Jama'n Pra Sajarah di Sumedang Lolobana Titinggal Jaman...
Transcript of Jama'n Pra Sajarah di Sumedang Lolobana Titinggal Jaman...
(haIa~@@
( kolom)OW
Nvusur Galor Mapav 18
o Selasa
4 t.20
o Mar
o Rabu
6 7
21 22
OApr .Mei
. Kamis C Jumat
8 9 10 112~ 24 2~ 26
OJun OJul 0 Ags
o Sabtu 0 Minggu
12 13 @ 15 1627 28 29 30 31
o Sep 0 Okt 0 Nov 0 Des--.-----..--
Jama'n Pra Sajarah di SumedangLolobana Titinggal Jaman Megalitikum
PanalitianPrasajarah taun-taun ka dieunakeun muka
. hasanah anyar pikeunsajarah kabudayaan Sunda.Tumali jeung hal eta, panali-
. tian prasajarah diSumedang hususna, aya
kaitanana jeung fauna verte-brata, tim Bale ArkeologiBandung nu ngayakeun
panalitian di DesaJembarwangi jeung
sabudeureunana bawahanKacamatan Tomo
Kabupaten Sumedang,bulan Mei2007. Kitu di
antarana anu diungkabkeunku Prof. Dr. Hj.Nina Lubis
dina bukuna "SejarahSumedang ~ari Masa ke
Masa" .
62 --
Situs Jembarwangl
-r:na barang purbakala anukapendak nurutkeun Nina,katalungtik,dumasarkanajenis-
na, huntu jeung tulang fauna anugeus jadi fosUkanyahoanasalna tinaKolompok hewan gajah purba (ste-godon sp.), Cervus sp jeungBoviddaesp. FragmenfosUnuasalnatina stregodonsp di antaranadiwan-
. gun tina bagian huntu bonggol senditulang kering luhur jeung potongantulangpingping.Tinakolompokcervussp. Diwangun Una bagian sungutjeung jajaran huntu. TI kolompokBovilae sp diwangun tina sawatarafosU huntu. leu teh pepend~kan numimiti di kawasan perbukitan PasirMalati, pangpangnadi kawasanBlokGegermaja nu langsungtapel watesjeung walungan Cisaar jeung BlokReumapeundeu,500 meter kalereunBale DesaJembarwangi.
Sacara geografis tempat kapen-dakna fosil vertebratateh di'kawasanperbukitan nu umpak-umpakantapihandap nu perenahnadi tapel watesMajalengka, dibeulah ku walunganCimanuk anu ngamuara di basisirkaler Laut Jawa. Ku jalan kitu,paling
henteu Sumedang mangrupa bagiantina kajadian migrasi fauna purba tidaratanAsia ka K~puloanIndonesia,pangpangnaPulo Jawa bagian Kulondina mangsaprasajarah. .
Lian ti manggihan fosil faunapurba,tacankapanggihdeui paparab-otan batu samemeh jaman megaIi-tikum. Papanggihan pangreana tijaman prasajarah di Sumedang,pependakanjaman tatanen, hususnajaman megalitikum.Situs-situsmega-litik ampir di sabagian gadewewengkon Sumedang kayaningDarmaraja, Jatigede,Wado, GunungTampomas, Gunung Lingga jeungtempat-tempatsejenna.Etasitus-situsdigunakeun deui dina jamansabadana,tepika jaman Islam,malahtepi ka kiwari,atawadina istilaharke-ologimahdisebutnateh Situssaterus-na.
Fosil Stegadon ti JembarwangiMangsa tatanen di Indonesia
dimimitian kira-kira mareng jeungkamaher manusa ngasah papara-botan tina batusarta mimiti dikenalnatehnik nyieungarabah.Terustatanen
Mangle No. 2220
Kliping Humas Unpad 2009
. Nvusur Galur Mapav Ia
nu lahir tina upaya rnanusa prasajarahpikeun nyurnponan pangabutuh hirup-na sarta ngamekarkeun kahirupananyar. Ku jalan tatanen, hartinamanusa hirupna geus netep turtagede kamungkinan maranehan'anageus . bisa ngalilindeuk sate hewananu ilahar dijadikeun hewan piaraan(temak). Oina tarap kahirupan anu
. kieu sawadina rupa-rupaning sendi-sendi kahirupan sejenna bakal robahsajalan jeung karaharjaan anu kahon-tal.
Oi kalangan masarakat basajan,parobahan nu kajadian, nyaeta nam-bahanana jumlah anggota kulawargakusabab paktor kelahiran anu dinaahima bakal ngabalukarkeun diranjah-na leuweung dipake lahan pertcimian,pangwangunan perumahan tingkatbasajan, masalah sanitasi jeung.numpukna runtah nu ngabalukarkeuncemama lingkungan jeung sajabana.
Masalah sanitasi jeung numpuknaruntah mangrupa cemama lingkungannu ngabalukarkeun daratangna bibitkasakit nu ngakibatkeun datangnamalakalmaot.
Tapi aya oge kauntunganana, kumahabuna sasalad kasakit jeungbrabruna jalma-jalma ngadadakgarering, kapan juljol datang jalma-jalma pinter, dukun jeung ahli pengo-batan anu mere pitulung tadina mah.Ku kituna peran reliji beuki nyata beukidipikabutuh jeung beuki karasa ayanaku masarakat. Jalma-jalma jadimaphum yen nu gering bisa cageurlamun benet-bener ditambaan. Acara-
acara ritual keur nyageurkeun nugarering jeung keur tolak balai.Oilakukeun dina waktuna masarakat
diserang ku sasalad kasakit. Lian tikitu aya oge upacara ritual keur dunyapertanian anu dipercaya bisanyuburkeun tanah jeung nyuburkeunpepelakan turta miharep hasilnamucekil.
Oina kahirupan .relijius, dinamangsa.ahir tatanen, mekar sarupan-ing tradisi nu boga corak jeung sipathusus, nyaeta tradisi megalitik.Pangna disebut kitu, dina sajero eta,muncul tradisi ngagunakeun batubadag, bisa jadi lain keur nyumponan
pangabutuhjasmaniah (paparabotanpraktis). Tapi keur nyumponanpangabutuh ,rohamiah. Sabagiangede bahanmatina materialnu digu-nakeun mehmehanhenteu dipigawe.Sanajan katingalna aya tapakmigawe,daponngabentuksapertianudipikahayang. Saperti contona,diratakeunatawa digaris-garismakemotip nu dipikahayang. .
Oasar kahirupan reliji masarakatjaman megalitik mangrupa sikep kaalam kahirupan sabada mao1.Masarakatmangsaharitapercayayenroh (arwah)manusa henteu musnahdina waktu maranehna maot, tapitetep hirupjeung boga lajuning lakukahirupandinawujud-wujudrohaniah-na, tepi ka roh-roh luluhur dianggapkacida mangaruhanana kana jalankahirupanturunannadi dunya.
Pikeun ngaho'rmat jeung keursarana komunikasi,nya nyieun saru-paning media anu lian ti ngandungma'na merenahkeunroh para luluhurdina tatarananu leuwihluhur.
Aya ma'nana oge pikeun leuwihngadeukeutkeunpuncak gunung nudianggap dunya luhur jeung dunyahandaptempat kumelipnaanak incu.Oina hal ieu umumna disebutkeun yenmaksud utama tina diwangunna etawawangunan, teu luput tina kasangtukang pamujaan karuhun jeungharepan karaha~aankeur anu hirupkeneh.
Ampir sakabeh media panghor-matan jeung komunikasi diperenah-keun dina umpak-umpakananu toha-ga, anu nyusunbeuki luhur beuki leu-tik jiga aseupan nangkub. Memangbentukna diwujudkeun keur replikatina bentukgunungwaktueta gunungdianggapjadi alam arwah nu abadi,tepi ka dipandangjadi gunungsuci.
Lian ti' wawangunanumpak-umpakan,karya tradisi megalitikbisamangrupadolmen,peti mati tina batu,kamar batu, kuburan batu, sarkofa~gus, kalamba,waruga,batu,kandangjeung temu gelang. Oi tempat etabiasanadiadegkeunage sababarahabatu gede sejenna keurngalengkepanatawamediapamujaankaruhunsapertimenhir,arca karuhun,
batu sasajen, lulumpang batu, lisungbatu, batu dakon, batu pangcalikan,atawatembok batu.
Hasil panalitian arkeologi prasa-jarah di Sumedang, tepi ka kiwarididominasi ku papanggihan tradisi.megalitik.Oumasarkanahasilpanalit-ian arkeologi,bisa diungkabkeunyendina mangsasamemehtradisimegal-itik lumangsung, masarakat jamanharita condong maratuh di kawasansisi wetan TalagaBandung,dirojongku ayana situs-situs prasajarah nukapanggihdi eta kawasan,'nu jamanharita tapel wates jeung Sumedang.Oi antarananu kapanggihteh obsidi-an, jeung nu sejen-sejenna,titinggaljaman mesolitikjeung neolitik,kaya-ning situs-situs nu aya di GunungManglayang, Cibiru Wetan, jeungCileunyi jaman harita. Henteu nutupkamungkinan yen dina jamansamemehna,waktu Talaga Bandungmasih keneh hirup,masarakatprasa-jarah nareangan lahan deukeut caikeur dipake sumber kahirupan.Kakara dina jaman sabadana,waktupangabutuh lahan keur pamatuhanbeuki ngadongsok, sabab penduduk.beuki nambahan, nya masarakatmuka lahan anu pangdeukeutnanyaeta kawasan Sumedang.Panalitian saterusna, tangtu masihmukadina pae-poenu bakaldatang.
Titinggal ArkeologiOi Sumedang sabagian gede ti-
tinggal arkeologi diwangun ku wawan-gunan teras umpak nu asalna ti jamanprasajarah nu digunakeun keneh dinaj~man Hindu, Buda, Islam, malah tepika ayeuna. Teu kabeh titinggal arke-ologi bisa dideskripsikeun, sababsabagian gede situsna geus ngala-man transformasi,boh ku alam boh kumanusa. Sabagian gede situs numasih bisa didata, ayeuna nungguwaktu dipindahkeun, sabab lokasisitus mimiti ruksak balukar kalakuan
manusa nu ngaganggu situs lantaranlahanna dipake tatanen, hususnanyawah jeung ngebon. Oi antara situs'anu sakitu lobana, anu bisa kenehdidata jeung dideskripsikeun. ***(Diteraskeun minggu payun)--