BAB 3 : TAMADUN AWAL ASIA TENGGARA

BAB 3 : TAMADUN AWAL ASIA TENGGARA

1. (a) Huraikan ciri-ciri kerajaan agraria

BilTemaHuraian

1.PertanianMenjalankan kegiatan ekonomi berasaskan pertanian, penternakan dan pemungutan hasil hutan

2.LetakTerletak di lembah sungai yang subur dan kawasan pedalaman

3.ContohKerajaan Dvaravati (Thailand), Kerajaan Sungai Merah(Vietnam) dan Kerajaan Angkor (Kemboja)

4.SawahTanaman utama di lembah sungai ialah padi sawah

5.HumaTanaman utama di kawasan tanah tinggi ialah padi huma.

6.RempahMenghasilkan pelbagai jenis rempah seperti cengkih dan lada hitam

7.HutanMengumpul hasil hutan seperti gading, damar dan kapur

8.SarangMencari sarang burung untuk perdagangan

9.IkanKegiatan menangkap ikan di sawah dan sungai

10.BinatangKegiatan menternak binatang

11.PerdaganganPerdagangan berlaku apabila terdapat lebihan hasil pertanian dan ternakan

12PengairanPerkembangan pertanian dipengaruhi oleh pembinaan sistem pengairan

(b) Huraikan faktor-faktor yang menyebabkan Angkor muncul sebagai kerajaan

agraria yang kuat di Asia Tenggara.

BilTemaHuraian

1.PengairanPembinaan sistem pengairan yang baik

2.RajaRaja terlibt dalam pembinaan sistem pengairan

3.KerajaanKerajaan terlibat dalam mengurus sistem pengairan

4.KedudukanKedudukannya berhampiran tasik Tonle Sap

5.SuburTanah di sekitar tasik subur

6.IklimIklim panas dan lembab sepanjang tahun

7.AirBekalan air mencukupi untuk kegiatan pertanian dan keperluan harian

8.MakananBerupaya menampung keperluan makanan penduduk

(c) Bincangkan kepentingan tasik Tonle Sap kepada perkembangan Kerajaan

Angkor

1.MinumMembekalkan air minuman

2.LimpahPada musim banjir air Sungai Mekong melimpah ke Tasik Tonle Sap menyebabkan tasik menjadi luas

3.SuburPada musim kemarau kawasan sekitar tasik akan menjadi subur disebabkan mendapan Lumpur yang subur

4.IkanTasik Tonle Sap juga membekalkan sumber protein seperti ikan kepada penduduk sekitar.

5.AlirAir dari tasik dapat dialirkan ke kawasan penanaman padi dengan menggunakan terusan dan sistem pengairan

6.TampungSumber air dari tasik dapat menampung keperluan penanaman padi bagi menyediakan bekalan beras yang cukup kepada penduduk Angkor

(d) Jelaskan sebab-sebab kerajaan Funan berubah menjadi kerajaan maritim

BilTemaHuraian

1MuaraPelabuhan Oc-eo terletak di muara Sungai Mekong

2LindungPelabuhannya terlindung daripada tiupan angin monsun

3KemudahanTerdapat kemudahan di pelabuhan contohnya membaiki kapal dan menyimpan barang

4MinumanKemudahan mendapat bekalan makanan dan minuman

2. (a) Berdasarkan kerajaan-kerajaan awal di Asia Tenggara, huraikan ciri-ciri

kerajaan maritim.

BilTemaHuraian

1.LetakTerletak di kawasan persisiran pantai dan kepulauan

2PerdaganganMenjalankan kegiatan berasaskan perdagangan dan kelautan

3.IkanMenjalankan kegiatan menangkap ikan

4.LautMemungut hasil laut

5.KampungPetempatan awal menjadi perkampungan nelayan

6.PelabuhanBerfungsi sebagai pelabuhan

7.PembekalBerfungsi sebagai pelabuhan pembekal

8.BekalanPelabuhan pembekal mendapat bekalan hasil tempatan seperti logam, hsil hutan dan hasil laut

9.KerajaanSesetengah pelabuhan ini berkembang menjadi pelabuhan kerajaan

10.EntreportBerfungsi sebagai pelabuhan entreport

11.PendudukPenduduknya terdiri daripada orang tempatan, orang laut dan pedagang luar

12.BahasaBahasa Melayu sebgai bahasa perhubungan atau lingua franca

13MenerokaPenduduknya mempunyai semangat meneroka laut dan berdagang

14.KemudahanPelabuhannya dilengkapi dengan pelbagai kemudahan

15.StrategikTerletak dilaluan perdagangan yang strategik

16SifatMasyarakatnya mempunyai sifat keterbukaan terhadap masyarakat luar

17KapalBerkemahiran membuat perahu dan kapal layar

18PertahananMempunyai sistem pertahanan laut yang kuat

19BintangBerkemahiran belayar berpandukan bintang di langit

20.SinggahTempat persinggahan kapal yang berdagang antara India dan China

(b) Mengapakah penduduk kerajaan maritim berjaya menjadi pelaut yang hebat?BilTemaHuraian

1.SemangatMempunyai semangat untuk meneroka dan berdagang dengan masyarakat luar

2KapalMahir membuat perahu dan kapal layar

3LayarPenciptaan layar membolehkan perdagangan jarak jauh

4BintangBerkemahiran belayar berpandukan bintang di langit

(c) Huraikan mengenai perkembangan kerajaan Srivijaya

BilTemaHuraian

1.TenteraMemiliki bala tentera laut yang besar dan dianggotai oleh pelbagai golongan rakyat termasuk orang laut

2KawalFungsi tentera laut untuk mengawal perdagangan di Selat Melaka dan mengawal keselamatal kerajaan

3StrategikKedudukan pelabuhannya sangat strategik iaitu di Selat Melaka

4SinggahSrivijaya menjadi tempat persinggahan kapal yang berdagang di antara India dan China

5Hasil Di pelabuhannya terdapat hasil dan barangan untuk perdagangan antarabangsa yang dibekalkan oleh kawasan pemerintahannya dan wilayah taklukannya

6UtamaSrivijaya berperanan sebagai kuasa maritim utama di Asia Tenggara

7KapalMenurut catatan I Tsing, pelabuhan Srivijaya turut dikenali kerana mampu menghasilkan kapal besar

(d) Huraikan mengenai perkembangan Kerajaan Kedah Tua

BilTemaHuraian

1KaitanKemunculan kerajaan Kedah Tua mempunyai kaitan dan dipengaruhi oleh kerajaan Srivijaya

2LokasiKerajaan ini terletak di Sungai Emas dari abad ke 5 hingga abad ke 11 dan beralih ke Lembah Bujang dari abad ke 11 hingga abad ke 13

3AnutPenduduknya menganut agama Buddha pada abad ke 5 hingga ke 10 dan menganut agama Hindu selepas abad ke 11

4StatusPerubahan status daripada pelabuhan pembekal kepada pelabuhan kerajaan

5HubunganWujudnya hubungan dengan kerajaan besar seperti China dan India

6Lingua FrancaBahasa Melayu dijadikan sebagai bahasa perhubungan atau Lingua Franca

7EntrepotPerkembangan pelabuhan sebagai pelabuhan entrepot

8TertuaPelabuhan tertua di Pantai Barat Semenanjung Tanah Melayu

9TumpuanMenjadi tumpuan para pedagang

10JeraiGunung Jerai sebagai panduan kapal keluar masuk pada waktu malam melalui nyalaan api

11StrategikKedudukan yang strategik iaitu di laluan perdagangan Selat Melaka

12LindungPelabuhannya terlindung daripada tiupan angin monsun

13KemudahanPelbagai kemudahan terdapat di pelabuhan seperti tempat menyimpan barang dagangan

14KayaPelahuhannya kaya dengan hasil hutan seperti damar, rotan dan sumber bumi

15BarangTerdapat pelbagai barang dagangan yang datang dari negara luar

(e) Terangkan hubungan saling bergantungan antara kerajaan agraria dan

kerajaan maritim.BilTemaHuraian

1.BerasKerajaan agraria membekalkan beras kepada kerajaan maritim

2.MewahKerajaan maritim membekalkan bahan mewah kepada kerajaan agraria

3.MakananKerajaan agraria membekalkan keperluan makanan

4.HutanKerajaan agraria membekalkan hasil hutan kepada kerajaan maritim

5.KayuKerajaan Agraria membekalkan kayu bermutu kepada kerajaan maritim

6.GajahKerajaan agraria membekalkan gajah sebagai kenderaan diraja

7.TukangKerajaan agraria membekalkan tukang kayu / tukang batu yang mahir

8.PelabuhanKerajaan agraria memerlukan pelabuhan kerajaan maritim untuk menjual hasil pertanian dan perhutanan

9.BuruhKerajaaan agraria membekalkan tenaga buruh kepada kerajaan maritim

3 (a) Huraikan cara-cara kedatangan agama Hindu dan Buddha ke Asia Tenggara

BilTemaHuraian

1KsyatriaDisebarkan oleh golongan Ksyatria atau tentera semasa penaklukan

2VaisyaPenyebaran oleh Vaisya atau pedagang semasa aktiviti perdagangan

3BrahminPenyebaran oleh golongan Brahmin atau pendeta

4MenarikPenyesuaian budaya India yang menarik sahaja dengan budaya tempatan (Kedah Tua Buddha) dan Dieng di Indonesia Hindu

5SerentakPengaruh Hindu dan Buddha berlaku serentak dengan perdagangan

6HentiRom menghentikan perdagangan emas dengan India maka India beralih ke Asia Tenggara

(b) Nyatakan pengaruh kedatangan agama Hindu dan Buddha dalam sistem

pemerintahan kerajaan awal di Asia Tenggara

BilTemaHuraian

1GelaranGelaran raja bermula selepas kedatangan pengaruh sistem beraja di India

2KetuaRaja sebagai ketua pemerintah

3MutlakRaja berkuasa mutlak dalam semua hal

4PerintahSemua perintah raja adalah undang-undang yang wajib dilaksanakan

5BantuRaja dibantu oleh pembesar yang terdiri daripada pegawai tentera dan hakim

6DerhakaRakyat yang ingkar dianggap penderhaka

7Dewa-rajaWujud kepercayaan raja merupakan bayangan tuhan di bumi (Dewa-raja)

8KukuhUnsur mitos dan lagenda digunakan untuk memperkuatkan kedudukan raja

9IstaidatPelbagai adat istiadat diperkenalkan untuk mengukuhkan kedudukan raja

10PertabalanUpacara pertabalan dipimpin oleh golongan Brahmin bertujuan membezakan kedudukan raja dan rakyat

11Alam

semestaRaja membina kompleks kota yang melambangkan alam semesta (orde kosmos)

(c) Bagaimanakah raja di Asia Tenggara mengukuhkan kedudukannya

BilTemaHuraian

1KetuaMenjadi ketua pemerintah

2MutlakBerkuasa mutlak dalam pemerintahan

3TenteraKetua tentera

4KhazanahPemegang khazanah negara

5BayanganRaja dianggap sebagai bayangan tuhan oleh rakyat

6DewaRaja dianggap sebagai dewa raja

7MitosMenggunakan unsur mitos

8SaktiDikaitkan dengan mempunyai kesaktian luar biasa

9KosmosMenjadikan ibu kota sebagai pusat alam (orde kosmos)

10PertabalanMenjalankan upacara pertabalan

11BrahminMenggunakan golongan Brahmin untuk mengukuhkan kedudukan raja

4. (a) Apakah yang dimaksudkan dengan monumen?

BilTemaHuraian

1BangunanBangunan yang dibina daripada batu bata bertujuan memperingati orang ternama atau peristiwa penting

2CandiTerdiri daripada Candi seperti kuil, wat, stupa, arca dan patung

3ContohCandi terkenal ialah Candi Angkor Wat, Borobodur, Lembah Bujang dan Dieng

(b) Jelaskan kepentingan candi kepada kerajaan awal di Asia Tenggara

BilTemaHuraian

1KeagamaanMonumen keagamaan bagi agama Hindu dan Buddha

2RumahBerperanan sebagai rumah ibadat

3AbuTempat menyimpan abu jenazah raja dan keluarganya

4PatungTempat menyimpan patung dewa utama

5KeagunganLambang keagungan seorang pemerintah contohnya Contohnya Candi Angkor Wat dibina oleh raja Suvarman II dan Candi Borobodur

6KosmosCandi melambangkan orde kosmos (raja dan ibu kota sebagai pusat alam)

(c) Jelaskan ciri-ciri Candi Angkor Wat

BilTemaHuraian

1HinduBerlatarbelakangkan agama Hindu

2TinggiTingginya 213 meter dan dibina dalam sebuah kawasan seluas 208 hektar

3PemujaanMempunyai tempat pemujaan dibahagian tengah dengan teresnya sebanyak 4 tingkat

4MenaraMenara dibina di setiap sudut

5TembokTembok luarnya dibina dengan ukuran 850 meter lebar dan 1000 meter panjang

6UkiranDihiasi dengan ukiran daripada epik Ramayana dan Mahabhrata

(d) Jelaskan ciri-ciri Candi Borobodur

BilTemaHuraian

1LetakTerletak di Jawa Tengah

2BuddhaBerlatarbelakangkan agama Buddha Mahayana

3TingkatTerbahagi kepada tiga tingkat

4TahapSetiap tingkat melambangkan satu tahap kehidupan yang diwakili oleh patung stupa dan patung Buddha

5Pertama Di tingkat pertama terdapat terdapat ukiran cerita kehidupan Gautama Buddha

63 TahapTiga tingkat itu melambangkan tiga tahap kehidupan Gautama Buddha iaitu Sila, Samadhi dan panna

775Ia dibina dalam masa 75 tahun

8JalanKonsep Lapan Jalan Kebenaran

9AtasBahagian paling atas melambangkan tahap nirwana iaitu tahap manusia bebas daripada nafsu

(e) Jelaskan ciri-ciri Candi Lembah Bujang

BilTemaHuraian

1PenomboranCandi ini dinamai berdasarkan sistem penomboran dan juga nama tempat candi ditemui

2Hindu/BuddhaCandi di Lembah Bujang dibina untuk agama Hindu dan Buddha

3SaizCandi yang terdapat di sini bersaiz kecil

4UtamaCandi agama Hindu terbahagi kepada dua bahagian utama iaitu Vimana dan Mandapa

5VimanaVimana ialah bahagian suci tempat arca keagamaan di letakkan

6MandapaMandapa ialah bahagian luar candi

7CruciformCandi berunsur Buddha memiliki pelan cruciform

4. (a) Huraikan kepentingan bahasa Sanskrit pada zaman kerajaan awal di Asia

Tenggara

BilTemaHuraian

1IntelekMeningkatkan pencapaian dalam bidang intelek masyarakat

2Maklumat Batu Bersurat di tapak-tapak sejarah awal Asia Tenggara mengandungi maklumat tentang agama, pemerintahan, raja dan undang-undang

3KuteiBatu Bersurat Kutei menjelaskan tentang keturunan raja

4Inskripsi PalembangSebahagian besar inskripsi di Palembang berkaitan dengan pemerintahan dan amaran raja kepada rakyat dan pembesar supaya tidak menderhaka

5PahatSebahagian tulisan dipahat pada batu dengan memerlukan asas yang kukuh dalam bahasa Sanskrit

6Lembah BujangBahasa dan tulisan Sanskrit yang ditemui pada batu bersurat di Lembah Bujang mengandungi arahan dan pemberitahuan kepada rakyat

7PenyesuaianBanyak bahasa Sanskrit mengalami penyesuaian dan berubah ke dalam bahasa Melayu contohnya dosa, pahala, manusia, derhaka, duka dan rupa

8Bahasa ilmuBahasa Sanskrit berkembang menjadi bahasa ilmu dan komunikasi dalam kerajaan awal Asia Tenggara

9EpikKesusasteraan India pula melalui epik Ramayana dan Mahabhrata menyumbangkan unsur mitos yang terdapat dalam kesusasteraan klasik Asia Tenggara

10MahabhrataEpik Mahabhrata kemudiannya diadun dengan unsur tempatan menghasilkan Hikayat Pendewa Lima

11RamayanaEpik Ramayana pula menghasilkan Hikayat Seri Rama di Asia Tenggara