Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran...

34
100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian Pragmatik)”. (Skripsi).Surakarta : Fakultas Sastra dan Seni Rupa UNS. Asim, Gunarwan. 2005. Beberapa Prinsip Dalam Komunikasi Verbal: Tinjauan Sosiolinguistik dan Pragmatik. Yogyakarta: Sanata Dharma University Press. Cruse, D. Alan. Meaning in Language: an Introduction to Semantics and Pragmatics. New York: Oford University Press. Herawati.2007. Wacana Humor dalam Bahasa Jawa. Yogykarta: GAMA MEDIA. http://www.kompasiana.com/efendirust/nilai-edukasi-dalam-tayangan-komedi- situasi_552c10c46ea8345b408b456f (diakses pada tanggal 28 Maret 2016 pukul 14.15 WIB) Leech, Geoffrey. 1993 (terjemahan M. D.D. Oka). Prinsip-Prinsip Pragmatik. Jakarta: UI Press. Mukti Sari, Karika. 2014. “Tindak Tutur Direktif dalam Kolom Gayeng Kiyi pada Rubrik Jagad Jawa Surat Kabar Solopos". (Skripsi).Surakarta : Fakultas Sastra dan Seni Rupa Universitas Sebelas Maret. Pranowo. 2009. Berbahasa Secara Santun. Yogyakarta: Pustaka Pelajar. Rahardi, Kunjana. 2005. Kesantunan Imperatif Bahasa Indonesia. Jakarta: Penerbit Erlangga. Rustono. 1999. Pokok-Pokok Pragmatik. Semarang: IKIP Semarang Press. Subroto, D. Edi. 2007. Pengantar Metode Penelitian Linguistik Struktural. Surakarta: Surakarta LPP UNS dan UNS Press. Sudaryanto. 1993. Metode dan Aneka Teknik Analisis Bahasa : Pengantar Penelitian Wahana kebudayaan Secara Linguistis. Yogyakarta : Duta Wacana University Press. Sulistyo, Edy Tri. 2013. Pragmatik : Suatu Kajian Awal. Surakarta : UNS Press. Tim Penyusun Penulisan Skripsi/Tugas Akhir. 2013. Pedoman Penulisan Skripsi/Tugas Akhir.Surakarta : Fakultas Sastra dan Seni Rupa Universitas Sebelas Maret. Tim Redaksi KBBI. 2008. Kamus Besar Bahasa Indonesia. Edisi Keempat. Jakarta: PT Gramedia Pustaka Utama.

Transcript of Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran...

Page 1: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

100

Daftar Pustaka

Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam

Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian Pragmatik)”.

(Skripsi).Surakarta : Fakultas Sastra dan Seni Rupa UNS.

Asim, Gunarwan. 2005. Beberapa Prinsip Dalam Komunikasi Verbal: Tinjauan

Sosiolinguistik dan Pragmatik. Yogyakarta: Sanata Dharma University

Press.

Cruse, D. Alan. Meaning in Language: an Introduction to Semantics and

Pragmatics. New York: Oford University Press.

Herawati.2007. Wacana Humor dalam Bahasa Jawa. Yogykarta: GAMA

MEDIA.

http://www.kompasiana.com/efendirust/nilai-edukasi-dalam-tayangan-komedi-

situasi_552c10c46ea8345b408b456f (diakses pada tanggal 28 Maret 2016

pukul 14.15 WIB)

Leech, Geoffrey. 1993 (terjemahan M. D.D. Oka). Prinsip-Prinsip Pragmatik.

Jakarta: UI Press.

Mukti Sari, Karika. 2014. “Tindak Tutur Direktif dalam Kolom Gayeng Kiyi pada

Rubrik Jagad Jawa Surat Kabar Solopos". (Skripsi).Surakarta : Fakultas

Sastra dan Seni Rupa Universitas Sebelas Maret.

Pranowo. 2009. Berbahasa Secara Santun. Yogyakarta: Pustaka Pelajar.

Rahardi, Kunjana. 2005. Kesantunan Imperatif Bahasa Indonesia. Jakarta:

Penerbit Erlangga.

Rustono. 1999. Pokok-Pokok Pragmatik. Semarang: IKIP Semarang Press.

Subroto, D. Edi. 2007. Pengantar Metode Penelitian Linguistik Struktural.

Surakarta: Surakarta LPP UNS dan UNS Press.

Sudaryanto. 1993. Metode dan Aneka Teknik Analisis Bahasa : Pengantar

Penelitian Wahana kebudayaan Secara Linguistis. Yogyakarta : Duta

Wacana University Press.

Sulistyo, Edy Tri. 2013. Pragmatik : Suatu Kajian Awal. Surakarta : UNS Press.

Tim Penyusun Penulisan Skripsi/Tugas Akhir. 2013. Pedoman Penulisan

Skripsi/Tugas Akhir.Surakarta : Fakultas Sastra dan Seni Rupa Universitas

Sebelas Maret.

Tim Redaksi KBBI. 2008. Kamus Besar Bahasa Indonesia. Edisi Keempat.

Jakarta: PT Gramedia Pustaka Utama.

Page 2: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

101

Tri Mastoyo, Jati Kesuma. 2007. Pengantar (Metode) Penelitian Bahasa.

Yogyakarta: Carasvatibooks.

Yule, George. 2006 (terjemahan Indah Fajar Wahyuni dan Rombe Mustajab).

Pragmatik. Yogyakarta: Pustaka Pelajar.

Page 3: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

102

Tuturan dalam Acara Pangkur Jenggleng Padhepokan Ayom-ayem yang

Melanggar Prinsip Kesantunan Leech

1. Dalijo : Dhik, ibu-ibuke wa jan cuantik-cuantik, nan jelita. Bapak-

bapake guantheng-guantheng. Wah… brengose…

„Dik, ibu-ibunya memang semua cantik, juga jelita. Bapak-

bapaknya semuanya ganteng. Wah… kumisnya…‟

Suwiyah : Mung loro, sing kene mas?

Hanya dua, yang sini mas?‟

Dalijo : Wee… iki, maco man!

„Wah… ini, maco man!‟

Suwiyah : Sing kono mas, sing kono mas?” (seraya menunjuk tukang

kendang)

„Yang sana mas, yang sana mas?‟ (seraya menunjuk tukang

kendang)

Dalijo : Macan man

‘Harimau man!’

(01/TK/PJ/01/02/16)

2. Dalijo : Nek sing jaka karo prawan ki wis biyasa, sing ora biyasa

tur sitimewa…

„Jika yang perjaka dengan perawan itu sudah biasa, yang

tidak biasa juga sitimewa….

Suwiyah : Istimewa.

„Istimewa.‟

Dalijo : O, wis ganti ta?

‘O, sudah ganti ya?

Suwiyah : Ora. Ya mung kuwi!

„Tidak. Ya hanya itu!

(02/TK/PJ/01/02/16)

3. Pak Mur : Ooo…sing bayarane kanca-kanca ra mbok keki kae ta?

Iya ta?

„Ooo… yang upahnya teman-teman tidak kamu berikan itu

ya? Iya kan?!‟

Dalijo : Kula caoske, nak let telug sasi.

‘Saya berikan, setelah selang tiga bulan.’

(03/TK/PJ/01/02/16)

4. Dani : Jane aku ning kene ki ya sok sujana.

„Sebenarnya saya di sini ya terkadang curiga.‟

Setyorini : Sujana piye ta Mas?

„Curiga bagaimana ya Mas?‟

Page 4: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

103

Dani : Angger rene kok ana lek Dalijo, iki tak kira arep ngesir

kowe! „Setiap ke sini kok ada Paklik Dalijo, ini saya kira akan

menaksir kamu!‟

(04/TK/PJ/01/02/16)

5. Dani : Jane aku ning kene ki ya sok sujana.

„Sebenarnya saya di sini ya ter kadang curiga.‟

Setyorini : Sujana piye ta mas?

„Curiga bagaimana ya Mas?‟

Dani : Angger rene kok ana Lik Dalijo, iki tak kira arep ngesir

kowe!

„Jika di sini kok ada Paklik Dalijo,ini saya rasa akan

menaksir kamu!

Setyorini : Ya ora ta mas. Wong ning kene ki ana loro, aku karo

bulik Suwiyah.

„Ya tidaklah Mas. Kan di sini ya ada dua, saya dengan

Bibi Suwiyah.‟

(05/TK/PJ/01/02/16)

6. Setyarini : Ah masak ta mas? (seraya malu-malu) lha seumpana aku

Dadi ambulan Mas?

„Ah yang benar Mas?(seraya malu-malu)n lha jika saya jadi

ambulan Mas?

Penonton : Mayite!

‘Mayatnya!’

Dani : Masak,aku kon dadi mayite ta pakdhe iki.

„Yang benar, saya disuruh jadi mayatnya Pakdhe ini.‟

(06/TK/PJ/01/02/16)

7. Dani : Ooo, ngono. Lha sing nyepuhi karawitan sapa?

„Ooo, seperti itu. Lha yang mengetuai di karawitan siapa?

Setyarini : Pakdhe Murjana Mas.

„Pakdhe Murjana Mas.‟

Dani : Pakdhe Murjana nyepuhi karawitan saiki? Pakdhe

Murjana sepuh kae isa nyepuhi karawitan?!

„Pakdhe Murjana mengetuai karawitan sekarang? Pakdhe

Murjana tua itu bisa mengetuai karawitan?’

(07/TK/PJ/01/02/16)

8. Ciuk : Nggih pun Pak Mur, kula tenggane riyin kalih kula sambi

mbukak-mbukak buku niki.

„Iya sudah Pak Mur, saya akan menunggu dulu sambil

membuka-buka buku ini.‟

Pak Mur : Nggih. Anggere mboten mbukak sing liyane mawon.

Page 5: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

104

„Iya. Kalau tidak membuka yang lainnya saja.‟

(08/TK/PJ/01/02/16)

9. Dalijo : Nyuwun sewu, sawetawis mboten sowan wonten

ngarsanipun mbakyu Giyuk. Sawetawis kula tasih

ngraosaken manten anyar.

„Permisi, beberapa waktu tidak dating mengunjungi Mbak

Giyuk. Beberapa waktu ini say amsih menikmati sebagai

pengantin baru.‟

Ciuk : Duh, seneng ya?

„Duh, senang ya?‟

Dalijo : Lumayan!

‘Lumayan!’ Ciuk : Lo kok gur lumayan?

„Loh kok hanya lumayan?‟

(09/TK/PJ/01/02/16)

10. Ciuk : Lo kok gur lumayan?

„Loh kok hanya lumayan?‟

Dalijo : Ooo, ora ngetok-ngetokne, ya yen nogno kuwi dibatin

wae. Yen aku iki isih top ngno dibatin wae.

„Ooo, tidak memperlihatkan, ya jika yang seperti itu

dirasakan dalam hati saja. Jika saya ini masih top begitu

dirasakan dalam hati saja.‟

(10TK/PJ/01/02/16)

11. Ciuk : Nggih Mas. Wis matur Pak Murjana ajeng nderek latihan.

Pak Mur, saiki ben Pak Mur sing nata.

‘Iya Mas. Sudah sekarang bilang padaPak Murjana akan

ikut latihan. Pak Mur, sekarang supaya Pak Mur yang

menata.‟

Dalijo : Mengko aku sing ngendhang, beres!

„Nanti saya yang mengendang, beres!‟

(11/TK/PJ/01/02/16)

12. Pak Mur : Nggih, mangke Mas Dalijo kalih Mbak Suwiyah mbeksa.

Giyuk, mangke para pamiyarsa sampun kangen

suwantenipun nyinden, anak wedok Sulis ngendang.

„Ya, nanti Mas Dalijo bersama Mbak Suwiyah menari.

Giyuk, nanti para prmirsa sudah rindu dengan suaramu

menyinden, anak perempuan Sulis mengendang.‟

Ciuk : Ooo, ngono. Njenengan?

„Ooo, begitu. Anda?‟

Pak Mur : Loh, lha aku sing mbayari. Tenguk-tenguk!

Page 6: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

105

‘Loh, kan aku yang membayari. Duduk santai!‟

(12/TK/PJ/01/02/16)

13. Pak Mur : Aku tak ngamping-ampingi anak wedok, lagi pisanan iki.

„Saya yang akan mendampingi anak perempuan, baru

pertama ini.‟

Dalijo : Njenengan jogged le sae lo Pak Mur!

„Anda menari yang bagus loh Pak Mur!‟

Pak Mur : Ora-ora!

„Tidak-tidak!‟

(13/TK/PJ/01/02/16)

14. Dani : Aku saiki duwe grup karawitan anyar. Kowe melu aku!

„Saya sekararang mempunyai grup karawitan baru. Kamu

ikut saya!‟

Sulistyarini : Jane aku tak ya ngrampungme gladhenku sik ta Mas.

„Sebaiknya aku kan ya menyelesaikan latihanky dulu ya

Mas.‟

Dani : Iki tuwek-tuwek! Ayo melu aku sing enom-enom!

„Ini tua-tua! Ayo ikut saya yang muda-muda!‟

(14/TK/PJ/01/02/16)

15. Dani : Aku saiki duwe grup karawitan anyar. Kowe melu aku!

„Saya sekararang mempunyai grup karawitan baru. Kamu

ikut saya!‟

Sulistyarini : Jane aku tak ya ngrampungme gladhenku sik ta Mas.

„Sebaiknya aku kan ya menyelesaikan latihanky dulu ya

Mas.‟

Dani : Iki tuwek-tuwek! Ayo melu aku sing enom-enom!

„Ini tua-tua! Ayo ikut saya yang muda-muda!‟

(15/TK/PJ/01/02/16)

16. Dalijo : Sampeyan iki ra ngerti ana manten anyar lagi joged kok

ditengah-tengahi!

„Anda ini tidak tahu ada pengantin baru sedang menari kok

ditengahi!‟

Dani : Iki aku marani pacarku.

„Ini saya menjemput pacarku.‟

Dalijo : Pacarmu? Ra urusan!

„Pacarmu? Tidak peduli!‟

(16/TK/PJ/01/02/16)

Page 7: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

106

17. Dani : Kula mriki mboten ajeng nandhing-nandhingne lo

Pakdhe.

„Saya di sini tidak untuk membanding-bandingkan loh

Pakdhe.‟

Suwiyah : Wong kok ra duwe TK!

„Orang kok tidak mempunyai tata karma!‟

Dani : Kula niku, karep kula niku ben amor karo grup karawitan

sing enom-enom niku lo Pakdhe.

„Saya itu, keinginan saya itu suapaya bersama dengan grup

karawitan yang muda-muda itu loh Pakdhe.‟

(17/TK/PJ/01/02/16)

18. Ciuk : Saiki ngene Dani, kowe cah enom ra duwe tata karma.

Rini ra entuk kokpek bojo!

„Sekarang begini Dani, kamu anak muda tidak punya sopan

santun. Rini tidak boleh kamu jadikan istri.‟

Dani : Haduh. Lha terus piye?

„Aduh. Lalu bagaimana?‟

(18/TK/PJ/01/02/16)

19. Setyorini : Mas Dani, sampeyan kudu jaluk ngapura karo ibu karo

pakdhe, ben aku oleh kokpek bojo.

„Mas Dani, anda harus minta maaf kepada Pakdhe Dalijo,

supaya saya boleh kamu jadikan istri.‟

Dalijo : Hayo, gek ndang jaluk ngapura, ndhodhok! Kwe yen

jaluk ngapura budhe Giyuk, njaluke ngapura ning aku

wae!

„Ayo, cepatlah minta maaf, jiongkok! Kamu jika meminta

maaf kepada Budhe Giyuk, minta maafnya kepada saya

saja!‟

Dani : Loh ko isa?

„Loh kok bisa?‟

(19/TK/PJ/01/02/16)

20. Dani : Loh kok isa?

„Loh kok bisa?‟

Dalijo : Ya isa, lha aku iki pakdhemu.

„Ya bisa, lha saya ini pakdhe kamu.‟

Dani : Halah, setengah tuwek ngono we lho.

„Halah, setengah tua begitu juga.’

(20/TK/PJ/01/02/16)

21. Dalijo : Menawi ngagem baju batik menika, saestunipun

piyayinipun

Page 8: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

107

mesti luhur. Conthone kaya Dalijo. We lha, pripun sing

jenenge Dalijo niku sakniki nggih, wonten padhepokan

Ayom-Ayem menika sampun sinengaken ngaluhur.

Sinengaken ngaluhur kuwi dadi priyagung sing kepenak

jabatane, kok dadi raja, raja pati. Kula menika termasuk

cantrik senior, senior! Dadi ora sembarana karo Dalijo

wi! ‘Apabila memakai baju batik itu, sebenarnya orangnya pasti

luhur. Contohnya seperti Dalijo. Wah lha, bagaimana

yang namanya Dalijo itu sekarang ya, di padepokan itu

sudah sinengaken ngaluhur. Sinengaken ngaluhur itu

menjadi orang besar yang sudah enak jabatannya, kok

menjadi raja, raja mati. Saya itu termasuk cantrik senior,

senior! Jadi tidak sembrana dengan Dalijo itu!‟

(21/Dn/PJ/08/02/16)

22. Pengawal : Pak Dalijo!

‘Pak Dalijo!’

Dalijo : Eh,mriki-mriki. Bareng ana jago kate kok jenengan

metu.

„Eh, kesini-kesini. Setelah ada ayam jago Kate keluar kok

anda keluar.‟

Pengawal :Lha niki jago sing metu yoan kok!

„Lha ini ayam jago yang juga kok yang keluar.‟

(22/Dn/PJ/08 /02/16)

23. Dalijo : Jago kate ki sing gawene ngece ning jane ora due

kekuwatan apa-apa. „Ayam jago Kate ini yang pekerjaannya menghina tetapi

sebenarnya tidak mempunyai kekuatan apapun‟

Pengawal : Lha timbange jago sing jenggere wilah pie? Mending

sing kate ta Bu? Dicucuk jenggere wis kalah.

„Lha daripada ayam jago yang jenggernya terbelah? Lebih

baik yang Kate kan Bu? Dicucuk jenggere sudah kalah.‟

(23/Dn/PJ/08/02/16)

24. Dalijo : Ana maneh sing luwih kalahan.

„Ada lagi yang lebih kalah‟

Pengawal : Apa?

„Apa?‟

Dalijo : Jengger gerdu, dadi luwih gedhe.

„Jengger gerdu, jadi lebih besar.‟

Pengawal : Wonten bu, jago jengger gerdu? Wiwit jaman Londho

nganti saiki ki, ra ana!

Page 9: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

108

„Ada bu, ayam jago jengger gerdu? Dari zaman Belanda

sampai sekarang itu, tidak ada!‟

(24/Dn/PJ/08/02/16)

25. Dalijo : Ning pitik jago ki pinter loh.

„Tetapi ayam jago itu pintar loh.‟

Pengawal : Lha dos pundi?

„Lha bagaimana?‟

Dalijo : Lha yen mangan esuk jaluk lawuh, ‘tuku krupuk’.

„Lha kalau sarapan minta lauk, „tuku krupuk‟.

Pengawal : Niku jago nggih? Model pundi niku?

„Itu ayam jago ya? Macam mana itu?‟

Dalijo : Model Minimartana!

„Macam Minimartana!‟

(25/Dn/PJ/08/02/16)

26. Pengawal : Sing baku, mangke yen panjenengan rawuh ning

padhepokan Ayom-ayem niki, apa-apa kudu disiyapke?

„Yang penting, nanti jika anda dating di padepokan Ayom-

ayem ini, segalanya harus disiapkan?‟

Dalijo : Kudu disiyapke! Dadi kagiyatan padhepokan iki ora

vakim.

„Harus disiapkan! Jadi kegiatan padepokan ini tidak vakim.’

Pengawal : Vakim apa vacum?

„Vakim apa vacum?’

Dalijo : Kuwi biasa, yen Dalijo sebagai pemimpin ki yen padha

karo liyane ki ya ra apik.

„Itu biasa, jika Dalijo sebagai pemimpin itu jika sama

dengan yang lainnya itu tidak bagus.‟

(26/Dn/PJ/08/02/16)

27. Pengawal : Pemimpin niku yen ngendika apa-apa kudu bener nggih

Bu?

‘Pemimpin itu jika berbicara apapun harus benar ya

Bu?’ Dalijo : Lha vakim, vakim miskin.

„Lha vakim, vakim miskin.‟

Pengawal :Piye?

„Bagaimana?‟

Dalijo : Fakir miskin.

„Fakir miskin.‟

(27/Dn/PJ/08/02/16)

Page 10: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

109

28. Dalijo : Sing baku kuwi. Arepa isa nembang isa nyanyi yen ora

ayu...

„Yang penting itu. Walaupun bisa menyanyi tetapi jika

tidak cantik…‟

Pengawal : Ning nggih ampun ngoten niku! Sing kula siyapke

mangke, muga-muga njenegan sarujuk. Jenengan kan boss,

bossne kula, nggih ta? Ninga ngebosi napa mboten niki?

„Tetapi ya jangan seperti itu! Yang saya siapkan nanti,

mudah-mudahan anda setuju. Anda kan bos, bosnya saya,

iya kan? Tetapi membayari apa tidak ini?‟

(28/Dn/PJ/08/02/16)

29. Dalijo : Wah, seneng aku yen ngene ki.

„Wah senang saya jika seperti ini.‟

Pengawal : Sarujuk? Sakniki kula aturi mriki nggih, Mbak Ika

nggih?!

„Setuju? Sekarang saya persilahkan ke sini ya, Mbak Ika

ya?‟

Ika : Putri Solo loh Mas iki.

‘Putri Solo loh Mas ini.’

(29/Dn/PJ/08/02/16)

30. Pengawal : Niku wau Mbak Ika, sae ta?

„Itu tadi Mbak Ika, bagus kan?‟

Dalijo : Pokoke yen bocahe ra konslet ngono wi apik.

„Yang penting jika anaknya tidak konslet begitu ya bagus.‟

Pengawal : Lha ning mangsa rendheng ki sok konslet.

„Lha tetapi jika musim penghujan itu kadang konslet.‟

(30/Dn/PJ/08/02/16)

31. Pengawal : Sing nomer loro,ki Mbak Rini. Rada alus ki. Mbak Rini,

mriki Mbak Rini! Ampun nguciwani lo, kaya wingi kae sing

ngajari aku kae lo. „Yang nomor dua, ini Mbak Rini. Agak halus ini. Mbak

Rini, kje sini Mbak Rini! Jangan mengecewakan loh,

seperti kemarin yang mengajari saya itu loh.‟

Rini : Pripun Mas?

„Bagaimana Mas?

Dalijo : Bagus!

„Bagus!‟

(31/Dn/PJ/08/02/16)

32. Pengawal : Sing nomer loro,ki Mbak Rini. Rada alus ki. Mbak Rini,

mriki Mbak Rini! Ampun nguciwani lo, kaya wingi kae

sing ngajari aku kae lo.

Page 11: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

110

„Yang nomor dua, ini Mbak Rini. Agak halus ini. Mbak

Rini, kje sini Mbak Rini! Jangan mengecewakan loh,

seperti kemarin yang mengajari saya itu loh.‟

Rini : Pripun Mas?

„Bagaimana Mas?

Dalijo : Bagus!

„Bagus!‟

(32/Dn/PJ/08/02/16)

33. Dalijo : Suwarane ya edhum eyup.

„Suaranya ya sejuk menyejukkan.‟

Pengawal : Suwara kok edhum eyup niku leres mboten niku?

„Suara kok sejuk menyejukkan itu benar tidak itu.‟

Dalijo : Merdu. Merdu!

„Merdu-merdu!‟

(33/Dn/PJ/08/02/16)

34. Didi : Gelunganku endi?

„Sanggul saya dimana?‟

Dalijo : Sik tak golekne. (sambil menarik tangan Didi menuju ke

belakang)

„Sebentar saya carikan. (sambil menarik tangan Didi

menuju ke belakang)

Pengawal : Mumpung Mas Dalijo mlebet, sakniki pimpinane kula!

„Sementara Mas Dalijo masuk, sekarang pemimpinnya

saya!‟

(34/Dn/PJ/08/02/16)

35. Pengawal : Sakniki ngeten Mas Dalijo, gandheng Mbak Eka empun,

Mbak Rini ya uwis, Mas Didi ya uwis. Ya wis apik kabeh,

njenegan ya kudu mbeksa ta ya! „Sekarang begini Mas Dalijo, berhubung mbak Eka sudah,

Mbak Rini juga sudah, Mas Didi juga sudah. Ya semua

sudah bagus, kamu ya harus menari kan ya!‟

Dalijo : Aku? Aku ki pimpinan lo! Ra perlu kudune!

„Saya? Akuini pimpinan loh! Seharusnya tidak perlu!‟

(35/Dn/PJ/08/02/16)

36. Pengawal : Sakniki ngeten Mas Dalijo, gandheng Mbak Eka empun,

Mbak Rini ya uwis, Mas Didi ya uwis. Ya wis apik kabeh,

njenegang ya kudu mbeksa ta ya!

Page 12: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

111

„Sekarang begini Mas Dalijo, karena mbak Eka sudah,

Mbak Rini ya sudah, Mas Didi ya sudah. Ya sudah bagus

semuanya, ya seharusnya menari iya kan?‟

Dalijo : Aku? Aku ki pimpinan lo, ra perlu kudune!

„Aku? Aku itu pemimpin loh, tidak perlu seharusnya!‟

(36/Dn/PJ/08/02/16)

37. Dalijo : Oh ngono. Kudu mbeksa iki?

„Oh begitu. Harus menari ini?‟

Pengawal : Oh iya!

„Oh iya!‟

Dalijo : Ya, saiki ngene, sampeyan dadi

Rahwana aku Prabu Rama Wijaya!

‘Ya, sekarang begini, anda menjadi Rahwana saya

Prabu Rama Wijaya!’

(37/Dn/PJ/08/02/16)

38. Dalijo : Ya saiki ngene, sampeyan dadi Rahwana aku Prabu Rama

Wijaya.

„ya sekarang begini, anda menjadi Rahwana aku prabu

Rama Wijaya.‟

Pengawal : Weh, iki pimpinan jaluk menange dhewe, milih sing

bagus. Ya wis rapapa aku dadi Rahwana.

„Wah, ini pemimpin minta menangnya sendiri, memilih

yang ganteng. Ya sudah tidak apa-apa saya menjadi

Rahwana.‟

(38/Dn/PJ/08/02/16)

39. Dalijo : Eh! Kerisku aja mbok engkuk-engkuk!

„Eh! Keris saya jangan kamu bengkok-bengkokkan!‟

Pengawal : Kasunyatan, pasukane Pak Dalijo niku gampang peyok,

nggih ta?

„Kenyataannya, pasukannya Pak Dalijo itu mudah

bengkok, iya kan?‟

(39/Dn/PJ/08/02/16)

40. Didi : Ki jenenge sapa ki? (sambil menunjuk keris pak Dalijo)

„Ini namanya siapa ini? (sambil menunjuk keris pak Dalijo)

Rini : Kok sapa ta Mas? Keris kok jenenge sapa.

„Kok siapa Mas? Keris kok namanya siapa.‟

(40/Dn/PJ/08/02/16)

Page 13: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

112

41. Didi : Ki jenenge sapa ki? (sambil menunjuk keris pak Dalijo)

„Ini namanya siapa ini? (sambil menunjuk keris pak Dalijo)

Rini : Kok sapa ta Mas? Keris kok jenenge sapa.

„Kok siapa Mas? Keris kok namanya siapa.‟

Pengawal : Ki jenenge mleyok.

„Ini namanya mleyok.‟

(41/Dn/PJ/08/02/16)

42. Didi : Kweki yen ana amplop kok mesthi dhisiki ta ya. Mbok

kosek! (sambil menyerobot amplop yang berisi uang dari

pak Hanafi)

„Kamu jika ada amplop kok pasti mendahului ya.

Sebentarlah! (sambil menyerobot amplop yang berisi uang

dari pak Hanafi)

Dalijo : Sodari Didi, orang yang mengambil bukan haknya itu,

kuwi ki ngerti-ngerti wetenge mules loh.

„Saudari Didi, orang yang mengambil bukan haknya

itu, mendadak perutnya murus loh.‟

Didi : Ora, ora Mas! (sambil menyerahkan amplop berisi uang

dari pak Hanafi)

„Tidak-tidak Mas!‟ (sambil menyerahkan amplop berisi

uang dari pak Hanafi)

(42/Dn/PJ/08/02/16)

43. Pak Hanafi : Lho ngeten, niki wau kan latihan, terus niki duwite nggih

latihan riyin.

„Loh, begini, ini kan latihan, selanjutnya ini uangnya juga

latihan dulu.‟

Pengawal : Ooo, ngoten, ya bener kuwi. Mulakna yen didadekne

pimpinan kuwi aja gedhe sirahe! (sambil menatap Pak

Dalijo)

„Ooo, seperti itu, ya benar itu. Makanya kalau dijadikan

pemimpin itu jangan sombong!’

(43/Dn/PJ/08/02/16)

44. Rini : Nggih empun. Niki amplope dirembug mangke mawon,

sakniki angsal welingan, pak Dalijo sing diaturi

njenggleng.

„Ya sudah. Ini amplopnya dibahas nanti saja, sekarang

dapat pesan, Pak Dalijo dipersilahkan nembang.‟

Dalijo : Loh biasane sing jenggleng ki piyayi sepuh.

„Loh biasanya yang nembang itu beliau yang sudah tua.‟

Rini : Sampeyan ki nak ya, tuwek ta!

Page 14: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

113

„Anda itu kan ya, tua kan!’

(44/Dn/PJ/08/02/16)

45. Tere : Mamah kwi joged ya isih luwes.

„Mama itu menari juga masih luwes.‟

Ibu : Mbok aja mamah ta!

„Jangan mama lah!‟

Tere :Kan saiki, cah enom saiki mamah ngono lho mah!

„Sekarang, anak muda sekarang mama begitu loh ma!‟

(45/TU/PJ/15/02/16)

46. Tere : Ibu gek-gek mbiyen muride bapak?

„Ibu jangan-jangan dulu murid bapak?‟

Ibu : Sing kandha sapa?

„Yang bilang siapa?‟

Tere : Aku mung mengira-ira.

„Saya hanya mengira-ira.‟

Ibu : Sing kandha sapa? Lha ya iya. Bapakmu kuwi lak gawene

nglatih joged, ibu iki jarene bapakmu loh ya, diantara

bocah-bocah penari kuwi, apik dhewe ki ibukmu! Mulane

njur aku diajari dhewe.

„Yang bilang siapa? Memang iya. Bapak kamu kan

biasanya melatih menari, ibu ini katanya bapakmu loh ini,

diantara anak-anak penari itu, yang paling bagus itu

ibumu! Maka dari itu lalu saya diajar sendirian.‟

(46/TU/PJ/15/02/16)

47. Tere : Bapak rawuh Bu!

„Bapak dating Bu!‟

Ibu : Iya, mangga Kangmas!

„Iya, silahkan Kangmas!‟

Bapak : Ya, rasah kangmas-kangmas! Ngrasani bojomu wis

rampung?

„Ya, tidak perlu kangmas-kangmas! Membicarakan

suamimu sudah selesai?‟

(47/TU/PJ/15/02/16)

48. Ibu : Iya, mangga Kangmas!

„Iya, silahkan Kangmas!‟

Bapak : Ya, rasah kangmas-kangmas! Ngrasani bojomu wis

rampung?

„Ya, tidak perlu kangmas-kangmas! Membicarakan

suamimu sudah selesai?‟

Ibu : Pripun ta Mas?

Page 15: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

114

„Bagaimana Mas?‟

(48/TU/PJ/15/02/16)

49. Bapak : Kowe isa crita karo anakmu,Tere. Mbiyen

jaman nom-nomanku ngglibeng kowe?

„Kamu bisa bercerita kepada anakmu, Tere. Dahulu zaman

remajaku memperebutkan kamu?‟

Ibu : Lha nggih mboten? Nyatane ya nggih ta?

„Lha benar tidak? Kenyataannya iya bukan?‟

Bapak : Lho, ora perkara ngglibeng. Mbiyen nalika takajari joged,

kowe ethok-ethok sampure keri, ya ta? Mangka mbiyen ki

sing bagus dhewe aku, ra enek liyane. Tenan kuwi! „Loh, bukan masalah memperebutkan. Dahulu ketika saya

ajar menari, kamu berpura-pura bahwa sampurmu

tertinggal, ya bukan? Padahal dahulu yang paling

tampan saya, tidak ada yang lain. Benar itu!‟

(49/TU/PJ/15/02/16)

50. Bapak : Lha edan pa, yen aku getun duwe bojo kaya ngene?

„Lha gila apa, jika aku kecewa mempunyai istri seperti ini?‟

Tere : Lha niki wau padha udur. Kedadeyan pun dados kula

sing ayune kaya ngene. Nak da getun kula tak bali mawon

napa pripun?

„Lha barusan kalian berdebat. Kejadian sudah menjadi saya

yang cantik seperti ini. Jika kalian kecewa biar saya

kembali bagaimana?‟

Ibu : Ora. Kok getun piye loh, nek getun ya rabakal metu kowe.

„Tidak. Kok kecewa bagaimana, jika kecewa ya tidak akan

keluar kamu.‟

(50/TU/PJ/15/02/16)

51. Ibu : Lha ning gawa apa? Ra duwe apa-apa ki.

„Tetapi membawa apa? Tidak mempunyai apapun ini.‟

Bapak :Ora sah nggawa apa-apa.

‘Tidah perlu membawa apapun’

Tere :Sing penting nganggo klambi, rapapa Bu.

„Yang penting mengunakan baju, tidak apa-apa Bu.‟

Bapak :Ora sah gawa apa-apa, engko yen kana ana apa-apa wae

digawa.

Tidak perlu membawa apapun, nanti kalau ada apapun

dibawa.‟

(51/TU/PJ/15/02/16)

52. Ibu : Lha ning gawa apa? Ra duwe apa-apa ki.

„Lha tetapi membawa apa? Tidak mempunyai apapun ini.‟

Bapak : Ora sah nggawa apa-apa.

Page 16: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

115

„Tidah perlu membawa apapun‟

Tere :Sing penting nganggo klambi, rapapa Buk.

„Yang penting mengunakan baju, tidak apa-apa Bu.‟

Bapak : Ora sah gawa apa-apa, nko yen kana ana apa apa wae

digawa.

‘Tidak perlu membawa apapun, nanti kalau ada

apapun dibawa.’

(52/TU/PJ/15/02/16)

53. Bapak : Ora sah nggawa apa-apa.

„Tidak perlu membawa apapun.‟

Tere : Sing penting nganggo klambi, rapapa buk.

„Yang penting menggunakan pakaian, tidak apa-apa bu.‟

Bapak : Ora sah gawa apa-apa, nko yen kana ana apa-apa wae

digawa.

„Tidak perlu membawa apapun, nanti kalau ada apapun saja

dibawa.‟

Tere : Wegah! Bapak kuwi nak malah ngisin-isini.

„Tidak! Bapak itu justru memalukan.‟

(53/TU/PJ/15/02/16)

54. Resy : Tumpenge awake dhewe mau wis dadi rung ya?

„Tumpeng kita tadi sudah jadi apa belum ya?‟

Ario : Uwis.

„Sudah.‟

Resy : Urunan mau lo.

‘Patungan tadi loh.’

Ario : Aja muni urunan ta! Aku ki isin.

„Jangan berkata patungan begitu! Saya ini malu.‟

(54/TU/PJ/15/02/16)

55. Resy : Lha trus kepiye? Sithike ding ngono loh.

„Lantas bagaimana? Sama sedikitnya begitu loh.‟

Ario : Ya rapapa.

„Ya tidak apa-apa.‟

Resy : Ya, aku nko tombok mangatus. Nek kwe

ora tombok rapapa?

„Ya, saya nanti menambahkan lima ratus.

Jika kamu tidak menambahkan tidak apa-apa.‟

Ario : Ora! Mbakyune lho iki.

‘Tidak! Kakaknya ini’

(55/TU/PJ/15/02/16)

Page 17: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

116

56. Resy : Umurku ki, yen pancen kwe mirsani pira?

„Jika memang kamu melihat, berapausiaku ini?‟

Penonton : Sewelas.

„Sebelas‟

Ario : Mosok sewelas Bu!

„Yang benar sebelas Bu?‟

Resy : Ora sah serik ngono lo.

„Tidak perlu iri begitu loh‟

(56/TU/PJ/15/02/16)

57. Ario : Ya serik, wong kaya ngene kok sewelas taun. Panjenengan

pripun ta?

„Ya jangan iri, seperti ini kok sebelas tahun. Anda

bagaimana sih?‟

Resy : Aku jik kaya cibi-cibi!

„Saya masih seperti cibi-cibi.‟

(57/TU/PJ/15/02/16)

58. Ario : Eh, aja seneng sik. Wong ibu ki ngendika tambahe

sewelas. Lha nek aku ki, kula pinten Bu?

„Eh, jangan senang dulu. Ibu itu berkata tambahannya

sebelas. Lha kalau saya, berapa Bu?‟

Penonton : Patang puluh.

„Empat puluh.‟

Ario : Ha?! Patang puluh taun. Bu, mbok jenengan ampun

ngoten, halah wong karo kancane dhewe, mbok dikorting

sithik ngono lo.

„Ha?! Empat puluh tahun. Bu, anda jangan begitu, dengan

temannya sendiri, dikurangi sedikit begitu loh.‟

(58/TU/PJ/15/02/16)

59. Penonton : Patang puluh.

„Empat puluh.‟

Ario : Ha?! Patang puluh taun. Bu, mbok jenengan ampun

ngoten, halah wong karo kancane dhewe, mbok dikorting

sithik ngono lo.

„Ha?! Empat puluh tahun. Bu, anda jangan begitu,

dengan temannya sendiri, dikurangi sedikit begitu loh.‟

(59/TU/PJ/15/02/16)

60. Resy : Nek niki limalas, aku tak wolulas taun. Niku asli bu,

mboten kurang. Ya jik kenceng lo jane mbkayu ki.

Page 18: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

117

„Kalau ini lima belas, aku yang delapan belas tahun.itu asli,

tidakk kurang. Ya masih kencang loh sebenarnya kakak

ini.‟

Ario : Ya genah, awakku langsing ngono, sing gedhe gur

bokongku thok.

„Ya jelas, tubuhku begitu langsing, yang besar hanya

pantatku.‟

(60/TU/PJ/15/02/16)

61. Resy : Nek niki limalas, aku tak wolulas taun. Niku asli bu,

mboten kurang. Ya jik kenceng lo jane mbkayu ki.

„Kalau ini lima belas, aku yang delapan belas tahun.itu asli,

tidakk kurang. Ya masih kencang loh sebenarnya kakak

ini.‟

Ario : Ya genah, awakku langsing ngono, sing gedhe gur

bokongku thok. „Ya jelas, tubuhku begitu langsing, yang besar hanya

pantatku.‟

(61/TU/PJ/15/02/16)

62. Ario : Kowe ping pindho lali terus lo ya!

‘Kamu du kali selalu lupa loh!’ Resy : Tamune awake dhewe teka!

„Tamu kita dating!‟

Ario & Resy : Mangga-mangga!

„Silahkan-silahkan!‟

(62/TU/PJ/15/02/16)

63. Resy : Tamune awake dhewe teka.

„Tamu kita datang.‟

Ario & Resy : Mangga-mangga!

„Silahkan-silahkan‟

Ibu : Wis, wis. Dha nglumpuk gek ayo

diobong!

‘Sudah, sudah. Setelah berkumpul marilah kita

bakar!’

Tere : Eh, kaya apa wae.

„Eh, seperti apa saja.‟

(63/TU/PJ/15/02/16)

64. Ario : Iki piye? Awakmu ki gedhe! Karo mbakyune wae seksi

mbakyune loh!

Page 19: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

118

„Ini bagaimana? Tubuhmu itu besar! Dengan kakaknya

saja seksi kakaknya loh.‟

Resy : Aku rana mbok jak rana, ndang aku nyedak kowe mbok

singkirne.

„Saya ke sana kamu ajak ke sana, begitu saya mendekat

kamu singkirkan.‟

(64/TU/PJ/15/02/16)

65. Ario : Iki piye? Awakmu ki gedhe! Karo mbakyune wae seksi

mbakyune loh!

„Ini bagaimana? Tubuhmu itu besar! Dengan kakaknya

saja seksi kakaknya loh.’

Resy : Aku rana mbok jak rana, ndang aku nyedak kowe mbok

singkirne.

„Saya ke sana kamu ajak ke sana, begitu saya mendekat

kamu singkirkan.‟

(64/TU/PJ/15/02/16)

66. Bapak : Jane sing tuwa sing endi, sing enom ki soing endi?

„Sebnarnya yang tua itu yang mana, yang muda yang

mana?‟

Re sy : Kula sing enom! (sambil mengangkat tangannya)

„Saya yang muda!‟

Ario : Ora dhuwur-dhuwur, mambu! Niki ketoke kula sing

enom ta nggih?

„Jangan tinggi-tinggi, bau! Ini sepertinya saya yang muda

iya kan?‟

(66/TU/PJ/15/02/16)

67. Ibu : Lha umure ki pira ta? Kok udur-uduran?

„Lha usianya itu berapa? Kok berdebat?‟

Resy : Kula wolulas.

„Saya delapan belas.‟

Ario : Kula malah pitulas, ngendikane ibune wau malah limalas.

„Saya malah tujuh belah, perkataan ibu tadi lima belas.‟

Tere : Mbak Ari, limalas ning kurangane rongpuluh!

„Mbak Ari, lima belas tetapi kurangannya dua puluh!‟

(67/TU/PJ/15/02/16)

68. Bapak : Lha ngeneki lho, wohing kerukunan. Sing ulang taun si

Ari karo Resy nganti disengkuyung karo kanca-kanca akeh.

Sing rawuh ya akeh. Ya, raketan piye, matur nuwun pa

piye ngono, kok mung meneng wae! „Lha begini loh, hasil dari kerukunan. Yang berulang tahun

si Ari dan Resy sampai didukung oleh teman-teman.Ya

Page 20: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

119

sekedar, terima kasih atau bagaimana begitu, kok

hanya diam saja!‟

Ario : Kowe po aku?

„Kamu atau saya?‟

(68/TU/PJ/15/02/16)

69. Bapak : Lha ngeneki lho, wohing kerukunan. Sing ulang taun si

Ari karo Resy nganti disengkuyungkaro kanca-kanca akeh.

Sing rawuh ya akeh. Ya, raketan piye, matur nuwun pa piye

ngono, kok mung meneng wae!

„Lha seperti ini, hasil dari kerukunan. Yang berulang tahun

si Ari dan Resy sampai didukung teman-temannya. Yang

dating banyak. Ya, walau bagaimanapun, berterima kasih

apa bagaimana begitu, kok hanya diam saja!‟

Ario : Kowe po aku? (sambil menarik baju Resy)

„Kamu apa aku?‟ (sambil menarik baju Resy)

Bapak : Ora sah iren! Pingsut-pingsut!

„Tidak perlu beradu! Pingsut-pingsut!‟

(69/TU/PJ/15/02/16)

70. Ario : Ya wis, aku wae. Mengko ndak salah meneh naskahmu.

„Ya sudah., aku saja. Nanti malah salah lagi naskahmu.‟

Resy : Ngaliha! (sambil menyenggol bahu Ario)

„Menyingkirlah!‟ (sambil menyenggol bahu Ario)

(70/TU/PJ/15/02/16)

71. Resy : Wis, suwarane rasah dimanis-maniske!

‘Sudah, suaranya tidak perlu dibuat manis!’

Ario : Mbok ya meneng sik ta ya!

„Bisa diam dulu tidak ya!

Ibu : Wis ta, mbok wis ben ajar omong.

„Sudahl ya, biarkan belajar berbicara.‟

(71/TU/PJ/15/02/16)

72. Resy : Wis, suwarane rasah dimanis-maniske!

„Sudah, suaranya tidak perlu dibuat manis!‟

Ario : Mbok ya meneng sik ta ya!

‘Bisa diam dulu tidak ya!’

Ibu : Wis ta, mbok wis ben ajar omong.

„Sudah ya, biarlah belajar berbicara.‟

(72/TU/PJ/15/02/16)

Page 21: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

120

73. Ibu : Wis ta, mbok wis ben ajar omong.

„Sudah ya, biarkan belajar berbicar.‟

Ario : Rasah dimanis-manisne wis manis kok.

„Tidak perlu dibuat manis sudah manis kok.’

(73/TU/PJ/15/02/16)

74. Ibu : Wong ulang taun kokmleruk wae!

„Berulang tahun kok cemberut saja!‟

Ario : Lha kat mau ya arep matur ya ora sido wae.

„Lha sejak tadi ya akan berbicara tidak poernah jadi.‟

(74/TU/PJ/15/02/16)

75. Ario : Wong jenenge ulang taun kok es teh, ya tumpeng ta ya.

„Yang namanya ulang tahun kok es teh, ya tumpeng kan

ya.‟

Tere : Bu, bu tak kandani. Ulang taun wong loro kok tumpenge

cilik banget ya. „Bu, bu saya beri tahu. Yang berulang tahun berdua kok

tumpengnya sangat kecil ya.‟

(75/TU/PJ/15/02/16)

76. Tere : Bu, bu tak kandani. Ulang taun wong loro kok tumpenge

cilik banget ya.

„Bu, bu saya beri tahu. Ulang tahun berdua tumpengnya

kecil sekali ya‟

Bapak : Iki dudu tumpeng!

„Ini bukan tumpeng!‟

Ibu : Lha napa pak?

„Lha apa pak?‟

Bapak : Sompil!

„Remis!‟

(76/TU/PJ/15/02/16)

77. Ibu : Eh, lha kok sampeyan sing ngiris tumpenge ki piye?

„Eh, lha kok anda yang memotong tumpeng itu

bagaimana?‟

Tere : Sing ngiris bapak, mangke sing maem kula.

„Yang memotong bapak, nanti yang memakan saya.‟

(77/TU/PJ/15/02/16)

78. Ibu : Eh, lha kok sampeyan sing ngiris tumpenge ki piye?

„Eh, lha kok anda yang memotong tumpeng itu

bagaimana?‟

Page 22: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

121

Tere : Sing ngiris bapak, mangke sing maem kula.

„Yang memotong bapak, nanti yang memakan saya.‟

Bapak : Kok kowe dhakah ta Nduk!

„Kok kamu rakus ya Nak!‟

(78/TU/PJ/15/02/16)

79. Ibu : Wis, iki. (sambil menyerahkan potongan tumpeng kepada

Resy dan Ario)

„Sudah, ini.‟ (sambil menyerahkan potongan tumpeng

kepada

Resy dan Ario)

Bapak : Wis, rasah nganggo lawuh wae ben seret!

„Sudah, tidak perlu memakai lauk pauk saja biarkan

tersendat.‟

Ario :Nganggo tempene niku lo Bu!

„Memakai tempenya itu loh Bu!‟

(79/TU/PJ/15/02/16)

80. Ibu : Wis, iki. (sambil menyerahkan potongan tumpeng kepada

Resy dan Ario)

„Sudah, ini.‟ (sambil menyerahkan potongan tumpeng

kepada

Resy dan Ario)

Bapak : Wis, rasah nganggo lawuh wae ben seret!

„Sudah, tidak perlu memakai lauk pauk saja biarkan

tersendat.‟

Ario :Nganggo tempene niku lo Bu!

„Memakai tempenya itu loh Bu!‟

Bapak : Tumpeng kaya sompil lawuhe ya mung sakiprit!

„Tumpengnya seperti remis lauk pauknya ya hanya

sedikit!‟

(80/TU/PJ/15/02/16)

81. Sarjiwa : Yen mbiyen, critane Gathutkaca. Aku Gathutkaca kowe

kudu kalah!

„Jika dahulu, ceritanya Gatutkaca. Saya menjadi Gatutkaca

kamu kalah!‟

Widodo : Lha yen aku sing gathutkaca, mesthi ya kalah.

„Lha jika saya menjadi Gatutkaca, pasti juga kalah.‟

Sarjiwa : Iya! Kowe pokoke tetep kalah! Yen Sugriwa Subali, aku

Subali, kwe tetep kalah!

„Iya! Yang penting kamu tetap kalah! Jika Subali, saya

menjadi Subali, kamu tetap kalah!‟

(81/TU/PJ/15/02/16)

Page 23: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

122

82. Widodo : Wong kok ra gelem kalah.

„Orang kok tidak mau mengalah.‟

Sarjiwa : Saben dina ki aku kondhange menangan kok!

„Setiap hari ini saya terkenal menang kok1‟

(82/TU/PJ/15/02/16)

83. Widodo : Yen wawaran ngene ki jelas, kowe sing menang. Ning yen

nganggo gaman, mesthi aku sing menang.

„Jika dengan seperti ini jelas, kamu yang menang. Tetapi

jika menggunakan alat, pasti aku yang menang.‟

Sarjiwa : Aku nganggo clurit no.

„Saya menggunakan cluritlah.‟

Widodo : Nganggo clurit yen ra isa nggunakake ya padha wae.

„Menggunakan clurit jika tida bisa menggunakan ya sama

saja.‟

(83/TU/PJ/15/02/16)

84. Sarjiwa : Jan-jane ning kene ki sih akeh, ning kadhaluwarsa.

„Sebenarnya di sini masih banyak, tetapi kadaluarsa.‟

Widodo : Padune ra wani kuwi! Jirih kuwi!

„Paling juga tidak berani itu! Takut itu!‟

(84/TU/PJ/15/02/16)

85. Widodo : Padune ra wani kuwi! Jirih kuwi!

„Paling juga tidak berani itu! Takut itu!

Sarjiwa : Ora ngono! Bedane aku ki wong kendel, yen pancen

sampeyan kuwi luwih kendel, ning bab gonta-ganti bojo.

„Tidak begitu! Bedanya saya ini orang yang berani, jika

memang anda itu lebih berani, tetapi dalam hal berganti

istri.‟

(85/TU/PJ/15/02/16)

86. Sarjiwa : Ora ngono! Bedane aku ki wong kendel, yen pancen

sampeyan kuwi luwih kendel, ning bab gonta-ganti bojo.

„Tidak begitu! Bedanya saya ini orang yang berani, jika

memang anda itu lebih berani, tetapi dalam hal berganti

istri.‟

Widodo : Ampun percaya Bu, wong lagi ping telu.

„Jangan percaya Bu, baru tiga kali kok.

(86/TU/PJ/15/02/16)

Page 24: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

123

87. Sarjiwa : Ora ngono! Bedane aku ki wong kendel! Ya pancen

sampeyan kuwi luwih kendel, ning bab gonta-ganti bojo.

‘Bukan begitu! Bedanaya saya ini orang yang pemberani!

Ya memang kamu itu lebih pemberani, tetapi dalam hal

berganti istri.’ Widodo : Ampun percaya Bu, wong lagi ping telu.

„Jangan percaya Bu, baru tiga kali.‟

(87/PA/PJ/22/02/16)

88. Widodo : Ampun percaya Bu, wong lagi ping telu.

„Jangan percaya Bu, baru tiga kali kok.‟

Sarjiwa : Woo, kendel kok kendel gonta-ganti bojo! Sing keri

luthu.

„Huu, berani kok berani berganti istri! Yang terakhir

kumal.‟

(88/PA/PJ/22/02/16)

89. Sarjiwa : Woo, kendel kok kendel gonta-ganti bojo! Sing keri

luthu.

„Huu, berani kok berani berganti istri! Yang terakhir

kumal.’

Widodo :Tak urus, sapa sing ra wedi yen duwe bojo galake kaya

ngana?

„Saya urus, siapa yang tidak takut mempunyai istri seperti

itu?‟

(89/PA/PJ/22/02/16)

90. Sarjiwa : Aku ki jan-jane mithing jik isa, ning e nko wani ora, okeh

sing ora wanine. Ya ngono kuwi wong tuwa sing tanggung

jawab ki.

„Saya ini sebenarnya menjepitnya masih bisa, tetapi nanti

berani tidak, banyak tidak beraninya. Ya beginilah orang

tua yang tanggung jawab itu.‟

Widodo : Tanggung jawab kepiye?

„Tanggung jawab bagaimana?'

Sarjiwa : Aku jik nyekolahne anak loh, bab kekendelan tetep luwih

kendel aku. Coba wani ta, aku mbiyen yen ndhelik ning

kuburan.

„Saya masih menyekolahkan anak loh, dalam hal

keberanian lebih berani saya. Coba berani kan, saya

dahulu sembunyi di kuburan.‟

(90/PA/PJ/22/02/16)

Page 25: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

124

91. Widodo : Ning tak akoni kang, kowe sing sugih kendel, turu ning

kuburan dhewe wani.

„Tetapi saya akui, kamu yang kaya akan keberanian, tidur

di pemakamam sendirian berani.‟

Sarjiwa : Mulakno. Sak kendel-kendele wong, sekti mandhraguna,

ning kampung aku ki didadekne keamanan loh.

„Maka dari itu. Seperti apapun orang yang berani,

saktimandraguna, di kampung sayalah yang dijadikan

keamanan‟

Widodo : Keamanan?

„Keamanan?‟

Sarjiwa : Iya, bareng aku didadekne keamanan, kampungku dadi

aman.

‘Ya, semenjak aku dijadikan keamanan, kampung saya

menjadi aman.’

(91/PA/PJ/22/02/16)

92. Sarjiwa : Layo, butuh rongpuluh ning jarik sing apik-apik.

„Lha iya, membutuhkan jarit dua puluh tetapi yang bagus-

bagus.‟

Widodo : Nek kene ki ra dodolan jarik sing apik ki isin!

„Jika di sini tidak berjualan jarit yang bagus itu malu!‟

(92/PA/PJ/22/02/16)

93. Widodo : Ki jarikke, rongpuluh.

„Ini jaritnya, dua puluh.‟

Sarjiwa : Ya, rongpuluh. Sik tak pilihane. Wah apik-apik, cocok ki.

„Ya, dua puluh. Sebentar saya pilihkan. Wah bagus-bagus,

cocok ini.

Widodo : Lha nggone sapa sik!

„Lha kepunyaan siapa dulu!‟

(93/PA/PJ/22/02/16)

94. Widodo :Sijine karo tengah yuta.

„Per satuynya satu setengah juta.‟

Sarjiwa : Wah kecil! Karo tengah yuta ki nak sejuta setengah ta?

„Wah kecil! Satu setengah juta itu satu juta setengah kan?‟

(94/PA/PJ/22/02/16)

95. Sarjiwa : Wah kecil! Karo tengah yuta ki nak sejuta setengah ta?

„Wah kecil! Satu setengah juta itu satu juta setengah kan?‟

Widodo : Nek sekodine rongpuluh, sijine karo tengah yuta, kwe

bayar patang puluh yuta.

Page 26: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

125

„Jika sekodi dua puluh, per satunya satu setengah juata,

kamu membayar empat puluh juta.‟

(95/PA/PJ/22/02/16)

96. Pak Mur : Ya yen arep nembang polatane ditata dhisik! Tegese

polatane sing sumringah ben enko tembange penak

dirungokne.

‘Jika akan bernyanyi raut wajahnya ditata dahulu!

Artinya rautnya yang gembira suapaya nanti nyanyiannya

enak didengarkan.‟

Rini : Niki wis tak sumeh-sumehke, ning yen kahanan kaya

ngene terus piye sing arep sumeh.

„Ini sudah tak buat tersenyum, tetapi keadaan seperti ini

bagaimana yang akan tersenyum.‟

(96/PA/PJ/22/02/16)

97. Rini : Lha nggih. Sampeyan niku kula ken tunggu omah.

„Lha iya. Anda itu saya suruh menunggu di rumah.‟

Widodo :Omah kok ditunggu.

„Omah kok ditunggu.‟

Rini : Iki dilebokne mrika! (sambil memberikan tasnya kepada

suami (Widodo) untuk diletakkan di dalam rumah)

‘Ini dimasukkan ke sana!’

(97/PA/PJ/22/02/16)

98. Rini : Iki dilebokne mrika! (sambil memberikan tasnya kepada

suami (Widodo) untuk diletakkan di dalam rumah)

„Ini dimasukkan ke sana!‟ (sambil memberikan tasnya

kepada suami (Widodo) untuk diletakkan di dalam rumah)

Widodo : Kumat!

„Kambuh!‟

Rini : Pripun?

„Bagaimana?‟

(98/PA/PJ/22/02/16)

99. Widodo : Kumat!

„Kambuh!‟

Rini : Pripun?

‟Bagaimana?‟

Widodo : Ora-ora. Ki mau krungu kumat apa ki mau ngono.

„Tidak-tidak. Ini tadi mendengar kambuh apa begitu tadi.‟

Rini : Iki mang singgahne! (sambil menyerahkan barang

dagangan untuk disimpan didalam almari)

Page 27: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

126

„Ini kamu simpan!‟ (sambil menyerahkan barang

dagangan untuk disimpan didalam almari)

(99/PA/PJ/22/02/16)

100. Widodo : Sijine karo tengah yuta. Sakodi isine rong puluh, dipingke

dadi telung puluh yuta.

„Per satunya satu setengah juta. Satu kodi isinya dua puluh,

dikalikan jadi tiga puluh juta.‟

Rini : Ngiih. Lha pundi dhuwite niku?

„Ya. Lha dimana uangnya itu?‟

Widodo : Dhuwite, sik sik.

„Uangnya, sebentar.‟

Rini : Mbok umpetne ta mesthi?!

„Kamu sembunyikan ya pasti?!‟

(100/PA/PJ/22/02/16)

101. Rini : Iki jarikke dhewe, lha nek ngene ki jenenge kapusan.

„Ini jarit kita sendiri, Lha kalau begini namanya tertipu.‟

Widodo : Kok kapusan piye? Iki manjeri.

„Kok tertipuy bagaimna? Ini member jaminan.‟

Rini : Wah nek ngono kuwi jenenge wong lanang pekok!

„Wah jika seperti itu namanya pria bodoh!‟

(101/PA/PJ/22/02/16)

102. Widodo : Mau pas ngelem kaya ngono, saiki mekok-mekokne.

„Tadi sewaktu memuji seperti itu, sekarang membodoh-

bodohkan.‟

Rini : Lha piye ta sampeyan iki. Dhuwit ki akeh lho, ana regane.

Kwi jenenge ra isa mikir!

„Lha bagaiamana anda itu. Uangnya itu banyak loh, ada

harganya itu. Itu namanya tidak bisa berpikir!‟

Widodo : Wis aku ki percaya karo kanca.

„Sudah aku itu percaya dengan teman.‟

(102/PA/PJ/22/02/16)

103. Rini : Ya yen ngene ki kojur aku. Mati-mati.

„Ya, jika seperti itu celaka aku. Mati-mati‟

Widodo : Ya aja. Yen kwe mati aku terus piye?

„Ya jangan. Jika kamu meninggal aku bagaimana?‟

Rini : Karepmu! Wis ayo lapor polisi!

„Terserah! Sudah ayo lapor polisi!‟

(103/PA/PJ/22/02/16)

Page 28: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

127

104. Widodo : Yen kwe lapor polisi, aku diancam genti.

„Jika kamu lapor polisi, saya gentian yang diancam‟

Rini : Sing diancam nak sampeyan, dudu aku!

‘Yang diancam kan kamu, bukan saya!’

Widodo : Nek aku cilaka kwe seneng ya?

„Jika saya celaka kamu seneng ya?‟

(104/PA/PJ/22/02/16)

105. Rini : Ayo pak lapor!

„Ayo pak lapor!

Widodo : Lapor nangendi?

„Lapor dimana?

Rini : Wah jan, bola-bali yen pekok!

„Wah memang, dasarnya memang bodoh!‟

(105/PA/PJ/15/02/16)

106. Widodo : Karo polisi ki aku wedi.

„Dengan polisi itu saya takut.‟

Rini : Mengko raine ditutupi! Ayo lapor!

„Nanti mukanya ditutupi! Ayo melapor!‟

Widodo : Ya, ayo.

„Ya, ayo.‟

(106/PA/PJ/22/02/16)

107. Widodo : Karo polisi ki aku wedi.

„Dengan polisi itu saya takut.‟

Rini : Mengko raine ditutupi! Ayo lapor!

„Nanti mukanya ditutupi! Ayo melapor!‟

Widodo : Ya, ayo.

„Ya, ayo.

Rini : Mati aku. Duwe bojo kok ra dong. Telung puluh yuta ra

ana apa-apane.

„Mati aku. Mempunyai suami tidak paham. Tiga puluh

juta tidak ada apa-apanya.‟

(107/PA/PJ/22/02/16)

108. Ki Dewaza : Sing sopan yen jaluk pangapura kuwi ya laku dhodhok.

„Yang sopan jika meminta maaf itu ya dengan berjalan

jongkok.‟

Resy : Sakniki kula ken mlaku ndhodhok?

„Sekarang saya disuruh berjalan jongkok?‟

Page 29: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

128

Ki Dewaza : Ya yen jaluk ngapura ya kudu mlaku dhodhok.

„Ya jika meminta maaf ya harus berjalan jongkok.‟

(108/PA/PJ/22/02/16)

109. Sarjiwa : Niki nggih siswa?

„Ini siswa juga?‟

Ki Dewaza : Nggih klebet niki.

„Ya termasuk ini.‟

Resy : Kula anyaran.

„Saya baru.‟

Sarjiwa : Ketoke ra munggah-munggah ngono.

„Sepertinya tidak begitu mudah naik tingkat.‟

(109/PA/PJ/22/02/16)

110. Ki Dewaza : Ooo, nggih regi niku mboten sah kuwatir, mesthi

ditumbas. Pun, jenengan pendhet.

„Ooo, ya harga itu tidak perlu khawatir, pasti dibeli. Sudah,

anda ambilkan.

Sarjiwa : Nggih. Kula centhelke pager mrika.

„Ya. Saya kaitkan di pagar sana.‟

Ki Dewaza : Jarik kok dicenchelke pager.’

„Jarit kok dikaitkan dip agar.‟

Sarjiwa : Nggih kula centhelke pager, mengke yen jenengan

kepencut nyolong siji nak rugi kula.

„Ya saya kaitkan dip agar, nanti jika anda tertarik

mencuri satu kan sya rugi.‟

(110/PA/PJ/22/02/16)

111. Sarjiwa : Niki jarike limalas, mengke dituku kabeh wong asing

telung puluh yuta. Niki.

„Ini jaritnya lima belas nanti dibeli semuanya oleh orang

asing tiga puluh juta. Ini.‟

Ki Dewaza : Nggih. Kok kula mboten percaya ki mboten, itungen sik

(menyuruh Resy untuk menghitung jumlah jarit dari pak

Sarjiwa), mbok menawa wis diseler sik. Genep apa ora ki.

„Ya. Kok saya tidak percaya itu tidak, hitungannya dulu

(menyuruh Resy untuk menghitung jumlah jarit dari pak

Sarjiwa), siapa tahu tadi sudah diambil dulu. Lengkap

apa tidak ini.‟

(111/PA/PJ/22/02/16)

Page 30: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

129

112. Sarjiwa : Mosok kula ngapusi. Kula ki wong jujur kok. Mosok karo

Ki Dewaza ngapusi, ora wani.

„Masa saya berbohong. Saya itu orang jujur kok. Masa

dengan Ki Dewaza berbohong, tidak berani.‟

Resy : Kula tak nyeluk rencang asing riyin nggih.

„Saya memanggil teman asing dulu ya.‟

(112/PA/PJ/22/02/16)

113. Ki Dewaza : Lha niki pun dugi tiyang asinge.

„Lha ini orang asingnya sudah datang.‟

Sarjiwa : Nek niku mboten asing, ninga asin. (seraya melihat pak

Widodo dan istrinya (Rini) yang baru saja datang)

„Kalau itu bukan orang asing, tetapi asin.‟ (seraya

melihat pak Widodo dan istrinya (Rini) yang baru saja

datang)

(113/PA/PJ/22/02/16)

114. Ki Dewaza : Ya wis tak balekne.

„Ya sudah saya kembvalikan.‟

Rini : Kajenge nika sing mbalekne!

„Biarkan itu yang mengembalikan!‟

Ki Dewaza : Sing luput Pak Sarjiwa, sing mbalekne ya Pak Sarjiwa.

„Yang keliru Pak Sarjiwa, yang mengembalikan ya Pak

Sarjiwa.‟

Sarjiwa : Ya, ampun. Ning nggawa polisi ora?

„Ya, ampun. Tetapi membawa polisi apa tidak?‟

Rini : Ora.

„Tidak.‟

(114/PA/PJ/22/02/16)

115. Sarjiwa : Ya, ampun. Ning nggawa polisi ora?

„Ya, ampun. Tetapi membawa polisi apa tidak?‟

Rini : Ora.

„Tidak.‟

Ki Dewaza : Lha nek ora ndang dibalekne tak laporne polisi!

„Lha jika tidak segera dikembalikan saya laporkan

polisi!‟

(115/PA/PJ/22/02/16)

116. Endah : Ibu-ibu kalih bapak-bapak pirsa mboten, sasuwene enem

sasi niki kula wonten luwar negri. Pirsa mboten kula

wonten mrika ngayahi menapa?

„Ibu-ibu dan bapak-bapak tahu tidak, selama enam bulan ini

saya ada di luar negri. Tahu tidak saya di sana mengerjakan

apa?‟

Pak Mur : Ngamen. Lha kowe ki ning luwar negri ngapa?

Page 31: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

130

„Mengamen. Lha kamu di luar negri ngapain?‟

Endah : Nggih mulang, nyinden barang.

„Ya mengajar, menyinden juga.‟

(116/Mc/PJ/29/02/16)

117. Endah : Nggih mulang, nyinden barang.

„Ya mengajar, menyinden juga.‟

Pak Mur : Ooo, takira derep.

„Ooo, saya kira …

Endah : Haduh.

„Aduh.‟

(117/Mc/PJ/29/02/16)

118. Endah : Loh, kosek ta Pak. Jenengan niku mbok aja terus nyele-

nyela. Saya itu kan ingin memberikan informasi berbagi

cerita.

„Loh, sebentar ya Pak. Anda itu janganlah menyela. Saya

itu kan ingin memberikan informasi berbagi cerita.‟

Pak Mur : Aku ki ora arep nyela-nyela, ya gur arep ngisruh.

„Aku ini tidak akan menyela, ya hanya akan

mengganggu.‟

(118/Mc/PJ/29/02/16)

119. Pak Mur : Aku ki ora arep nyela-nyela, ya gur arep ngisruh.

„Aku ini tidak akan menyela, ya hanya akan mengganggu.‟

Endah : Nggih ngoten niku. Asline Pak Mur niku mbiyen jatuh

cinta kalih kula, ning kula mboten gelem. Kaceka pira-

pira kula pilih Mas Inung.

„Ya begitulah. Sebenarnya Pak Mur itu dahulu jatuh

cinta dengan saya, tetapi saya tidak mau. Selisih

berapapun saya memilih Mas Inung.‟

(119/Mc/PJ/29/02/16)

120. Angger : Aja ning kono, njur kangelan lehku mbedakne ndi sing

kendhang ndi sing kowe nko malahan. Sik ta,kok tak delok

saka kadohan susah kimikir apa?

„Jangan di situ, saya nanti malah kesulitan yang

membedakan yang mana yang kendang yang mana

kamu.‟

Endah : Haduh Mas Angger. (seraya menangis) Aku mikirke

bangsane awake dhewe, wis lali karo budayane awake

dhewe Mas Angger.

Page 32: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

131

„Aduh mas Angger. (seraya menangis) Saya memikirkan

bangsa kita, sudah lupa dengan budayanya sendiri Mas

Angger.‟

(120/Mc/PJ/29/02/16)

121. Angger : Ya yen bakale kowe nggawa mulih dhuwit sepuluh yuta,

ya saiki menehi rong yuta ya rapapa ta?

„Ya jika memang kamu akan membawa pulang uang

sepuluh juta, ya sekrang member dua juta tidak apa-apa.‟

Endah : Halah. Padhakne wong tipis! Nyoh, bar gajiyan iki mau

dijolne dollar. Nyoh iki.

„Halah. Seperti porang tipis saja! Ini, saya tadi baru

menerima gaji ditukarkan dollar. Ini .‟

(121/Mc/PJ/29/02/16)

122. Budi : Ket mbiyen ki aku ngesir suwarane Dhik Fahmi.

„Sejak dahulu itu saya menyukai suaranya Dhik Fahmi.‟

Fahmi : Suwarane? Napa suwarane thok?

„Suaranya? Apa suaranya saja?‟

Budi : Ya yen wani ya ngesir sakabehe!

„Jika berani ya menyukai semuanya!‟

(122/Mc/PJ/29/02/16)

123. Fahmi : Janjine jenengan minggu pungkur kae lho. Jare ora bakal

lali.

„Janji anda minggu yang lalu itu loh. Katanya tidak akan

lupa.‟

Angger : Owalah kae ta. Kelingan, utangku sakjuta kae ta?

„Oalah itu ya. Ingat, hutangku satu juta itu kan?‟

Fahmi : Nah, nggih niku loh.

„Nah, ya itu loh.‟

Angger : Halah kecil! Sakjuta ki apa, bar lomba ki tak bayar

lunas. Sakjuta ki mung slilit. Tenan kuwi.

„Halah kecil! Satu juta itu apa, setelah lomba ini saya

bayar lunas. Satu juta itu hanya kecil. Benar itu.‟

(123/Mc/PJ/29/02/16)

124. Fahmi : Kok ketoke bungah banget ta Mas?

„Kok kelihatannya bahagia sekali ya Mas?

Budi : Ya, wong jenenge wong PD wi ngono kuwi. Tur kuwi ya

over PD.

„Ya, namanya orang PD itu ya seperti itu. Tetapi itu

terlalu PD.‟

Page 33: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

132

Angger : Ki nko, rasuwe ketoke yen dina iki peserta liya ki ra teka,

sing durung ya mung aku karo dheknen.

„Ini nanti, tidak lama kelihantannya jika hari ini peserta

lainnya tidak datang, yang belum hanya aku dan dia.‟

(124/Mc/PJ/29/02/16)

125. Ki Sunardi : Kowe ra percaya karo aku ta?

„Kamu tidak percaya dengan saya ya?‟

Budi : Nggih percaya.

„ya percaya.‟

Ki Sunardi : Aku ki juri apa-apa isa.

„Saya itu juri apapun bisa.’

(125/Mc/PJ/29/02/16)

126. Ki Sunardi : Ayo saiki Mas Budi, mangga!

„Ayo sekarang Mas Budi, silahkan!‟

Budi : Nggih Ki. Aku mlaku ndhodhok ya isa.

„Ya Ki. Saya berjalan jongkok juga bisa.‟

Endah : Jan, kaya menthok.

„Memang, seperti angsa.‟

(126/Mc/PJ/29/02/16)

127. Endah : Halah, okeh kowe sing keplok, Mas Angger. Halah, dha

rasah tepuk tangan! Biasa, biasa.

„Halah, lebih banyak untukmu yang tepuk tangan, Mas

Angger. Halah kalian jangan bertepuk tangan! Biasa-

biasa.‟

Budi : Apik ta?

„Bagus kan?‟

(127/Mc/PJ/29/02/16)

128. Ki Sunardi : Saiki tak bareske wae, urut juwara siji, loro, telu tekan

harapan siji. Nomer siji, atiku lho iki sing mbiji, Budi.

„Sekaranng saya jelaskan saja, runtut juara satu, dua, tiga

sampai dengan harapan satu. Nomor satu, hati saya loh ini

yang menilai, Budi.

Endah : Kosek-kosek. Iki mesthi kleru. Pun mboten isa!

„Sebentar-sebentar. Ini pasti keliru. Sudah tidak bisa!‟

Ki Sunardi : Keputusan juri tidak bisa diganggu gugat. Juwara satu

Budi, juwara dua Fahmi.

„Keputusan juri tidak bisa diganggu gugat. Juara satu Budi,

juara dua Fahmi.

(128/Mc/PJ/29/02/16)

Page 34: Daftar Pustaka - Sebelas Maret University100 Daftar Pustaka Ariyani, Dwi. 2010. “Pelanggaran Prinsip Kesantunan dan Implikatur dalam Acara Opera Van Java(OVJ) di Trans 7 (Suatu Kajian

133

129. Ki Sunardi : Keputusan juri tidak bisa diganggu gugat. Juwara satu

Budi, juwara dua Fahmi.

„Keputusan juri tidak bisa diganggu gugat. Juara satu Budi,

juara dua Fahmi.‟

Angger : Wah, iki pengingkaran iki. Doyan nangkane, ra doyan

pulute!

„Wah, ini pengingkaran ini. Mau nangkanya, tidak mau

getahnya.‟

(129/Mc/PJ/29/02/16)

130. Ki Sunardi : Juwara telu, Endah Laras

„Juara tiga, Endah Laras.‟.

Endah : Aku? Aku guru sindhen luwar negri kok gur juwara telu

piye iki!

„Aku? Aku guru sinden luar negri kok hanya juara tiga

bagaimana ini?‟

(130/Mc/PJ/29/02/16)