CARITA WARUGA GURU.pdf

16
b No. 9 Naarl 1923 Yahoen ka 1 Pangaosna langganan Poesaka-Soenda dina safcaoen ti Juli d.k. Juni f 3,— Pangaosna hidji (sadjilid) Poesaka-Soenda, ngagaleuh ngéténg . . „ 0.30 Pangaos samboeng-lajang (advertentie) dina P. S. sakatja , . , „ 20,— Satengah katja \21/2t Saparapat katja. . . . 7.50 dina sakali kaloear* Oepami ngalanggan samboeng-lajang langkoeng mirah. Eusina P. S. No. 0 "> *1 . Tjarita Waroega goeroe . . katja 129 2*Paririn)'bon (Alamatna impian) 186 ,Sawér Si Roentjang koendang v 140 4.0enak-anik basa Soenda IV . ,, 141 F.Pihatoer Redaksi . . . . . ,, 142 88tSB8Se80S3SSS98893Se8dS308dg89Bg9Sg0S80S8€S88- S II ü Tjarita Waroega goeroe. $ 8 % 88¡SSSS8»S5í=3KÍ8SSi££2S0eSeí!05SC3SC5SS*S»5SSS88 Sakoemaha anoe parantes ditjarioskeun dina P. S. N : 6 jen Babad mah radjeun soela- ja, kawasna anoe aja dongkap ka lebah oerang téh koemaha fcjeuk pahamna para boedjangga baheula bae, mangkaning boedjangga baheula teh sanes saoerang doeaan, anoe pada-pada ten sabiloe’loengan dina noeroenkeun rarata- nana teh, Geura oepami koe oerang dihaben ditalek hidji-hidjina, poko tjarita, engke kaoeninga soelajana; kantenan nadjan teu sakaroepa oge ari moebah mah moal, tangtos rea poe- loenganeunana, sapertns babad Galoeh, tjarita Tjioeng Wanara, Waroega goeroe, sareng sadjabi ti eta. Soepados aja geusan ngabandingkeun ieu di. handop diserat Tjarita Waroega goeroe, kenging noeroen tina panglajang Bat. Gen. van E. en W, nja eta anoe asalna tina hidji kitab aksara Soenda baheida, anoe kapendak ti kaboejoetan Kawali (Tjiamis). Njakitoe den i engke saparantos ieu, baris- di tema. koe babad Galoeh, njandak poko, sasoengapan sareng Waroega goeroe. Soepados kaoeninga ti anggalna, ieu tjarios % 129 Maret-1923.max

Transcript of CARITA WARUGA GURU.pdf

Page 1: CARITA WARUGA GURU.pdf

bNo. 9 Naarl 1923 Yahoen ka 1

Pangaosna langganan Poesaka-Soenda dina safcaoen ti Juli d.k. Juni f 3,— Pangaosna hidji (sadjilid) Poesaka-Soenda, ngagaleuh ngéténg . . „ 0.30Pangaos samboeng-lajang (advertentie) dina P. S. sakatja , . , „ 20,— Satengah katja \21/2t Saparapat katja. . . . „ 7.50dina sakali kaloear*

Oepami ngalanggan samboeng-lajang langkoeng mirah.

Eusina P. S. No. 0

" > * 1 . Tjarita Waroega goeroe . . katja 129

2*Paririn)'bon (Alamatna impian) „ 186

,Sawér Si Roentjang koendang v 140

4.0enak-anik basa Soenda IV . ,, 141

F.Pihatoer Redaksi . . . . . ,, 142

88tSB8Se80S3SSS98893Se8dS308dg89Bg9Sg0S80S8€S88-S IIü Tjarita W aroega goeroe. $8 %88¡SSSS8»S5í=3KÍ8SSi££2S0eSeí!05SC3SC5SS*S»5SSS88

Sakoemaha anoe parantes ditjarioskeun dina P. S. N : 6 jen Babad mah radjeun soela- ja, kawasna anoe aja dongkap ka lebah oerang téh koemaha fcjeuk pahamna para boedjangga

baheula b a e, mangkaning boedjangga baheula teh sanes saoerang doeaan, anoe pada-pada ten sabiloe’loengan dina noeroenkeun rarata- nana teh,

Geura oepami koe oerang dihaben ditalek hidji-hidjina, poko tjarita, engke kaoeninga soelajana; kantenan nadjan teu sakaroepa oge ari moebah mah moal, tangtos rea poe- loenganeunana, sapertns babad Galoeh, tjarita Tjioeng Wanara, Waroega goeroe, sareng sadjabi ti eta.

Soepados aja geusan ngabandingkeun ieu di. handop diserat Tjarita Waroega goeroe, kenging noeroen tina panglajang Bat. Gen. van E. en W , nja eta anoe asalna tina hidji kitab aksara Soenda baheida, anoe kapendak ti kaboejoetan Kawali (Tjiamis).

Njakitoe den i engke saparantos ieu, baris- di tema. koe babad Galoeh, njandak poko, sasoengapan sareng Waroega goeroe.

Soepados kaoeninga ti anggalna, ieu tjarios

% 129

Maret-1923.max

Page 2: CARITA WARUGA GURU.pdf

basaría édjáhanana, satjepíekna tina anoe

ditoeroen tea bae.Tjarita Waroega goeroe.

Katja 1.

In i tjarita Waroega goeroe, eta noe njak- rawati. Noe poék angngen toeloes, da koe- djaba di noe bodo, noe tarraboeka prajaji sakarep kasorang tineung meunang goeroe.

R atoe poessaka di ujagat paramo dita, éta, ka’njahokeun ratoe Galoeh, keurna bidjil ti alam gaib; nja nabi Adam ti heula,

Ratoe Galoeh dienggonkeun sasaka alam doenja, Basana toeroen ti langngit masoe- hoer" toeroen ka langit djambaloelah, toeroen ka langngit moetijara, toeroen ka langngit poerasani, toeroen ka langngit inten, toeroen ka langngit kantjana, toeroen ka langngit poetih, toóroen ka langngit iteng, toeroenka langngit doenja.

Dja kalangngan, tata la was toeroen ka

goenoeng Djabalkap.Oepami: Ratoe Ga.

Kaíja 2.

loeh dienggonkeun sasaka alam doenja, nabi Adam ti heula, pinarekking goenoeng

Mesir. . . . ,Adam diseuweu opat poeloeh, dwa noe

sak embarran, moenidjah loeloehoei hadji dewi; tjikal, da hidji, dingarankeun nabi Isis; loeloehoer manoesa. ^

Nabi Isis diseuweu Kalijanggin.Kalijanggin diseuweu Malit.Malit diseuweu Malam.Malam diseuweu Malioer.Mahoer diseuweu Lamak.Lamak diseuweu Nasar.Nasar diseuweu Basar.Basar diseuweu Nabi Enoh. ^Nabi Enoh diseuweu istri, poetri Betaii^

Sanpdinglang- .Betari Sanglinglang diseuweu Moeladasadj^ Mo el adasad i diseuweu ratoe Babar bwana,

arina krama, ka Batari Logina^Batari Logina, diseuweu ratoe Gandoel_

gantoeng...Nah a mana dingarankeun ratoe Gandoel

gantoeng? Kerna

" Katja 3.

tapa di awang-awang. .Arina krama ka Betari T-jipta L enggang,

diseuweu nja Ratoe Meneng poetih.Nah a mana dingarankeun ratoe Meneng

poetih? _ _Kerna tapa dina liaseup bidjil poetih.Arina krama ka Betari T iipta wi:sesa,

arina diseuweu ratoe Gandoel larang.Naha mana dingarankeun ratoe Gandoel

larang ? ,Kerna tapa dina bentang.Arina krama ka Betari Mekoe ba.ioe.Betari Mekoe bajoe arina diseuweu ratoe

Okans; larang, *Naha mana dingarankeun ratoe Okang

larang? Kerna dina boelan.Arina krama, ka Betari Mekoe hosriji;

Betari Mekoe hoerip arina diseuweu ratoe

* Siar. _ _' Naha mana dingarankeun ratoe Siar? Kerna tapa di djero banjoe.

Arina krama ka Betari Medang t,asa, arina diseuweu ratoe Komarja. ■

Ratoe Komara' arina krama ka Betari,

Lenggis

Katja 4.

djati.Betari Lenggis djati arina diseuweu ratoe

Poetioek poetih. Naha mana dingarankeun ratoe Poetjoek poetih?

Kerna tapa di djero langngit poetih' noe

leuwih. .Arina krama ka Betari Panggoeng kan-,

tjana, arina diseuweu Baginda premana, Arina krama ka Maradia Leng diagah,

arina dibogaseuweu dioemeneng ratoe Radja poetra poeter djagat. '

Ditibanan tii banioe eloeh.Diraga-raga (diragragan) tii banjoe elm ^ . Koetjarita Waroega goeroe mana djoeme-

neng njakra wati, katoeroenan tjaja eloeli^ toeroen ka goenoeng Rajam u djoemeneng ratoe Rajanna^

Mangka tjaritakeun deui nabi Adam. Diogan sarejat, lampahna, eukeur bingoeng,

miteteken srangenge, hoekoemna sakoer noe oesik dihalalkeun, alamna lima riwoe tahoen,

tjengkal ka,- ■ 1

y f cl IBO

Maret-1923.max

Page 3: CARITA WARUGA GURU.pdf

Katja ö.

joe ka patbeîas rato es.Kasaiinan deui koe nabi Enoh, alamna

dalapan rato es tahoen, tjengkal kajoe salapan ratoes tjengkal pandjangna, lioekoemna sa- koer .noe paeh koe maneh diharamkeun, balana saeusina.

Easalinan deui koe nabi Isis, diboga kitab tanpa karana. ,

Tjaritakeun deui ratoe Radja poetra-poeter djagat.

Nabi Enoh mireungngeuhkeun nagara Se- long padagang dalapan.

Mangka noeroet Baginda premana prema- na sabalana kabeli. '

Ratoe Radja poetra poeter djagat noe ranoehhan hanteu miloe, koedoe-koedoe karsa daha babatang'.

Mangka kahätoer ka ramana.Mangka bendoe ramana : eta oge rek

dipoepoesan.Mangka di­

, 1 Katja 6.

tjekel koe Adam daoer. ■Mangka kabireungeuh koe njai aisna, koe

ratoe Dewi asta, Mangka dibelakeun djaima sewoe. .

Toeloejna ka kahijangan.Lawas tapana di kamoelijaan, toeroen

ngababakan.Medang kamoelan sangngara, noe boga

da j euh dingaranan ratoe Rawana(?).Mangka diprangngan koe Alam daoer,

liasedek ngidoel ka poelo Panamoer.Mangka silih balang koe goegoetoek batoe

sewoe,, toeroenna ka dajeuh, mana dingaran­keun Goenoeng Sewoe.

Mangka silih balang_koe siwalan, toeroen. na kadajeuh mana dingarankeun Bag eien.

Tjaritakeun deui poetrana ratoe Mesij na poetri geulis Raminihaloel, noe djoeng dina. boelanna boelan anggara kasih.

Oenggahna ka papangngoeng-

Katja 7.

ngan nengtjengna patanggalan.Rek dibireungeuh ngoebn, pepet; rek di-

bi reu n ge uh ngaler, pepet; rek dibireungeuh ngetan, pepet; rek dibireungeuh ka tebeh kidoel, behna pameget.

„Ram p es, ta inja” .Toeloej hatoer ka ramana: „rama, kawoela

hatoer dek krama ka ratoe Radja poetra 'poeter djagat.” .

Saoer ramana: „Soekoer temen, anaking, hidep rek krama na ais bawa satapa,”

Toeloej dibawa koe Darma siksa.Toeloej angkat deugna kai ais didjeneng-

keun Amad moesapir,■ Toeloej ka nagara Medang kamoelan; ka-

daharranan sri.Mana aja sri di noesa Djawa.Toeloej krama raka ka pada raka, rai ka

pada rai. 'Toeloej pinoeb Medang lcamoelan, dieusi

koe doea riwoe ■ 'Mangka karsa rnin-

_ Katja 8, '

dah dajeuh ka Goenoeng kidoel.Mangka diwaris koeringna koe- Darma

siksa? noe ti Mesir sakoeringna ka .goestina, .noe ti Selong sakoeringna ka goestina.

Saoer ratoe: „Lalakina éta oge ten dib- waga waris, aja waris poerba mana koeat ewe-ewena” .

Mangka toeloej djadi nagara doewa kang raka deungngeun kang rai.

Mangka tjaritakeun deui nabi Enoh. Saoeina nabi Adam: „Nabi Enoh, ten ja-

tjan dahar sri; reja doeradoe, koedoe bogoh ka pada lalaki, karsa dahar babatang.”

Saoerna: „Nabi Adam, moegí-moegija ke'ti­lia bebendon deneng Allah.”

Mangka nabi Adam njieun paralioe.Man gk ana pasto e, dibawa oenggah ka

parah h oe nabi Adam nabi Enoh.Dibawa oenggah ka parahoe, mangka bi

djil angin topan sapotjorro ti sagara, mangka keneum alam doenja.

Oerang noe-

]

J

Katja 9.

sa Djawa ramo eukeur njieun goenoeng.Saoer ratoe Prewata sari djagat: „pika-

keueummeun.”Mangka njipla goenoeng sasipat langit,

dingarankeun goenoeng Adrakasa,Mangka oerang noesa Djawa dibawa oeng­

gah goenoeng koe rata Prewata sari djagat.

131

Maret-1923.max

Page 4: CARITA WARUGA GURU.pdf

Mangka oerang noesa Djawa dibawa oeng- gah goenoeng ka sanghiiang poentjak Lingga^

Mangka lawasdawas orot deui.' Mana noe saat ti heula bodi o n g rentjang

tjarangtjang betan kembang lopangf, mana dingarankeun Bodjong lopang.

. Toeloej ditoeroennan dibabakan koe Der­ma siksa. .

Toeroenna ka dajeuh mana aja Dnba na- gara, didjenengkeun Ki dipati panaekkan masihna ratoe leungit di goenoeng.

Mangka oenggah palo kanjtjana koemam- bang-kambang, ditalian koe hoe koe rokro, ditjangtjangkeun ka goenoeng, dingarankeun Noesa kambangan. Mangka

Katja 10.

Mangka dibedjakeun ka sabrang, ka nabi Enoh.

Saoer nabi Enoh: „watek e ta, seh, lekab 1 karagragan tji banjoe eloeh, mana djoeme- neng Ratoe Galoeh.” Mangka seh Mad.ioesi doedoekoeh di Masigit watoe.

Maka sang ratoe ngadjenengkeun papatih opat noe natakeun sakabeh.

Didjenengkeün Alam Daoer noe natakeun djalma kabeh; didjenengkeun Dewa Goeroe. noe natakeun di djero dajeuh, Darma siksa noe natakeun di karaton, Empoe Gandiali,

Mangka oerang Noesa Djawa pada soedjoed ka goenoeng anteg didjieun pamoedja-

Katja 12.

katoeroennan wahijoe.Saoer noe Wenang: „gema tapa di som-

pokking panonpoe, dinja pidjadieun ratoe” .Meunang saoer saketjap, toeloej angkat

deui. - •Saoer noe wenang: „djadjaga ka loka

goemilang na tapa manana aja sawarga loka.

Mangka neroes boemi ka handap ka sara- gina.

Arina dibabar bawana, mana aja Bwana larang. Toeloej tapa dinja.

Meunang saoer saketjap, mangka angkat deui ka loehoer. Bidjil ti goenoeng, babar ti gasak, ti ngabaloengboeng djalanna, mana dingarankeun goenoeng Galoenggoeng. Mang­ka arina dipeungpeukan; mana dingaranan, Fameungpeuk.

Toeloej tapa di goenoeng Boeligir poetih, dibabar bawana; mana aja Bwana lamba.

Toeroen ka goenoeng Dapang, moeroeb moetjar pakatonan di djagat paramodita, disoejoedan koe sadjagat kabeh, saloemah- hing boemi sakoerebbing langngit, Mangka bi-

Katja 11. •

reungngeuh koe Darma siksa.Toeloej diparanan koe Darma siksa, djadi

sastra doewa noeloeh.1 Toeloej dihikeun ka dai e tim dajeuh.

Dihatoerkeun deui ka poetrana ka.beh.

132

an.Mangka katingallan koe malekat jen roek-

sak oematna kabeh, alamna soedjoed ka kajoe ka batoe, mangka dipanah koe goe- goetoek batoe. -

Toeloej rempoe paboerantak, toeroenna; mana aja kaboejoetan. ,

Mangka soedjoed ka batoellah.Oerang tjaritakeun deui aja anoe tapa di

goenoeng Padang, jen kawasa, dingaranan' Adjar soeka resi. , ,

Mangka hatoer ka sang ratoe jen kawasa. Saoerna sang ratoe: „Ah, aing neang ka

noe tapa".Mangka greuhana ditapokan mobana koe .

kanjtjah. ' ,Ik o e r sang ratoe:- „Patih, hatoerkeun ka

noe tapa, sang rátoe bareuh mohaha, koe náha ?” ' .

Toeloej kai patih hatoerkeun ka noe tapa. Hatoerna kai patih ka noe tapa: „iioehoen,

kaoela dipiwarang sang ratoe, sang ratoe bareuh mohana, koe naha ?”

Saoer noe tapa: „Eta oge eukeur bobot sang ratoe.” • *

Kai patih toeloej poelang, hatoer ka sang ratoe. ■ , *

„Koemaha patih, saoer noe tapa?” „Noehoen, sang ratoe, saoer noe tapa

sang ratoe bobot.”Saoer sang ratoe: „Bohong noe tapa,

pagah kawasa” .A r ina d i téang kanj tj ah

Maret-1923.max

Page 5: CARITA WARUGA GURU.pdf

Katja 13.

, teu aja, sang ratoe ngandeg.. Datang ka boelanna, ■ babar. k Dingarankeun Hariang banga.' Lawas-lawas sang ratoe oewar ka sana­; gara jen sang ratoe eiikeur diboga seuweu.

Saoer sang ratoe: „Patih, hatoer deui ka . noe tapa, sang ratoe eukeur diboga deui

seuweu’ '. • .

„Rampes/’ tjarekna kai patih._ Ari datang ka noe tapa, toeloej hatoer,

tjarekna kai patih: „Kaoela noehoen, dipa- warang koe sang ratoe” . Saoer noe tapa: „Dipiwarang naha kai patih?”

t ,,Mangka sang ratoe bobot, naha ewc-' ewe ta lalaki piseuweueunana ?”

Saoer noe tapa „Reja deui sang ratoe ka noe tapa Kai patih, hatoerkeun kasang latoe, saoer noe tapa piseuweueunnana

' . ewe-ewe."

Saoer sang ratoe: „bohong noe tapa, eta ogè kateh fkantiah. katel?” )

Arina ditejang, kateh teu aja.Sang ratoe toeloej ngandeg.Ari^ lawas-lawas, dataug ka boelanna,

toeloej babar sang ratoe.

Arina dibireungngeuh istri seuweu sang ratoe.

Tjäritakeun deui rejan a para poetra,Ratoe Margdja i enggang seuweu na ratoe

,, AlQgb noe tjalik di noesa KambaiigngurT Arina patoet- '

Katja 14 ■

tan nJa Harijang banga toeroenan Ad jar, poeíang djiwa noe ngasa di Soemade kidoel!. ^alikna ka Madjapait. 1 '

Patoetan ti ratoe Prawata. etaseuweuna Preboe goenoeng, Sang radia pandii.

Patoetan deui ti ratoe Maradjn. HaW; nja ratoe Pagedongnga,n.

Maradja dewi angin seuweuna Preboe Wirat maka. ratoe Maradia sakti

Patoetan fci (lew tT o “”e ~■ raba doewa welas noe n J S t T ï ï b ^ ^

Mangka toeroen ratoe Komara ti swarga ngajoega dajeuh di bodjong~ffii-manda.fowateun reudjeung Tji-gagakdjal^ ------ “

Mangka gering sanâ^âraGatoêîi,

Saoer sang ratoe: „Patih, nahoeim tamba geringsanagara?”

„Kaoela noehoen, sang ratoe, kaoela rek hatoer ka noe tapa, menta tamba gering.”

Hatoer kai patih: „Noehoen, kaoela dipi­warang koe sang ratoe, menta tamba gering sanagara.” •

Saoer noe tapa: „Rampes.”Mangka ngala sagala tamba.Toeloej dihatoerkeun ka kai patih: „Ijeu

tamba gering, hatoer- . ”

Katja 15

kenn ka sang ratoe, kami dek noetoerkeun peundeuri” .

„Kaoela amit.”

Saoer noe tapa: „Pileuleujan, kai patih.” „Kaoela noehoen, sang ratoe, ijeu tamba

gerring sanagara ti noe tapa.”Toeloej ditampanan koe sang ratoe.Arina diboeka, beh reundeu.Toeloej didahar kôe sang' ratoe; njat

warras sanagara Galoeh.Toeloej ka seba deui koe paramantri. Lila-lila toeloej datang kai adjar. oaoer sang ratoe: „Soekoer temen, kai

adjar datang, Reundeu baan saha?” ’Saoer kai adjar: .„Noehoen, bawa noe seba

oerang noehoen, seba teh noe djaba baè, mangka diteda koe kaoela. Toeloej dipelak- keun koe kaoela; lawas-lawas ari tjoekoel, kabatoer ka sampejan.” *

„Kai adjar, ari kitoe ngabaktikeun sesa” . Mangka sang ratoe bendoe.

' Saoer sang ratoe: „Patih, paehhan kai adjar” .

Mangka ditjekel koe''kai patih, dibaan ka rantja Tjiboengoer.

Saoer kai adjar: „Kai patih, hatoerkeunsa-

Katja 16.

oer kami ka sang ratoe, djadjaga ari bogau18 eu we u lalaki nja eta noe dipaehhan

teh” .

Toeloej dite lasan.

Ngaiambang beureum getihna di rantjamana dingarankeun Ranria

beureum. -^

Lawas-lawas sang ratoe ngandepr.

138

Maret-1923.max

Page 6: CARITA WARUGA GURU.pdf

Datang ka boelanna, lahir; arina dibireun-

geuh 1a.laki.__Mangka diasoepkeun kana kandaga kanj^

tjana reudjeung endof? sahoeloe, doehoeng^ • sapoetioek.

Toeloej dipalidkeun ka Tjitandoej., Tjaritakeun deui Nini berangngantrang;

Aki berangngantrang._ , _„Nini, hade temen impijan aing, ngirapi

kagoentoerran manik katjaahhan mirah” * „Aki, -soegan saapan o erang meunang

kirim ai pianak-anakkeun” .Isoek-iso.ek los ditejang, nageboer kandaga

kanj tjana njorang kana saapan. .Toeloej dibawa, ka Nmma.Ari diboeka, behna. moerangkalih, endog

d i s i 1 e u ng ■-le u m k eu n keris.Toeloej diteundeun moerangkalih.Toeloej dilorok, dipaninggoerkeun. Lawas-lawas datang ka tegoeh tjangtjoet. Mangka dibawa mojan koe na kai

Katja 17.

t ajah. .* Bwat tjioeng. 1

„Ajah, nahaenn eta?”„Ngaranna tjioeng, anakking” .Bot indoengna, bwat bapana, bwat anakna. Poer hiber bapana.„Ajah, k a mana eta arahna?” „Piarahheunana ka dalemn dajeuh” .„Ah, ngaran aing Tjioeng manarah” . Endog toeloej disileungleumkeun.Toeloej megar, ,dingarankeun Singarat

taradjang.Mangka rame di daleum dajeuh noe keur

rek sawoenga.il.„Ajah, aing mah hajang ngadoekeun

hajam aing” .„Moelah, anakking, bisi eleh marrang” Mengkena moerangkalih hajam toeloej di­

kelek, doehoeng toeloej disoengkelang. Toeloej ' angkat, ditoetoerkeun koe na

kai ajah. 1Datang ka pagellaran, berran ningal

oerang pagellaran.Kati n gali koe patih Harijang bangnga

kahatoer k a sang ratoe.Toeloej disaoer koe djogan.Saoer sang ratoe: „Ari eta, seuweu saha?” Kaoela noehoen, anak kaoela’ '.

„Dipoendoet koe ngaing, Aki berangngan- trang diperedikakeun sabawa kita” .

Toeloej poelang Aki berangngantrang

Katja 18. -

b ari nangngis, m elang koe n a kaiseuweu.Rek mireungngeuh ka sang ratoe, mireung­

ngeuh deui k a patih Harijang bangnga, toeloej mireungeuh ka sari rana di andjeun.

Lila-lila eling tjarita, hatoerkasangratoe: „Kaoela anak andika” . , _

N gare ung euh h e un bangkeureuheun miie- sep hatoer sakitoe. Lila-lila toeloej, eling, sang ratoe 'dipoendoet soengkelangna doe­

hoeng.Arina dibireungeuh soengkelangna doe­

hoeng, beh poen Naga loemenggang«. ' Saoer sang ratoe: „Ennja hidep anak aing” . Kahatoer ka njai iboena. _Toeloej dirawoe dipangkoe . ditjeungtjeu-

rikan. -f Saoer Tjioeng manarrah: „Rama, iboe,£ kaoela neda waris".

Saoer sang ratoe: „Enggeus bejakkeun koe na kai lanjtjeuk, koe patih Harijang

bangnga” .„A jà soteh kari pandai do m as_ koe rang,

hidji,, eta waris aing ka hidep.Toeloej disoehoenkeun waris.Sang ratoe toeloej ditjalikkeun, didjadjar-

keun deung na kai lanjtjeuk de ung patih, Harijang bangnga ditoeloejkeunna, djengan patih Tjioeng manarah marentahkeun noesa tiloe poeloeh tiloe.

Alatnna ra-

Katja 19.

toe Galoeh pitoeng ewoe tahoen.Mangka patih Tjioeng ' manarah karsa

noeroenkeun pandaj domas koerang hidji, rek njieun imah beusi. .

Ari njieun imah beusi.Kabireungeuh koe sang ratoe, panoe-

djoeeun.Toeloej dihatoerkeun njieun deui bole

beusi. 'Kabireungeuh, panoedjoeeun dihatoerkeun, Arina njieun deui kondjara wesi.Arina dibireungeuh koe sang ratoe,

panoedjoeeun, dihatoerkeun.

i#", i ¡¡ft& i

I;"/

&K'.--

m

Maret-1923.max

Page 7: CARITA WARUGA GURU.pdf

f

»P*;bä i

Saoerna patih Tjioeug manarah: „Hanteu njaho ta di djerona, ramma?” .

Toeloej dilebetan koe sang ratoe.„Hade” . saoer sang ratoe.Djeprak dikantjing koe patih Tjioeng

manarah, didjingdjing ka paseban, dioen- dangkeun ka sadadajeuh. v

Teu dibere tjai, teu dibere sangoe, dike- mitan koe para seuweu.

Lawas-lawas saoerna patih Tjioeng mana­rah: „Sang ratoe lintoeh-lintoeh keneh,"

Horengnganan dibalangngan keupeul koe patih Harijang bangnga,

Mangka bendoe patih Tjioeng.

Katja 20.

manarah, mesat hateup sirap, dibalang kang raka. . ■

Toeloej bendoe kang raka, 'Mangka kondjara wesi rek diirik.Koe patih Tjioeng manarah direboet.Koe ratoe Pagedongngan toeloej disoesoep-

keun ka goenoeng Kelong.Toeloej prerang, mangka disedekkeun

ngetan kang raka. Datang ka Balangbangv nganj saoer kang raka: „Raji, o erang eureun/1

„Raka, rampes."! Toeloej eureun teohheun madja, toegna ' b wah kalajar.! Ditjandak koe na kai lantjeuk.

„Raji ijeu boeah naeun?'’„Ijeu b wah madja, raka.”„Ngennah didahar?”„Ngeunah raka.”Arina didahar pai t.

* i^^dja£ait ijeu pingaranneun nagara.” Disedekkeun deui ngoelon kang raji koe

kang raka. .Datang, ka Tadjog barat, saoer kang raji:

„Raka, oerang eureun.” '„Raji, rampes,”Eureun teohheun pakoe; toeg bwahna. Ditjandak koe n a kai ais,„Raka, bwah naeun ijeu?”

f "Bwah pakoe djadiar." j »Pakwan padjadjaran ijeu ngaran/’^ Mangka prerang deui.

Datang ka Taraban, mangka toeroen Dar­ma siksa.

„Nja prerang, anakking.” Tj i p amali neroes goenoeng *

Katja 21,

teka noendjang ka sagara hal erang godong angsana, na kang raka ditjandak koe kai mas dipangpengkeun ngetan, kang raji di­tjandak koe kai mas dipidwahkeun ngoelon.

Toeloej dikoempoelkeun ka nagara Galoeh koe Darma siksa.

Kondjarra wesi diparannan koe ratoe Ma- radja sakti, ditjipta toeloej léboer djadi tjai, toeroenna ka dojeuli, mana aia Kandang wesi.

To elo ej k o em po el deui ka n aga ra Galoeh., pada marek ka ramana neda idin.

Mangka matoer kang raji: „Raji oelah djoemeneng ratoe ti heula.”

Saoer kang raka: „Soeka afrig djadi ratoe ti heula, da aing kolotna anak poetoe, raji koe aing dikawoelakeun mo djoemeneng njakrawati lamoen teu ngoembara heula.”

Patih Hariiang Bangnga karsa moeroed ngetan, maan koeringna satak sawe nitih lemah Madjapaitt|

, Poepoetra prehoe Moela.. Prehoe Moela arina poepoetra Preboe Te­

ro es bawa,., Teroes bawa poepoetra

• Katja 22.

Teroes Bagawat.Teroes Bagawat poepoetra Preboe Teroes

goemoeling.Preboe Teroes goemoeling poepoetra Pre­

boe Radja goemoeling.Praboe Radja goemoeling poepoetra Preboe

Mangngoneng.Preboe Mangngoneng poepoetra Preboe,.

Teroes bangbang. .Teroes bangbang poepoetra Ki Gedeng

Iflesser,K i Gedeng , Messer poepoetra Ki Gedeng

Ki Gedeng Djati poepoetra R,atoe Prewata. Ratoe Prewata poepoetra Ki Gedeng Ma-

jarialL " ~ 1K i Gedeng Majanah poepoetra istri, di-

ngarankeun Ratoe Sarikem.Arina krama ka wong ngagoeng kaba-

toellah, dingarankeun seh Koeres.Kaselangngan koe Ratoe Padian^maniakit

wawatoeneun nejangan boedak boele pifcam- baeun,

.'f- . r.o- 135

Maret-1923.max

Page 8: CARITA WARUGA GURU.pdf

'W

t o

Nim00 Ki Gede Selang, poetri ■ dianggo, manjak.it warasna. .

Poetri toeloej bobot. 'Arina babar Ki Ged eng Katjoeng,Ki Ged eng Katjoeng arina poepoetra Ki

Gedeng Soeroewoed, _Ki Gedeng Soeroewoed.

Katja 23.

arina poepoetra Pangeran Sedang Karapaj fKarapiak 160.1 —-161 ß). poepoetra Pangeran Sedang Kadjenar.

Pangeran Sedang Kadjenar poepoetra Pa­ngeran Sedang Kamoening.

Pangeran Seuang Karnoening poepoetra Soetan.

Soetan arina poepoetra Soesoenan (Tegal- wangi 1677).

Soesoenan arina poepoetra Soesoenan Mangkoerat. .

Soesoenan Mangkoerat arina poepoetra Pangeran Dipati, katapa koe kang raji Sop- soenan Poeger, poepoetra Pangeran Mang- ,koe Magara, '

Pangeran Mangkoe Nagara poepoetra, Pa­ngeran Dipati. A

Tjaritakeun deui Tjioeng Manarrah; karsa rek moeroed ngoelon.

Ma.ngka maan koering pandaj domas koerang hidji nitih lern ah Padjadjaran.

Arina krama ka .Ratoe Endong Kanjtjana.Arina poepoetra//Darma Rehe, .,Darnia Rehe arina poepoetra^Loetoeng-

kasaroengj^oetoeng-kasaroeng arina poepoetra Pre-

boeVLingga Hijang.I Preboe Lingga ITijang poepoetra Preboe

Wesi.Preboe Lingga Wesi arina poepoetra Pre^

b o e /Lftigga Wasto e.Preboe Lingga Wastoe poepoetra San^

Soosoek Toengga.1.

Katja 24.

S an ,,S oeso ek T o enggal a rin a poep oetraPreboe Kawati.

Preboe Mo ending Kawati poepoetra Pre- b o e JAnggalaran g. W

Pfeboe Anggalarang poepoetra Preboe fei-1 i w angi, dj oe m e neng nj ak rawati Padjadjaran.

III

Alamatna impian.

Noeroetkeun kapertjajaan bangsa Soenda anoe loembrah,- ngimpi teh nja eta lakoe- lampahna soekmaT* sabot keur sare. Oepa- ma o erang sare, soekma oerang teh kaloear tina koeroenganana, naon-naon pagawea- nana djeung pamanggihna dina waktoena keur loemantoeng tea, nja djadi ngimpi, tjenah. Malah sok radjeun aja soekma anoe njasab, kasaroeng teu bisa moelang kana djasadna, tangtoe anoe kitoe djadi maot tea baloekarna. Manawi sadajana oge parantos oeninga, atanapi ngadangoe jen kolot-kolot mah katjida ngalarangna teu meunang merong, njoelang-njaling atawa njoletan beungeut noe sare, ari sababna noeroetkeun katrangan kolot tea mah, taja lian ngan bisi soekmana eta noe sare tea, teu bisa moelang deui ka djasadna lantaran pang- lingeun kana ragana, pedah salin roepa. Lian ti aja kapertjajaan eta, aja deui oendakna pertjajana kana impian teh, nja eta sok djadi alamat kana had e djeung goreng anoe koe oerang.. bakal kasorang. malah biasa disareboet ilapat ari diantebkeunana pisan mah. Koe toekang itoengan patangan mah ngimpi teh dibagi tiloe .bagian, nja eta:1 R i wan, 2 ilapat, 3 ilham. 'T ..... ... ...

Riwan hartina ngimpi dma sare sagawa- jah, sare ti beurang, s a t so icsou , atawa ngimpi kaispelmakeun. ".........;

Ngim pi riwun, tara djadi alamat, lain 1 ilapat, malah ilahai'na diseboet kabaiva-bawa impi, atawa kaimpi-impikeun, nja eta naon- naon kalakoean oerang keur njaring, anoe katjida tjoemantelna kana hate, atawa anoe kapiangen-angen dipindo kasorang dina keur sare. Sok- radjeun djadi riwan deui, oepama sare . kasawoer koe sora anoe ngaromongy noe seuri atawa koe kadjadian anoe sedjen, anoe soemanding ka noe keur sare tea.

Asoep keneh kana ngimpi riwan, lamoen keur sare di tindihan eureup-eiireup, atawa saroepaning impian anoe disangka panggoda sefcan. ;

1186

Maret-1923.max

Page 9: CARITA WARUGA GURU.pdf

m

Impian-impian anoe disangka asal lanta- * ranana tina papakean, pakakas atawa barang sedjen anoe dipake atawa toenierap dina badan, atawa panggawe anggahota anoe teu diniatan sabot keur sare, eta kabeh oge r i wan bae; saperti: ngimpi nga- poeng pedali sare dibadjoe, ngimpi ditjong- tjong lentah pedah aja remeh napel, ngimpi tigoeling lantaran soekoe ngelesed dj. s. t,

llapat, nja eta ngimpi anoe djadi alamat tea, ngimpi enja tjenah, datangna oge bia- sana tara dina sambarang sare, tapi mil i h waktoe nja eta tengah penting babakoena, komo lain den dina malem Djoemaah m ah.

Ngimpi ilapat.oge aja roepa-roepa, nja eta.:1 Anoe djadi alamaEnaTT^aj”~siliB atawa sindirna tina anoe saenjana, saperti ngimpi (itruh-uni, auuna! bakai. i.jiiaka. Ngimpi nan- djak bakal soesahftieuk sawareh bakal naek pangkat). . ........ ~

Ngimpi nimoe doeit bakal radang, dj. s. t,

2. Anoe djadi alamat tea sabalikna tina noe saenjana bakal kalampahan, ngimpi oentoeng bakal boentoeng, ngimpi dipoedji bakal meunang wirang^ngimpi boengah bakal soesah, dj.s. t.

3. Anoe djadi alamat tea saenjana, tjeplesanoe kaimpi tea noe bakal kasorang teh, saperti peutingna jigimpi papanggih djeung baraja, ari isoekna gok gapanggih. Ngimpi leungifc doeit, ari isoekna loket aja noe ma­ling. Di panjabaan ngimpi pamadjIkaTTgormg, ari datang ka irnah n jam pak paniadjlkan pajah. d j. s. t. ~~

Ari anoe diseboet ilham, sok diseboet kaloengsoeran wahjoe, ieu oge aja tahapa- nana aja toempa-'toempana, noeroetkeun waroega ragana iman nja eta: I Piwoeroek atawa pitoedoeh ti bangsa loeloehoer, baba­koena ti karoehoen atawa sepoeh anoe geus teu aja di kieuna, saperti: meunangpiwoe- lang ti aki boejoet, ngabedjaan koedoe ngadji kitab Anoe, atawa meunang piwedjang hidji ’elmoe kaloehoengan; Aja aki-aki noedoehan pependeman, dina itoenganana (Ieu sok diasoepkeun kana golongan ilapat).2. Kaloengsoeran W ahjoe Pangeran, atr padang-tarawangan. Sareng lian ti ete" aja keneh tahapan sanes, anoe langkoeng loe- hoeng, malah di di e u mah geus ingkar tina babasaan ngimpi.

1 Kadjabi ti dérahan éta, sok aja deui anoe- maparin idjrahanana tina bab ngimpi teh, nja éta sao e m a ngimpi téh sanes toekoeh koedoe dina keur saré baé, tapi anoe njaring oge sering ngimpi, Mapan sering boekti, panon boentjelik ngadjentoel miloe nga- rioeng, ari ditanja ngarcmdjag. Tah, saoerna, éta ogé ngimpi kénéh, nja éta anoe i n ge tan teu koemboeh, ngentjar henteu katoengkoel kakoeroeng koe bakoe, d j alan méngpar ka loeareun noe keur disorang, éta ngimpi

• pibasaeunana. Geuning sering lamoen aja kantja anoe keur enja tjarita, batoer oedjoeg-oedjoeg ngageienjoe, i i noe i, tam- polana malí seuri ngabarakatak serangan, éta lakoe anoe kitoe goendam tea pingara- ne u nana,-djadi sanes ngan tepi kana ngim- pina baé dina njaringna ogé.

Ana keur njaring mindeng ngimpina, lantaran teu tigin kana ngahidji, dikentjar ngoembar sorangan, emboeng goeloeng djeung loeloegoe, atoeh komo keur saréna mah, meureim asa djongdjon oentjlang- antjlong lienteu aja noe ngaréwong, henteu kaweur henteu kagimbreung-gimbreung.

Malikkeun deui pangali, malikan alamat impian, noeroetkeun kapertjajaan oerang dieu, impian téh djadi ilapat tea, Ieu di handap diserat alamat-alamatna, noeroetkeun paririmbon Djawa kenging njoetat tinaDjawa No. 4. 2. Jaargang, ditambihan koe anoe biasa dipertjaja koe Soenda.

Ngimpi n jal) o di Allah, bakal tinekanan.. maksoea (karepe^daaT),

2. Ngimpi soeka-soeka,"' bakal paila bakalsoesah.

'S) Ngimpi papanggih djeung KangdjengNabi Mo eh amad, bakal pinanggih bag-dja lahir batin ...Ngimpi ningal tjoekang sirotolmoesta-kim, bakal ngalakonan panggawe bener. Ngimpi njoekang dina tjoekang sirotol- moestakim, bakal moal aja noe fcjang- tjaja, bakal d i per t j aja koe djelema. Ngimpi teu njoekang Sirotolmoestakirn, bakal gering. 'Ngimpi ngadji, bakal njimpang tinaagama. -

7.

Ngimpi papanggih djeung Sahabat K. Nabi (Aboe Bakar,Oemar, Oesma.arAli), bakal nilgawe 'kahadean at meunang,. élmoe.

t187

Maret-1923.max

Page 10: CARITA WARUGA GURU.pdf

9.

s ®

12.

14.

\ F).

_ J 6 )

17.

18.

19.

20 .

0)22 .

_>i-23.

24.

25,

^ 26.

27.

28.

^ 2 0

Ngimpi kiamat, bakal keuna pitenali a tawa, bakal ngalakonan gawé masiat. Ngimpi loemakoe ngaler, bakal meu- nang redjeki.Ngimpi ningal panan-poe at. boelan, bakal beimgbar. (Tjeuk oerang Soenda, bakal ■oentoeng1 me unan g d aradj atged e, bakal boga anak pinter).Ngimpi samagaba, bak .1 meunang pan- tj abaja.Ngimpi srangengé toemoeroen ka boemi, asoep ka imah, bakal meunang d aradj at. Ngimpi ningal mega beureun át méga hidetmg, bakal aja pan tj abaja, (roepa- roepa kasoesahan) di désana.Ngimpi langit poék, bakal moal pertjaja kana agama.Ngimpi kahoed.janan, bakal aja ano e mere, meunang - redjeki.Ngimpi néndjo hoedjan, bakal djadi loerah.Ngimpi katebak angin, bakal yteksak désana. .Ngimpi katebak angin laoet, bakal él eh perang.Ngimpi ningal hoedjan a tawa hoedjan angin ti kadjoehan, bakal bakti ka rato e. Ngimpi hoedjan boeah, bakal meunang kabpengahan. ■Ngimpi mandi dina t j ai hérang, bakal djaeoh tina kaprihatinan.Ngimpi ninggaL waloengan keur gede t jai, bakal tapa (Tjeuk oerang Soenda m ah, bakal manggih amarah, pipa- séaeun).Ngimpi ningal waloengan ngolétrak tjaina, bakal kaandjangan oerang desa sed jen atawa bakal d i lo eraban koe oerang desa sed jen.Ngimpi teuleum di talaga, bakal djadi djelejna merdika. (Tjeuk Soenda m ah bakal tjilaka).Ngimpi teuleum di waloengan, bakal pinanggih bagdja (Tjeuk Soenda bakal tjilaka). .Ngimpi ngodjaj, bakal moebah pangga- wena.Ngimpi ngaloentjatan waloengan, bakal pondok oemoer.Ngimpi t jai laoet amis, bakal meunang redjeki, oentoeng djalan tina roepa-roepa pantjabaja,

(§ )

31.

m

? 33.

34.

■43.

45.

47.

48.

49.

50.

51.

Ngimpi nginoem soesoe, bakal meunang redjeki halal.Ngimpi boga hajam djago, bakal boga anak lalaki.Ngimpi loba hajam, bakal re a moerid anoe goegoeroe.Ngimpi ningal daging at. meuntjitsato bakal- meunang kahadean (Tjeuk Soen- da mah bakai kapapatenan).Ngimpi loebak, liboek daging embe, ■bakal rea noe njoro redjeki .(Soendabakal kapapatenan).' . , ■ .

Ngimpi ningal gadiah. 'bakal diasih koe ratoe., (Di Soenda mah maoeng lain gadjah). . " .Ngimpi kadatangan gadjah, bakal ka- tatamoean koe menak (Di Soenda mah . koe maoeng' lain koe gadjah). . /

Ngimpi aja gadjah asoep ka imah, ba­kal djeneng, naek pangkat. . , .Ngimpi digegel sato galak, bakal diasih koe dielema; •Ngimpi ninggal pamegaran oraj matih, bakal diambef^koe rpaniaBjikan.Ngimpi ninggal liang oraj, bakal pan- d jangoemoer

Ngimpi kahoeroean, bakal tjilaka gede (Soenda bakal manggih napsoe).Ngimpi. ngampihan jseuneu, bakal tjoe- koel pakaja.Ngimpi nendjo goenoeng, bakal meunang bedja. 1 ■Ngimpi njaba_ka goenoeng, bakal men­uang noegraha. ■Ngimpi kaloear ti leuweung, bakalleu-- leungiteun.

Ngimpi asoep ka magigit, bakal meunang .bagdja,Ngimpi njieun imah, bakal laksana karepna atawa bakal boga pamadjikan. Ngimpi aja noe mergasa, bakaF pinang­gih soesah,Ngimpi asoep ka naraka bakal gede dosa.Ngimpi ngedegdeg atawa hareudang, bakal kadatangan tjilaka, karoeroegian. Ngimpi aja angin gede, tatangkalan raroengkad, bakal paila atawa aja anoe ngaroeroeg.Ngimpi aja ditengah sagara, bakal meu­nang doeit

138

Maret-1923.max

Page 11: CARITA WARUGA GURU.pdf

/ 54.

■CM;

Z3il! J ®#-v 9 .Jii ;' "

59.

60jP:"'

M ' My / # .

. 63.

(66)

67.

i’ - ©

69.

70.

1 M

Ngimpi palid ka laoet, bakal laksana anoe disedia, tapi batoer re a anoe ngewa Ngimpi ngarasa panas, bakal ipeunang, redjeki tina djalan serong.Ngimpi dahar* boeab, bakal a,j a noo matjikeuh.Ngimpi ningal warna-warna kembang, bakal d jadi pangkat.Ngimpi dahar iaoek embe, bakal mqu;,. nang_iM ji)k i (Soenda: ngimpi dahar iaoek bagong).

Ngimpi dahar Iaoek sapir‘ Iaoek moen ding, la o e k liajam, atawa letah, bakal meunang kahadean. .Ngimpi kabojong koe moesoeh, bakal balik ka bali geusan ngadjadi.Ngimpi tepoeng djeung-Nabi Isak, bakal sakti at. meunang daradjat.Ngimpi . ka sawarga, bakal laksana sakabeh karep.Ngimpi kaloear ti sawarga, bakal roen- tag babandaan.Ngimpi ningal naraka, gede dosa koedoe-

' tobat. ' . .Ngimpi kiamat, bakal djeneng naek pangkat at. tinekanan sakarepna. ~Ngimpi ninga 1 _ be n tang,..baka in i on na n gbagdja.Ngimpi oenggah ka langit, bakal meu­nang daradjat gede. :Ngimpi samagaha sarangenge at. boelan radja bakal soesah lantaran nagara ro eksakNgimpi boelan asoep Jka i m ah, bakal oentoeng gede.Ngin^r hingaT tjai datang, bakal moeng- gah hadji (Soenda : bakaL amarah). Ngimpi teuleum dina tjai ldroeh, bakal tatapa.Ngimpi ningal waloengan tjaina h erang, •bakal nampa tiarangernas-Inferi.Ngimpi' "riginoem ti waloengan. bakal diseuseul koe doenoengan, tapi laksana panedjana. ~Ngimpi teuleum dina tja i herang, bakalsoegih. " .. .Ngimpi nginoem tjai herang, bakal te- goeh agamana.Ngimpi ¡igiriooni anoe konrol kvn'r!,bakal boga..ejims .perak. "Ngimpi ngaloentjatan waloengan bakal pondok oemoer.

77. Ngimpi paparahoean bakal soesah.78. Ngimpi toetoeroeboen ka talaga, tobat

k a Allah./ © Ngimpi ningal sinar sarangenge, damar

atawa haseup bakal gampang sagala karep.

y © Ngimpi ningal seuneu ti.kadjaoehan,bakal pandjang oemoer.

81. Ngimpi kapeutjngan, kasasar lampahna. Ngimpi djadi U n toeh, bakal loepoet tina baja.

.^B ) Ngimpi ningal goenoeng at. seuneu ti__kadjoehan bakai diasih koe doenoengan?

Ngimpi 1 i n toeh bakal oentoeng.@ Ngimpi sa m bea n g. bakal laksana pa-

nedja.

($$) Ngimpi ditjabak sirah, bakal tinekanan ' sapanedj.a, *M Ngimpi kaan d jangan, bakal mimitran

dj eung_ saloehoerenn '88. Ngimpi diragap awak, bakal gering

parna atawa bakal kasémahan baraja.89. Ngimpi pepanggih djeung awewe, ba­

kal kawin. _

90. Ngimpi beungeut djadi bodas, bakal boga pamadjikaneun.

91. Ngimpi diboera oraj, bakal meunang p i pamadj i ka n e u n bakal kawin.

92. Ngimpi dipatjok oraj, bakal tjilaka koe moesoeh.

^ J © N g im p i papanggih djeung Malaikat, djeung Nabi Adam, djeung Widadari, bakal djadi gogedén.

f5 Ngimpi hajang boeboeang bakal sal ame t._

Ngimpi nandjak ka goenoeng. bakal naek pangkat. ’ .

y ® Ngimpi nmipe_jmkara,ng-, bakal naek pangkat. "

97. Ngimpi mandi bakal gering.98. Ngimpi toempak koeda, bakal gering.99. Ngimpi boeboeang, bakal katjilakaan, __ leuleungiteun.

^J^Oo)Ngimpi néwak manoek, bakal meunang

101. Ngimpi imah kahoeroean, bakal mea-nan g bah aja gedé. ..

102. Ngimpi kadatangan djelema rea baka! kapapaténan.

© N g im p i luber, bakal oentoeng. - 104. Ngimpi katfnggang ka^Takal tjilaka

gedé.

"" nc 'ri 139

Maret-1923.max

Page 12: CARITA WARUGA GURU.pdf

^05)Ngim pi soemoer pinoeli koe tjai, bakal tjoekoel sagala gawé.

106. Ngimpi geloet éléh bakal gering.( fo j ) Ngimpi disalin koe papakéan weuteuh,

bakal naék pangkat Jboga gawé anjar.) Ngimpi tjatjarita djeuug sepoeh ano e geus teu aja di kieuna, bakal pandjang oemoer. if

. Ngimpi soehoenan tisorosod, bakal soesah.

. Ngimpi nimoe doeit, bakal leuleungiteun (Tjeuk o eran g Soenda, bakal radang).

.Ngimpi machan ovaj, bakal moal d j adi s akar e p na.

.Ngimpi dipat jok o r a,j mati h, bakal di­asih. koe awéwe.

. Ngimpi noengkoelan noe kariaan, bakal aja noe kapapaténan.

. Ngimpi poenglak hoeritoe t i loehoer,.. bakal kapapaténan koe baraja saloehoe. reun.

: 115. Ngimpi poenglak hoentoe ti handapi53 /¡'bt-p ^ bakal kapapaténan baraja sahandapeun.

3 it v j 5J .

i Saw ér Si Roentjang koendang .) \

10 9 .:

1 1 0 .:1

1 11 .:

..1 1 2 ..

l is . :

114.

4. Lailahailellohoe, 'kawitan sawér kiai, 'Moehammadoerrasoelloellah,

. eusina sawér ki santri, poesaka sawér balfeula, dirampid sama sakali.

Poen sampoen amitan ampoen, ka Batara ka Batari, ■ Batara para dewata,Batari para dedewi,Batara teroesing rasa, rasaning sawer kinanti.

Amit ka Batara, Goeroe, , goeroe poetra goeroe poetri, goeroe poetra. naga radja, goeroe poetri naga sepi, .goeroe Sang kama dirasa, > goeroe roemasaning boedi. .

Noe mantjoer mantjoer di panggoeng, anoe ngaping sakoeriling, noe ngajang di awang awang, anoe ngaping beurang peuting, noe ngabangbang raga oerang, anoe ngaping raga aing. ’

1. Asalamoealaekoern,Si Baji -Raden Kawati,

' Si Lenggang gelereng herang, Si hening atjining bening.Si Padang sipoe pandjang, anaking anak papanting.

8. Pitik toelak pitik toekoeng, toetoelaking djabang baji, toelak rantjana wisaja, toelak noe hiri noe dengki, toelakna kalimah sada, sada moeni koe djasmani.

2. Si Koentjoeng Si Aroem tandjoeng, Si A tji atjining-hening, 'Si Lénggang gilang goemilang,

. Si Ginding Si Pada ngaping,Si Poerba wisésaning Jang, hatoeran bagéa soemping.

9. Koer ba,joe koeroengan bajoe, koer baji koeroengan baji, koer sawanan sasambetan, sadérék medal sapeuting, tah tampa dina taweuran, ■ ' ninggang sisindiran dangding^

Disoewoek kidoeng djeung kidoeng, dipirig dangding djeung dangding, pada welas noe maridang, pada asih noe njaranding; -sawérna Si Roentjang koendang, pameulit ati noe ngaping.

10. Bajoe diawoer koe bajoe, koenir diawoer koe koenir, ■ panglaj diawoer koe panglaj,’ doeit diawoer koe doeit, 1béas diawoer koe béas, .eusi kasaoeran santri. .

> íí'-í 140

Maret-1923.max

Page 13: CARITA WARUGA GURU.pdf

11. Hoe Allahoe Ja Allahoe, bismillahi bismillahi, padjagalaji 1100 walatra,t j and oli noe mal a k malii, kabajan moesna saboelan, katoeroeban tjeuli moending.

12. Tangtoeng kagimboeng koe tangtoeng, boedi ka irid koe boedi,welas katebak koe welas,asih kairid koe asih,tjahja karerab koe tjahja, ,moelih ka alaming soetji.

13. Noe moengpoeng noengtoen rahajoe, djasmani kalangkang ati,nja raga kalangkang rasa, soempi ng tandaning mi ash, ear tandaning mi welas, pambrihna h ajang lastari.

14. Amin amin ja Allahoe, pipokkeun koering t-i tadi, moegi moegi moega moega, lastari noe dipiati, laksana noe dipimanah, oelah madawa madawi.

15. Neda agoeng nja paraloen,ka noe njaranding saroemping, mihape waloeja oerang, mihape eling ka eling,' mihape barang kasorang, •mihape w eling anaking. ■

16. Ka loehoer ka Sang Roemoehoen, para Nabi para Wali,para arwah noe sampoerna, para wargi noe soewargi, neda djiad berekahna,

. hajang ¡djamoega djamoegi.

17. ‘Jahoedat wedjiboel woedjoed,■■ noe di sindiran ti tadi,

nja waloeja nja'waloeja,. ;nja djamoega nja djamoegi,

j a allah walahoealam, ja amin raboel alamin,

’) Karangan Djoeragan H. Hasan Moestapa P;i- ngoeloe Bandoeng pangsioen, kintoenan M. Wangsa

Atmadja. -

Wira

u im im i im m i im i im i im H iE H ii i im H m iih i iM m ji im m m iim m in m if r H i im m ii iF im im E m iin r m i jJ

I O enak-anik basa Soenda ¡

1 IV I

Hartina ketjap-ketjap basa Kawi anoe sok dipakéngaran, noemoetkenn katrangan tina Woordenboek Toean Roorda. kawasa, pradjoerit, senapati, prijaji, pinoendjoel. jSaroea bae hartina djeung W irja , nja éta anoe gedé wawanénna kana madjoe perang, pradjoerit, menak toeroenan loehoeng, satrija, noe pantjeg adjeg wawanénna. baraja, sanak, kadang. Warga (Skr) = ih wan, anoe saroea tahap anana atawa martabat n a pikiran, anoe saoedagan, sapartij,aksara, toelisan, boekoe elmoe, kitab, elmoe basa.Soerija = srangénge, panon-poe. ratoe, radja.atoeran, papagon, élmoe nga- heujeuk nagara, perang, adil, gadjah.oelat, pasemon, semoe, poelitik. oenggoel, koeat, moedjoer, sak­ti wenang.

perang, pakarang, gaga man. anak, poetra.Kerta = rahajoe, bérés, te 11 aja pikaharing — hangeun, henteu werit, aman, moerah sandang pangan.

nagara, kadaton, karaton. ati, boedi, tjipta, meneran, toe- djoe. Prana (Skr), ambekan, pantjadria.poerba = wiwitan, asal, mimit.i, baTieüIa’..koona^wétan.

Prawira ~

Warga

Sastra

So er j a Nata N iti -

NajaDjaja

JoeclaSoetaKarta

PoeraPrana

Poerwa

Wangsa Mangoen Martin, Tjita =

Braia r

sanak, baraja, bangsa, ' gawé, imah, bangoen, reka. Dja = anak, medal, tjai, paman di a n anoe dipoen- dj 0 eng - p oen dj 0 eng ’ pa m and i a n noe harengheng; patapan. tapa, lampah, lakoe,

tñ lH l

Maret-1923.max

Page 14: CARITA WARUGA GURU.pdf

So era ~ L Dé wa, Batara 2. p rad j o e 1' i tanoe gedé wawancn, wani, wa- wanén 3. arak sopi.

Pradja = 1. nagara, 2. volk, djelema-dj el era a, rajat.

Koesoema = kembang, menak agoeng, sese- boetan ka istri anoe geulisna pinoendjoel, ménak anoe di- adjénan.

Ganda ~ (Skr Gandha) = seungifc, seu-seungitan.

Karna = tjeuli, tjepil.Hardja Rcdja = éndah, aloes, nga-

genjas, pautes, moer ah san­dang pangan toer salamet, boengah, langen.

Soewita - kawoela, abdi, ngaoela, ngabdi,noeroet.

Atma = njawa, hoerip.Aimadja 7 {Atmaja Skr) = Atma =anak,

poetra.Sasmita isarat, tanda, alamat, imoet,' goemoedjeng, senri.Di = Adi — Iladhi ~ éndah, aloes, taja koe-

tjiwana, lineuwih, anoe pang- poendjoelna,pangpangna, pang- mi mitin a.

Adining rat = anoe pangpoendjoelna di doe- nja, anoe pangmimitiiia di doenja, anoe pangsoetjina at. an o e pangli n eu wi hna d i d oen j a.

W i = lineuwih, banget, kat-jida, leu-wih.

Kanijana ~ emas.Soedjana = (soe-djana) djelema hadé, ati-

ati, ijatna, tjangtjajaan, pre- jatna.

Swandana = karéta, karéta paragi perang.Siti ~ tanah, boemi, tempat matoeh.Ningrat = ing rat = doenja, doenja, ti

sakoeliah doenja, di antéro doenja, saalam kabéh.

Soema = kembang (Koesoema).Soma -- boelan, tjaang.María = woelang, hoerip, tjai hérang,

wening. 'Denda = pangabaran, pakarang, katjida,

kawasa.Rana = pangperangan, tempat, perang.Ranoe — (ranan, danau, daño) talaga,

tjai, talaga anoe k al i o eng koe goenoeng.

Manggala = mimiti, wiwitan, pangharepan.pradjoerit, gadjah, oentoeng (salamet).

Raksa : - ngaraksa, ngadjaga. ,A■'<((/ ' ' hasta. leungeun. A

g Pihatoer Redaksi, g88SCS ^ SCS 8C§gi>SgC3§CSSC>SS®3SOSSCS8i5388

Diantawis pa.ra Djoeragan anoe moendoet djadi langganan P. Sf aja anoe henteu ngin- toenkeun poswissel pikeun majar artos lang­ganan, doegi ka koe Redaksi kapaksa di- kintoenan postkwitantie. Nanging matak harendeg, reh aja postkwitantie anoe baiik fengoh toer eta anoe tjidra teh pikaisineun.

Nanging sawangsoelna ka para Djoeragan anoe sanes anoe pada merloekeun ngabajoean P. S, Redaksi oendjoek noehoen.

Postwissel anoe parantos katampi ti wang- kid 20 December 1922 (Tingali P. S. No. 7) doegi ka Februri, 1923, nja eta ti Djoeragan- djoeragan: '307. M. Kd. Maitadisastra Singaparna.,672. R. Djoendjoenan. Ind. Arts Taloe.-673. Biblioethcek Pasoendan, Soerabaja.657. M. Lesmanadipoera Tjiniindi,640. Djoer. Anong Afd Bank Bogor.469. „ Nawawi Panaragan • kaler.

Soelaeman Osyia Serang/'12,25 Kd. Soediredja Garoet.E. Soedjana N. School Serang f 17.—Wiradjiwa Bandoeng.Mh. Soemardi Serang.O. Wiradinata Tasikmalaja.Tan Tek Tjoen Dawoean f 1.™ Soeriawidjaja, A. W . Mantjak Banten.Oe. M. Neneng’ Bogor.

696. R. Odang Boscharchitek Soekaboemi. 596. Djoer. P. Lie Tjeng San Buitenzorg.308. Rd. Koesoemasoedjana. Ind. Arts. Bli-

nj oe.676. Djoer. Djoenairli Toko Inten - bidoeri

Bandoeng, ‘641. Rd. Sartrasentana Buitenzorg.— M, I. Prawirawinata Bandoeng f 2.16.

593. Djoer. Prawiratmadja H. O. Singaparna. 550. Rd. A. Tisnakoesoemah Djoer. Wadana

Karangnoenggal.

303.

478.288.209.679.365.

628.

558

S ?

| : 510

" 1 ||/& ; ■ 679.

W '

h:,.... '■ 99.

i l - . i : '518.

379.

522.

135.

552.

'559.

S®:" &04.

,488. •423.

||||‘ '.-424. “t? :; . 210.

J 244. 245. 247. 53.

310. 157.

142

Maret-1923.max

Page 15: CARITA WARUGA GURU.pdf

’ '''.v-r®*—•■'' ' ■ .-j i :-fV-.» ■/'■'}■'' ■'• \ '

.j :■;,... moen goeroe iriasih ihiroepj,- .I oe^lah \wani-wanv* \*-

'0r. kitoe,.-■' ■ i|p|&kakan^%Bn bisa .miwcfelang,. ;.i ■ . ■! ,;■ ngan ‘nd$doehan goeroe kafeani

; ' '• noo koetloe digperoean, .. ,

' - .11/;

. '"'W ' i '■ .4,. i- = 8 ■■' '■5. a = 8

. . 6, i = 8'

■ 5. Midjil,Y l/ i = -4 .# -

i ' ■ ,2.' o " — & :

\ r/ A \ ^ A K "2 T

. „ . . .. .V/vj3.::'e i;=10===(4 + .'6)Sadjal^na h enten beres goendoekna sora.r. s ^ 10 (9) ■■ "

teb, bilanlanaoa demb h^nteu toemoet \ ^ j :. u_ q ' '

oengkara, toeroeg^toeroeg neundeunna k6t$ap 0e ~ g ' / ■ . , -t0" ¿ u ,PoePoegoeh dina pada- ^ Magatroe. 5

1. 0# i= 4 - ^ S • « f + ’f i '

•£>U*

lisar^ noe'k^. 9 bet ’gek bae dipernahkeun , ■ ketjap pasti ^

-/• ;iAnoe„ sae marga^ kfejoena, anoe leres , ;: •j^v.bilanganana^,' no§ beres * goendoekna sora,

^ a u o ^ ainggang gek^ekanaiia ketjap:1 ' ' -v '< Sagebrosldn^norioman pawestri? ■

? / sami'gandang— angfeatgegendengan, /,..; is' namoeng. teu nganggo - patiggondeng, i

’ angkatna-Isdmoe nj6ogkoeg, • ' mana horeng sapatoe djaging, . ' 'noe*.ffigrigke djangkoeng hakna, . ■

. ;•.;;; ^ .na '^aja '^ioe^ora/.^:' //.;■ ■ & ' _. ^ kamadj^ngan':~2 istri Soenda, ; ■^ daweiiiig Vloedeung — pa's^mon kaa~. '■ djrili, 1 „ ; ‘ ^vy boeboehart'-^ipaladjaran. , . *

Ajeuna mangga oerang ladjeng nataan,

. bilangan, hk^dji-hi^djina poepoeh, oengkarana:

:. • '-^2'Bmbii^9'/'pa(3a-lisan, / r';-,, . L a iJt i ’* ; ■

, :;;2 r ,- k

4->.;!5 > i = ^ ^ ' ■pe = 8 , / ^ ^ v - . V-.;.

' . f y :7.:;a ;;= ' ' :‘ v; , A v i8. i ” 8 ;■ "S:-i.: '•/. .. '•’/

9,.'a = :;i2;-goendoekna sora'^eclah 4 + % ,

3. Asmarandana;: 7 patfa-lisan; .

2. a ■ 'r '

-i. 3, e' (o f = ’$T 7/^/ ) f ' V *' *• ' • ‘'i Kiw J1 *4. a . '= 8 - V /

2. i — 8 >f-3. oe ~ 8

\ 4 . i ~ 8

’ 5. o = 8 r _7. Pangfeo^, 7; pada- lisan,

1.'a .’= 8 y ‘ ; ~ ’’2. i = 4 - > . 78. oe ~ 8 - ‘v.

\

s4...-.^..a — 75. 0@ — 4 + * 8 j

. ’ 6;-. a = J r : $■ ?.,i -M' 8 J... 'V* ' '• s.rig;\ 8,' Poetjoeng, 4^pada-lisan,

1. oe = 4 -h 8 ', 2. a v = 8 '

3. 'i (ej (o) = i 4;. a — 4 +

9. Doerma, 7 pada-lisan,L a = 4 +

' ■ 2; i = . 73. ' a ~ 6 <' s

t i = s f 'fU j™ ny ' u * * * - #6. a = 5

’ ■7. i — 7^ 10. Maskoemambang, 4 pada-lisan,

1. i = 4 + 8 “2, a = 6 i ,.; ' ■ , -/

¡•^V ..(i.

. ^ 7 ^ #■ . ,. . -■ -v ; .J ■

. '> M4; 'r: Kinanti, 6 pada-Usan,

4. a = 8 •^ 11. Lambang, ^HS)'pada-lisan,

Ngalagena sadajana, sadajana dalapan sor&,

V ^ 12. Wirangrong 6 pada-lisan,‘ t l l . i = 8 J ' ‘

} r i i: '.

dJ

: A

>: r ■ -v *5'»..-),**. ‘ . n '

l ' - l i: / ;;.

2. o = 8 ,8. oe = 8 4; i ~ 7 5. a. = 6 6; a — 8 ’

' f ' t143

W

1 Vv!iV V%

Maret-1923.max

Page 16: CARITA WARUGA GURU.pdf

406,

304

301501

500.

505480,

261

92174,277.535.

312.311.431.

486.320.321. 183. 376. 370. 419. 223.

Rd. Wiradiatmadja Djoerg. Patih T j i­

. . andjoer.Djoer. Moeh. Mardjoeki. Tjipanas Tji-

andjoer. „ . Wirasendjaja Tjiandjoer.

. Rd. Soeriamihardja Djoerg. Wadana

Patjet.. Rd. Wiratanoeningrat Tjiandjoer.

Djoer. Mantri Goeroe No. .1 Tjiandjoer.» » n Tjiandjoer ?

. » » » kl II. Tjiandjoer?” » » ?'? » Tjiandjoer?

Rd. Kartadipoera Djoerg. Patih Tjiamis. Djoer. Natadihardja Tjiamis.

Mantri Goeroe No. 1 Tjiamis.» » » !<i II. Tjiamis?

Rd. Soeandakoesoema Djoer. D jaksa Tjiamis. 'M. Soetasentana Tjiamis. ‘

• Djoer. Soebitaatmadja Tjiamis.• M. G. Kartaatmadja Tjiamis.. Rd. Bratawinangoen Djoerg. Wadana

Pandjaloe.

M. Somahaidja Djoerg. S.O. Kawali'.M. Karnadiredja „ S.O. Tjilegon.Rd. A. A. A. Djajadiningrat Kangdjeng Dalem Serang,Rd. Kartodikoesoema Serang, 'Ru. Soepian Iskandar Serang.Rd. Ismail Djoer. Gambar Serang.Rd. Nataprawira, Serang.M. Moeh. Mangoendiwia Serang.Rd. Martadiiaga Serang.M. Wiriaatmadja Radjapolah.Rd. A bas Tasikmalaja.

228 590, 306, 153. 159. 208. 221.

549.

Rd. Ardiwidjaja Tasikmalaja. .M. O. Sastramadja Tasikmalaja.Rd. Wiradiradja Djoer. S.O. Tasikmalaja Djoer. O. Sasmitawidjaja Tasikmalaja. Rd. Kartadibrata Tasikmalaja.M. Soemadiwangsa Tasikmalaja. . Rd. Wangsanagara Djoer. Tjamat Tasik. Rd. Soeriaatmadja Djoerg. Wadana Ta- radjoe.Rd. Soerialegawa „ 1 gj.ngaparna. ” ,

Rd. Ad. Wiratanoeningrat Kandienfr Dalem Tasikmalaja. ■” "M. Darmadji Djoerg. Patih Koeningan. Rd. Martadiredja Djoerg. Djaksa Koe­ningan.

M. Wlraatmadja Koeningan. - M. Pringgakoesoemah Djoerag. Patib Tjirebon. .

Rd. R,g. Wangsaatmadja Djoerg. Wada­na Bandjaran.Djoer. A . J, Bos Bandoeng.M. Had j i Moehamad Tahir Djoerg. Djak­sa Brebes.

Panambih.

Diantawis Djoer. Mantri Goeroe kl II, aja anoe katampi postwisselna teu aja tempatna moong disebat Tjiandjoer at. Tjiamis woeng- koel. Koe margi éta moegi kersa maparin' katrangan: 1 Djenengan 2 tempat, soepados oelah m a tak kaliroe sareng anoe teu majar.

548,

498.,

495. 30.

959.496.

513.

728.729.

Redaksi.

i /W.

Maret-1923.max