Civics - Pancasila as a Philosophy System

17
PANCASILA SEBAGAI SISTEM FILSAFAT Mariske Myeke Tampi

Transcript of Civics - Pancasila as a Philosophy System

Page 1: Civics - Pancasila as a Philosophy System

PANCASILA SEBAGAI SISTEM FILSAFAT

Mariske Myeke Tampi

Page 2: Civics - Pancasila as a Philosophy System

APA ITU FILSAFAT?

Bahasa Yunani:• Philein : cinta• Sophos : kebijaksanaan

Filsafat:“cinta akan kebijaksanaan”

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 3: Civics - Pancasila as a Philosophy System

#mariskemyeketampi #uphcollege

Gambar apakah ini?

Page 4: Civics - Pancasila as a Philosophy System

FILSAFAT DARI DUA SUDUT PANDANG

• Metode berpikir atau menganalisis

• Pandangan yang berisikan sistem pemikiran dan nilai-nilai

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 5: Civics - Pancasila as a Philosophy System

FILSAFAT SEBAGAI ILMU

Syarat keilmuan:• Berobyek• Bermetode• Sistematis• Universal

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 6: Civics - Pancasila as a Philosophy System

CIRI BERPIKIR FILSAFAT

• Berpikir kritis• Berpikir sistematis• Berpikir runtut dan

koheren• Berpikir radikal• Berpikir komprehensif

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 7: Civics - Pancasila as a Philosophy System

CIRI BERPIKIR FILSAFAT

• Berpikir kritis• Berpikir sistematis• Berpikir runtut dan

koheren• Berpikir radikal• Berpikir komprehensif

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 8: Civics - Pancasila as a Philosophy System

CABANG-CABANG FILSAFAT

Tabel Penggolongan Paradigma – Guba & Lincoln

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 9: Civics - Pancasila as a Philosophy System

Contoh pertanyaan realitas: Gambar apakah ini? Apa arti meja bagi Anda? Apa fungsinya?

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 10: Civics - Pancasila as a Philosophy System

1. Ketuhanan Yang Maha Esa2. Kemanusiaan yang adil dan

beradab3. Persatuan Indonesia4. Kerakyatan yang dipimpin oleh

hikmat kebijaksanaan dalam permusyawaratan/perwakilan

5. Keadilan sosial bagi seluruh rakyat Indonesia

PANCASILA: NILAI-NILAI YANG BERHASIL “TERDESTILASI”DALAM PEMBENTUKAN NKRI

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 11: Civics - Pancasila as a Philosophy System

Tata nilai sosial budaya Indonesia yang diyakini kebenarannya, dijadikan pandangan hidup dan sumber nilai bagi bangsa Indonesia. Sumber nilai tersebut antara lain:1.Keyakinan adanya Tuhan YME2.Asas kekeluargaan3.Asas musyawarah mufakat4.Asas gotong royong5.Asas tenggang rasa dan tepo seliro

PANCASILA SEBAGAI PANDANGAN HIDUP

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 12: Civics - Pancasila as a Philosophy System

Dasar hukum:• TAP MPRS No. XX/MPRS/1966• TAP MPR No. V/MPR/1973• TAP MPR No. IX/MPR/1978• TAP MPR No. XVIII/MPR/1998• Pasal 2 UU No. 12 Tahun 2011 tentang Pembentukan

Peraturan Perundang-undangan

PANCASILA SEBAGAI SUMBER DARI SEGALA SUMBER HUKUM

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 13: Civics - Pancasila as a Philosophy System

Kekuatan hukum makin kuat

JENIS & HIERARKI PERATURAN PERUNDANG-UNDANGAN(Pasal 7 UU No. 12 Tahun 2011)

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 14: Civics - Pancasila as a Philosophy System

PANCASILA SEBAGAI GRUNDNORM DALAM TATA URUTAN PERUNDANG-UNDANGAN: KAJIAN TEORITIS HANS KELSEN

Grund-norm: nilai yang menjiwai sekaligus mengatasi

(transendens) dalam peraturan perundangan.

Di Indo: Pancasila

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 15: Civics - Pancasila as a Philosophy System

FILSAFAT DALAM SILA-SILA PANCASILA

• CAUSA MATERIALIS• CAUSA FORMALIS• CAUSA EFISIEN• CAUSA FINALIS

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 16: Civics - Pancasila as a Philosophy System

FILSAFAT DALAM SILA-SILA PANCASILA

Sila ke Paham Esensi Sila yang Terkandung dalam paham tersebut

1 Ketuhanan • Transendens• Imanen

2 Kemanusiaan Monopluralis

3 Persatuan Multikulturalisme

4 Kerakyatan • Musyawarah mufakat• Gotong-royong

5 Keadilan Keadilan distributif

#mariskemyeketampi #uphcollege

Page 17: Civics - Pancasila as a Philosophy System

Sumber

Aryaning Arya Kresna, dkk, Modul Pendidikan Kewarganegaraan, 2006, Tangerang: UPH

Kaelan, Pendidikan Pancasila, 2004, Yogyakarta: Paradigma Offset

C.S.T Kansil dan Christine Kansil, Pancasila dan UUD 1945, 2005, Jakarta: Pradnya Paramita

Lincoln, Y. S., & Guba, E. G, Handbook of Qualitative Research, 1994, Beverly Hills, CA: Sage.

#mariskemyeketampi #uphcollege