle

s e la m lıyo ru m .

K am u İhale K u ru m u n u da böyle b ir sem p o zyum u düzen led iğ i için gerçek ten te b r ik ed iyo rum . Hani böyle b ir şeye iht iyacım ız vardı ge rçek ten . Katı l ımcı sayısının da azlığı ama n ite l iğ i de göz önüne alınd ığ ında bence başarıl ı b ir sem p o zyum o la rak devam ediyor.

Ben mevzuata fazla g irm eyeceğ im , sadece ö n e r i le r k ısm ıy la i lg il i d e ğ iş ik l ik le r i söy leyeceğ im .

Ş imdi, f iyat fa rk ı v e r i l ip ve r i lm eyeceğ i hususu ida re le r in in is iya t i f ine b ırak ı lm a m a lı , he r söz leşm e için hesap lanm as ı zo ru n lu hâle g e t i r i lm e l id ir .Niye böyle bu? Ş imdi, b ir k u ru m var, "F iyat fa rk ı v e r i le c e k " diyor, b ir k u ru m var, "V e r i lm eyecek" diyor, b ir k u ru m va r ocak ayında ihaleye çıkıyor, d iyo r ki "N as ı l o lsa şubat, m a r t gibi y e r te s l im i yapar, işe devam eder. Buna fiyat fa rk ı v e rm e ye l im . Nası l o lsa yıl iç inde b itecek." diyor. B i r başka k u ru m , belk i aynı n i te l ik te b ir işi yapan başka b ir k u ru m da "B iz f iyat fa rk ın ı koyalım buraya." diyor. Fiyat fa rk ı ve r i l ip v e r i lm e m e s in in -yani bunun belk i de i rd e le n m e s i laz ım - te k l i f le r i nası l e tk i led iğ ine as lında b a k m a k lazım. Sanki f iyat fa rk ı ve r i len te k l i f l e r çok daha mı ucuz te k l i f l e r oluyor, daha mı aşağı te k l i f l e r g e l iyo r yani yak laş ık maliye te göre d iye lim . Yoksa f iyat fa rk ı ve r i leceğ i ö ngö rü len te k l i f l e r daha mı avanta jl ı o luyor? Bence bunun b ir fa rk ı yok. B iz im y ü k le n ic i le r im iz in bu işe te k l i f v e r i rk e n bence bunu çok da göz önüne a la ra k te k l i f v e rd ik le r in i d üş ü n m ü y o ru m , ina n m ıyo ru m da. Bunun p ra t ik l iğ i de yok zaten.

Ş imdi, m evcu tta b ir fo r m ü l var, bu fo rm ü ld e değeri 0,90 olan b ir B b ir katsayısı var. N o rm a l f iyat fa rk ın ı hesap lıyo rsunuz, bu f iyat fa rk ın ı sonra 0,90'la çarp ıp %10 o ranında düşü rüyo rsun u z . Neden? 0,90'ın an lam ı ned ir? Mesela, niye böyle b ir katsayı va r? 0,90 katsayısının bence ka ld ır ı lm as ı lazım. M adem ve r iyo rsu n uz % 10 'unu te k r a r kesm en in b ir an lam ı yok. Fiyat fa rk ı ve rd iğ in iz h e r şey legal, karşı l ığ ında b ir adam , b ir g e l i r e lde ediyorsa, b ir şey elde ediyorsa bunun b ir fa tu raya yansım ası var, KDV'si var, işte söz leşm ede dam ga verg is i a l ıyo rsunuz vesaire a lıyorsunuz. Kayıp kaçak olan b ir şey değil. Yani bu lunan fiyat fa rk ın ı 0,90'la ça rp a ra k kesm es i dev le t in f iyat fa rk ın ın % 10 ' lu k k ısm ına b ir şek i lde el koyması, bence doğ ru değil.

Fiyat fa rk ı fo rm ü lü , aynı yapım iş le r in d ek i Benze r İş G rup la r ı Teb l iğ i 'nde o lduğu gibi yapı çeş id ine göre g rup la ra ayrı lab il ir . Mesela, b ir hastane binası ile b ir o k u l b inasını düşünün . Hastane b inasındaki

74

Page 74: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

m e k a n ik ve e le k t r iğ in aşağı yuka r ı m a l iye t le r i % 55 ' le r i zo r lam aya başladı. Çünkü has tane le rde ö ze l l ik le m e k a n ik le i lg i l i o lan hava land ırm a la r , so ğu tm a g rup la r ı , ch il le r , asansör le r, e le k t r ik le i lg i l i b ir s ü rü zayıf akım , kuvvetl i ak ım , b ir ta k ım o tom asyon s is te m le r i dolayısıyla inşaatın payı yani kaba inşaat ded iğ im iz m im a r i ve be ton a rm e b ö lü m ü n ü n payı % 4 5 ' le r seviyesine ge lm eye başladı. M ekan iğ in , e le k t r iğ in payları a r tm aya başladı ve bun la r ın b irçoğu da d ışarıdan dövizle te m in edilen şeyler. Dolayısıy la asan sö rü n b ir k ısmını d ışarıdan a lıyorsunuz, m ekan iğ in b irçok parçasını d ışarıdan ge t ir iyo rsu nu z v e s a i r e . Ş imdi bu g rup ta k i f iyat fa rk ı h esa p lam a la r ın ı aşağı yuka r ı %70'i kaba inşaat olan b ir oku l la aynı guruba s o k a ra k fiyat fa rk ın ı hesap lıyo rsunuz.Ş im d i burada belk i düze n le y ic i le r o la rak , "B unu siz değ iş t i r in , şunu şöyle yapın, bunu böyle yapın." d iyeb i l i rs in iz am a biz net icede belk i bazı ida re le r gibi değil iz . K a rş ım ızdak i insan la r ın b irçoğu KİK mevzuatın ı b i lm eyen, an lam ayan ya da bunun la i lg i l i ke nd i le r in i yo rm ayan ama s izden hesap so ran b ir vaz iyette olan k u ru m la r var. Başındaki idareci te k n ik e lem an değil, b ir şey değil, bu konuyla çok i lg is i yok, b ilg is i o lm ayan insan la rdan k u ru lu b ir sü rü idare var. Dolayısıy la mevzuat düzen ley ic i le r in bu k o n u d a . Nasıl siz fo rm la r ı bile düzen ley ip önüm üze koyduğunuza göre, bun la r la i lg i l i d üzen lem e ya p m a k da a r t ık s izin görevin iz gibi g e l iyo r bana. Bu konuda b ir d eğ iş ik l iğ in içine g ireb i l i rs in iz .

M a lzem e g ird i le r in i söy led ik . A ğ ır l ık katsayısı ve çeş it l i g ru p la r yen iden b e l i r le n m e l id i r ded ik. Az önce han ım e fend i de bahsett i , dünyada da dövizde de b ir enf lasyon var, bugün c h i l le r için -a v ro d a - ve do la rda da dünyada b ir enf lasyon var, on la rın da kendi iç inde b ir en f lasyonu var. Yani d o la r %2, %3 h e r yıl ; avro %2, %3 o da değe r kaybediyor, o n la rın da m a liye te ya ns ım a la r ı var. Bu t ip döviz g ird is i o la n la r la i lg i l i belk i o fo rm ü ld e k i katsayıya böyle b ir döviz g ird is i varsa eğer, ida re le r bunu ö ngörüyo rsa oraya öyle b ir m adde be lk i e k le m e le r i gerekeb i l i r .

Katsayı b e l i r le m e s in in te k e lden ya tır ım c ı k u ru lu ş la r , m e s le k odaları, M ü te a h h i t le r B ir l iğ i , İnşaat İşve ren le r i Sendikası vesa ireden o luşan ko m is y o n la r öne r is iy le KİK ta ra f ından d üze n le nm e s in i doğ ru kabu l ediyoruz.

B i r de bu f iyat fa rk ı ve r i lm e s in d e , işte enf lasyon eksi çıktığı zam an da "Ben yü k le n ic ide n a lı r ım ." düşünces i var. Bu d u ru m çok gerçek leşm iyo r .

B en im otuz y ı l l ık den e y im im boyunca, bu d u rum , hayatımda b ir kere denk geldi, "En flasyon düşük ç ık tı" diye b ir kere yü k le n ic ide n kes in t i yaptım . K a lk ın m a k ta o lan ü lke le rde böyle b ir şey yok. O yük len ic iy i m a ğ d u r ed iyo r mu b i lm iy o ru m . Be lk i büyük ya t ı r ım la r ın o lduğu ta ra f ta m a ğ d u r edebil ir .

B i r de tab ii şöyle b ir şey var: Mesela, şu anda peşin para o lm adan inşaat d em ir i a la m ıyo rsu n uz ve inşaat d em ir i b ir im f iya t la rd ak i f iya t la r la se rb e s t piyasa f iya t la r ı a rasında aşağı yukarı 3 kat fa rk var. Ş im d i bu y ü k le n ic i le r b iz im insanımız, biz o n la r o lm adan b ir şey yapam ıyoruz, b ir şeyi g e rç e k le ş t i rm e k için biz on la ra m uhtac ız . Onların e liy le bun lar ı yaptır ıyo ruz . Dolayısıyla ş im d i bu adam ne yapsın yani! İhaleyi a lm a k ko lay değil, ihaleye te k l i f h a z ı r la m a k ko lay değil.

As lında belk i burada şunu s o rm a k lazım: B uradak i insan la r ın kaç tanes i ihale yapıyor ve kaç tanes i bu iha lede hak ediş düzenliyor, y ü k le n ic i le r le baş başa g ö rü ş m e yapıyor? Böyle b ir ça lışm a yapıp b ir o ran ortaya ç ıkarsak, herhâ lde çok az çıkar. Yani hep böyle k itabi o la rak , düze n le y ic i le r o la rak he r şeyin d ö r t d ö r t lü k g it t iğ in i sanıyoruz be lk i ama uygu lam ada öyle değil. Kaç m ü te a h h i t b a tm ış t ı r b ir bakın baka lım , ve rd iğ i te k l i f le r in n o rm a l o lm asına rağm en, kaç insan b a tm ış t ı r ve battığı zam an bize olan yansım ası nasıl? Bize nasıl yansıyor, kam u k u ru m la r ın a nası l yans ıyor bu d u ru m ? Ben ne yap ıyo rum ? Ben tasfiyeye g id iyo rum , söz leşm eyi fe sh ed iyo ru m , g ö tü rü bede l iş le rde o sö z leşm en in fesh iy le i lg i l i hele de büyük iş le rde yani 250-300 m ilyon l i ra l ık iş le rde tasfiye hesabını ya p m a k b ir ö lü m . B iz im d ö r t -b e ş ayımızı alıyor. D ö r t -b eş ay o hastane perişan, y a t ı r ım la r per işan kalıyor.Onu yen iden ihale e t m e k . Oradaki ka m u zararın ı ortaya koyun, ortaya çıkan z a ra r f iyat fa rk ın ı so llad ı geçt i. Zam anında o binayı te s l im a la m am a n ın bana verd iğ i sosya l ve p o l i t ik ya ns ım a la r ı da düşünürsen iz , ortaya çıkan z a ra r o ldukça büyük. Piyasa koşu l la r ında d e m ir fiyatı üç kat a r tm ış ve bu d u ru m u n yansım asına bakı ld ığ ında, yani çe l ik le i lg i l i Türk iye İs ta t is t ik K u ru m u n u n koyduğu endekse b ir bakın, a radak i fa rk ı göreceks in iz . Yani d e m ird e k i f iyat a rtış ın ı ka rş ı lam ası m ü m k ü n değil.

Ayrıca avans ve rse k karş ı lam ıyor. Avans v e rm e k b ir sü rü s ık ın t ı la r meydana get ir iyor . Dolayısıy la burada f iyat fa rk ın da k i 0,90 katsayısının ka ld ır ı lm as ı lazım.

Şöyle b ir d u ru m var: Biz d iyo ruz ki "U ygu lam a p ro je le r i yap ı lm adan , ihaleye ç ık ı lam az." Ben

75

Page 75: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

bü tün hastane p ro je le r im i revize e tm e k zorunda ka lıyo rum . İki y ı l l ık inşaat dönem i içer is inde o kada r m evzuat değ iş ik l iğ i o lu yo r ve o kada r te k n o lo j ik y e n i l ik g e l iyo r ve o kada r s ta n d a r t la r değ iş iyo r k i . Ben s ır f b un la rdan dolayı hastane p ro je le r im i revize e tm e k zo runda ka lıyo rum .Yeni b ir yoğun bakım k r i te r i çıkıyor, yeni b ir am e l iya th a ne k r i te r i çıkıyor, yeni b ir şey ç ıkıyor ortaya ve ben hastane p ro je le r im i revize e tm e k zo runda ka lıyo rum . Uygu lam a pro jes in i revize e tm eyen b ir idare va r mı, b ir e l in i ka ld ırs ın ben görey im , va r mı? B i r tane idare söyleyin bana. Uygu lam a pro jes in i hiç değ iş t i rm e de n , iş artış ına so km adan , m ukayese l i keşif yapm adan b ir tane g e rç e k le ş t i rm iş b ir a rka d aş va r mı? Yok yani, böyle b ir şey yok. Ben ihale e t t iğ im arsayı beş ay sonra d eğ iş t i r iy o ru m . Doküm anda "Fiyat fa rk ı ve rm e yece ğ im ." d e m iş im . Ş im d i bunu ida redek i en üst düzey kişiye an la t. "Bak, arsayı değ iş t ird ik , f i rm aya sü re uzatımı ve rd ik , bunun la i lg il i bu f i rm aya f iyat fa rk ı v e rm e m iz lazım." Gel an la t baka lım , ko lay mı bunu a n la tm a k ? Ondan o onayı yen iden a lm a k , izah e tm ek , ona a n la tm a k ko lay mı yani?

B i r im fiyat te l i f a lınan iha le le rde yak la ş ık m a l iye t in g ün c e l le n m e s in i zo ru n lu hâle ge t ir iyo rsunuz , "E n f lasyon o ranında günce l ley in " d iyo rsunuz. Sayıştay dene tç is ine takılıyor, b ir başkasına takılıyor. Bu gerçekç i değil. H içb ir idare çalışanı11. ayda ihale yapmayı is temez, yak la ş ık m a liye t i haz ır la rken b ir im f iyat ne ise onu alır. Onu en f lasyon la gün ce l lem e z . Böyle b ir şeye g irm ez, g i rm iy o r da zaten. B i r i le r i gelip bunun hesabını soruyor, "B u n u niye böyle yaptın, niye öyle yaptın .?" Hatta şunun hesabı so ru luyo r : "Daha önce b ir hastane inşaatını 200 ya tak lı başka b ir hastaneyi sen m e treka res in i 1.500 l iraya yap t ırm ışs ın , ş im d i bu hastane inşaatın ın m e tre k a re s in i 2.000 liraya yapt ırm ışs ın . Ver baka lım bunun hesabını." diye s o ra n la r var. Türk iye g e rçe k le r i bun lar. M ü fe t t iş le r ge ld iğ i zaman, Sayıştay d ene tç i le r i geld iğ i zam an biz bun la r ın hesabını ve r iyo ruz , b un la r la i lg il i aç ık lam a is t iyo r bizden. K am u k u ru m u n d a çalışan a rk a d a ş la r bu t ü r şey lere g i rm e k is tem iyor.

B i r de şöyle b ir şey var: Fiyat fa rk ı hesabı a r t ık n o rm a l b ir kam u dene tç is in in , ka m udak i bu hak edişi düzen leyen adam ın a r t ık yapab ileceğ i b ir şeyden ç ıkm ış, bu b ir paket p rog ram a dönüyor. Paket p ro g ra m la r yo luy la ancak bunu siz hesap layab i l iyo rsunuz . O dönem iç indek i iş p rog ram ında konu lan ödenek m ik ta r ı d u ru y o r

m u? Bu ödenek m ik ta r ı d u ru y o r m u? Ta baştaki katsayıyı al, bu f i rm a n ın ödeneği duruyor, bunun la bunu hesapla, fa rk ın ı al, top la , ç ıka r t bunu yapamıyor. O zam an ne var? Şunu yapacaksınız: B iz im KİK se r t i f ik a l ı şey lere ih t iyacım ız var.M adem te k l i f fo rm u n u bile siz g e t ir ip önüm üze dayatıyorsunuz, "Bu te k l i f fo rm u n a göre, bu söz leşm eye göre, buna göre siz bu iş le r i yapacaksınız ." d iyo rsunuz. O zam an KİK de b ir s ta n d a r t be l i r les in , s izin a k red ite e tt iğ in iz paket p ro g ra m la r ı k u l lan a l ım , bu fiyat fa rk ı hesap la r ın ı öyle yapa lım . Çünkü ben g ö n d e r iyo ru m sa ym a n lık tan dönüyor, g ön d e r iy o ru m sa ym a n lık tan dönüyor, g ön d e r iy o ru m sa ym a n lık tan dönüyor. B ir hak ed iş in ben on kere g id ip ge ld iğ in i b i l iyo rum . Orada o tu ra n b ir a rka d aş o turuyor, d iyo r ki "Bu böyle o lm uş , bu böyle o l m u ş . " B i r de oraya hesap v e rm e var.

Ben biraz d e r t l iy im tab ii . Şu anda 200 tane inşaatım var, T ü rk iye 'n in he r ta ra f ında , Ağrı 'da da inşaatım var, H a kkâ r i 'd e de inşaatım var, M e rs in 'd e inşaatım var, İs tanbu l 'da var, An ta lya 'da var. Dolayısıy la bu f iyat fa rk la r ın ı biz ve rm e liy iz . Bu 0,90 katsayısını da ka ld ırm alıy ız . Ka rş ım ızdak i in s a n la r gerçek ten battığı z a m a n . Ben ona batıyor d iyo rum , bu am iyane b ir ta b i r o lu yo r k u s u ru m a bakmayın, gerçek ten o adam if lasın içine g it t iğ i zam an benden de çok şey gö tü rüyor. E m in im ki ekonom iden de çok şey gö tü rüyor. Dolayısıy la bu f iyat fa rk la r ın d a k i bu d ü z e n le m e le r in ya da bu söy led iğ im şey le r in d ikka te a lınm asın ı te m e n n i ed iyorum , hepinize sayg ı la r su nu yo ru m .

EREN TOPRAK

Ben de M ustafa Bey'e bu akıcı ve konunun doğrudan özüne yö ne l ik yaptığı su nu ş için te ş e k k ü r ed iyo rum .

Tabii şunu söy leye l im : K am u İhale Kanunu, Kamu İhale S ö z le şm e le r i Kanunu ile i lg il i şu tesp it i y a p m a k lazım, bu ö ne m li : Bu Kanun te o r ik o la rak adem i m erkez iye tç i b ir k a n u n d u r ve poz it i f mevzuat d üzen lem es iy le yani satın a lm a mevzuatıy la satın a lm a po l i t ikas ın ı b irb ir in d e n ayırır. Be lk i satın a lm a m erkez i düzeyinde d üzen leyeb i l i rs in iz am a satın a lm a po l i t ikas ı başka b ir şeydir.

M ustafa Bey'in söy lediğ i ö ne m li b i r m ese le v a r ki b iz im ka m u ihale u ygu lam a la r ıy la i lg i l i m u t la ka ve öne m le hatırda tu tm a m ız gereken b ir şey, idari kapasite so ru n ud u r . Yani b ir satın a lm a sü rec i nasıl ku rgu lan ır , b ir te d a r ik z inc ir i yö ne t im i iş le tm e le rde nası l yapılıyor, ka m u yö ne t im in d e nası l yapılıyor;

76

Page 76: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

bun la r ın heps in in te o r ik o la ra k ku rg u la n m a s ı ve bunu uygun b ir idari kapasite o lduğu varsayım ıy la biz bü tün d ü z e n le m e le r i yapıyoruz ama bunun dışında uygu lam anın bu çerçevede y ü rü m e m e s in i doğ rudan mevzuata b ağ la m a k ne kada r doğ rudur, orası b iraz ta r t ış ı lab i l i r .

B i r te k noktayı da söy leyerek devam ede l im : K a ra rn a m e le rd e k i 0,90 katsayısı ne işe yarıyor? O şuna ya ra r: Teor ik o la ra k şu va rsay ım la hareket ediyoruz, b ir is te k l in in te k l i f in d e k i kâ r oranı yüzde10 c iva r ındad ır ve k a ra rn a m e kâ r o ranında fiyat fa rk ı ödem ez. Dolayısıy la hesapladığınız m a l iye t in 0,90'ına yani kâra değ i l de m a l iye t k ısm ına fiyat fa rk ı ödenm es i üzer ine k u rg u la n m ış -y ine t ı rn a k iç inde sö y le ye l im - te o r ik b ir s is tem var.

Evet, ş im d i devam ede l im . Aslında bizdeki p rog ram da Fatih Bey'in su n u m u va r ama bu altyapı se k tö ründen devam ede l im izin ve r i rsen iz Fatih Bey.

Sözü Sayın M ustafa B i ld ik 'e b ı ra k m a k is t iyo rum .

MUSTAFA BİLDİK

Faydalı b i lg i le r içeren bu s e m p o zyum u düzenleyen K am u İhale K u ru m u n a ve Türk iye O da la r ve B o rs a la r B ir l iğ ine ve siz değerl i ka tı l ım c ı la ra ş im d ide n te ş e k k ü r e de r im .

Fiyat fa rk ın ın h ukuk i dayanağından az önce de bah se tt iğ im iz gibi 4735 sayılı K anun 'un 8 ' inc i m addes ine göre v e r i lm e k te d ir . En son 2013 yıl ında 5217 sayılı K a ra rn a m e ekiy le b ir l ik te 29.1 1.2013 ta r ih in d e y ü rü r lü k te olan b ir ka ra rn a m e b u lu nm a k ta d ır .

Tanımı geç iyo rum . Amacı, De f lasyondan ve enf lasyondan yü k le n ic i ve idareyi b ir nebze de olsa ko rum akt ır .

Fiyat fa rk ı hangi d u ru m la rd a v e r i l i r? Burada fiyat fa rk ı v e r i lm e s i ida ren in ka ra r ına b ı rak ı lm ış t ı r am a bazı yapım iş le r inde ve uzun sü re l i olan iş le rde fiyat fa rk ı v e r i lm e m e s i , yak la ş ık m a l iye t in üzer inde te k l i f ve r i lm e s in e , hatta te k l i f le r in bu m a l iye t in yüzde 120'sin in dahi geçm es ine neden o la b i lm e k te d ir . Bu yüzden bazı yapım iş le r inde ya da benzer iş g rup la r ın d a f iyat fa rk ın ın v e r i lm e s in i zo ru n lu k ı lm a yo luna g ideb i l i r iz . Fiyat fa rk ı v e r i le b i lm e s i iç in "F iyat fa rk ı v e r i le c e k t i r " ibaresi kes in l ik le b e l i r le n m e l id ir . Genel endekse ya da a ğ ı r l ık o ran la r ına göre ve r i leb i l i r .

Fiyat fa rk ı hesabı, hep in iz in b i ld iğ i gibi, uygu lam a ayında yapı lan söz leşm e bedeli ka rşı l ığ ında ve fiyat fa rk ı katsayısının b e l i r le n m e s i yö n tem iy le yapılır.

Burada da te m e l endeks ve uygu lam a ayındaki e n d e k s le r b irb ir in e o ra n la n a ra k a ğ ır l ık katsayısıyla ça rp ım ı sonucunda b ir değe r bu lunu r . N1 'den büyük o lu rsa b ir f iyat fa rk ı ve r i l ir , 1 'den kü çük o lu rsa ise fiyat eks i l tm es i yo luna g id i l ir .

Burada gelen endeks d e ğ e r le r in e dayalı f iyat fa rk ı uygu lam asında , idare "F iyat fa rk ı v e r i le c e k t i r " ibaresi o lm as ına rağm en, end e ks le r in ya da a ğ ır l ık o ran la r ın ın b e l i r le n m e m e s i d u ru m u n d a gelen endekse göre f iyat fa rk ı ödenir.

Burada yak laş ık m a l iye t tek i a ğ ı r l ık o ran la r ına göre fiyat fa rk ın da k i katsayı ları id a re le r kend ile r i b e l i r le m e k te d ir . Burada fa rk l ı iha le le rde aynı k u ru m ya da fa rk l ı k u ru m la rc a benzer iş le rde fa rk l ı a ğ ı r l ık o ran la r ı b e l i r le n m e s in e neden o lm ak tad ır . Burada da y ü k le n ic i le r aynı işi yapm asına ra ğm e n fa rk l ı f iyat fa rk la r ı a lm a k ta d ı r la r . Bunun önüne g e ç m e k için benze r iş g rup la r ın a göre a ğ ı r l ık o ran la r ın ın b ir söz leşm eye s a b i t le n e re k b e l i r le n m e s i ya ra r l ı o la b i l i r bu konuda.

İd a re le r a ğ ır l ık o ran la r ın ı b e l i r le rk e n işin te kn iğ in e uygun da be l i r lem eyeb i l iyo r . Bu yüzden de y ü k le n ic i le r m a ğ d u r d u ru m d a da o lab il ir .

Hak ediş düzen lem e ta r ih in in b e l i r le nm e s i, yeni ka ra rn am e ye göre hak ediş, ayın i lk beş gününde düze n le nm e s i öneri l iyor. D üzen lenm ezse f iyat fa rk ı o lu şm ad a n düzen len irse , e n d e k s le r o lu şm ad a n düzen lenen hak ed iş le rde fiyat fa rk ın ın daha sonra ayrıca hesap lanacağı b e l i r t i lm iş t i r . Burada b ir önceki ko nu şm ac ı la r ın da bahse tt iğ i gibi, b ir önceki endekse göre f iyat fa rk ı v e r i lm e s in d e şöyle b ir sakınca o lu şab i l i r : Endeks b e l i r le n d ik te n sonra f iyat fa rk ın ın geriye dönük revize ed i lm es i gerekeb i l i r . İ lk hak edişte geriye dönük a radak i fa rk ın ödenm es i gerek ir . Yoksa ida re le r h e r ayın sonunda hak ediş düzen leye rek b ir öncek i ayın endeks inden de hak ediş ödeyeb i l i r düzen lem e yapı lm azsa .

T em e l ve günce l endeks d eğ e r le r i tan ım ı: Tem el endeks, ihale ayı iç indek i endeks. Günce l endeks ise uygu lam anın yapıld ığı endeks.

İş p rog ram ına uygun luk : Burada öze l l ik le iş p rog ram ın ın ger is inde o lan iş le rde f iyat fa rk ı s ıkıntısı o lu şm ak ta . Esas ların 7 'nci m addes in in ik inci f ık ras ında, "H erhang i b ir aya a it iş p rog ram ına yük le n ic in in ku su ru nedeniyle uyulm adığı takd irde daha s o n ra k i aylarda yapılacak im a la tla rda im a la t m ik ta rı iş p rog ram ına uygun hâle gelinceye kada r fiya t fa rk ı hesap lanırken iş p rog ram ına göre

77

Page 77: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

g e rçe k le ş tir ilm e s i gereken ayın endeksi ile iş in fiilen g e rç e k le ş tir ild iğ i ayın endeksinden düşük o lanı esas a lın ır." d e n i lm e k te d i r . Bunu b ir ö rne k le aç ık laya lım : 2013 k a ra rn a m e s in e göre, 2016 N isan ayında iha les i yap ı lm ış o lan veya te s l im i haz iran ayında yap ı lm ış o lan b ir işe ait ay lık ödenek d i l im le r i ve im a la t la r ek randa g ö rü ld ü ğü üzere, f iyat fa rk ı katsayısı da b e l i r t i lm iş t i r , e n d e k s le r ve a ğ ır l ık o ran la r ı da g ö rü lm e k te d ir . Burada iki yö n tem le hesap yapab il iyo ruz . B ir inc is i yani uygu lam ada yapılan b ir yan l ış l ık bu tab ii ki. E ndeks le r i k ıyas lam a yö n tem iy le değ i l de iş p rog ram ın ın ger is inde iken Pn f iyat fa rk ı katsayısını k ıyas layarak b ir f iyat fa rk ı ödem es i g e rçe k le ş t i rd iğ im iz zam an bu iş için 151.310,25 l ira b ir f iyat fa rk ı hesap layab i l iyoruz . As lında k a ra rn a m e n in bize söylediğ i, a lt end e ks le r in ka rş ı laş tı r ı lm as ıyd ı,Pn 'n in değil. Burada da he r uygu lam a ayı ve iş p rog ram ında o lm ası gereken ay larda örneğ in , ik inc i hak edişte haz iran ayındaki iş p rog ram ında ödeneğ im iz orada am a te m m u z ayında im a la t yapmışız. Dolayısıy la haz iran ve te m m u z ayının k ıyas lam asını ya pm a m ız ge re k iyo r a lt endeks le rde . B un la rd a n da d üşü k olanını a ld ığ ım ız zam an fa rk l ı b ir f iyat fa rk ı katsayısı bu luyoruz. Bu, öze l l ik le end e ks le r in dalgalı g it t iğ i d u ru m la rd a o luşuyor. S ü rek l i a r tan b ir endeks g ra f iğ inde bu d u ru m ortaya ç ıkm am ak tad ır , D üşük end e ks le r in a lınm ası Pn ile aynı o lm ak tad ır .

Bu yö n te m le hesap ladığ ım ız zam an f iyat fark ı, 147.877,65 l ira çıkıyor. Burada da yak la ş ık 3 bin l i ra l ık b ir f iyat fa rk ı o lu şm ak tad ır . Burada bu s o ru n u g id e rm e k için iş p rog ram ın ın ger is inde olan iş le r de uzun zam an a lm a k ta bu e nd eks le r in b irb ir in e k ıyas lanm ası ve k a rm a ş ık b ir hâle ge lm ek te , hata oranını da a r t ı rm a k ta d ır . Esasların 7 'nc i m addes in in ik inci f ık ras ında ye r a lan, "İş p rog ram ın ın geris inde kalan iş le rde iş p rog ram ına göre g e rçe k le ş tir ilm e s i gereken ayın endeksi ile iş in fiilen g e rç e k le ş tir ild iğ i ayın endeksi ka rş ılaş tırıla rak , hang is i oran düşükse o oran esas a lır." ibaresi ye rine , burada Pn değerin i yaza rsak daha p ra t ik b ir hesap lam a yö n tem i elde e tm iş o lu ruz ve daha doğru s o n u ç la r elde edeb i leceğ im ize inan ıyorum .

Revize iş p rog ram ı: 7 'nci m adden in dördüncü f ık ras ında, "G erçek leş tirilm es i gereken aya göre iş k a le m le ri ya da iş g ru p la rı iç in uzatılan süre içinde, bu süreye göre revize edilen iş p rog ram ı uygun o la rak fiya t fa rk ı hesap lanır." den m ek ted ir . Burada da fa rk l ı u y g u la m a la r bu lu nm a k ta d ı r . 2012 yıl ında ihalesi yapı lan b ir ö rn e k üzer inde konuşa l ım :

Burada aylık ö d e n e k le r 1 m ilyon l ira iken i lk dört ayda 500 bine in d i r i lm iş , ödenek a k ta rm a ve süre uzatımı v e r i lm iş t i r . 5. aydan i t iba ren ö d e n e k le r d e ğ iş t i r i lm e m iş t i r , ay lık im a la t la r da gö rü ld ü ğü üzere 300 bin, 420 bin, 480 bin ve 1.200.000 lira o la ra k ö n g ö rü lm ü ş . Burada i lk dört hak ediş için f iyat fa rk ın ı yen iden hesap ladığım ızda, geriye dön ü k b ir f iyat fa rk ı hesap lam ış o luyoruz revize edilen iş p rog ram ına göre, 155.174,40 l ira gibi b ir ra ka m elde ediyoruz.

B i r başka yö n tem ise i lk dö r t hak ed iş in f iyat fa rk ı v e r i ld iğ i için on la rı d e ğ iş t i rm e d e n sadece beşinci hak ed iş ten i t iba ren revize iş p rog ram ına fiyat fa rk ı hesap ladığım ızda 134.253 l ira ç ıkm aktad ır . Burada da yak la ş ık 20 bin l i ra l ık b ir fa rk o luşm ak tad ır .Bu d u ru m da , " İd a re le r Sayıştay ö rn e k daire ka ra r la r ın d a revize iş p rog ram ı onay landık tan sonra düzen lenecek hak ed iş le rde f iyat fa rk ına a k ta r ı la n ödenek d i l im le r in e i l işk in o la rak yeni endeks d e ğ e r le r üzer inden hesap lanm as ı gerek ir . İdare ta ra f ın da n revize iş p rog ram ından önce ödem es i yap ı lm ış hak ed iş le rde i l işk in o la rak f iyat fa rk ı tu ta r la r ın ın yen iden hesap lanm as ı işin sö z le şm es ine ve yapım iş le r i f iya t fa rk ı hesabına uygu lanacak esas lara aykırıdır." d e n i lm e k te d ir . Bu i t iba r la kam u ida re le r ine z im m e t ç ıka r ı lm ak tad ır . Bu fa rk l ı uygu la m a la r ı g id e rm e k için de "İş p rog ram ı ödenek d i l im i " baş lık l ı 7. m addes in in4. f ık ras ında bu hususun nası l ödeneceğine da ir ye te r l i b ir aç ık lam a o lm as ın ı ta lep ediyoruz.

Avans ve r i len iş lerde, ve r i len avans d ü ş ü le re k fiyat fa rk ı hesaplanır .

Yeni b ir im fiyat yapı lan iş le rde f iyat fa rk ı uygu lam asında ise burada uygu lam a ray ic in in Pn'e b ö lü n e re k b ir f iyat fa rk ı v e r i lm e s i ö n g ö rü lm e k te . B i r ö rn e k üzer inden g id e l im : 100 l i ra l ık b ir uygu lam a rayici o lan ve Pn katsayısı 1/12 olan im a la t için söz leşm e fiyatı 89,29 TL, f iyat fa rk ı ise - tab i i ki bu b ir im fiyat fa rk ı - 9,64 TL o lm a k ta . Yani 100 l i ra l ık b ir im a la t için idare 98,93 TL uygu lam a ayında ödem e g e rç e k le ş t i rm e k te . Pn 'in kü çük o lm as ı d u ru m u n d a ise -ö rn e ğ in 0,97 o lm ası d u ru m u n d a - 100 l i ra l ık b ir im a la t için idare 100,31 TL ödem e y a p m a k zo runda ka lm ak tad ır .

Burada tab ii t e m e l fa rk , B katsayısının 0,90 o lm as ından kaynaklanıyor. Bunu d e ğ iş t i re b i l i rs e k -bu zaten o r tadan ka lkacak - am a uygu lam a ayı rayiç değerin i yük len ic iye ta m o la rak ö de m ek is t iyo rsak fo rm ü lü şu şek i lde d e ğ iş t ire b i l i r iz : Söz leşm e yıl b i r im fiyatı, uygu lam a ayı rayiç

78

Page 78: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

değeri /PnxB+0,1 o la rak hesap lanırsa Pn 'in değeri kaç o lu rsa o lsun uygu lam a ayı rayiç değerin i bulacaktı r .

Yük len ic in in cezalı ça lışm ası d u ru m u n d a : Burada "S öz leşm e sü res i b itm iş , ida ren in izniyle cezalı ça lışı lan iş le rde fiyat fa rk ı hesap lan ırken süre b it im ta r ih in d e uygu la n m ak ta o lan Pn değeri ile cezalı ça lışı lan sü redek i Pn değeri h ü k m ü n d e n düşük olanı alınır." h ükm ü ye r a lm ak tad ır . İş p rog ram ın ın ger is inde ka lan iş le rde bu h ü k m ü n aynısını endeks ye r ine Pn o la ra k a lınm asın ı da is t iyoruz. As lında burada daha doğ ru b ir ta r i f ve ka rm a ş ık l ığ a sebep o lm ayacak b ir ta r i f yapı lm ış.

Fiyat fa rk ı ö ng ö rü lm eye n iş le rde süre uzatım ından doğan f iyat fa rk ı o lu şm ak tad ır . Burada da te m e l endeks, işin sonland ığ ı ta r ih in bu lu nd u ğu aydaki endeksten b aş la m a k üzere f iyat fa rk ı ödem es i yapılır.

İm a la t artış ı veya azalışı olan d u ru m la rd a , im a la t a r t ış veya azalışının o lduğu ta r ih te k i Pn değeri esas alınır. Burada da geçici kabu l ta r ih in d e n daha i ler i b ir ta r ih o lm a m a k üzere tab ii ki.

Genel o la rak fiyat fa rk ı ö d e m e le r in de d ikka t ed i lecek h u s u s la r o la rak y ü rü r lü k te k i ka ra rnam eye göre, söz leşm e im za land ık tan sonra f iyat fa rk ı esas ve u su l le r i d eğ iş t ir i le m e z . S öz leşm eden sonra yapı lan işler, onaylı iş p rog ram ın uygun o lm a lı .Fiyat fa rk ında te m e l endeks ve günce l endeks ve ka tsay ı la r için b e l i r le n m iş ka tsay ı la r ku l lan ı lm a l ı , f iya t fa rk ı ve r i leceğ i ö n g ö rü lm e s in e rağm en sab it ka tsay ı la r ve end e ks le r in b e l i r le n m e d iğ i d u ru m la rd a gene l endeks değ e r le r i ku l lan ı l ı r .Fark lı a ş a m a la r iç in fa rk l ı ka tsay ı la r ve fa rk l ı e n d e k s le r be l i r le ne b i l i r . Tem e l endeks, ihale ta r ih in d e k i endeks; uygu lam a ayı, iş p rog ram ına uygun iş le r in g e rç e k le ş t i r i ld iğ i ay; günce l endeks uygu lam a ayına ait endeks, hak e d iş le r in uygu lam a ayını ta k ip eden i lk beş günde d üze n lenm es i öne r i l i r . Uygu lam a ayı endeksi aç ık la n m am ışsa f iyat fa rk ı hesabı ya p ı lm a m a lı . Söz leşm e süres i b i tm iş ida ren in izniyle cezalı ça lışan d u ru m la rd a cezalı ça lışı lan sü re ile söz leşm e sonu ta r ih in d e k i Pn 'den d ü ş ü k olanı esas alınır. Mevcut ka ra rn am e de , iş p rog ram ına uygun yapı lm ayan iş le rde iş p rog ram ın a göre g e rç e k le ş t i r i lm e s i gereken ayın endeksi ile işin f i i len g e rç e k le ş t i r i ld iğ i ayın endeks inden d ü ş ü k olanı esas alınır.

T e ş e k k ü r ede r im , sayg ı la r su na r ım .

EREN TOPRAK

Sayın B i ld ik , biz de te ş e k k ü r ediyoruz. Tabii p ra t ik uygu lam a so ru n la r ın ız için, öze l l ik le bu Pn

d eğe r in in uygu lam a ayında cezalı ça lışı lan iş le rde hesap lanm as ına i l işk in ö ne r i le r i biz s u n u m da n da alıp d ikka te a lacağız. Bu üç s u n u m d a k i o r tak nok ta la rd a n b ir tanes i de şuydu tabii , ona da b ir kısaca d eğ ine l im :

Fiyat fa rk ı uygu lam asın ın zo ru n lu hâle g e t i r i lm e s i konusu, sadece sayın h a t ip le r in değ i l b iz im Kamu İhale K u ru m u o la ra k ida re le re so rd u ğ u m u z gö rü ş le rd e de gelen o r ta k nok ta la rd a n b ir tanes iyd i. Tabii k a ra rn a m e zo ru n lu tu tm u y o r biraz önceki yaptığ ım aç ık lam a çerçevesinde. Yani satın a lm a po l i t ikas ın ı idare ku rgu la r , enf lasyon r isk in i yü k le n ic i üzer ine b ı ra k m a k is t iyorsa e fend im buna uygun fiyat fa rk ı ve rm ez, p ay laşm ak is t iyorsa v e r i r şek l indeyd i . Yine de 2013 ka ra rn a m e s in d e b e l i r l i a lan la rda f iyat fa rk ı v e r i lm e s in in zo run lu o lup o lm adığ ın ı ta r t ışm ış t ık . Paran tez açayım, ded ikodu yapa lım : Maliye Bakan lığ ım ız bu konuya çok s ıcak bakm adı yani f iyat fa rk ın ın bell i a lan la rda z o ru n lu v e r i lm e s in e yö n e l ik düzen lem eye çok s ıcak bakm am ış t ı . Bunu da b ir ara not ya da d ipnot o la ra k söy le m iş o la l ım .

Ş imdi, a ltyapı s e k tö rü n d e n üç tane kam u tarafın ı d in led ik . Sözü ş im d i Türk iye A s fa lt M ü te a h h i t le r i Derneğ i Yönetim K u ru lu Üyesi Sayın Emre G encer 'e ver iyo ruz .

EM REG ENCER

Sayın Başkan, sayın gene l m ü d ü r le r im , sayın K am u İhale K u ru m u Başkanı, s iv i l to p lu m k u ru lu ş la r ın ın sayın başkan la r ı ve d eğe r l i ka t ı l ım c ı la r ; sö z le r im e baş lam adan önce yo l ve as fa lt s e k tö rü n ü n te m s i lc is i o la rak şahs ım ve Türk iye A s fa lt M ü te a h h i t le r i Derneğ i adına hepin iz i saygıyla s e la m lıyo ru m .

Bugün burada s iz le re, T ü rk inşaat s e k tö rü n ü n önde ge len f i rm a la r ıy la u lu sa l ve u lu s la ra ra s ı a renada h izm e t ve ren y u r t içi inşaat p ro je le r in in neredeyse %80 'in i ge rçe k le ş t i ren b ir s e k tö rü n te m s i lc i k u ru lu ş la r ı o lan İNTES, Türk iye M ü te a h h i t le r B i r l iğ i ve A s fa lt M ü te a h h i t le r i Derneğ i adına, yapım iş le r inde f iyat fa rk ı konusunda so run la r ım ız ı , gö rü ş ve ö n e r i le r im iz i s u n m a k is t iyo rum . Benden önceki sayın konuşm acı la r , as lında kam u açısından konuya d a ir te fe r ru a t l ı b i lg i le r ve rd i le r . Ben b ir bakıma aynı b i lg i le r in özel s e k tö r açısından yansım asın ı b e l i r tece ğ im ama kend i le r ine te ş e k k ü r ed iyo rum . Zaten biraz sonra ben im s u n u m u m d a da göreceğ in iz üzere, aşağı yuka r ı hep im iz aynı f ik irdey iz . Bu su n u m u b ir özet g eçm e k o la rak kabu l edeb i l i rs in iz .

79

Page 79: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

B il ind iğ i üzere, 4734 sayılı Kanun 'a göre ihale edi len 4735 sayılı K am u İhale S öz leşm e le r i K a n u n u 'n un T ü rk parası üzer inden söz leşm eye bağ lanan "Yapım İş le r inde Uygu lanacak Fiyat Farkı Esas ları D ü ze n le m e s ine " göre, yapım işi iha le le r in de fiyat fa rk ı uygu la n ab i lm e s i için söz konusu iş le r in iha le le r ine i l işk in idari ş a r tn a m e ve sö z le şm e le rd e bu esas lara göre f iyat fa rk ı hesap lanacağın ın b e l i r t i lm iş o lm as ı gerekiyor.Buna göre, söz leşm e konusu iş le r için f iyat fa rk ı ve r i l ip ve r i lm e ye ceğ ine yö n e l ik b e l i r le m e yapm a ye tk is i ihaleyi g e rçe k le ş t i re ce k o lan idare le re b ırak ı lm ış t ır . Bu kapsam da, benze r n i te l ik te mali ve te k n ik z o r lu k la r ı o lan yapım iş le r inde , bazı id a re le r fiyat fa rk ı v e r i lm e s i yönünde d ü z e n le m e le r yaparken bazıları f iyat fa rk ı v e r i lm e m e s i yönünde fa rk l ı u y g u la m a la r ya pa b i lm ek te d ir .

Fiyat fa rk ı ve r i lm eyeceğ i b e l i r t i le n yapım iş le r inde, is tek l i le r , te k l i f le r in i bu d u ru m u göz önüne a la ra k o lu ş tu rm a la r ın a ra ğm e n iha len in yapıldığı ta r ih ile söz le şm e n in yapım sürec i a ras ındak i dönem de veya söz leşm e sü res ince hızlı değişen e k o n o m ik ş a r t la r nedeniy le yapım işine yö ne l ik iş k a le m le r in i o lu ş tu ran , ö ze l l ik le m a lze m e ve akaryak ı t f iya t la r ında ta h m in le r in ö tes inde a r t ış la r meydana ge lm ek ted i r . Örneğin, ü lkem izde m aha ll i id a re le r ta ra f ından g e rç e k le ş t i r i le n b irçok iha lede kısa sü re l i sö z le şm e le rd e bile f iyat a r t ış la r ından kaynak lanan m a ğ d u r iy e t le r yaşanm aktad ır .B e nze r d u ru m , T ü rk parası üzer inden söz leşm eye bağ lanan m a l a l ım la r ınd a da söz konusu o lup ö ze l l ik le e le k t r ik , doğa l gaz, ilaç, pe tro l ü rü n le r i , ç im e n to ve d e m i r çe l ik ü rü n le r i ile bu m a lz e m e le r le hazır lanan -ö rn e k o la rak b i tüm den b i tü m lü ka rış ım im a la t ı g ib i- ü rün le rd e u lu sa l ve u lu s la ra ra s ı e k o n o m ik şa r t la rd a k i aşırı d e ğ iş ik l ik le rd e n kaynak lanan bek lenm eyen fiyat a r t ış la r ı iş le r in yap ı lam am as ına neden o lm ak tad ır .

Ayrıca f iyat fa rk ı hesap lanm as ı ö ng ö rü lem eyen iş le rde m ü c b i r se b e p le r veya idareden kaynak lanan n ed e n le r le işin b it im ta r ih in in sü re uzatımı v e r i lm e k su re t iy le uzatı lm ası hâ linde, işin idari ş a r tn a m e ve söz le şm e s ind e f iyat fa rk ı esas ları d ü ze n le nm e s in in i lg il i h ü k m ü n e (madde 9.1) ye r ve r i lm e d iğ i ta kd ird e f iyat fa rk ı ö de n em e m e k te d ir . Bu d u ru m d a yük len ic i , üs tes inden ge lemeyeceğ i büyük b ir r is k le ka rş ı la şm ak ta ve iş tasfiye aşam asına g e le b i lm e k te , dolayısıyla kam u ya t ı r ım la r ı da g ec ikm ek te d ir .

Bu m a ğ d u r iy e t le r d ikka te a l ına rak 4734 sayılı K am u İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kam u İhale

S öz le şm e le r i K anunu 'nda d e ğ iş ik l ik yapı lm as ı ve idari ş a r tn a m e le r ile söz le şm e le rd e , söz leşm e konusu iş le r için f iyat fa rk ın ın ve r i leceğ i h ususunun b e l i r t i lm e s in in zo ru n lu hâle g e t i r i lm e s in in uygun olacağı d ü ş ü n ü lm e k te d ir .

Bazı iha le le rde de idare ta ra f ından ihale d oküm an ında fiyat fa rk ı ve ri leceğ i b e l i r t i lm e s in e rağm en, yap ı lacak işe i l işk in sab it ka tsayı la rı ile endeks in b e l i r le n m e d iğ i d u ru m la rd a fiyat fark ı, ü re t ic i f iyat endeks ine göre h esap lanm ak tad ır . B i l ind iğ i gibi, gene l ü re t ic i f iya t endeksi inşaat s e k tö rü n d e piyasa ra y iç le r in in çok a lt ında ka lm ak tad ır . Söz konusu d u ru m u d e ğ e r le n d i rm e k üzere son üç yılda d e m ir ve b itüm f iya t la r ındak i aylık değ iş im o ran la r ı ile ÜFE değ iş im o ran la r ın ı k a rş ı la ş t ı rm a k üzere hazır lanan bu g ra f ik te gö rü leceğ i üzere, d e m ir ve b i tüm d ek i değ iş im ÜFE ile k ıyas lanm ayacak kada r fa r k l ı l ı k la r g ö s te rm e k te d i r . 2015 yıl ında ihale e d i lm iş b ir iş için bu yıl kasım başı i t ibarıy la ÜFE 'dek i değ iş im yüzde 26 sev iyes inde ka lı rken b i tüm f iya t la r ında %98, d e m ir f iya t la r ında ise %61 o lm u ş tu r . Hep in iz in ta k d i r e tt iğ i üzere, ü lkem izde fiyat fa rk la r ın d a çok ani, çok seri, b e k le n m e d ik b ir değ iş im yaşanm ak tad ır . Bu g ra f ik de bunu net o la rak ortaya koym aktad ır . B iraz önce o k u m u ş o ld u ğu m ÜFE ve b i tüm d e m i r fiyat fa rk la r ı a ras ındak i m ukayeseyi de burada göreb i l iyo ruz .

Konuyu daha açıkça dile g e t i rm e k üzere b ir y ı l l ık b i tüm fiyat fa rk ı ile ÜFE değ iş im in i b ir g ra f ik te d eğ e r le nd ird ik . Burada g ö rd üğünüz gibi, Kasım 2016 it ibarıy la 850 l ira o lan b itüm , Kasım 2017'de 1.447 l ira o lm u ş tu r . Yani b i tüm d ek i f iyat artışı %70 iken, ÜFE 'dek i d eğ iş im sadece % 17'd ir . Bu d u ru m halen y ü rü tü lm e k te olan iş le r i ve tab ii ki ge lecek tek i iş le r in s ü rd ü rü le b i l i r l iğ in i önem li ö lçüde e tk i le m e k te d i r ve ciddi m ağ d u r iye t le re neden o lm ak tad ır .

Burada b iz im g e t i rd iğ im iz öneri, f iyat fa rk ı hesap lanm as ında fa rk l ı uygu la m a la r ın önüne g eç i lm es i için i lg il i d üzen lem ede d eğ iş ik l ik ya p ı la rak işç i l ik , m a lze m e ve m ak in e le re a it a m o r t is m a n o ran la r ın ı te m s i l eden sabit ka tsay ı la r ın b e l i r le n m e s in in zo ru n lu hâle g e t i r i lm e s i ge re km ek te d ir .

Ayrıca yapı lan iş kapsam ındak i a ğ ı r l ık o ran la r ın ı te m s i l eden bu sabit ka tsay ı la rın iha leden önce yap ı lacak işin a na l iz le r ine bağlı o la ra k tesp it e d i lm es i de son derece ö ne m lid ir . Bazı iş le rde m a lze m e g ird is in in a ğ ır l ık oranı, işin m al iye t in i te m s i l edecek düzeyde o lm a m a k ta d ır . Örneğin,

80

Page 80: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

tü n e l ve köprü ağ ır l ık l ı b ir p ro jede d e m ir in a ğ ı r l ık oranı %5 o la rak v e r i le b i lm e k te . Bu oran to p ra k iş le r inde d e m ir için ve r i len o ran la aynı seviyede o la b i lm e k te d ir . Yine b ir as fa lt kap lam a iş inde b i tü m ü n ağ ır l ık l ı oranı %65 iken fiyat fa rk ı fo rm ü lü n e esas a lınan oran %45 o la b i lm e k te d ir . Bu neden le h e r iha lede yapı lacak iş g rup la r ın a özgü ağ ır l ık l ı ka tsay ı la rın tesp it i g e re km ek te d ir .

Fiyat fa rk ı hesap lam asında d iğ e r b ir p a ra m e tre de TÜİK ta ra f ından ay lık yay ım lanan ü rün le re özgü üret ic i f iya t e nd e ks le r i tab losunda y e r a lan b i leş ik ve a lt endeks le rd ir . Sayın ko n u ş m a c ı la r bu konuya epeyce değ ind ile r, biz de kısaca şunu söy leyeb i l i r iz : İd a re le r bu endeks le rden uygun olanı se çeb i lm ek ted i r . A ncak g e n e l l ik le b i leş ik e n d e k s le r seç i ld iğ inden bu endeks doğ rudan ü rün de k i ree l f iyat artış ın ı yans ıtm am a k ta d ı r . Örneğ in, sıvı y a k ı t la r ve b i tüm için 19.1 n um a ra l ı ra f ine e d i lm iş p e tro l ü rü n le r i esas a lınm ası g e re k irke n 19 n um a ra l ı sü tu nd a k i kok k ö m ü rü ve ra f ine e d i lm iş p e tro l ü rü n le r i b i leş ik endeksi ku l la n ı lm a k ta d ır . Kara yo lu iha le le r in de ü rüne özgü e n d e k s le r ku l lan ı lm aya baş lanm asına rağm en, bu uygu lam ada h o m o je n l ik s a ğ la m a k üzere b i leş ik endeks ye r ine doğ rudan i l işk i l i o lan a lt endeksin ku l lan ı lm as ın ın tü m ida re le rde zo ru n lu hâle g e t i r i lm e s i g e rek t iğ in i düşünm ek tey iz .

Fiyat fa rk ı hesap lam asında , gene sayın ko nu şm ac ı la r ın epeyce değ inm iş o lduğu konuya biz de kısaca b ir d eğ ine l im . Fiyat fa rk ı fo rm ü lü n d e ye r a lan 0,90 o la ra k ve r i len B katsayısıdır. Bu katsayı ile f iyat fa rk ına % 10 ' luk b ir te n z i la t u ygu lanm ak tad ır . G erçek leşen fiyat a r t ış la r ın ı ka rş ı lam ayan fiyat fa rk ın ın b ir de bu şek i lde aza lt ı lm ası, iş le r in ya p ı la b i l i r l iğ in i daha da zo r la ş t ı rm a k ta d ır . Bu neden le f iyat fa rk ın ın doğ rudan ö de n eb i lm es i için B katsayısının ka ld ır ı lm as ı uygun o lu r kanaatindeyiz .

Mevcut s ö z le ş m e le r kapsam ında yapı lan iş lerde, ana inşaat m a lz e m e le r in d e bek lenm eyen f iyat a r t ış la r ı o lduğunda, geçm iş te d e m i r çe lik ü rü n le r i için ç ıka rı lan k a ra rn a m e benzeri b ir k a ra rn a m e ç ıka r ı lm as ı veya büyük m a ğ d u r iy e t le r in ö n le ne b i lm es i için yük len ic iye tasfiye hakkın ın v e r i lm e s in in uygun olacağı kanaatindey iz . Aşırı f iya t a r t ış la r ı nedeniy le t ık a n m ış p ro je le r in devam e de b i lm es i için f iyat fa rk ın ın ve r i lm e s i , k a m u n un ya ra r ına o lacaktır . B i ld iğ in iz gibi, yen iden ihaleye çıkı lan iş le r in proje bede l le r i , ik i -ü ç katına ç ıkm ak ta ve yapım s ü re le r i uzam aktadır .

Burada s ö z le r im e son v e r i rk e n ö ze l l ik le bu s e m p o zyum u düzen leye rek b iz lere düşünce ve g ö rü ş le r im iz i a k ta rm a fı rsa tı ve ren K am u İhale K u ru m u n a , Türk iye O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ ine ve g ö rü ş le r in i paylaşan tü m ka m u k u ru lu ş la r ın a te ş e k k ü r ed iyo rum . Ü lkem iz için b ir kanayan yara olan bu konuya ac il b ir çözüm g e t i rm e m iz kanaatindey iz . S e m p o zyum u n id a re le r im iz ve s e k tö rü m ü z ü n so ru n la r ın a çözüm ü re tm es ine , ka m u kaynak la r ın ın v e r im l i ku l lan ı lm as ına , ad i l ve i lke l i b ir ya k la ş ım la m a ğ d u r iy e t le r in ön le nm e s in e k a tk ı la r sağ lam ası d ileğ iy le hepin ize saygıla r s u nu yo ru m .

EREN TOPRAK

Sayın Gencer, te ş e k k ü r ed iyo rum . Tabii Sayın G encer ' in su n u m u n d a n elde e t t iğ im iz aslında ka m u veya özel s e k tö rü n so ru n alanı o la rak tesp it e tt iğ i n o k ta la r o r ta k yani çok büyük b ir fa rk l ı l ı k söz konusu değil. Bu o r ta k n ok ta la rdan b ir tanes i olan, be lk i de ka ra rn am e ye yö n e l ik hani e leş t i r i konusu yapılıp d üze lt i le b i le c e k le rd e n b ir tanes i, ge rçek ten ida re le r in gene l endeks üzer inden ödem e yapm aya yö ne l ik ta k d i r ye tk is i ve ren d üze n le m en in ka ld ır ı lm as ın ı d e ğ e r le n d i rm e m iz gerek iyor. Çünkü s izin de su nu m u n u z d a b e l i r t i ld iğ i üzere, be lk i a lt endeks be l i r le ne n iş le rde -K a ra yo l la r ın d a n ö rne k v e rm iş t in iz - uygu lam anın daha sağ lık l ı yü rü d ü ğ ü n ü göz lem leyeb i l iyo ruz .

Evet, şu ana kadark i k o n u ş m a c ı la r bize gene l i t ibarıy la yapım s e k tö rü n d e n bahse tt i . Bu gayet no rm a l, to p lan t ım ız ın da gene l i t ibarıy la yapım s e k tö rü ağ ır l ık l ı g i tm es i gayet n o rm a l çünkü kam u a l ım la r ı is ta t is t ik le r in d e harcam a b ede l le r inde yapım iş le r i çok büyük b ir oran taşıyor. A ncak m a l ve h izm e t a l ım la r ınd a f iyat fa rk ı da gerçek ten ö ne m li b ir başlık. Öze ll ik le ener j i se k tö rü n d e k i s e rb e s t le ş m e y le b ir l ik te ka m u n u n da se rbes t p iyasadan enerj i te d a r ik e tm eye baş lam asıy la b ir l ik te bu a landa da f iyat fa rk ı 2013 ka ra rn am e s i, ö ze l l ik le e le k t r ik a lan la r ında , ödenm eye başlandı ancak y ine bu endeksten kaynaklı bazı s o ru n la r yaşadı sek tör . Biz de bun la ra vâkıfız, üzer inde değ iş ik ç a l ış m a la r yapıyoruz.

Sayın K ö lm ek , bize e le k t r ik p iyasasındaki f iyat fa rk ı m ekan izm as ıy la i lg il i b i lg i le r ve recek.

FATİH KÖLMEK

T e ş e k k ü r le r Sayın Başkan. Ö nce l ik le nazik davetin iz için şahs ım ve k u ru m u m adına çok te ş e k k ü r ed iyo rum . Eren Bey, o tu ru m u n başında

81

Page 81: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

söyledi, doğ rudan uygulayıcı b ir k u ru m değ i l ama o n la r da bu işin iç in de le r diye. Evet, hak ika ten ener j i açısından biraz öyle o ldu. Bu senen in başına kada r en azından e le k t r ik bazında b iz im pek g ün d em im izd e o lm ayan ya da derd iy le d e r t le n m e d iğ im iz b ir a landı. Am a a r t ık geç t iğ im iz b ir yılda biz de bu a lan ın içine fazlasıy la g i rm iş o lduk. S o ru n la r ın to p la m ın da çözüm üne ne ka da r fayda s a ğ la r b i le m iy o ru m ama en azından derd in daha fazla kişi ta ra f ından paylaşıld ığını söy leyeb i l i r iz .

S u n u m u m u n şöyle kısa b ir tas lağ ı va r as lında.Ben e le k t r ik f iya t la r ına i l işk in ya da e le k t r ik s ö z le ş m e le r i için f iyat fa rk ı hesabının nasıl yapıld ığını, a l te rn a t i f o la rak nasıl yap ı lab i leceğ in i ve buna i l işk in bazı ö ne r i le r i s ıra lam aya ça lışacağım .

Bu kısım, aslında hep im iz in b i ld iğ i şeyler, ben en a lt ta ra fa d e ğ in m e k is t iyo rum . Aslında bunlar, 4735 sayılı Kanun çerçeves inde düzen lenen s ö z le ş m e le r ve e le k t r ik ta ra f ına baktığ ım ızda k a m u n u n ağır l ık l ı o la ra k KDV hariç te k b ir bede l üzer inden ihaleye çıktığını ve buradan te k l i f to p la ya ra k işte b ir yıl lık, iki y ıl l ık, üç y ı l l ık he r neyse, söz leşm ey le e le k t r ik a lm aya g it t iğ in i gö rüyoruz . Bunun a n la m ı ne, KDV har iç te k bede l o lm as ı? Bunun an lam ı şu: As lında hem kendi ev im iz açısından hem b ir t ica re th a ne açısından hem de kam u k u ru m u açısından olaya bakt ığ ım ızda b ir fa tu ran ın b irden fazla b ileşeni o ld uğunu görüyoruz .

Sol ta ra f ta , "Akt i f ene r j i tü k e t im bede li" var. Bu b iz im e le k t r ik fa tu ra la r ın d a yani hem en kendi ev im ize gelen fa tu ra la ra bakacak o lu rsak , aslında to p la m ın kabaca %40'ını te ş k i l eden e le k t r ik i le t im ve dağıtımı, kayıp kaçağı ve verg i fon la r ıy la a lakası o lm ayan, doğ rudan k i lovatsaa t o la ra k ene r j in in te m in in e i l işk in bede l kısmı. Bunun haric inde, ik inc i b ir kısım ve b ileşen var, bu da dağıt ım bedeli. Buna tab ii günce l ra ka m ve rm eye ça lış t ım ama işte, ö rneğ in , ocak ayında yeni b ir ta r i fe çıkacak, onun değ iş t iğ in i göreceğiz. İşte a lçak g e r i l im yani dağıt ım a bağlı b ir t ica re th a ne -k a m u k u ru m la r ın ın ağ ır l ık l ı o lduğu kısım b u ras ı- açısından baktığ ım ızda to p la m d a 11,86 k u ru ş lu k k i lova tsaa t başına b ir bede l var. Dağıtım ded iğ im izde sadece dağıt ım bede lin i iç e rm iy o r as lında içinde i le t im bedelin i, dağıt ım bede lin i ve kayıp kaçak için ödenen bedeli içeriyor.

Bunun ha r ic inde b ir de üçüncü b ileşen o la rak verg i ve fo n la r var. B u n la r Enerj i Fonu 'ndan , TRT

payından, belediye tü k e t im ve rg is inden ve KDV'den o luşuyor. Bu çerçevede baktığ ım ızda, aslında k a m u n u n yaptığı iha le ler, sağ en a l t ta k i KDV kısmı har iç o lm a k üzere d iğ e r bü tün bed e l le r in top lam ı iç in te k l i f a lmaya yöne l ik . Fakat burada şöyle b ir s o ru n ortaya çıkıyor: As lında a k t i f ener j i bedeli har ic inde dağıt ım bedeli zaten doğrudan te ke l olan i le t im ve dağıt ım fa a l iye t le r in in düzen lenm es i sonucu ka m u n u n yaptığı ta r i fe le r üzer inden to p lanan b ir gelir. Ü s te l ik burada i lg i l i h izm e t sunan te d a r ik ç in in de herhang i b ir rekabete g itm e s i m ü m k ü n değil. Tüket ic iden aldığı bedeli as lında b ir a rac ı l ık ya pa rak doğ rudan i lg il i dağıt ım ş irke t in e a k ta rm a s ın d a n ibaret b ir faa liyet i söz konusu. Dolayısıy la bu a landa b ir m a l iye t op t im izasyonuna kendi adına g itm es i , bazı şey ler i ö ng ö rm e s i ya da bazı r is k le r i a la b i l iyo r o lm as ı pek olası değil.

D iğer ta ra f ta n baktığınızda, "Vergi ve fo n la r " kısmı da as lında ta m a m e n kendi kon tro lü dışında. Bu pencereden baktığ ım ızda, ihaleye te k l i f ve ren b ir te d a r ik ç in in aslında ya rışab i leceğ i ya da kendi po r t föyünü op t im ize edebileceği, op t im izasyon sonras ında da i lg il i idareye b ir f iyat te k l i f i s u n a b i l i rk e n yegâne, kendi hareket alanı as lında a k t i f ene r j i bedeli ta ra f ından o luşuyor.H e r ne ka da r m evcu t d u ru m buna uygun o lm asa da k a m u n u n e le k t r ik a lım iha le le r in de de te d a r ik ç i le r in gerçek ten rekabe t edeb ileceğ i yegâne a lan o lan ak t i f ene r j i üzer inden aslında b ir ihale yap ı lm as ın ın daha doğru olacağını söy lüyoruz . Bunun a lt ında şöyle b ir gerekçe var: H em en şu ra d ak i d u ru m d a n kısa b ir d e ğ e r le n d irm e yap t ık tan sonra bunu da ifade edeyim . Bu, aslında hep im iz in b i ld iğ i fo rm ü l le rd e n b ir tanesi, e le k t r ik a lım sö z le ş m e le r in e i l işk in . Burada a2 ve a1 ded iğ im iz , işte iha len in yapıld ığı ta r ih te ve h izm etin su n u ld u ğ u ta r ih te k i as lında T Ü İK ' in yay ın lam ış o lduğu b ir ü ret ic i f iya t endeksi, "E le k t r ik Ü re t im , İ le t im ve Dağıtım " baş lık l ı . As lında buradan ortaya çıkan b ir e nd eks lem e sonunda i lg il i tedar ikç iye ka m u ta ra f ın da n b ir f iyat fa rk ı ödem es i yapılıyor. Am a gerçek te şöyle b ir d u ru m var. Bu konuya daha önce d e ğ in m e k belk i daha isabet l i o lacak:Bu e le k t r ik ü re t im , i le t im ve dağıt ım endeksi as lında sadece ü re t im e i l işk in faa liye t i içeriyor. İki, T Ü İK ' in is ta t is t ik yak laş ım ı net ices inde, is ta t is t ikse l açıdan iç inde h iç b ir so ru n yok, as lında p iyasadaki en büyük te d a r ik ç i le rd e n ya da e le k t r ik ü ret ip satan f i rm a la rd a n ay sonunda aldığı b i lg i le r i d e r le m e s in d e n ibaret. H â lbuk i b ir tedar ikç i

82

Page 82: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

n o rm a ld e e le k t r iğ i te m in e tt iğ i ye r açısından baktığ ım ızda b irkaç tane seçeneği var. Doğrudan b ir ü re t ic iden a lab il ir , bunu da b ir uzun vade li ik i l i an laşm aya bağ laya b i l i r yani he rhang i b ir f iyat r is k in de n k o ru m a k amacıy la ya da doğ rudan spot p iyasadan enerj i a lım ı yapab il ir .

Tam bun lara ilave o la rak , h e r b ir te da r ikç i e le k t r ik te m in e tt iğ i tü ke t ic in in aslında k i lovatsaati tü k e t im i o ranında y e n i le n e b i l i r ener j i destek m eka n iz m a la r ın a i l işk in o la rak b ir katkı payı ö d e m e k d u ru m u n d a . Fakat T Ü İK ' in yay ın lam ış o lduğu endeks as lında b ir satış endeksi. Bu açıdan baktığ ım ızda, e ğe r 2013 M art ından i t iba ren bu e nd e ks le r in nası l d e ğ e r le n d ir i ld iğ in e b ir bakacak o lu rsak , 35.1 kodlu endeksin görece ya tay b ir sey ir iz led iğ in i - tu r u n c u d a - b iz im "Piyasa takas f iyat" ded iğ im iz , spot piyasada s a a t l ik o la ra k o luşan ve e le k t r iğ in a rz - ta le p d u ru m u n a göre gerçek leşen f iyat ile te d a r ik ç i le r in tü k e t ic i le re sunduğu e le k t r iğ e ka rş ı l ık o la rak ö de m ek le y ü k ü m lü o ld u k la r ı y e n i le n e b i l i r enerj i des tek m ik ta r ın ın to p la m ı yani b ir açıdan baktığ ım ızda, kend i le r i için a k t i f ene r j i te m in bedeli d iyeb i leceğ im iz ra ka m d an ortaya çıkan b ir endekse baktığ ım ızda -d ah a açık mavi ile g ö s te r i le n - bunun tu ru n c u endeksin seyr inden bayağı ayrıştığını, b ir adım daha öteye g id ip aslında TÜİK endeks in in yara tt ığ ı so runa ka rş ı l ık n o rm a ld e idareye su nu la n e le k t r ik işte t ica re th a ne abones ine su nu la n e le k t r ik b ir im bedeli ile m ukayese e d i le b i l i r d iyecek o lsak bu d u ru m d a , bu PTF ve YEKDEM m a l iye t le r i yani piyasa takas fiyatı yani spot p iyasadaki f iyat ve y e n i le n e b i l i r enerj i katkı payı as lında ak t i f enerjiye i l işk in m aliye te a it b ö lü m d ü r ded iğ im izde, bunu da ta r i fe n in içe r is indek i i le t im , dağıt ım k a le m le r i ç ıka rak b ir o ran la m a yaptığ ım ızda da koyu mavi ile g ös te r i le n eğriye u laşıyoruz. Dolayısıy la örneğ in , as lında 2013 'te yapı lan b ir ihale için g ünüm üze doğru baktığ ım ızda, negati f yönde çok büyük b ir ay rışm a o lduğunu, bunun da te d a r ik ç i le r i zora s o k m a k ta o lduğunu ve belk i b irço ğu m uzu n da kendi ida res inde gördüğü üzere sö z le şm e le r in fe sh ed i lm eye ça lışı ldığını ya da yeni yapılan iha le le re te k l i f v e r i lm e d iğ in i göreb i l iyo ruz .

B u radan böyle gene l b ir d eğ e r le n d irm e y i te k ra rd a n ya p m a k gerek irse , şunun a ltını ç izm e k te fayda g ö rü y o ru m : Tedarikç i ler, as lında olaya öze l l ik le f iyat fa rk ı açısından baktığınızda, e le k t r ik a lım ına i l işk in m a l iy e t le r in i as lında ta h m in e de b i l i r d u ru m d a la r . Neden? Çünkü uzun vade li b ir ik i l i an la şm a yapıp b ir e le k t r ik ü re t ic is inden e le k t r ik

a la b i l i rs in iz . Be lk i burada bazı r is k le r va rd ır gibi g ö rü le b i l i r ama aslında bü tün a n la ş m a la r b iz im re fe ra n s fiyat ded iğ im iz gün önces inde o luşan ve s a a t l ik o la rak b e l i r le ne n spot e le k t r ik f iya t la r ına göre be l ir len iyor . Zaten işi tü c c a r l ık olan b ir ş i rke t in piyasanın gene l f iyat seyr in i ta h m in e tm es i çok zo r b ir şey değil.

D iğer ta ra f tan , y e n i le n e b i l i r ene r j ide a lınan katkı payları he r ne ka da r ay sonunda te d a r ik e tt iğ in iz bü tün tü k e t ic i le r in e le k t r ik to p la m ın a göre b e l i r le n iy o r olsa da aslında d e s tek len m es i gereken e le k t r ik ü re t im s a n t ra l le r in d e k i ha l ihazırda 2017 için 17,5 g igavat tu ta r ın da b ir k u ru lu güçtü, 2018 için 19,5'e ç ıkm ış durum dayız . Ne k a da r l ık b ir por t föy o lduğunu, bun la r ın kaynak bazında nasıl dağıldığını, y ı l l ık e le k t r ik ü re t im m ik ta r la r ın ı ve bun la ra ödenecek des tek m ik ta r la r ın ı aslında önceden ta h m in edeb il iyo rsunuz .

B u radan da hareke t le şuraya va ra b i l i r iz raha t l ık la : As lında b ir tedar ikç i, spot p iyasadaki f iya t la r ın oynaklığına m aru z ka lm adan raha t l ık la -y ine tab ii o radak i spot piyasa f iya t la r ın ın ağır l ık l ı o r ta la m a la r ın ın re fe rans alındığı b ir uzun dönem li an laşm ay la , alt ı aylık, b ir y ıl l ık, üç aylık, her neyse- b ir ü re t ic iden e le k t r ik te m in edeb il ir . Bu da bizi şuraya g e t i r iy o r - ki ge rçek te de d u ru m böyle- as lında e le k t r ik a l ım sö z le şm e le r i için "KDV har iç te k bedel" şek l inde ihaleye ç ıkm a k ve te d a r ik ç in in aslında b e l i r le yem e d iğ i bed e l le r üzer inden onu ya rış t ı rm aya ka lkm a n ın bütün b i l in m e ye n le r in b ir şek i lde f iya t landığı gerçeğ inden hareke t le d e ğ iş t i r i lm e s i ve te d a r ik ç i le r in sadece a k t i f ene r j i bede line i l işk in , yani tüke t ic iye doğrudan ya ns ıta ra k aslında sadece a rac ı l ık yap t ık la r ı dağıt ım bede lin in veya i lg i l i ve rg i ve fo n la r ın aks ine ke nd i le r in in gerçek ten yarışab i ld iğ i k a le m le r üzer inden te k l i f su nab i ld iğ i b ir kurguya geç t iğ im izde , f iyat fa rk ı öde n m e s in in çok da gerek li o lm adığ ı gibi b ir noktaya va rab i l i r iz .

Yine de h e r şeye rağm en, aslında Eren Bey çok güze l b ir g ir iş yaptı. İk inci kısım aslında burada ortaya çıkıyor. Evet, d iye lim ki f iyat fa rk ı ödenmiyor, b ir y ıl l ık, iki y ı l lık , üç y ı l l ık s ö z le ş m e le r iç in am a h e r şeye rağm en aslında piyasada bazı d a lg a la n m a la r o lab il ir . Hele uzun dönem e baktığ ım ızda, işte doğa l gaz f iya t la rı , p e tro l f iya t la r ı ya da i tha l k ö m ü r f iya t la r ı kaynaklı e le k t r ik ü re t im m a l iy e t le r in d e bazı a r t ış la r ortaya çıkabi l ir . Bu p iyasadaki e le k t r ik te m in in e d a ir m a l iye t le r i değ iş t ird iğ i için b ir te d a r ik ç in in he r ne kadar kendis i bü tün r is k le rd e n a r ınm aya ça lışm ış ve

83

Page 83: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

bazı f in a n s a l m e k a n iz m a la r la ön lem a lınm ış olsa bile bu d u ru m ifa güç lüğü nedeniy le e le k t r ik aldığı ü re t ic in in b ir f iyat revizyonu ta lep e tm es i sonucunu d o ğ u rm u ş o lab il ir . Dolayısıy la, aynı gerekçeyle kam uda aylık b ir f iyat fa rk ı ö d e m e k yer ine , uzun d ön e m li o r ta la m a la r açısından - b e lk i a lt ı aylık, be lk i b ir y ı l l ık - bunu d eğ e r le n d ir ip gerçek ten ifa g üç lüğü o lduğu d u ru m la rd a , yılda b ir kere ya da iki yılda b ir kere fiyat fa rk ı ödem es i yapm ası ve sö z le şm e n in bede linde revizyona g itm es i kanaa t im izce daha iyi o lacakt ır . A ltın ı ç ize rek şunu ifade e tm e k te y ine de fayda var: Zaten e le k t r ik s ö z le ş m e le r i yapım iha le le r i gibi üç y ı l lık , beş y ıl lık , on y ı l l ık s ü re le r i kapsamıyor. Genelde b ir ila iki y ı l l ık dönem i kapsadığı için bu a lana belki hiç g irm eye ge rek k a lm a da n iha le le r i sadece a k t i f ene r j i bedeli üzer inden söz leşm eye bağ layarak y a p m a k ve f iyat fa rk ı ö de m e m e n in çok daha faydalı ve bu a landa faa liye t gös teren tü c c a r la r ı da daha doğruya yö n lend ireceğ in i düşünüyo ruz .

İ lg in iz için te ş e k k ü r e de r im .

EREN TOPRAK

Sayın D o k to r K ö lm e k 'e ben de bu d eğe r l i su n u m u için çok te ş e k k ü r e d iyo rum . Tabii, bu önem li , bu ö ne m li s u n u m u n bize söy led iğ i d ikka te değ e r b ir şey var, o da şu: B iz im Kam u İhale S öz leşm e le r i K a n u n u 'n un "S öz leşm e T ü r le r i " m addes i dolayısıyla f iyat te k l i f i a lm a y ö n te m le r im iz de buna göre değ iş iyo r yani g ö tü rü bedel ya da b ir im f iyat üzer inden te k l i f a lıyoruz. A ncak bu d u ru m sadece e le k t r ik a l ım la r ınd a değil, bü tün enerj i a l ım la r ınd a so ru n ya ra tab il iyo r . A ncak K anun 'un bize tanıdığı b ir opsiyon daha var, bu da m u ta t söz leşm e k u l la n m a k veya m u ta t söz leşm e o lm asa dahi en azından bu ve benze r a la n la r ın i le r ide gen iş leyeceğ in i va rsa ya ra k böyle zam an bazlı te k l i f b i r im f iyatlı söz leşm e tü r le r in e o lanak ta n ım a k da m ü m k ü n o lab il ir . Be lk i böyle b ir d u ru m d a gerçek ten e le k t r ik a lan la r ında fiyat fa rk ı ödem es ine bile veya böyle b ir ta le p le r in bile önüne geçeb i l i r iz diye d e ğ e r le nd ire b i l i r iz .

Evet, sayın ko nuşm ac ı la ra gerçek ten bu değerl i ka tk ı la r ı iç in çok te ş e k k ü r ed iyo rum . Ş imdi, ko nu şm ac ı la r ın d eğ inm ed iğ i so run a lan la r ı veya az değ ind iğ in i d ü ş ü n dü ğü n üz so run a lan la r ı , açıkta ka lm ayan ko n u la r veya ta m a m e n bam başka konu la rda -b a m b a ş k a derken f iyat fa rk ı çe rçeves inde - değ in i lm eyen konu la rda ka tk ı la r ın ız varsa bun lar ı a la l ım .

B uyu ru nu z e fend im .

FAZIL COŞKUN

F irm a m ız Aydın, Denizl i, M uğla, İz m ir ve Manisa i l le r in in görevli te d a r ik ş i rke t i yani o bö lgedeki tüke t ic i le re , m ü ş te r i le r im iz e e le k t r ik sunm aktay ız .

Bö lgede yak la ş ık o la ra k 5 m ilyon m ü ş te r in in ener j i te d a r ik in i sağ lam aktay ız . N ü fus o la rak bu 9 m ilyona te k a b ü l e tm ek te .

2011 yıl ında Maliye Bakan lığ ı ta ra f ından b ir gene lge yayım landı, gene lgede ; kam u ha rca m a la r ınd a ta s a r ru f sağ lanm as ı ve se rbes t piyasa, daha d oğ rusu se rbes t tü ke t ic i kavram ın ın g e l işm e s iy le a r t ık e le k t r ik te d a r ik in in 4734 sayılı Kanun çerçevesiy le a lınm asıy la i lg i l i o la ra k b ir teb liğ , gene lge düzen lend i. Bu gene lge sonras ında ka m u k u ru m la r ı , dönem içer is inde iha le le r in i yapm aya baş ladılar. Biz de ş i rk e t im iz o la rak 2013 y ıl ından 2017 Mayıs ayına kada r iha le le r i tak ip e tm ek tey iz . Bu süre içe r is inde 630 k u ru m la ihale kapsam ında söz leşm e yaptık . Bunun m ik ta r o la ra k karşı lığı 4,5 m i ly a r k i lovatsaate , bede l o la rak karşı lığı ise yak la ş ık 1,2 m i lya r TL ' l ik b ir rakam a ka rş ı l ık g e lm ek te . Bu ka yna k la r çerçevesinde devlete, söz leşm e öncesinde, söz leşm e dam ga verg is i, k a ra r pu lu ve KİK payı b ed e l le r i ödendi.

Peki, bu sü reç içe r is inde yapm ış o ld u ğ u m u z t ica re t karşı lığ ında, b iz im bu kada r kazan ım ım ız oldu m u? Olmadı. Bu noktada Sayın K ö lm e k 'e te ş e k k ü r ed iyo rum , s e k tö rü m ü z ü n içe r is inde b u lunduğu s ık ın tı la r ı burada dile ge t ird i. S e k tö rü m ü z ü n düze n le m e ta ra f ından bun la r ın g ö rü lü y o r o lm u ş o lm as ı b iz le r için çok sev ind ir ic i . B u n la r la i lg il i o la ra k K am u İhale K u ru m u ta ra f ından da gerek l i d ü z e n le m e le r in yapı lıyo r o lm asın ı g ö rm ü ş o lm a k b iz ler i son derece m u t lu ediyor.

Ben burada d iğ e r h usu s la r la i lg il i , K ö lm e k ' in de üzer inden geçt iğ i yani KDV öncesi f iyat te k l i f i a l ın m a k ta n ziyade, f iyat fa rk ıy la i lg i l i içer is inde b u lu n d u ğ u m u z s ık ın t ı la rdan ve bunun la i lg il i o la rak çözüm öne r im izde n b ah s e tm e k is t iyo rum .

Şöyle b ir ö rn e k v e rm e k is t iyo rum : Biz, K ö lm e k ' in de gös te rd iğ i gibi, TÜ İK ' in y u r t içi ü ret ic i f iyat endeksi 401 no.lu sü tunda y e r a lan değerle r .Daha sonra sü tu n 35,1 o la ra k d eğ iş t ir i ld i .Oradaki endeks d e ğ e r le r üzer inden b ir f iyat fa rk ı uygu lam ası a lm ak tay ız . Kasım ayı içer is inde endeks değeri 208 iken A ra l ık ' ta 209'a yükse ld i.Yani kas ım dan ara lığa geçe rken yak laş ık o la rak b inde 5 gibi -yüzde 1 d iy e l im - b ir a r t ış var. Ama biraz önce K ö lm e k ' in de bahse tt iğ i gibi, b iz im ree l

84

Page 84: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

se k tö rd e k i m a l iy e t le r im iz i EPİAŞ ta ra f ından ve şe ffa f o la ra k lanse edilen gün öncesi p iyasasında o luşan piyasa takas f iya t la r ı o lu ş tu rm a k ta .Aynı dönem de baktığ ım ızda, piyasa takas fiyatı 148 TL'den yani 2016 K asım 'dan A ra l ık 2016'ya geç i ld iğ inde 219 TL'ye yükse ld i . Baktığ ınızda, f iyat fa rk ı uygu lam ası hem idareyi hem de idareye iş yapan yük len ic iy i k o ru r b ir pozisyonda o lması gerek iyor. Yani ree l se k tö rd e k i a lım ı yapı lan m a l la i lg i l i o la ra k f iyat artış ın ı yans ıtm as ı gerekiyor.Am a endeks d eğe r indek i yüzde 1 o ran ındak i artış , m a l iye t a lan ında yüzde 4 8 ' l ik b ir artışa ka rş ı l ık g e le m e m e k te d ir . Hani bu sadece b ir dönem e o la rak m ah su s m u? B ir so n ra k i dönem le kıyasladığınızda, 148 o lan ene r j i b i r im fiyatı gün öncesi p iyasasında 181'e y ü k s e lm iş ocak ayı için. Yüzde 2 3 ' lü k b ir a r t ış var. Am a TÜİK endeks indek i a r t ış değeri yüzde 7. Gerçi siz de konuşm an ız ın başında b e l i r tm iş t in iz Sayın Toprak, yani uygu lam adak i m e todo lo j iden ziyade, TÜİK endeks in in içe r is indek i , sepe ttek i d e ğ e r le r veyahut da a lınan ne ise on la rda b ir hata o la b i l i r ama net ice i t ibarıy la yapı lan uygu lam a sonucunda enerj i te d a r ik eden f i r m a la r yapm ış o lduğu t ic a re t le rd e z a ra r e tm ek te .

Peki, ş i rk e t le r im iz bu iş le m le r le i lg i l i z a ra r ediyor, kamuya yansım ası ne? Biz 2017 yılı içe r is inde gerçek leşen ener j i a l ım iha le le r in i sıkı tak ip ediyoruz, 31 Ek im ta r ih in e ka da r Kam u İhale P la t fo rm u 'n d a 1.200'e yakın ihale yayınlandı, bun la r ın yak la ş ık o la ra k 1.000 tanes i ip ta l o ldu. İp ta l in gene l gerekçe sebep le r i , te k l i f ve ren is tekl i o lm a m a s ı. Hatta e k im ayına baktığ ım ızda, d u ru m daha da yüksek, 250 ihale yay ın lanm ış, 240'ı ip ta l o lm u ş . Arada 2 tane sonuç lanan ihale var, b u n la r da Düzen lem e K u ru m u ta ra f ından be l i r le ne n ta r i fe f iyatın ın daha üzer inde yani kam uyu zarara uğ ra ta cak şek i lde te k l i f le r le sonuç lanm ış .Bu d u ru m da , şöyle b ir ç ıkm aza g ir iyor: Tüm kam u k u ru m la r ı yapm ış o lduğu iha le le rde is tek l i b u la m a d ık la r ı için iha le le r in i o lu m s u z n e t ic e le n d i r iy o r la r ve daha sonra ne o lm a k zo runda ka lıyo r la r? B ö lg e le r in de k i görevli te d a r ik ş i rk e t le r in in , son kaynak te d a r ik kapsam ında , ene r j i a lm a zorunda ka lıyor lar.

Peki, bu radak i b iz im çözüm öne r im iz ned ir? Tam am , biz iha le le re k a t ı lm a k ve kamuya b ir fayda s a ğ la m a k is t iyoruz. B iz im ree l se k tö rd e k i gün öncesi p iyasasında o luşan piyasa takas fiyatı, artı ik inc i b ir m a l iye t k a le m im iz var, y ine bu da Enerj i P iyasaları İş le tm e A.Ş. ta ra f ından şe ffa f o la rak

be l i r t i l iyo r , h e r ay sonunda yayınlanıyor, YEKDEM m a l iye t im iz . Bu iki bede l endeks d eğ e r im iz o la rak kabu l ed i ls in ve bu endeks değeri üzer indek i d e ğ iş ik l ik le r fiyat fa rk ı o la rak uygu lansın . Fiyat fa rk ıy la i lg il i ta le b im iz bu yönde.

D iğer b ir ta le b im iz de şu: K ö lm e k ' in de d ile g e t i rm iş o lduğu gibi, biz dağıt ım bedeli , Enerj i Fonu, TRT payı, Belediye T üke t im Vergisi gibi k a le m le rd e sadece aracı poz isyonundayız. Yani fa tu raya yansıt ıyo ruz ve bun larda herhang i b ir oynama yapm a şansım ız yok. İ lg il i k u ru m bize ödediğ i takd irde de tahs i la t ına a rac ı l ık yapıyoruz. Tam am , kam u k u ru m la r ı ta ra f ın da n yapılan enerji iha le le r in in ak t i f enerj i b i r im bedeli üzer inden yani b iz im t ica re t in i yapm ış o ld u ğ u m u z kıs ım la i lg il i ç ık ı lması, KDV öncesi d iğ e r verg i ve fo n la r ın te k l i f b i r im f iyata dâh i l e d i lm e m e s in i ta lep ediyoruz.

T e ş e k k ü r ede r im .

EREN TOPRAK

Biz de te ş e k k ü r eder iz ka tk ı la r ın ız için. Bu başlık ta yapı lan ça lışm an ın sonuna ge ld ik . Be lk i yakın zam anda s o m u t b ir adım g ö reb i l i rs in iz .

85

Page 85: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

BEŞİNCİ o tur umM

Fiyat Farkı Uygulamalarının Değerlendirilmesi

SORU CEVAP■ ■ ■ ■ ■ ■

BÖLÜMÜ

86

Page 86: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ALİ AYDIN -TOBB İnşaat S e k tö r Başkan Yardımcısı

Değerl i a rkadaş la r, ben gerçekten iki g ü n d ü r top lantıy ı çok d ikka t l ice tak ip ed iyorum , çok da fayda lan ıyo rum . Şu anda burada tab ii ki sadece m ü te a h h i t l ik sek tö rüy le i lg il i b ir konuşm a değil, g en e l l ik le kam u idares inde görev a lan değerl i a rkadaş la r ım ız ın ağır l ık l ı o lduğu, üçte 1 olsa da dörtte 1 olsa da özel s e k tö r te m s i lc i le r im ize söz ver i ld iğ i b ir gö rü şm e yapılıyor. Am a tabii ki bunu ta kd ir le ka rş ı l ıyo rum , çok zamanınızı a lm a m a k kaydıyla. Çünkü paydaşların burada b ir arada o lm ası ve karş ı l ık lı b ir gö rüş ve o r tak akıl o lu ş tu rm a s ı har ika b ir şey. Hele de şu dönem de buna çok iht iyaç var.

Ben burada u laş t ı rm a olsun, e le k t r ik o lsun, eğ it im o lsun, o rm a n iş leri o lsun, d iğ e r k u ru m la rd a k i a rkadaş la r ım ız ın da kendine has a lım sa tım ve d iğe r konu la rdak i g ö rü ş le r in i a l ıyo rum . A ncak b iz im adımız m ü tea h h i t değil, sek tö rde yapımcı, üstlen ic i , ü retic i b ir konumdayız. Bu se k tö rü n te m s i lc i le r i o la rak şu anda iç inde b u lu nd u ğu m uz m ekân TOBB, bu TO BB 'un da b ir S e k tö r Meclis i var. B u radak i görüş ler, inşa llah çok iyi b ir şek ilde d e ğ e r le nd ir i l i r . Çünkü kaygılardan b ir is i de budur: Toplantı lara gelin ir , çok güze l g ö rü ş le r ifade edil ir . Çünkü ü lkem izde b ir ik im hayli üst düzeyded ir gerek b ü ro k ra t la r ım ız o la rak gerek özel s e k tö r te m s i lc i le r im iz o la rak d e rs le r in i iyi ça lış ır ama uygu lamaya ge ld iğ in izde, buradan b ir sonuç a lmaya ge ld iğ in izde çok u m u t lu o lunm az. Ben b irçok yerde top lan tı yapıyorum, yapılan top lan t ı la ra i l işk in en çok b e l i r t i len kaygılardan b ir is ide bu du ru m du r . Bunu öze l l ik le K am u İhale K u ru m u Başkanının duyduğunu b il iyo rum , o baştan beri bizi tak ip ediyor.

Ben bu uygu lam a la r ın kanuna veya yö n e tm e l ik le re a k ta r ı lm a da n önce, m u t la ka s e k tö r te m s i lc i le r iy le g ö rü ş ü lm e s i ge rek t iğ in i d üşünüyo rum .G ördüğünüz gibi, ağ ır l ık l ı o lan biz m ü te a h h i t le r in b ir m es le k şoven izm iy le hareket e tm ed iğ im i de b i lm en iz i is t iyo rum . Çünkü sık sık y ö n e tm e l ik ve kanun la r ım ız değişiyor. Şu anda burada özgüven var, K am u İhale K u ru m u m u z a te ş e k k ü r ed iyorum , Sayın Başkana ve buradak i değerl i ka tı l ım cı la ra .Bu özgüvenin gerçek ten ta m yansıması ve b ir daha sık sık değ iş ik l iğe g id i lm e m e s i için m ut laka b iz im s e k tö r te m s i lc i le r im iz le TOBB'da b ir araya gel in ip revize ed i lm es i veya yeniden ç ıka rı lacak kanun ve y ö n e tm e l ik le r in gözden geç i r i lm es in i arzu ed iyorum . Bu ça lışm a la r ın başarıl ı o lmasını is t iyo rum .

Eren Bey'e ve Genel M ü d ü r Yardımcınız Mustafa Bey'e ö ze l l ik le - d iğe r a rka d a ş la r da yaptı ama ben im söyleyeceğ im b irçok konuyu söylediğ i için

sizin de uyarınız üzer ine te k ra ra düşm eyeceğ im iç in - te ş e k k ü r ed iyorum , saygı la r su nuyo rum .

CEM KAYA -Sakarya E le k tr ik Perakende Satış AŞ, K am u Satış M üdürü

Fazıl Bey'e, konuşm ası için te ş e k k ü r ed iyo rum . Biz de aynı kanıdayız, aynı düşünce le r i paylaşıyoruz.

Ben b ir şey daha e k le m e k is t iyo rum : Fiyat fa rk ında a r t ış tan bahsett i ama fiyat fa rk ı hesap lanırken TÜİK değerinde düşüş de söz konusu oluyor. Dolayısıyla biz ve rm iş o ld u ğu m uz b ir im fiyatın da alt ında fa tu ra ödem iş o luyoruz. Bu doğ ru l tuda , Fazıl Bey'in de bahse tt iğ i gibi, f iyat fa rk ın ın uygu lanm am asın ı ta lep ediyoruz. İha le le re g ire rken de öze l l ik le f iyat farkı v e r i lm eyen iha le le r i te rc ih ediyoruz, ve r i l iyo rsa ka tı lm ıyoruz . Bu b iz im için önem li.

T e şekkü r ed iyorum .

KUBİLAY YÜCE -Eti Maden İş le tm e le r i Genel M üd ü r lü ğ ü , İnşaat M ühend is i

Yapım işiyle i lg il i f iyat fa rk ına b ir şey e k le m e k is t iyo rum . Şimdi, f iyat fa rk ı uygu lan ırken söz leşm ede bu lunm ayan iş le r in b ir im fiyatının nasıl tesp it ed i leceğine i l işk in düzen lenen 8' inc i maddeye idare lerce iki tane yo ru m yapılıyor.B iz im de idare o la rak çok faz laca ta rt ış t ığ ım ız b ir konu, şöyle: "S öz leşm ede b ir im fiyatı bu lunm ayan iş le r in Yapım İş leri Genel Ş a r tnam es ine göre söz leşm e fiyatı tesp it ed i lem eyen iş ka lem i için yeni b ir im fiyat yapı lm ası hâl inde bu fiyat uygu lam a ayının ray iç le r ine ve şa rt la r ın a göre tesp it edil ir . B e l i r le n en bu yeni b ir im fiyat uygu lam a ayı f iyat fa rk ı katsayısına Pn'ye bö lü ne rek iş ka lem in in söz leşm e yılı b i r im fiyatı tesp it e d i l i r ve fiyat fark ı buna göre hesaplanır ." denm ek ted ir . Ş imdi, şöyle e k le m e k is t iyo rum : Yeni b ir im fiyat e ğe r devlet in ku lland ığ ı b ir im f iya t la rda va r ise b ö lü n m ü y o r diye b ir uygu lam a var. B ir de d iye lim ki 2016 yılında ihale edilen b ir işin, a t ıyo rum kalıp fiyatı - k a l ıp yoksa, ö rn e k v e r iy o ru m - 2017'de kalıp fiyatı değ işm ediyse veya düştüyse b ir de Pn'ye b ö lüne rek daha düşük b ir değer elde edileb il iyor. Yani bu ifade net o la rak yazılırsa p rob lem ç ıkm az diye d üşü n üyo rum .

T e şekkü r ede r im .

EREN TOPRAK

K a ra rn am e revizyonları s ırasında bu maddeye b ir baka lım . Ş imdi, m uh te m e le n başka söz söyleyecek k iş i le r de va rd ır ama ded iğ im gibi, b ir sonrak i o tu ru m u m u z da var.

Ben, s iz le r in ka tk ı la r ı için ve değerl i konuşm acı la r ın ka tk ı la r ı için çok te ş e k k ü r ed iyorum . V er im li o lduğunu ta h m in ed iyo rum ve sabrın ız için herkese te k ra r te ş e k k ü r ede r im .

87

Page 87: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

5 ARALIK 2017 KONFERANS SUNUMLARI ALTINCI OTURUM

Mal ve Hizmet Alımlarında Sözleşme Uygulamalarının Değerlendirilmesi

O turum Başkanı ve Konuşmacı - M eh m et A taseverKam u İhale K u ru l Üyesi

A bdullah Yusuf UğuzSağlık Bakanlığı M ali A na liz D a iresi Başkanı

Günay A tays ın la rB ilim , Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Destek H izm e tle ri Daire Başkanlığı Satın A lm a Şube M üdürlüğü Şefi

Âdem Ç ak ırM illî Savunm a Bakanlığı İkm a l A lb a y / Tedarik H izm e tle ri Genel M üd ü r Yardımcısı

Emin BankTürkiye Odalar ve B o rsa la r B ir liğ i (TOBB) Yazılım M ec lis i Üyesi

M eh m et ŞanalTürkiye Odalar ve B o rsa la r B ir liğ i (TOBB) İk lim le n d irm e M ec lis i Başkan Yardımcısı

Av. Refika EserTürkiye Sağlık E n dü s tris i İşve ren le ri Sendikası (SEİS) Genel S e kre te r

Soru-C evap Bölüm ü

88

Page 88: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

M EHM ET ATASEVER

K am u ida re le r in in çok sayg ıdeğer te m s i lc i le r i , iş dünyasının değer l i ka t ı l ım c ı la r ı ; bugün Türk iye O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ i ile b e ra b e r düze n le m iş o ld u ğ u m u z s e m p o zyum u n ik inci günü ve a ltıncı o tu ru m u için b ir aradayız.

Bu top lan tıya ka tı l ım sağladığın ız için te ş e k k ü r ed iyo rum .

İnşa llah faydalı b i r s e m p o zyum o luyordur. Paydaşların s o ru n la r ın ı on la rın bakış açılarıy la d in lem e im kân ım ız o luyor. Geri d ö n ü ş ü m le r o ldukça faydalı. Bu o tu ru m d a da "M a l ve H izm et A l ım la r ın da Söz leşm e Uygu lam a la r ın ın D e ğ e r le n d ir i lm e s i" konusunu iş lem eye çalışacağız.

Z a nn e d iyo ru m en ka laba l ık o tu ru m biz im o tu ru m u m u z , ben im le be ra be r 7 konuşm acı a rkadaş ım ız var.

Ben kısa b ir d e ğ e r le n d i rm e yaparak, kısa b ir sunuy la o tu ru m u n kısa b ir d e ğ e r le n d irm e s in i yapm aya ça lışacağım ve M al ve H izm et A l ım la r ın da Söz leşm e U ygu lam a la r ın ın çerçevesin i, o tu ru m an lam ında , ç izmeye ça lışacağım .

İk inci konuşm acım ız , Sağ lık Bakan lığ ından Daire Başkanı A b du l lah Yusuf Uğuz Beyefendi, "Ö dem e Şart la r ı , İş E ks i l iş le r i ve S öz leşm en in Feshi" ile i lg i l i s u n u m yapacak.

Üçüncü konuşm acım ız , B i l im , Sanayi ve Teknolo j i Bakan lığ ı Daire Başkan lığ ı Sayın Günay A tays ın la r H an ım efend i, "Yerli İs tek l i le re Sağ lanan Fiyat Avanta jı" ile i lg il i b ir s u n u m yapacak.

D ördüncü konuşm acım ız , M i l l î Savunm a Bakan lığ ı Genel M ü d ü r Yardımcısı A lbay Âdem Çakır Kom utan ım ız , "G ec ikm e Cezaları ve Garan ti" konusunda b ir s u n u m yapacak.

Beşinc i konuşm acım ız , Türk iye Oda la r ve B o rs a la r B i r l iğ i Türk iye Yazılım M ec l is Üyesi Em in Bank Beyefendi, "M a l ve H izm et A l ım la r ın d a Sözleşm e Yöne t im i" konusunda b ir su n u m yapacak.

A ltıncı konuşm acım ız , Türk iye Oda la r ve B o rs a la r B i r l iğ i Türk iye İ k l im le n d irm e M ec l is i Başkan Yardımcısı Sayın M eh m e t Şana l Beyefendi,"Yapım İş le r inde Yerli Malı Ü rü n le re Fiyat Avantajı U ygu lam ası" konusunda b ir s u n u m yapacak.

Yedinci ve son konuşm ac ım ız da Türk iye Sağlık E ndüs tr is i İşve ren le r Send ikası Tem s ilc is i Avukat Refika Eser H an ım efend i, "M a l A l ım İha le le r inde U ygu lam ada Yaşanan S o ru n la r " konusunda b ir su n u m yapacak.

A rkad a ş la r ım ız ın b ir kısmı is te r le rse haz ır l ık la rı varsa burada su n u m yapab i l i r le r , is te r le rse o tu rd u k la r ı ye rden de s u n u m yapab i l i r le r .

Ben gene l an lam ıy la m a l ve h izm e t a lım s ö z le ş m e le r in in uygu lam asıy la i lg il i gene l b ir çerçeve ç izm e k is t iyo rum .

H izm et in tan ım ı, b i ld iğ im iz üzere, 4734 sayılı K a nun 'un 4 'üncü m addes inde yap ı lm ış d u ru m da . 4374 sayılı Kanunda h izm e t; gene l an lam da bakım ve ona rım , taş ım a , h ab e r leşm e , s igorta , a raş t ı rm a ve g e l iş t i rm e , m uhasebe, piyasa a raş t ı rm as ı ve anket, dan ışm an lık , tan ıt ım , basım ve yayım, te m iz l ik , y e m e k haz ır lam a ve dağıt ım , top lan tı , o rganizasyon, se rg i le m e , ko rum a ve güven lik , m e s le k î eğ it im , fo toğra f, f i lm , f i k r î ve güze l sanat, b i lg isayar s is te m le r in e yö n e l ik h iz m e t le r ile yazılım h izm e t le r in i , ta ş ın ı r ve ta ş ınm az m a l ve hak la r ın k i ra lan m as ın ı ve benzeri d iğ e r h iz m e t le r o la rak ta n ım la n m ış t ı r . K am u İhale K a n u n u 'n un 4 'üncü m addes inde m a l ise satın a lınan h e r tü r lü iht iyaç m ad d e le r i ile ta ş ın ı r ve taş ınm az m a l ve hak lar ı o la ra k ta n ım la n m ış t ı r . K am u iha le le r i söz leşm es i ded iğ im iz hususu ise 4734 sayılı Kanun 'a göre, g e rç e k le ş t i r i le n iha le le rde alıcı ile satıcının, ka m u k u ru m u ile is te k l in in im za lam ış o lduğu s ö z le ş m e le r i kasted iyoruz . Bu s ö z le ş m e le r le i lg il i gene l kanunu ve gene l çerçeveyi 4735 sayılı K am u İha le le r i S ö z le şm e le r i Kanunu çiziyor.

M al ve h izm e t a lım s ö z le ş m e le r in i e tk i leyen h usus la ra bakt ığ ım ız zaman, n ed ir b u n la r gene l o la rak? Tip söz leşm e le r , gene l şa r tna m e le r , m uayene ve kabu l y ö n e tm e l ik le r i , f iya t fa rk ı k a ra rn a m e le r i , KİK Genel Tebliği, K am u İhale K u ru lu düzen ley ic i ka ra r la r ı , y ine konuyla i lg i l i d iğ e r mevzuat, ge rek İş Kanunu, Sosyal S ig o r ta la r Kanunu, kam u ida re le r in in konuyla i lg i l i d iğ e r d ü z e n le m e le r i . Bu hususlar, söz leşm e u ygu lam a la r ın ı e tk i leyen m e v z u a t la r o la rak ka rş ım ıza ç ıkm aktad ır .

Söz leşm e tü r le r in i de gene l o la rak g ö tü rü bede l ve b ir im f iyat söz leşm e o lm a k üzere iki sınıfa ayırıyoruz.

Söz leşm e safhasına, iha len in ik inci safhası d iyeb i l ir iz . İhale sonuç lan ıp söz leşm e im za lanm as ıy la b ir l ik te söz leşm e safhası d iyeceğ im iz safha başlıyor. Bu da ned ir? S öz leşm en in im za lanm ası , işin baş lam ası veya iş ye r in in yük len ic iye te s l im i de d iyeb i l i r iz buna. K o n t ro l te şk i la t ın ın ku ru lm a s ı , iş p ro g ra m la r ın ın haz ır lanm as ı veya düzen lenm es i, m a lın ve h izm et in te s l im i , m uayene ve kabu l iş le m le r i , ta h a k k u k iş le m le r i , ödem e iş le m le r i , ga ran t i ile i lg il i husus la r , kesin te m in a t varsa ek kesin te m in a t ın iadesi ve b un la r la i lg i l i husus la r , iş artışı, iş eks il iş i ve m ü c b i r sebep gibi o ldukça fa rk l ı a şam a la r ı barınd ıran b ir sü reç o la rak söz leşm e safhasını ta n ım layab i l iyo ruz .

89

Page 89: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Sözleşm e sü rec inde yaşanan başlıca so ru n la r ı şöyle s ı ra la m a k is te r im . B u n la r ın dışında da s o ru n la r v a r m u h a k k a k ama gene l hat la rıy la söz leşm e ve ihale doküm an ı a rasında u yu m s u z lu k o lm ası, m alın idareye zam anında te s l im e d i lm e m e s i veya e d i lem e m e s i veya söz leşm eye uygun m a l veya h izm e t in te s l im e d i le m e m e s i veya e d i lm e m es i , m uayene kabu l le i lg il i yaşanan so run la r , kam u ihale mevzuatı dışındaki d iğe r m evzua t la rdan kaynak lanan so run la r , garan t iy le i lg i l i so run la r , garan t i sü res i veya d iğ e r bunun la i lg i l i p rob lem le r , m a l te s l im i ve h izm e t te s l im in d e n sonra ta h a k k u k la r ın yapı lm as ı veya zam anında yap ı lm am as ı, ö d e m e le r le i lg il i yaşanan so run la r , te m in a t la r ın iadesi ve te m in a t la r ın iade ed i lm e m e s iy le i lg i l i so run la r , ç ıkab i lecek m ü c b i r se be p le r le i lg il i s o ru n la r ve işç i l iğe bağlı so run la r . İşte burada k ıdem tazm ina tı , işçi ü c re t le r in in zam an ında ö d e n m e m e s i veya iş güven liğ iy le i lg i l i ve benzeri h u s u s la r var. Bu, belk i öze l l ik le p e rsone l ça lış t ı r ı lm as ına dayalı h izm e t a lım la r ında , kam uda taşe ron işç i le r le i lg il i b ir düzen lem e yapıld ığ ında b u n la r m u h te m e le n büyük ö lçüde h a l le d i le c e k t i r diye u m u t ediyoruz.

Ben konunun çerçevesin i bu şek i lde gene l ha t la r ıy la ç izd im .

T e ş e k k ü r ed iyorum .

İk inci konuşm acı o la rak , Sağlık Bakanlığı Daire Başkanı A b du l la h Oğuz Beyefendiy i davet ed iyo rum .

ABDULLAH YUSU FUĞ UZ

Sayın Başkan ım , değerl i ka t ı l ım c ı la r ; hepiniz i şahs ım ve k u ru m u m adına saygıyla s e la m lıyo ru m .

K am u İhale K u ru m u n a ve Türk iye O da la r ve B o rs a la r B ir l iğ ine böyle tü m ta ra f la r ın o lduğu -h e m kam u taraf ı hem s e k tö rü n d iğ e r a k tö r le r in in o ld u ğ u - b ir top lan tıy ı te r t ip e tm es in de n dolayı da te ş e k k ü r ed iyo rum ve devamını d i l iyo ru m .

Ö nce l ik le K am u İhale K u ru m u n a , Anayasa'da geçen te m e l hak olan sağ l ık hakkıy la i lg i l i çok n i te l ik l i ve sahada çok değ işken o lab i len bazı d u ru m la r la i lg i l i bize g ö s te rm iş o lduğu an layış tan ve ka tk ı la rdan dolayı te ş e k k ü r ed iyo rum . B unun la i lg i l i ö rn e k ve r i rs e k : 4734 sayılı K a nun 'un 22'nci m addes in in " f " bend inde yapılan düzen lem e Kamu İhale K u ru m u n u n da katkısıy la b iz im için b ir açılım o ldu. Biz bu iha le le r i açık ihale usu lüy le yapmayı d ened ik am a so nu ç la n m as ı işin n ite l iğ inden dolayı m ü m k ü n o lm adı. Doğrudan te m in yo luy la yaptık, Anka ra N u m u n e Hastanesi gibi b ir hastanede yak la ş ık 4 bin ihale yapı lm aya baş landı ancak 4734 sayılı K anun 'un 22'nc i m ad des in in " f " bendi b ir aç ı l ım oldu b iz im için, çok da faydasını gördük .

B iraz önceki o tu ru m d a yapım iş le r iy le i lg il i Bakan lığ ım ızdan ka tı lan a rkadaş ım ız ın da ifade e tt iğ i gibi, b iz im Sağlık Bakan lığ ı Yapım İş leri nası l ki d iğe r s e k tö r le r in yapım iş le r iy le doğası gereğ i b iraz fa rk l ı ise yani b ir o k u l ya da b ir idari bina gibi değil, b iz im işte yoğun bak ım la r ım ız ın kend ine has, a m e l iy a th a n e le r im iz in kendine has n ite l iğ i ve d on a n ım la rı o lm as ı hasebiy le, y ine m a l ve h izm e t le rd e de y ine B akan lığ ım ız ın kendine has bazı ih t iyaç ları, bazı s ık ın tı la r ı o luyor. Ö rnek v e rm e k ge re k irse : Biz b ir ihale yapıyoruz, 700 ka lem i laç iha lesi. Yine b ir ihale yapıyoruz, yine aynı m ik ta rd a b ir tıbb i sa r f iha les i gibi. Sağlık Bakan lığ ına has bazı ih a le le r im iz bu noktada oluyor. Ben de yak la ş ık on yıl c ivarında sahada yani A n ad o lu 'n u n m u h te l i f i l le r in de hem ihale kom isyon üyesi hem ihale kom isyon başkanı hem g e rç e k le ş t i rm e görev lis i hem harcam a ye tk i l is i o la ra k bu s ü re ç le r in ta m a m ın d a b u lu nm a f ı rsa t ım oldu. K end im in de bizzat yaşadığı s o ru n la r oldu. "Acaba ben o lsaydım bunu nasıl çö ze rd im . ’’ diye d ü ş ü n d ü ğ ü m bazı h u s u s la r o ldu. B u n la r la i lg il i yaptığ ım te s p i t le r i s iz in le p ay laşm ak is t iyo rum .

B ir inc is i , b iraz önce söy led iğ im gibi öze l l ik le sağ l ık h izm e t in in su n u m u için g e rek l i m a l a l ım la r ı yüz le rce ka le m le rd e n o lu şm ak tad ır . Yapılan iş le r in m evzua t gereğ i eks iks iz ve zam an ında yapı lm ası g e re k m e k te d ir . Y ük len ic i f i r m a la r bu k a le m le r in %90'ını te s l im ederken bazen geri ka lan k ısmının te s l im in i ya da te m in in i g e rç e k le ş t i re m e m e k te d ir . Bunun nedeni ise bazı ü rü n le r y u r t dışından te m in ed i ld iğ i için, ö ze l l ik le i laçta, sıkıntı yaşanab i l iyor.Bu d u ru m da iha len in ta m a m ın ın ip ta l ed i lm es i, y ü k le n ic i le r in ya sak lan m as ı ve te m in a t la r ın ın g e l i r kayded i lm es i sonucunu doğuruyor. F i rm a la r ın bu husus tan dolayı yasak lanm as ı , b ir son rak i aynı ka psam dak i iha le le r im izd e rekabe t in aza lm asına sebeb iye t v e rm e k te d ir . Tabii bu da m a l iye t le re y a n s ım a k ta d ı r yani o se k tö rde rekabe t azalınca a k tö r sayısı aza lıyo r ve rekabe t de buna göre a za lm ış oluyor.

B en im burada çözüm ö n e r im : Yapılacak düzen lem e ile f i rm a la r ın bu hususta ko ru n m as ı sağ lanm a lıd ır . Bazen kam udan baka rken b iraz em pa t i ya pm a k lazım. Hani, ne t ices inde b iz im K am u İhale K a nu n u 'n un te m e l d ire k t i f le r i içe r is inde rekabet i s a ğ la m a k var, eşit m u a m e le var. Bu açıdan biraz da em pa t i yapıp on la rı da k o ru m a k lazım. Bu çok ka lem den o luşan b ir im f iyat söz le şm e le rd e % 80 'in üzer inde m a l te s l im i yapan f i rm a n ın te s l im ed i lm eyen ka lan k ısm ına te k a b ü l eden kısım için te m in a t ın g e l i r kayded i lm es i, hakkında yasak lam a ka ra r ın ın v e r i lm e m e s i husu sun u n d e ğ e r le n d ir i lm e s i , d ü ş ü n ü lm e s i g e rek t iğ i kanaa t indey im . Çünkü b ir f i rm a %80'in i te s l im ediyorsa, zaten d iğe r ka lan %20's in i de

90

Page 90: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

te s l im e tm e k is teyecektir . M u t laka piyasanın koşu l la r ından , söz leşm e im za landığ ı ta r ih ile sü res i içe r is inde bazı g e l işm e le rd e n dolayı te m in e de m em e d u ru m u oluyor. Biz y ine ceza land ıra lım am a hani bu yasak lam ayı g e t i rm e d e n tem ina tın ı g e l i r kaydederek b ir iş lem yapm a h ususunun d eğ e r le n d irm e y e su nu lm a s ın ı a rzu ede r im .

B i r d iğ e r husus, paza r l ık usu lüy le yapılan m a l a l ım la r ınd a m alın söz leşm e sü res i içinde te s l im a lınm ası ve bunun idarece uygun bu lunm as ı hâ l inde söz leşm e yapı lm as ı ve kesin te m in a t a l ınm ası zo ru n lu değ i ld ir . Biz aynı usu lün açık ihale g e rç e k le ş t i r i le n m a l a l ım la r ı iha le le r inde uygu lanm asın ı is t iyoruz. A lım ın m ik ta r ı ne o lu rsa o lsun, sö z leşm e ya p m a k z o ru n lu lu ğ u m u z va r b i l iyo rsunuz . Bu m anada f i rm a la r ın hem daha rekabetç i hem de daha ka tı l ım cı o lm a la r ı açısından yap ı lacak b ir d üzen lem e ile bu sağ lanab i l i r . Tabii b e l i r le n e c e k b ir m ik ta r o la b i l i r burada, b ir tu ta r da be l i r len ir . Eğer f i rm a te k se fe rde te s l im edecekse, hani hem söz leşm e yapm a hem de te m in a t a lm a noktas ında acaba paza r l ık usu lüy le yapılan iha le le rdek i e s n e k l ik burada da s a ğ la n a b i l i r mi? Ben şahsen bunun da d e ğ e r le n d i r i lm e s i gerek t iğ i kanaa tindey im .

B i r d iğ e r husus, b i l iyo rsunuz b iz im sağ lık h izm eti sunan h as tan e le r im izde ih t iyaç la r ım ız , hasta popü lasyonuna göre d eğ işm e k te d ir . H e r ne kada r baştan b e l i r le sen iz de hasta n ite l iğ i , hasta sayısı y e r y e r değ işe b i lm ek ted ir . Bundan dolayı, hani ih t iyaç la r ı doğ ru te sp it edem iyo ruz d em iy o ru m da b iz im h e r iha lede b ir - ik i ka lem de bu ta rz s ık ın t ı la r ım ız o luyor. H e r iha lem izde sıkıntı o lduğu a n lam ında değil, he r iha lede m u t la ka b ir - ik i ka lem de - b i r im fiyat s ö z le ş m e le rd e - bu h usu s la r la ka rş ı laşab i l iyo ruz . Söz leşmeye b ağ lanm ış m a l ve h izm e t le rd en g e re k t iğ in de vazgeç i lm es i - ta b i i bunun şa r t la r ı o la b i l i r - söz leşm ede b e l i r t i le n yüzde 20'den fazla iş eks il iş i m ese les in in de bunun yüzde 80 ' in i te m in e tm e z o ru n lu lu ğ u v a r f i rm a n ın , hani bunu yüzde 70 o la ra k d ü ş ü n e b i l i r m iy iz k ısm ın ın da d e ğ e r le n d i r i lm e s in i a rzu ed iyorum .

B i ld iğ in iz gibi, C u m h urb aşka n ım ız ın da "H aya l im " dediği, ş e h i r has tane le r i yavaş yavaş a k t i f hâle get ir i l iyo r . Şu an M ers in , Yozgat, Isparta ve Adana 'da h izm ete açıldı. Adana re sm î aç ı lm adı am a hasta kabu lüne başladı. Önceden p la n la m a la r yapı lıyo r -a m a bazen f i rm a la rd a n kaynaklı veya b iz im p la n la m am ızd a n kaynaklı o la b i l i r - kü çük o y n a m a la r o lu yo r aç ı lacak ş e h i r hastanesiy le i lg il i . Tabii biz ş e h i r h as tane le r in i açtığ ım ızda sıf ırdan donanım yapıyoruz am a pe rsone l i ve h iz m e t le r in i s ıf ırdan oraya koym uyoruz. O ilde bu lunan bazı has tan e le r im iz i kapa ta rak taşıyoruz, h izm et g en iş le m es i yapıyoruz. Böyle o lunca, taş ınacak

h as ta n e le r için yaptığ ım ız iha le le rde -sü re l i h izm e t ih a le le r in d e - bazen söz le şm e n in fesh i gibi d u r u m la r söz konusu oluyor. Acaba bu husus la i lg il i , ş e h i r hastanesi bünyesine a lınacak sağ l ık te s is le r in e ait s ö z le ş m e le r in idare ta ra f ından fe s h e d i lm e s i s o ru m lu lu ğ u n u a r t ı ra c a k m anada düze n le m e ya p ı la b i l i r m i diye d e ğ e r le n d ir i lm e s in i a rzu ed iyo rum . Çünkü 4 has tanem iz i açtık, şu an ger ide bek leyen 28 has tanem iz va r yani biz h e r ne ka da r d ikka t e tsek de -d ik k a t e tm eye de ça lışıyoruz a m a - örneğ in , yolda g ide rken siz kaza ya p m a k için s ü rü c ü ko ltuğuna o tu rm azs ın ız ama kaza oluyor. Bazen ö te le m e k gerek iyor. Ö te lem ekse so run o lm uyor, paza r lık la devam ediyoruz am a bazen açıl ış ını bek lenenden öne a ld ığ ım ız d u ru m la rd a s ık ın t ı la r o lab il iyor. Bu da f i rm a la r la aram ızda bazen sıkıntı ya ra tab il iyo r . O turup konuşa rak d iya log la çözmeye ça lışıyoruz am a buna da g i rm e k is tem iyoruz . Bunu çö zeb i l i r m iy iz konusunda d ü ş ü n ü lm e s in i arzu e de r im .

B i r d iğ e r husus, k ısm i te k l i fe açık veya kapalı iha le le rde ta a hh ü dü n fa rk l ı za m a n la rda g e rçe k le şm es ine rağm en, kesin te m in a t iha len in tü m ü n ü n ta m a m la n m a s ıy la iade ed i lm e k te d ir . Bazen bu d u ru m y ü k le n ic i le r i zo r d u ru m a sokm a k ta d ır . Ş im d i şöyle d üşü n ün : İhaleyi iki k ıs ımda yapıyorsunuz, k ısm i te k l i fe kapa tıyo rsunuz. İşin b ir kısmı için f i rm aya , d iye lim sü re üç ay v e rm işs in iz , b ir k ısmını on ay ve rm iş s in iz ama te k söz leşm e yaptığınız için te m in a t tek , üç aylık kısmı d iye lim işin yüzde 80'in i o luş tu ruyo r , dolayısıyla te m in a t ın büyük b ir kısmı, iha len in o k ısm ına ait. Bu d u ru m d a te m in a t tü m iha len in söz leşm es i b i tm eden iade e d i le b i l i r m i? Bu hususun da f i rm a la r ın m a l iye t le r in i d ü ş ü rm e s i açısından faydalı o lacağını d ü şü n üyo rum , bunu d e ğ e r le n d i rm e k g e rek t iğ in i d ü şü n üyo rum .

B i r d iğ e r husus, K am u İhale Teb l iğ i 'n in 26/3.2 m addes inde b ir im f iyat te k l i f i a lınan iha le le rde b ir ka lem de % 20 'den fazla o lm a m a k kaydıyla iş eks il iş i yapı lab i l iyor. D iğe r k a le m le r bunu sınırsız yans ıtab i l iyo rsunuz . B u radak i %20 oranın %30 o la ra k d ü z e n le n e b i l i r m i hususunu , nazarla rın ıza s u n m a k is t iyo rum . Çünkü bazen yüzde 20 ye te rs iz ka lab i l iyo r . Çünkü g as t roen te ro log hek im geliyor, onun la bağ lan tı l ı b iz im la b o ra tu v a r iha le le r inde kit a lım ı yapıyoruz, tay ini çıkıyor, m ecb u r i h izm et sü res i bit iyor. Sonra o iha ledek i o kısmı a z a l tm a k gerek iyor. D iğ e r le r in de fazla tü k e t i le n le r i a k ta rm a k gerek iyor. Bu m anada idaren in e lin i g ü ç le n d irm e k açısından bu eks i l iş noktasında, yüzde 20'n in yüzde 30 o la ra k düzen len ip düzen lenem eyeceğ i husu sun u n d e ğ e r le n d i r i lm e s in i arzu ed iyo rum .

B i r de m a lu m u n u z h as tan e le r im izde s ü re k l i l i k arz eden h izm e t a l ım la r ı ih a le le r im iz var, bu h izm et

91

Page 91: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

a lım la r ınd a sürey i b e l i r le m e k zorundasın ız . Şu anda b il iyo rsunuz p e rso ne l ça lış t ı r ı lm as ına dayalı h izm e t a l ım la r ı için b ir ta s la k v a r ancak d iğe r s ü re k l i l i k a rz eden h izm e t a lım ı iha le le r im izd e izah edeceğ im so ru n devam edecek. B i r ye m e k h izm e t a lım ı iha les i yaptık, önceki a l ım ım ız ın sü res i 31.12.2017'de b itecek, ihaleyi ye t iş t i rm e y i öngö rdük . A ncak b ir ş ikâyet yapılıyor, bak ıyorsunuz size çok m a k u l geliyor, zey i lnam e düzen liyo rsunuz , ihaleyi ö te l iyo rsunuz . Ya da kara r ı a lıyorsunuz, ş ikâyet geliyor, cevap ve r iyo rsunuz , KİK 'e gidiyor, sü reç alıyor. B i r bak ıyo rsunuz KİK bazen b i l i rk iş i gö rev lend ir iyo r . Süreç uzuyor. Böyle d u ru m la rd a ne yapılıyor? Kısa sü re için paza r l ık y a p m a k gerekiyor. Paza r l ık tak i sıkıntı şu: Tabii rekabete açık, başka b ir f i rm a a lab i l i r . H e r ne ka da r m evzuat gereği katı l ımcıyı biz b e l i r le s e k de f i rm a d e ğ iş ik l ik le r i c iddi s ık ın tı la ra sebeb iye t vereb il iyo r . Bu manada, hani burada b ir kaide konu lab il i r , konu lacak kaide ne? B ir sü re o lab il ir , bir, iki, üç ay o lab il ir . Hani bu, iha len in gec ikm e süres i, b ir - ik i ay o lab il ir .Ya da b iz im iha le le rde y e r ve r i len , hani %20 a r t ış yap ı la b i lm e hususu da ta m a m la n m a m a k kaydıyla yani ta m a m la n m a m ış o lm ası kaydıyla yani s ü re k l i l i k arz eden h izm e t a l ım la r ınd a da o sü ren in ida ren in onayı, yü k le n ic in in tek l i f iy le b ir - ik i ay uza t ı la b i lm es in in de d ü ş ü n ü lm e s i g e re k t iğ in i d üş ü n ü y o ru m . Çünkü paza r l ık iha le le r i , b i l iyo rsunuz aslında i lk etapta te rc ih edi len b ir yö n tem değil. Sahada da h iç b ir a rkadaş ım ız ya p m a k istem iyor, z o ru n lu lu k ta n dolayı yapılıyor. Hani, is t isna i n i te l iğ ine göre o lan la r ı har iç tu tu y o ru m . Biz paza r l ık ya p m a k is tem iyo ruz am a bazen bu zo ru n lu o luyor. Hani, bu noktada id a re le r im iz b iraz ra ha t la t ı l ı rsa yani %20 art ış hakkı da varsa, hani böyle b ir ay, iki ay gibi b ir süre uza t ı lab i l i rse h izm e t a l ım la r ım ızd a ben inan ıyorum ki bu çok güze l o lacak ve sahada b ir kısım s o ru n la r ım ız ı da çözecek diye ü m it ed iyo rum .

Toplantın ın h e r ta ra fa faydalı o lm asın ı ü m it ed iyo rum . Hepin ize te ş e k k ü r ed iyorum .

M EHM ET ATASEVER

A b du lla h Bey'e biz de te ş e k k ü r ediyoruz. No t la r ım ız ı a ld ık A b du l lah Bey. Daha çok sağ l ık h iz m e t le r in d e ta lep b e l i r le m e n in zo r luğu , h izm e tin öze l l iğ in in gerçek ten g e re k t i rd iğ i b ir zo r luk .B i r de ş e h ir h as tan e le r in in devreye g irm e s iy le o lu şab i le ce k ih t iya ç la r var. O n lar la i lg il i biz no t la r ım ız ı a ldık, s u n u m la r ın ız da va r bizde.Gerek l i d e ğ e r le n d i rm e le r yapı lacak.

İk inci konuşm acı o la rak , B i l im , Sanayi ve Teknolo j i Bakan lığ ından Günay A tays ın la r H an ım e fend i 'y i davet ed iyo rum .

GÜNAY ATAYSINLAR

Sayın K u ru l üyeleri, d eğe r l i ka t ı l ım c ı la r ; önce lik le ka tk ı la r ın ızdan ve ka tı l ım la r ın ızdan dolayı B akan lığ ım ız ve şahs ım adına te ş e k k ü r ediyor, saygı la r ım ı su nu yo ru m .

Ben bu s u n u m la b ir l ik te s iz le re, Yerli İs te k l i le r Leh ine Sağ lanan Fiyat Avan ta jından b ah s e tm e k is t iyo rum .

Ü lkem iz in im a la t sanayin in u lu s la ra ra s ı düzeyde rekabe t e de b i lm es i ve s ü rd ü rü le b i l i r b ir ü re t im yapısının o lu ş tu ru la b i lm e s i , ü re t im d e ku l lan ı la n y ü kse k te k n o lo j i l i g i rd i le r in i tha l e d i lm e s i ye r ine y u r t iç inde ü re t i lm e s i , büyüm en in s ü rd ü rü le b i l i r b ir yapıya d ö n ü ş tü rü le b i lm e s i için ü re t im d e dışa bağım lı l ığ ın a za l t ı la ra k ye r l i g ird i ku l lan ım ın ın a r t ı r ı lm a s ı am acıy la 2014 yıl ında K am u İhale K a nu n u 'n un 63 'üncü m addes i d e ğ iş t i r i lm iş ve m a l a lım ı iha le le r in de Bakan lığ ım ız ın be l i r ley ip i lan e tt iğ i orta ve y ü kse k te k n o lo j i l i sanayi ü rü n le r i içe r is inde ye r l i malı te k l i f eden is te k l i le r leh ine yüzde 15 oranına ka da r zo ru n lu f iyat avantajı sağ lanm ış t ı r . Bu kapsam da , Bakan lığ ım ızca haz ır lanan Yerli Malı Tebliği, 13 Eylü l 2014 ta r ih in d e y ü rü r lü ğ e g irm iş t ir .

B unun la b ir l ik te , kam uoyunda, "Ü re t im Refo rm Paketi" o la rak b i l inen ve 1 T e m m uz 2017 ta r ih l i ve 30111 sayılı Resm î Gazete'de yay ım lanan Sanayin in G e l iş t i r i lm es i ve Ü re t im in D e s te k len m es i Am acıy la Bazı Kanun ve Kanun H ü k m ü n d e K a ra rn a m e le rd e D e ğ iş ik l ik Yapılmasına D a ir Kanun çerçevesinde, m a l a l ım la r ınd a ye r l i malı te k l i f eden is te k l i le r leh ine ö ne m li d e ğ iş ik l ik le r g e t i r i lm iş t i r . K anun 'un 742 'üncü m addes i ile 4734 sayılı K anun 'un 63 'üncü m addes in in (c) bend inde d e ğ iş ik l ik yapı lm ış, orta ve y ü kse k te k n o lo j i l i sanayi ü rü n le r i a ras ından b e l i r le ne n ve k u ru m ta ra f ından ilan ed i len l is tede y e r a lan m a l la r ın iha le le r in de ye r l i malı te k l i f eden is te k l i le r leh ine yüzde 15 o ranında. Burada d ikka t in iz i ç e k m e k is ted iğ im b ir husus var, 2014 yıl ında yapı lan değ iş ik l ik le "o ran ına kada r" ifadesi, "o ran ında" o la rak d e ğ iş t i r i lm iş . Yerli malı te k l i f eden is te k l i le r leh ine yüzde 15 o ranında fiyat avanta jı sağ lanm as ı m ecb u r i hâle g e t i r i lm iş t i r .

Ayrıca ye r l i yazılım ü rü n le r in e de f iyat avantajı uygu lam ası zo ru n lu hâle g e t i r i lm iş t i r . Yerli Malı Teb l iğ i 'ne göre, sanayi ü rü n le r in in ye r l i malı o la ra k kabu l ed i leb i lm es i için B a ka n lık ta ra f ından düzen lenen sanayi s ic i l be lges ine sah ip sanayi iş le tm e le r i ta ra f ından ü re t i lm e s i ve sanayi s ic i l be lges indek i ü re t im konusu içe r iğ inde y e r a lm ası, ta m a m e n Tü rk iye 'de ü re t i len veya elde edilen ü rü n le r ile ü re t im sü rec in in ö ne m li aşam a la r ın ın ve e ko n o m ik yönden g e rek l i g ö rü len en son esaslı iş ç i l ik ve ey lem in Tü rk iye 'de yap ı lm ış o lması,

92

Page 92: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ü rün ün ye r l i katkı o ranın ın en az yüzde 51 o lm ası gerek ir . Yerli malı belgesi, ü re t ic in in kayıt lı o lduğu TOBB veya TESK'e bağlı oda, borsa ta ra f ından düzen len ir .

Şu ana ka da r düzen lenen ye r l i malı belgesi sayısı 21 bini geçm iş t ir . K am u a lım la r ın ın yak laş ık yüzde 17'si m a l a lım ı şe k l inde g e rçe k le şm ek ted ir . Dolayısıy la ye r l i malı uygu lam asın ın e tk in l iğ in in ta k ip ed i leb i lm es i için gerçek leşen iha le le rde ye r l i malı be lges in in ku l lan ım ı ve a lım ı yapı lan ü rün le i lg i l i is ta t is t ik le r in EKAP o r tam ınd a tu tu lm a s ı o ldukça önem arz e tm ek ted ir .

Yerli is tekl i , se rbes t bö lge le rde faa liye t gösteren Türk iye C u m h ur iye t i ge rçek k iş i le r ile Türk iye C u m h ur iye t i kanun la r ına göre k u ru lm u ş tü ze l k iş i l iğ i haiz aday ve is te k l i le rd ir . Gerçek k iş i le r in ye r l i is tek l i o lduk la r ı , başvuru veya te k l i f m ek tu b u n d a ye r a lan Türk iye C u m h ur iye t i k im l ik num a ras ınd an anlaşı lı r . Tüzel k iş i le r in ye r l i is tekl i o ld u k la r ı ise başvuru veya te k l i f kapsam ında su nu la n b e lg e le r üzer inden d eğ e r le nd ir i l i r . İha le le rde ye r l i is tek l i o lduğuna i l işk in ayrıca b ir belge is ten i lm ez .

O rtak g i r iş im le r in ye r l i is tek l i say ı lab i lm es i için bü tün o r ta k la r ın ye r l i is tek l i n i te l iğ inde o lması gerek ir . Yerli ve yabancı is te k l i le r in o lu ş tu rd u k la r ı o r ta k g ir iş im le r , ye r l i is tek l i sa y ı lm am ak tad ır .

Kısaca, h izm e t a lım ı ve yapım iş le r inde ye r l i i s te k l i le r leh ine uygu lanacak f iyat avanta jından bahsedecek o lu rsak : 4734 sayılı K anun 'un 63. m addes ine göre, h izm e t a lım ı ve yapım işi iha le le r in de ye r l i i s te k l i le r leh ine %15 oranına ka da r fiyat avantajı sağ lanab i l i r . Ayrıca yabancı is te k l i le r in de ihaleye ka t ı lm a la r ı be l l i şa r t la rd a e nge l leneb i l i r . O r tak la r ı a rasında yabancı gerçek veya tü ze l kişi bu lunan o r ta k g ir iş im le r , bu fiyat avan ta jından ya ra r la n a m a z la r .

H izm e t a lım ı ve yapım işi iha le le r in de ye r l i i s te k l i le r leh ine f iyat avantajı sağ lanan d u ru m la rd a , bu avanta jdan y a ra r la n m a k için ye r l i is te k l i le r in ye r l i malı ü rün te k l i f e tm e le r in e ge rek yoktur .

Y aklaşık m a l iye t i eş ik değerin a lt ında olan h izm et a lım ı ve yapım işi iha le le r inde , sadece ye r l i is te k l i le r in ihaleye ka tı lm as ına izin ve r i le ce k şek i lde düzen lem e yapı lm ası m ü m k ü n d ü r . Bu hâlde, yabancı is te k l i le r ile o r ta k g ir iş im yapan is te k l i le r bu iha le le re ka tı lam az la r .

Y aklaşık m a l iye t i eş ik d eğe r le re eşit ve üzerinde olan h izm e t a lım ı ve yapım işi iha le le r inde ise yabancı is te k l i le r in ihaleye ka tı lm ası enge l lenem ez .

Yerli malı te k l i f eden is te k l i le r leh ine f iyat avantajı , yapı lan değ iş ik l ik le yabancı is te k l i le r in ye r l i

malı te k l i f e tm es i d u ru m u n d a , f iyat avanta jından y a ra r la n a b i lm e le r in e o la n ak tan ım ış tı r .

Y aklaşık m a l iye t i eş ik değerin a lt ında kalan m a l a lım ı iha le le r inde , ye r l i is te k l i le re yö ne l ik o la ra k ihale d oküm an ında dört fa rk l ı düzen lem e yap ı lab i lecek t i r .

İ lk o la rak ihaleye sadece ye r l i is te k l i le r in ka t ı lm as ına yö n e l ik düze n le m e yapı lab i l ir .

İk inc i o la rak ihaleye sadece ye r l i is te k l i le r in ka t ı lm as ı ve ye r l i malı te k l i f eden ye r l i is te k l i le re %15 oranına kada r idarece b e l i r le ne ce k b ir o randa f iyat avantajı uygu lanm asına yö n e l ik düzen lem e yapı lab i l ir . Bu iki d u ru m d a da yabancı is te k l i le r ile o r ta k g ir iş im yapan ye r l i is tek l i le r , ihaleye ka t ı lam ayacak la rd ır .

Üçüncü o la rak ye r l i malı te k l i f eden ye r l i ve yabancı is te k l i le r leh ine fiyat avantajı tan ınm aks ız ın y e r l i ve yabancı tü m is te k l i le r in ka tı lm as ına yö ne l ik düze n le m e yapı lab i l ir .

Son o la ra k ise ihaleye ye r l i ve yabancı tü m is te k l i le r in ka tı lm as ı ve ye r l i malı te k l i f eden is tek l iye %15 oranına kada r b ir o randa fiyat avanta jı uygu lanm asına yö ne l ik düzen lem e yapı lab i l ir .

Y aklaşık m a l iye t i eş ik değere eşit veya üzer indek i m a l a lım ı iha le le r inde , yabancı is te k l i le r in ihaleye ka t ı lm as ı enge l lenem ez . Bu tü r iha le le rde ye r l i ve yabancı is tek l i o lduğuna bakı lm aksız ın , ye r l i malı te k l i f eden is te k l i le re %15 oranına kada r f iyat avantajı sağ lanab i leceğ i gibi f iyat avantajı sa ğ lan m a da n da ihale g e rçe k le ş t i r i le b i l i r .

Sonuç o la ra k kam u ihale m evzuatında, ye r l i i s te k l i le r ve ye r l i malı te k l i f eden is te k l i le r leh ine ko rum acı u ygu la m a la ra im kân tanındığı g ö rü lm e k te d ir .

D in led iğ in iz için te ş e k k ü r ede r im .

M EHM ET ATASEVER

Günay Hanım 'a da ye r l i malı ü rü n le re fiyat avantajı sağ lanm as ıy la i lg i l i b i lg i le n d irm e s in d e n dolayı te ş e k k ü r ediyoruz. D ö rdüncü konuşm acım ız , M i l l î Savunm a Bakan lığ ı Genel M ü d ü r Yard ımcım ız A lbay  dem Çakır, kom utan ım ız ı davet ediyoruz.

ÂDEM ÇAKIR

Sayın Başkan ım , değer l i ka t ı l ım c ı la r ; önce lik le şahs ım ve B akan lığ ım ız adına sayg ı la r su nu yo ru m .

B i r öncek i o tu ru m u m u z d a EPDK'dan gelen a rkadaş ım ız b ir ke lam da bu lundu , hoş b ir ke lam dı am a başkasının derd iy le d e r t le n m e d iğ im iz sü rece gerçek m anada d e r t l i o lamazsınız. Ş imdi, biz kam u ida re le r i o la ra k bahsedeceğ im bu h usu s la r la i lg il i

93

Page 93: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

a r t ık bu d e r t le r le fazla de r t le nd ik , de r t le n iyo ru z da d e r t le nm e ye de devam ediyoruz. İs ted ik ki b iraz da bize, uygu layıc ı la rın d e r t le r in e , Maliye Bakan lığ ım ız ı ve K am u İhale K u ru m u n u o r ta k e d e b i l i r m iyiz? Bu konu la ra b ir çözüm b u la lım hep beraber.

Konu baş l ık la r ım ız ı çok kısa kısa geçeceğ im .B ir inc i konum uz, gec ikm e cezalarıy la i lg il i . G ec ikm e cezalarıy la i lg i l i en büyük s ık ın t ı la r ım ız şu: G ec ikm e cezası hangi ta r ih te baş layacak?Evet, hep im iz b il iyoruz, n o rm a l te s l im sü res in in b i t im in i m ü te a k ip e r tes i gün cezayı 1 yazacağız ve ik inci p rob lem , gec ikm e cezalarıy la i lg i l i hiç m a l g e t irm e ye n yük len ic iye gec ikm e cezası ke sm e m iz g e re k i r mi, g e re km ez mi?

Ş imdi, bu ko nu la r la i lg il i b i lg i le r im iz va r mı? Var, ş im d i ben size b un la r la i lg il i b i r ta k ım ö rn e k le r s u n m a k is t iyo rum .

G ec ikm e cezalarını hangi m addeden ku l lan ıyo ruz? Tip söz le şm e n in -b un u M al A l ım la r ın d a n a ld ım - 34/2 m addes i, bu konu net. Eğer or tada b ir te m in a t yoksa bunun yü k le n ic ide n ayrıca ta h s i l edileceği de net. Fakat bu konu la r la i lg il i b iz im m a h k e m e l ik o ld u ğ u m u z y ü k le n ic i le r im iz va r ve bu hukuk i d u ru m la rd a n dolayı o rtada fa rk l ı fa rk l ı k a ra r la r o luşm aya başladı. Bu ka ra r la rd a n ö rn e k le r de ge t ird im , bu konuya i l işk in Yargıtay'ın ka ra r ı va r yani idari m ah ke m e le rd e n , su lh m a h k e m e le r in d e n bile var, konu tem y ize g it t i, b i r k ısm ına Yargıtay baktı, b ir k ısm ına Sayıştay da baktı. B u n la r la i lg il i k a ra r la r ı size arz edeyim.

Bu konuyla i lg il i Yargıtay'ın 13. H u k u k Da ires in in ka ra r ı var: " İh ta rn a m e d e be l i r le ne n sü re kadar, te b l iga t ta geçen s ü re le r dâh i l o lm a k üzere"Yani b iz im b i ld iğ im iz gibi, n o rm a l te s l im süres i b it t i, e r tes i gün ceza başlar. İh ta r gönder i ld i g ön d e r i lm e d i , teb l iğ yapıld ı yapı lm adı konusu g ün d em d e değil.

Gene Yargıtay'ın aynı ka psam dak i aynı num ara l ı ka ra r ında, hiç m a l g e t i r i lm e m e s i ha r ic inde de cezanın uygu lanm asın ı öngörüyor. Ş imdi, kam u id a re le r im iz burada, yük len ic iye ih ta r çektik , hiç m a l g e t i rm e d i . Bu konuyla i lg il i yük len ic iye ayrıca b ir ceza öngören va r mı? Ö ngördüğünü sa n m ıy o ru m . Fakat biz bu k a ra r la r ı g ö rdük ten sonra b un la r la i lg il i u ygu la m a la ra başladık. Dolayısıy la kam u ida re le r i a rasında fa rk l ı u y g u la m a la r da o luşm aya başladı.

Bu konuyla i lg il i Sayıştay 'ımızın da b ir kararı var, gec ikm e cezası ge rek bu lunm ad ığ ına dair. Hangi konuyla i lg i l i? Yüklen ic i , ih ta r l ı sü rede hiç m a l g e t irm ezse . Ş imdi, Yargıtay'ın ka ra r ı ile Sayıştay'ın ka ra r ı b irb ir iy le çe l işm ek te . Sayıştay'ın

cezanın kes i lm es iy le i lg i l i gene b ir ka ra r ı var. Bu, şu anda b iz im uygu ladığ ım ız gibi. Kam u İhale K u ru m u m u z u n bu konuda g ö rüşü v a r mı? Evet, var, "G ec ikm e cezasını uygulayın." diye. Bu konuyla i lg i l i Anayasa M ah ke m e s in in de b ir g ö rüşü o luş tu . Anayasa M ahkem es i de evet, Sayıştay anayasa l ko num u gereği ne kada r h uk u k s a l açıdan Yargıtay gibi o lm asa bile bu ka ra r ın d ikka te a lınm ası g e re k t iğ in i vu rgu layan Anayasa M ah ke m e m iz in ka ra r ı da var.

Ş imdi, biz kam u ida re le r i o la ra k bu gec ikm e cezalarıy la i lg il i a r t ık iç t ih a t la r o luş tu m u? Evet, o luş tu , ciddi iç t ih a t la r va r ama iç t iha t la r ın kendi içe r is inde ç e l iş k i le r o lu yo r m u? Evet, o luyor.B iraz önce size arz e tt im , Yargıtay, Sayıştay fa rk l ı fa rk l ı k a ra r la r ı var. Sanki buna i l işk in , evet Kanun 'da y a pa m asa k bile ama te b l iğ im iz d e ufak b ir düze n le m e ile a r t ık m a l g e t i rm e m e d e ceza hesap lansın mı, hesap lanm as ın mı? Veya gec ikm e cezasını hangi ta r ih te n b a ş la tm a k gerek t iğ in i n e t le ş t i re l im d iyo ruz çünkü bu konuyla i lg il i iç t ih a t la r o luş tu . B ir inc i konum uz bu idi.

D iğer b ir konum uz, bu konuda da d iğ e r kam u ida re le r in de de ciddi m anada sıkıntı o lduğunu z a nned iyo rum . Öze ll ik le 4734 sa fhasında ciddi p rob le m va r am a 4735 'i de i lg i lend ir iyo r . Söz leşm e yap t ık tan sonra 4734 'te 11/g m addes inde olan te rö r le i l t isağı veya i r t iba tı o la n la r la i lg il i , evet bu konuda B a ka n la r K u ru lu n d a n b ir k a ra r bek l iyo ruz. Evet, Maliye B akan lığ ım ız hazırladı mı? Hazırladı, b ir yıl o ldu. Fakat b iz im S i lah lı Kuvve tle rde bu konuyla i lg il i c iddi b ir p ro b le m im iz var. Biz bazı y e r le rde uygu ladık , bazı y e r le rde uygu lam adık, bazı y e r le rde İç iş le r i Bakan lığ ım ız ın Em niye t Genel M üd ü r lü ğ ü n e bağlı b i r im le r i bunu is te m e m iz konusunda bize yaz ı la r gönderd i. Dolayısıy la biz de yazı gönderd ik , ih a le le r esnasında onlara s o rduk . Yaptığımız iha le le r in , hep im iz b il iyoruz, b ir s ü re le r i var, k a ra r teb l iğ sürec i, k a ra r a lm a sürec i. Em niye t Genel M ü d ü r lü ğ ü m ü z d e n bu konuyla i lg il i cevap la r geld i m i? G e len le r var, g e le n le r çok uzun sürede geld i. Dolayısıy la te d a r ik s ü re c im i aksattı. Bu konuyla i lg il i , 11/g ile i lg i l i B a ka n la r K u ru lu ka ra r ım ız ın ç ıkması, buna Maliye Bakan lığ ım ız ın des tek ve rm e s i veya bu konuyla i lg i l i b ir sıkıntı varsa en azından uygu lam a esas lar ın ı be l ir leyen b ir ta l im a tn a m e g ö n d e r i lm e s in i ta lep ediyoruz. Çünkü söz leşm e yap t ık tan sonra da ihaleye katı lan d iğ e r is te k l i le r in yük len ic iy i ş ikâyet e tm e le r i , "Bu adam ın te rö r le i l t isağı vardır." d em e le r i , bun lar ı s o rg u la m a k gerek t iğ i , söz leşm e im za land ık tan sonra bu h usu s la r la i lg i l i ne yapı lm ası gerek t iğ i , dolayısıyla ortada düşü k b ir f iyat va rken daha y ü kse k fiyata, "Te rö r le i l t isağı vardır ." diye v e rm e d iğ im iz b ir iha lede söz leşm e im za lad ık tan

94

Page 94: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

sonra adam ın te rö r le i l t isağının o lm am as ın ın ortaya ç ıkm ası d u ru m u n d a ne gibi b ir hukuk i sü reç iş leneceği, o rtada b ir kam u za ra rın ın o luşup o luşm adığ ı, sank i uygu lam a esas lar ın ı be l i r ten b ir B a k a n la r K u ru lu kara r ı ç ıkana kadark i b ir ta l im a tn a m e g ö n d e r i l i rs e ka m u ida re le r i bu konuda raha t layacak diye değ e r le nd ir iyo ruz .

Bu konuyla i lg il i fa rk l ı s ık ın t ı la r da var; işte ş i rk e t le r in b irden fazla ikam e t a d re s le r in in o lması, hangi em n iye t m ü d ü r lü k le r in d e n so ru lacağ ı gibi.

D iğer b ir konum uz M al A l ım la r ı t ip sö z leşm es in in 17.7.1'inci m addes inde ye r a lan garan t iy le i lg il i h ükm ü . Y ü k le n ic i le r te s l im e t t ik le r i m a l la r la i lg il i ga ran t i belgesi s u n m a k la y ü k ü m lü m ü? Y ü kü m lü am a h e r m a lın garant i belgesi yok b i l iyo rsunuz . Peki, o lm a y a n la r ne yapacak? Bu konuda h ü k ü m net: Garantiye i l işk in ta a h h ü t le r i içeren b ir belgeyi b iz lere sunm as ı ge re k iyo r m u? Gerekiyor. Biz de bu ta a h h ü t le r i a lıyoruz am a bunun adı ta a hh ü t o lduğu için o to m a t ik m a n 488 sayılı Dam ga Vergisi Kanunu 'na g id iyo rsunuz, Damga Vergisi Kanunu d iyo r ki "H e r tü r lü ta a h h ü tn a m e verg iye tab id ir . " Vergiye ta b id i r deyince, ortaya ra k a m s a l b ir değe r çıkıyor. Bu ra k a m s a l değ e r ne kadard ır? Bu se fe r söz leşm e bedeli gün d em e geliyor. Dolayısıy la biz, öze l l ik le m a l a l ım la r ınd a piyasada hazır hâlde alınıp sa tı lan m a m u l le rd e çoğunda garant i belgesi yok, am a b ir ta a h h ü tn a m e a lm a k zorunda ka ld ık ; ta a h h ü tn a m e le r i a ld ık faka t Sayıştay d en e t im in de buna i l işk in o la rak , ta a h h ü tn a m e o lm as ı gerekçes inden dolayı dam ga verg is i o luş tuğu , dolayasıyla bahse konu ta a h h ü tn a m e için ik inc i b ir dam ga verg is i a lınm ası gerek t iğ i yönünde te sp it var. Ş im d i yü k le n ic i le rd e n ik inci b ir dam ga verg is i a lıyoruz. Evet, artı masraf, a rt ı m a l iye t gerek iyor. Bu konuyla i lg il i burada b ir te k l i f im iz de var, b ir d üzen lem e ya p ı la rak bu be lgeden " taa h hü t" iba res in in ka ld ır ı lm as ı g e re k t iğ in i değe r le nd ir iyo ruz . Neden? H ukuk i b ir sü reç o lduğunda m alın garan t i şa r t la r ıy la i lg il i b ir p rob le m yaşadığ ım ız zaman, adli m a k a m la r h iç b ir şek i lde bu taahhüde bakm ıyo r la r . Adli m a k a m la r b iz im yü k le n ic i ile ka rş ı l ık lı o la rak im za lad ığ ım ız söz leşm eye bakıyor lar. O n la r için m u te b e r o lan söz leşm e. Dolayısıy la ta a hh ü tn am e y i adli m a k a m la r belge o la rak d ikka te a lm ıyor. Biz, bu insan la ra ilave b ir dam ga verg is i öde tt i r iyo ruz . Dolayısıy la bu da m a l iye t im iz in üs tüne yansıyor m u? Evet, yansıyor, bu d u ru m u hep im iz b il iyoruz. Bu belgedeki ta a h h ü t iba res in i buradan çıkarıp "A rt ık garan t i a lt ına a l ın m ış t ı r bu söz leşm ey le " i fadesin i e k leye rek y ü k le n ic i le r i en azından dam ga ve rg is inden k u r ta rm ış o lacağız ayrıca ida re le r açısından m a l iye t b iraz daha aşağı ç e k i lm iş o lacak diye değ e r le nd ir iyo ruz .

Bu konuyla i lg il i burada çok açıkça b e l i r tm e d iğ im b ir konu m uz daha var. Öze ll ik le garan t i şa r t la r ıy la i lg i l i h ükü m le r . İş devam ederken b irden fazla k ıs ım dan o luşan b ir söz leşm e ile i lg il i . B ir söz leşm e yaptık, k ısm i kabu le izin veriyor. K ısm i kabu l le i lg il i m a lz e m e le r i a ld ık, kabu l e tt ik, parasını öded ik faka t d iğe r m a lz e m e le r le i lg i l i veya d iğ e r ta k s i t le r le i lg il i yü k le n ic in in söz leşm es in i fe s h e tm e k zorunda ka ldık. E tt ik m i? Ett ik , te m in a tı a ld ık . Fakat içer ide kabu l e t t iğ im iz m a l la r da va r daha önceki tu rda . Aynı sö z le şm e kapsam ında . Dolayısıy la b un la r la i lg il i ga ran t i şa r t la r ın d a b ir p rob le m o lduğunda, kanun koyucu böyle b ir d u ru m için te m in a t ı ö n g ö re re k e ğe r yük len ic i y ü k ü m lü lü ğ ü n ü ye r ine g e t i rm e zse te m in a t ta n b iz im bunu ta h s i l e tm e m iz le i lg i l i bize b ir in is iya ti f v e rm iş . Fakat söz le şm e n in fe s h e d i lm e s i nedeniy le ortada b ir te m in a t da o lm adığ ından , söz leşm e ş a r t la r ı da y ü rü r lü k te o lm adığ ından garant i şa r t la r ın ı dahi uygu layam az d u ru m a düşüyoruz .Bu d u ru m a i l işk in te m in a t la i lg i l i b ir düzen lem e o lm as ı g e rek t iğ in i değe r le nd ir iyo ruz . O k ıs ım la r la i lg i l i b ir m ik ta r te m in a t ı içer ide b ı rakm ak , garant i ş a r t la r ı b i t t ik ten sonra bu te m in a t ı hazineye irat kayde tm en in daha doğ ru o lacağını öngörüyo ruz .

B i r d iğ e r konum uz, ö ze l l ik le ş i rk e t le rd e te m s i le y e tk i l i o lan k iş i le r in (m üdür, yö ne t im k u ru lu üyesi gibi) ya sa k la n m a la r ı d u ru m u n d a b ir d iğe r başka b ir ihaleye g ird iğ inde bunun la b e ra b e r aynı şahsın yasak lı o lm as ından ö tü rü başka b ir f i rm a adına te k l i f ve rd iğ inde , o f i rm ay ı da y a s a k la m a k zo runda ka lıyoruz. Bu konuda kanun net, o ş i rke t i de kes in l ik le ya sak lam am ız ı öngörüyor. Fakat s u nu m da da b e l i r t t iğ im gibi, Danıştay'ın buna i l işk in 9-10 tane fa rk l ı ka ra r ı var. F irm an ın y a s a k lan m am a s ın ı öngörüyor. Dolayısıy la buna i l işk in ived il ik le m evzua tım ızda b ir d üzen lem e y a pm a m ız ge re k t iğ in i d eğ e r le n d ir iy o ru z çünkü b iz le r id a re le r o la rak kanunu uygu la m a k zorundayız . Kanunu uygu ladığ ım ızda da karşımıza m a h k e m e ka ra r la r ı g e l iyo r m u? Evet, geliyor. A r t ık buna i l işk in de ciddi b ir iç t iha t o luş tu . Düzen lem e yapm an ın zamanı ge ld iğ in i değ e r le nd ir iyo ruz .

4735 sayılı K a nun 'un 35'inc i m addes iy le i lg il i Tebl iga t Kanunu h ü k ü m le r i y ü rü r lü k te mi?Evet, y ü rü r lü k te am a 4734 'te bu konuyu aştık, id a re le r o la ra k çok da raha t lad ık . Öze ll ik le EKAP 'tan te b l ig a t yapm a ida re le r açısından eski g ün le rde ça l ışa n la r bilir, ciddi b ir ko lay lık ge t ird i. T edar ik sü rec i açısından ciddi b ir k ısa lm a sağladı. M ü m k ü n s e bunun 4735 sayılı Kanun 'da da uygu lanm asın ı is t iyoruz. EKAP üzer inden y ü k le n ic i le re te b l iga t ya pa b i le l im . Sonuçta4734 sayılı Kanuna göre yapıyor m uyuz? Evet, yapıyoruz. Buna i l işk in te b l ig a t ad re s le r i de var.

95

Page 95: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Be lk i ku l lan ıc ı söz leşm ey i yöne ten ida re le r fa rk l ı o la b i l i r am a sonuç ta y a pm a k la i lg i l i 4735 sayılı Kanun 'a da b ir h ü k ü m e k le se k ida re le r i bu konuda ra h a t la ta b i l i r iz diye değ e r le nd ir iyo ruz .

Son b ir konum v a r Sayın Başkan ım . TOBB sağ o lsun b iz lere bu konuda des tek verd i. B iz im de id a re le r o la rak TO BB 'dan özel b ir is teğ im iz var. TOOB o la ra k ye r l i malı belgesi ve r iyo rsunuz .Evet, O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ im iz veriyor, Esnaf S a n a tk â r la r Odaları veriyor. B i l im , Sanayi ve Tekno lo j i Bakan lığ ım ız bu konuda teb l iğ çıkardı, yüzde 51'e bağlandı, çok güzel, bu konu la r ı aştık. Am a biz ye r l i malı be lges iy le i lg i l i TOBB'dan öze l l ik le r icam ız, ve r i len ye r l i malı b e lge le r in in b ir üst konum da b iraz daha ko n t ro l e d i lm es in i is t iyoruz. Çünkü önüm üze ge len ye r l i malı be lge le r i , öze l l ik le bazı b ir im le rd e n gelen bu b e lg e le r çok s ıkıntı lı . Sanki yüzde 51 konusu çok d ikka te a l ınm ıyo r gibi değ e r le nd ir iyo ruz .Evet, kanun koyucu bunu yazmış, bunu ve re n le r s o ru m lu d u r , hesabı ya p a n la r s o ru m lu d u r ye r l i malı be lges iy le i lg i l i . Am a sonuç ta ida re le r in de şöyle b ir gücü yok: Yerli malı be lges in i ve ren i tey it ede l im , g id e l im tes is ine baka lım . B iz im o konuda Esnaf ve S a n a tk â r la r Odasına güven im iz var, sonuçta kamuyuz, b irb ir im iz e g üve n m e k zorundayız . Ama bu konuyla i lg i l i b i r ta k ım s ık ın t ı la r yaş ıyor muyuz? S i lah lı Kuvve t le r o la rak biz yaşıyoruz. Onun için, ye r l i malı be lges iy le i lg i l i b iraz TO BB 'un üst y ö ne t im o la ra k zam an zam an be lge le r i kon tro l e tm es in de fayda o lacağını değ e r le nd ir iyo ruz .

Son konum uza i l işk in ik inci b ir husus: Kısmi te k l i fe açık iha le le r im izd e gene lde -b ira z önce a rkadaş ım ız ın da söy led iğ i g ib i- yüzde 15 fiyat avantajını o lm a m a s ın a rağm en, biz bugüne ka da r üst s ın ırdan uygu luyo rduk . Örneği de hep şöyle v e rm iş t im : P ir inç a lım ına ç ık ıyo rum , k ısm i te k l i fe açık, önü m e gelen b ir is tek l i 250 to n lu k ye r l i malı belgesi a lm ış , 250 to n lu k ye r l i malı p ir inç be lges iy le benden veya dev le t in d iğ e r kam u k u ru m , k u ru lu ş la r ın d a n 10 bin to n lu k p ir inç ihalesi a la b i l iy o r m u? A lab il iyor . Eğer he r b ir kısım 250 to n un a lt ında ise o 250 to n lu k ye r l i malı be lges iy le 10 bin ton da p ir inç a lab il ir . H içb ir enge l yok çünkü o rtada şöyle b ir m eka n izm a o luşm ad ı: Bunun b ir kotası o lup b ir b ir im in bu kotadan aşağı doğru bu ye r l i malı be lges in i d ü ş ü re re k d ene t lem e m ekan izm as ı yok. Dolayısıy la 250 ton ye r l i malı p ir inç be lges iy le 10 bin ton ihale a la b i l i r m i? H içb ir s ıkıntı yok, y e te r ki bü tün k ıs ım la r 250 tonun a lt ında o lsun. K end im izden ö rn e k verey im , Silahlı Kuvve t le rde : Evet, 250 to n un a lt ında ben im kısım bazında h içb ir p ir inç iha lem yok. Dolayısıy la 250 to n lu k belgeyle tü m T ü rk S i lah lı K uvve tle r in in 2.500 ton p ir inç iha les in i b ir is i alıp gö tü reb i l i r .

Bu konuyla i lg il i y ü k le n ic i le re b ir s ın ır lan d ır ı lm a g e t i r i lm e s i g e rek t iğ in i d üş ü n ü y o ru m . Bu, oda la r ım ız veya TOBB ta ra f ından da o lab il ir . Aldığı ihale karşı l ığ ında ye r l i malı be lges inden o m ik ta r ın d ü ş ü rü lm e s in in daha doğru b ir uygu lam a olacağını değ e r le nd ir iyo ruz .

Sayın Başkan ım , bütün ka tı l ım c ı la ra te k ra r te ş e k k ü r ed iyo rum . Sağ o lun, v a r o lun.

M EHM ET ATASEVER

Genel M ü d ü r Yard ım cım ız A lbay Âdem Bey'e çok te ş e k k ü r ediyoruz. Â dem Bey, gec ikm e cezaların ın uygu lanm ası 11/g m addes iy le i lg il i düze n le m e yapı lm ası, garan t iy le i lg i l i öze l l ik le ta a h h ü tn a m e be lges in in garan t i belgesi ve rem eyen y ü k le n ic i le rd e n is tenen ta a h h ü tn a m e n in o lu ş tu rd u ğ u ik inci b i r dam ga ve rg is in in eks tra b ir m a l iye t o lu ş tu rd u ğ u hususuna değind i.Ayrıca söz leşm e fesh i d u ru m u n d a k i k ısm i o la rak m a l te s l im a lınm ışsa b un la r la i lg i l i ga rant i ve te m in a t la r ne o lab il ir , o n la r la i lg il i g ö rü ş le r in i söyledi. Ayrıca ye r l i malı be lg e le r in in uygu lanm ası ve kon tro lüy le i lg il i , 4735 sayılı Kanun 'da da 4734 gibi EKAP üs tünden te b l ig a t ya p ı la b i l i r mi, bun lara değ ind i. B u n la r ı not a ld ık . Kend is ine çok te ş e k k ü r ediyoruz.

Beşinc i konuşm ac ım ız o la rak , Em in Bank Beyefendi, TOBB Türk iye Yazılım M ec l is Üyesi. Z a nn e d iyo ru m kendis i öze l l ik le bu yazılım iha le le r iy le i lg i l i p ro b le m le r konusunda bilgi ve recek le r .

B uyu run Em in Bey.

EM İN BANK

Sayın Başkan, d eğe r l i ka t ı l ım c ı la r ; önce lik le hepin iz i şahs ım ve Yazılım M ec l is i adına saygı ve sevgiyle s e la m lıyo ru m .

Ben değ iş ik b ir konudan bahsedeceğ im size.Elle tu tu lm a ya n , gözle g ö rü lm e yen yazılım iş inde, m a l ve h izm e t a lım ında ne gibi s o ru n la r la karş ı laş tığ ım ız ı ak ta rm a ya ça lışacağım.

Yazılım p ro je le r in in üç te m e l sıkıntısı var. Öncel ik le ida ren in yük len ic iye işi v e rm e aşaması, burada s ık ın t ı la r ım ız var. Sonra, işin a lınd ık tan sonra yü k le n ic i ta ra f ından yap ı lm a sü rec inde yaşanan s ık ın t ı la r var. Son o la ra k da idaren in yü k le n ic ide n yap ı lm ış b ir işi te s l im a lm a sü rec inde yaşanan z o r lu k la r var.

İs ta t is t ik le re göre, yazılım p ro je le r in in başarı oranını s ın ı f land ır ı ld ığ ında : Yüzde 20 kesin başarısız, ihale edi len iş le r in %20'si feshed il iyor . %24'ü başarıl ı, %46'sı da k ısm en başarıl ı. Yani baştan hesap lanan zam ana ve bütçeye uym adan

96

Page 96: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

te s l im a lınm ış p ro je le r o la rak görü lüyor.Dolayısıy la büyük s ık ın t ı la r var. Biz bu s ık ın tı la rı hangi m ad de le rde yaşıyoruz ve buna yö ne l ik çözüm öne r im iz ne o lm a lı şe k l ind e m ec l is im izd e s o m u t la ş t ı rm a y a ça lışt ık . Ş im d i on la rı m adde m adde size d ile g e t irm eye ça lışacağım .

Ş imdi, 4734 sayılı K a nun 'un 5 ' inc i m addes inde , "Aralarında kabu l e d ile b ilir doğal b ir bağ lantı o lm adığı sürece m a l alımı, h izm e t a lım ı ve yapım iş le r i b ir arada iha le ed ilem ez." h ü k m ü ye r alıyor. Mal a lımı, h izm e t a lım ı ve yapım iş le r in in a ra la r ında doğa l b ir bağ lantı o lm adığ ı sü rece b ir arada ihale e d i lm e m e s i isteniyor. Oysa yazılım p ro je le r in de b ir bü tün o lm as ı gerek iyor. Çünkü idare bü tçe le rken bile bu şek i lde bü tçe l iyo r hem yazılımı hem de onun üstünde çalışacağı b i lg isayarı, donanımı b e ra be r ihale e tm es i ge re k iyo r ve bütçeyi de pa rça la m am a s ı gerek iyor. Buna yö n e l ik b ü tü n le ş ik b ir ihale y ö n te m in in e k le nm e s i ya da 4734 sayılı K a nun 'un 5 ' inc i m addes indek i bu ibaren in ka ld ır ı lm as ın ı öner iyo ruz.

B iz im p ro je le rdek i başarıs ız lığ ın ya da zamanın ve bütçen in aş ı lm as ın ın en büyük sebebi o la rak, ida re le r in açık ihale usu lün ü ben im se m es in i g örüyoruz . İs ta t is t ik le r %80'e yakın iha len in açık ihale o la ra k yani en d üşü k te k l i fe iş veri l iyor.Burada yaşanan sıkıntı, be l l i b ir kali te , be l l i b ir ö lçü m o lm adığ ı için işi a lan, is ten i len zam anda ve is ten i len ka li tede işi yapamıyor. Bu da özel se k tö rü ida ren in nezdinde kötü d u ru m a düşü rüyo r. İdare bu sefer, kendi iş in i kendi çözme gayre t ine g ir iyor. "Özel s e k tö r le ça lışm ayayım , uygun n ite l ik te b i l iş im persone l i a layım ve kendi iş im i kend im yapayım ." diyor. Bunu ana l iz e tt ik . On beş y ı l l ık b ir sü reç var, b ir döngü var. 2000 'l i y ı l la r ın başında bu sü reç başladı. K am u kendi içine döndü, yü ksek ü c re t l i p e rso ne l alıyor, dışarıya iş ve rm e d e n kendi iş le r in i yapmaya başlıyor.

2014 'lü y ı l la rdan i t iba ren bunun sakınca lar ın ı kam u görm eye başladı bu sefer, k iş i le re bağımlı hâle ge ld iğ in i gördü. Yapılan yazılım ın ka li tes in i ö lçem ez oldu, o kodları yöne tem ez o ldu. Tek ra r özel sek tö re b ir dönüş var. Tabii bu yüzde yüz b ir şey değil, ancak gene l vizyon o la ra k biz bu döngüyü yaşıyoruz. 4734 sayılı Kanuna ida re le r göre fiyat dışı u n s u r la r be l i r le ye re k ihale yapı lab i l iyor. En azından bell i eş ik değerin ü s tündek i -ö rn e ğ in 2 m ilyon T L - yazılım g e l iş t i rm e iha le le r in de fiyat dışı u n s u r la r ın uygu lanm asın ın zo ru n lu yapı lm ası. Tekn ik d e ğ e r le n d irm e d e işveren, i lg i l i proje içer iğ i bazında söz leşm eye şu n la r ı ek leyeb i l i r : Yazılım g e l iş t i rm e d e ku l lan ı la n SGK'lı yazılımcı sayısı, k i l i t p e rso n e l le r i n i te len d ire b i l i r . B e nze r iş sayısını is teyebil ir . Projeye özgü çözüm yak laş ım ın ı p uan laya rak ku l lan a b i l i r . Dünya Bankası ve Avrupa

B ir l iğ i p ro je le r in de bu şek i lde te k n ik u n s u r la r var. Dolayısıy la ka li tey i ö lçeb i l iyo rsunuz bell i be lge le r le , o p ro je le r uygun n i te l ik te f i rm a la ra ve r i ld iğ i için de başarı oranı yükse l iyor.

B e nze r iş tan ım ında s ık ın t ı la r var. Yorum a açık b ir konu. Bu benzer iş in b iraz n e t leşm es i gerek iyo r .

Peki, buna a l te rn a t i f ne var? Aslında 4734 sayılı K a nun 'un 20'nci m addes inde bell i, is te k l i le r a rasında ihale tü rü am a k u ru m la r bunu çok te rc ih e tm iyor. Bunun en büyük sebebi de iki aşam alı o lm as ı ve sü rec in uzaması. Nedense kam uda hep iş le r acild ir , sü ra t le yapı lm ası gerek ir . Bu çok an la ş ı l ı r b ir şey değil. B i r sene, iki sene o işe haz ır l ık yap ı l ı r am a 45 g ü n lü k bu ihale sü rec ine ta h a m m ü l ed i lem ez ve "sü ra t l i o lsu n " diye açık ihale te rc ih edil ir . Bu konuda da sü re le r in , m adde 20 'dek i s ü re le r in k ısa lt ı lm as ın ı öner iyo ruz, cazip hâle g e lm es in i öne r iyo ruz . Be ll i eş ik değer ü s tündek i yine iha le le r için açık ihale ye r ine bell i i s te k l i le r a rasında iha len in zo ru n lu tu tu lm a s ın ı öne r iyo ruz ve is te k l i le r in de neye göre seç i ld iğ in in s o m u t la ş t ı r ı lm a s ın ı is t iyoruz. Tem el puan lam a yak laş ım ın ın ta n ım la n m a s ın ı a rzu ediyoruz.

D iğer b ir madde, 4734 sayılı K a nun 'un 22'nci m addes inde ye r a lan doğ rudan te m in yön tem i. As lında bu işi çok hız landıran, eş ik değ e r l im i t le r i düşü k de olsa hızlı b ir şek i lde ya p ı la b i l iyo r ve çok te rc ih edilen, ku l lan ı lan , özel s e k tö rü n de önünü açan b ir uygu lam a. Bundan m e m n u n u z am a burada a, b ve c m a d d e le r in de bazen idare ile yük len ic iy i karşı karşıya ge t iren y o ru m a açık h u s u s la r var. Bu husus la r ın n e t le ş t i r i lm e s in i arzu ediyoruz.

S özleşmeye i l işk in s o m u t yaşadığ ım ız s o ru n la r ise: Yüklen ic i işi nası l yaptığını ve hangi aşam ada o lduğunu idare, re s m î o la rak iz lem iyor. Burada b ir k o p u k lu k o luyor. İş a lınd ık tan sonra yük len ic i , kendi başına bırakı lıyor. İdare işin içine g irm iyo r.Ne zam ana kadar? Ta ki kabu l ve tes t aşam asına kadar. Kabu l ve tes t ge ld iğ inde, b ir bakı lıyo r ki is ten i len gibi o lm am ış , "B u n u size k im söy ledi?" deniyor, "Yanlış ana l iz e tm işs in iz ." gibi h usu s la r la ka rş ı laş ıyoruz. Dolayısıy la b iz im a rzu m u z şu:İdare işin başından i t iba ren işin iç inde o lsun, özel s e k tö r le be ra be r y ü rü sü n , s o ru n la r ı zam anında söy les in sona b ırakm asın . Kamu, y ü kse k ücre t le b i l iş im pe rsone l i a lab il iyor, bunun önü açık. Bu e le m a n la r ı işi yapan e le m an yerine, bu iş le r i yöne ten özel s e k tö r ile kam u a rasında bu işten an layan insan o la rak , projeyi yöne ten o la rak is t ihdam e d i lm e s in in s o ru n u aşacağına inanıyoruz.

Yine, idare işin ku llan ıc ıs ı ve en ö ne m li paydaşı. S ü rek l i işin iç inde o lm uyor, o lm asın ı öner iyo ruz.

97

Page 97: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Yazılım g e l iş t i rm e n in "çev ik y a k la ş ım " ded iğ im iz yani sü ra t le b ir p roto t ip , e lle tu tu lu r , gözle g ö rü lü r b ir hâle g e t i r i l ip ku llan ıc ın ın önüne konm ası ve s o ru n la r va rsa be ra be r iş le ne re k g id e r i lm e s i .Yoksa ana l iz i yapın, ta sa rım ı yapın, b ir sene g eç t ik ten sonra ku l lan ıc ın ın önüne koyduğunuz zam an s o ru n la r pa t lam aya başlıyor. Biz "çev ik y a k la ş ım " ded iğ im iz bu yö n te m in g e lm es in i arzu ediyoruz.

İda ren in de bu sü reç te s o ru m lu ğ u var. Bell i be lge le r i zam anında hazır lam ası, top la n t ı la r ın uygun zam anda yapı lm ası, onay sü re ç le r i gibi am a bak ıyo rsunuz idarece bu s ü re ç le r zam anında yapı lm ıyor. Yüklen ic i o la ra k siz bu d u ru m a b ir şey d iyem iyo rsunuz, idareden kaynaklı g e c ik m e le r o luyor. Bu g ec ikm en in te la f is i sadece süreyi uza tm a k la o lu yo r ama bunun yük len ic iye b ir m a l iye t i var. Bu hiç hesaba ka tı lm ıyor. Süre uzatıld ığı zam an za nn e d i l iyo r ki iş le r çözülüyor. Onun için yü k le n ic in in s o ru m lu lu ğ u n d a o lm ayan ve uzayan proje sü re s in in m a l iye t i f i rm aya y ık ı lm a m a lı , idare bu konuda s o ru m lu lu k a lm a lı , baştan yapılan sö z le şm e n in ek indek i proje p lan la r ına m u t la k uymalı, uyamıyorsa da bunun da b ir yap t ır ım ı o lm a lı . Böyle b ir keyfiyet o lm a m a l ı diye düşünüyo ruz . Eğer özel s e k tö r buna uymazsa ceza kes i l iyo r am a ka m u buna uymazsa sıkıntıyı çözecek b ir şey yok.

Ödemeler, hak ediş ler, gene l o la rak işin sonuna b ırak ı lıyo r ve kabu l s ü re ç le r in d e k i uzam adan dolayı p a ra la r geç alınıyor. Buna da f i r m a la r dayanam ıyor ve büyük oranda başarıs ız l ık da bu so rundan kaynaklanıyor. Bazen idare in is iya t i f ku l lan ıyo r yük len ic iye ya rd ım cı o lm a k için, o işin o günkü d u ru m u n a göre k a b u l le r yapıp b ir hak ediş ödem e in is iya ti f i ku l la n ıy o r ama re s m î o la rak bu se fe r idare gereks iz yere b ir in is iya t i f k u l la n m ış o luyor.Bu da idareyi zo r d u ru m d a b ırakan b ir husus.

B en im sö y le yecek le r im bu kadar. Yaşadığımız s o ru n la r ı burada, K am u İhale K u ru m u n u n y e tk i l i le r in e m a d d e le r hâ l inde s u n m u ş o lduk. B u n la r çözü lü rse T ü rk iye 'dek i yazılım başarı oranı y ü k s e l i r hem ka m u hem de özel s e k tö r bundan o lu m lu n e t ice le r a l ı r diye düşünüyoruz .

Hepin ize te ş e k k ü r e d iyo ru m d in led iğ in iz için.

M EHM ET ATASEVER

Emin Bey'e de te ş e k k ü r ederiz. Em in Bey, gerçek ten zo r b ir a landa, bu b ilg i s is tem iha le le r i veya bilgi iş lem iha le le r in in zo r lu ğu n a değind i. B u n la r ın daha çok açık ihale usu lüy le yapı lm asın ın zo r o lduğunu, bell i is te k l i le r a ras ındak i ihale usu lüy le yapı lm ası, f iyat dışı u nsu r la r ın ku l la n ı lm a s ı g e rek t iğ ine değ ind i. İda re le r in işin

başından i t iba ren işin iç inde o lm ası, idarede is t ihdam edi len yaz ı l ım cı la r ın ise işin yapıcısı değil, yöne t ic is i o lm as ın ın daha uygun o lduğu, ö d e m e le r le i lg il i p ro b le m le r o lduğu, öze l l ik le iş b i t t ik ten sonra ödem e yapıldığı ve yük len ic iden kaynak lanm ayan u za tm a la rda m a l iy e t le r in art t ığ ı faka t buna m u k a b i l ödem e yap ı lm adığ ına değind i. Kend is ine te ş e k k ü r ediyoruz.

A ltıncı konuşm acım ız , TOBB İk l im le n d irm e Mecl is i Başkan Yardımcısı M eh m e t Şana l Beyefendi.

M E H M E TŞ A N A L

Değer l i ka tı l ım cı la r , önce l ik le TOBB İk l im le n d irm e S e k tö r M ec l is i adına hepin ize saygıla r su nu yo ru m .

Bugün h e r ne kada r konu m uz m a l ve h izm e t a l ım la r ı o lsa da s e k tö rü m ü z ü n yoğun şek ilde h izm e t ve rd iğ i sektör, inşaat s e k tö rü . B iraz yapım iş le r ine değ ineceğ im . Ayrıca m evcu t K am u İhale K a nu n u 'n da k i a k s a k l ık la r har ic inde, ü re t im s e k tö rü n ü te m s i le n b ir sanayic i o la rak m evcut kanundak i a k s ak l ık la rd an daha ziyade, çok daha ö ne m li o lduğuna inandığ ım ye r l i malı ku l lan ım ın ı gün d em e a lacağ ım .

Mevcut yapım iş le r i için İhale K anunu 'nda , y e r l i malı ü rü n le r i destek ley ic i m aa lese f h içb ir uygu lam a hâl ihazırda yok tu r . Gerçi Günay Hanım bugün k ısm en değ ind i am a uygu lam aya geçen şu an hâ l ihazırda h iç b ir şey yok. K onunun e he m m iye t i açısından, önce l ik le b irkaç e k o n o m ik veri hakkında s iz le r i b i lg i le n d ir i r s e k konunun ü lke m iz için ne ka da r ö ne m li o lduğu daha iyi an laşı lacak tır .

Kasım ayı ve r i le r i iki üç gün önce açık landı.Kasım ayı v e r i le r in e göre, şu anda ih raca tım ız 156 m i lya r do la ra u laştı. İ tha la t ım ız ise 229 m i lya r do la ra u laşm ış tı r . Dış t ica re t açığ ımız son b ir y ı l l ık dönem e göre yüzde 23 o ranında a r tm ış t ı r .Dış t ica re t açığ ımız 73 m i ly a r d o la r m e r teb e s in e g e lm iş t ir .

Bu b i lg i le r d o ğ ru l tu su nd a , m evcu t Kam u İhale Kanunu kapsam ında bazı iş le rde ye r l i is te k l i le re f iyat avantajı sa ğ lanm ak tad ır . Fakat işin içer iğ inde ku l lan ı la n ü rü n le r in ye r l i o lup o lm adığ ına da çok fazla bakı lm ıyor, en azından m e k a n ik ve e le k t ro n ik te s isa t a lan ındak i k ıs ım la rda .

M al a lım ı kapsam ında yapılan iha le le rde ise y e r l i malı ku l lan ım ı avantajı , ida re le r ta ra f ından ö ze l l ik le y ine m e k a n ik k ıs ım la r ı baz a lı rsak , çok fazla da k u l la n ı lm a m a k ta d ı r . Ayrıca burada "Yüzde 15'e ka da r fiyat avanta jı" ibaresi te h l ik e l i b ir ibaredir . Ha, ben bazı iha le le rde s e m b o l ik o la rak yüzde 1 ' l ik ye r l i malına avantaj sağlandığ ı şek l inde b irkaç ihaleyi b i l iyo rum , h içb ir an lam ı yok tur . En azından buradak i d üze n le m en in m in im u m yüzde 5 gibi b ir o randan baş la t ı lm as ı daha faydalı o lacaktır .

98

Page 98: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

A ncak yapım iş le r i iha lesi kapsam ında ye r l i malı ku l lan ım ı noktas ında h iç b ir f iyat avantajı bu lunm ad ığ ı gibi ü lke m iz sanay is in in ge l işm es i, g üç len m e s i ve dış t ica re t açığımızın aza l t ı lm ası için yapım iş le r i kapsam ında yapı lan iha le le rde ye r l i ü rü n le r in ku l lan ım ı koşulu , hatta z o ru n lu lu ğ u veya f iyat avanta jı en kısa sü rede hayata g e ç i r i lm e l id i r . Bu a landa yap ı lacak d ü z e n le m e le r ü lkem izde çok c iddi o randa b ir ka tm a değe r de sağlayacaktır . Dış t ica re t açığımızın d ü ş ü rü lm e s i için bu konu çok ö ne m lid ir . Bu a landa yap ı lacak düzen lem e, yapım iş le r i iha les inden önceki sü reç te baş la t ı lm as ı lazım. Şöyle ki: Yapım iş le r i kapsam ında i lk başta proje iha les i yap ı lm ak tad ır , proje iha les i yapıld ığ ı esnada da bu koşulda proje iha le le r in in yapı lm ası son derece ö ne m lid ir . Çünkü proje iha les ine yapm ış o ld u ğ u m u z projeci dan ışm an f i r m a la r bu proje kapsam ında ku l la n ı la ca k ü rü n le r in te k n ik ş a r tn a m e le r in i de o lu ş tu rm a k ta d ır . Bu te k n ik ş a r tn a m e le rd e ye r l i ü rü n le r in des tek len m es i noktas ında b ir ta k ım i fade le r in yazılması, proje iha les i aşam asında şa rt l ı o la ra k ihale yapan k u ru m ta ra f ından dile g e t i r i lm e l id i r .

Ö rnek v e rm e k ge re k irse : Dev le t im iz in yaptırdığı b irçok bina inşaatında i tha l i k l im le n d i rm e c ihaz ları, te s isa t m a lz e m e le r i ku l lan ı lm ak tad ır .Bu iş le rde b irçok U zakdoğu 'dan i tha l edilen ü rü n le r b u lu n m a k ta d ı r ve f iyat caz ibes inden dolayı m aa lese f bu ü rü n le r m ü te a h h i t le r ta ra f ından bazen te rc ih e d i lm e k te d ir . Bu konudak i sıkıntı sadece i k l im le n d i rm e s e k tö rü n e yö n e l ik b ir p rob lem değild ir , ü lke m izd ek i tü m sanay ic i le r in p rob lem id ir . Ö rnek v e rm e k gerek irse , e le k t r i k m a lze m e s i ü re t ic i le r i , tes isa t m a lz e m e le r i ü re ten f i rm a la r , hatta ahşap ü rün ü re t ic i le r i bile bu konudan m u s ta r ip t i r . Keza bun la ra a sa n s ö r im a la tç ı la r ın ı da d âh i l edeb il ir iz .

Biz ü re t im yapan sa na y ic i le r o la ra k dev le t ten b ir f iyat avanta jı ta le b im iz yok tur . Zaten bu m a l la r ı b iz le r ihaleyi a lm ış olan m ü te a h h i t f i r m a la r üzer inden devlete satışını yapm aktay ız . Bu ü rü n le r in kamuya d ire k t satışın ın yapı lm ası da m ü m k ü n d e ğ i ld i r zaten. İşin içer is ine m on ta j işi g ird iğ i için bu ü rü n le r in büyük b ir kısmı Yapım İş le ri Ş a r tna m es i kapsam ında a lınm ak tad ır .Monta j ve uygu lam ayı yapan tes isa t m ü te a h h i t le r i bu noktada d ire k t ihaleyi yapan idare ile karşı karşıyadır.

B iraz önce, b ir kısım kam u a lım la r ın ın yüzde 17'si m a l ve h izm e t a l ım la r ı den i ld i. Açıkçası ben de kam u yapım iş le r in in tu ta r ı ned ir b i le m iy o ru m am a bu ye r l i malı uygu lam as ındak i uygu lamayı hayata g e ç i re b i l i r s e k m i lya r d o la r la r seviyesinde b ir ik t isa t sağlayacağımızı d ü şü n üyo rum .Dev le t im iz ta ra f ından , inşaat se k tö rü n e ü re t im

yapan sa na y ic i le r im iz in d e s tek len m es i adına, en kısa sü rede ihaleyi a lan f i rm aya f iyat avantajı veya d üzen lem e yapı lm as ı şe k l inde ye r l i malı ku l land ığ ı takd irde , b ir d üze n le m en in yapı lm ası ü lke m iz ekonom is i açısından e lzem d ir . Yapı lacak bu yöndek i düze n le m e sonucunda, ü re t im e yö ne l ik b irçok ya tı r ım ın da hayata g eç i r i lm es iy le ü lkem iz e kon om is inde çok ciddi b ir ca n lanm a o lacağını da u n u tm a m a k lazım.

Ben tü m ka tı l ım c ı la ra te k r a r s e la m la r ve saygı la r s u nu yo ru m .

M EHM ET ATASEVER

M eh m e t Bey'e te ş e k k ü r ederiz. M e h m e t Bey, ö ze l l ik le yapım iş le r inde ye r l i malı ü rün le re f iyat avantajı sağ lanm as ın ın önem ine değind i. Gerçekten bunu B i l im ve Sanayi B akan lığ ım ız da biz de tü m kam u da destek l iyo r . Ö nem in in de fa rk ındayız . B unun la i lg il i de b ir düzen lem e yaptık, yakında çıkacak. İnşa l lah iht iyacınıza cevap verir . Yine de no t la r ım ız ı a ldık, o düzen lem e ihtiyaca cevap v e rm e z ise -b iz ve receğ in i ta h m in ed iyoruz- onun la i lg i l i d e ğ e r le n d i rm e le r de m u h a k k a k yapı lacakt ır .

Son konuşm acım ız , Türk iye Sağ lık Endüs tr is i İşve ren le r Send ikası T e m s ilc im iz Avuka t Refika Eser H anım efend i, buyu run Refika Hanım.

AV. REFİKA ESER

Sayın ka tı l ım cı la r , hepiniz i s e nd ika m ve şahsım adına saygıyla se la m lıyo ru m önce l ik le . Ş imdi, konuşm a ta leb i K am u İhale K u ru m u n d a n send ikam ıza u laştığ ında ben ü ye le r im izden b ir gö rü ş to p la m a k is ted im ve gelen yazıyı üyelere i le t t im . K am u İhale Kanunu mevzuatıy la i lg il i ne gibi s ık ın t ı la r yaşad ık la r ın ı so rd u m . Gelen ş ikâyetler, kam u ihale m evzua tından değ i l de daha çok uygu lam ada yaşanan s ık ın tı la rd ı. As lında mevzuatı ne ka da r m ü k e m m e l yaparsan ız yapın, uygu lay ıc ı la r ne kadarı a lg ı la rsa ya da ne kada r u yg u la m a k is te rse o kadarın ı uyguluyor. Ben bu sek tö re 2003 yıl ında baş lad ım ve kam u ihale mevzuatıy la aynı yılda biz de baş lam ış o lduk ça lışmaya. İ lk y ı l la rda, h a t ı r l ıyo ru m biz neredeyse yılda üç d ö r t kez kam u ihale mevzuatıy la i lg il i sem pozyum , sem iner, top lan tı gibi fa a l iye t le r yap ıyo rduk ki b i rb ir im iz i an laya lım , d in leye lim , s o ru n la r ım ız ı i le te l im diye. Ş imdi, iki g ü n d ü r iz l iyo rum , yapım iş le r in i d in ley ince aslında on la rda s o ru n la r ın hâlâ çok o lduğunu, b iz im on la ra göre mevzuata dayalı s o ru n la r ım ız ın daha az o lduğunu te sp it e tm iş du ru m da y ım .

B iz im s e k tö rü m ü z d e iki tü r lü ihale yapılıyor; m a l a l ım la r ı ve h izm e t a l ım la r ı . M a l zaten tıbb i cihaz, ilaç, he r tü r lü ü rün m a l a l ım la r ın ın konusunu

99

Page 99: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

o luş tu ruyo r . H izm et a l ım la r ı da g ö rü n tü le m e ve lab o ra tu va r h izm e t a l ım la r ı , son zam an la rda ö ze l l ik le sağ l ık s e k tö rü n d e çok yaygın o la rak ku llan ı l ıyo r . İha le le re geç t iğ im izde de b iz im en büyük yani baş langıç aşam ası, ş a r tn a m e le rd e s o ru n la r ım ız başlıyor. İhale yapan k u ru m la r , ş a r tn a m e le r i yen iden y a zm a k yer ine , daha önceki ş a r tn a m e le rd e n d eğ iş t i re re k hazır lamaya ça lışıyor lar. Tabii b u n la r da çok büyük sak ınca la ra yo l açıyor ve s ü re k l i i t i raz la ra , ge l gide ve ihale s ü re ç le r in in uzamasına sebep oluyor.Şikâyete konu olan u n s u r la r bile ş a r tn a m e le rd e d e ğ iş t i r i lm e d e n defa la rca ku l lan ı ld ığ ın ı görüyoruz . Tabii bu b iraz uygu layıc ı la rın hatası diye d ü şü n üyo rum , açıkçası b iraz daha d ikka t l i o lm a m ız ge re k iyo r bu konuda, hata y a p m a m a k için ya da ihale s ü re ç le r in i k ıs a l tm a k için.

A b du l la h Bey "2 2 - f bize çok yaradı, nefes a lm am ız ı sağ lad ı" dedi. K a tı l ıyo rum , gerçek ten 22-f o lm ası gereken b ir madde, aynı zam anda 21'inc i m adden in (b), (c) ve (f) bend inde ta n ım la n an pazar lık usu lüy le ih a le le r ama bana gelen ş ikâye t le rde de ü re t ic i le r im iz öze l l ik le bu m ad d e le rde n çok ş ikâye tç i le r . B un la r ın id a re le r ta ra f ından sınırsız o la ra k ku l lan ı lm as ın ın ye r l i ü re t ic i le r in iha le le re g ir ip ya rışm a şans la r ın ı e l le r in d e n aldığını görüyoruz . Ş imdi, ye r l i m a lına avanta j sağ lanm ası çok güze l b ir şey, B i l im ve Sanayi B akan lığ ım ız bunun la i lg il i ça l ışm a la r ı yaptı, ancak h e r a lana te k b ir fo r m ü l uygu lad ık la r ı için hata yaptık la r ın ı düşünüyo ruz . Öze ll ik le b iz im s e k tö rü m ü z d e g i rd i le r çok ö ne m li b ir ye r tu tm u yo r , ö nem li o lan ka tm a değer, f ik ir , bu luş. Hani, ham m addey i koyuyorsunuz, g ird i le r i ek l iyo rsu nu z am a bun lar ı böylece piyasaya sü re m iyo rsu nu z , orada sizin asıl yaptığınız şey, ü re t ic in in asıl yaptığı şey, ge l iş t i rd iğ i ü rüne kattığı f ik ir , ka tm a değer, bu luş. Bun la r ı ö lçen b ir d e ğ e r le n d i rm e ya p ı lm ıyo r m aa lese f fo rm ü ld e . Bu neden le de ye r l i malı be lges in i, b iz im s e k tö rü m ü z adına, çok zo r a lıyo r ü re t ic i le r im iz . %51'e u la ş m a k gerçek ten çok sıkı ça lışm a istiyor. Çünkü fo rm ü le ka tı lan h a m m a d d e le r i to p lu yo r la r , işte e le k t r ik , p e rso ne l g id e r le r in i to p lu y o r la r am a ü rün ün değeri ile çıkan son ü rün ün nihai değeri a ras ındak i fa rka ka tı lan buluş, bu fo rm ü ld e hesaba ka tı lm ıyor. Bunu da ben B i l im ve Sanayi Bakan lığ ından öze l l ik le rica ed iyorum , ka tm a değe r m u t la ka ye r l i malı hesabında d e ğ e r le n d i r i lm e l i diye d ü şü n üyo rum .

Tıbbi c ihaz la rda i t i raz la rda ve ş ikâye t le rde te k n ik b i l i rk iş iye g it t iğ inde , te k k iş iden gö rü ş a lın ıyo r ve k a ra r ve ri l iyo r. Bu da bizi doğ ru b ir sonuca g ö tü rm ü y o r . Çünkü tıbbı c iha z la r çok değ iş ik te k n o lo j i le r i barınd ıran ü rü n le r ve gerçek ten

çok i le r i tekno lo j i . Hatta savunm a sanayi ve tıbb i c iha z la r en i le r i tekn o lo j i s e g m e n t le r in d e ü rü n le rd e n o luşuyor. Bu neden le de bun lar ın te k k iş in in d e ğ e r le n d i r i lm e s in e b ırak ı lm adan ko m is y o n la r ta ra f ından d e ğ e r le n d ir i lm e s in in , b ir kom isyondan g ö rü ş a lınm asın ın uygun olacağını düşünüyo ruz .

Tıbbi c ihaz la r ın m a l a lım iha le le r in de it i razen ş ikâyet b aşvu ru la r ından a lınan ücre tle r, s e k tö rü m ü z için hak ika ten hak a ra m a la r ı önünde caydırıcı b ir u n s u r o la rak karş ım ıza çıkıyor. Tabii i t i razın nasıl sonuç lanacağ ın ı b i lem iyo rsun , haklı da o lsan bazen fa rk l ı değe r le nd ir i leb i l iyo r . Bu neden le de haksız i t i ra z la r ın önüne g e ç m e k için ücre t a lınm ası m a k u l o lab il ir , doğru o lab il ir . A ncak e ğe r i t i razen ş ikâyet eden kişi haklı çıktıysa -ya da iş le tm e , te d a r ik ç i- bu ücre t in ona geri iade e d i lm es i gerek t iğ i konusunda b ir düzen lem e yap ı lm asın ı biz, Kam u İhale K u ru m u m u z d a n ta lep ediyoruz.

S e k tö rü m ü z ü n asıl so ru n u : Geç ödem ele r.Genelde ida re le r e m e k yoğun iş le rdek i öde m e le r i san ır ım g e c ik t i rm e d e n yapmaya ça lışıyor lar. Am a m a l a l ım la r ınd a böyle b ir şey yok. S ek tö rü m üz , m aa lese f ün ivers ite has tane le r i iki yıl, üç yıl ö de m e le r in i a lam ıyo r la r . Düşünün ki fa tu ray ı kes iyo rsunuz, KDV'sini, ve rg is in i ödüyo rsunuz ve paranızı a lm a k için bek l iyo rsunuz . Ondan sonra da s ü re k l i bu malı, bu ü rün ü te d a r ik e tm en iz sizden bek len iyor. Bu nasıl b ir şeyd ir yani bas ire t l i b ir ta c i r buna ne kada r ka t lanab i l i r , ben sa lonun ta kd ir ine s u n m a k is t iyo rum .

K am u H as tane le r i K u ru m u n a bağlı has tane le rde ö d e m e le r im iz düzen li idi am a bu yıl m aa lese f b ir yıla ulaştı, on la rda da geri ö d e m e le r ve bu, s e k tö rü m ü z d e çok ciddi s ık ın tı la ra yo l açıyor. S ek tö rdek i bu sıkıntı sadece b ir tane f i rm a n ın batm ası değil, A b du l la h Bey de söyledi, f i r m a la r batıyor diye. B a ta rken e tra f ında b irçok f i rm aya ve kamuya da z a ra r ve re re k gid iyor. Bu nedenle bu kam u k u ru m la r ın ın , hazır k u ru m te m s i lc i le r i burada iken m a l a l ım la r ın d a k i ö de m e le re de m u t la ka uym a lar ı , söz leşmeye, açık ve net b ir şek i lde ödem e ta r ih in i , ödem e planını yazm a la r ın ı is t iyoruz. İşte, "B ü tçe d u ru m u m üsa it o lunca " gibi, böyle m uğ lak , ne a n lam a geld iğ i bell i o lm ayan i fa de le r koym aktan uzak d u rm a la r ın ı rica ediyoruz.

Aslında biz im b ir s o ru n u m u z da Avrupa B ir l iğ ind e Geç Ö d e m e le r D irek t if i var. Bu d irek t i f , kam u n un is te k l i le re ö d e m e le r in i yapm asın ı düzen leyen b ir d irek t i f . Aşağı yukarı 2005 yıl ından bu yana bu d ire k t i f in uyum laş t ı r ı lm a s ın ı ta lep ediyoruz. Ancak, maa lesef, yakın zam anda bile böyle b ir ih t im a l i

100

Page 100: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

g ö rm ü yo ru z . Açıkçası yaptığ ım ız gö rü şm e le re , ça lışm a la ra göre böyle b ir sonuca u laştık . Bu d ire k t i f te ö nem li o lan ne? Tabii ki y ü k le n ic i le r ve ida re le r te d a r ik e t t ik le r i m a lın ö de m e le r in i söz leşm ede yazan şa r t la rd a ödemeyi, b ir kere am a ç o la rak , hedef o la ra k ed in iyo r la r . D iye lim ki b e l i r t t ik le r i ta r ih te ödeyem ed ile r , bunu da m a k u l b ir sü re içe r is inde karşı ta ra fa b i ld ir ip "Ö dem en iz i bu ta r ih te yapam ayacağ ım am a b ir ay sonra b ir gec ikm ey le a radak i fa iz ine de ka t la n a ra k ödeyeceğ im ." diye b ir b i ld i r im d e bulunuyor. Bu b i ld i r im in , e lbe t te ki is tek l in in f inans planını yapa rken ona çok ö ne m li ya rd ım ı oluyor, ona göre hareke t ediyor, ona göre m a l iye t in i b e l i r l iy o r yani m a l iye t hesabı ya p a b i l i r hâle geliyor. M aa lesef bugün tıbb i c ihaz te d a r ik ç i le r i m a l iye t hesabı yapam az d u ru m d a la r . Çünkü ve rd ik le r i b i r ü rün ün ö d e m e le r in i ne zam an a la cak la r ı konusunda h içb ir f i k i r le r i yok faka t bu işi de ya p m a k z o ru n d a la r çünkü s e k tö rü m ü z ü n pazarı yüzde 95, belk i 98-99 o ranında kam u. Bu ü rü n le r in başka alıcısı yok, m u t la ka b ir kam u k u ru m a n a verecek. Yani ya ta m a m e n kapa tm ası lazım işin i ya da bu bütün m e ş a k k a t le re k a t la n a ra k s ü rd ü rm e s i gerek ir . Bu neden le de s iz le rden an layış b ek l iyo ru m . Hatta ben A b du l la h Bey ko nuşurken ded im ki "Bu kada r em pa t i yapan b ir satın a lm ac ı keşke k lon layıp bü tün kam u ida re le r ine ve rse k b ir tane, ne kada r güze l olur, b iz im de s o ru n u m u z çözülür." diye iç im den g eç ird im açıkçası. S izden gerçek ten em pa t i yapm anız ı is t iyoruz.

B iz im s e k tö rü m ü z ü n b ir s o ru n u da m uayene ve kabu l iş le m le r in in ta m a m la m a sü re ç le r i çok uzun sürüyo r. O kada r uzun s ü rü y o r ki yani ü rü n le r in çoğu k u l la n m a s ü re le r i bell i ü rün le r , m u t la ka bel l i b i r ü re t im periyodu da gerek iyor. Çok e rken b aş la s a la r miadı do lacak, geç b aş lasa la r zam an ında te d a r ik i y a pa m aya cak la r gibi s ık ın t ı la r var. Onun için m uayene ve ka b u l le r in b ir an önce yapılıp, s ip a r iş le r in ta m a m la n ıp ü re t im sürec in i p la n la y a b i lm e k is t iyoruz. Buna da d ikka t e tm en iz i rica ediyoruz.

S öz leşm en in uygu lanm ası sü rec inde , m ü c b i r se b e p le r de s e k tö rü m ü z d e s o ru n la ra yo l açıyor. 4735 sayılı K a nun 'un 10'uncu m addes inde m ü c b i r se b e p le r sayılm ış, (e) bend inde de "G erek t iğ inde K am u İhale K u ru m u ta ra f ından be l i r le ne ce k d iğ e r benze r h â l le r " den i lm iş . A r t ık K anun 'un uygu lanm ası on beş yılı buldu, san ır ım Kam u İhale K u ru m u n u n veri taban ında da "d iğ e r h â l le r in " n e le r o lab ileceğ i konusunda ciddi b ir b i r ik im oldu, bunu da aslında b ir düzen lem eye tab i tu tu p b ir m adde o la rak yazılıp insan la r ı gereks iz yere

m ü c b i r sebep ta le p le r iy le baş başa b ı ra k m a m a k g e re k t iğ in i düşünüyo ruz .

B iz im ö ne m li so ru n la r ım ız d a n bir i de ida re le r in kötü ya da yan lış s to k yö ne t im i sonucu ü rü n le r in m ia t la r ı d o lm a k üzereyken "Siz bu ü rün ü geri alın, k u l la n m a sü res i bit iyor, bize yen is in i ge t ir in . " d e m e le r in d e n kaynaklı . Tabii, bunu m ecbu ren yapıyor yü k le n ic i le r . A ncak ta k d i r ede rs in iz ki çoğu i tha l ü rün le r . Ü rün i tha l o lm asa bile ham m a dd es i i tha l ü rü n le r ve b u n la r b iz im cari açığımızı çok ciddi şe k i lde e tk i leyen ü rün le r . M ü m k ü n o lduğu ka da r buna yo l açm adan , hani f i rm aya bu ü rü n le r i d e ğ e r le n d ire b i le c e k sürey i tan ıyacak şek i lde bu tü r geri d e ğ iş t i rm e ta le p le r i ge l i rse daha iyi o lu r diye düşünüyo ruz .

B ü tün bu s o ru n la r ın çözüm ü için de biz K am u İhale K u ru m u n u n çok açıklayıcı re h b e r le r yapmasın ı, ka m u ida re le r ine bu re h b e r le r i s ık ka rş ı laş ı lan s o ru n la r ın ö ze l l ik le nası l çözü ldüğü, hani açık layıcı re h b e r le r o lu ş tu ru lu p bu hata la rın e ng e l len m e s in e ça lış ı lm ası g e rek t iğ in i düşünüyoruz .

Ayrıca b ir de paydaşların g ö rü ş le r i daha sık a lınm a lı hem K am u İhale K u ru m u açısından hem Sağ lık Bakan lığ ı ida re le r i açısından, ihale yapan ida re le r i açısından. O rtak top lan tı la r , gö rüş a lışve r iş le r i , paydaş g ö rü ş le r in in to p la n m a s ı çok ö ne m li diye düşünüyoruz .

B en im s u n u m u m da bu kadar. T e şekkü r ed iyorum .

M EHM ET ATASEVER

Refika Han ım 'a te ş e k k ü r e d iyo rum . B irço k ö ne m li hususa değ ind i. Şüphesiz en önem lis i , ö de m e le r in zam anında yapı lm ası. As lında ö d e m e le r zamanında olsa Refika Hanım , d iğ e r le r in in büyük kısmını unu tacaktır .

Ben b ir de şunu sö y le m ek istedi: "Yerli malı ü rü n le rd e AR-GE m a l iy e t le r in i d ikka te alın." dedi, onu da not a ld ık. "M uayene kabu l iş le m le r i uzamasın , m ü c b i r sebep le i lg i l i düzen lem e yapın." dedi.

"Hata lı s to k yö ne t im i dolayısıyla m iadı geçen ü rü n le r in d e ğ iş t i r i lm e s i i s te n iy o r . " dedi. Bu konuda haklıs ın ız hem kam u m a l iyes ine hem de ü lke e konom is ine zarar. B i l iyo rsunuz ki bu değ iş t i r i le n ü rün le r , imha edil iyor, i la ç t ı r veya m e d ik a l m a lzem ed ir , b u n la r da ö nem li husus la r .

Ş im d i so ru -cevap k ısm ına geçiyoruz.

101

Page 101: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ALTINCI OTURUMMal ve Hizmet Alımlarında Sözleşme Uygulamalarının

Değerlendirilmesi

SORU CEVAP■ ■ ■ ■ ■ ■

BÖLÜMÜ

OĞUZ KURT -B i l im , Sanayi ve Tekno lo j i Bakanlığı

T e ş e k k ü r e de r im Sayın Başkan.

Ben ye r l i malı be lges iy le i lg il i ya da uygu lam asıy la i lg i l i d ile g e t ir i le n h usus la ra b ir cevap v e rm e k is t iyo rum .

M il l î Savunm a Bakan lığ ı Tem s ilc is i Sayın Çakır d ile get ird i, O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ i ve TESK ta ra f ından ve r i len yani i lg il i o da la r ta ra f ından v e r i len be lge le rdek i fa r k l ı l ı k la r nedeniy le . Aynı ü rün için ve r i len ye r l i malı b e lg e le r in de fa r k l ı l ı k la r nedeniy le s ık ın t ı la r o lduğunu d ile g e t i rm iş t i . Biz o konuyla i lg i l i b ir d üzen lem e yaptık, Yerli Malı Teb l iğ i 'nde . M erkez î s is tem e yetk i v e rd ik yani a r t ık bundan sonra TOBB ve TESK, bu be lge le r i k o n t ro l edecek ve aynı ü rüne fa rk l ı b ir uygu lam a yap ı lm ayacak . Bu düzen lem ey i ge t ird ik .

D iğer ta ra f ta n , ye r l i malı uygu lam ası b i l iyo rsunuz daha önceki yıl lar, yani 2014 yıl ından önce de v a r o lan b ir uygu lamaydı, burada yaptığ ım ız düzen lem e, sanayi ü rü n le r in e i l işk in b ir

düzen lem eyd i. Dolayısıy la bu uzun sü re l i b ir ça lışm a oldu, to p lu m u n tü m ke s im le r i katı ldı. Burada s e k tö re l bazlı ç a l ışm a la r da yaptık . A ncak gene l kabu l gören yüzde 51 olayı idi. Çünkü ye r l i malı uygu lam ası b ir teşv ik değil, yani doğ rudan b ir teşv ik değil. Burada amaç, ye r l i ü re t im in a r t ı r ı lm as ı , ye r l i g ird in in a r t ı r ı lm as ı . Dolayısıy la bu uygu lam ayı b ir teşv ik gibi a lg ı la m a m a k lazım.

D iğer ta ra f tan , y ine s ö z le şm e le re ye r l i malı sanayi ü rü n le r i iç in b ir z o ru n lu lu k g e t i r iy o r l is te le rde . D iğer ü rü n le r için, ta r ım ü rü n le r i veya d iğe r ü rü n le r için. B u n la r söz leşm eye konu lab il i r , ih t iyar i b ir uygu lam a. Dolayısıyla söz leşm eye konu lab il i r . Mesela, p ir inç a lım ında , biz iz l iyoruz M i l l î Savunma Bakan lığ ın ın yaptığı iha le le rde benzer ta r ım ü rü n le r in e yüzde 15 f iyat avanta jı s a ğ lan m ış ancak bu ih t iyar i b ir uygu lam a. Sözleşmeye konu lab il i r , orada çok da so ru n yok.

Son o la rak , Sayın Şanal'ın d ile ge t ird iğ i , biz m a l a lım ı iha le le r inde de ye r l i malı ku l lan ım ın ı mevzuata dâh i l e tt ik . Onunla i lg il i m a lze m e

102

Page 102: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

l is tes in in b e l i r le n m e s i için Çevre ve Ş e h irc i l ik Bakan lığ ı ça lışm a yapıyor. M ak ine ve teçh iza t için de B i l im , Sanayi ve Tekno lo j i Bakan lığ ı l iste ça lışm asın ı yapıyor. B u n la r ta m a m la n d ık ta n sonra m a l a l ım la r ınd a da ye r l i malı uygu lam ası yapı lacak.

T e ş e k k ü r ede r im .

M EHM ET ATASEVER

Yapım iş le r inde?

OĞUZ KURT

Pardon, yapım iş inde.

ÖMER FARUK AKBULUT -DSİ

Ben bu y e r l i le ş m e ve m i l l i le ş m e ça lışm a la r ın ı gerçek ten çok d e s tek l iyo rum . Sadece ben im değil, k u ru m u m u n da g ö rüşü bu. Bu noktada biz ş a r tn a m e le r i yen i l iyo ruz ancak te m e l b irkaç s o ru n u m u z var. B un la rd a n b ir tanes i, ye r l i m alın ın ne o ld u ğu n un çok iyi b e l i r le n m e s i lazım. "%51 ye r l i katkı o ran ı" ye r a lıyor mevzuatta , en son yapı lan düzen lem ey le . Z o run lu o lm as ı da çok güzel. A ncak şunu sö y le m e k lazım, be lk i b iraz ö rn e k v e rm e k te fayda var: B iz im DSİ o la ra k en fazla ku l land ığ ım ız m a l g rubu va n a la r ve boru la r . Yerli sanayide bun la r ın ta m a m ı %100 ye r l i o la rak g ö rü n ü y o r la r çünkü ü re t im le r in in ta m a m ı burada, fa b r ik a la r Tü rk iye 'de ye r le ş ik . A ncak yarı m a m u l o la ra k ye r l i bu m a l la r . S özge lim i, b ir vana ü re t ic is i vana gövdesin i iç p iyasadan d ök ü m h a n e le rd e n a lıyo r ve ta m a m e n ye r l i o la ra k vana ü re t iyo r ama d ö k ü m h a n e le r bu gövdeyi ü re tm e k için gerek l i o lan d e m i r cevher in i y u r t d ışından ge t ir iyo r la r . S özge lim i, bo ru la r . Boru ü re t ic i le r in in ta m am ı ye r l i . B i r çe l ik boru ü re t ic is i ham m a dd es in i E rde m ir 'd en , İsd e m ir 'de n alıyor. Oysa E rd e m ir ve İsdemir, sacı y u r t d ışından get ir iyor . Dolayısıy la bu m a l a lım ı iha le le r ine i l işk in m a m u l le r in ne o randa ye r l i o lduğu veya ye r l i o lm a oranın ın nasıl b e l i r le n m e s i g e rek t iğ ine i l işk in b ir düzen lem e ihtiyacı var.

B i r d iğ e r konu, ye r l i malı belgesi ve r i lm e s iy le i lg il i . Bu belge v e r i lm e s in d e b ir ta k ım s o ru n la r ım ız var. Biz bunu kendi iş le r im iz için çok raha t tesp it edeb il iyo ruz. Biz ü re t ic iden te k b ir boru a lıyoruz, iş im izde k u l la n m a k üzere. Oysa ü re t ic in in ürün gamı içe r is inde çok fazla boru çeşid i va r ve d iğ e r çeş it le r i sebeb iy le h a m m a dd e g ird i le r in i gös te reb i ld iğ i için ye r l i malı belgesi alıyor. Oysa ben im iş im de ku l lan d ığ ım m a l ye r l i değ i l. İhaleye g ire rken ihale kom isyonunu a ldatıc ı b ir belge var. As lında belge gerçek, hesap lam a tekn iğ i sebeb iy le gerçek ama ben im iş im e dönüp baktığ ım ızda belge

ben im iha lem i a ldatıcı b ir belge. Dolayısıyla bu be lgen in v e r i lm e s iy le i lg il i de y ine b ir mevzuat d üzen lem es i ihtiyacı o lduğu kanaa tindey im .

T e ş e k k ü r ed iyorum .

JALE ALEL - İz m i r B ü yü kşe h ir Be lediyes i İZSU Genel M ü d ü r lü ğ ü

Herkese m erhaba . Ben im konum , H izm et İş leri Genel Ş a r tna m es i ile i lg il i . 50. m adde kesin hesap ra p o ru n u n haz ır lanm asıy la a laka lı. Maddede "K a b u l be lges in in d üze n le nm e s in d en sonra, a l tm ış gün iç inde kabu l kom isyonu detaylı o la rak söz leşm eye uygun yap ı lm ış o lan bütün iş le r in değerin i gös teren ta m am lay ıc ı d okü m an la b ir l ik te b ir kesin hesap ra po ru düzen leyecek t ir ." h ü k m ü b u lu n m a k ta . Yıl lara sâri iş lerde, ö ze l l ik le çok sayıda p e rsone l ça lış t ır ı lan iş le rde hesabın kabu l kom isyonunca ç ıka r ı lm as ın ın gerçekç i o lmadığını düşünüyo ruz . U ygu lam ada da bu sıkıntıyı yaşıyoruz. Mevzuatın bu m addes in in te k r a r gözden g e ç ir i lm e s in in uygun o lacağını düşünüyo ruz .

B i r konu m uz daha var. Gerçi Kam u İhale Kanunu ile a laka lı değil, İş K anu n u 'n u i lg i lend ir iyo r . Be lk i be l l i o randa sö z le ş m e le r i de i lg i le n d i r iy o r ama onu da burada dile g e t i rm e k is t iyo rum . Bell i g ö rü ş m e le rd e d ikka te a lınab il ir .

P e rso n e l ça lış t ı r ı lm as ı esasına dayalı h izm et a l ım la r ınd a vard iyalı ç a l ışm a la r ım ız var. Öze ll ik le re s m î ta t i l ve bayram ça lışm ası öde m e le r in de b e l i r s iz l ik le r var. Şöyle ki: A r ife günü ça lışması saat 14.00'te b iten b ir işç in in veya bayram ın son günü akşam ı saat 23.00'te göreve başlayan işç i lere olan bayram ta t i l i , re s m î ta t i l ö de m es in in ne şek i lde o lacağına d a ir m evzua tta b ir aç ık lam a yok. Burada eğer i lg i l i a rk a d a ş la r varsa , y e tk i l i le r varsa o n la r da bu konu la r ı d ikka te a lırsa iyi o lur. Çünkü h e r k u ru m u n kend ine göre b ir ödem e yaptığı konusunda b i lg i le r a ld ık.

KATILIMCI

Devlet Su İş le ri ye tk i l is i ta ra f ından dile g e t ir i len konuda da aslında teb l iğde b ir düzen lem e yaptık biz. Ş imdi, 6948 sayılı Sanayi S ic i l Kanunu var, bu Kanuna göre, sanayi s ic i l belgesi a lm ış iş le tm e le r , y e r l i iş le tm e . B u n la r ın ü re t t iğ i he r ü rün de ye r l i ü rün o luyor. Biz ye r l i ü rün konusunda da ye r l i g ird iye de bu şek i lde çözüm ge t ird ik . Bu bilgiy i ve rey im ded im .

M EHM ET ATASEVER

Çok te ş e k k ü r ede r im . K a tı l ım la r ın ız için çok te ş e k k ü r ederiz. A fiyet o lsun.

103

Page 103: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

5 ARALIK 2017 KONFERANS SUNUMLARI YEDİNCİ OTURUM

Yapım İşlerinde Sözleşme Uygulamaları ve Genel Şartnamenin Değerlendirilmesi

O turum Başkanı ve Konuşmacı - İb rah im BaylanKam u İhale K u rum u H ukuk H izm e tle ri D a iresi Başkanı

Ö m er Faru k A kbu lu tDevlet Su İş le ri Genel M üdürlüğü (DSİ) Proje İnşaat Daire Başkan Yardımcısı

G ürkan ArıTürkiye Odalar ve B o rsa la r B ir liğ i (TOBB) İk lim le n d irm e M eclis Üyesi

Kazım BayburtToplu K onut İda res i Başkan lığı (TOKİ) Uygulam a Şube M üdürü

Deha E m ra lTürkiye İnşaat S anayic ile ri İşveren Sendikası (İNTES) Yönetim K u ru lu Başkan Vekili

Rüstem ÇödekSayıştay Başkanlığı Uzman D enetçi - Grup Başkanı

S oru-C evap Bölüm ü

104

Page 104: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

İBRAHİM BAYLAN

Sayın Başkan ım , sayın K u ru l üye le r im , kam u ve özel s e k tö rü n değerl i te m s i lc i le r i , han ım e fend i le r , beye fend i le r ; K u ru m u m u z ile Türk iye O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ i ta ra f ından düzen lenen "K a m u İhale Kanunu ve K am u İhale S ö z le şm e le r i Kanunu U yg u lam a la r ın ın D e ğ e r le n d ir i lm e s i S e m p o z y u m u 'n u n son o tu ru m u o lan "Yapım İş le r inde Söz leşm e U ygu lam a la r ı ve Genel Ş a r tn a m e n in D e ğ e r le n d ir i lm e s i" baş lık l ı o tu ru m için b ir arada bu lunuyoruz .

Dünkü o tu ru m la rd a ağ ır l ık l ı o la ra k ihale sü rec in i i lg i le nd ire n yak la ş ık m a l iye t in g iz l i l iğ in in açık lan ıp aç ık lanm ayacağı, o rtağa ait iş deney im be lges in in ku l la n ı lm a s ı d u ru m u n d a ilave k r i t e r ihtiyacı o lup o lmadığı, y ine benzer iş uygu la m a la r ı ve ayrış t ırm aya i l işk in ko n u la r ile yapım iş le r inde aşırı düşü k te k l i f le r in te sp it i ve d eğ e r le n d irm e s in e i l işk in konu la r ı s iz in le b ir l ik te d e ğ e r le nd irm e ye ça lışm ışt ık .

Bugün ise daha çok söz leşm e u ygu lam a la r ına i l işk in konu la ra a ğ ır l ık v e rm iş bu lunuyoruz . Sabahki o tu ru m d a f iyat fa rk ı uygu la m a la r ı ve sonras ında m a l ve h izm e t a lım ı s ö z le şm e le r in de ka rş ı laş ı lan s o ru n la r üzer ine o ldukça faydalı ta r t ı ş m a la r yapıldı.

Son konum uzu ise "Yapım İşi S ö z le şm e le r i ve Genel Ş a r tna m e U yg u la m a la r ı " hakkında d e ğ e r le n d i rm e le r i içerecek şek i lde ta s a r la m ış bu lunuyoruz .

B i l ind iğ i üzere, 4734 sayılı K am u İhale K anunu 'na göre g e rç e k le ş t i r i le n ih a le le r sonucu düzen lenen söz leşm e le r , 4735 sayılı K am u İhale S öz leşm e le r i Kanunu 'na tab id ir . Yapım iş le r ine i l işk in o la ra k K u ru m ta ra f ından 4735 sayılı K anun 'un uygu lam asına yö n e l ik o la ra k t ip söz leşm e tasa rı la r ı , Yapım İş le ri Genel Ş a r tnam es i, m uayene ve kabu l y ö n e tm e l ik le r i h az ır lanm ış ve 2003 yıl ında y ü rü r lü ğ e k o nu lm u ş tu r . Yine bu bağ lam da, f iyat fa rk ı k a ra rn a m e s i ta s la k la r ı haz ır lanm ış ve B a ka n la r K u ru lu ka ra r ıy la yine aynı ta r ih te y ü rü r lü ğ e g irm iş t ir .

Söz leşm e tasa rı la r ı , baş langıç ta B i r im Fiyat Söz leşm e Tasarısı ve Götü rü Bede l Sözleşm e Tasarısı o lm a k üzere iki ayrı m e t in o la rak y ü rü r lü ğ e k o n u lm u ş ve bu uygu lam a, 2009 yılının başına kada r devam e t t i r i lm iş t i r . 2009 yılında yapılan değ iş ik l ik le söz leşm e tasarıs ı te k m etne in d i r i lm iş ancak ida re le r in daha fazla te rc ih te b u lu n a b i lm e le r in i s a ğ la m a k üzere d ip n o t la r

a r t ı r ı lm ış ayrıca m e tn in sonunda, "D iğ e r h usu s la r " başlığı a lt ında işin m ah iye t ine uygun ilave düze n le m e yapm a im kânı g e t i r i lm iş t i r .

Yapım İş le ri Genel Ş a r tna m es i ise 2003 yılında y ü rü r lü ğ e k o n u lm u ş o lup ş a r tn a m e d e bugüne ka da r b irkaç is t isnanın dışında ö ne m li b ir d e ğ iş ik l ik yap ı lm am ış t ı r . Ş a r tn a m e n in h e r işe göre fa rk l ı l ı k a rz e tm eyen yapım işi sö z le şm e le r i iç in geçe r l i o r ta k k u ra l la r ı düzen led iğ i göz önüne a lındığında, bugüne ka da r ö ne m li d eğ iş ik l ik ya p ı lm a m a s ı a n la ş ı la b i l i r b ir d u ru m d u r . Hâl böyle o lm a k la b ir l ik te , bugün cevabını a rayacağım ız husu s la rd an bir is i, ş a r tn a m e n in g ün ü m ü z ih t iyaç la r ın ı karşı layıp karş ı layamadığ ıd ır .

Göz önünde tu tu lm a s ı gereken b ir d iğ e r husus ise ihale ve söz leşm e sü rec in in b ir bü tün o la rak d e ğ e r le n d i r i lm e s i iht iyacıdır. Esasında kam u a lım ı d ed iğ im iz husus, iht iyacın doğm asıy la başlayan ve söz le şm e n in ifasıyla ta m a m la n a n b ir ih t iyaç döngüsünü ifade e tm ek ted i r . B i l ind iğ i üzere, ihale ya pm a k ta n amaç, ida ren in iht iyacının ka rş ı lanm asıd ır . A ncak g ün ü m ü zd e yü k le n ic in in seç im i, h e r ne h ikm e tse , daha ö nem li b ir hâle ge lm iş , daha fazla oraya o da k la n m ış durum dayız . A ncak yü k le n ic in in seç im i kada r ö ne m li o lan b ir başka husus, söz leşm e sü rec i yani başka b ir ifadeyle söz leşm e yö ne t im sü rec id ir . Yapım işi söz le şm e le r i , idare ile yük len ic iye karş ı l ık lı hak ve y ü k ü m lü lü k le r i içeren be lge le rd ir . İdare, söz leşm ede ye r a lan bede lle söz leşm e konusu işin zam anında te s l im in i b ek le rken yü k le n ic i de yaptığı işin karş ı lığını ta m ve zam anında a lmayı hede f lem e k te d i r . H e r iki ta ra f ın o r ta k bek len t is i ise söz leşm e sü rec inde meydana ge leb i lecek d e ğ iş ik l ik le rd e n en az seviyede e tk i le nm e k , söz le şm e n in devamında da ka rş ı l ık lı hak ve y ü k ü m lü lü k le r in ko ru nm as ın ın sağ lanm asıd ır . İdare ve yü k le n ic in in sö z leşm eden b ek le n t i le r in i ka rş ı la y a b i lm e le r i için iyi b ir söz leşm e yö ne t im ine iht iyaç duyduk la r ı açıktır. İyi b i r söz leşm e yö ne t im i için önce l ik le ta ra f la r ın im za lad ık la r ı söz le şm e n in ve söz leşm e e k le r in in iki ta ra f ın hak ve y ü k ü m lü lü k le r in i denge lem es i, f iyat değ iş im m eka n izm a la r ın ı içe rm es i ve ortaya ç ıkm ası m u h te m e l s o ru n la ra çözüm ü re tecek şek ilde ta s a r la n m a s ı önem arz e tm ek ted ir .

Hâ l ihazırda y ü rü r lü k te olan t ip söz leşm e ta sa rı la r ı ve Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in in sözünü e t t iğ im husus la r ı içer ip içe rm ed iğ in i ko nu k la r ım ız ve siz sa londa bu lunan ka t ı l ım c ı la r la b ir l ik te d eğ e r le n d irm e y i u m u t ed iyorum .

105

Page 105: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Ben bu noktada sözü daha fazla uzatm adan , sözü ö nce l ik le kam u s e k tö rü n d e n olan Ö m e r Fa ruk Bey'e s u n u m u n u ya p m a k üzere b ırak ıyorum .

ÖMER FARUK AKBULUT

Sayın Başkan, Sayın K am u İhale K u ru m u Başkanı, K am u İhale K u ru m u n u n güzide ça lışan ları, kam u k u ru m ve k u ru lu ş la r ın ın ve özel se k tö rü n te m s i lc i le r i , han ım e fend i le r , beye fend i le r ; hepinize sayg ı la r su nu yo ru m .

Ben Devlet Su İş le ri Genel M üd ü r lü ğ ü n d e ta tb ika tç ı o la ra k b i l inen b ir iy im . K u ru m u m u z d a te m e l o la ra k te k n ik persone l i biz, b iraz am iyane ama üç g rup ta s ın ıf land ır ıyo ruz : P rojec iler, ta tb ika tç ı la r ve d iğ e r . As lında b iz im k u ru m u m u z d a ihale b ir im le r i , "d iğ e r in " içe r is inde çok az b ir ye r tu tuyor. K u ru m u m u z ya t ır ım c ı b ir k u ru m o lm ası hasebiy le %50'ye yakını ta tb ika tç ıd ı r . Yine % 40 ' l ık b ir oran, p ro jec id ir . Bü tün s is te m im iz bunun üzer ine devam e de r ve p ro jec i le r ile ta tb ik a tç ı la r hiç an laşam az la r . S ebep le r in i daha önceki o tu ru m la rd a belki g ö rm ü şsü n üzd ü r .

Ben başta ta tb ika tç ıy ım ded im , ku ru m d a ta tb ika t ı şöyle ta n ım lıyo ru z : S öz leşm en in im za lan m as ınd a n kesin te m in a t ın iadesine ka da r geçen sü reç te p ro je le r in fen ve sana t k u ra l la r ın a göre ince lenm es i hariç, he r tü r lü söz leşm eye dayalı i l işk id ir . Dolayısıy la K am u İhale K u ru m u n u n yazm ış o lduğu d o k ü m a n la r belk i iha leyle i lg il i gibi g ö rü n ü y o r ama so nuç la r ı i t ibarıy la ta m a m e n ta tb ika tç ı la r ı i lg i le n d i rm e k te d i r ve biz v i rg ü lü n e ka da r - ç o k s a m im i s ö y lü y o ru m - te k r a r te k ra r okuyup "Bu v i rg ü lü buraya koyduğuna göre şöyle d e m e k is tem iş t i r . " veya "Bu ke lim ey i bu şek ilde ku l land ığ ına göre böyle d e m e k is tem iş t i r . " y o ru m la r ın ı yapa rak ödem e g e rçe k le ş t i r iyo ruz ve bu ö d e m e le r in sonucunda hem dene t im açısından hem de adli ta ra f ta n değe r le nd ir i l iyo ruz , ya rg ı lan ıyoruz veya s o ru ş tu ru lu y o ru z . B i r şek ilde yaptığ ım ızın hesabını v e rm e m iz gerekiyor.

Biz K u ru m o la rak çok sıkı b ir ta tb ika t iz l iyoruz.Bu sıkı ta tb ika t ta n kastım şudu r : Söz leşm ede ye r a lan h ü k ü m le r i b ire b i r uygu lam aya çalışıyoruz. Bunun da sebep o lduğu b ir ta k ım m a ğ d u r iy e t le r var, m asan ın d iğ e r ta ra f ında y e r a lan y ü k le n ic i le r nezdinde. Bunun da fa rk ındayız . Eğer mevzuatı yen iden d e ğ e r le n d i rm e im kân ı gün d em e ge lm işse bun lar ı da ortaya koym ak g e re k i r diye düşündük . Dolayısıy la s u n u m u m d a s iz le re mevzuatı an la tm ayacağ ım , d ire k t s ık ın tı la r ım ız ı an la tıp b iz im de y ü k le n ic i le re hak ve rd iğ im iz s o ru n la r ı ortaya koyarak, y ine b iz im eksik, s a ğ la m la ş t ı r ı lm a s ı

g e re k t iğ in i d ü ş ü n d ü ğ ü m ü z de tay la r var, on la rı h a t ı r la ta ra k devam e tm e k is t iyo rum .

Aslında s u nu m da b ir s ı ra lam a yok am a en çok so ru n yaşadığ ım ızdan en aza doğ ru devam edeceğ im .

İlk konum uz, sigorta p o liçe leri. B il iyo rsunuz ,4735 sayılı K a nun 'un 9 'uncu m addes i ve Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in in 9 'uncu m addes inde iş ve iş ye r in in s igo r ta la n m a s ıy la i lg il i h ü k ü m le r vardır. Bu h ü k ü m le r içer is inde, bu po l içe le r in hem şe k i l ş a r t la r ı hem de esasına i l işk in b ir ta k ım d ü z e n le m e le r ya p ı lm a k la b ir l ik te , biz o po l içe le re h iç b ir zam an u laşam ad ık . Böyle b ir te m e l s ık ın tım ız var.

En büyük s o ru n u m u z , bu p o l içe le r in iç in in boş o lm ası. B u n la r la i lg i l i m evzua t d üze n lem es in i S igo r tac ı l ık Genel M ü d ü r lü ğ ü yapıyor. Dolayısıy la A l l RiskS s igo r ta po l içe le r inde gene l şa r t la r ı o n la r be l ir l iyor . M adde le r i iht iyacımıza göre b e l i r le yeb i l iyo ruz ama özel h ü k ü m le r le s igo rta po l içe le r in in içi çok raha t l ık la boşa lt ı lab i l iyor.Buna enge l o lam ad ık , defaten top lan t ı yaptık . Son beş se n e d ir bunun la uğraş ıyo ruz ancak b ir çözüm bu lam ad ık . Biz po l içe le rden çok m us ta r ib iz .

En te m e l s ık ıntım ız, taşk ın ko ru m a iş le r inded ir . Taşkın ko rum a işinde, sele karşı herhang i b ir te m in a t sağ layam ıyoruz . İş im iz in te m e l amacı, taşk ın ı ko ru m a k, orada olası en büyük r is k taşk ındır . H içb ir s igo r ta ş i rke t i ge l ip bu r isk i a lm ıy o r ve bu b ir so ru n o luş tu ruyo r . Hasar o lduğu d u ru m la rd a tazm in , y ine b ir so run o la rak ka rş ım ıza çıkıyor. Biz s igo r ta poliçesi sebebiy le s igo r ta ş i rke t in i ikna e tm eye uğraş ıyo ruz ve aynı s igo r ta ş i rke t in i b ir şek i lde ikna edip yü k le n ic in in bu parayı a lm as ın ı sağ lad ık tan sonra , s igorta ş i rk e t in in uğ ra m ış o lduğu za ra r ın ta zm in iy le i lg il i Devlet Su İş le r ine açtığı z a ra r sebeb iy le davalık o luyoruz, bu davayla uğraş ıyoruz . Dolayısıy la te o r id e güze l gibi g ö rünse de s igo r ta po l içe le r iy le i lg i l i çok ciddi s o ru n la r ım ız b u lu nm a k ta d ır .

Ayrıca sahte po liçey le de ka rş ı laş tık . P o l içe le r in d o ğ ru lu ğ u n u n a raş t ı r ı lm as ıy la i lg il i e le k t ro n ik b ir yazılım üzer inde de çalışıyoruz.

Yine, p r im ödem e m akb u z la r ın ın tak ib i bize ayrı b ir kü lfe t, k im se po l içe le r in bede lin i ta m yatırm ıyor. Zam ana bağlı b ir ödem e ta k v im i var, o ta kv im de o p r im in öden ip ö de n m ed iğ in i tak ip ed iyoruz ki b u n la r zaten hak ed iş in önünde o lm as ı gereken be lge lerd ir .

106

Page 106: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Hasılı, po l içe le rden, b i lm iy o ru m y ü k le n ic i le r ne ka da r m em n u n , biz m e m n u n değil iz . Kaldı ki s igo r ta p o l içe le r in in ka rş ı lam ad ığ ı z a ra r la r ı da y ü k le n ic i le r k a rş ı la m a k zo runda . Bu sebep le tavs iyem iz , a ltyapı iş le r inde A l l RiskS s igorta po l içe le r in in ka ld ır ı lm as ıd ı r . Bu m ü m k ü n değilse, m ad e m bu s igo r ta ş i rk e t le r i paray la para kazanıyor, parayla uğraşılıyor, o zam an te m in a t m e k tu b u a la l ım , yine ayrı b ir bankacı lık s is tem in i ça lış t ı ra l ım . Am a bu te m in a t m e k tu p la r ı da bede lin in ciddi b i r oranı -yüzde 90 gibi ö ng ö rdük şu a şam a da - geçic i kabu lde, ka lan yüzde 10'u da kesin kabu lde iade ed i lecek şek i lde o lsun, ki bu yüzde 90 geçici kabu l ded iğ im iz A l l Risks s igo r ta po l içes in in A l l R isks kapsamıdır , ka lan b ir y ı l l ık garan t i sü re s ind e k i bakımdır. Dolayısıy la aynı am aca h izm e t edeb i lecek b ir yapıyla belki te m in a t m e k tu b u a la ra k s is tem i çözeb il i r iz diye düşünüyo ruz . Zaten yük len ic i , h e r şek ilde , s igo rta po l içes in in ka rş ı lam ad ığ ı hasarı ödeyecekti, bu d u ru m zaten yine yü k le n ic in in s o ru n u o la rak devam edecekt ir . En azından, araya b ir s igortac ı g irm eyecek , s igo rtac ıy la uğraşm ayacağız . Ama ö nce l ik l i öne r im iz , a ltyapı iş le r inde s igo r ta po l içe le r in in ka ld ır ı lm as ıd ır .

Dünkü o tu ru m la rd a da gündem e ge lm iş t i , b i l iyo rsunuz iş deney im be lge le r in i Yapım İş le ri İha le le r i Uygu lam a Y ö ne tm e liğ i 'n e göre düzen liyo ruz . Anılan Y ö ne tm e l ik ' in 43. ve 47. m ad d e le r i bunun la i lg il i u su l ve esas ları düze n le m ek te d ir . Dünkü o tu ru m d a çok haklı b ir iddia vardı, biz b ir işte b ir adet yü k le n ic i iş b i t i rm e , onay ladığ ım ız a lt yü k len ic i kaç tane ise, a lt yü k len ic i sayısı ka da r a lt yü k le n ic i iş b i t i rm e , iki ile beş a rasında iş d en e t lem e belgesi ve on beşten fazla o lm a k üzere iş yö ne tm e belgesi ve reb il iyo ruz . Yine dün "B i r işin 17 katı" tu ta r ın da belge ve r i ld iğ i iddia edild i. Gerçekten, en az 17 katı belge ve r iyo ruz . Biz tab ii ida rec i le r o la ra k iş yöne tm e belges in i çok değerl i bu luyoruz, bize çok ciddi m en faa t sağ l ıyo r am a b ir de işin ad i l o lm a tarafı var. A d i l ta ra f ta n baktığ ım ızda, b ir ta k ım düzen lem e yapı lm ası ihtiyacı var. Bu açıdan ö ne r im iz şu şe k i lde d ir : Önce çuvaldızın b ir ta raf ın ı yük len ic iye ba t ıra l ım , b i l iyo rsunuz iş deney im be lge le r i işin te k n ik o la rak ya p ı la b i l i r l iğ in i göster iyor. İşi asıl k im yapıyorsa belgeyi de o a lm a lıd ı r . Dolayısıy la yü k le n ic in in ve a lt yü k le n ic in in iş b i t i rm e be lg e le r in in top lam ı, söz leşm e bedeli kada r o lm a lıd ır . Bu, çuvaldızın b ir tarafı.

İdare ta ra f ında ise yapı d en e t im m ühend is i ve şant iye şefi dışında iş d en e t lem e belgesi

v e rm e y e l im . Harcam a ye tk i l is i kavram ı 5018 sayılı Kanun 'da b e l i r le n m iş t i r ve g e rç e k le ş t i rm e görev lis i dışında da iş yö ne tm e belgesi v e rm e y e l im . Bu d u ru m d a , b ir iş teki to p la m belge sayısını beş, altı, yedi c ivarına in d i rm iş o lu ruz .

4735 sayılı K a nun 'un 24 'üncü m addes i ve Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in in 21'inc i maddesi, söz leşm e kapsam ında yap ı lacak ilave iş eks il iş i ve işin tas f iyes i ile i lg il i h ü k ü m ihtiva e tm ek ted ir . S u n u m u n başında s ö y le m iş t im , burada b ir ta k ım s o ru n la r çıktığında biz mevzuatı ke l im e ke lim e okuyoruz. "Bu ke lim ey i niye böyle ku l lanm ış , as lında böyle o lm am a lıyd ı ." konu la r ı da gündem e geliyor. B un la rd a n b ir tanes i, iş a rtış ın ın o lab ileceğ i ih t im a l i d u ru m u . Yani siz b ir hesap yaptınız, söz leşm e bede lin in yüzde 120'sin in de üzer inde b ir a r t ış o lu yo r ve siz bu artış ı ve rem eyeceks in iz , söz leşm e bede linde a r t ış yapı lm aksız ın hesabı tasfiye e tm en iz gerek iyor. Mevzuat m e tn i bunu dem ek ted ir .

Mevzuatın yu ka r ıdak i m ad d e le r in e bakı ldığında iş artış ı kavram ın ın sadece bede l artış ı değil, b ir im a la t ın m etra j ın ın artış ın ın da iş artış ı o la ra k g ö rü ld ü ğü şe k l inde b ir ya k laş ım vardır. Dolayısıy la b ir im a la t ın m ik ta r ın d a k i a r t ış da iş artış ı yapı lm as ı an lam ına ge lm ek ted i r . Oysa "B iz bede l a r t ı rm a y a l ım ama m etra j ı da a r t ı rm a z s a k bu işi ö lç ü le b i l i r hâle ge t irem ey iz ve tasfiye edemeyiz ."Bu ifadenin, "a r t ış yap ı lm aksız ın " i fadesin in, "söz leşm e bedeli a r t ı r ı lm a k s ız ın " şek l inde düze n le nm e s i gerek t iğ i kanaatindey iz . "B u rad a k i bedel, evet, s ınır l ı o lsun, söz leşm e bedeli kada r para ödeyeyim ancak o söz leşm e bede lin in içe r is inde b ir ta k ım im a la t la r ın m e tra j la r ın ı aza l ta rak , bazılarını a r t ı ra ra k söz leşm ey i ö lç ü le b i l i r hâle g e t ir ip so n lan d ıra b i le y im ." i fadem iz var. Bu d u ru m d a da b ir son rak i m adde iç inde "İş in son kapsam ın ın ihale doküm an ı ve söz leşm e h ü k ü m le r in e uygun o la rak ye r ine g e t i r i lm e s i z o ru n lu d u r . " şe k l inde d ü z e l t i lm e s i ihtiyacı var. Takd ir le r in ize arz ed iyo rum .

Yine aynı maddede, "İş inyüzde 80'inden daha düşük bedelle tam am lanm ası durum unda yük len ic i, iş i b it irm e k zorundadır..." d üzen lem es i va r ve devamında da ta zm in a ta g iden h ü k ü m le r ye r alıyor. Ş imdi, "Sözleşm e bede lin in yüzde 80'inden daha düşük b ir bedelle tam am lanm ası" i fadesi bizi sıkıntıya sokuyor. Şöyle ki: T a m am lam a ded iğ in iz zam an ne a n lam an ız ge rek iyo r? Söz leşm e bedeli e ğe r yüzde 80 'nden daha düşükse, d e m e k ki bedel ta m a m la n a m ıy o r . O zam an neyin ta m a m la n m a s ı lazım? O zam an kapsam ın ta m a m la n m a s ı

107

Page 107: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

lazım, söz leşm e kapsam ın ın . O halde bu m adde u yg u la n a b i l i r değ i l hem parayı az ve receks in iz hem de ka psam dak i bü tün iş le r i yaptıracaksın ız . Dolayısıy la bu kapsam da iş ç ıka rı lm as ı d u ru m la r ın a bizi g ö tü rü y o r ve iş ç ıka r ı lm as ı d u ru m u y la da çeliş iyor. Neden? O zam an söz leşm e ta m a m la n a m ıy o r . K apsam da ye r a lan b ir işi çıkardığınızda ancak bedel düşer, kapsam dan b ir iş çıkardığınızda da söz leşm e ta m a m la n m ış o lam az. O zam an biz, bu " ta m a m la n m a " ifadesin in "so n la n m a " o la rak d ü ze l t i lm e s i gerek t iğ i kanaatindey iz .

Yine aynı m addey le i lg il i , m adden in başlığında,"İş eks i l iş i " o lm a k la b ir l ik te , m adden in içe r is inde iş eks il iş iy le i lg i l i he rhang i b ir düzen lem e yoktur, sadece ta z m in a t d u ru m u n d a n bah se d i lm e k te d ir . Dolayısıy la biz bu m adden in içer is ine şu şek ilde b ir f ık ran ın e k le nm e s i gerek t iğ i kanaatindey iz : " İdare, iş artış ı o lm ayan iş le rde te k n ik g e rekçe le r le yap ım ından vazgeçtiğ i iş k ıs ım la r ın ı söz leşm e kapsam ından ç ıka rab i l i r . Bu d u ru m da , beşinci f ık ra h ü k ü m le r in e göre iş lem yapılır ." B i l iyo rsunuz beşinci f ık ra ta z m in a t maddesiyd i, yüzde 80 'inden daha az b ir bede lle ta m a m la n m a s ı d u ru m u n d a ta z m in a t ödeneb i l iyo rdu . Dolayısıy la "B iz bu k ıs ımda b ir iş eks il iş i ge t i re l im , m uh tevadan iş ç ıka rm ayı g e t i re l im , m adde m e tn i kendi içer is inde tu ta r l ı hâle ge ls in ." diye öner iyo ruz.

Çok sıkıntı çek t iğ im iz , çokça y o ru m la m a ihtiyacı h isse t t iğ im iz m ad d e le rde n b ir tanesi, Yapım İş leri Genel Ş a r tna m es in in "S öz leşm en in fesh ine i l işk in d ü z e n le m e le r " başlık lı 47 'nc i m addes id ir . Bu m adden in m e tn in i s ü re k l i okuyoruz . Y ü k le n ic i le r in içine düş tüğü d u r u m la r bell i, piyasa şa r t la r ı bell i, rekabetç i o r ta m çok fazla. Y ü k le n ic i le r belk i de işi yapam ayacak la r ı te k l i f le r le g e l iy o r la r veya ihaleyi a ld ık la r ı ta r ih te k i d u ru m la r ı ile ta tb ika t yap tık la r ı ta r ih le rd e k i d u ru m la r ı a rasında u ç u ru m o lu şuyo r ve bu m adden in ça lışm ası ihtiyacı hası l o luyor. Dolayısıy la da sü re k l i s ü re k l i okuyo ruz ve bu m adden in neres in i d üz e l te l im diye düşünüyo ruz . D ü ze ltem iyo ru z çünkü m adden in kendi içer is inde çok ciddi kav ram so ru n la r ı var.

B i l iyo rsunuz , b ir iş üç şek i lde son lanab i l i r .B ir inc i d u ru m , söz leşm e kapsam ı ta m a m la n ı r ve o lağan şe k i lde geçici ve kesin kabu l yap ı la rak sonuç lan ır . İk inc i d u ru m , söz leşm e kapsam ını ta m am layam azs ın ız , b ir sebeb in iz vardır , söz leşm ey i tasfiye eders in iz , ki m evzuat bu d u ru m d a d iyo r ki "Tasfiye e d i lm iş iş le rde n o rm a l iş le r in b it t iğ i gibi b i t i r in işin iz i. O zam an yine tasfiyeye geçici kabu l yaparsın ız, söz leşm ey i

son land ır ırs ın ız . " B i r de üçüncü d u ru m var, ta ra f la r ın resen söz leşm ey i so n lan d ırm as ı -k i bu da fes ih d u ru m u d u r - fes ih d u ru m u y la i lg il i iş lem yaparsın ız. Orada da b ir ta k ım cezai h ü k ü m le r vardır. Ş imdi, bu m adde m e tn in in içer is inde "Tasfiye" ke l im es i a lt ı ye rde "S o n la n d ırm a k " a n lam ında ku l lan ı lm ış . Yani fes ih le b e rabe r ku l lan ı lm ış . Oysa tasfiye, b ir te k n ik te r im . Aynı m adde içer is inde, on dördüncü f ık radan sonra, dokuz yerde de te r im o la rak ku l lan ı lm ış . Gerçekten b iz im bah se t t iğ im iz tasfiye, bu tasfiyed ir .

Ş imdi, b i r ta k ım kavram ka rm a ş a la r ı uygu lam ada b ir ta k ım so ru n la ra sebep oluyor. Biz bunu K u ru m o la ra k g e n e lg e le r im iz le düzen led ik . Mevzuatı, e lbe t te ki buray la çe lişm eyecek şek i lde ama b ir m ik ta r da d ü z e l tm e k su re t iy le u ygu la n a b i l i r hâle ge t ird ik . Tabii bu d ü z e l tm e le r i yaparken b ir ta k ım ih t iyaç la r ım ız ı da ortaya koym am ız gerek iyo rdu . As lında, "Ya, bunun esk is i ne idi, bu so ru n niye o lu ş tu " diye baktığ ım ızda, önü m üze a lacağım ız d okü m an Bayınd ır l ık İş le r i Genel Ş a r tna m es i idi. Bahse konu Ş a r tna m ed e y e r a lan b ir paragra f ç ıka rı lm ış , paragra fın son ras ındak i m et inde h iç b ir d üze ltm e yap ı lm am ış tı r . Dolayısıy la b ir önceki pa rag ra f o lm ayınca tasfiye ile i lg il i i fade le r in ta m a m ı boşa d ü ş m ü ş d u rum dad ır .Biz de o paragra fın yen iden ge lm es i g e rek t iğ in i düşünüyo ruz , e lbe t te ki yeni b ir düzen lem ey le . Dolayısıy la yeni şa r tn a m e d e ifa imkânsız lığ ı ve ka rş ı l ık l ı a n la şa ra k tasfiye yap ı lm as ın ın önü a ç ı lm a lı diye düşünüyoruz .

B i r d iğ e r konu, biz daha önce, geçen y ı l la rda, Kam u İhale K u ru m u ça lışan la r ı b i l i r le r, i lave f iyat fa rk ı ka ra rn am e s i, tasfiye k a ra rn a m e s i üzer inde çalıştık . A ncak tab ii sö z le şm e le rd e bun la r ın dayanağı o lm adığ ı için yen iden kanun ç ıka rm a ihtiyacı vardı, sü reç çok so ru n lu b ir hâ l aldı ve so n lan d ıra m a d ık .O zam an bu sö z le şm e n in içe r is inde doğa l o la rak tasfiyey le i lg il i b i r k a ra rn a m e ç ıkm ası d u ru m u n d a bunun uygu lanab i leceğ ine i l işk in h ü k ü m le r g e t i r i lm e s i g e rek t iğ in i düşünüyoruz . Bu sebep le çözüm öne r im iz : "Bu fes ih ve tasfiye d u ru m la r ıy la i lg i l i maddeye yü k len ic i ile ida ren in B o rç la r Kanunu h ü k ü m le r i çerçeves inde ka m u yara rı is p a t la n m a k kaydıyla ka rş ı l ık lı an laşm as ı veya iş m ik ta r ın ın a r tm a veya eks i lm es i veya B a ka n la r K u ru lun ca tasfiyeye im kân veren k a ra rn a m e le r ç ıka rı lm as ı d u ru m la r ın d a söz leşm e tasfiye edil ir ." h ü k m ü n ü n e k le nm e s i şek l inded ir .

B i r d iğ e r sıkıntı lı konum uz, iş p rog ram ı haz ır lanm asıd ır . As lında iş p rog ram ı, b iz im e l im iz ayağımız d u ru m un d ad ır . Yapım iş le r inde

108

Page 108: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ö d e m e le r in tak ib i açısından çok önem li , f iyat fa rk ın ın iş le t i lm e s i açısından çok ö nem lid ir . Oysa iş p rog ram ın ın haz ır lanm as ına i l işk in m adde çok basit ka lm ak tad ır . G ün lük i le r le m e hızından iş p rog ram ın ın haz ır lanm ası gerek t iğ i öngö rü lüyo r . Oysa g ü n lü k i le r le m e hızları h içb ir zam an ödem e y ö n te m le r i ve ö lçm e y ö n te m le r iy le tu tm u yo r . O zam an iş p rog ram ın ın te kn iğ in d e b ir so run var. Kaldı ki f iya t fa rk ı ka ra rn a m e s in d e k i iş p rog ram ı m addes i sürec i, bundan çok daha güze l anla tıyor.İş k a le m le r in in uygun şek i lde haz ır lanm ası g e rek t iğ i h ü k ü m a lt ına a lınm ış , biz de buradan hareket le , "Bu maddeyi nasıl çok basit düze lt i r iz ." diye düşündük , buraya, "Ö dem e şa r t la r ın ı da d ikka te a la ra k " i fadesin i ek leye rek en azından çok pra t ik , hızlı b ir şek i lde bu m adde m e tn in i d üze l te b i l i r iz diye düşünüyoruz . Dolayısıy la haz ır l ık y ine " b i r günde" diye baş layacak am a ödem e şa r t la r ı d ikka te a l ınacaksa h e r ayın ödenek d i l im i b irb ir iy le aynı o lm ayacak . Zaten f i i len bu imkânsız, ödem e açısından da im kânsız . Hele ki a na h ta r te s l im i g ö tü rü bede l işte m ü m k ü n değil, denk g e t irem ezs in iz . Ödeme a şam a la r ın ın o luşm ası per iyod ik değild ir .

Yine, idare leh ine o lacak b ir d üze ltm e ta le b im iz var: İş p rog ram ı ve te k n ik persone l in su nu m uy la i lg i l i söz leşm ede b ir ta k ım s ü re le r b u lu nm a k ta d ır . Bu sü re le rd e su n u m beklen iyor. A ncak bun la r ın yap t ır ım ı yok. B u n la r ın yap t ır ım ın ın o lması g e re k t iğ in i düşünüyo ruz . B e ll i b ir cezai müeyyides i o lm as ı lazım. Tekn ik pe rsone l in iş p rog ram ına göre b u lu n d u ru lm a m a s ın ın cezası va r ancak te k n ik pe rsone l le i lg il i b i ld i r im in gec ikm es in in cezası yok. Dolayısıyla b u lu n d u ru lm a s ı b i ld i r i lm e yen b ir pe rsone l in b u lu n d u ru lm a s ı cezasını kesem iyoruz.O zam an b i ld i r im le i lg i l i de b ir yap t ı r ım o lm ası gerek ir . Biz burada söz leşm e bede lin in b e l i r l i b ir o ranı o la rak çok ciddi b ir rakam yazm ış o lduk.Fiyat fa rk ı ödem es i ve hesap lanm asıy la i lg i l i y ine şöyle b ir ta le b im iz var: S ö z leşm e le rde f iyat fa rk ın ın v e r i lm e s in e i l işk in düzen lem e yokken n o rm a ld e sü re uzatımı ve rd iğ in izde, k a ra rn a m e gereği, s izin f iyat fa rk ı ve re b i l iyo r o lm anız lazım. A ncak söz leşm ede fiyat fa rk ı k a ra rn a m e s i söz leşm e eki yapı lm adığ ından, söz leşm ey i bozup f iyat fa rk ı ve rem ezs in iz . Dolayısıy la biz bu m adde m etn in in şu şek i lde d ü z e l t i lm e s in i is t iyoruz: S e ç im l ik o lsun, sadece ve sadece id a re le r k a ra rn a m e n in num aras ın ı yazsın lar. K a ra rn a m e d e n alıntı y a p m a s ın la r çünkü dipnot, "Kend i m etn in iz i düzen ley in ." şe k l ind e yön lend ir iyo r . Oysa d üze n le m e yap ı lm asın , d ire k t ka ra rn am e ye atıf yapı ls ın sadece b e l i r le ne n katsayı d eğ e r le r i yazılsın diye düşünüyoruz .

Yine, f iyat fa rk ı ö n g ö rü lm e m e s i d u ru m u n d a bile f iyat fa rk ı ve r i lecekse k a ra rn a m e num aras ı yaz ı lacak şek i lde b ir düzen lem e yapıls ın is t iyoruz.

Yeni f iya t la r ın tesp it i noktas ında bizi Yüksek Fen K u ru lu ile karşı karşıya get iren, y ü k le n ic i le r le karşı karşıya ge t iren b ir kıyas kavram ı var. Biz, bu kıyas kavram ın ın söz leşm e bede liy le yak la ş ık m aliye t a ras ındak i orana te k a b ü l e tt iğ in i söy lüyoruz, bu şek i lde uygu luyoruz. D e n e t im le rd e de kend im iz i hep bu şek i lde savunab i l iyo ruz . Bunun dışındaki h iç b ir şek li an la tam ıyo ruz . Bu "kıyas" kavram ını ka ld ır ın , bizi de raha t la t ın . Biz de Yüksek Fen K u ru lu ile o lan i l iş k i le r im iz i düze lte l im . "K ıya s lan a ra k " kavram ın ın "d ikka te a lına rak " ş e k l inde d üze n lenm es i g e rek t iğ in i düşünüyo ruz .

Yeni f iy a t la r revize fiyatı o lm uyor, bunun önü de a ç ı lm a m a l ı . Revize f iyatın yeni f iya t la ra da g e lm es i lazım. Yeni f iyat o lu ru a lın ırken m etra jı b e l i r le n m e l i , onun üzerinde, aşab i lecek m ik ta r la r için, revize f iyat g e lm es i g e rek t iğ i kanaatindeyiz .

İşin devamı s ırasında kesin hesap la r ın yap ı lm asıy la i lg il i % 5 ' l ik te m in a t m e k tu b u n u n haczed i lem eyeceğ ine d a ir b ir h ü k ü m yoktur . Dolayısıy la d iğ e r te m in a t m e k tu p la r ın d a n fa rk l ı o la ra k bu m e k tu p la r hacze d i leb i lm e k te d ir . Bunun da y ü k le n ic i le r açısından, hak kaybı o lduğunu düşünüyo ruz .

Yine, %5'in tu tu lm a s ıy la i lg i l i düzen lem ede , te m in ve tes t gibi kesin hesabı yap ı lam ayan k a le m le r in de bedeli ke s i lm ek ted ir .

B ü tün bun la r ın sonucu o la rak öne r im iz : Kesin hesap la r ın yapı lm ası karşılığı, he rhang i b ir bedel tu tu lm a s ın . Sadece kesin te m in a t la r ın iadesi kesin hesabın onay lanm asına bağlansın . Bunu çok p ra t ik b ir şek i lde çözeriz . Y ü k len ic i le r i de bu noktada m a ğ d u r e tmeyiz . Am a bu düzen lem e yap ı lm ayacaksa da nak i t te m in a t ke s i lm es in i ka ld ıra l ım sadece te m in a t m ek tub u y la iş lem yapm aya devam ede l im .

Yine, yü k le n ic in in ö lü m ü hâlinde, iş deneyim be lges in in sah ip l iğ iy le i lg il i b i r ta k ım s o ru n la r var. Bu m e t in çok net o lm a lıd ır . B unun la i lg il i ihale ta ra f ında b ir ta k ım h u s u s la r var, a ç ık la n ab i l iyo r ancak ta tb ika t ta ra f ı net değ i ld ir . B iz im öne r im iz , söz le şm e n in uygu lanm ası sırasında, "Tasfiye e d i l i r " deyip b ağ la m a k şek l inded ir .

Yine, f iyat fa rk ı ka ra rn a m e s iy le i lg il i bugün öğ leden önceki o tu ru m d a bazı id a re le r ka ra rnam eye göre katsayı b e l i r le d ik le r in i sö y le d i le r ama biz, k a ra rn a m e d e n ida re le r in katsayı be l i r leyeb i leceğ in i

109

Page 109: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

an layam ıyo ruz . K a ra rn am e de , "Bakanın te k lifi ile Kam u İhale K u ru m u ta rafından katsayıların b e lir le n d iğ i" yazıyor. Ben ara kadem e b ir idareci o la ra k ü ze r im d e k i beş b ü rok ra t ı geçip he r b ir iş için Bakana katsayı te k l i f in d e b u lu n a m a m , bu kü lfe te ben g i rm e m . Ve he r iş im de b irb ir in in aynısı iki oran yok çünkü - s u la m a için sö y lü y o ru m - ana kana lın boyu 10 m e tre uzadığı zam an işin içe r is indek i rayiç ler, o ka tsayı la r ın ağ ır l ık la r ı değişiyor. İ le t im b o ru m u n boyu 1 k i lo m e t re uzadığı zaman, ben im o ra ka m ım değişiyor. İç indeki sana t yapısı adedi a rt t ığ ı zam an d e m ir in m etra jı değişiyor, dolayısıyla iç indek i ağırl ığ ı değişiyor. Eğer hakkan iye t le b ir işi yapacaksam bu ye tk in in idarede o lm ası g e re k i r diye d ü şü n üyo rum , Kam u İhale K u ru m u n a kada r bizi yo rm ayın .

Fiyat fa rk ı k a ra rn a m e s i ve y ine iş p rog ram ı ödenek d i l im i m addes inde , ödenek ye te rs iz l iğ iy le i lg il i d u ru m d a f iyat fa rk ın ın nası l ve r i leceğ ine i l işk in b ir düze n le m e yok tur . Dolayısıy la sü re uzatımı ve rd iğ im izd e ödenek ye te rs iz l iğ i , sü re uzatımı ve rm e m iz e rağm en, f iyat fa rk ı ve re m e d iğ im iz için yük len ic iy i y ine m a ğ d u r ediyoruz. Ödenek ye te rs iz l iğ i sebeb iy le sü re uzatımı v e r i lm e s i d u ru m u n d a , f iyat fa rk ın ın ayrıca ödeneceğ ine da ir düze n le m e yapı lm ası gerek ir .

S u n u m u m u m son sayfası as lında te k n ik b ir konuya dayanm ıyor ama K am u İhale K u ru m u n d a n gelen yazıyla i lg i l i o la rak b irkaç konuda gö rüş b i ld i rm e ihtiyacı h issediyoruz.

Tahk im uygu lam asına K u ru m o la rak karşıyız.Bize ilave m a l i kü lfe t dışında h içb ir şey ge t i rm eyeceğ in i düşünüyo ruz . G eçm iş ten gelen ta h k im a l ışka n l ık la r ım ız var. K red i l i s ö z le ş m e le r sebeb iy le ta h k im b i lg im iz de var. A ncak m ali öde m en in a r tm as ı dışında, ilave b i l i rk iş i hakem ücre t i ö dem en in dışında h iç b ir fayda g ö rem ed ik . Dolayısıy la m evcu t yargı düzen iy le bunun yapı lab i leceğ in i düşünüyo ruz .

Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s i 'n in b ir im f iyat ve a n a h ta r te s l im i g ö tü rü bede l o la ra k ay rı lm as ına iht iyaç o lm adığ ın ı düşünüyoruz . Mevcut şa r tn a m e y le he r ik is in i de y ü rü te b i l iyo ru z ama biraz önce bah se tt iğ im e k s ik l ik le r h e r iki d u ru m için de geçer l id ir .

T a tb ika tç ı la r o la ra k iş deney im be lge le r in i biz ve r iyo ruz . Eğer ihale ta ra f ında ciddi b ir so run varsa, belge v e r i rk e n be lgen in num aras ın ı biz b e l i r le ye l im , sınıf ını biz b e l i r le ye l im , hangi iş g rubuy la i lg i l i o lduğunu biz be l i r le ye l im . Ben b ir belge ve r iyo rsam , üzer ine "A/9" yazayım - k i işi

yapan ben im , onun A /9 o lduğunu sö y le y e b i l i r im - ihale b i r im le r i de "bu iş A /9 'd u r " deyip o belgeyi ku l lans ın veya belge ve r iyo ru m , "A /20" diye ve rey im , A/20 ile i lg il i iş lem yapan idare onu A/20 o la ra k ku l lans ın . Ben bu s o ru m lu lu ğ u a la b i l i r im . Am a bana şunu derseniz , g ö tü rü bedel o la rak ta m a m la d ığ ım b ir işte, "Bu işin içe r is inden köprüyü ayır, şu radan tü n e l i ayır, bu radak i boruyu söyle" bunu söy leyem em . Zaten böyle b ir hesabım yok. Sırf ihale b i r im le r i is t iyo r diye ödem e de yapm ad ığ ım b ir hesap lam ayı deney im belges ine ya p m a k da is tem em .

Beni sabır la d in led iğ in iz için te ş e k k ü r ed iyo rum .

İBRAHİM BAYLAN

Sayın A k b u lu t s u n u m un d a , o ldukça fa yd a lanab i leceğ im iz ta rzda ö n e r i le r get ird i. Öze ll ik le yapım iş le r inde A l l R isks s igortas ı uygu la m a la r ın da ye te r l i te m in a t ın sağ lanam ad ığ ı d u ru m la rd a n kaynak lanan b ir ta k ım so ru n la rd a n bahsett i .

Yine, b ir söz leşm ede çok sayıda iş deney im belgesi ü re t i lm e s in in ya ra r l ı o lm adığ ına değind i.

İş a r t ış ve iş eks il iş i uygu la m a la r ın da n kaynak lanan so ru n la rd an , bu kapsam da sö z le şm e n in fesh i ve tas f iyes i uygu lam asından kaynak lanan s o ru n la r bağ lam ında da söz e tm iş oldu.

A ncak burada ifa imkânsız lığ ı ve karş ı l ık lı an la şm a yo luy la tasfiye im kân ın ın g e t i r i lm e s i g e re k t iğ in i be l i r t t i . B i ld iğ in iz gibi, söz leşm ede ifanın im kâns ız o lm as ıy la i lg i l i o la rak 4735 sayılı Yasa'da özel b ir d üzen lem e b u lu n m a m a k ta d ır . Konuya i l işk in o la rak B o rç la r K a n u n u 'n un eser s ö z le ş m e le r in e i l işk in bö lü m d e düzen lem e var, yan ı lm ıyo rsam anı lan K a nun 'un 483 'üncü m addes i. Bu m addede ifa im kânsız lığ ına i l işk in özel b ir h ü k ü m ye r a lm ak tad ır . Burada önem li o lan bu kararı, idare ile yük len ic iye mi b ıraka l ım yoksa b ir gene l düzen lem ey le , ş a r tn a m e veya söz leşm eye koyacağınız b ir düzen lem ey le , biz mi k a ra r ve re l im noktas ında te rc ih i k im in yapacağı noktası ö ne m lid ir . Şahsi kanaa t im , burada eğer B o rç la r Yasası'nın i lg i l i m addes ine dayanılacaksa buna yargı m akam ın ın k a ra r ve rm e s i ge rek t iğ i yönünded ir . B iz im şa r tnam eye b ir h ü k ü m koym ak yo luy la bu konuda be l i r ley ic i o lm a m a m ız gerek t iğ i nok tas ındayım .

B i r d iğ e r konu ise ka rş ı l ık lı an la şm a yo luy la tas f iyede ya da fes ih te . B i l ind iğ i üzere, 2003 yıl ında gene l ş a r tn a m e y ü rü r lü ğ e g ird iğ inde buna i l işk in o la rak b ir h ü k ü m m evcu ttu . A ncak

110

Page 110: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

sü reç te bunun is t is m a r ed i ld iğ in i g ö rdüğüm üzden , yan ı lm ıyo rsam 2005 yıl ında, bu h ükü m hem en y ü rü r lü k te n ka ld ır ı ld ı. Genel Ş a rtna m ed e d e ğ iş ik l ik yap ı lm a sayısının az o lduğundan b a h s e tm iş t im ama i lk d eğ iş ik l iğ in de bu o lduğunu sö y le m ek te y a ra r g ö rü y o ru m . Bu, ö ze l l ik le dünkü ko n u ş tu ğ u m u z iha len in aşırı düşü k te k l i f üzer inde b ırakm a e ğ i l im i veya aşırı düşü k te k l i f so ru n un u çözm e d iğ im iz sü rece ka rş ı l ık lı an la şm a yo luy la tasfiye yo lunu açacak o lup yeni b ir i s t is m a r a lanına dönüşeb i lecek t ir . Bunu da göz önünde tu tm a m ız gerek iyor.

Yine bu bağ lam da, iş p ro g ra m la r ın ın haz ır lanm as ında ka rş ı laş ı lan so run la r , f iyat fa rk ı hesap lanm as ı ve ö de m e le r in e i l işk in s o ru n la r gibi konu la rda, o ldukça fayda lanacağ ım ız b iç im de çözüm ö ne r i le r i ge t ir i ld i .

İşin devamına i l işk in ilave iş için ve r i len yüzde 5 o ran ındak i te m in a t la r ın haczed i leb i ld iğ inden söz ed ild i ve bunun da d iğ e r te m in a t la rd a o lduğu gibi, haczed i lem ez l iğ ine i l işk in düze n le m e yapı lm ası ta leb inde b u lu nu ld u .

Ayrıca f iyat fa rk ı k a ra rn a m e le r in d e u ygu lanm ak ta olan ka tsayı la rı b e l i r le m e noktasında, idaren in b ir ta s a r ru f ta b u lu nm as ın ın uygun o lmayacağı b e l i r t i ld i .

Yine, çok d ile g e t ir i le n g ö rü ş le rd en b ir is i de ödenek ye te rs iz l iğ i nedeniy le sü re uzatımı ve r i ld iğ inde , buna i l işk in f iyat fa rk ı v e r i lm e s i g e rek t iğ id ir . Tabii, bu te rc ih i yaptığınız zam an karşım ıza şöyle te m e l b ir so ru n ç ıkacaktır . K a nun 'un 5 ' inc i m addes inde , "Ödeneği otmayan iş le r iç in ihaleye ç ık ılam az." ku ra lı ve yine 62'nci m addes in in (a) ve (b) ben t le r inde , yılı ödenek d i l im le r in in be l i r leneceğ i ve bu ödenek d i l im le r in in y ı l la ra yaygın iş le r için aza lt ı lm ayacağı noktas ında gene l k u ra l la r la bunu nasıl d enge leyeceğ im iz b iz im için ta r t ış ı lm a s ı gereken ayrı b ir konudur.

Tahk im in faydasının o lm adığını dile ge t ird i le r.Ben s u n u m u m d a sek tö rden bu konuda gö rüş bek led iğ im için ifade e tm e m iş t im . Bugün m a lu m , dava öncesi a l te rn a t i f uyuşm a z lık çözme y ö n te m le r i ü lkem izde o ldukça pop ü le r b ir konu ve bu konuda da çok hızlı ve çok da başarıl ı u y g u la m a la r ve d ü z e n le m e le r de bu lu nm a k ta d ı r . Örneğ in, tü ke t ic i hakem heyetler i , y ine son o la ra k iş h u k u kun d an kaynak lanan ara b u lu c u lu k m üesseses i gibi. Yine, bu an la m d a Türkiye, İs tanbu l 'da ö nem li b i r m e rkez kurdu , İs tanbu l Tahk im Merkez i, İSTAC diye. Yargı öncesi a l te rn a t i f uyuşm a z lık çö z ü m le r in e K am u İhale S ö z le şm e le r i

Kanunu uygu la m a la r ın da y e r v e re re k yabancı lık u n s u ru n u n bu lu nd u ğu ta h k im d e n b iraz daha öteye ta ş ım a m ız gerek t iğ i kanaa t indey im . Z ira sadece Y üksek Fen K u ru lu n u n f iyat b e l i r le m e noktasında b ir ara ç ö züm ü m ü z va r ama onun ha r ic inde b ir ara ç ö züm ü m ü z b u lu n m a m a k ta d ır . Bu çözüm, her defasında yargıya g ö tü rm e işi, işin hem y ü rü tü m ü için hem de ta ra f la r için o ldukça m e ş a k k a t l i b ir a lan hâ l ine d ön ü şeb i lm ek ted i r . Daha hızlı a l te rn a t i f çözüm yo l la r ın ı da bu konuda ta r t ış ıyo r o lm a m ız lazım.

Bu dolu dolu s u n u m la r ı için kend is ine te ş e k k ü r ed iyo rum .

Önce kam u ta ra f ın ı d in led ik , ş im d i özel s e k tö r te m s i lc is in i d in leye l im .

Türk iye O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ i İ k l im le n d irm e M ec l is i Üyesi Sayın G ürkan Arı'yı kü rsüye davet ed iyo rum .

GÜRKAN ARI

Sayın Başkan, d eğe r l i ka t ı l ım c ı la r ; önce l ik le hoş ge ld in iz . Tabii bü tün o tu ru m la rd a dayak yiyen ta ra f ta o ld u ğ u m u z için b iraz suç lu ps iko lo j is iy le ç ık t ık ama baka lım an la t t ık tan sonra hak ve recek m is in iz?

Burada önce l ik le baş lık tan baktığ ım ız zaman, ş a r tna m e le r , s ö z le ş m e le r ve u y g u la m a la r d iyoruz. M aa lese f ü lke m izd ek i ş a r tn a m e le r im iz inan ı lm az derecede ye te rs iz . Öze ll ik le üstyapı diye ta b i r e tt iğ im iz , eski B ayınd ır l ık Bakan lığ ı yeni Çevre ve Ş e h irc i l ik Bakanlığı, adı geçen Yüksek Fen K u ru lu n u n da m ar i fe t iy le o lu ş tu ru la n b ir im f iy a t la r ve bun la r ın gene l te k n ik ş a r tna m e s i .Hâlâ 1975 yıl ının te k n o lo j i le r iy le ve ta r i f le r iy le iş yapm aya çalışıyoruz. Bu konuyla i lg il i iki y ı ld ır İ k l im le n d irm e Meclis i, M ak ine M ü h e nd is le r i Odası, T ü rk Tesisat M ü h e n d is le r Derneğ i, M eka n ik Tesisat M ü te a h h i t le r Derneğ i ve sek tö rden uzm a n la r ın m e k a n ik k ıs ım la i lg il i ça l ışm a la r ı sürüyor. Ş a rtna m e le r , günce l ş a r t la ra uygun hâle g e lm e k üzere. D iğer d is ip l in le rd e de bu t ü r ça lışm a la r ın yapıldığını g öz lem liyo ruz . Bunlar, belk i ş a r tn a m e ayağındaki s ık ın tı la r ı o r tadan ka ld ıra b i lece k diye ü m it ediyoruz.

S ö z le ş m e le r ise m aa lese f hem kam u ile özel s e k tö rü n yaptığı s ö z le ş m e le r te k ta ra f l ı hem de ana m ü te a h h i t ile a lt ta ş e ro n la r ın yapm ış o lduğu söz leşm e le r , inan ı lm az derecede, hakkan iye tten ve rea l i teden uzak o la ra k yapı lıyo r ve bu da im z a la m a k d u ru m u n d a kalınıyor. Oysa u lu s la ra ra s ı FIDIC esas lar ı gibi e ş i t l ik veya eşiğe yakın

Page 111: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

s ö z le ş m e le r yapıld ığı zam an sank i b iraz daha sağ lık l ı yo l kat edeb i leceğ im iz i düşünüyo ruz .

Uygu lam a ded iğ in iz zaman, uygu lam anın aslında ta sa rım ı vardır, dizaynı vardır, iyi b ir proje o lması gerek ir . M aa lese f ta s a r ım la i lg il i de gene lde ye te r l i zam an ve ye te r l i bede l ödenm ed iğ i için kam uda g ö rd ü ğ ü m ü z p ro je le r in uygu lam a ve çağın g e re k l i l ik le r in d e n b iraz daha uzak o lduğunu zam an zam an göz lem l iyo ruz . Hele hele son za m a n la rda pro jes iz iha le le re ç ıkm a o lay ları va r ki bunu a n la m a k m ü m k ü n değil. Yani b ir proje ve rm iyo rsu n uz , ta sa r ım k r i te r le r i be l ir len iyo r.İşi a lan m ü tea h h i t , kendi is te k le r i ve m en fa a t le r i d o ğ ru l tu s u n d a o dizaynı ya pab i l iyo r ve ondan sonra da kam u bunu so rgu lay ıp ya rg ı lam aya çalışıyor. Bu bize çok m an tık l ı g e lm iy o r ve so nuç la r ı da hiç iyi o lm uyor.

Ben, önce l ik le o tu ru m u n çerçevesin i ve fo rm a t ın ı b i lm e d iğ im için s u n u m haz ır layam adım , o yüzden b ir w o rd doküm an ı üzer inden hazır lad ığ ım şey le r in boyutuy la a n la t ım da bu lunacağ ım .

Tüm dünyada eko lo j ik tasa rım , enerj i e tk in b in a la r ta s a r la n ı rke n ü lkem izde, öze l l ik le kam u b ina la r ında , buna m aa lese f d ikka t e tm iyo ruz .Bu, s ü rd ü rü le b i l i r l i k açısından, çevreyi ko rum a açısından, iş le tm e ekonom is i açısından ve kon fo r açısından çok çok ö nem li . Avrupa B ir l iğ i uyum yasa lar ıy la im za lam ış o ld u ğ u m u z h ed e f le r im iz v a r am a bu hede fle rde k a m u n un ö nce l ik l i ve öncü o lm as ı g e re k irke n uzak laşan kes im , maalesef, kam u o luyor. Öze ll ik le ş e h i r has tan e le r in d ek i yapı lan uygu lam a la r , d izaynının da ya tır ımcıya b ırak ı lm as ıy la ene r j i e tk in veya çevreci veya iş le tm e ekon o m is in in düşü k o lm am as ı, o lm ayan s is te m le r in se ç i lm es i nedeniy le i le r ide ciddi an la m d a sıkıntı ç ıka r ta cak b ir konu. Niye böyle derseniz , yapı lan a n la şm a la rd a enerji , devlet ta ra f ından ver i l iyo r . Yatırımcı, enerj i ekonom is ine veya yapı lan s is tem in ne kada r v e r im l i o lduğuna bakmıyor. İ lk ya t ı r ım m a l iye t in in ucuz o lduğuna bakıyor ve bunun bede lin i de tü m to p lu m o la rak hep im iz çe k m e k d u ru m u n d a kalacağız.

Yarışma p ro je le r i yapılıyor, yapı lan ya rışm a p ro je le r in de gene lde e s te t ik kaygıla r ön p landa tu tu lu y o r ama ene r j i hiç d ikka te a lınm ıyor. Enerj i diye başlayınca, bizde b ina la rda 5 sa n t im e tre ,6 s a n t im e t re ya lı t ım , dış cephede m an to lam a yaptığ ım ız zaman, biz çok iyi b ir şey yaptığ ımızı dü ş ü n e re k hareket ediyoruz. Oysa A v rupa 'da 15 sa n t im e trey i ye te rs iz bu lup 20 s a n t im e tre l ik

y a l ı t ım la r yapı lm aya devam ediyor. Son zam an la rda g ö rd ü ğ ü m ü z dünya üzer indek i savaş lar ın b irçoğunun kaynağının enerj i ve ene r j i kaynak la r ı o lduğunu d ü ş ü n ü rs e k sank i ene r j i b iraz daha önem li , en azından b ina la r ın s ü rd ü rü le b i l i r l iğ i , çevren in s ü rd ü rü le b i l i r l iğ i için bunu önem s iyo ruz .

A n layam adığ ım ız konu la rdan b ir t a n e s i . Tabii bu konuşm ayı hazır lad ığ ım zam an Kazım Bey'i ta n ım ıyo rdu m , so lu m da da o turacağını b i lm iyo rdu m , o yüzden raha t haz ır lad ım . TOKİ konu t inşaatın ın yanı sıra hastane yapıyor, o ku l yapıyor, cezaevi yapıyor, s p o r te s is le r i gibi çok fa rk l ı d is ip l in le rd e ve öze l l ik le rd e b in a la r yapıyor. A ncak K am u İhale K a nu n u 'n un dışında tu tu luyo r . B ir inc i boyutu, daha evvel bu h izm e tle r , B ayınd ır l ık Bakan lığ ı bünyesinde ve tü m T ü rk iye 'n in he r y e r inde m ü h e n d is le r le d on a tı lm ış e k ip le r ta ra f ından yap ı lı rken TOKİ'de çok az sayıda m es le k ta ş ım ız insan üstü ça l ışm a la r la b ir şey le r yapm aya çalışıyor, çok zo r lan ıyor la r .

Bunun dışında, TOKİ'n in yaptığı kam u b ina la r ın ın KİK Kanunu dışında tu tu lm a s ın ın nedenin i hâlâ a n la ya b i lm iş değ i l iz yani kam u yapıyor ve k a m u n un den e t im in e tab i değil. Bunun i rd e le n m e s i g e re k ir diye düşünüyo ruz .

TOKİ, bazen t ip p ro je le r le ihale ediyor, bazen de pro jes iz ihale yapıld ığı da o luyor. Bu da i lk başta, g ir iş te söy le m iş o ld u ğu m o lu m s u z lu k la r ı yaşam am ıza sebep oluyor. Bü tün in is iyatif i m ü tea h h id e b ırak ıyorsunuz . M ü teahh i t ta raf t ır , para ka zan m ak için bu işi yap ıyo rdu r ve çok düzgün b ir m eka n izm a ku rm ad ığ ın ız m üddetçe bu a rkadaş la r , tasa rım ı is ted iğ i gibi d ö n ü ş tü re b i lm e şansına sahip t ir .

Bu yanlıştır, ü lke ekonom is i açısından da yanlıştır , d en e t lem e açısından da yanlıştır, uygu lam a açısından ve sonuç açısından da yanlıştır .Bunu g id e rm e m iz g e re k t iğ in i düşünüyoruz . D e ğ e r le n d irm e le rd e m aa lese f çok ad i l o lunam ayab il iyo r .

Evet, TOKİ'n in de d iğ e r kam u k u ru m ve k u ru lu ş la r ı gibi eşit m evzua t la ra tab i o lm as ı ve KİK 'e tabi o lm as ı g e rek t iğ ine inanıyoruz.

Yapılan iş le r in ö z e l l ik le r in e göre m im a r l ı k ve m ü h e n d is l ik p ro je le r inde , a lt d is ip l in le r in de a lt taşe ron o la ra k değil, iş in kendi öze l l iğ ine göre d ire k ihaleye g ireb i lm es i , e le k t r ik m ekan ik , e le k t ro m e k a n ik o la rak g ire b i lm e s i ve bun la r la i lg i l i de iş b i t i rm e be lge le r i a la b i lm e le r in in önünün aç ı lm as ı g e re k t iğ in i düşünüyo ruz .

112

Page 112: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

İha le le r in paza r l ık usu lü ile yapı lm asıy la m a l iye t le r i gereks iz yere, abartı l ı o la ra k ş iş i rd iğ in i ve ka m u n u n ye te r ince uygun f iya tla h izm eti a lam adığ ın ı düşünüyo ruz .

Yine b iz im ta sa r ım o f is le r im iz in b ir p rob lem i: T asa r ım la r ın gene lde m erkez o f is le rde yap ı lm asına karşın, bazı ida re le r in iş yeri açm a ta lep le r i , artı i l iş ik s iz l ik belgesi is tem es i gibi b ir p rob le m le karşı karşıya ka lıyoruz. Tasarım, m erkez bü ro la rda m ü h e n d is le r vasıtasıy la yapıld ığı için bu uygu lam anın çok hakkan iye t l i o lm adığını d üşünüyoruz .

Genelde ihale sü rec inde , ta sa r ım o f is le r in d e keşif ve bütçe o lu ş tu ru lm a s ıy la i lg i l i üç tane p ro fo rm a f iyat is te n i l iyo r faka t ta s a r ım c ı la ra veya kamuya a lm ış o ld u ğ u m u z p ro fo rm a fa tu ra la rd a ya l iste f iya t la r ı g e l iyo r ya da f iy a t la r gerçek f iya t la r ın çok üs tünde oluyor. Çünkü m ü tea h h id i k o ru m a k adına m a lze m e satışı yapan f i rm a la r , orada b ir m ar j bırakıyor. Bu koşu l la rda ihaleye g ir i ld iğ i zam an gerçek f iya t la r la g iren f i r m a la r bazen çok düşük f iyat ve rd iğ i için aşırı düşü k s o rg u la m ay la i lg il i s ık ın t ı la r yaşayabil iyor. Burada p ro fo rm a fa tu ra yerine , bu işin uzmanı olan tasa rım ın ı b ırak t ığ ım ız f i rm a la r ın ke nd i le r in in beyan e tt iğ i b ü tçe le r in de kabu l e d i lm es i g e rek t iğ in i düşünüyoruz .

Sayın Ö m e r F a ruk A k b u lu t s u n u m u n d a A l l Risks s igo r tan ın ye r ine banka te m in a t m e k tu b u a lınm ası g e re k t iğ in i söyledi. Çok güzel, çok daha g a ran t i l i b ir y ö n te m d ir ama m ü te a h h i t le r in üzer inde zaten çok ciddi y ü k le r vardır. Tu tup b ir de banka te m in a t m ek tub u , b ir de işin ta m a m ı ka da r a ld ığ ım ız zam an bu se k tö rü ya e kon o m ik o la rak çok güç lü yapı la r ın a lt ına i teceğiz ya işi u lu s la ra ra s ı f i rm a la ra vereceğiz . Yanlış an ladıysam Sayın A k b u lu t d üze lts in . Dolayısıy la A l l Risk s igo rtada b ir sıkıntı varsa, s igo r ta s is te m in i d ü z e l tm e m iz gerek ir . Zaten m ü tea h h i t , b ir ta k ım y ü k le r in a lt ına g ire rken ilave b ir yü kün a lt ına s o k tu ğ u m u z takd irde bu h izm e t in bede lin i a r t ı racak t ı r , y ine ka m u bundan o lu m suz o la ra k e tk i lenecek t i r .

Son söz o la rak , o tu ru m la rd a hep sopa göster i ld i , hiç havuç g ös te r i lm e d i . Keşke işin i doğ ru düzgün yapıp, eks iks iz yapıp ve çok ka l i te l i iş le r ü reten m ü te a h h i t le r in b ir son rak i iş le rde, en azından pozit i f ay rım cı l ık la , yüzde 50 ile değ i l de 51'le b a ş la t ı lab i lm e s in in de b ir fo rm ü lü , b ir yo lu o lab ilse çok daha sağ lık l ı o lu rdu .

Çok te ş e k k ü r ed iyorum .

İBRAHİM BAYLAN

Sayın Arı'ya, s u n u m u için te ş e k k ü r ediyoruz.Özel s e k tö r gözüyle yapım iş le r inde ve ta sa rım iha le le r in de ne t ü r s o ru n la r la karş ı laş ı ld ığ ına i l işk in o la ra k bize u fuk açıcı b ir s u n u m yaptı.

Sayın Arı, ş a r tn a m e le r in ye te rs iz o lduğunu söyledi ama yaptığı aç ık lam ada ş a r tn a m e le rd e n biz daha çok gene l ş a r tn a m e ve h izm e t iş ler i gene l ş a r tn a m e s in i an lıyoruz. Acaba bizde mi b ir e k s ik l ik v a r diye d ü ş ü n d ü m am a aç ık lam asında bunun te k n ik k r i te r le re ve m a lze m e s ta n da r t la r ın a y ö n e l ik o ld uğunu ifade etti. Şüphesiz ki yapım iş le r inde ku l lan ı la n m a lz e m e le r in seç im i m ü tea h h id e bırakı ld ığ ı için bu ö ne m li b ir konu ve bun la r ın s ta n d a r t la r ın ın da günün değ işen ve ge l işen ş a r t la r ın a göre eks iks iz o la rak b e l i r le n m e s i g e rek t iğ i ta raf ın ızca m a lu m d u r .

Yine, s ö z le ş m e le r in te k ta ra f l ı m e t in le r o lduğu noktas ında b ir bakış açısı ge t ird i. Evet, zaten K am u İhale Kanunu ve Söz leşm e K a nu n u 'n un te m e l amacı da bu. Yoksa B o rç la r Kanunu diye b ir k a n u n u m u z var, iki va tandaş a ra la r ında b ir yapım i l işk is i yapacaksa B o rç la r K a n u n u 'n un eser s ö z le ş m e le r in e i l işk in h ü k ü m le r i uygulanır. Ama ta ra f ı idare o lunca iş le r değişiyor. O zam an ayrı b ir kanun devreye g ir iy o r ki onun adı, K am u İhale Kanunu ve söz leşm e aşam asına i l işk in o la rak da Söz leşm e Kanunu uygu lan ır hâle geliyor. Bu, bugüne özgü b ir konu değil, bu b iz im te s p i t le r im iz e göre m i la t ta n önce de uygu lam ası olan b ir d u ru m . O sm anlı dön e m in de de vardı, cu m h u r iy e t in i lk ku ru ld u ğ u dönem de savaş koşu l la r ında,1924 ta r ih l i i lk İhale Kanunu var, 1932'den beri düzen li b ir İhale K a nu n um u z var. İşin doğası bu, idare varsa, ida ren in satın a lm as ı ka m udak i e tk i le r i d ikka te a l ına rak hep ayrı b ir satın a lm a p rose dü rü ne tab i tu tu lm u ş tu r . Dolayısıyla işe özgü o la ra k ayrı b ir s ta n da r t ş a r tn a m e t ip le r i yani ihale ş a r tn a m e t ip le r i , söz leşm e t ip le r i o lage lecek t ir . B u n la r ın içe r ik le r i fa rk l ı ih t iyaç la ra göre yeniden ta s a r la n m a s ı e lbe tte ta r t ış ı lm a s ı gereken b ir konu, ki burada b ir açılım , b ir ö rn e k get ir i ld i , "FIDIC esaslı o la b i l i r m i?" dedi. Tü rk iye 'de kam u ida re le r i ö ze l l ik le yabancı kaynaklı yani u lu s la ra ra s ı s ö z le şm e le re dayalı o la ra k yapılan iş le rde g en e l l ik le FIDIC esaslı s ö z le ş m e le r ku llan ıyor. B u n la r da e lbe t te d e ğ e r le n d irm e s i gereken öner i le rd ir .

Yine, ö ne m li b ir konuya p a rm a k basıldı. Tasarım için ye te r l i zam an ayrı lm adığ ı , pro jes iz ihaleye çıkıldığı, ki ö ne m li b ir konu, buna i l işk in d e ğ e r le n d i rm e le r e lbe tte yapı lacak.

113

Page 113: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Enerj i v e r im l i l iğ i ve çevre konu la r ı günü m ü zd e iha le le rde ku l la n ı lm a s ı gereken ö nem li ö lç ü t le r o lduğundan bun la r ın d ikka te a lınm ası g e re k t iğ in de n bahse tt i ve TOKİ uygu lam a la r ın ın , ö ze l l ik le hası la t paylaşımı, kat karşı lığı inşaat iş le r i o la ra k öze t leyeb i leceğ im iz TOKİ u ygu lam a la r ın ın niye Kanun kapsam ında o lm adığ ın ı sordu.

A l t y ü k le n ic i le r in de ihaleye doğ rudan is tek l i o la rak te k l i f v e re b i lm e s in in önünün açı lm ası gerek t iğ in i söy ledi; bu da ta r t ış ı la b i le ce k b ir öneri.

Yine, ta sa r ım iha le le rde ida re le r in işin yapılacağı ye rde iş yeri aç ı lm as ı is te m e s in in ge t ird iğ i s o ru n la rd a n bahsett i .

Yaklaşık m a l iye t b e l i r le n i rk e n f i rm a la rd a n a lınan p ro fo rm a fa tu ra ile ihaleye çıkı ld ığında su nu la n te k l i f l e r a ras ındak i fa rk ın ida ren in ihaleyi ka ra ra bağ lam asında , ö ze l l ik le aşırı d ü ş ü k te k l i f so rg u la m as ına i l işk in iş le m le r in d e sıkıntıya yol açtığını be l i r t t i . Bu, daha önce de çeş it l i idareler, öze l l ik le b ir dönem M il l î Savunm a Bakanlığı, ta ra f ından çok fazla yak ınm aya neden o lm u ş tu .

Ayrıca, son b ir d i lek te bu lundu , belk i de bugünün sonunda b iz im g ün d em im ize a lm a m ız gereken, uzunca za m a n d ı r da kendi a ram ızda konu ş tu ğu m u z , b ir konu: İyi iş yapan yük len ic iye de ö dü l v e r i lm e s i . Evet, bu husus dün de g ün d em e g e t ir i ld i . Esk iden m ü te a h h i t le r in yaptığı işin ka rş ı l ığ ında k a rn e le r in d e buna i l işk in b ir d e ğ e r le n d i rm e ye r a lm ak tayd ı, şu ank i s is te m im iz d e buna i l işk in dönem dönem ç a l ışm a la r ım ız o ldu. Gerçekten, iyi iş yapan yü k le n ic i ile işi yapm ış ama idareyi çok zo r la m ış o lan yü k le n ic in in se ç im ind e c idden b ir fa rk l ı l ığ ım ız b u lu n m a m a k ta d ır . Sadece idare e ğe r bunu be lge lem işse , ceza la r kesm işse, ya sak lam a iş lem i y a p m a m a k la b ir l ik te , 4734 sayılı K anun 'un 10 'uncu m addes in in (f) bend indek i k u ra l en fazla iş le t i leb i l i r . Bunun dışında, iyiye maalesef, ded iğ in iz an la m d a pozit i f b ir a y r ım cı l ık şu anda yapam ıyo ruz am a d ikka te değe r b ir öneri o la rak g ö rü yo ru m .

B i r kahve arası ve rm e d e n önce gene b ir pane lis t a rkadaş ım ız ı kü rsüye davet edeceğ im . Toplu Konut İdaresi Başkan lığ ı Uygu lam a Şube M üd ü rü Sayın Kazım Bayburt, buyu run lü tfen.

KAZIM BAYBURT

Ö ncelik le iyi g ü n le r d i l iyo ru m . Sayın Başkan, d eğe r l i ka t ı l ım c ı la r ; hepiniz i k u ru m u m ve şahsım adına saygıyla s e la m lıyo ru m .

B i ld iğ in iz üzere idarem iz, Tü rk iye 'n in dört b ir yanında ku ru ld u ğ u günden i t iba ren asıl maksadı

konu t ü re tm e k ve bun la ra bağlı sosya l donatı ve a ltyap ı la r ı ü re tm e k m aksadıy la k u ru lm u ş ancak 2003 yıl ında yeni b ir yap ı land ırm ay la h ü k ü m e t im iz in de ta l im a t la r ıy la kam u se k tö rü n de b irçok k u ru m la p ro to k o l le r ya p m a k su re t iy le konu t dışında da fa rk l ı b in a la r ü re tm eye baş lam ış tır . Bu d u ru m , TOKİ'yi fa rk l ı iş le r yapa r ve hareket kab i l iye ti y ü kse k hâle ge t i rm iş t i r .Şu anda po r t föyüm üze baktığ ım ız zaman, konut, okul, hastane, sağ l ık ocağı, cami, kam u b ina ları, s tadyum , ka rako lla r, hatta son zam anda gün d em d e o lan f iz ik i s ın ır güven l ik duva r la r ı iş le r i K u ru m u z ta ra f ından ye r ine g e t i r i lm e k te d i r . Şu anda, gün it ibarıy la u laş tığ ım ız konu t sayısı - ih a le bak ım ınd a n - 815 bin konu ttu r . Bunun 610 bin c iva r ındak in i te s l im e tm iş , h izm e te a lm ış durum dayız . Tabii sosya l te s is le r vesa ire de bunun yanında sayılab il ir .

Az önce Sayın Arı, b ir cü m le s in de TOKİ'n in KİK d en e t im in de ihale yapm adığ ından bahsett i .Gerçi Sayın B aşkan ım ız onun la i lg il i k ü ç ü k b ir b ilg i verd i ama TOKİ, k u ru lu ş kanunu gereği, i lk baş larda konu t açığını kapa tm ak , dep rem le i lg il i konu la r ı b e r ta ra f e tm ek , düzen li k e n t le r k u rm a k m aksad ıy la gene h ü k ü m e t im iz in ta l im a t ıy la avam p ro je le r ile iha le le r yaptı. Bu, b ir yerde, bunun uygulayıcısı o lan b iz im için de çok zo r b ir iş lem am a o dönem de bu gerek liyd i ve bu sayede biz, on yılda 500 bin konut ra ka m la r ın a ge ld ik . Önemli b ir a tı l ım dı bu. Am a sonrasında biz de bundan dolayı b ir ta k ım s o ru n la r yaşamaya başladık. İş le r in ta m a m la n m a s ın d a s o ru n la r yaşadık, konut te s l im le r in d e alıcı ş ikâye t le r i , ka l i tes iz im a la t la r vesa ire gibi s o ru n la r ı b e r ta ra f e tm e k adına biz de uygu lam a p ro je le r iy le iş le r i iha le ede l im ve p ro je le re bağlı k a lm a k şart ıy la im a la t la r ı ta m a m la y ıp ku l lan ıc ı la ra daha düzgün iş le r te s l im e de l im noktasına ge ld ik .

K am u k u ru m ve k u ru lu ş la r ın d a n gelen ta le p le r de TOKİ'n in b ir ta k ım m a l i ha re ke t le r in d en dolayı be lk i te rc ih edil iyor. Yapılan p ro toko l le r le , vasıfsız veya â tı l a rsa la r ın d e ğ e r le n d ir i lm e s i , böy le l ik le kam u k u ru m la r ın a h izm e t b ina la rı ve s a ir şey le r in sağ lanm as ı gibi ş a r t la r göz önünde b u lu nd u ru luyo r . B u n la r yapı lı rken de p ro je le r ta m a m e n i lg i l i k u ru m la rd a n geliyor. K u ru m la rd a n ge len projeler, b iz im P ro je le r Da irem iz ta ra f ından o n a y la n m ak su re t iy le ihaleye çıkılıyor. Dolayısıy la bu ra la rda ku l lan ı la n p ro je le r de gerek m ü e l l i f le r in ge rek k u ru m la r ın ta le p le r in c e ancak biz d e ğ iş ik l ik le r ve b ir ta k ım fa rk l ı im a la t la ra g ideb i l iyo ruz , ilave im a la t la r yapab il iyo ruz . Bunun

114

Page 114: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

dışındaki u yg u la m a la r ta m a m e n gelen p ro je le r babından d eğ e r lend ir i l iyo r .

Bu kısa g ir iş ten sonra , şöyle b ir d e ğ e r le n d irm e ya p m a k is t iyo ru m : Dün, ö ze l l ik le iha le le r in haz ır lanm as ı ve söz leşm e aşam asına g e lm es ine ka da r olan s ü re ç le r daha böyle t i t iz l ik le ince lendi, i rde lend i. Am a ondan so n ra k i s ü re ç le r in ben daha sancılı ve sıkıntı lı o lduğunu d ü şü n üyo rum . Söz leşm e im za land ık tan sonra a r t ık yeni b ir u su l başlıyor, yü k le n ic i ile idare aras ında bu işi s o n la n d ı rm a k işin esası o luyor. Bazen sonuca va rı lam ad ığ ı h â l le r de o luyor. Tabii, kabu l aşam asına ge lene kada r yaşadığ ım ız b ir ta k ım s ık ın t ı la rdan b ah s e tm e k is t iyo rum .

A n a h ta r te s l im i g ö tü rü bede l iş le rde bazen avam projeyle, ha len ac il iye t d u ru m u n d a m ese la, d ep rem gibi ve k u ru m la r adına yaptığ ım ız iş le rde proje d e ğ iş ik l ik le r i o lab il iyor. Proje d eğ iş ik l ik le r i , iş le r in b i t i r i lm e zamanın ı uzatıyor. Bazen öyle h â l le r o lu yo r ki işin sü res i beş yüz gün, f ina lde bak ıyo rsunuz bin gün o lm u ş . Yani bin gün sonunda biz işi ta m a m la y ıp kabu le g id e b i lm iş iz ve konut alıcısına veyahut da ka m u k u ru m u n a bu te s is le r i te s l im e tm e k d u ru m u n d a ka lmışız. Ş imdi, böyle o lunca bu işin f in an sm an ın ı sağlayan m ü te a h h i t le r im iz in beş yüz g ü n lü k b ir im a la t sü rec inde harcayacağı b ir ta k ım g id e r le r in hesabıyla bin g ü n lü k sü re ç te k i harcayacağı g id e r le r hayli fa rk l ı ve m aa lese f Tü rk iye 'n in e ko n o m ik ş a r t la r ın d an , f iyat fa rk la r ı vesa ire d u ru m la r ın d a n ve m a lze m e a lım la r ın ın g üç lüğ ü nd e n dolayı iş le r in so nucunu bağ lam ak, kâ r m a r j la r ı düş tüğü için çok zo r hâle ge lm ek ted i r . Y ük len ic i le r , çoğu zam an z a ra r y a p m a k su re t iy le iş le r i ta m a m la m a k ta veya çok düşü k k â r la r la işi ta m a m la m a k ta d ı r la r . Çoğu da m aa lese f işin sonunu bu la m a d an işi bırakıp g i tm e k d u ru m u n d a ka lm ak tad ır .

Bu hand ikap dışında, y ü k le n ic i le r im iz iş le r i a lı rken m aa lese f aşırı b ir rekabe t o r tam ında , be lk i de kendi a ra la r ında g e l iş t i rd ik le r i rekabe t o r tam ı o ld uğunu da d ü ş ü n ü y o ru m ben bunun, fazla k ı r ım la r la iş a lm aya ça lışm a k ta d ı r la r . İş ler i, hesap k itap yapm adan , ta b ir i caizse, m e tre k a re üzer inden ta h m in i bed e l le r le alıp işi s o n la n d ı rm a k için gayret içine g i rm e k te d i r le r . Tabii, şu andak i mevzuat gereği iş b i t i rm e belgesi ile b irden fazla iş a lm a im kân ı o ld u ğundan b ir işi a lan m ü te a h h i t le r im iz , d iğ e r iş le r i de a lm a k su re t iy le b ir önceki işin f in an sm an ın ı sa ğ lam ak , fa izsiz k red i k u l la n ı r gibi b ir düşüncey le yeni iş le r ile eski iş le r in to p a r la n m a s ın ı s a ğ la m a k yo luna g i tm e k te d ir le r .Bu da gün geçt ikçe makası açm ak ta , büyük b ir

s o ru n yum ağ ı hâl ine ge lm ek ted i r . O luşan i f la s la r büyük sosya l ya ra la ra sebep o lm ak tad ır .

Ş imdi, bu m ü te a h h i t le r im iz in iş le r i yaparken biz im idare o la rak ö ze l l ik le ben im b u lu n d u ğ u m grup, iş in inşa fa a l iye t le r in e bakıyor. Yani biz sahadayız, sahacıyız. Yani söz leşm ey i h az ı r la m a k ta n ziyade, h az ır lanm ış ve im za lan m ış olan söz leşm ey i uygu la m a k la m üke l le f iz . Tabii, sahada olsun, iş le r in ö de m e le r in d e ve kesin ka bu l le r in i yapm a aşam a la r ın da o lsun, b ir ta k ım s o ru n la r yaşam aktayız .

Ş imdi, şu ifadeyi ben gene l idari te k n ik ş a r tn a m e d e n okuya rak te k n ik pe rsone l le i lg il i b irkaç konu gündem e g e t i rm e k is t iyo rum . "Genet id a ri te kn ik şa rtnam ede yük len ic i, sözleşm esine göre iş ye rinde bu lundu ru lm ası is tenen te kn ik persone lin is im le r i ite be lg e le rin i (diplom a, m estek odası kayıt belgesi, noterden atınan taahhütnam e) tekn ik p ersone l b ild ir im iy le b ir lik te y e r te s lim in in yapıldığı ta rih ten itiba ren beş gün içeris inde idareye b ild irm e k zorundadır. İdare, bu persone l hakkında ge rek ti ince lem eyi yap tık tan sonra kabut edip e tm ed iğ in i on gün iç inde yükten ic iye b itd irir, idare ta rafından bu sü re içeris inde he rhang i b ir b itd ir im yapıtm adığı takd irde te kn ik persone t kabut ed itm iş sayıtır..."

Şimdi, burada ö ne m li b ir konu var, d ip lom a sunu luyo r. B iz im ş a r tn a m e le r im iz d e b ir ta k ım k ıs ta s la r var. İşte şant iye şefi beş yı l deney im l i o lacak, m im a r veya inşaat m üh e nd is i o lacak. D ip lom aya bakıyorsunuz, beş yıl, d ip lom a sü res i do lm uş . Ş imdi, bu a rkadaş ın bu işi yapacak deney im i v a r mı yok m u hani se rbes t piyasada CV d ed iğ im iz hadise m aa lese f d e ğ e r le n d ir i lm iy o r . Sadece biz onu şantiyede becer is iy le görüyoruz . Eğer te k n ik açıdan sıkıntı lı ise son radan işi b ı ra k t ı rm a k yo luy la şant iyeden uzak laş t ı rab i l iyo ruz . M aa lese f şu andak i te k n ik p e rso ne l po r t föyü m üz çok kötü. T ü rk iye 'n in gene l b ir s ıkıntısı bu. Biz şan t iye le rde b ir im a la t ı ve detayı a n la tm a k ta zo r lan ıyo ruz . Tabii, im a la t ı ve detayı a n la tam ad ığ ım ız için de uygun o lm ayan im a la t la r ve uygun o lm ayan h â l le r ortaya çıkıyor. B un la r ın ödem es iy le i lg i l i de b ir ta k ım p ro b le m le r yaşıyoruz. Ne fase t d u ru m la r ı gün d em e geliyor, yıkıp te k ra r y a p m a k gibi, yen iden bozuk im a la t la r ı d ü z e l tm e k gibi ko n u la r meydana geliyor. B u n la r da ta k d ir ede rs in iz ka m u n u n za ra ra uğram ası, m alın heba o lm as ı an lam ına geliyor.

Bunun dışında, te k n ik e le m an la r ı biz b ir yerde k u l la n ırk e n e le m a n la ra te k n ik e lem an cezası k e sm e k yo luy la hem işin başında b u lunm as ın ı hem de işi düzgün yapm asın ı sağ lam aya çalışıyoruz.

115

Page 115: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Fakat ceza fas lı da burada çözüm o lm uyor. Teknik e lem an ın b u lu n d u ru lm a s ı şa rt ı çoğu zam an kâğıt üzer inde izafi b ir d u ru m o la rak a lg ı lanıyor. Öyle ki şan t iye le re g it t iğ in izde e ğe r şantiyede iş le r düzgün, yo lunda yü rüyo rsa hiç k im se "bu rada kaç tane te k n ik e lem an çalışıyor, bun la r ın d u ru m la r ı ned ir? " so ru s u n u so rm uyor . İş le r in kötü g it t iğ i şa n t iye le rdek i d u ru m ise ta m te rs ine , e lem anı bu lu nd u rsa n ız dahi orada o iş le r yü rü m ü yo r .Siz bun lar ı ne kada r dene t le rsen iz , ceza kesersen iz kesin, bell i b ir nok tadan sonra çözüm bu lam ıyo rsunuz , sonuç a lam ıyo rsunuz . Hatta biz öyle şey le r g ö rd ük ki b iz im K u ru m u m u z d a , Türk iye C u m h ur iye t i k im l ik num aras ı ile te k n ik p e rs o n e l le r in ko n t ro lü n ü sağ lad ığ ım ız b ir s is tem v a r yani e ğe r te k n ik persone l, b iz im herhang i b ir iş im izde te k n ik p e rso ne l vasfında ça lışm a konusunda ta a h h ü t lü ise b ir başka işte ça lışm ası m ü m k ü n değ i l. S is tem uyarı veriyor, biz onun d e ğ iş t i r i lm e s in i ta lep ediyoruz. Am a d iğe r k u ru m la rd a bu p e rs o n e l le r in çalıştığ ın ı, taahhü t v e rd ik le r in i biz duyuyoruz ve b il iyoruz.

B iz im b ir d iğ e r ö ne m li hususum uz , sö z le ş m e le rd e k i ilave iş le r ve iş e ks i l iş le r i .İlave iş le r ve iş e ks i l iş le r in de b iz im en büyük hand ikabım ız , bun la r ın f iya t la r ın ın b e l i r le nm e s i. İş le r in de az önce bah se tt iğ im gibi, sü res i uzaması nedeniy le gene lde b it i r i ls in , b u n la r sonra to p a r lan s ın m antığ ı güdü lüyor. İşin sonras ında da bayağı b ir zam an geçt iğ i için m ü te a h h i t le r za ra r beyan e d iy o r la r ve bunu sıkıntı içine sokacak la r ın ı söy lüyor la r . Burada Yapım İş le ri Genel Ş a r tna m es in de bell i o lan k u ra l la r gereği, varsa b ir im f iya tla r, ida ren in uyguladığı d iğe r f iy a t la r gibi yola g iderek, en son madde, özel f iya t la rda t ica re t oda la r ından a lınan f iy a t la r d e ğ e r le n d i r i lm e k su re t iy le iş le r in kesin hesap la r ı bağ lanm aya çalışı lıyor. Ş imdi, burada t ica re t oda larına yazdığımız ray iç le r i , bazen artan , azalan diye ayrım ıy la aynı ka lem için iki ayrı f iyat geleb i l iyor.Bu da b iraz hakkan iye t dışında kalıyor.

Ayrıca b ir im fiyatı o lup da se rbes t piyasada fa rk l ı l ık gösteren m a l la r bu lunm ak tad ır . Mesela, beton çok ak t i f b ir m a lzem e. Şu anda İç A nado lu 'da C-30 beton 90 TL c ivarında fiyat a lab i l iyo rsunuz ama doğuda bunu m üteahh it , 250 TL'ye alıyor.Bunu biz eğe r b ir im fiyatıyla d e ğ e r le n d ir i r s e k Orta A nado lu 'dak i m ü tea h h id im iz i ödü l lend ir iyo ruz , doğuda çalışan m ü tea h h id im iz i de cezalandır ıyoruz. Bunun da d e ğ e r le n d ir i lm e s i lazım.

B i r d iğ e r husus, iş le r in fes ih ve tasfiye ed i lm es i konusu. Şu anda m evcu t Genel Ş a r tna m en in

47/2. m addes inde , "Yüktenicinin taahhüdü ihate doküm anı sözteşm e hüküm te rine uygun o tarak ye rine ge tirm ezse veya iş i sü res inde b it irm e m e s i üzerine ihate doküm anında be tirtiten . . gec ikm e cezası uygutanm ak üzere ida ren in en az on gün sü re ti ve nedenteri açıkça betirtiten ih tarnam eye aynı durum devam e tm es i h â ti" diye b ir hüküm var. Şim di, burada eskiden "İşin iş p rog ram ına göre c idd i m anada aksatıtm ası..." diye özel b ir h ü k ü m vardı, bu ka lk tı . Bu nedenle bazen b iz im işin aksadığını g ö s te r i r be lge le r i koyduğum uz hâlde ve te k ra r ın ı gös te rd iğ im iz hâlde, çe k t iğ im iz ih ta rn a m e le re rağm en, fes ih iş le m le r in d e , m a h k e m e le rd e n işin sü res i b i tm ed iğ i için söz leşm eye göre devamı hakkında k a ra r la r ge lm ek ted i r . Bu d u ru m ise iş le r in b i t i r i lm e s i ve sonu ç la n d ı r ı lm a s ın ı m ü m k ü n k ı lm am a k ta d ı r .

Ş imdi, burada işin b i t i r i lm e s i konusu, söz leşm eye göre eğe r iş ta m a m la n a m ıy o rs a ve bu aksadıysa idaren in bunu b e l i r led iğ i tu ta n a k la r la ih ta r çekm es i hâ l inde gene eski usule göre fesih y a pa b i lm es i gerek ir . Değ ilse iş le r in ta m a m la n m a s ı ve b i t i r i lm e s i uzun s ü re ç le r a lacakt ır , bu radak i ka m u m en faa t i de o r tadan k a lk m ış o lacaktır .

Ş imdi, s ö z le ş m e le r ka rş ı l ık lı imza a lt ına a lınm ak tad ır . T a ra f la r y ü k ü m lü lü k le r in i b i le rek bu iş le r i g ö tü rm e k d u ru m u n d a d ır la r . Fakat iş le r in y ü rü tü lm e s i s ırasında meydana gelen a k s a k l ık la r s ö z le ş m e le r in iyi o kun a m a m as ı veya an la ş ı la m a m a s ı veyahut da söz leşm edek i e k s ik l ik le rd e n dolayı Yüksek Fen K u ru lu ka ra r la r ı , m a h k e m e le rd e n gelen k a ra r la r la iş le r y ü rü tü lm e y e ça lış ı lm ak tad ır . B u n la r da fa rk l ı fa rk l ı u ygu la m a la ra sebeb iye t v e rm e k te d i r . Bu u y g u la m a la r net ices inde de y ine iş le r in so n lan d ır ı lm as ı uzam aktadır . Dolayısıy la m ü te a h h i t le r in işi b it ird iğ i hâlde te m in a t m e k tu p la r ı ve ger i ka lan para la r ın ı a la m a m a la r ı m ü te a h h i t le r in de z a ra r ve ziyana u ğ ra m a la r ına sebep o lm ak tad ır . Bu bağ lam dan baktığ ım ız zaman, ben im de kanaa t im , iş le r in ta m a m la n m a s ın d a k i en büyük so run , iş le r in f iya t la r ın ın düzgün olm ayışıd ır. Eğer iş le r in f iya t la r ı daha düzgün hesap ve k i tap la yapılan f iy a t la r olsa ve iha le le re g iren yük len ic i le r , ge rçek f iya t la ra yakın f iya t la r la bu iş le r i a ls a la r bu ko n u ş tu ğ u m u z konu la r ın çoğunun gündem e ge lm eyeceğ in i, iş le r in zam an ında b i t i r i l ip herkes in bu konuda fayda sağlayacağını, m ü te a h h i t le r in de para kazanacağını, kâ r edeceğin i d ü şü n üyo rum . Dolayısıy la iş le r i a l ı rken m ü te a h h i t le r im iz in düzgün f iya t la r la iş a lm a la r ı g e rek t iğ ine inan ıyorum .

116

Page 116: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Ayrıca az önce de bahsedi ld i , iyi iş yapan y ü k le n ic i le r i şu anda m aa lese f biz d eğ e r le n d ire m iyo ru z . Biz idarede kendi iç im izde b ir puan lam a s is tem i uygu luyo ruz am a bunu ihaleye uygu layam ıyoruz . İhale sonucunda bazen çok zorda kalınca b iz im ip ta l e t t iğ im iz ih a le le r oluyor. Sadece yü k le n ic in in kötü vasfından dolayı başka b ir gerekçe b u la ra k iha le le r i ip ta l e tm e k d u ru m u n d a ka lıyoruz. Eğer böyle b ir puan lam a ş a r tn a m e le rd e y e r a lı rsa ve y ü k le n ic i le r bu p ua n la m a la ra göre d e ğ e r le n d i r i l i r s e daha doğru k a ra r la r ve r i leceğ ine inan ıyorum .

Hepin ize te ş e k k ü r ed iyo rum .

İBRAHİM BAYLAN

Sayın B ayburt 'a su n u m u n d a n ö tü rü te ş e k k ü r ed iyo rum . Sayın Bayburt, TOKİ'n in g ö rev lend ir i ld iğ i a la n la r ın g it t ikçe gen iş led iğ inden bahse tt ik ten sonra , a n a h ta r te s l im i g ö tü rü bedel iş le rde proje d e ğ iş ik l ik le r in d e yaşanan so run la r , rekabe t nedeniy le d üşü k fiyat ve r i lm e s i , bundan kaynak lanan so run la r , ihale konusu işte ça lış t ır ı lan te k n ik pe rsone l in ye te rs iz l iğ i , sö z le şm e le rd e ilave iş le r ve iş eks il iş i ile yeni b ir im fiyat tesp it inde yaşanan s o ru n la r ve öze l l ik le bö lgese l fiyat fa rk l ı l ı k la r ın ın uygu lam ada eş its iz d u ru m la ra neden o lduğundan bahsett i .

Ayrıca ö ne m li b ir konuya daha p a rm a k bastı, sö z le şm e n in fesh i ve tas f iyes in i an la t ı rken , ih tarın faydasız o lduğu d u ru m la rd a , yine de söz leşm edek i sü re n in bek len m e s i gerek t iğ i yönünde yargı ka ra r la r ın ın va r l ığ ından söz ett i . Bu, gerçek ten 4735 sayılı Kanun 'da düzen lenm eyen b ir a lan. M a lum , 4735 sayılı Kanun 'da h e r d u ru m d a en az işin m ah iye t ine uygun o la ra k daha fazla b e l i r le n m e s i m ü m k ü n o lm a k la b ir l ik te , en az on gün sü re l i ih ta rdan bahsediyor. Gerçekten de ih tar ın faydasız o lduğu d u ru m la rd a B o rç la r Yasası'nın i lg i l i h ü k ü m le r in e g id e b i l i r miy iz ki Söz leşm e K a nu n u 'n un son m ad d e le r inde ."H üküm butunm ayan hâtterde B o rç ta r Kanunu 'nun uygutanab iteceğ i" söyleniyor. Am a b ir yandan da Yasa'da en az on g ü n lü k ih ta r sü res inden bahsediyor. Yani ih ta r ın faydasız o lduğu d u ru m la ra i l işk in özel b ir çözüm g e t i rm e l i m iyiz? Bu konu da üzer inde d u ru lm a ya değe r b ir konudur.

Yine, son o la rak Sayın A rı 'n ın da bahsett iğ i , söz leşm ede iyi iş yapan yü k le n ic in in ö d ü l le n d i r i lm e s i veya başka b ir ifadeyle ona poziti f ay r ım c ı l ık yapı lm asın ı sağ layacak şek i lde b ir m eka n izm a n ın ku ru lm a s ı , b ir d e ğ e r le n d irm e n in yapı lm ası ge re km ek te d ir .

D ö rdüncü konuşm acım ız , İnşaat Sanay ic i le r i İşveren Sendikası Yönetim K u ru lu Başkan Vekil i Sayın Deha E m ra l b ir s u n u m yapacaktır .

DEH A EM R A L

Sayın Başkan ım , değer l i bü ro k ra t la r , sayın ka t ı l ım c ı la r ; s iz le r i şahs ım ve Yönetim K u ru l la r ım ız adına saygıyla se la m lıyo ru m . Öncel ik le , K am u İhale K u ru m u Başkanı Sayın Ham di Güleç ile tü m b ü ro k ra t la r ın a s e k tö r g ö rü ş le r in e he r zam an önem ve rd ik le r i , d ikka te a ld ık la r ı için te ş e k k ü r ediyoruz. Bunun en güze l gösterges i, daha önce üç s iv i l to p lu m ö rgü tü ile o r ta k yapı lan to p la n t ı la r ve sonuç la r ın ın bugün te k r a r ta r t ış ı l ıyo r o lm asıd ır . Toplantı sonucunda gö rüş ve ö n e r i le r im iz b e l i r le n m iş ve K am u İhale K u ru m u n a s u n u lm u ş tu r . S ektö rden fa rk l ı ses ve gö rüş ç ıkm am as ı, gö rüş b ir l iğ i sağ lanm as ın ı te m in e n bugün İNTES,ASMÜD, Türk iye M ü te a h h i t le r B i r l iğ i o la ra k o r ta k ça lışm a yaptık. Bugün de aynı o r ta k i fade le r im iz i s e k tö rü m ü z adına, ben, s iz in le pay laşacağım .

Biz yapım iş le r inde hep ihale aşam asına kadar olan b ö lü m le r i ta r t ış ıyo ruz . Oysa iha leden sonra yaşanan s o ru n la r ve bazen devlet im kâ n la r ın ın ödenek adına ye te rs iz l iğ i nedeniy le s ık ın t ı la r bugün i t ibarıy la s e k tö rü m ü z açısından had safhadadır. S o ru n la r ın en başında m a lze m e f iya t la r ın ın m ü d e b b i r tü c c a r o la ra k b iz im öngö rem eyeceğ im iz oranda a r tm as ıd ır . A r t ık m a lze m e fiyat fa rk ı y o k tu r ve işe g ir ince tasfiye im kânı sağ lanm as ı konusunda m evzua t ye te rs izd ir . Söz leşm ede y e r a lan fiyat fa rk la r ı da ko lay o lm ası bakış açısıyla TEFE, TÜFE ka rış ım ından yap ı lm ak tad ır .

Ayrıca ödenek o lm adığ ında ve sü re uzatımı da ve r i ld iğ in de ortaya çıkan gene l g id e r le r ve ö ng ö rü lm eye n m a l iy e t le r yaşanan önem li s o ru n la rd ır . Hem a n a h ta r te s l im i g ö tü rü bede l hem de b ir im f iyatlı iş le r i aynı ş a r tn a m e le r le y ü rü tm e k m ü m k ü n değ i ld ir . Bu konu la r ı s u n m a k üzere hazır lad ığ ım ız m e tn i s iz in le pay laş ıyorum .

Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s i 'n in te k l i f b i r im f iyatlı s ö z le ş m e le r için ayrı, a n a h ta r te s l im i g ö tü rü bede l s ö z le ş m e le r i için de ayrı o la rak düzen lenm es i ge re k t iğ in e inanıyoruz. B i l ind iğ i üzere hem a n a h ta r te s l im i g ö tü rü bede l hem de b ir im fiyat te k l i f i o lm a k üzere, tü m söz le şm e n in ek le r i a rasında Yapım İş le ri Genel Ş a r tna m es i de ye r a lm a k ta d ı r ve uygu lanm ak tad ır . A ncak söz leşm e eki ihale d o k ü m a n la r ı a rasında y e r a lan ve de l i l söz leşm e n ite l iğ in i taşıyan Yapım İş le ri Genel Ş a r tna m es in de ye r a lan d üze n lem e le rde , a na h ta r te s l im i g ö tü rü bede l sö z le şm e n in uygu lanm asın ı

117

Page 117: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ve/veya te k l i f b i r im f iyatlı sö z leşm es in in uygu lanm asın ı zo r laş t ı ran , sö z le şm e n in ta ra f la r ı a rasında u yuşm a z lık la ra yo l açan ve aynı zam anda sö z le şm e n in uygu lam asında ta ra f la r a rasında ortaya çıkan s o ru n la r ı çözem eyen d ü z e n le m e le r bu lunduğu , bu husu s la r ın o r tadan ka ld ır ı lm as ı adına Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in in her iki söz leşm e için de ayrı ayrı d üze n lenm es i g e re k t iğ in e inanıyoruz. Bu d ü ze n le m en in yapı lm ası için g e re k 4734 sayılı K am u İhale K anu n u 'n un gerekse 4735 sayılı K am u İhale S ö z le şm e le r i K a n u n u 'n un ve ik in c i l m evzua t la r ında b ir d e ğ iş ik l ik yapı lm ası g e rek t iğ ine inanıyoruz.

İhale d okü m an la r ın d a fiyat fa rk ı v e r i lm e s in in ve a ğ ı r l ık ka tsay ı la r ın ın b e l i r le n m e s in in zo ru n lu hâle g e t i r i lm e s in i is t iyoruz.

B i l ind iğ i üzere, 4734 sayılı İhale K anunu 'nun ,"İha le ön y e te r l i l i k d oküm an ın ın içe r iğ inde idari şa r tn a m e d e y e r a lm as ı zo ru n lu h u s u s la r " başlık lı 27 'nc i m ad des in in ik inci f ık ras ı ile 4735 sayılı Kamu İhale S ö z le şm e le r i K a nunu 'nun , "S öz leşm ede ye r a lm as ı zo ru n lu h u s u s la r " başlık lı 7 'nc i m addes inde y e r a lan d ü z e n le m e le r ile ihale d oküm an ında b e l i r t i lm e s i şart ıy la söz leşm e konusu iş le r için f iyat fa rk ı ve r i l ip ve r i lm e ye ceğ ine yö n e l ik b e l i r le m e yapm a ye tk is i ihaleyi g e rçe k le ş t i re c e k olan ida re le re b ırak ı lm ış t ır . Bu ye tk i dolayısıyla aynı n i te l ik te ve benze r m a l i te k n ik z o r lu k la r ı taşıyan yapım iş le r i için b ir b ö lü m ida re le r ta ra f ından , söz leşm ede ve idari ş a r tn a m e le rd e f iyat fa rk ı v e r i leceğ ine yö n e l ik d üzen lem e yap ı lm ak ta iken b ir d iğ e r b ö lü m ida re le r ta ra f ından , nedeni b e l i r t i lm e k s iz in sü re uzatım ı v e r i lm iş olsa dahi f iyat fa rk ı ve r i lm e ye ceğ ine yö n e l ik d ü z e n le m e le r yap ı lm ak tad ır . Fark lı uygu la m a la r ın yapı lm ası ve sö z le şm e n in y ü rü tü lm e sü rec inde yü k le n ic in in endeks le rde meydana ge lecek y ü k s e lm e le r i te k başına ka rş ı lam ası, o r tadan ka ld ırm as ı adına ö ze l l ik le yak la ş ık m a l iye t in eş ik değer in üzer inde olan iha le le rde , ihale d o k ü m a n la r ı o lan idari ş a r tn a m e ve söz leşm e ta sa rı la r ında yapı lacak d ü z e n le m e le r ile söz leşm e konusu iş le r için f iyat fa rk ı ödeneceği husu sun u n zo ru n lu hâle g e t i r i lm e s in in uygun o lacağını düşünüyo ruz .

B a ka n la r K u ru lu ta ra f ından yay ın lanm ış olan ve halen y ü rü r lü k te bu lunan 2013/5217 sayılı 4734 sayılı K am u İhale Kanunu 'na göre, ihale edilen "Yapım iş le r inde uygu lanacak f iyat fa rk ına i l işk in esaslar, endeks veya f iyat be l i r le nm e yen yapım iş le r inde Fiyat Farkı" başlık lı 11'inci m addes in in b ir inc i f ık ras ında ye r a lan d ü z e n le m e le r uyarınca, işç i l ik , m e ta l ik o lm ayan d iğ e r m in e ra l ü rün le r ,

d e m ir ve çe lik ü rü n le r i , katı veya sıvı yakıt lar, ağaç, m a n ta r ü rü n le r i , d iğ e r a ğ ır l ık la r ı m ak ine, a m o r t is m a n ek ipm ana ait a m o r t is m a n oranına i l işk in ağ ır l ık l ı o ranın te m s i l ka tsayı la rın ın b e l i r le n m e s in in z o ru n lu lu ğ u b u lu n m a m a k ta d ır . Bu z o ru n lu lu ğ u n b u lu n m a m a s ı nedeniy le ida re le r in b ir b ö lü m ü a ğ ı r l ık o ran la r ın ı te m s i l eden sabit ka tsayı la rı b e l i r le m e k te n im t ina e de rek TEFE, TÜFE ile f iyat fa rk ı ö dem ek ted ir . B iz im ta leb im iz , bu zo ru n lu lu ğ a göre de o ran la r ın b i l in m e s in in z o ru n lu o lm ası yönünded ir .

K a rş ılık lı an laşm a yo luyla sözleşm enin tasfiyesine im kân tanınm ası:

Gerek 4734 sayılı K am u İhale Kanunu ve ik in c i l m evzua t la rda gerekse 4735 sayılı K am u İhale S ö z le şm e le r i Kanunu ile söz le şm e le rd e ve s ö z le ş m e le r ek inde y e r a lan ihale d o k ü m a n la r ın d a n olan idari ş a r tn a m e veya Yapım İş le ri Genel Ş a r tna m es in de , ta ra f la r ın ka rş ı l ık l ı o la ra k a n la şm a la r ı hâ l inde sö z leşm en in tasfiye ed i leb ileceğ ine yö ne l ik b ir düze n le m e ye r a lm a m a k ta d ır .

B i r b ö lü m yapım iş ler i, idareden veya d iğe r ida re le rden kaynak lanan neden le rden dolayı söz leşm ede öng ö rü len yapım sü res i iç inde g e rç e k le ş t i r i le m e m e k te d i r . Bu d u ru m da sü re uzatımı v e r i le re k fiyat fa rk ı v e r i lm e k te ise de ve r i len f iyat fa rk ı, a r tan m a l iye t le r i ka rş ı layam am as ı nedeniy le bu d u ru m da söz le şm e n in tas f iyes i ye r ine fes ih sonucunu d o ğ u ra b i lm e k te d i r . S öz leşm en in fesh i, y ü k le n ic i le r açısından te la f is i m ü m k ü n o lm ayan e kon o m ik so nu ç la r ın ortaya ç ıkm asına neden o lm ak tad ır .

B e l i r t i le n bu o lu m suz so nu ç la r ın o r tadan ka ld ır ı lm as ı adına, neden le r i açık b ir şek ilde b e l i r t i lm e s i su re t iy le sö z le şm e n in ta ra f la r ın ka rş ı l ık l ı o la ra k an laşm as ı yo luy la tasfiye ed i leb i leceğ ine yö n e l ik gerek l i d ü z e n le m e le r in yap ı lm as ın ın uygun o lacağını düşünüyo ruz .

G enel g id e rle rin karş ılanm ası:

B il ind iğ i üzere, 4734 sayılı Kanun 'da f iyat fa rk ı v e r i lm e s in e k a ra r ve r i lse bile %90 çarpanını a lıyoruz. Bu %90 çarpanı, gene l g id e r le r ve kârı ö d e m e m e k üzere k u ru lm u ş b ir s is tem d ir . Yapım İş le ri Genel Ş a r tna m es in de süre uzatımı ve bu sü re uzatım ına dayalı o la ra k f iyat fa rk ı v e r i lm e s in i ta lep ediyoruz. M ü c b ir sebep le re dayalı o la rak ida reden kaynak lanan neden le rden dolayı iş in ge rçe k le şm ed iğ i sü re içer is inde te m in a t m ek tub u , A l l Risks, söz leşm e gereği is tenen b ina la r ın iş le tm e g ide r le r i , söz leşm e gereği iş

118

Page 118: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ye r inde b u lu n d u ru lm a s ı zo ru n lu o lan te k n ik persone l, iş ye r inde b u lu n d u ru lm a s ı zo ru n lu olan m ak ine , tes isa t, ek ip m an g id e r le r i , iş ye r inde b u lu n d u ru lm a s ı zo ru n lu o lan m ak in e le re ait p e rsone l g id e r le r in in yü k le n ic in in gene l m erkez ine ait bu işe düşen gene l g id e r le r in in m ü c b i r sebebe dayalı o la rak veya idareden kaynak lanan n ed e n le r le işin yapım ın ın g e rç e k le ş t i r i lm e d iğ i d u ru m la rd a ve r i len sü re uzatım ı içe r is indek i uygu lam a sü rec inde te m in a t m ek tub u , A l l Risks s igor tas ı, söz leşm e g e r e ğ i . İş le tm e g id e r le r in in ka rş ı lanm ad ığ ından yukarıda b e l i r t i le n le r in b e lg e le n d ir i lm e s i şart ıy la ortaya çıkan g id e r le r in ayrı b ir şeyle ö de n m es in i m evzua tta düzen leyecek b ir d e ğ iş ik l ik ya pm a m ız ge re k t iğ in e inanıyoruz.

D ü zen led iğ im iz m evzua t ile sek tö rde bazı ko la y l ık la r sağlayacağına olan inancım la sevgi ve saygı la r ım ı su nu yo ru m . Hoşçakalın .

İBRAHİM BAYLAN

Sayın E m ra l 'a s u n u m la r ı iç in te ş e k k ü r ed iyorum . Sayın E m ra l , yapım s e k tö rü n ü n üç önem li k u ru lu ş u İNTES, Türk iye M ü te a h h i t le r B i r l iğ i ve ASMÜD adına bu s u n u m u yaptığını b e l i r t t ik te n sonra , söz le şm e n in y ü rü tü m ü aşam asında ka rş ı laş ı lan s o ru n la rd a n bahse tt i . Öze ll ik le f iya t la r ın değ iş im i m eka n iz m a la r ın a i l işk in o la rak f iyat fa rk ı k a ra rn a m e le r i ve fiyat d e ğ iş im le r in in m u h te m e l o lm as ına ra ğm e n ida re le r ta ra f ından a ğ ı r l ık o ran la r ın ı te m s i l eden sab it ka tsayı la rın b e l i r le n m e m e s in in yara tt ığ ı s o ru n la rd a n bahsett i .

Yine, söz leşm e ta sa rı la r ın ın b ir im f iyatlı ve a na h ta r te s l im i g ö tü rü bede l o la ra k ay rış t ır ı lm as ı, gene l ş a r tn a m e n in de bu ay rış t ı rm a d ikka te a l ına rak yen iden ta s a r la n m a s ı ge re k t iğ in de n bahsett i .

Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in in m evcu t so ru n la r ı çözm ek te ye te rs iz kaldığını ve buna i l işk in m evzuat d eğ iş ik l iğ in yapı lm ası ge re k t iğ in de n söz ett i.

Ayrıca y ine f iyat fa rk ı o la rak yak la ş ık m a liye t i eş ik d eğer in üzer inde olan yapım iş le r inde , f iyat fa rk ı v e r i lm e s in in zo ru n lu tu tu lm a s ı g e rek t iğ inden bahsett i .

Yine, bu bağ lam da işin tas f iyes in in g e re k t i rd iğ i hâ l le rde yani ka rş ı l ık lı an la şm a yo luy la sö z le şm e n in tasfiye ed i lm es i im kân ı g e t i r i lm e s in e i l işk in o la rak daha önce DSİ Genel M ü d ü r lü ğ ü adına konuşan Sayın A k b u lu t ile aynı görüşü paylaştı lar.

Ayrıca ödenek ye te rs iz l iğ i nedeniy le sü re uzatımı v e r i lm e s i hâ linde, gene l g id e r le r in ödenm es i g e rek t iğ i konu la r ından da bahsedi ld i .

B i r de y ü k le n im in d e bu lunan m ü te a h h i t ta ra f ından ne tü r b e k le n t i le r o lduğu, söz leşm e ta sa rı la r ı ve gene l ş a r tn a m e yani de l i l söz leşm es i n ite l iğ inde olan gene l ş a r tn a m e ile söz le şm e n in kend is inden bek lenen ve olası ne t ü r d e ğ iş ik l ik le r yapı lm ası noktas ında g ö rü ş le r in i b iz im le pay laşm ış oldu.

Ş imdiye kada r b ir idare ta rafın ı, b ir de söz leşm e ta ra f ın ı yani yü k le n ic i ta raf ın ı d in led ik ama b ir de bu işin harcam a sonras ında dene t im ayağı var. B i l iyo rsu nu z bu iş le r Tü rk iye 'de Sayıştay ta ra f ından ye r ine g e t i r i lm e k te . Ş imdi, ida re le r in ve y ü k le n ic i le r in yapım işi sö z leşm e uygu la m a la r ı ile i lg i l i o la rak

Sayıştay d e n e t im le r in d e ne t ü r s o n u ç la r elde ediyor. Bu konuda g ö rü ş le r in i b iz im le p ay laşm ak üzere Sayıştay Uzm an Denetç is i Grup Başkanı Sayın Rüs tem Çödek 'i m ik ro fona davet ed iyorum .

RÜSTEM ÇÖDEK

Sayın Başkan ım , değer l i kam u ida re le r in in te m s i lc i le r i , özel se k tö rü n d eğe r l i te m s i lc i le r i ve eski ça lışm a a rka d a ş la r ım a sayg ı la r su nu yo ru m .

Bugün ben de İb rah im Bey'in b e l i r t t iğ i çerçevede, Sayıştay'ın d e n e t im le r i çerçevesinde, tesp it e t t iğ im iz be l l i başlı konu la r ı s iz in le p ay laşm ak is t iyo rum . Aynı zam anda b ir K am u İhale K u ru m u eski çalışanı o la rak da bu ta r t ış t ığ ım ız mevzuatın hazır l ığ ında b u lu n m a m nedeniy le uygu lam ada ka rş ı laş tığ ım ız s o ru n la r ı da size a k ta rm a k is t iyo rum .

Ö nce l ik le şu hususa d e ğ in m e k is t iyo rum : Uygu lam ada ta ra f la r ö ze l l ik le ihale sü rec ine o d a k la n m ış d u ru m d a . Biz de şöyle b ir te sp it le karşı karşıyayız: Söz leşm e yö ne t im sü rec ine i l işk in k ısma, ye te r l i b ir oda k la n m an ın o lm adığı göz lem len iyor . Dolayısıy la ihale sü rec i ve söz leşm e yö ne t im sü rec in i b ir bü tün o la rak alıp söz leşm e yö ne t im sü rec in in de ih m a l e d i lm e m e s i g e re k t iğ in i d e ğ e r le n d ir iy o ru m . Bu çerçevede, 2013-2017 d ön em ine i l işk in o la ra k yapım iş leri ve söz leşm e u ygu la m a la r ı ve d ü z e n le m e le r i ile y ine ta ra f la r ın yani yü k le n ic i ve ida re le r in ta lep le r i d ikka te a lındığında, aslında 2013 yılı önces ine dönm e is teğin in , a rzu su nu n o lduğunu şahsen g ö z le m l iy o ru m . Bunu şu sebep le sö y lü yo ru m : Y aklaşık m a l iye t in iha leden önce aç ık lanm as ın ın is tenm es i, ön proje üzer inden ihaleye ç ık ı lması, uygu lam a projesi h az ır lanm adan a na h ta r te s l im g ö tü rü bede l te k l i f a lınm ası, y ine ihale d oküm an ı ve te k l i f le r in haz ır lanm ası için ye te r l i sü re a y r ı lm a m as ı ve ka nu n la rda k i sü re n in işi

119

Page 119: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

g ec ik t i r ic i u n s u r o la rak g öz le m le n m e s i veya d e ğ e r le n d ir i lm e s i , ihale d okü m an ı kapsam ında is te k l i le re ve r i len pro jede söz leşm e im za land ık tan sonra esaslı d e ğ iş ik l ik le r yapı lm ası, y ine ida re le rce proje ve te k n ik ş a r tn a m e le r in sağlık l ı haz ı r la nm a m as ı nedeniy le is te k l i le r in dengesiz ve a r t n iyetl i te k l i f ve rm e s i, ida re le r in de bu n ite l ik tek i te k l i f le re karşı iş p ro g ra m la r ın d a gerek l i te d b i r le r i a lm a m a s ı ve bu neden le de is te k l i le r in bazı iş k a le m le r in e fah iş te k l i f ve rm eye devam e tm es i ve ö nüm üze çok sayıda ik m a l iha les in i ç ıka rm ası.

Yine, ihale d oküm an ın ın sağlık l ı haz ı r la nm a m as ı ve yeni f iya t la ra revize fiyat uygu la n m am a s ı nedeniy le yeni f iyat ta le p le r in in a r tm as ı , b ir im f iya t la ra te k ra r önem ve r i lm e ye baş lanm ası. G ünüm üzde b ir im f iya t la ra t e k r a r önem ve r i lm e ye baş lanm ış t ır .

Söz leşm e u ygu lam a la r ın ın sonuç la r ın ın tak ip ed i lm e m es i , y ine m evzua tta s ık l ık la d eğ iş ik l ik yapı lm ası ve m evzua ttak i b ü tün lüğ ün de k a ybo lm u ş o lm ası nedeniy le bu g ö rü ş ü m ü z ü bunlar, b ir bü tün o la rak d e s te k le r m ah iye t ted ir .

S izin le ş im d i, "Yapım İş le r inde Sözleşm e U ygu lam a la r ı ve Genel Ş a r tna m en in D e ğ e r le n d ir i lm e s i" başlık lı bu o tu ru m d a tesp it e t t iğ im bell i başlı konu la r ı pay laşm a k is t iyo rum .

İhale d oküm an ın ın ö ze l l ik le proje ve te k n ik ş a r tn a m e le rd e ye te r l i düzeyde h az ır lanm am as ı nedeniy le söz le şm e n in uygu lanm ası aşam asında p ro je le rde esaslı d e ğ iş ik l ik le r yapı lm ası. Bugün b irçok ihale sonucunda im za lan m ış sö z le şm e le re baktığ ım ızda, işin i lk söz leşm es i ile b iten ve proje değ iş ik l iğ i g e rç e k le ş m e m iş -h e m e n h e m e n - b ir iş g ö rm e k m ü m k ü n değ i ld ir . Bunu şöyle söy leyeb i l i r iz : Yani ön proje üzer inden ihaleye çıka rsak, uygu lam a pro jes in i h az ır lam adan bunun üzer inden a n a h ta r te s l im te k l i f a l ı rsak , y ine t ip p ro je le r le ihaleye ç ıkarsak, ihale doküm an ı kapsam ında is te k l i le re ve r i len pro jede söz leşm e im za land ık tan sonra çeş it l i n ed e n le r le esaslı d e ğ iş ik l ik le r ya pa rsak ve bu ihale doküm an ı hazır l ık sü rec i içe r is inde biraz önce paylaştığ ım gibi, y ine d oküm an ım ız ın ye te r l i ve gerek l i ö lçüde haz ı r la nm a m as ı nedeniy le bazı iş k a le m le r in e is te k l i le r in fah iş f iy a t la r ve rm e s i, ki bu ö rn e k le rd e d e n e t im le rd e s ık l ık la ka rş ı laş ıyoruz . Örneğin, b ir iş kapsam ında idarece b ir te k n ik hata o la b i l i r veya hesap hatası o lab il ir , bunun sonucunda b ir iş ka le m in d e m ik ta r ı 50 b ir im b e l i r l iy o r am a is tekl i bu 50 b ir im e karşı 500 TL te k l i f veriyor. İş b i t im inde bu 50 b ir im 1.000 b ir im le sonuç lanıyor. Dolayısıy la is tek l i bunun artacağ ın ı b i ld iğ i için buna fahiş,

ö ng ö rü len in üs tünde b ir te k l i f v e rm e k te d i r . Piyasa fiyatı 2 l ira olan b ir şeye 20 TL ' l ik b ir ra ka m la is tek l i te k l i f in i s o n u ç la n d ı rm a k ta d ır . Bunu şu şek i lde b il iyo ruz: D önem içe r is inde söz leşm e y ü rü rk e n zaten bu iş le r in yapı lacağını ta h m in ett iğ i için, ö ngö rdüğü için, bu ka le m in yapı lm ası za ru r i o lduğu için de bu sebep le b ir iş ka lem ine yüksek te k l i f v e re b i lm e k te d ir . Bu n ite l ik te k i te k l i f le r i de önleyic i te d b i r le r i a lm a m ız gerek iyor. Bunu, bu aşam ada, bugünkü şa r t la rd a en ö ne m lis i belk i iş p rog ram la r ınd a , bu k a le m le r i denge l i dağ ıta rak ya da önce liğ i d iğ e r k a le m le re v e rm e k su re t iy le g id e rm e k m ü m k ü n d ü r .

Yine d iğ e r b ir husus, b iz im ihale sü rec i içer is inde ihale ye tk i l is in in onay sü res in i kısıyoruz.Devamında da işte Kam u İhale K u ru m u n u n ş ikâye t le r i ince lem e sü res in i kısıyoruz ve yine devamında da ihale sü re c ind e k i d iğ e r s ü re le r in faz la l ığ ından bahsed iyoruz am a söz leşm e yöne t im sü rec ine geç t iğ im izde , s ö z le ş m e le r in aslında ö n g ö rü len d en b iz im bu hızlı ve te m p o lu ihale sü rec ine rağm en, uzun s o lu k lu y ü rü d ü ğ ü n ü görüyoruz . D ördüncü ikm a lde b iten iş le r le ka rş ı laş ıyoruz. Yani dö rt adet ikm a l, aynı işin dördüncü ikm a l iy le b iten ih a le le r im iz var. Dolayısıy la ihale sü re c ind e k i bu ka da r hızlı ve se r i o lup s ü re le r i de o kada r kısmaya da iht iyaç o lm adığ ın ı d e ğ e r le n d ir iy o ru m .

Yine, yeni b ir im f iya t la ra revize fiyat u ygu lanm am as ı, hatalı te k l i f v e r i lm e s i ve gerek li p ro jen in h az ır la nm a m as ı nedeniy le yeni b ir im f iya t la ra ta lep a r tm a k ta ve yeni b ir im fiyatın te sp it in de de üs te l ik s o ru n la r da yaşanm aktad ır .

Bu revize b ir im f iya t la i lg i l i s iz le r le p ay laşm ak is ted iğ im husus, bu t ip sö z le şm e le rd e m a lu m , b ir im f iyatlı s ö z le ş m e le r in 29/2 m addes inde revize b ir im f iya t la r ın ı uygu lam a koşu l la r ı d üze n le nm iş du ru m da d ır . Uygu lam ada, Sayıştay Temyiz K u ru lu k a ra r la r ı ve Yüksek Fen K u ru lu k a ra r la r ı ile yeni b ir im f iya t la ra revize f iyat uygu lanm ayacağı yönünde e m s a l o lacak n i te l ik te yaygın şek ilde k a ra r la r v e r i lm e k te d ir . As lında bu m adden in yazım ında em eğ i olan b ir a rkadaş ın ız ım ama b iz im m urad ım ız , bunu yazarken yeni f iyat dâh i l m evcu t söz leşm e eki b i r im f iyat ce tve l inde ye r a lan iş k a le m le r i dâhil, şa r t la r ı o luş tuğunda tü m ü n e revize f iya t la r ın uygu lanm asıyd ı. Ve yazım aşam asında biz, uygu lam ada fa rk l ı an lam aya yol açacak b ir ifade ku l lanm ış ız . Bu ifade de "Sözteşme e k i b ir im fiya t te k tif cetvetinde y e r atan he rhang i b ir iş ka tem i m ik ta rın d a a rtış o tm ası." Burada m u t la ka söz leşm e eki o lacak, b ir im f iyat ce tve l inde de o

120

Page 120: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

iş ka lem i be l i r t i le ce k . Aksi ta kd irde sö z leşm en in y ü rü tü lm e s i aşam asında yeni b ir f iyat yapı ld ığ ında bu yeni f iyatın söz leşm e eki b ir im fiyatın b ir u nsu ru o lm adığ ı kabu lüy le Temyiz K u ru lu ve Yüksek Fen K u ru lu k a ra r la r ı bu yönde ç ıkm ış durum dad ır . Dolayısıy la ben im ö n e r im : Bu cü m le n in d e ğ iş t i r i lm e k su re t iy le hem m evcu t iş ka le m le r in e hem de yeni f iyat ihtiyacı olan iş k a le m le r in e revize f iyat uygu lam asın ın g e t i r i lm e s id i r . Zira uygu lam ada b iz im d e n e t im le rd e ka rş ı laş tığ ım ız bu konudaki te m e l husus, yeni söz leşm e im za land ık tan sonra proje d e ğ iş ik l ik le r i , bu proje d e ğ iş ik l ik le r in e bağlı o la ra k da yeni f iyat ta leb in in ortaya ç ıkmasıdır .Tabii bu yeni f iyatın nasıl tesp it ed ileceği de b ir so run , gene l şa r tn a m e d e k i d ü ze n le m e m iz bu m anada uygu lam ada so ru n la ra yo l açıyor. Be lk i gözden g e ç ir i lm e s i gerekecek. Dolayısıyla t ip sö z le şm e d ek i bu h ü k m ü d e ğ iş t i rm e k su re t iy le yeni f iya t la ra da revize fiyat uygu lam asın ın g e t i r i lm e s in in uygun o lacağını d e ğ e r le n d ir iy o ru m .

İk inci o la rak , yeni f iya t la rd ak i a r t ış tan bahse tt im . Bu yeni f iya t la r ın tesp it ine i l işk in o la ra k da uygu lam ada da s o ru n la r yaşanm ak tad ır . Bu s o ru n la rd a n b ir k ısmı, işte kâ r ve r i le ce k mi, ve r i lecekse hangi o randa ve r i lecek , tenz i la t uygu lanacak mı, uygu lanacaksa bu tenz i la t nası l bu lunacak? Dolayısıy la bu yeni fiyatı fa tu ra tasd ik iy le yapacaksak, yeni f iyat tesp it in i yapacaksak, bu fa tu ray ı işin yapıld ığı ye rden mi yoksa m a lz e m e n in te m in ed i ld iğ i ye rden mi yapacağız? Dolayısıyla fa tu raya dayalı yeni f iyat te s p i t le r in d e de s ık ın t ı la r mevcut.

Yine kısacık b ir not o la rak : Genel Ş a r tna m e ile i lg il i d e ğ e r le n d irm e d e de kısaca söy leyeceğ im , aslında 2003 yıl ından bu yana çok gene l b ir d eğ iş ik l ik o lm adığıdır. A m a b ir gözden g e ç i rm e ihtiyacı o lduğu vaki. Dolayısıyla b iraz sonra söy leyeceğ im çerçevede de bu d e ğ iş ik l ik le r in yap ı lm as ın ın faydalı o lacağını d ü şü n üyo rum .

Yine d iğ e r b ir husus, m uayene kabu l sü res in in sağ lık l ı y ü rü tü lm e s in i te m in bakım ından, m uayene kabu l m evzuatın ın gözden g eç i r i lm es id ir . Bu kapsam da da gene l şa r tn a m e d e k i muayene kabu l le i lg il i k ıs ım la r la Muayene Kabu l Y ö ne tm e liğ i 'n de k i d ü z e n le m e le r in b irb ir ine para le l o la ra k gözden g e ç i r i lm e s in in faydalı o lacağını d eğ e r le n d ir iy o ru m .

Yine, m uayene kabu l le i lg i l i yaşanan s ık ın tı la rdan kısa b ir ö rn e k v e rm e k is t iyo rum . Örneğin,%5 eks iğ iy le geçici kabu le baş layab il iyoruz .%5 eks iğ iy le geçici kabu le baş ladığım ızda, bu

g en e l l ik le uygu lam ada karşım ıza şu şek i lde çıkıyor: Ya te s p i t le r ya p ı lm a m ış veya geçici kabu l e ks ik le r i k u ru ş la n d ı r ı lm a m ış , söz leşm e bede lin in % 5'ine te k a b ü l ed iyor m u e tm iy o r mu bu b e l i r le n m e m iş o lu yo r ya da işte yük len ic iye gec ikm e cezası u y g u la m a m a k için b ir an önce geçici kabule b aş la m a k açısından ku l lan ı la n b ir m adde gibi öngö rü lüyo r . Dolayısıy la bu uygu lam an ın da u ygu lam adak i sonu ç la ra b a k ı lm a k su re t iy le gözden g e ç ir i lm e s in in uygun o lacağını d ü şü n üyo rum .

Yine, yapı dene t im sü rec ine i l işk in yö ne tm e l iğ in haz ır lanm as ı ve y ü rü r lü ğ e konu lm as ın ın g e re k l i l iğ in d e n b a h s e tm e k is t iyo rum . Aslında b iz im K am u İhale K u ru m u n d a ça lış ırken eks ik b ırakt ığ ım ız, şu an görevde olan a rka d aş la r ın da bunu ta m a m la m a s ı g e rek t iğ in i d üş ü n d ü ğ ü m b ir e ks iğ im iz var, o da Yapı D ene t im Y ö ne tm e liğ i 'n in haz ır lanm as ı ve y ü rü r lü ğ e konu lm as ı. Zaten bu konuda Çevre ve Ş e h irc i l ik Bakan lığ ın ın b ir ça lışm ası o lm u ş . Ben K u ru m d a n ay rı lm adan önce K am u İhale K u ru m u n a in t ika l e tm iş t i .A ncak K u ru m , görev ve ye tk i a lan ında o lduğunu d eğ e r le nd ird iğ in de n bizzat kend is in in bu düzen lem ey i yapacağı bahsiy le o m anada b ir cevap v e rm iş t i . B iz im öne r im iz , işte İ l le r Bankası gibi, İSKİ gibi k u ru lu ş la r ın ke nd i le r ine a it yapı den e t im y ö n e tm e l ik le r i var, biz de 2013 yıl ındaki b ir yazıyla as lında Bayınd ır l ık İş le r i K on tro l Y ö ne tm e liğ i 'n in işte şu ank i gene l şa r tna m e ye ve 4735 sayılı Kanuna aykırı o lm ayan husus la r ın ın uygu lanab i leceğ ine i l işk in b ir yazıyla cevap v e rm iş t ik . O günden bugüne o uygu lam a aslında gene l şa r tn a m e d e k i h ü k ü m le r çerçevesinde yürüyo r. B irço k idareyle bu konuda te m a s e tt iğ im izde , ida re le r in fa rk l ı dene t im mevzuatın ı uyguladığın ı göz lem l iyo ruz , hatta s ta n d a r t la r ı da yok.

Yapı D enet im Y öne tm e liğ i 'ne b ir de şunun için iht iyaç var: As lında bu konuda te rm in o lo j i b ü tü n lü ğ ü n ü s a ğ la m a k ve sahada görev yapan la r ın bu gö rev le r in i be l l i s ı fa t la r la yapm ası. Bazı ida re le r im iz , "K o n t ro l e lem an ı" diyor, bazı id a re le r im iz "Saha e lem an ı" diyor, bazıları "Arazi e le m an ı" diyor, bazıları "Şantiye e lem an ı" diyor. Dolayısıy la bu konuda fa rk l ı fa rk l ı te rm in o lo j i var. As lında bu te rm in o lo j i b ü tü n lü ğ ü n ü de s a ğ la r ve iş deney im be lg e le r in in düze n le nm e s in e de katkı s a ğ la r diye d ü şü n üyo rum .

Yine, ça lış ı lm ayan dönem i düzen leyen Çevre ve Ş e h irc i l ik Bakan lığ ın ın gene lges i hâlâ uygu la n m ak ta . Ben im şahsen ö ne r im , bunun gözden g eç ir i lm es i , ge l işen te k n ik ş a r t la r ve hava

121

Page 121: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ş a r t la r ın d a k i g e l işm e le r i de d ikka te a la ra k i lg il i ida re le r le b ir l ik te ça lışm ayan dönem e te k a b ü l eden gene lgen in veya o konunun b ir ta r t ışm a o r tam ınd a yen iden d ü ze n le nm e s in in faydalı o lacağını d ü şü n üyo rum .

D iğer b ir husus, b ir im fiyat yay ın lam a ve ana l iz yay ın lam a ye tk is i o lan ka m u ida re le r i ta ra f ından b e l i r le ne n f iya t la r ın ge rek yak la ş ık m a l iy e t le r in te sp it in de gerekse yeni b ir im f iya t la r ın b e l i r le n m e s in d e ku llan ı ld ığ ı d u ru m la rd a , bun la r ın gerçek piyasa f iya t la r ın ı yansıtm adığ ı varsayımıdır, hatta b ir im fiyatı yayın layan k u ru lu ş u n kendi uygu lam asında bile bell i b ir te n z i la t oranı ile bu b ir im f iya t la r ı ku l lan m a k tad ır . Dolayısıy la b u n la r yeni f iya t la r ın te sp it in de ve yak laş ık m a l iye t in te sp it in de ku l lan ı lacaksa bu s is tem e uygun o la ra k yen iden g ü n c e l le n m e s in in faydalı o lacağını d ü şü n üyo rum .

"Yapım İş le ri Genel Ş a r tna m es i ile b ir im fiyat söz leşm e ve a n a h ta r te s l im i g ö tü rü bede l söz leşm e ayrım ı d ikka te a l ına rak ayrı ayrı mı düzen lens in yoksa te k b ir m evcu t d u ru m da o lduğu gibi, yen iden gözden g e ç i rm e k su re t iy le m i düzen lem e yapı ls ın?" şe k l ind e k i konu bu o tu ru m d a ta r t ış ı lm a s ı is tenen h usus la rdan bir iydi. Bu konudak i g ö rü ş ü m , aslında m evcu t Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in i ayrı ayrı yapm anın uygu lam ada da ka rm aş ık l ığa yo l açacağı, ida re le re bu in is iyatif i ve rd iğ im izd e te rs g ö re v le n d i rm e le r de yapı lab i leceğ i düşünces indey im . Mevcut hâlde de b ir günce l lem eye iht iyaç vardır. Bu g ü n c e l le m e le r ya p ı lm a k su re t iy le Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in in b ir im f iyat ve a n a h ta r te s l im i diye ay r ı lm a da n ama kendi içe r is inde a n a h ta r te s l im ve b ir im f iya t la i lg il i d ü z e n le m e le r i daha n e t le ş t i re re k ye n i le n m es id ir . Çünkü 2003 y ı l ındak i o ka rm aşa içer is inde , 2002 'n in Ek im , Kasım ay la r ında bu m evzua t düze n le n irken işte Bayınd ır l ık İş leri Genel Ş a r tna m es in de n de y a ra r la n ı la ra k bu m evzua t hazır landı. O günden bugüne de tab ii uygu landı am a g ün ce l lenm eye de açıkçası b ir ih t iyaç var. Bunun da b ir im fiyat söz leşm e, a n a h ta r te s l im i g ö tü rü bede l sö z le şm e ve ka rm a söz leşm e husus la r ı d ikka te a l ına rak yen iden revize ed i lm e s in in uygun o lacağını d ü şü n üyo rum .

U ygu lam ada süre uzatım ka ra r la r ı , söz leşm ede ö ng ö rü len te k n ik ve h ukuk i g e re kçe le r d ikka te a lınm adan v e r i lm e k te d ir . Yani ida re le r im iz in uygu lam ada verd iğ i sü re uza t ım la r ına baktığ ım ızda, aslında bun la r ın h ukuk i ve te k n ik b ir

gerekçes i o lm a da n sadece ta lebe dayalı o la ra k ve işin aksam adan y ü rü m e s i , y ü k le n ic in in de gec ikm e cezası ile ka rş ı la şm am a s ı açısından ve r i ld iğ id ir . Hatta bazı idare lere, "G ec ikm e cezası o lm adan , he rhang i b ir gerekçe o lm adan süre uzatımı ve rm e ye tk in va r mı?" diye so ru y o ru m . Süre uzatım ının sü res ine uygun o la ra k kısa sürede v e r i lm e s i g e re k m e k te d ir . Çünkü uygu lam ada, ida re le r in süre uzatım ka ra r la r ın ı kendi idari h iye ra rş is i içer is inde sonuç land ır ı l ıncaya kada r zaten sü ren in kend is in in a ş ı lm ış o lduğunu görüyoruz . Dolayısıy la ida re le r in de bu konuda kendi iç iş ley iş le r inde te d b i r a la ra k sü re uza t ım la r ın ı zam anında ve iht iyaç duyu lduğu m ik ta rd a ve rm e s i ge re km ek te d ir .

İd a re le r ta ra f ından , iş y e r le r in in gen e l l ik le sağ lık l ı o la rak yü k le n ic i le re te s l im ed i lm e d iğ in i g öz lem l iyo ruz . Yani idare söz leşm ey i im za lam ış , iş ye ri te s l im i yapacak ama te s l im aşam asında ö rneğ in , sahada t ra fo var, ka ld ır ı lm as ı g e rek iyo r söz leşm eye göre iş ye r in in te s l im in d e n önce ka ld ır ı lm as ı gerek iyo rdu am a t ra fo orada mevcut. Biz k ısm i iş ye ri te s l im i ya p a b i l i r miyiz, onu ta r t ış ıyoruz . Dolayısıy la ida re le r açısından da baktığ ım ızda, iş y e r le r in in sağlık l ı o la rak te s l im i açısından daha d ikka t l i ve özenli o lm a la r ı gerek iyor.

Yine son b ir husus, uygu lam ada çok da ta r t ış ı lm a yan am a kesin hesabı çıkaran a rka d aş la r ın s ık l ık la karşı laştığı, d e n e t im le rd e de b iz im s ık l ık la m uh a ta p o ld u ğ u m u z b ir konu var, iş a r t ış oranı kapsam ında olan yani b ir im f iyatlı iş le r açısından d iye lim yüzde y i rm i kapsam ında olan ya da bu oranı aşan kesin hesap faz la la r ın ın ö de nm es ine i l işk in yapı lacak iş le m le rde uygu lam ada s o ru n la r la karşı laşıl ıyor. Yüzde y i rm iye kada r b ir iş artışı, kesin hesap ça lışm ası s ırasında te sp it e d i lm işse Yargıtay'ın bu konudak i k a ra r la r ı çerçevesinde bunun iş artış ı kapsam ında ödeneb i leceğ in i söylüyor.

4734 ve 4735 sayılı K anun la ra yö n e l ik d üze n le nm iş sö z le şm e le rd e de 2886 sayılı K anun 'un uygu lam asında v e r i lm iş k a ra r la ra p a ra le l k a ra r la r ve rm eye başladığını, ve rd iğ in i göz lem l iyo ruz .B en im k iş ise l kanaa t im , 4735 sayılı K anun 'un 35 ' inc i m addes inde yüzde y i rm i iş artış ın ın , be l l i ş a r t la ra bağlı ve r i leb i leceğ i ö n g ö rü lm ü ş , o ş a r t la r sağ lanm adığ ı ta kd ird e bunun yüzde y i rm i iş artış ı kapsam ında , kesin hesap fazlası o la rak ödenem eyeceğ i yönünde o ld uğunu düşü n üyo rum .

122

Page 122: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

Yüzde y i rm in in üzer indek i a r t ış la r ın da kesin hesap faz lasın ın da nasıl ödeneceğ ine i l işk in aslında açık b ir d ü z e n le m e m iz m evcu t değ i ld ir . Be lk i bu konuda d üze n le m e yapı lab i l ir . Dolayısıyla bu hususun da gene l h ü k ü m le re b ırak ı lm ası, gene l h ü k ü m le r çerçevesinde sonuca bağ lanm ası gerek t iğ in i d ü şü n üyo rum .

Süreyi y e t iş t i rm e k adına hızlı b ir s u n u m yaptım . Sabır la d in led iğ in iz için te ş e k k ü r ede r im , saygı la r su na r ım .

İBRAHİM BAYLAN

Sayın Çödek, sü re uzatım ına g ird i ama ih ta r e tm e d iğ im iz için ceza ta h a k k u k e t t i rm e d ik ! Dolayısıy la "Cezaya g irm e ye l im diye erken b it i rd im ." diye de kendis i a ç ık lam ış oldu.

Sayın Çödek, Sayıştay d en e t im i sonucu va rı lan d e ğ e r le n d i rm e le r i b iz im le paylaştı. Bugüne kadar be lk i sadece y ü k le n ic i le r i veya sadece ida re le r i d in l iyo rdu k am a işin b ir de dene t im ayağı var. D enet im sonucunda va rı lan d eğ e r le n d irm e le r , e lde ed i len s o n u ç la r bu konudak i ka rn e m iz in esasında çok da K a nun 'un is tediğ i noktada o lm adığ ı yönünde bende b ir kanaat o lu ş tu rdu .Zira 4734 sayılı K a nun 'un 2886 sayılı Kanun ye r ine g e t i r i lm e s in in h ed e f le r in i b irkaç ke l im ey le özet leyecek o lu rsak : İda re le r in ihaleye ç ıkm adan önce ta m ve m ü k e m m e l b ir d okü m an hazır laması, is te k l i le r in de ihale i lan sü res i içe r is inde bu d okü m an ı ince lem e le r i , varsa e k s ik l ik le r in i idareye sü res inde b i ld i rm e le r i , ida re le r in ihale ta r ih i önces inde bu u yuşm az lık la r ı o r tadan ka ld ıracak d üze ltm e m eka n izm a la r ın ı ça lış t ı rm as ı ve b u n la r ta m a m la n d ık ta n sonra te k l i f le r i a lm as ı m antığı üzer ine ku rg u la n m ış t ı r . Bunun için 5., 9. ve 62'nci m a d d e le r 2886'ya göre o ldukça s e r t h ü k ü m le r g e t i r m iş t i r ve bunun sağ lanm as ı için de 4735 sayılı Yasa'nın 24 'üncü m addes inde iş a r t ış la r ın ı yüzde on ve y i rm i ile - y a p ım iş le r inde gö tü rü bede l iş le r için yüzde on, b ir im f iyatlı iş le r için yüzde y i rm i - s ın ır l ı tu tm u ş tu r . A ncak bugün ortaya ç ık ıyor ki esasında ida re le r im iz in bunu b ir şek ilde aştığı ve ta lep le re baktığ ım ızda ağ ır l ık l ı o la rak ihale sü rec inde çözü lm es i gereken so ru n la r ın söz leşm e sü rec ine ö te lend iğ i ve bun la r ın da daha der in b ir şek i lde karş ım ıza çıktığı g ö rü lm e k te d i r . Zira Kanun uygu lam a p ro jes ine dayalı b ir te k l i f a lm a m ode l i ö n g ö rm ü ş k e n siz, uygu lam a projesi y a p t ı rm ad an ihaleye çıktığınızda karş ı laşacağın ız te m e l so run , m u t la ka işi yö ne t i rken yani söz leşm e

yö ne t im i s ırasında iş değ iş ik l iğ i ta leb id ir . Bu iş değ iş ik l iğ i ta le p le r in in yeni b ir im fiyat, revize fiyat, f iyat fa rk ı ya da az önce sözünü e t t iğ im yüzde on veya y i rm i l i k d i l im le r iç inde ka rş ı lan ıp ka rş ı lanm ayacağ ı te m e l so ru n hâline ge lecekt ir . A ncak baş langıçta da b e l i r t t iğ im gibi, bun la r ı eğe r biz ihale sü rec inde yani büyük ö lçüde hazır l ık iş le m le r i dön e m in de çözeb i l i rse k söz leşm e sü rec ine b u n la r yans ım a ya ca k tı r veya m in im u m seviyede yansıyacaktır . M in im u m seviyede ise belki de bun la r ı yüzde on veya y i rm i l i k d i l im le r iç inde karş ı layab i leceğ iz . Yani ben im k iş ise l kanaa tim , günün sonunda vard ığ ım , haz ır l ık la r ın ye te rs iz o lm as ından kaynaklı d u r u m la r bu lu nm a k ta d ı r .Bu nedenle Sayın Çödek, ağ ır l ık l ı o la rak bunu detay landırd ı, ben o yüzden te k r a r e tm eyeceğ im . Çünkü b u n la r as lında hep im iz in b ild iğ i, zam an zam an ifade e tm ek te belk i eks ik ka ld ığ ım ız husus la rd ır . Sayın Çödek, çok değerl i k a tk ı la r sundu . B u n la r ı da e m in im b iz im mevzuat d e ğ iş ik l ik le r in e taşıyabi leceğ iz . Çünkü net icede bu so run , uygu lam a Kanun 'a mı uygun o lacak, Kanun m u uygu lam aya dönecek noktas ında te rc ih im iz le de i lg i l id i r B iz im K u ru m o la rak baş lang ıç tan ber i poz isyonumuz, uygu lam anın Kanun 'a y ö n le n d ir i lm e s i yani K a nun 'un uygu lamaya uydu ru lm as ı değil. Bu nedenle u m a r ım bu noktada b ir ara çözüm ü re teb i l i r iz .

Ş imdi, pane l is t a rka d aş la r ım ız ın çok değerl i g ö rü ş le r in i d in led ik ten sonra , sa londan da katkı v e rm e k isteyen a rk a d a ş la r varsa kend i le r ine söz v e rm e k is t iyo rum .

123

Page 123: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

YEDİNCİ OTURUMYapım İşlerinde Sözleşme Uygulamaları ve Genel Şartnamenin

Değerlendirilmesi

SORU CEVAP■ ■ ■ ■ ■ ■

BÖLÜMÜ

124

Page 124: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

AV. MELTEM ZORBA

B en im iki tane so ru n la i lg i l i çok kısa b ir g ö rü şüm , b ir de çok kısa b ir s o ru m va r Sayın Ö m e r Fa ruk A k b u lu t Bey ve Deha E m ra l Bey'e. S öz leşm en in ka rş ı l ık lı a n laşm a yo luy la tas f iyes in in m ü m k ü n o lm as ın ın o lu m lu olacağını, esasen şu an 4735 sayılı K am u İhale S ö z le şm e le r i Kanunu 'na bakt ığ ım ız zaman, buna im kân tanıyan b ir hükü m o lm adığ ı için bu uygu lam anın yapılamayacağı yönünde gö rü ş b i ld ird i le r . Am a ben böyle d ü ş ü n m ü y o ru m . M u h te m e le n İb rah im Bey'den be lk i b iraz ay rı l ıyo r o lab il ir iz , be lk i bu konuda it irazı o lacaktır . Ben, s ö z le ş m e le r in karş ı l ık lı an la şm a yo luy la tas f iyes in in 4735 sayılı Kanun 'da y e r a lm a m a s ın a rağm en gene i lg il i o lan başka m evzua tta d ü z e n le n m iş o lduğu için bunun yo lunun ta m a m e n kapalı o lm adığ ın ı d üş ü n ü y o ru m . Esk iden 2886 sayılı K anun 'u uygu la rken o zam an da bazı s ö z le ş m e le r in sona e rd i r i lm e s in in zo ru n lu o lduğu d u ru m la r la ka rş ı laş tık . Hatta ben B akan lık ta ça lış t ığ ım dönem de b ir iş le i lg i l i Danıştay 1. Da ires ine gö rü ş a lm aya g it t ik . O zam ank i yasal dayanak 2886 sayılı K anun 'un iç inde yok tu . 4353 ded iğ im iz dev let in dava ların ın g ö rü lm e s in in usu lün ü düzen leyen K a nun 'un 31 ' inc i maddesi, Maliye Bakan lığ ı Baş H u k u k M üşa v ir l iğ ine ve bell i b ir p a rasa l l im i t in üs tünde o lan la rda da Danıştay'a bu konuda uygun gö rüş v e re re k sö z le ş m e le r i sona e rd i rm e hakkı tan ım ış tı . Bu 4353 sayılı Kanun şu an y ü rü r lü k te değil, 2011 yıl ında y ü rü r lü k te n ka lk tı . Ne ile ka lk t ı? 659 sayılı KHK var, 659 sayılı KHK aynı şek i lde gene devlete ait ida re le r in h u k u k h iz m e t le r in in y ü rü tü lm e s in in usu l ve esas ların ı düzen liyor. 659 sayılı KHK 'n ın 11'inci m addes inde , s ö z le ş m e le r in y ü rü tü lm e s in d e söz leşm e değ iş ik l iğ i ve sö z le şm e n in sona e rd i r i lm e s i g e rek t iğ i zaman, o radak i l im i t l e r dah i l inde ‘sona e rd i r i lm e s i ' ke l im es i aynen yazıyor, s ö z le ş m e le r iç in yazıyor, orada bazı idari m a k a m la ra ye tk i v e r i lm iş . Öte yandan, B o rç la r Kanunu da gene sö z le şm e n in sona e rd i r i lm e s i h ü k m ü n ü içeriyor.

Tabii İb rah im Bey'in şöyle b ir i t irazı vardı, ben bunu haklı o la rak kabu l e d iyo rum : Aşırı d üşü k te k l i f le r le a lınm ış sö z le şm e le rd e su lhen tasfiye yo lu s u is t im a l ed i leb il i r . Am a biz d iğe r açıdan bakacak o lu rsak , 4735 sayılı Kanun 'da m ü c b i r se b e p le r nedeniy le b ir fes ih hâli zaten var, söz leşm e sona e reb il i r . Orada tab ii ki is te r ida reden is te r yü k le n ic ide n kaynaklı o lsun ö ng ö rü lem e yen o lağanüstü b ir d u ru m u n ortaya ç ıkm ış o lm ası gerek iyor. Burada s iz le r in izah ett iğ i konu ta m o m adde kapsam ında değil. Dolayısıy la sank i keyfiyet v a rm ış gibi g ö rü n e b i l i r am a sonuçta

kamuya ait b ir sö z le şm e n in sona e rd i r i lm e s in d e ne idaren in ne de yü k le n ic in in bu kada r rahat hareke t e tm e şansı o lm ayacak tır . Bu konuda,4735 sayılı Kanun 'da , zo ru n lu o la rak b ir d eğ iş ik l ik yap ı lm as ın ın g e rek l i o lm adığını d ü şü n üyo rum . Hatta K am u İhale K u ru m u n a bu konuda ta lep te veya baskıda b u lu nu lm a s ın a da ge rek yok bence çünkü Kam u İhale K u ru m u ih t i la f la r ı sadece ihale aşam asına i l işk in o la ra k inceliyor. Söz leşm e a şam asından sonra a r t ık dev le t in m a l i mevzuatı söz konusu ve sö z le şm e n in sona e rd i r i lm e s in d e hem 659 sayılı KHK 'n ın hem de B o rç la r Kanunu h ü k ü m le r in in y ü rü tü le b i le c e ğ in i d ü şü n üyo rum .Yani bu konuda b ir ça lışm a yapı lab i l ir . K u ru m u n i lk y ı l la r ında Danıştay 1. D a ires inden b ir g ö rü ş alındı. 2011 y ı l ındak i bu KHK 'n ın ta m a m ın ı ince leyecek o lu rsan ız as lında orada ih t i la f la r ın su lhen h a l le d i lm e s in e yö ne l ik bayağı c iddi b ir am aç o lduğunu gö rü rsün ü z . Bence im kâns ız değil, h içb ir şek i lde şu ank i mevzuata göre m ü m k ü n d eğ i ld i r d iyemeyiz.

K ü çü k b ir ek de gene Deha E m ra l Bey'in söy led iğ i iş artış ı hâ l inde sadece a r t ış f iya t la r ın ın ödeneb i ld iğ i , onun d ış ındaki eks tra m a s ra f la r ö rneğ in , A l l Risks s igo rtas ı veya te m in a t için ek m a s ra f la r ın ödenem ed iğ i hususu. Az önce yaptığ ım a ç ık la m a la r ın heps in in yani 659 sayılı KHK yo luy la , b u n la r vekâ le ts iz iş g ö rm e h ü k ü m le r in e göre ödeneb i leceğ id ir . Tabii ki bu b ir dava konusu o la c a k t ı r am a bence dava konusu yap ı lm adan önce gene 659 sayılı KHK 'n ın o lanağı çerçeves inde d eğ e r le n d ir i le b i l i r .

Çok kısa b ir s o ru m da Sayın Ö m e r F a ruk A k b u lu t Bey'e. A l l R isks s igo r ta la r ın ın iç in in boş ge ld iğ in i söy led in iz ama ben şunu m e ra k ed iyo rum ; uygu lam ada ne ka da r uzun za m a n d ır söz leşm e y ü rü tü y o rsu n u z ? A l l R isk s igo r ta po l içes in in devreye g irm e s in i g e re k t i ren b ir hasa r hâliyle ka rş ı laş tın ız mı ve bu size b ir ödem e o la rak h içb ir zam an yans ıt ı lam ayacak ka da r kötü b ir poliçe m iyd i?

T e ş e k k ü r ed iyorum .

ÖMER FARUK AKBULUT

İki so ru n uz var. Ben tab ii önce l ik l i o la ra k karş ı l ık lı tasfiyeye i l işk in d u ru m u a k ta rm a k is t iyo rum .Evet, 659 'dan haberdarız ancak b i l iyo rsunuz DSİ o la rak çok kü ç ü k y a t ı r ım la r yapm ıyoruz , orada 1 m ilyona kada r gene l m üdüre , 10 milyona ka da r Bakana ve üzer inde Maliye Bakanına izin veriyor. Siz b ir söz le şm e n in tas f iyes i için Bakana ka da r g idem iyo rsunuz . Biz b ir ka ra rnam ey i ç ık a rm a k için g idem ed ik , bü tün kam u k u ru m la r ın ı

125

Page 125: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

i lg i lend ir iyo rdu , bü tün y ü k le n ic i le r i i lg i lend ir iyo rdu . Bunu a n la tm a k çok ko lay değil. Dolayısıyla yo lun çe tre f i l l i o lm as ı sebeb iy le biz Kanun 'da idare le re b ir im kân o lm as ı açısından bu noktaya ge ld ik . E lbe tte ki su lh yo luy la da o lab il ir , B o rç la r Kanunu çerçevesinde yü k le n ic i m ahkem eye gid ip h âk im den sö z le şm e n in tas f iyes in i is teyebil ir, o da m ü m k ü n . Am a bun la r ın h içb ir i b iz im idare o la rak kendi başımıza yapab i leceğ im iz şe y le r değild ir , ta m a m e n K u ru m dışında. Başka a l te rn a t i f y o l la r var. E lbette ki tasfiye ed i leb il iyor. Biz b iraz daha ko lay laş t ı ra l ım is t iyo ruz çünkü s ık ın tım ız çok fazla. B i lm iy o ru m şu saatte yü k le n ic i te m s i lc i le r i kaldı mı, d o la r k u ru n u n çok a r t ıyo r o lm u ş o lm ası sebeb iy le bile iş le r a r t ık yap ı lam az d u ru m d a . Ş im d i ben bu noktada b ir ifa imkânsız lığ ı o lduğunu ortaya koyup idare o la ra k ka rş ı l ık lı a n la şa ra k b ir kam u faydası ispa t laya rak -k i m adde m e tn in de belk i d ikka t in iz i çekti, onun öze l l ik le a ltın ı ç izmeye ça l ış t ım - söz leşm ey i tasfiye ed iyor o la b i lm e m laz ım - bunun la i lg il i b ir ko lay lık lazım diye söy led im .Yoksa böyle b ir düze n le m e yapı lm azsa m evcu t düzen lem ey le devam edeceğiz.

Ş imdi, s igo r ta po l içe le r iy le i lg i l i çok dert l iy iz ded im , pek çok top lan tıya ka tı ld ık . Burada Kamu İhale K u ru m u da vardı, Hazine M üsteşa r l ığ ı da vardı, S ig o r ta c ı la r B i r l iğ i de vardı, he rkes le top lan t ı yaptık . S igorta po l içe le r in i de t ip le ş t i re l im is tedik. S igorta ş i rk e t le r i sadece a lt ına imza a ts ın la r, b iz im m e t in le r i d üze ltem e s in le r . Çünkü içine o küçük h a r f le r le yazdık la r ı b i r ta k ım is t isn a la r la b iz im yukarıda o lu ş tu rm u ş o ld u ğ u m u z bütün gene l h ü k ü m le r i , bü tün kozları devre dışı b ırakab i l iyo r la r . Dolayısıy la bunu aşam adık , b ir şek i lde o noktaya g e lem ed ik .

H asa r ta zm in i noktasında bugüne kada r hasa r ta zm in e de b i ld iğ im iz ona yakın iş im iz va r ancak on işin dokuzunda s igo r ta ş i rk e t le r iy le T ü rk T icare t Kanunu h ü k ü m le r i çerçeves inde m ah ke m e l iğ iz . DSİ'nin ke nd i le r in i za ra ra uğra tt ığ ın ı söylediler, hakk ım ızda çok ciddi dava la r var. Biz s igo r ta ş i rke t in e b u la şa ra k başımızı belaya s o k tu k yani ben burada iş adı ve yü k len ic i adı sö y le m ek is te m iy o ru m . B i r iş im izde biz tahs i la t ı yaptığ ım ız günün e r tes inde heyelan sebeb iy le başka b ir iş im izde de m ak in en in yanm ası sebebiy le m a h k e m e l ik o lduk. Bu iş le r için savunm a hazır l ıyoruz. Dolayısıyla bu noktada b irçok ö rn e ğ im iz var.

İBRAHİM BAYLAN

Sayın Zo rba 'a a ç ık la m a la r ı için te ş e k k ü r ediyoruz. B i r konuyu açık lığa ka vuş tu ra lım .

M a lum , K am u İhale K u ru m u i lk ku ru ldu ğ un d a ,2003 yılında, 659 sayılı KHK ile y ü rü r lü k te n ka ld ır ı lan 4353 sayılı Kanun h ü k ü m le r in e göre Maliye Bakan lığ ı Baş H u ku k M üşav ir l iğ ine , M uh a kem a t Genel M ü d ü r lü ğ ün e , 4735 sayılı Söz leşm e Kanunu kapsam ındak i iş le r için g id i l ip g id i lem eyeceğ i noktas ında g ö rü ş ta lep edildi, orada Danıştay 1. Dairesi - k i bu b ir is t işar i görüş tü r , k a ra r d e ğ i ld i r - 4735 sayılı Kanun kapsam ında g e rç e k le ş t i r i le n iş le r için 4353 sayılı Kanun h ü k ü m le r in in iş le t i lem eyeceğ i şek l inde gö rü ş verd i. İs t isna kapsam ındak i yapı lan iş le r iç in ise "Özel düzen lem e v a r ise yani atıf v a r ise uygu lanab i l i r ." şe k l inde b ir gö rü ş be l i r t t i .

Bu bağ lam da, belk i b ir hususu biraz açık lığa k a v u ş tu rm a k lazım. Yani s ö z le ş m e le r in ka rş ı l ık lı tasfiye e d i lm e s i nok tas ında son dönem dek i ta le p le r in a lt ında ya tan gerçek neden, ü lkem izde, b iraz önce Sayın A k b u lu t be l i r t t i , döviz f iya t la r ın ın bek lenen in üzer inde a r tm as ı , y ine Sayın A k b u lu t 'u n konuşm ası s ırasında bahse tt iğ i boru ku l lan ı la n iş le r için boru m a l iy e t le r in d e k i o lağanüs tü fiyat a r t ış la r ı gibi n o rm a l d ön e m le rde bek lenm eyen f iyat a r t ış la r ı zam an zam an bu t ip ta le p le r i b e rabe r inde ge t ireb i l iyo r . M a lu m , bu tip düzen lem e le r , h e r şeyin yo lunda g it t iğ i varsayım ına dayalı düze n le m e le rd i r . O lağanüstü d ö n e m le r iç in o lağanüs tü ş a r t la r ı ka rş ı layacak şek i lde düze n le m e yapmaya ka lk tığ ım ızda , he r se fe r inde ne ile ka rş ı laşacağ ım ız so ru su veya i le r ide neyle ka rş ı la şm a ih t im a l in in o lduğu so ru s u n u bugünden b ilemey iz . B u n la r için özel d ü z e n le m e le r yap ı la b i l i r am a bunu yaparken de gene l d üze n le m e le r i b o z m a m a k gerek ir . N i te k im , h ü k ü m e t ta ra f ından 2008 yılında, 2011 yılında, 2013 yıl ında üç defa ilave f iyat fa rk ı ödem es ine i l işk in k a ra rn a m e çıkarıldı, daha d oğ rusu be l l i iş le r için k a ra rn a m e yapm a ye tk is i ç ıkarı ldı . Dolayısıy la e ğe r bugün bek lenen in ö tes inde fiyat fa rk ı v e r i lm e s iy le ka rş ı lanam ayan iş le r nedeniy le iş le r yap ı lam az d u ru m a geld iyse bunu, s is tem i bozacak şek i lde değil, ilave d ü z e n le m e le r le çözüm e k a v u ş tu rm a k sank i daha doğru b ir m o d e l le m e o lu r diye d ü şü n üyo rum .

B uyu run H anım efend i.

CANDAN DİPLİ -İZSU T icare t İş le r i Daire Başkanı

Yapım İş le ri Genel Ş a r tna m es i ile i lg i l i söz leşm e uygu lam as ındak i a rka d aş la r ın ka rş ı laş t ık la r ı s ık ın tı la ra i l işk in ü ç -d ö r t konuyu dile g e t i rm e k is t iyo rum .

B ir inc i konu, b iraz önce de bahsed i ld iğ i gibi, öze l l ik le a n a h ta r te s l im i g ö tü rü bedel s ö z le şm e le rd e proje revizyonu ge re km es i d u ru m u

126

Page 126: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

ki ç o ğu n lu k la bu d u ru m la biz de karş ı laş ıyo ruz .Bu d u ru m da , Yapım İş leri Genel Ş a r tna m es in in 11'inci m addes ine göre, proje revizyonunun sank i yü k le n ic i ta ra f ından yapı lab i leceğ i anlaşıyor. Bunun da çok doğ ru o lm adığını düşünüyo ruz .

İk inci konu, bu proje revizyonu yapı lm ası d u ru m u n d a o luşan yeni f iy a t la r hususudur.Ö ze ll ik le he r iki te k l i f tü rü n d e de ge rek a n a h ta r te s l im i ge rek b ir im f iyatlı sö z le şm e le rd e yeni f iyat yapıld ığı ta kd ird e yü k le n ic i ile an la şm a o lm a m a s ı d u ru m u n d a , B ayınd ır l ık K u ru lu n a görev v e r i lm iş t i r am a çoğu zam an da B ayınd ır l ık K u ru lun ca fiyat o lu ş tu ru la m ıy o r ve bu d u ru m d a da konu havada ka lıyo r ve m a h k e m e le re taşınıyor. M ah kem e le rde de konunun ç ö züm len m es i o ldukça zam an a lm ak tad ır . B unun la i lg il i daha net d üze n le m e le r in yap ı lm as ın ın uygun olacağı görüşündey iz .

Yine b ir d iğ e r konu, revize edi len yeni b ir proje o lm as ı d u ru m u n d a , iş e k s i l tm e o luşm asıd ır . İş e k s i l tm e le r i o lu ş tu ğu zaman, a n a h ta r te s l im i g ö tü rü bede l sö z le şm e le rd e b ir im fiyatın h e sa p la na ra k d üş ü lm e s i söz konusudur. Bu da y ine y ü k le n ic i le r le a n la şm a z lık la ra neden o la b i lm e k te d ir . Y üklen ic i le r , iş i le r le m e yüzde le r i üzer inden b ir düşüşün o lm ası gerek t iğ in i s a v u n u y o r la r ve bu d u ru m d a da net b ir husus ta n ım la n m a d ığ ı için m evzua tta s ık ın t ı la r la ka rş ı laş ıyoruz . Bu neden le de bun la ra ne t l ik g e t ire cek b ir d üze n le m en in yap ı lm as ın ın uygun o ld uğunu düşünüyoruz .

B i r d iğ e r konum uz, Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in in "Y ük len ic in in iş başında b u lu nm a s ı" baş lık l ı 18'inci m addes i b u lu nm a k ta d ır .Yük len ic in in sü re k l i işin başında b u lu n m a k zorunda o lm as ı ya da ayrı lm as ı d u ru m u n d a izin a lm as ı gibi b ir z o ru n lu lu k ta n bah se d i lm e k te d ir . Bunun da p ra t ik te çok uygu lanam ad ığ ın ı düşünüyo ruz . Bunun yer ine , te k n ik pe rsone l in belk i işin başında bu lu nm a s ı zo ru n lu hâle g e t ir i le b i l i r , uygu lam ada daha uygun o lacağını düşünüyo ruz .

B i r konu da aynı Ş a r tn a m e n in "Ç a lışan la r ın hak la r ı ve ça lışm a ş a r t la r ı " baş lık l ı 34 'üncü m addes id ir . Burada da işin başında bu lunan te k n ik pe rsone l in sev iyes in in y ü k se l t i lm e s i , iş lere daha düzgün yansım ası açısından m aaş la r ıy la i lg il i b ir d üze n le m e yapılıp yapı lam ayacağı konusunda b ir n e t l ik b u lu n m a m a k ta d ır . Ş a r tn a m e le rd e bun lara y e r v e r i le b i l i r m i? Eğer y e r v e r i lm e s i m ü m k ü n ise bunun yak la ş ık m a l iye te yansım ası g e re k i r m i? Bu konu la rda da b e l i r s iz l ik le r söz konusudur.

B i r d iğ e r konu, anı lan Ş a r tn a m e n in "Kesin te m in a t ın iadesi" baş lık l ı 45 ' inc i m addes i ile

i lg i l i husustu r . Bahse konu m adden in b ir inc i f ık ras ında, geçici kabu l tu tanağ ın ın onay lanm asın ın a rd ından y ü k le n ic in in b ir bo rcunun o lm adığı te sp it ed i ld ik ten sonra te m in a t ın yarısın ın , kesin kabu l tu tanağ ın ın onay lanm as ından sonra ise ka lanının iade e d i lm e s i hususu, SGK i l iş iks iz be lges ine b ağ lanm ış d u rum dad ır . Fakat aynı m adden in ik inc i f ık ras ında ise yü k le n ic in in i l iş iks iz belgesi su n m a m a s ı hâ l inde, SGK'dan b ir yazı ile he rhang i b ir borcun o lm a m a s ı d u ru m u n d a iadenin yapı lab i leceğ i b e l i r t i lm iş t i r . Burada b ir çe lişk i o lduğunu düşünüyoruz . B ir inde SGK'dan m u t la ka i l iş iks iz belgesi is teniyor, d iğe r m addede de sadece bo rcunun s o ru lm a s ı d u ru m u n d a ye te r l i o lduğu gibi b ir a n la m çıkıyor. Bu konunun n e t le ş t i r i lm e s i g e re k t iğ in i düşünüyo ruz .

Ayrıca SGK uygu lam asında , geçici kabu l sonras ında i l iş iks iz belgesi is tend iğ inde m u t la ka kesin hak ediş ra p o ru n u n onayını istiyor, kesin hak ediş rapo ru o lm adan bunun iade ed i lem eyeceğ in i be l ir t iyo r . Bu da kesin kabu lden sonra an lam ına g e l iyo r ki o zam an te m in a t ın yarıs ın ın iade e d i le m e m e s i gibi b ir sonuç çıkıyor. Bu neden le de bu hususun SGK mevzuatıy la b ir l ik te d üze n lenm es i g e re k t iğ in i düşünüyo ruz .

Yine b ir başka te sp it im iz , bize göre çe lişk i o lduğunu d üş ü n d ü ğ ü m ü z husus, Yapım İş leri Tip S öz le şm e s i 'n in 30 'uncu m addes i ve 30 'uncu m addes in in b ir inc i f ık ras ında, b ir im f iyatlı sö z le şm e le rd e işin devamı s ırasında kesin hesabın peyderpey ta m a m la n m a s ı zo ru n lu k ı l ınm ış gibi görünüyor. Anılan S öz leşm e 'n in 30 'uncu m addes in in ik inci f ık ras ında ise kesin hesabı ya p ı lm a m ış im a la t la ra ait tu ta r la r ın yüzde beşin in tu tu lm a s ı , kesin h esa p la r idarece onay lanm adan bu tu ta r la r ın ödenm eyeceğ i hükü m a lt ına a lınm ış t ır . İki m adde arasında da b ir çe l işk i o lduğunu düşünüyoruz . B ir inde kesin hesabın yapı lm ası, dolayısıyla yüzde beşin ödenm es i gibi b ir şey söz konusu iken d iğ e r m addede, kesin hesap onay lanm adan ödenm eyeceğ i yönünde b ir düze n le m e bu lu nm a k ta d ı r . Kesin h esap la r ancak idaren in onayı ile kes in leş t iğ i için yüzde beş tu ta r ın geçici kabu lün ard ından hazır lanan kesin m e tra ja dayalı hak ed iş le ödeneb i leceğ i ş e k l inde d ü z e l t i lm e s in in daha uygun o lduğunu d ü şü n üyo rum .

B i r d iğ e r konu da işin sü res in in uzatı lm ası konusudur. Fesih yap ı lm a d u ru m u n a ge ld iğ inde, iş in sü res i ta m a m la n m a d a n fes ih yaptığ ım ız takd irde , m a h k e m e le rd e bu konuda kaybediyoruz. Oysa işin sonuna on gün ka lm ış ya da üç ay geçm iş daha yüzde onu ta m a m la n m a m ış iş le r d u ru m u n d a

127

Page 127: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

fes ih yapmaya ka lk tığ ın ızda m ah ke m e le r , iş b i tm ed iğ i için fesh i kabu l e tm iyor. Bu d u ru m da da işin sonunu b e k le m e k d u ru m u n d a kalınıyor. B unun la i lg il i de b ir düzen lem e yap ı lm as ın ın uygun o ld uğunu düşünüyoruz .

T e ş e k k ü r ede r im .

JALE ALEL - İZS U

Ben de te sp it e t t iğ im bazı m ad d e le r i size a k ta rm a k is t iyo rum . B i r tanesi, Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in in "İş in sü res i ve sü re n in uzatı lm as ı" baş lık l ı 29 'uncu m addes in in a lt ıncı f ık ras ında, "M ücb ir sebep le r veya idaren in sebep olduğu hâllerden dolayı iş in b ir kısm ına veya tam am ına a it sü re uzatılır." den il iyor. İşin b ir k ısm ına süre v e r i lm e s i konusunun açık lığa k a vuş tu ru lm a s ı g e re k t iğ in i düşünüyo ruz . Örneğ in, işin b ir k ısmına sü re uzatımı v e r i lm e s i uygun b u lu n m u ş k e n d iğe r k ıs ım la r sü res inde ta m a m la n m a d ığ ın d a g ü n lü k g ec ikm e cezası kes i lm es i ve hangi bede l üzer inden hesap lam a yapı lacağı konusunda sıkıntı o lduğunu görüyoruz .

EKAP ile i lg i l i o la rak bazı ö n e r i le r im iz ve ta le p le r im iz o lacaktır . EKAP üzer inden teb l iga t yap ı lab i ld iğ inden , i lan ve ş ikâyet s ü re le r in in k ısa lt ı lm as ın ın uygun o lacağını düşünüyo ruz .

Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in in 40'ıncı m addes inde , "Teklif b ir im fiya tlı sözleşm elerde kesin hesapların hazırlanm asına geç ic i kabulden sonra baş lan ır." d e n i lm e k te d i r . İş b i t i rm e belgesi v e rm e k için sadece geçici kabu l tu tanağ ın ın onay lanm ası şa rt ı a ra n m a k ta o lup kesin hesabın ta m a m la n m a s ı şa rt ı a ranm ad ığ ından , hatalı belge v e r i lm e olasılığı ortaya ç ıkm aktad ır . Bu d u ru m d a , be lgen in d ü z e l t i lm e s in in nasıl yapılacağı konusuna mevzuatta aç ık lam a g e t i r i lm e s i g e re k t iğ in i düşünüyo ruz . Çünkü kesin hesap la rda azalış o la b i lm e k te d ir . B i r d iğ e r konu, ida re le r in d üze n le d ik le r i iş deney im be lge le r in i , EKAP üzer inden l is te hâ l inde g ö rm e le r in i sağ layacak b ir d üze n le m e yap ı la b i l i r

Son o la rak , iş d en e t lem e belgesi a la b i lm e k için i lk söz leşm e bede lin in en az yüzde 80'i oranında ça lış ı lm ış o lm ası g e re k m e k te d ir . İş eks il iş iy le ta m a m la n a n iş lerde, Yapım İş le ri İha le le r i Uygu lam a Y ö ne tm e liğ i 'n in 44 'üncü m addes in in dördüncü f ık ras ında, "G e rçe k le ş t i r i len iş tu ta r ı an laşı lı r ." d en i lm e s in e rağm en, EKAP s is tem ind e %80 oranı ana söz leşm e bedeli üzer inden d ikka te a l ınm a k ta o lup işin % 80 ' inde ça lışm ış o lm as ına ra ğm e n iş eks il iş i o lduğu için iş den e t lem e belgesi d üzen lenem eyeceğ i düşünces i o lu şm ak tad ır . İşin,

iş eks il iş iy le ta m a m la n d ığ ı d u ru m la rd a bu tu tar, EKAP üzer inden g ö rü lm e m e k te ve m üdaha le e d i le m e m e k te d ir . Konunun gözden g e ç i r i lm e s in in uygun o lacağını düşünüyo ruz .

T e ş e k k ü r ede r im .

MUSTAFA B İLD İK -İSKİ Kesin Hesap Şube M üdü rü

Burada Yapım İş leri Genel Ş a r tn a m e s in in 16'ncı m addes inde ; yük len ic i , yapı dene t im görev le r i ta ra f ından k u l la n m a k üzere bina veya baraka yapıp idareye bede ls iz o la ra k te s l im e tm e k zo ru n da d ır diye b ir m adde bu lu nm a k ta d ı r . "Bina, ba ra ka la r bede lli ya da bedelsiz yapılm ış olsa dahi idaren in m alı o lu r." d en i lm e k te d ir . Burada, öze l l ik le ş e h ir iç inde yapı lan altyapı y a t ı r ım la r ınd a şa n t iye le r in ş e h i r iç inde o lm as ından dolayı ida ren in bu şan t iye le r i a lm as ı gibi b ir d u ru m söz konusudur. Burada yeni b ir düzen lem ey le "Bedelsiz yapılan şantiye b ina la rın ın sadece söz leşm esi sü resince bu lu nd u ru lm a s ı" m addes i e k le n e b i l i r mi?

T e ş e k k ü r ede r im .

BAŞKAN - B u yu ru n e fend im .

ALİ AYDIN -TOBB İnşaat S ek tö rü Başkan Yardımcısı

B iraz önce R üs tem Çödek B aşkan ım da ifade ett i, tab ii söz konusu yapım iş le r i o lunca burada s e k tö r o la rak m ü te a h h i t l ik s e k tö rü n ü n şu andaki inşaat sö z le şm e le r i ve gene l ş a r tn a m e le rd e k i uygu lam a s o ru n la r ı bu lu nm a k ta d ı r . Bu TOBB'da yapm ış o ld u ğ u m u z to p la n t ı la rd a da ortaya çıkıyor, en büyük kam u m ü te a h h i t l iğ i yapan a rka d aş la r ım ızda n bize ge len ş ikâye t le rden b ir is i de ü rün çe ş it l i l iğ in de n ve uygu lam adak i a k sak l ık la rd an dolayı işi ta k ip eden kon tro l m ü h e n d is le r i ile idare heyeti a rasında büyük p ro b le m le r yaşandığıdır. Burada b ir m adden in o lduğu söy lenm ek te , o da burada be l i rs iz olan im a la t i s im le n d i rm e le r i ve f iy a t la n d ı rm a la r ın d a k i bü tün y ü k le r h içb ir bede l a lınm aks ız ın m üteahh ide yü k le n m e k te d ir . Bu, gerçek ten çok ad i l o lm ayan b ir m added ir . Eğer bu konuda b ir d üze ltm e yapı lırsa çok iyi o lur. Çünkü biraz önce de söy lend iğ i gibi, m ü te a h h i t le r çok y ü kse k f iya t la r la fa lan iş a lam ıyo r la r . Tü rk iye 'de Çevre ve Ş e h irc i l ik Bakan lığ ım ızdan a ld ığ ım ız ve r i le re göre, 330 bin m ü te a h h id im iz var. A lm anya Devle t in in , sanayi devi olan bugün A lm anya Devle t in in , 2.700 m ü tea h h id i bu lu nm a k ta d ı r . Bu, b ir ta ra f ta n b iz im için önüne gelen herkes in yaptığı iş gibi, m e s le k gibi g özüküyo r am a b ir ta ra f ta n da olaya o lu m suz b a k m a m a k gerek iyor. İnsan la r ım ız ça lışm ak, ü re tm e k istiyor, iş ya p m a k istiyor. Bu a landa sizin,

128

Page 128: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

çok değerl i b ü ro k ra t la r ım ız ın m u t la ka bu sahayı da ça lış ı lab il ir , ya p ı la b i l i r k ı lm a k ve gerçek ten kam u kaynak la r ı ile çıkan işin sağlığını, s ıhhat in i ve bu sahada ça l ışm a k isteyen insan la r ı da d ikka te a lm a k m ecb u r iye t indes in iz . Biz TOBB'da yine bu top la n t ı la r ım ıza devam edeceğiz. K am u İhale K u ru m u m u z d a n , top la n t ı la r ım ıza y ine u z m a n la r isteyeceğiz ve burada bu d e ğ e r le n d i rm e le r i yapacağız.

Ben, bu ça lışmayı yü rü te n , sebep olan bütün paydaşlara te ş e k k ü r ed iyorum , ka tı l ım c ı la ra te ş e k k ü r ed iyorum , hepin ize hayırlı a k ş a m la r d i l iyo ru m .

İBRAHİM BAYLAN

T e ş e k k ü r e de r im . A ncak burada b ir sonrak i konuşm acıya söz ve rm e d e n önce, b ir rakam üzer inde k o n u ş m a k is t iyo rum . Tü rk iye 'de 330 bin adet m ü te a h h i t o lduğunu söy led in iz . M a lum , biz kam u iha le le r ine ka t ı lm a şart ı o la ra k EKAP'a kayıt z o ru n lu lu ğ u ge t ird ik . Şu anda biz im EKAP s is te m im iz d e 130 bin civarında gerçek ve tü ze l k işi bu lu nm a k ta d ı r . B u n la r m a l ve h izm e t a lımı ile yapım işi diye ay rım ya p ı lm a m ış to p la m ra ka m . Yani baktığ ım ızda, esasında kam u iha le le r ine ka tı lan yapım işi m ü tea h h id i son derece düşü k görünüyor. Biz faa liye t a lan la r ına göre b ir a y r ış t ı rm a yapm adığ ım ız için o başka b ir ça lışmayı gerek t i r iyo r , bunun yüzde 50's in in yapım m ü tea h h id i o lduğunu va rsaysak bile bu rakam , 60­65 bin c ivarındadır. Dolayısıyla 330 bin le 60-65 bin ara lığ ında b ir fa rk l ı l ı k gözüküyor. Bu ra ka m neden fa rk l ı bu, üzer inde d üşü n ü lm eye değerd ir .

İSM AİL ÖZKAN -TÜRK İNŞA-Türk iye M ü te a h h i t le r Send ikası Yönetim K u ru lu Üyesi

M es lek büyüğüm İdr is Y a m a n tü rk 'ü n b ir sözünü i le teceğ im size: "2490, 2886, 4734, bu tü rk ü daha çok ça lın ır ev la t" dem iş t i . Onun b ir öner is i daha vardı, "Toplantının sonunda konuş, herkes yorgundur, siz in söy led ik le rin iz i doğru kabu l ede r." diye. Ona da buradan saygı la r ım ı i le t iyo rum .

Ş imdi, önce o rganizasyon ko m ites ine b ir ö ne r im var: B u radak i yapı lan s u n u m la r sonras ında b ir w eb porta lı açıl ırsa, on b eş -y i rm i g ü n lü k b ir süre içe r is inde yen iden k iş ise l veya k u ru m s a l g ö rü ş le r ve r i ld iğ in de daha faydalı b ir sonuç ra po ru ç ıka r diye d ü şü n üyo rum .

Ş imdi, söy lenecek çok şey v a r ama b ir - ik i so ruy la b i t i rm e k is t iyo rum . B i r tanes in i Deha Bey'e s o ru y o ru m , biz de M ü te a h h i t le r Sendikasıyız, ka rş ı l ık lı a n laşm a ile sö z le şm e n in tas f iyes i çok hassas b ir konu, su is t im a le açık b ir konudur.

Bunun önüne nasıl geçeceğiz? Hatta, şu anda m ü tea h h id in k im o lduğu bile bell i değil, ehli fen m id ir , bas ire t l i tü c c a r mıdır, k im iz biz? Biz buna ka tı lm ad ığ ım ız ı ifade ediyoruz.

Ayrıca kam u faydasının ispatı nedir, k r i te r i nasıl o lacak t ı r? Ş imdi, hep im iz b i l iyoruz, iş a r t ış la r ında Bakan onayına g id i ld iğ inde b ir sü rü belgeyle g id iyoruz. Sonunda, bize d ö n ü y o r la r ve d iy o r la r ki "Ne yaptın ız s iz? Hadi bakalım verin sorguyu..." Sonrasında b ir s ü rü z im m e t ortaya çıkıyor.

B i r de şunu so ray ım Sayın Deha Em ra l 'a , 4734,4735 ve ik in c i l m evzuat çok değişt i b i l iyo rsunuz. Yeni rev izyon lar la s is te m in rayına o turacağını d üş ü n ü y o r m usunuz?

B ir başka s o ru m daha var, bunu da R üs tem Bey'e s o ru y o ru m , aç ık la rsa m e m n u n o lu ruz . Tü rk iye 'de b ir yapı den e t im s is tem i v a r ki o ka da r çok parçalı . Su yapı la rı ayrı, yapı d en e t im ayrı, d iğ e r d e n e t im le r ayrıdır. B i r ta ra f ta n da T ü rk iye 'dek i m ü ş a v i r l ik s is te m in in g e l işm e d iğ in d en yakınıyoruz. Bu m ü ş a v i r l ik s is te m in i b ir şem siye a lt ında to p la sak da bü tün a rk a d a ş la r bu h izm eti v e re b i l i r b ir se rt i f i s is tem i g e t i rs e k o lm az mı, bu daha doğ ru değ i l m id ir?

Beni d in led iğ in iz için te ş e k k ü r e de r im .

DEH A EM R A L

En son so rd u ğu n uz so rudan başlayayım. Ben, üç s iv i l to p lu m ö rg ü tü n ü n de Yönetim K u ru lunday ım . Üç s iv i l to p lu m ö rg ü tü n ü n de görüşü şudu r : K am u İhale K a nu n u 'n un yen iden yazılması. Yani bunu biz d i l im iz döndüğünce bütün p la t fo rm la rd a dile g e t i rd ik am a bu tab ii b iz im ve receğ im iz b ir k a ra r değil. Dolayısıy la K am u İhale K a nu n u 'n un yeniden yazı lm asın ı ta lep ediyoruz, zaten bunu he r yerde söy lüyoruz.

Tasfiye konusuna ge l ince : Size kendi iş le r im d en ö rn e k verey im , b i tüm 756 lira iken b ir işe te k l i f v e rd im , söz leşm ede f iyat fa rk ı vardı. Bugün b i tü m ü n fiyatı 1.756 l ira. Tek li f ve rd iğ im günde de b itüm e %20 kâ r koyarak v e rm iş t im . Ş imdi, tasfiye z o ru n lu mu değ i l m i? S i la h la r he r zam an doğru a d a m la r ın e l ine g eçm e yeb i l iyo r am a kam u da b ir ta ra f o lduğu için kam u bunun doğru o lduğuna inanıyorsa bana göre tasfiye k a ra rn a m e s i yani tasfiye m addes in in o lm ası gerek ir .

M EHM ET ÜLGER -TOBB İnşaat Uygu lam a M üd ü r lü ğ ü , İnşaat M ühend is i

Be lk i uygu lam a ağ ır l ık l ı ça lış t ığ ım ız için iki g ü n lü k s e m p o zyum içer is inde en çok is t ifade e t t iğ im iz bu bö lüm oldu, ka t ı l ım c ı la r ın hepsi hak ika ten

129

Page 129: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

m ü k e m m e l k o n u ş m a la r yaptı, başkanlığ ın ız çok iyiydi Başkan ım . Burada Ö m e r Bey'in yapm ış o lduğu s u n u m d a k i h usus la ra aynen ka t ı l ıyo rum .B i r kere Yapım İş le ri Genel Ş a r tna m es i ya da Yapım İş le ri Muayene ve Kabu l Y ö ne tm e liğ i 'ndek i bazı h usus la ra ve söz leşm ey le i lg i l i o la rak yapm ış o lduğu te sp i t le re ka tı l ıyo ruz ben, b iraz uygu lam ada ka rş ı laş ı lan s ık ın tı la rdan bahsedeceğ im .

Biz B i r l i k o la ra k a ltm ışa yakın i lde eğ it im tes is i yapıp kamuya hibe ediyoruz. Bizi hem özel s e k tö r hem de kam u te m s i lc is i o la rak da d üşü n eb i l i rs in iz , dolayısıyla m asanın iki ta ra f ında bu lunuyo ruz . Burada d iğ e r ko nu la r la i lg i l i de g ö rü ş ü m ü z o lacaktı ama bazı ko n u ş m a c ı la r değ ind iğ i iç in te k r a r g i rm iy o ru m . Ben öze l l ik le yük len ic i , ko n t ro l te şk i la t ı ve kabu l heye t ler i a ras ındak i i l işk iye d e ğ in m e k is t iyo rum çünkü bu m e ş h u r üç lü b ir inşaatın hızlı, sağlık l ı , sağ lam , zam an ında ve e kon o m ik o la rak b i t i r i lm e s iy le çok i l in t i l id i r . Üçünün koord ine li hâlde ça lışm ası açısından sö y lü yo ru m . Dolayısıy la yük len ic iy i , he r şeyi b ilen, fen ve sana t k u ra l la r ın a hâk im , tü m i lg i l i y ö n e tm e l ik le r i b ilen b ir i o la rak ta n ım la m a k zaten baştan yanlıştır . Bu, p ro jeden kaynaklı b ir hata o lduğu için yük len ic iye a t fe t t iğ im iz b ir s o ru m lu lu k tu r .

İk incis i, Yapım İş le ri Genel Ş a r tna m es in de k o n t ro l te şk i la t ı ve kabu l heye t le r in in görev ve s o ru m lu lu k la r ı kes in l ik le net değ i ld ir . Mesela, Yapım İş le ri Muayene ve Kabu l Y öne tm e liğ i 'nde , kabu l kom isyonu ; te k n ik ge re k le re göre işin i yapar, cezai, idari s o ru m lu lu ğ u vardır. Kabu l kom isyonu te k n ik ge re k le re göre işin tam am lan d ığ ın ı imzalıyor, kabu l tu tanağ ın ı imzalıyor. Biz 60 tane fa rk l ı i lde fa rk l ı idare gördük , kabu l kom isyonuna davet e t t iğ im iz te k n ik e le m a n la r oldu, çok basit şey le rden dolayı, s ır f s o ru m lu lu ğ a g irm e ye l im , Sayıştay den e t im in e g irm e ye l im , am an yargı hakk ım ızda dava a ça r diye basit konu la rda - te k n ik g e re k l i l ik gibi gene l b ir kavram o lduğu iç in - işi zora sokuyo r la r . Bu husus, yü k le n ic in in b ir ta k ım za ra r la ra g irm e s in e yo l açab i lm e k ted ir . Kabu l kom isyonuna ka tı lan te k n ik p e rsone l ya da k o n t ro l te şk i la t ın ın b ir k ısmı işi abart ı l ı b ir şek i lde sıkı tu tuyor, b ir kısmı ise mevzuata hâk im o lm adığ ı için o ldukça raha t ve re laks o la rak işi y ü rü tm e y e çalışıyor. Dolayısıy la Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s i ve yapım iş le r indek i Muayene ve Kabu l Y öne tm e liğ i 'nde , ta ra f la r ın s o ru m lu lu k la r ın ın net o la ra k izah ed i lm e s in d e fayda o lduğunu görüyoruz . H e r m adden in n e t le ş t i r i lm e s i , işin iyi g ideceği an lam ına ge lm ez tab ii ki bazen b ir m addede

detaya g i tm ek , uygu lam acın ın e lin i ko lunu bağ layab i lm ek ted ir .

İPA'nın ka tı l ım öncesi b ir des tek lem e p rog ram ın a katıldık, bu iş FIDIC ş a r tn a m e s i kapsam ında yapı lan b ir işti, ben Yapım İş leri Genel Ş a r tna m es in in FIDIC 'le ö zd e ş le ş t i r i lm e s i g e rek t iğ i kanaa t indey im . Orada ta n ım la n an "e n g in e e r" kavram ı yani müşavir, y ü rü te n kişiye as lında o ldukça gen iş y e tk i le r ve r iyo r ve yük len ic i ile müşavir, im a la t ı çok fazla detaya g irm eden , b ir ta k ım gene l k ıs tas la r la hızlı b ir şek i lde yapıp son land ır ıyo r la r . Özetle bu üç lü a ras ındak i hususun n e t le ş t i r i lm e s i g e rek t iğ i kanaa tindey im . Y ük len ic in in ehli fen o lm ası gibi b ir şey b iz im pro jem ize, ihale evrakım ıza güve n m e d iğ im iz in b ir gös te rges id ir . Böyle b ir ka rm aşan ın m u t la ka n e t le ş t i r i lm e s i gerek t iğ i kanaa t indey im . K iş i le r in s o ru m lu lu k la r ı ve gö re v le r in in n e t le ş t i r i lm e s i g e re k i r ancak bunu he r m adde için sö y le m iyo rum .

Çok te ş e k k ü r e de r im beni d in led iğ in iz için.

VOLKAN BEKTAŞ- A nka ra B ü yü k ş e h ir Belediyesi Proje İnce lem e Şube M üdü rü

En çok konuşu lan konu olan ka rş ı l ık l ı uz laş ı la rak tasfiye konusuyla i lg il i b ir s o ru m o lacaktı. Y ük len ic iden kaynaklı değ i l ancak işin uygu lam ası esnasında idare işi d u rd u rm a k is t iyo r yani o işi y a pm a k ta n vazgeçiyor. Farz e de l im iş yüzde 10 i le r le m iş ve idare bunu ya pm a k ta n vazgeçiyor. Bu d u ru m d a idare, işi tasfiye edem ed iğ i için geriye te k b ir seçenek kalıyor, iş eks i l iş ine g itm e k . İş eks il iş i ile i lg i l i Kanun 'da b ir k ıs ı t lam a g ö z ü k m ü y o r yani yüzde 80'in a lt ında ta m a m la n a n iş le r için yüzde beş kâ r payı v e r i le re k iş in ta m a m la n m a s ın a o lanak sağlanıyor. Tabii ki proje k ısmı ta r t ış ı l ı r , sonra konu be lk i m a h k e m e l ik de o la b i l i r ama bu uygu lam a doğru m udur, bu şek i lde mi yapı lm ası lazım? Ya da f i i l iya t ta idare böyle b ir şeyden vazge çm ek is ted iğ inde başka hangi yo lu tavsiye edeb i l i rs in iz? İb rah im Bey, s o ru m u size s o rm a k is t iyo rum .

İBRAHİM BAYLAN

Aslında s o m u t b ir so ru n u d ile g e t i rm e k te n ziyade ö ne r i le r i b e k l iyo rd uk am a m ad e m bu saati bek led in iz , böyle de b ir so ru yöne lt t in iz cevap lam ak g e re k t iğ in i d ü şü n üyo rum .

İdare, ihtiyacı ka lm adığ ı b ir işi y a p t ı rm a k zorunda değ i ld ir . Bu d u ru m d a iş eks i l iş ine g itm ek , 4735 sayılı K anun 'un 24 'üncü m addes in in son f ık ras ına göre, iş lem tes is e tm e k ve a radak i % 5 ' l ik fa rk ı v e rm e k gerek iyor. Burada yü k le n ic in in başka ta z m in a t ta lep le r i , dava hak la r ı o lab il ir . Ona da

130

Page 130: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

hazır l ık l ı o lm a k gerek ir . Özetle d iyeceğ im bundan ibaret t i r .

KATILIMCI -Yüksek Fen K u ru lu

K o n u ş m a c ı la r ve sayın d in ley ic i le r a rasında Yüksek Fen K u ru lu n a a tfen bazı sö y le m le rde bu lunu ldu , ona b ir cevap v e rm e k açısından söz a ld ım .

DSİ'nin sayın te m s i lc is in in i fadesine göre, söz leşm e bedeli ile yak la ş ık m a l iye t a ras ındak i o randan hareke t le yeni iş ka lem i b ir im f iya t la r ın ın te sp it in de tenz i la t ın uygu lanm ası g e re k t iğ inden ve bu hususta da Yüksek Fen K u ru lu ile an laşm a sağ lanam ad ığ ından bahse tt i . H â lbuk i yeni iş ka le m in in nasıl te sp it ed ileceği hususunda Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in in 22'nci m addes inde açık ve net o la rak h ü k ü m var, bu h ü k m ü n uygu lanm asın ın icap ett iğ i husus o rtadadır. Y aklaşık m a l iye t bede lin in aç ık lanm as ı Yasa'ya göre m ü m k ü n o lm adığ ından , bell i o lm ayan b ir şeyin üzer inden te n z i la t yapı lm as ı da m ü m k ü n o lm ayacak tır . A ncak dünkü top lan t ıda yak laş ık m a l iye t in aç ık lanm as ı gerek t iğ i hususundan bahsed i ld i . Bu, eğe r düzen ley ic i k u ru m olan KİK ta ra f ından d ikka te a lın ırsa bunun söz konusu o lab ileceğ i hususu açıktır.

Y üksek Fen K u ru lu ile an la şm a gibi b ir husus tan bahsed i ld i . Yüksek Fen K u ru lu , gö rü ş so ru lan ko n u la r hakkında is t işa r i m ah iye t te f ik i r le r in i a ç ık lam aktad ır . 5018 sayılı K a nun 'un verd iğ i ye tk i ve s ö z le ş m e le r in u ygu lanm as ındak i ye tk i ve s o ru m lu lu ğ u n idare le re ait o lduğu hususu da gayet açıktır.

D iğer ta ra f ta n , TOBB İk l im le n d irm e M ec l is Üyesi, te k n ik ş a r tn a m e ve b ir im f iyat ta r i f le r in d e g ü n c e l le m e le r o lm as ı ge re k t iğ in de n bahsett i .Buna yü re k te n ka tı l ıyoruz, biz bunu m ü m k ü n o lduğu kada r ek ib im iz le yapmaya çalışıyoruz.Bunu yaparken de o lab ild iğ i ö lçüde özel s e k tö r te m s i lc i le r in d e n ö ne m li k a tk ı la r a lıyoruz. Dolayısıy la bu konuda üret ic i f i r m a la r ve yapımcı f i rm a la r , ta r i f le r hususunda veyahut da ü re t t ik le r i m a lz e m e le r in te k n ik şa r t la r ı hususunda yard ım cı o lu r la rs a bundan m e m n u n lu k duyarız.

D iğer ta ra f ta n , TOKİ te m s ilc is i , YFK ve yargı ka ra r la r ın ın b irb ir ind e n fa rk l ı o lduğundan bahsett i . YFK işe ait söz leşm e ile ihale d o k ü m a n la r ı ve i lg il i m evzua t h ü k ü m le r in e göre gö rü ş veya k a ra r la r v e rm e k te d i r . Yani b iraz evvel de bah se tt iğ im gibi, k a ra r la r ı bağlayıcı değ i ld ir . Dolayısıy la Yüksek Fen K u ru lu n u n k a ra r la r ı uygu lanacak diye b ir d u ru m da söz konusu değ i ld ir . Sadece y ö n e tm e l ik te n gelen ye tk is i gereğ i yeni iş k a le m le r in in b ir im

fiyatın ın te sp it in de ta ra f la r an la şa m a z ise buna ait yeni b ir im fiyat te sp it in i yapar, g ö rü ş veya k a ra r la r ı is t işa r i m ah iye t ted ir . Yani sö z leşm en in uygu lam as ındak i s o ru m lu lu k ve ye tk i, ida re le r ind ir . İd a re le r te re d d ü t hâ l inde Yüksek Fen K u ru lun a başvu ruyo r la r , Yüksek Fen K u ru lu da bu konuda g ö rü ş le r in i arz ediyor; uygulayıp u y g u la m a m a k ayrı b ir konudur.

D iğer ta ra f tan , İz m ir Be lediye Başkan lığ ın ın sayın te m s i lc is i de Bayınd ır l ık K u ru lu n u n yeni iş k a le m le r in in b ir im f iyat te sp it in i yapm a k ta n kaçındığ ından bahse tt i . Ş imdi, Bayınd ır l ık K u ru lu esasında ka lk tı , o radak i ye tk i ve s o ru m lu lu k , Yüksek Fen K u ru lu n a geçti. A ncak Yüksek Fen K u ru lu da Yapım İş le ri Genel Ş a r tna m es in in 22'nc i m addes ine göre f iyat te sp it in de ta ra f la r a rasında an la şm a o lm a m a s ı hâ l inde devreye g irm e k te d ir . Yani söz leşm e ta ra f la r ın ın yeni b ir im f iyatın te sp it in i b i r l ik te ya pm a la r ı esastır. Bu fiyatı b ir l ik te tesp it ede rken Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in in 22 'nci m addes ine uygun o la rak hareke t e tm e k z o ru n lu lu k la r ı vardır. Yani Yapım İş le ri Genel Ş a r tn a m e s in in 22'nci m addes in in ve rd iğ i y ü k ü m lü lü k le r i ta ra f la r ye r ine ge t irecek e ğe r a n la şa m a z la rsa o zam an biz devreye g ir ip fiyatı tesp it edeceğiz. Buna ait a n la şm a z lık konu la r ına ait tü m doküm an ı da gös te recek le r .Am a h içb ir ça lışm a yapm adan veyahut da Yasa'nın 22'nc i m addes inde yeri o lm ayan sö z leşm e bedeli ile yak la ş ık m a l iye t tek i o randan hareke t le tenz i la t yapacağ ım gibi b ir daya tm ada b u lu n u lm a s ı hâlinde, 22 'nc i maddeye aykır ı o la ra k hareke t e d i lm e k is ten i ld iğ i de ortadadır. Çünkü k u ru m la r ın b ir im f iya t la r ın ın aynen uygu lanacağına a it b ir husus, m evzua tta y e r a lm a m a k ta d ır . B un la ra aç ık lık g e t i rm e k is ted im .

BERRİN K A H R A M A N - U laş t ı rm a , Den izc i l ik ve H a b e r le şm e Bakan lığ ı

Gerçi R üs tem Bey s u n u m u n d a söz etti ama ben te k r a r bu konu la r ın Kanun 'da n e t le şm es in i b ek l iyo ru m . Yani iş im iz i kam uda düzgün yapa lım derken Kam u İhale K anunu 'nda , Yapım İş le ri Genel Ş a rtna m es in de , H izm et İş leri Genel Ş a r tna m es in de o lsun, m uayene kabu l yö n e tm e l ik le r in d e bu h ü k ü m le r net o lm adığ ında bunu herkes kendi leh ine k u l la n a b i lm e k te d ir . Mesela, sü re uza t ım la r ında net şey le r in o lm am as ı nedeniy le sö z le şm e n in sü res i bit iyor, geriye dönük o la ra k uzatılıyor. Yani m an t ık gereğ i sö z leşm en in b itm e d en uzatı lm ası lazım am a bu h içb ir yerde yazmıyor. Süre uza t ım la r ı ço ğu n lu k la idareden kaynak lanan se be p le r le ve r i l iyo r . Bu neden le süre uza t ım la r ında , "S öz leşm e b itm eden yapı lm ası

131

Page 131: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

g e re km e k te d ir . " şe k l ind e k i h ü k m ü n açıkça konu lm as ı gerek iyor.

B i r de kesin hesap faz la la r ından b ahsed i lm iş t i . Kesin hesap faz lasında da ç ıktığında nası l ödeneceğ ine i l işk in net b ir h ü k ü m b u lu n m a m a k ta d ır . % 20 ' l ik a r t ış hakkı varsa hâlâ sö z leşm en in , buradan öden iyo r ama onun dışında o lduğunda nereden ödeneceğ ine i l işk in b ir tan ım b u lu n m a m a k ta d ır .

Kesin kabu l yap ı ld ık tan sonra , a radan uzun zam an geçiyor, kesin hak ediş ra po run u n haz ır lanm ası da bazen çok uzun zam an a lab il iyor. Mevzuatta, kesin hesaptan sonra , "Otuz gün içe r is inde kesin hak ediş rapo ru hazır lanır ." d e n i lm e k te ama kesin kabu lden sonra bunun da b ir an önce b i t i r i lm e s i g e re k t iğ in e i l işk in net b ir şey b u lu nm a m a k ta d ır .Bu konu la ra aç ık l ık g e t i r i l i r s e bayağı rahat edeceğ im ize inan ıyorum .

T e ş e k k ü r ede r im .

İBRAHİM BAYLAN

A ram ızda Ordu M il le tvek i l i Sayın Ergün Taşcı bu lu nm a k ta d ı r . Kendis i de kapanış an lam ına g e lm e k üzere b irkaç ke lam e tm e k is tem ek ted ir . B uyu run Sayın Taşcı.

ERGÜN TAŞCI -A K PARTİ Ordu M i l le tvek i l i

Çok te ş e k k ü r e de r im Sayın Başkan ım . Önce l ik le K am u İhale K u ru m u n u , Kam u İhale K u ru m u Başkanı ve kadro la r ın ı te b r ik ed iyo rum . Türk iye O da la r ve B o rs a la r B i r l iğ i ile b e ra b e r yine TOBB bünyes indek i bu o rganizasyona katkı veren a rka d aş la r ı te b r ik ed iyo rum . Çok güze l b ir ça lışm a o lm uş , inşa l lah bunun devamını bek l iyo ruz.İki g ü n d ü r buradak i ça lışmaya k ısm en de olsa ka tı ld ım .

Ben de iki y ı ld ır sahada sö z le şm e le r le , y a t ı r ım la r la boğuşan, zo r şa r t la rd a m ücade le eden b ir ilin m i l le tv e k i l iy im . Ben, daha p ra t ik b ir iki öne r ide b u lu n m a k is t iyo rum .

Ö nce l ik le kam u kaynak la r ın ın , ih t iyaç la r ın ın te sp i t in in ida re le rce doğru yapı lm ası ile başlayan b ir sü rec i d ile g e t i rm e k gerekiyor.

Burada uygu lam adak i tec rübey i de d in leye rek gö rd ü ğ ü m ü z m anzara şu şe k i lde d ir : P ro je le r in çok hızlı yapıld ığı ve doğ ru b ir şek i lde yapı lm adığ ına i l işk in te s p i t le r im iz vardır. Burada ihale sü rec in in çok uzun ama p ro jen in çok kısa sürede hayata g eç ir i ld iğ in i gö rüyoruz . Bu d u ru m , ciddi m a l iye t a rt ış ına sebep oluyor. Oysa ki sağ lık l ı p ro jeyle yola devam e tm e m iz g e re km ek te d ir .

Yaklaşık m a l iye t in günce l v e r i le r le d es tek lenm es i, h e r zam an konuşu lan b ir konudur. Burada yapı d en e t im i konusunda, den e t im e le m an la r ına , ö ze l l ik le Sayıştay başta o lm a k üzere, ka m udak i den e t im e le m an la r ın a büyük b ir görev d üşm e k te d ir .

Yine, f i rm a la r ım ız ın kâ r m ar j ı noktasında biraz c ö m e r t o lm a k gerek iyor. Çünkü f i rm a la r ın sü re k l i b o rç la n a ra k ve düşü k k â r la r la iş yapm a kab i l iye t in in s ü rd ü rü le b i l i r l iğ i b u lu n m a m a k ta d ır . Dolayısıy la bunun da f i rm a la r ın ree l b ir şek ilde , az ama ihtiyacı gö recek şek i lde iş a lm a la r ın ın da ka m u kaynak la r ın ın v e r im l i ku l lan ı lm as ı noktas ında b ir ih t iyaç o lduğunu gö rü yo ru m .

Tekrar, bu güze l sem p o zyum için katkısı ve em eğ i o lan la ra te ş e k k ü r ed iyo rum . Geçm iş te K am u İhale K u ru m u n d a ça lışm ış b ir is i o la rak a rka d aş la r ım a ş im d i daha fa rk l ı b i r ye rden bakarak, Türk iye için çok büyük e m e k le r i o ld uğunu g ö rü y o ru m . Ben hepsin i k u t lu y o ru m .

T e ş e k k ü r ed iyorum .

İBRAHİM BAYLAN

Sayın Taşcı'ya, d e ğ e r le n d i rm e le r i için te ş e k k ü r ed iyo rum . İki g ü n d ü r devam eden K am u İhale Kanunu ve K am u İhale S ö z le şm e le r i Kanunu uygu la m a la r ın a yö ne l ik s e m p o zyum u burada n o k ta lam ış o luyoruz.

K a tı l ım la r ı ve değer l i g ö rü ş le r iy le gerek pane lis t o la rak gerekse sa londa bu lunan bütün a rka d aş la ra gerçek ten e m e k le r i ve s e rd e t t ik le r i güze l d e ğ e r le n d i rm e le r için şahs ım ve K u ru m u m adına te ş e k k ü r ed iyo rum , herkese iyi a k ş a m la r d i l iyo ru m .

132

Page 132: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

133

Page 133: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

134

Page 134: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU U YG ULAM ALARININ D EĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

135

Page 135: KAMU İHALE KURUMU · 2018. 5. 3. · KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER M AÇIŞ KONUŞMALARI

KAMU İHALE KANUNU VE KAMU İHALE SÖZLEŞM ELERİ KANUNU UYG ULAM ALARININ DEĞ ERLENDİRİLM ESİ SEMPOZYUMU

136