PENGGREDAN BIJI KOKO KERING Raize Shah Hussain

PROJEK STDF - CABI ICCO : LATIHAN FASILITATOR PPPK Jengka, Pahang, Malaysia, 16-20 Jun 2014

www.koko.gov.my

Berdasarkan kepada Peraturan Lembaga Koko Malaysia 2012 - Peraturan 20.(1) :

Tiada biji koko kering atau keluaran separa siap boleh

dibeli, dijual, dieksport atau diimport melainkan jika ia

telah digred mengikut cara sebagaimana yang

ditentukan oleh Lembaga.

PENGENALAN

www.koko.gov.my

Untuk mengawal kualiti biji koko kering dari Malaysia dengan sistem penggredan dan pensijilan kualiti

sedia ada bagi memastikan kualiti biji koko kering

yang dikeluarkan oleh negara terjamin

Untuk meningkatkan kualiti biji koko kering Malaysia bagi menggalakkan penerimaan dan mendapatkan

harga yang lebih baik di pasaran dunia

Untuk melaksanakan prosedur sistematik dalam penggreddan biji koko kering dan pensijilan dan

membasmi perbezaan kualiti diantara konsaimen

koko dan kualiti asal pengeluaran koko

OBJEKTIF

www.koko.gov.my

KEPERLUAN KUALITI

(MALAYSIAN STANDARD MS 293:2005) SPESIFIKASI UNTUK PENGREDDAN

www.koko.gov.my

www.koko.gov.my

Standard Pengreddan biji koko kering ini menerangkan syarat-syarat penggredan biji koko

kering dan menerangkan kaedah ujian untuk

menentukan kiraan biji, ujian belahan biji koko kering

dan kaedah penentuan kandungan kelembapan dan

penentuan kandungan sampah

SKOP

www.koko.gov.my

I. Biji koko kering adalah dari buah koko yang matang,

cukup fermentasi, bebas dari bau asap dan bau asing

dan bebas dari sebarang pencampuran.

II. Cukup kering dengan kandungan kelembapan kurang

dari 7.50%

III. Keseragaman saiz diantara biji koko kering yang

memuaskan

IV. Bebas dari biji melekat dan biji berkembar

V. Mempunyai kandungan sampah kurang dari 2%

VI. Bebas dari serangga termasuk anai-anai

VII. Bebas dari benda asing

KEPERLUAN DAN PARAMETER KUALITI

www.koko.gov.my

Parameter Standard

Buah Koko Masak & Matang

Fermentasi Diperam secukupnya

Bau Asap(Smoky)/Bau Asing Bebas

Pencampuran Bebas

Kandungan kelembapan 7.5%

Saiz biji koko kering Saiz biji Seragam

KEPERLUAN KUALITI

www.koko.gov.my

Parameter Standard

Biji Melekat (Bean Cluster) Bebas

Biji Berkembar Tiada

Kandungan Sampah < 2.0%

Serangan Serangga Bebas

Bendasing Bebas

KEPERLUAN KUALITI

www.koko.gov.my

SPESIFIKASI GRED BIJI KOKO KERING

Standard

Malaysian

Cocoa

(Gred SMC)

Kiraan Biji

(100g)

Kulat

(% max.)

Slati

(%max.)

Serangan

serangga dan

biji bercambah

(%max.)

SMC 1 100 < 110 < 3% < 3% < 2.5%

SMC 3 >110 < 120 < 3% < 3% < 2.5%

NOTA

1. SMC menunjukan Standard Malaysian Cocoa (SMC) 2. Semua peratusan dalam spesifikasi gred adalah dibuat dalam pengiraan. Peratusan dalam kotak akhir diambilkira secara kedua-duanya

www.koko.gov.my

Definisi-Definisi

www.koko.gov.my

BIJI KOKO KERING (Cocoa Bean) :

Biji penuh Theobroma cacao L. yang

difermentasikan dan dikeringkan

www.koko.gov.my

Pencampuran

Pencampuran biji koko yang tidak mematuhi kaedah

penetapan gred yang menjejaskan kualiti, rasa atau

saiz

www.koko.gov.my

Biji Pecah (Broken Beans) :

Biji koko kering yang serpihannya hilang dan kehilangan serpihan itu adalah kurang separuh

daripada keseluruhan biji penuh

www.koko.gov.my

Biji Berkulat (Mouldy bean)

Terdapat kulat di bahagian dalam biji koko yang

dapat dilihat dengan mata kasar.

www.koko.gov.my

Serangan Serangga

(Insect damaged bean) :

Biji koko yang mana dikesan terdapat kerosakan

di dalam bahagian biji koko tersebut akibat diserang

serangga yang dapat dilihat dengan mata kasar

disebabkan oleh pembiakan anai-anai pada apa jua

peringkat koko kering itu.

www.koko.gov.my

Biji Slati (Slaty bean):

Separuh atau lebih permukaan keratan biji koko

berwarna slaty, ungu kekelabuan dan biji koko ini

tidak diperam

www.koko.gov.my

Biji difermentasi (Fermented bean) :

Kotiledon biji koko yang mempunyai warna diantara

separuh ungu dan separuh coklat ke coklat penuh

www.koko.gov.my

Biji Melekat (Bean cluster)

Terdapat tiga atau lebih biji koko yang melekat antara

satu sama lain

www.koko.gov.my

Biji berkembar (Double bean)

Dua biji koko yang melekat dan tidak dapat

dipisahkan dengan tangan

www.koko.gov.my

Biji Bercambah (Germinated bean)

Biji koko yang dimana kulit telah berlubang atau

pecah kerana pertumbuhan benih didalamnya

www.koko.gov.my

Biji Leper (Flat bean)

Biji koko kering dengan kotiledon yang terlalu nipis

untuk dibelah bagi menampakkan permukaan

kotiledon yang penuh.

www.koko.gov.my

Biji Bau Asap (Smoky bean)

Biji koko yang mempunyai bau asap

www.koko.gov.my

Serpihan Biji (Fragment)

Serpihan atau pecahan daripada biji koko yang

sama atau kurang daripada setengah biji koko

penuh/asalnya

www.koko.gov.my

Sampah (Waste)

Merangkumi biji leper, serpihan biji, kulit, plasenta kering dan musilaj (pulp) yang kering.

www.koko.gov.my

Bendasing (Foreign Matters)

Sebarang bahan dan benda selain dari biji koko dan

sampah

www.koko.gov.my

Kaedah Menentukan Gred Biji Koko Kering

www.koko.gov.my

Sampel yang diambil adalah dari 30% jumlah bilangan

beg dan dipilih secara rawak berdasarkan bilangan guni.

(Bebas dari perkara bau asap, biji melekat)

Peralatan

Alat probing dari logam yang tidak berkarat Beg plastik lutsinar Alat Penyukuan

PENGAMBILAN SAMPEL

www.koko.gov.my

Cocoa probing (sample)

www.koko.gov.my

PROBE :

Mengambil sampel biji koko

kering dengan mencucuk

pada 3 tempat yang

berbeza.

PERALATAN KUALITI

www.koko.gov.my

www.koko.gov.my

Memeriksa kehadiran serangga hidup

Tujuan bagi memeriksa kehadiran serangga hidup

sewaktu proses pengambilan

sampel untuk dinasihatkan

bagi melaksanakan fumigasi

PENENTUAN GRED

(Pemeriksaan Awal)

www.koko.gov.my

Menentukan bau asing

Untuk memastikan tiada bau asing dalam sampel

yang diambil seperti bau

asap dsb.

PENENTUAN GRED

(Pemeriksaan Awal)

www.koko.gov.my

Memeriksa biji koko kering

Untuk memeriksa keadaan fizikal biji koko kering seperti keseragaman biji, warna dan lain-lain keadaan fizikal

yang asas

www.koko.gov.my

PERALATAN KUALITI

ALAT PENYUKUAN :

Untuk mengecilkan kuantiti

sampel sebelum penggredan

biji koko kering (4 sukuan)

www.koko.gov.my

4 Sukuan -

Rujukan Audit Pengeksport Analisa Gred

1 2

3 4

5 6

7 8

9 10

11 12

1

+

4

5

+

8

PENENTUAN GRED

www.koko.gov.my

www.koko.gov.my

Kaedah Menentukan Gred Biji Koko Kering

www.koko.gov.my

% Sampah =

Berat sampel [Berat biji penuh + pecah + berkembar] x 100

Berat sampel

MENENTUKAN KANDUNGAN

SAMPAH

www.koko.gov.my

Alat timbang Digital

Untuk menimbang berat biji penuh,

sampah, biji pecah, biji leper dsb

www.koko.gov.my

Langkah

1. Sampel Biji Koko Kering

2. Ambil Berat Setiap Sukuan

(S1) = (W)

S1 S2 S3 S4

W

www.koko.gov.my

Sampah

Biji Pecah

Biji Penuh Biji Berkembar

3. Asingkan biji penuh, biji pecah, sampah dan biji

berkembar

www.koko.gov.my

W1

4. Timbang - (W1)

Timbang Biji Penuh

Timbang Biji Pecah

Timbang Biji Berkembar

www.koko.gov.my

Peratusan Kandungan Sampah :

= W - W1 x 100 W

W = Berat Sampel (gm)

W1 = Berat biji penuh, biji pecah dan

biji berkembar (gm)

www.koko.gov.my

Contoh : % SAMPAH

S1 = ( 317 312) gm x 100

317 gm

= 1.60 %

Ulang langkah yang sama bagi sukuan berikutnya

www.koko.gov.my

Contoh : PURATA KANDUNGAN SAMPAH

Purata % Sampah = S1 + S2 + S3 + S4

4

= 1.8 + 1.8 + 2.2 + 2.2

4

= 2.00%

www.koko.gov.my

MENGUKUR KANDUNGAN

KELEMBAPAN

% Kelembapan =

Bacaan kelembapan bagi keempat-empat sukuan

4

www.koko.gov.my

Pengisar

(Blender)

Alat untuk mengisar

biji koko kering sehingga

menjadi serbuk bagi

mengukur tahap

kelembapan biji koko

kering

www.koko.gov.my

49

Moisture Meter

Alat bagi mengukur dan

mendapatkan kandungan

kelembapan biji koko

kering

www.koko.gov.my

Ambil 4 bacaan

kelembapan daripada

moisture meter dan

dapatkan bacaan purata

www.koko.gov.my

Langkah

Ambil sampel satu sukuan

Kisar biji koko kering (40 biji)

Ambil kisaran biji koko dan

letak di dalam moisture meter

Ulang proses yang sama bagi sukuan berikutnya

www.koko.gov.my

Bacaan Purata Ujian Kelembapan :

% Kelembapan = Bacaan 4 MC

Bilangan Bacaan

Contoh = 7.0 + 7.0 + 7.0 + 7.0

4

= 7.0 %

www.koko.gov.my

Menentukan kiraan biji koko kering dalam 100gm

BC/100gm = Bilangan biji penuh x 100

Berat biji penuh

MENENTUKAN KIRAAN BIJI

www.koko.gov.my

Langkah

1. Ambil berat sampel

2. Asingkan biji penuh

3. Kira bilangan biji penuh

4. Ambil berat biji penuh bagi setiap sukuan

S1 S2 S3 S4

www.koko.gov.my

Contoh : Kiraan biji

S1 = 243 biji x 100gm

238 gm

= 102 .biji/100gm

Ulangi proses yang sama bagi sukuan

berikutnya

www.koko.gov.my

Contoh : Purata Kiraan Biji/100gm

= S1 + S2 + S3 + S4

4

= 100 + 100 + 100 + 100

4

= 100 biji/100gm

www.koko.gov.my

I. Sampel daripada biji penuh digunakan bagi membuat

ujian belahan

II. Sampel ujian belahan diambil daripada sukuan yang

mempunyai bilangan biji yang tertinggi

III. Bagi menentukan peratus parameter

a) Biji berkulat (Mouldy bean)

b) Biji Slati (Slaty Bean)

c) Serangan serangga dan biji bercambah

d) Mengenal pasti tahap fermentasi

UJIAN BELAHAN

www.koko.gov.my

P1 : Biji koko dibelah dua secara mendatar dari tengah bagi

menampakkan permukaan kotiledon biji koko kering

P2 : Periksa kedua-dua permukaan tadi, di tempat

bercahaya atau lampu bagi mengenal pasti tahap

kecacatan yang ada serta tahap fermentasi

P3 : Asingkan dan kira biji koko yang dibelah yang

mempunyai kecacatan mengikut susunan kecacatan

Cth - biji berkulat, slati, serangan seranga &

biji bercambah.

Bagi biji yang mempunyai kecacatan lebih daripada 1,

ianya dikira mengikut tahap kecacatan yang utama.

UJIAN BELAHAN (PROSEDUR)

www.koko.gov.my

% Biji Berkulat = Bilangan biji berkulat x 100

Bilangan biji dibelah

% Biji Slati = Bilangan biji Slati x 100

Bilangan biji dibelah

% Biji Serangga = Bilangan biji Serangga x 100

Bilangan biji dibelah

% Biji Bercambah = Bilangan biji Bercambah x 100

Bilangan biji dibelah

MENENTUKAN PERATUS

KECACATAN

www.koko.gov.my

% Coklat penuh = Bilangan Coklat Penuh x 100

Bilangan biji yang dibelah

% Ungu/Coklat = Bilangan Ungu/Coklat x 100

Bilangan biji yang dibelah

% Ungu Penuh = Bilangan Ungu Penuh x 100

Bilangan biji yang dibelah

TAHAP FERMENTASI

www.koko.gov.my

61

Secateur

Untuk membelah

biji koko sehingga

menampakkan

kotiledon

www.koko.gov.my

Langkah Ambil sukuan yang

mempunyai bilangan

biji yang tertinggi

Belah biji koko dan sehingga menampakkan

permukaan kotiledon.

www.koko.gov.my

Pamerkan semua permukaan biji yang dibelah dan

kira bilangan biji yang cacat dan tahap pemeraman

www.koko.gov.my

Susunan Kecacatan :

www.koko.gov.my

Papan Ujian

Belahan

(Cut Test Board)

Untuk meletak dan

mempamerkan bilangan

biji yang dibelah mengikut

tahap kerosakan/

kecacatan serta tahap

fermentasi

www.koko.gov.my

Tahap Fermentasi Kategori

> 60% daripada biji yang dibelah

ialah coklat Baik

45%-60% daripada biji yang

dibelah ialah coklat Sederhana

< 45% daripada biji yang dibelah Kurang baik

TAHAP FERMENTASI BIJI KOKO KERING

(MS 293 : 2005)

www.koko.gov.my

KEPUTUSAN PENGGREDAN

www.koko.gov.my

xie-xie

zikomo

stuh-tee

terima kasih

cm n c

urakoze

merci

thank you ke itumetse dhanyawaad

mersi efharist

salamat asante sana Assalamualikum

tak

kiitos

danke

grazie

gracias

teekkr ederim

faleminderit

www.koko.gov.my

TERIMA KASIH.

www.koko.gov.my