242371232 Makalah Biologi Sel Docx
Transcript of 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
1/72
Makalah Biologi Sel
SEL
OLEH:
HEDRIANSYAH
Nim: 130920015006
KELAS REGULER B
PROGRAM STUDI MAGISTER PENDIDIKAN BIOLOGI
PROGRAM PASCASARJANA UNIVERSITAS SYIAH KUALA
DARUSSALAM, BANDA ACEH
2013
Kata Penanta!
1
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
2/72
Segala p!a "a# p!i pema$ala% pa#!a&$a# $e%a"i'a& Alla% S(& )e*agai )a#g
$%ali+ ,a#g &ela% me#-ip&a$a# ma$l$ %i"p "i m$a *mi "a'i mil,a'a# )el. /i"a$ lpa
pla )ela(a& "a# )alam $epa"a %amma" Sa( ,a#g &ela% me#ga!a'$a# $i&a 'a)a
&a(a"% "a# ),$' a&a) apa ,a#g &ela% Alla% *e'i$a#. Sele)ai#,a ma$ala% i#i
"i%a'ap$a# "apa& mem*e'i$a# ilm *agi pem*a-a mm#,a "a# pema$ala% $%))#,a
&e#&a#g )el "a# $e'mi&a# )e*a% )el. ema$ala% me#,a"a'i *a%(a )e&iap pe#li)a#
&i"a$ &e'lepa) "a'i $e$'a#ga# le% $a'e#a i& pema$ala% *e'%a'ap $'i&i$a# "a# )a'a#
,a#g mem*a#g# #&$ mempe'*ai$i &li)a#4&li)a# )ela#!,a
/e'ima$a)i% pema$ala% -ap$a# $epa"a ")e#4")e# ,a#g mem*im*i#g
ma&a$lia% i#i )emga amal i*a"a%#,a "i&e'ima "i)i)i Alla% "a# mem"apa&$a# &empa&
,a#g la,a$ $ela$ a&a) ilm ,a#g &ela% "i*e'i$a#.
Ba#"a A-e% 11 Nem*e' 2013
e#li)
Da"ta! I#$
2
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
3/72
Kata Penanta!....................................................................................................................
ii
Da"ta! I#$...............................................................................................................................
iii
BAB I% PENDAHULUAN....................................................................................................
1
A. La&a' Bela$a#g..................................................................................................................
1B. Da)a' /e'i........................................................................................................................
11. S&'$&' )el.................................................................................................................
2a. S&'$&' )el '$a'i&...........................................................................................
............................................................................................................................2
*. S&'$&' )el e$a'i&.............................................................................................
............................................................................................................................
2. /e'i4&e'i &e#&a#g )el................................................................................................
137. Ra#g Li#g$p..................................................................................................................
18D. a$)" "a# /!a# e#li)a#...........................................................................................
18
BAB II% PEMBAHASAN.....................................................................................................
15
A. SEL ROKARIO/............................................................................................................
15
1. Sel '$a'i&................................................................................................................
15
2. S&'$&' "a# #g)i Sel '$a'i&...............................................................................
15
3
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
4/72
3. 7i'i K%a) )el '$a'i&................................................................................................
1
8. 7i'i4-i'i Sel '$a'i&i$...............................................................................................
19
5. e'*e"aa# Sel '$a'i&i$ "a# E$a'i&i$..................................................................
20
B. SEL EUKARIO/IK..........................................................................................................
201. #gi............................................................................................................................
212. S&'$&' Sel #gi.......................................................................................................
23
7. E;OLUSI SEL..................................................................................................................
26
1. le$4mle$l O'ga#i$ Be'a)al "a'i le$l4mle$l A#'ga#i$.........................
26
2. Si#&e)i) '&ei# "a# /e'*e#&$#,a em*'a# Sel........................................................
23. e'$em*a#ga# "a'i '$a'i& Sampai E$a'i&..........................................................
29
8. Hip&e)i) E#")im*i)i).............................................................................................
31
5. Ke&e'*a&a)a#4$e&e'*a&a)a#...........................................................................................
33
D. S/RUK/UR UU EBRAN SEL..........................................................................
351. Lipi"............................................................................................................................
35
2. '&ei#.........................................................................................................................
36
3. Ka'*%i"'a&..................................................................................................................
3
E. S/RUK/UR EBRAN SEL........................................................................................
3
4
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
5/72
1. #g)i em*'a# Sel...................................................................................................
80
2. #g)i /'a#)p&a)i em*'a# Sel................................................................................
81
3. e$a#i)me ')e)4p')e) ,a#g /e'!a"i pa"a em*'a# Sel.......................................
82
a< /'a#)p' a)i=........................................................................................................
...........................................................................................................................83*< /'a#)p' A$&i=.......................................................................................................
...........................................................................................................................85. S/RUK/UR DAN UNGSI RIBOSO.........................................................................
8
1. S&'$&' Ri*)m........................................................................................................
8
2. #g)i Ri*)m...........................................................................................................
52
G. SIS/E ENDOEBRAN............................................................................................
51. Re&i$lm E#"pla)ma...............................................................................................
5
2. Ba"a# Glgi.................................................................................................................
59
3. Li))m.......................................................................................................................
60
8. ;a$la........................................................................................................................
61
BAB III% PENUTUP.............................................................................................................
62A. Ke)impla#........................................................................................................................
62
B. Sa'a#..................................................................................................................................
62
Re"e!en#$
5
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
6/72
Da"ta! Ga&'a!
6
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
7/72
Da"ta! Ta'e(
7
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
8/72
BAB I% PENDAHULUAN
A% Lata! Be(a)an
Sel me'pa$a# #i& )&'$&'al &e'$e-il pe#,)# &*% ma$%l$ %i"p. Sema
'ga#i)me &e'))# a&a) )el )el. lai "a'i )a,ap $p $p %i#gga ma%$&a *#ga ,a#g
*e'(a'#a (a'#i. Sema &e'))# a&a) )el. U#&$ $'a# )e$e-il i& )el &e'gl#g )a#ga&
la' *ia)a. Sel )epe'&i )e*a% pa*'i$ ,a#g )e#a#&ia)a *e$e'!a aga' p')e) $e%i"pa# &e')
*e'la#g)#g. Sel memp#,ai *agia# *agia# #&$ me##!a#g =#g)i &e')e*&. A"a
*agia# )el ,a#g *e'=#g)i #&$ me#g%a)il$a# e#e'gi a"a ,a#g *e'&a#gg#g !a(a*&e'%a"ap pe'*a#,a$a# )el "a# a"a *agia# ,a#g me#,ele$)i lal li#&a) >a& ma)$ "a#
$ela' )el.
Rmi,a -a'a $e'!a )el mem*a& pema$ala% &e'&a'i$ #&$ me#li) ma$ala%
&e#&a#g )el )e*agai &ga) ma&a$lia% *ilgi )el. ema$ala% *e'%a'ap "e#ga#
me#ge&a%i $mp#e# )el "a# $e'mi&a##,a $i&a "apa& mema%ami =#g)i )el *agi
$e%i"pa#.
B% Da#a! Te*!$
Sel *e'a)al "a'i $a&a la&i# ?-ella@ ,a#g *e'a'&i 'a#ga# $e-il. $'a# )el
*e'ma-am4ma-am "a# *e#&$ )el !ga *e'ma-am4ma-am . me)$ip# $'a# )el )a#ga&
$e-il )&'$&'#,a )a#ga& 'mi& "a# ma)i#g4ma)i#g *agia# )el memili$i =#g)i $%)).
mi)al#,a mi&$#"'ia ,a#g &e'"apa& "i "alam )el *e'=#g)i )e*agai pe#g%a)il e#e'g,
)e"a#g$a# li))m *e'=#g)i )e*agai pe#-e'#a.
Sel me'pa$a# #i& &e'$e-il "a'i ma$%l$ %i"p ,a#g "apa& mela$)a#a$a#
$e%i"pa#. )el "i)e*& )e*agai #i& &e'$e-il $a'e#a )"a% &i"a$ *i)a "i*agi4*agi lagi
me#!a"i *agia# ,a#g le*i% $e-il,a#g *e'"i'i )e#"i'i. )el "apa& mela$$a# p')e)
$e%i"pa# )epe'&i mela$$a# 'e)pi'a)i pe'm*a$a# pe#,)#a# 'ep'"$)i melali
pem*ela%a# )el "a# &e'%a"ap 'a#g)a#ga#. )el "i)e*& )a&a# )&'$&'al ma$%l$ %i"p.
)el !ga "i)e*& )e*agai )a&a# =#g)i#al ma$%l$ %i"p. pe'$em*a#g*ia$a# "ila$$a#
8
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
9/72
melali pem*ela%a# )el pem*ela%a# )el "ila$$a# *ai$ le% 'ga#i)me *e')el )a&
me#ga"a$a# pem*ela%a# )e-a'a la#g)#g )e"a#g$a# )el4)el pa"a 'ga#i)me *e')el
*a#,a$ me#galami pem*ela%a# )e-a'a mi&)i).
)el me#ga#"#g ma&e'i ge#e&i- ,ai& ma&e'i pe#e# )i=a&4)i=a& ma$%l$ %i"p.
"e#ga# a"a#,a ma&e'i ge#e&i$ )i=a& ma$%l$ %i"p "apa& "i(a'i)$a# $epa"a
$e&'#a##,a. Sel "apa& "ili%a& pa"a gama*a' 1.1 "i*a(a% i#i:
Gam*a' 1.1 SelSm*e': %&&p:(((.me"='ie#"l,.-m-ell.%&ml
1% St!+)t+! Se(
)&'$&' )el "i*agi me#!a"i )&'$&$ )el p'$a'i&i$ "a# e$a'i&i$.
a% #t!+)t+! #e( !*)a!$*t$)
)ema )el p'$a'i&i$ memp#,ai mem*'am pla)ma #$lei" *e'pa DNA "a#
RNA
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
10/72
Gam*a' 1.2 Sel p'$a'i&i$Sm*e': %&&p:#a"!ee*.('"p'e)).-m)i)&em4&'a#)p'&4pa"a4)el
1) Dinding sel
"i#"i#g )el *e'=#g)i )e*agai peli#"#g "a# pem*e'i *e#&$ ,a#g &e&ap. pa"a
"i#"i#g )el &e'"apa& p'i4p'i )e*agai !ala# $ela' ma)$#,a mle$l4mle$l.
Gam*a' "i#"i#g )el "apa& "ili%a& pa"a Gam*a' 1.3 "i *a(a% i#i:
Gam*a' 1.3 Di#"i#g SelSm*e': %&&p:$e"aii#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4ma#)ia
2) Membran plasma
mem*'a# )el a&a mem*'a# pla)ma &e'))# a&a) mle$l lema$ "a# p'&ei#.
=#g)i#,a )e*agai peli#"#g mle$le' )el &e'%a"ap li#g$#ga# "i )e$i&a'#,a
10
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
11/72
"e#ga# !ala# me#ga&' lal li#&a) mle$l "a# i#4i# "a'i "a# $e "alam )el.
em*'a# pla)ma "apa& "ili%a& pa"a gam*a' 1.8 "i*a(a% i#i:
Gam*a' 1.8 em*'a# la)ma
Sm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
3) sitoplasma
)i&pla)ma &e'))# a&a) ai' p'&ei# lema$ mi#e'al "a# e#>im4e#>im "i
pe'g#a$a# #&$ me#-e'#a ma$a#a# )e-a'a e$)&'a)elle' "a# #&$ mela$$a#
p')e) me&a*li)me )el. me&a*li)me &e'"i'i "a'i p')e) pe#,)#a#
a#a*li)me< "a# pe#g'aia# $a&a*li)me< >a&4>a&. Be#&$ )i&pla)ma "apa&
"ili%a& pa"a gam*a' 1.5 "i *a(a% i#i:
Gam*a' 1.5 Si&pla)maSm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
11
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
12/72
4) mesosom
pa"a &empa& &e'&e#& mem*'am pla)ma mele$$ $e "alam mem*e#&$ 'ga#el
,a#g "i)e*& me))m. me))m *e'=#g)i )e*agai pe#g%a)il e#e'gi. *ia)a#,a
me))m &e'le&a$ "e$a&* "i#"i#g )el ,a#g *a' &e'*e#&$ pa"a )aa& pem*ela%a#
*i#e' )el *a$&e'i. pa"a mem*'am me))m &e'"apa& e#>im4e#>im pe'#apa)a#
,a#g *e'pe'a# "alam 'ea$)i4'ea$)i $)i"a)i #&$ me#g%a)il$a# e#e'gi. Be#&$
me))m "apa& "ili%a& pa"a gam*a' 1.6 "i *a(a% i#i:
Gam*a' 1.6 e))mSm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
5) ribosom
'i*)m me'pa$a# 'ga#el &empa& *e'la#g)#g#,a )i#&e)i) p'&ei#. Be#&$
'i*)m "apa& "ili%a& pa"a gam*a' 1.:
Gam*a' 1. Ri*)m
Sm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
12
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
13/72
6) DNA
a)am "e$)i'i*#$lea& "eC,'i*#-lei- a-i" "i )i#g$a& DNA< me'pa$a#
pe')e#,a(aa# ,a#g &e'))# a&a) gla "e$)i'i*)a =)=a& "a# *a)a4*a)a
#i&'ge#. DNA *e'=#g)i )e*agai pem*a(a i#='ma)i ge#e&i$ ,a$#i )i=a&4)i=a&
,a#g %a') "i (a'i)$a# $epa"a $e&'#a##,a. Be#&$ DNA "apa& "ili%a& pa"a
gam*a' "i*a(a% i#i:
Gam*a' 1. DNA
Sm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
7) NA
a)am 'i*#$lea& 'i*#-lei- a-i" "i)i#g$a& RNA< me'pa$a# pe')e#,a(aa#
%a)il &'a#)$'ip)i DNA. !a"i *agia# &e'&e#& DNA mela$$a# &'a#)$'ip)i
me#g$pi "i'< mem*e#&$ .RNA. RNA mem*a(a $"e4$"e ge#e&i$ )e)ai
"e#ga# pe)a#a# DNA. )ela#!,a $"e4$"e ge#e&i$ i& a$a# "i&e'!ema%$a#
"alam *e#&$ '&a# a)am ami# "alam p')e) )i#&e)i) p'&ei#. Be#&$ RNA
"apa& "ili%a& pa"a Gam*a'1.9 "i *a(a% i#i:
13
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
14/72
Gam*a' 1.9 RNASm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
'% St!+)t+! #e( e+)a!$*t$)
pe'*e"aa# p$$ a#&a'a )el p'$a'i&i$ "a# e$a'i&i$ a"ala% )el e$a'i&i$
memili$i mem*'am i#&i )e"a#g$a# )el p'$a'i&i$ &i"a$. )elai# i& )el e$a'i&i$
memili$i )i)&em e#"mem*'am ,a$#i memili$i 'ga#el4'ga#el *e'mem*'am )epe'&i
'e&i$lm e#"pla)ma $mple$ Glgi mi&$#"'ia "a# li))m. )el e$a'i&i$ !ga
memili$i )e#&'il )e"a#g$a# )el p'$a'i&i$ &i"a$. a"ap# )el e$a'i&i$ melip&i
)e*agai *e'i$&:
Gam*a' 1.10 )el e$a'i&i$
Sm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
14
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
15/72
1< Membran plasma
em*'a# pla)ma mem*a&a)i )el "e#ga# li#g$#ga# la' *e')i=a& )emi)ele$&i=
pe'mea*el *e'=#g)i me#ga&' pema)$a# "a# pe#gela'a# >a& $e "alam "a# $e
la' )el "e#ga# -a'a "i=)i )m)i) "a# &'a#)p'& a$&i=. em*'a# pla)ma
"i))# le% =)=lipi" p'&ei# "a# $le)&e'l.
Gam*a' 1.11 mem*'a# pla)ma
Sm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
2) Sitoplasma
Si&pla)ma me'pa$a# -ai'a# )el ,a#g *e'a"a "i la' i#&i &e'"i'i a&a) ai' "a# >a&4
>a& ,a#g &e'la'& )e'&a *e'*agai ma-am 'ga#el )el %i"p.
Gam*a' 1.12 Si&pla)ma
Sm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
15
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
16/72
3) N!kle!s
I#&i )el a&a #$le) me'pa$a# 'ga#el &e'*e)a' ,a#g *e'a"a "i "alam
)el.N$le) *e'"iame&e' 10 mi$'me&e' .N$le) *ia)a#,a &e'le&a$ "i &e#ga% )el
"a# *e'*e#&$ *la& "a# al.
Gam*a' 1.13 N$le)Sm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
4) Sentriol
Se#&'il me'pa$a# 'ga#el ,a#g "apa& "ili%a& $e&i$a )el me#ga"a$a#
pem*ela%a#.a"a =a)e &e'&e#& "alam "a' %i"p#,a )e#&'il memili$i )ilia a&a
=lagela.Se#&'il %a#,a "i!mpai pa"a )el %e(a# )e"a#g$a# pa"a )el &m*%a#
&i"a$.
Gam*a' 1.18 )e#&'il
Sm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
16
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
17/72
5) etik!l!m "ndoplasma
Re&i$lm *e'a)al "a'i $a&a Re&i-la' ,a#g *e'a'&i a#,ama# *e#a#g a&a
!ala.$a'e#a le&a$#,a mem)a& pa"a *agia# "alam )i&pla)ma e#"pla)ma
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
18/72
Kmple$) glgi )e'i#g "i)e*& glgi )a!a.a"a )el &m*%a# $mple$) glgi
"i)e*& "i$&i)m .O'ga#el i#i &e'le&a$ "i a#&a'a RE "a# mem*'a# pla)ma .
Gam*a' 1.1 Kmple$) glgi
Sm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
$) %isosom
Li))m l,) pe#-e'#aa# )ma &*% < me'pa$a# mem*'a# *e'*e#&$
$a#g $e-il ,a#g *e'i)i e#>im %i"'li&i$ ,a#g "i)e*& li)>im.E#>im i#i
*e'=#g)i "alam pe#-e'#aa# i#&'a)el,ai& me#-e'#a >a&4>a& ,a#g ma)$ "alam
)el.
Gam*a' 1.1 li))m
Sm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
&) Badan Mikro
18
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
19/72
Ba"a# mi$' "i)e*& $a'e#a $'a##,a ,a#g $e-il %a#,a *e'ga'i) &e#ga% 03415
mi$' me&e' .B a"a# mi$' &e'"i'i a&a) pe'$)i)m "a# gli$)i)m.
Gam*a' 1.1 Ba"a# mi$'
Sm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
1') Mitokondria
i&$#"'ia me'pa$a# pe#g%a)il e#e'gi A/ < $a'e#a *e'=#g)i #&$
'e)pi'a)i . Se-a'a mm "apa& "i$a&a$a# *a%(a mi&$#"'ia *e'*e#&$ *&i'a#
a&a *e#a#g . i&$#"'ia memp#,ai )i=a& pla)&i) a'&i#,a *e#&$#,a m"a%
*e'*a% U$'a##,a )epe'&i *a$&e'i "e#ga# "iame&e' 0541 mi$'me&e' "a#
pa#!a#g 3410 mi$'me&e'.
Gam*a' 1.20 mi&$#"'iaSm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
11) Mikrot!b!l!s dan Mikro(ilamen
19
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
20/72
i$'&*l) me'pa$a# 'ga#el *e'*e#&$ &a*#g a&a pipa ,a#g pa#!a#g#,a
25 mi$'me&e' "e#ga# "iame&e' 25 #m./a*#g &a*#g $e-il i& &e'))# a&a)
p'&ei# ,a#g "i$e#al )e*agai &*li#.
Selai# mi$'&*l) ,a#g !ga *e'pe'a# "alam ge'a$a# )el a"ala%
mi$'=ilame#. O'ga#el i#i *e'*e#&$ *e#a#g4*e#a#g %al) &ipi) ,a#g
mema#!a#g.i$'=ilame# &e'))# a&a) "a ma-am p'&ei# ,ai& a$&i# "a#
mi)i#.i$'=ilame# *a#,a$ &e'"apa& pa"a )el4)el && "a# !ga mem*e#&$
'a#g$a "alam pa"a )el.Diame&e' mi$'=ilame# %a#,a 5 #m.
Gam*a' 1.21 mi$'&*l) "a# mi$'=ilame#
Sm*e': %&&p:i#='ma)i$.-m)el4%e(a#4"a#4&m*%a#
2% Te*!$-te*!$ Tentan Se(1 R*e'& H$e I#gg'i) 1665< me#eli&i )a,a&a# ga*) "i *a(a% mi$')$p.
Ha)il pe#gama&a##,a "i&em$a# '#gga4'#gga ,a#g "i)e*& )el -ellla
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
21/72
ma$%l$ %i"p &e'"i'i a&a) )el . $#)ep ,a#g "ia!$a# &e')e*&
me##!$$a# *a%(a )el me'pa$a# )a&a# )&'-&'al ma$%l$ %i"p.
6 R*e'& B'(# S-&la#"ia 131< me#em$a# *e#"a $e-il ,a#g mela,a#g4
la,a#g pa"a p'&pla)ma ,ai& i#&i #-le)e 125418< a%li a#a&mi me#,a&a$a# )el me'pa$a#
$e)a&a# =#g)i#al ma$%l$ %i"p.
$ R"l= ;i'-%( 15< me#,a&a$a# *a%(a )e&iap -el *e'a)al "a'i -el
)e*elm#,a m#i) -ellla eC -ellla
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
22/72
&e'$#)e#&'a)i pa"a )a& "ae'a% ,a#g "i)e*& #$le) &e&api &i"a$ a"a mem*'a# ,a#g
memi)a%$a# "ae'a% #$lei" "e#ga# *agia# )el#,a.
Sel p'$a'i&i$ me'pa$a# 'ga#i)me ,a#g "apa& %i"p "e#ga# mema#=aa&$a#
le*i% *a#,a$ )m*e' e#e'gi "i*a#"i#g$a# "e#ga# 'ga#i)me %i"p lai#,a. O'ga#i)me
p'$a'i&i$ "apa& %i"p pa"a %a*i&a& ,a#g eC&'im . 7#&%#,a la& "e#ga# $a"a' ga'am
,a#g &i#ggi a&a )m*e' ai' pa#a). O'ga#i)me p'$a'i&i$ &i"a$ memili$i i#&i )el "a#
memp#,ai 'ga#i)a)i i#&e'mal )el ,a#g 'ela&i= )e"e'%a#a. '$a'i&i$ "i*agi me#!a"i
"a $elmp$ *e)a' ,a#g melip&i %ampi' )el'% !e#i) *a-&e'i "am a'-%ea. Ge#m
p'$a'i&i$ &e'"i'i "a'i $'m)m ggal ,a#g meli#g$a' &a#pa 'ga#i)a)i DNA
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
23/72
p'$a'i&i$ !ga &i"a$ memili$i mi&$#"'ia "a# $l'pla) &e&api memp#,ai )&'$&'
,a#g *e'=#g)i )ama "e#ga# $e"a#,a ,ai& me))m "a# $'ma&'. 7#&% )el
p'$a'i&i$ a"ala% *a$&e'i Ba*teria< "a# Sia#*a$&e'i +,anoba*teriaa& ma$a#a# &e'la'& lema$ p'&ei# mi#e'al )e'&a
e#>im4e#>im
#g)i :
1< E#>im E#>im "ig#$a# #&$ me#-e'#a ma$a#a# e$)&'a)elle' "a#
mela$$a# me&a*li)me )el
*) Mesosom
e))m me'pa$a# pele$$a# $e"alam i#agi#a)i< "a'i mem*'a#e
pla)ma
#g)i :
1< Si#&e)a "i#"i#g )el
2< em*ela%a# "a# &empa& *e'la#g)#g#,a $)i"a)i >a&4>a& ma$a#a#
#&$ me#g%a)il$a# e#e'gid) Membran plasma
e m * 'a # p l a ) ma a " a l a % ) e l a p & & i p i ) , a # g m e m * a &a ) i i ) i
)el "e#ga#li#g$#ga# "i)e$i&a'#,a
S'$&' :
23
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
24/72
1< /e'))# &a) mle$l lema$ "a# p'&ei#.
#g)i :
1< Se*agai peli#"#g mle$le' )el &%"p li#g$#ga# )e$i&a'
2< e#ga&' &'a#)p'&a)i ai' "a# >a&4>a& &e'la',& "a'i la' "a# $e"alam
)ele) N!kleoid
Ba%a# i#&i "a'i *a$&e'i ,a#g &e'))# "a'i DNA ,a#g mem*e#&$ $'m)
ggal "a# )i'$le'. a"a *a$&e'i &e'&e#& &e'"apa& DNA )i'$le' ,a#g le*i%
$e-il "a# *e'a"a "ila' $'m)m ,a#g "i)e*& pla)mi".
() -rganel
O'ga#el ,a#g &e'"apa& "alam )el4)el p'$a'i&i$ a"ala% 'i*)m ,a#g
&e'))# "a'i RNA "a# p'&ei#. Ri*)m me'pa$a# &emap& )i#&e)a p'&ei#.
Ri*)m me'pa$a# &empa& *e'la#g)#g#,a )i#&e)i) p'&ei#. RNA A)am
Ri*#$lea&
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
25/72
,a#g me#ga#"#g DNA. Selai# i& DNA pa"a p'$a'i&i$ &i"a$ *e'aa))ia)i "e#ga#
p'&ei# %i). DNA A)am De$)i'i*#$lea&
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
26/72
a< *e'$'a# mi$')$pi$ pa#!a#g 5 Jm
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
27/72
)el#,a me#ga#"#g #$le) ,a#g "i$elili#gi le% mem*'a# #$le) $'m)m &e'"i'i
"a'i a)am "e$)i'i*#$lea& ,a#g mem*e#&$ $mple$) "e#ga# )e!mla% p'&ei# "a#
!mla% p'&ei# le*i% "a'i )a&. Kelmp$ mi$''ga#i)me i#i memp#,ai #$le) )e!a&i.
l$ (%eele' e"i)i $elimaama# p'a4*i&i$ e#>im "i,a$i#i
*elm a"a )e%i#gga "ipe'$i'a$a# i#4i# lgam "a# mi#e'al *e'pe'a# )e*agai $a&ali)a&3'.
Selai# i& "a# i#i ,a#g &e'pe#&i#g ARN i& )e#"i'i *e'pe'a# )e*agai $a&ali)a&'
otokatalitik
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
35/72
pa"a >ama# p'a4*i3&i$ ama&la% )e"e'%a#a &e&api "e#ga# -a'a i& "apa& "i*e#&$ p'&ei#4
p'&ei# ,a#g a$a# *e'pe'a# "alam p')e)4p')e) ,a#g le*i% 'mi&. K"e ge#e&i$ #&$
me#)i#&e)i) p3lipep&i"a ,a#g "i$e#al )e$a'a#g &e'#,a&a)i=a,a #i5e')al a'&i#,a $3"e ge#e&i$ i&
*e'la$ )amapa"a )ema ma$%l$ %i"p. I#i "apa& me#!a"i pe!$*a%(a )ema )el
,a#ga "a )e$a'a#g *e'e53l)i "a'i)e!mla% )el p'imi&i=.
03le$l4m3le$l ARN *ai$ pem*a(a i#=3'ma)i map# a"ap&3' "alam $3#"i)i
-amp' a"$. A$i*a,a p'3&ei#%a)il )i#&e)i) "apa& "ig#a$a# a&a "apa& "i'e*& 3le%ARN
,a#g lai#. 1a"a )aa& i#ila% mlai "ipe'$i'a$a# mlai *e'$em*a#g )elap& )el )e%i#gga m3le$l4
m3le$l ARN&e'(a"a%i "i "alam )a& gelem*#g "ilapi)i mem*'a#. Selap& )el )e"e'%a#a
i& "i))# le% mle$l ,a#g *e')i=a& am(ipatik ,ai& &e'"i'i "a'i *agia# hidro(obik &i"a$
la'& "alam ai'< "a# *agia# %i"'3=ili$ la'& "alamai'
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
36/72
)i#&e)i) p'&ei# *e'$em*a#g me#!a"i le*i% e=i)ie# ma$a )aa,a ADN me#gam*il ali%
=#g)i ge#e&i$ $a'e#a ADN le*i% ma#&ap #&$ me#,impa# i#='ma)i ge#e&i$ ,a#g
)ema$i# *a#,a$ "a# $mple$). '&ei#4p'&ei# *e'=#g)i )e*agai $a&ali)a&' )eme#&a'a
ARN &e&ap *e'pe'a# pe#&i#g "alam )i#&e)i) p'&ei# ARN 'i*)m SRN &'a#)=e' "a#
ARN "&aim4
e#>im ,a#g lai#M ,a#g pali#g me#"a)a' $em#g$i#a# )e$ali a"ala% e#>im4e#>im #&$
gli$li)i) $a'e#a p')e) "eg'a"a)i a&a pe#g'aia# gla i#i "apa& *e'la#g)#g &a#pa O2
)e-a'a a#ae'*im4e#>im me&a*li$ "a)a' )am*il &e&ap me#!ala#$a#
=#g)i#,a &e') me#galami m"i=i$a)i )e%i#gga e#>im4 e#>im )ema$i# *e'agam )e!ala#
"e#ga# pe'$em*a#ga# )el. Ole% )e*a* i& '&a# a)am ami# pa"a e#>im ,a#g )ama
"a'i 2 )pe)ie) *e'*e"a "apa& "ipa$ai pe!$ #&$ me#e&$a# %*#ga# $e$e'a*a&a#
$e"a )pe)ie) &e')e*&.
36
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
37/72
Sepe'&i "i$em$a$a# "i a&a) pa"a a$%i'#,a pe')e"iaa#m3le$l 3'ga#i$ "i alam a$a#
%a*i)M 3le% )e*a* i& aga'&e&ap *e'&a%a# %i"p )el %a') "apa& mema#=aa&$a# a&m4a&m
$a'*# "a# #i&'ge# "a'im 7O2 "a# N2 "i a&m3)=e' #&$ "i*a% me#!a"i m3le$l
3'ga#i$M ma$am#-lla% 7,a#3*a-&e'ia ,a#g mamp me#gi$a& )e'&ame#g*a% 7O2 "a#
N2 me#!a"i mle$l4mle$l 'ga#i$. elali =&)i#&e)i) ga#gga#g *i' %i!a *e')ama
*a$&e'i4*a$&e'i lai# ,a#g memili$i $emampa#)e'pa me#-ip&a$a# $#"i)i4$#"i)i ,a#g
mem#g$i#$a# 'ga#i)me4'ga#i)m ,a#g le*i% $mple$) "apa& %i"p "a# *e'$em*a#g
"e#ga# mema#=aa&$a# p'"$ =&)i#&e)i) *a%$a# mema$a# ?pela$@ =&)i#&e)i) i&
)e#"i'i. #-l#,a )el a&&'= ,a#g memili$i $emampa# =3&3)i#&e)i) me#im*l$a#
'e53l)i pa"a $3#"i)i a&m3)=i'*mi ,a#g a$%i'#,a *e'impli$a)i pa"a $e%i"pa# "i *mi i&
)e#"i'i. A&m3)=i' *mi ,a#g )emla )a#ga& mi)$i# O2me#!a"i me#ga#"#g *a#,a$ 3$)ige#
,a#g *e'a)al "a'ip'3"$ =3&3)i#&e)i). Ke*e'a"aa# O2 ,a#g -$p *a#,a$a&m3)=i' me#"3'3#g
*e'$em*a#g#,a p'3)e) 'e)pi'a)i )e-a'a a#ae'3* "i "alam )el ,a#g mem#g$i#$a# )el
"apa& me#g3$)i"a)i m3le$l4m3le$l 3'ga#i$ "e#ga# le*i% &a). De#ga# melali 3$)i"a)i
ae'3* e#e'gi ,a#g"apa& "ima#=aa&$a# "a'i )e&iap g'am gl$3)a !a% le*i%*a#,a$ "i*a#"i#g$a#
melali $)i"a)i a#ae'*.
a"a )a& )i)i $e%a"i'a# O2 "i a&m)=i' mem*a(a "ampa$ p)i&i= *agi el)i
)el &e&api pa"a )i)i lai# me#!a"i 'a-# *agi )el4)el a#ae'3* $a'e#a )i=a& O2 ,a#g)a#ga& 'ea$&i=
)e%i#gga "apa& *e'i#&e'a$)i "e#ga# %ampe' )ema #)' pem*e#&$ )i&3pla)ma.
A$i*a,a&i"a$ )e"i$i& )el4)el a#ae'3* ,a#g p#a% &e&api a"a pla ,a#g &e&ap *e'&a%a# %i"p
)e-a'a a#ae'* "e#ga# me#empa&i %a*i&a& ,a#g &i"a$ me#ga#"#g $)ige#. Se*agia#
,a#g lai# me#gem*a#g$a# $emampa# 'e)pi'a)i ae'* )elai# "apa& *e'e)pi'a)i a#ae'*
=a$l&a&i= a#ae'*< )e%i#gga &e&ap )'ie %i#gga )e$a'a#g mi)al#,a )el
Sa**harom,*es7a'a lai# ,a#g *'illia# ,a#g "ila$$a# )el a#ae'3* aga'&e&ap *e'&a%a# %i"p
a"ala% "e#ga# mem*e#&$ pe')e$&a# ,a#g e'a& )im*i3)i)< "e#ga# )el4)el ae'3*. Be#&$4
*e#&$ )im*i3)i) a#&a'a )el a#ae'3* "a# )el4)el ae'* "alam pe'$em*a#ga##,a a$a#
mela%i'$a# )el e$a'i&Sel e$a'i& "i,a$i#i *e'$em*a#g "a'i )el p'$a'i& a#ae'*.
Selap& i#&i "ipe'$i'a$a# *e'$em*a#g "a'i pe#!l'a# $e "alam "a'i mem*'a# )el.
37
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
38/72
% H$*te#$# En.*#$&'$*#$#
Di "alam )el4)el e$a'i3& &e'"apa& 3'ga#el43'ga#el ,a#g ma)i#g4ma)i#g memili$i
=#g) $%)). Da "ia#&a'a#,a a"ala% mi&3$3#"'ia ,a#g *e'=#g)i #&$ 'e)pi'a)i "a#
$l3'3pla) #&$ =3&3)i#&e)i). 0i&3$3#"'ia%ampe' )elal &e'"apa& pa"a )el4)el e$a'i&
)e"a#g$a# $l'pla) %a#,a "i!mpai "alam )el4)el e$a'i& ,a#g "apa& mela$$a#
=&)i#&e)i) &m*%a#
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
39/72
,a#g pe'ma#e#. Se-a'a )&'$&'al "a# =#g)i#al )&'$&' )e*agia#
$l'pla) mi'ip )e$ali "e#ga# +,anoba*teria. S)#a# &ila$i" pa"a $l'pla)
mi'ip )e$ali "e#ga# lamella pa"a +,anoba*teria ADN $e"a#,a )ama4)ama *e'*e#&$
)i'$le' "a# %ampi' &i"a$ "apa& "i*e"a$a# '&a# #$le&i"a a#&a'a $e"a#,a.
Ke"a#,a !ga )ama4)ama memili$i 'i*)m ,a#g $'a##,a %ampi' )ama. Selai# i&
*ai$ $l'pla) map# +,anoba*teria "apa& mempe'*a#,a$ "i'i "e#ga# mem*ela%.
Ole% )e*a* i& &im*l "gaa# *a%(a $l'pla) map#+,anoba*teria
memili$i*e'$em*a#g "a'i #e#e$ m,a#g )el ,a#g )ama. Sama )epe'&i "e#ga#
a)al )l mi&$#"'ia a)al )l $l'pla) "i "alam )el e$a'i& !ga "i!ela)$a# "e#ga#
%ip&e)i) e#")im*i)i). Sel e$a'i& p'imi&i= %e&e'&'= me#ela# )el p'$a'i& a&&'=
)e%i#gga &e'!a"i )im*i)i) a*a"i. /e'#,a&a "i a#&a'a )el4)el e$a'i& ,a#g %i"p )e$a'a#g
a"a ,a#g *e')im*i)i) pe'ma#e# "e#ga# +,anoba*teria. Dalam *e#&$ pe')e$&a#
$e"a 'ga#i)me i& "i)e*&+,anophora paradoa.
5% Kete!'ata#an-)ete!'ata#an
Be'"a)a'$a# papa'a# "i a&a) )e-a'a mm "apa& "ipa%ami *a%(a mema#g
)a#ga& m#g$i# )e$ali *a%(a )el4)el ,a#g a"a )e$a'a#g *ai$ p'$a'i& map# e$a'i&
*e'$em*a#g a&a me'pa$a# %a)il el)i "a'i *e*e'apa )el )e"e'%a#ap'imi&i= "a# )el
pe'&ama "i*e#&$ "a'i mle$l 'ga#i$ ,a#g me'pa$a# %a)il 'ea$)i mle$l4mle$l
a#'ga#i$. Se*agia# "gaa# a&a %ip&e)i) #&$ me#!ela)$a# el)i "apa& "i*$&i$a#
melali e$)pe'ime# "i la*'a&'im (alap# $#"i)i la*'a&'im &i"a$ )epe#%#,a
"apa& me(a$ili $#"i)i *mi )aa& *a' &e'*e#&$M )e*agia# "gaa# ,a#g lai# )ema&a4
ma&a &e'i&i) "a# a"a !ga *$&i4*$&i "i ma)a )e$a'a#g ,a#g me#"$#g el)i )el.
e)$ip# "emi$ia# ma)i% *a#,a$ %al ,a#g *elm "i!ela)$a# )e$alip# "e#ga#
%ip&e)i). Be*e'apa "ia#&a'a#,a "i*a%a) *e'i$& i#i.
a. )ala% )a& )i=a& a)am #$lea& ARN "a# ADN< a"ala% "apa& me#galami
"e#a&'a)i ,ai& &e''ai me#!a"i $mp#e#4$mp#e# pe#,)##,a
a&)# 193
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
40/72
"i'e#a&'a)i !i$a )% "i&'#$a# )ampai 607. a"a )aa& *mi *a'
&e'*e#&$ "ipe'$i'a$a# )% *mi ama& &i#ggi. Saa& i& pla "ipe'$i'a$a#
mlai &e'*e#&$ a)am #$lea& ARNim &'a#)$'ip)i
*ali$.
-. Hip&e)i) e#")im*i)i) ,a#g me#!ela)$a# a)al )l mi&$#"'ia "a#
$l'pla) "i "alam )el e$a'i& (alap# "i"$#g le% *e*e'apa *$&i ,a#g
a"a )e$a'a#g ma)i% memili$i $e&e'*a&a)a#. Kala $l'pla) "a# mi&$#"'ia
*e'a)al "a'i )el p'$a'i& ,a#g *e')im*i)i) "e#ga# )el e$a'i& ma$a *ai$
$l'pla) map# mi&$#"'ia )e%a')#,a "apa& me#-$pi )e#"i'i
$e*&%a# p'&ei##,a. Dalam $e#,a&aa##,a &i"a$ "emi$ia#. Kl'pla) "a#
mi&$#"'ia *e')i=a& )emim. ADN ,a#g "imili$i &i"a$ "apa&
me#)i#&e)i) )ema p'&ei# ,a#g "ipe'l$a# )e*agia# p'&ei# ma)i% "iam*il
"a'i )i&pla)ma ,a#g )i#&e)i)#,a "i$e#"ali$a# ADN i#&i R*e'&i) 19
"a# /%'pe 198
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
41/72
'epli$a)i< "a# ARN pl,me'a)e #&$ &'a#)$'ip)i< ma)i% "iam*il "a'i
)i&pla)ma. Apa$a% %al i#i *e'a'&i )e*agia# #$le&i"a $l'pla) a&a
mi&$#"'ia &e'*a(a le% ADN i#&i a&a *agaima#a %ip&e)i) ,a#g a"a
ma)i% *elm "apa& me#!ela)$a#. Selai# i& *elm a"a pe#!ela)a# &e#&a#g
*agaima#a &e'*e#&$#,a DNA ,a#g "*le %eliC.
". Selai# mi&$#"'ia "a# $l'pla) ma)i% *a#,a$ 'ga#el ,a#g lai# "i "alam
)el e$a'i& ,ai& 'e&i-lm e#"pla)ma $mple$) Glgi li))m
pe'$)i)m 'i*)m. Di "alam )i&pla)ma )el e$a'i& !ga &e'"apa&
'e'a#g$a )el ,a#g &e'"i'i "a'i =ilame#4=ilame# %al). Belm a"a pe#!ela)a#
*agaima#a el)i 'ga#el4'ga#el "a# 'e'a#g$a &e')e*&.D% STRUKTUR UMUM MEMBRANE SELem*'a# )el a&a mem*'a# pla)ma me'pa$a# )&'$&' ,a#g me#,e'pai )elap&
,a#g *e'&ga) #&$ memi)a%$a# )el ,a#g %i"p "e#ga# li#g$#ga##,a ,a#g ma&i.
em*'a# i#i *e'pa lapi)a# ,a#g )a#ga& &ipi) "a# memili$i )i=a& pe'mea*eli&a) )ele$&i=
%al i#i *e'a'&i *a%(a mem*'a#e i#i mem#g$i#$a# *e*e'apa )*)&a#)i "apa&
mele(a&i#,a "e#ga# m"a% "a'i pa"a )*)&a#)i ,a#g lai# )e%i#gga )el memili$i
$emampa# #&$ mem*e"a$a# pe'&$a'a# $imia(i "e#ga# li#g$#ga# "i )e$i&a'#,a.
em*'a# )elme'pa$a# m)ai- =li"a ,a#g &e'"i'ia&a) lipi" p'&ei# "a#$a'*%i"'a&.
Lapi)a# lipi" pa"a mem*'a# )el mem*e#&$ )a& lapi)a# *ila,e'. em*'a# )el %a')la%
*e')i=a& =li"a aga' "apa& *e$e'!a )e-a'a ma$)imal mem*'a# i& *ia)a#,a )e$e#&al
mi#,a$ )ala".Apa*ila mem*e$ ma$a pe'mea*eli&a)#,a a$a# *e'*a% "a# p'&ei#
e#>ima&i$ "i"alam#,a m#g$i# me!a"i i#a$&i=.Hal i#i *e'a'&i *a%(a )i=a& m)ai$ =li"a
"a'i mem*'a )el "i&e#&$a# le% )*)&a#)i pe#,)# mem*'a# )el i& )e#"i'i.Dima#a
)*)&a#)i#,a &e'"i'i a&a) :
1. Lipi"
Lipi" ,a#g !mla%#,a pali#g melimpa% "alam mem*'a#e )el iala% "alam *e#&$
=)=lipi".)=lipi" me'pa$a# )a& mle$l ,a#g *e#&$#,a pa#!a#g "a# &i"a$
)ime&'i) pa"a *agia# !#g#,a mle$l i#i *e')i=a& am=ipa&i$ "ima#a !#g ,a#g )a&
*e')i=a& %i"'=ili$ a&a pla' "a# !#g ,a#g lai# *e')i=a& %i"'=*i$ a&a ## pla'.
)=lipi" "apa& *e'pa =)=a&i"il e&a#lami# =)=a&i"il )e'i# =)=a&i"il i#)i&l
41
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
42/72
=)=a&i"il $li# le)i&i#
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
43/72
Dima#a pe'i=e' e$&p'&ei# le&a$#,a me#empel pa"a pe'm$aa# la' mem*'a#
)e"a#g$a# pe'i=e' e#"p'&ei# le&a$#,a me#empel pa"a pe'm$aa# "alam.
*< '&ei# i#&'i#)i- a&a i#&eg'al &e'le&a$ "ia#&a'a mle$l4mle$l lema$ mem*'a#e
"a# )li& "ilepa)$a# "a'i mem*'a#e pa"a (a$& e$)&'a$)i. '&ei# i#&eg'al "i*agi
lagi me#!a"i "a ,ai& e$&p'&ei# i#&eg'al "a# e#"p'&ei# i#&eg'al. Dima#a
e$&p'&ei# i#&eg'al "i-i'i$a# "e#ga# a"a#,a pe##!la# ,a#g le*i% *e)a' "a'i
*agia# %i"'=ili$#,a pa"a pe'm$aa# la' mem*'a# )e"a#g$a# e#"p'&ei#
i#&eg'al "i-i'i$a# "e#ga# a"a#,a pe##!la# $e pe'm$a# "alam ,a$#i pa"a
*agia# )i&pla)ma.
'&ei# pe'i=e' &i"a$ mele$a& $a& pa"a mem*'a#e "a# m"a% lepa) "a# p'&ei#
i#i me#ga#"#g a)am ami# "e#ga# )i=a& %i"'=ili$ )e%i#gga m"a% *e'ea$)i "e#ga#
ai'. Se*ela% la' p'&ei# pe'i=e' *ia)a#,a *e'i)i mle$l gla a&a $a'*%i"'a&. '&ei#
pe'i=e'al ,a#g &ela% *e'ga*#g "e#ga# )*)&a#)i lai#.
'&ei# i#&eg'al mm#,a me'pa$a# p'&ei# &'a#)mem*'a# "e#ga# "ae'a%
%i"'=*i$ ,a#g )el'%#,a mem*e#&a#g "i )epa#!a#g i#&e'i' %i"'=*i$ mem*'a#.
'&ei# i#&eg'al memp#,ai "a *agia# ,ai& *agia# %i"'=* a&a p'&ei# ,a#g &e'"apa&
"i "alam lapi)a# lema$ "a# *agia# ,a#g lai# *e')i=a& %i"'=ili$ ,ai& p'&ei# ,a#gme#,em*l $e pe'm$aa#. '&ei# ,a#g %i"'=* *e'ga*#g "e#ga# e$' mle$l
lema$ ,a#g %i"'=*. a"a "a)a'#,a )ama )epe'&i lipi" p'&ei# !ga mamp mela$$a#
ge'a$ %a#,a )a!a ge'a$a##,a le*i% lam*a& !i$a "i*a#"i#g "e#ga# lipi". Hal &e')e*&
"i$a'e#a$a# $a# p'&ei# ,a#g !a% le*i% *e)a' "a'ipa"a lipi". Se*agia# p'&ei#
mem*'a# !ga *e'ge'a$ "e#ga# -a'a ,a#g )a#ga& &e'a'a% m#g$i# "ige'a$$a# "i
)epa#!a#g )e'a*& )i&)$ele le% p'&ei# m&' ,a#g "i%*#g$a# "e#ga# !#g
)i&pla)mi$ p'&ei# mem*'a#. A$a# &e&api *a#,a$ p'&ei# mem*'a# ,a#g "i*a& &i"a$
*e'ge'a$ "e#ga# $e&e'i$a&a##,a "e#ga# )i&)$ele.
'&ei# mem*'a#e "apa& *e'=#g)i )e*agai pem*a(a -a''ie'< )e#,a(a4)e#,a(a
,a#g mele(a&i mem*'a#e *ai$ )e-a'a "i=)i a&a &'a#)p'& a$&i=. Selai# i& p'&ei#
43
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
44/72
mem*'a#e !ga "apa& me#e'ima i),a'a& )ig#al< %'m#al "a# me#e')$a# $e*agia# )el
a&a pa"a )el ,a#g lai#. e')e*a'a# p'&ei# )e#"i'i &i"a$ me'a&a )epe'&i pa"a lipi"
3. Ka'*%i"'a&.
Sel memili$i $emampa# #&$ mem*e"a$a# )a& !e#i) )el &e&a#gga "a'i )el
!e#i) lai#. 7a'a )el me#ge#ali )el lai# iala% "e#ga# mem*e'i $#-i pa"a mle$l
pe'm$aa# ,a#g )e'i#g$ali *e'pa $a'*%i"'a& pa"a mem*'a# pla)ma. Ka'*%i"'a&
mem*'a# *ia)a#,a *e'pa lig)a$a'i"a *e'-a*a#g "e#ga# $'a#g "a'i 15 )a&a#
gla.Be*e'apa lig)a$a'i"a i#i )e-a'a $ale# &e'i$a& "e#ga# lipi" "a# mem*e#&$
gli$lipi". A$a# &e&api )e*gaia# *e)a' lig)a$a'i"a &e'i$a& )e-a'a $ale# "e#ga#
p'&ei# )e%i#gga "i)e*& gli$p'&ei# )elai# gli$p'&ei# !ga &e'"apa& gli$lipi" "ima#a
lig)a$a'i"a *e'i$a&a# "e#ga# lipi". Olig)a$a'i"a pa"a )i)i la' mem*'a# pla)ma
*e'*e"a *e"a "a'i )a& )el $e )el lai##,a "alam )a& i#"ii". Ke*e'agama# mle$l "a#
l$a)i#,a pa"a pe'm$aa# )el mem*a& lig)a$a'i"a "apa *e'=#g)i )e*agai pe#a#"a
,a#g mem*e"a$a# )a& )el "a'i )el ,a#g lai##,a.
E% STRUKTUR MEMBRAN SEL
S&'$&' mem*'a# )el ,ai& m"el m>ai$ =li"a ,a#g "i$em$a$a# le% Si#ge'
"a# Ni-%l)# pa"a &a%# 192. a"a &e'i m>ai$ =li"a mem*'a# me'pa$a# 2 lapi)a#lema$ "alam *e#&$ =li"a "e#ga# mle$l lipi" ,a#g "apa& *e'pi#"a% )e-a'a la&e'al "i
)epa#!a#g lapi)a# mem*'a#. '&ei# mem*'a# &e'))# )e-a'a &i"a$ *e'a&'a# ,a#g
me#em*) lapi)a# lema$. a"i "apa& "i$a&a$a# mem*'a# )el )e*agai )&'$&' ,a#g
"i#ami) "ima#a $mp#e#4$mp#e##,a *e*a) *e'ge'a$ "a# "apa& &e'i$a& *e')ama
"alam *e'*agai *e#&$ i#&e'a$)i )emipe'ma#e# Kmp#e# pe#,)# mem*'a# )el
a#&a'a lai# a"ala% p%)=lipi") p'&ei# lig)a$a'i"a gli$lipi" "a# $le)&e'l.
Kmp#e# &ama mem*'a# )el &e'"i'i a&a) %)=lipi" )elai# i& &e'"apa&
)e#,a(a lipi" )epe'&i )=i#gm,eli# $le)&e'l "a# gli$lipi"a. %)=lipi" memili$i "a
*agia# ,ai& *agia# ,a#g *e')i=a& %i"'=ili$ "a# *agia# ,a#g *e')i=a& %i"'=*i$. Bagia#
%i"'=*i$ me'pa$a# *agia# ,a#g &e'"i'i a&a) a)am lema$. Se"a#g$a# *agia# %i"'=ili$
&e'"i'i a&a) gli)e'l p%)=a& "a# gg) &am*a%a# )epe'&i $li# )e'i# "a# lai#4lai#.
e#amaa# p%)=lipi" "a# )i=a& ma)i#g4ma)i#g a$a# *e'ga#g pa"a !e#i) gg)
44
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
45/72
&am*a%a# ,a#g "imili$i le% p%)=lipi". e#i)4!e#i) p%)=lipi" pe#,)# mem*'a# )el
a#&a'a lai# a"ala% : p%)=$li# p-a&4>a& &e'&e#& "a# mem"a%$a# ma)$#,a >a&4>a& ,a#g lai#.
Selai# mem*a&a)i )el mem*'a# pla)ma !ga mem*a&a)i *e'*agai 'ga#el4'ga#el "alam
)el )epe'&i a$la mi&$#"'ia "a# $l'pla).
em*'a# pla)ma *e')i=a& "i=e'e#)ial pe'mea*el memp#,ai p'i4p'i
l&'ami$')$pi$ ,a#g "ilali >a&4>a& &e'&e#&. U$'a# p'i4p'i i#i me#e#&$a# *e)a'
ma$)imal mle$l ,a#g "apa& melali mem*'a#. Selai# *e)a' mle$l =a$&' lai# ,a#g
mempe#ga'%i ma)$#,a )a& >a& $e "alam )el a"ala% ma&a# li)&'i$ !mla% mle$l
ai' "a# "a,a la'& pa'&i$el "alam ai'.
em*'a# )el &e'"i'i a&a) "a lapi) mle$l =)=lipi" lema$ ,a#g *e')e#,a(a
"e#ga# =)=a&
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
46/72
&e'&ama $le)&e'l
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
47/72
p'&ei# mem*'a# "a'i !e#i) a$ap'i#. A$ap'i#42 mem#g$i#$a# a"a#,a &'a#)p'&e'
ai' ,a#g pe$a &e'%a"ap a)p'e)i# )e"a#g e$)p'e)i a$ap'i#48 "i&em$a# )a#ga& &i#ggi
pa"a *e*e'apa )el glia "a# epe#"imal.
a"a &a%# 192 Se,m' #a&%a# Si#ge' "a# Ga'&% Ni-%l)# me#gem$a$a#
m"el m)ai$ =li"a ,a#g "i))# *e'"a)a'$a# %$m4%$m &e'm"i#ami$a #&$
me#!ela)$a# )&'$&' mem*'a# )el.
a"a m"el i#i p'&ei# pe#,)# mem*'a# "i!a*a'$a# )e*agai )e$elmp$ mle$l
gl*la' %e&e'ge#) ,a#g &e'))# "alam )&'$&' am=ipa&i$ ,ai& "e#ga# gg) i#i$
"a# pla' me#g%a"ap $e =a)e a$a&i$ "a# gg) ##4pla' me#g%a"ap $e "alam i#&e'i'
mem*'a# ,a#g "i)e*& ma&'i$) =)=lipi" "a# *e')i=a& %i"'=*i$. Himp#a#4%imp#a#
mle$l gl*la' &e')e*& &e'*e#am )e*agia# $e "alam ma&'i$) =)=lipi" &e')e*&.
S&'$&' mem*'a# &e'a&' mem*e#&$ lapi)a# ga#"a =li"a ,a#g "i)$#&i# "a#
)e*agia# $e-il "a'i ma&'i$) =)=lipi" *e'i#&e'a$)i "e#ga# mle$l gl*la' &e')e*&
)e%i#ggal )&'$&' m)ai$ =li"a me'pa$a# a#algi lipp'&ei# a&a p'&ei# i#&eg'al "i
"alam la'&a# mem*'a# ga#"a =)=lipi".
2% +n#$ T!an#*!ta#$ Me&'!an Se(
A"a *a#,a$ =#g)i ,a#g "ila$$a# le% mem*'a# )el )ala% )a,a a"ala% #&$
pe#ga#g$&a# >a& "a'i la' a&a $e"alam )el.
Ra#g$a Si&)$ele me'pa$a# mem*'a# )el ,a#g *e$e'!a )e*agai pe#&p #&$
'ga#el i#&e'#al "a# meli#"#gi me'e$a. #g)i i#i )a#ga& i&al "alam )el4)el %e(a#
,a#g $e$'a#ga# "i#"i#g )el. Ra#g$a mem*'a# )i&)$ele i#i !a'i#ga# )ella'
$e'a#g$a ,a#g &e'*a& "a'i p'&ei# "a# &e'$a#"#g "alam )i&pla)ma< "a# mem*e'i
*e#&$ pa"a )el. a'a mi$'=ilame# )i&)$ele mele$a& pa"a p'&ei# &e'&e#& "alam
mem*'a# )el &e'&ama ,a#g *agia# i#&eg'al. i$'=ilame# i#i !ga &ela% memega#g
p'&ei# "i &empa& )e*agai ,a#g &e'a$%i' memili$i $e-e#"e'#ga# #&$ *e'ge'a$.
Il)&'a)i "i *a(a% i#i me##!$$a# )i&)$ele $a'e#a &e'))pe#)i "alam )i&pla)ma
"a# mele$a& $e mem*'a# )el.
47
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
48/72
#g)i lai# ,a#g pe#&i#g "a'i mem*'a# )el a"ala% &'a#)p'&a)i mle$l "a# i#
ma)$ "a# $ela' "a'i )el. em*'a# )emipe'mea*el ,a#g mem#g$i#$a# mle$l
&e'&e#& #&$ *e*a) *e'ge'a$ "i a&a)#,a. Se*agia# *e)a' %i"'=*i$ $e-il &i"a$ a"a
a=i#i&a) #&$ ai'< mle$l mele(a&i mem*'a# i#i )e-a'a *e*a). Be*e'apa mle$l
*e')i=a& %i"'=ili$ $e-il !ga "apa& *e'%a)il. /e&api ,a#g lai# %a') "ila$$a# meli#&a)i
mem*'a#. &a)i mle$l meli#&a)i mem*'a# m#g$i# a&a m#g$i# &i"a$ meme'l$a#
pe#gg#aa# e#e'gi )el.
/'a#)p'&a)i )el me'pa$a# )ala% )a& =#g)i pe#&i#g mem*'a# pla)ma. Selai#
mem*e'i$a# "$#ga# $epa"a )i&)$ele "a# me#ga#g$& mle$l "a# i# mem*'a#
)el memili$i *e'*agai =#g)i lai# !ga.
a< I#&e'a$)i "e#ga# )el lai#: mem*'a# i#i !ga *e'&a#gg#g !a(a* #&$
melampi'$a# )el pa"a ma&'i$) e$)&'a)elle' *a%a# ##4%i"p ,a#g "i&em$a# "i
la' )ela& mele(a&i mem*'a# )el melali *e*e'apa
me$a#i)me *e'i$&.
48
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
49/72
a7 T!an#*! Pa#$"
/'a#)p' pa)i= me'pa$a# pe'pi#"a%a# >a& ,a#g &i"a$ meme'l$a# e#e'gi.
e'pi#"a%a# >a& i#i &e'!a"i $a'e#a pe'*e"aa# $#)e#&'a)i a#&a'a >a& a&a la'&a#.
/'a#)p' pa)i= melali pe'i)&i(a "i=)i )m)i) "a# "i=)i &e'*a#&.
1) Di(!si
Di=)i me'pa$a# p')e) pe'pi#"a%a# )a& >a& ,a#g &e'!a"i )e-a'a
)p#&a# $e&i$a a"a pe'*e"aa# &e$a#a# "i=)i "a'i &e$a#a# ,a#g &i#ggi $e a'a%
&e$a#a# ,a#g le*i% 'e#"a%. /e$a#a# "i=)i *e'$'ela)i p)i&i= "e#ga# $#)e#&'a)i
>a& &e')e*&. A'&i#,a )ema$i# &i#ggi $#)e#&'a)i#,a )ema$i# &i#ggi pla &e$a#a#
"i=)i >a& &e')e*&. e'%a&i$a# Gam*a' 3. A"a *e*e'apa =a$&' ,a#g meme#ga'%i
$e-epa&a# "i=)i "i a#&a'a#,a )% "a# >a& ,a#g *e'"i=)i. De#ga# #ai$#,a )%
e#e'gi $i#e&i$ ,a#g "imili$i mle$l )a& >a& me#!a"i le*i% &i#ggi )e%i#gga
pe'ge'a$a# mle$l >a& me#!a"i le*i% -epa&.
a& ,a#g memili$i *e'a& mle$l $e-il a$a# le*i% -epa& *e'"i=)i
"i*a#"i#g$a# >a& "e#ga# *e'a& mle$l *e)a'. Ole% $a'e#a i& >a& ,a#g pali#g
m"a% *e'"i=)i a"ala% ga). 7ai'a# 'ela&i= le*i% lam*a& *e'"i=)i "i*a#"i#g$a#
"e#ga# ga). /i"a$ )el'% mle$l "apa& *e'"i=)i ma)$ $e "alam )el. em*'a#
)el &e'"i'i a&a) mle$l4mle$l =)=lipi" "e#ga# p'i4p'i l&'ami$')$pi$ ,a#g
"apa& mele(a&$a# mle$l4mle$l *e'$'a# $e-il "a# i#. le$l4mle$l
,a#g "apa& mele(a&i mem*'a# )el "i a#&a'a#,a a"ala% $)ige# $a'*# "i$)i"a
ai' "a# *e*e'apa mi#e'al ,a#g la'& "alam ai'. le$l *e'$'a# )e"a#g )epe'&i
mle$l gla "a# a)am ami# &i"a$ "apa& *e'"i=)i mele(a&i mem*'a# )el.
e'&$a'a# O2 "a# 7O2 pa"a p')e) 'e)pi'a)i %e(a# me'pa$a# )ala% )a& -#&%
"i=)i. a"a p'i#)ip#,a pa"a "i=)i mem*'a# )el *e')i=a& pa)i=. em*'a# )el &i"a$
me#gela'$a# e#e'gi #&$ memi#"a%$a# mle$l $e la' map# $e "alam )el.
49
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
50/72
2) -smosis
Se-a'a la) p')e) )m)i) "ia'&i$a# )e*agai p')e) pe'pi#"a%a# pela'&
mele(a&i )e*a% mem*'a# )emipe'mea*el. Se-a'a )e"e'%a#a )m)i) "apa&
"ia'&i$a# )e*agai p')e) "i=)i ai' )e*agai pela'& mele(a&i )e*a% mem*'a#
)emipe'mea*el. a)$#,a ai' i#i "apa& me#,e*a*$a# &e$a#a# ai' ,a#g "i)e*&
&e$a#a# )m&i$. a"a )el &a#ama# "i)e*& &e$a#a# &'g'. /e'"apa& &iga )i=a&
la'&a# ,a#g "apa& me#e#&$a# pe'ge'a$a# ai' pa"a )m)i) ,ai& %ipe'i$
%ipi$ "a# i)i$. Sa& la'&a# "i$a&a$a# %ipe'i$ !i$a memili$i
$#)e#&'a)i >a& &e'la'& le*i% &i#ggi "i*a#"i#g$a# la'&a# pem*a#"i#g#,a. Dalam
%al i#i la'&a# pem*a#"i#g a$a# *e')i=a& %ipi$ $a'e#a memili$i $#)e#&'a)i
>a& &e'la'& le*i% $e-il. La'&a# i)i$ memili$i $#)e#&'a)i >a& &e'la'& ,a#g
)ama "e#ga# la'&a# pem*a#"i#g.
e'ge'a$a# mle$l ai' melali mem*'a# )emipe'mea*el )elal "a'i la'&a#
%ipi) me#! $e la'&a# %ipe'i) )e%i#gga pe'*a#"i#ga# $#)e#&'a)i >a&
&e'la'& $e"a la'&a# )eim*a#g i)i$a& lai# ,a#g
"i$a#"#g )el. De#ga# "emi$ia# ai' a$a# &e') me#gali' $e "alam )el )e%i#gga
$#)e#&'a)i la'&a# "i "alam )el "a# "i la' )el )ama. Nam# mem*'a# )el
memili$i $emampa# ,a#g &e'*a&a) #&$ me#gem*a#g )e%i#gga )el &e')e*&
&i"a$ pe-a%. a"a )el "a'a% me'a% pe'i)&i(a i#i "i)e*& %emli)i) Gam*a' 5
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
51/72
$#)e#&'a)i >a& &e'la'& "i la' )el )ama *e)a' "i*a#"i#g$a# $#)e#&'a)i ai' "i
"alam )el
i$a )el "ima)$$a# $e "alam la'&a# %ipe'i$ ai' a$a# &e')4me#e')
$ela' "a'i )el. Sel a$a# me#ge'& me#galami "e%i"'a)i "a# *a%$a# "apa& ma&i.
a"a )el &m*%a# %al i#i me#,e*a*$a# )i&pla)ma me#ge'& "a# &e'lepa) "a'i
"i#"i#g )el. e'i)&i(a i#i "i)e*& pla)mli)i). De#ga# "emi$ia# pa"a )aa& &e'&e#&
)el pe'l me#i#g$a&$a# $em*ali $a#"#ga# >a&4>a& "alam )i&pla)ma #&$
me#ai$$a# &e$a#a# )m&i$ "i "alam )el. 7a'a )el mempe'&a%a#$a# &e$a#a#
)m&i$#,a i#i "i)e*& )m'egla)i. Demi$ia# )e&e')#,a )el )elal a$&i= "a# %al
&e')e*& "ila$$a# #&$ mempe'&a%a#$a# $#"i)i )e&im*a#g a#&a'a )el "a#
li#g$#ga##,a. ')e) me&a*li)me mem*&%$a# ai' "a# mi#e'al a&a ga'am "a#
*e'*agai >a& ,a#g &e'$a#"#g "alam )i&pla)ma. A$i*a,a &e$a#a# )m&i$ "a#
$#)e#&'a)i mle$l4mle$l lai# *e'*a% )e%i#gga &e'!a"i ali'a# "i=)i "a#
)m)i) ,a#g &e')4me#e') "a'i )el $e la' a&a "a'i la' $e "alam )el.
3) Di(!si erbant!
')e) "i=)i &e'*a#& "i=a)ili&a)i le% )a& p'&ei#. Di=)i &e'*a#& )a#ga&
&e'ga#g pa"a )a& me$a#i)me &'a#)p' "a'i mem*'a# )el. Di=)i &e'*a#& "apa&
"i&emi pa"a $e%i"pa# )e%a'i4%a'i mi)al#,a pa"a *a$&e'i E)-%e'i-%ia -li ,a#g
"ile&a$$a# pa"a me"ia la$&)a. em*'a# )el *a$&e'i &e')e*& *e')i=a& impe'mea*el
)e%i#gga &i"a$ "apa& "ilali le% la$&)a. Se&ela% *e*e'apa me#i& $em"ia# *a$&e'i
a$a# mem*e#&$ e#>im "a'i "alam )el ,a#g "i)e*& pe'mea)e ,a#g me'pa$a#
)a& p'&ei# )el. E#>im pe'mea)e i#ila% ,a#g a$a# mem*a&$a# !ala# *agi la$&)a
)e%i#gga la$&)a i#i "apa& ma)$ melali mem*'a# )el.
'% T!an#*! A)t$"
/'a#)p' a$&i= me'pa$a# &'a#)p' pa'&i$el4pa'&i$el melali mem*'a#
)emipe'mea*el ,a#g *e'ge'a$ mela(a# g'a"ie# $#)e#&'a)i ,a#g meme'l$a# e#e'gi
"alam *e#&$ A/. /'a#)p' a$&i= *e'!ala# "a'i la'&a# ,a#g memili$i $#)e#&'a)i 'e#"a%
$e la'&a# ,a#g memili$i $#)e#&'a)i &i#ggi )e%i#gga "apa& &e'-apai $e)eim*a#ga# "i
51
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
52/72
"alam )el. A"a#,a ma&a# li)&'i$ "i "alam "a# la' )el "apa& mempe#ga'%i p')e) i#i
mi)al#,a i# K Na"a# 7l. e'i)&i(a &'a#)p' a$&i= "apa& A#"a li%a& pa"a pe'i)&i(a
ma)$#,a gl$)a $e "alam )el mele(a&i mem*'a# pla)ma "e#ga# me#gg#a$a# e#e'gi
,a#g *e'a)al "a'i A/. 7#&% lai# &e'!a"i pa"a "a'a% "i "alam &*% $i&a ,ai&
pe#ga#g$&a# i# $alim K< "a# #a&'im Na< ,a#g &e'!a"i a#&a'a )el "a'a% me'a% "a#
-ai'a# e$)&'a)el pla)ma "a'a%a& mele(a&i mem*'a# )el $a'e#a >a& *e'pi#"a% )e)ai "e#ga# g'a"ie#
$#)e#&'a)i. De#ga# $a&a lai# "i=)i "a# )m)i) &e'!a"i )e-a'a )p#&a#. /'a#)p' a$&i=
me'pa$a# me$a#i)me pemi#"a%a# mle$l a&a >a& &e'&e#& melali mem*'a# )el
*e'la(a#a# a'a% "e#ga# g'a"ie# $#)e#&'a)i. Ole% $a'e#a i& %a') a"a e#e'gi &am*a%a#
"a'i )el ,a#g "ig#a$a# #&$ mem*a#& pe'pi#"a%a# &e')e*&. E#e'gi &am*a%a# ,a#g
"ig#a$a# "alam p')e) &'a#)p' a$&i= *e'a)al "a'i A/ ,a#g "i%a)il$a# le%
mi&$#"'ia melali p')e) 'e)pi'a)i. Selai# i& pa"a mem*'a# )el &e'"apa& lapi)a#
p'&ei#. Sala% )a& !e#i) p'&ei# ,a#g &e'"apa& "i mem*'a# )el &e')e*& a"ala% p'&ei#
&'a#)p'. '&ei# &'a#)p' me#ge#ali >a& &e'&e#& ,a#g ma)$ a&a $ela' )el. a& ,a#g
"ipi#"a%$a# "e#ga# -a'a &'a#)p' a$&i= pa"a mm#,a a"ala% >a& ,a#g memili$i $'a#
mle$l -$p *e)a' )e%i#gga &i"a$ mamp mele(a&i mem*'a# )el. Sel me#gim*a#gi
&e$a#a# )m)i) li#g$#ga##,a "e#ga# -a'a me#,e'ap a&a me#gela'$a# mle$l4
mle$l &e'&e#&. De#ga# "emi$ia# &e'!a"i ali'a# ai' ma)$ a&a $ela' )el. Kemampa#
me#gim*a#gi &e$a#a# )m)i) "e#ga# &'a#)p' a$&i= me#!a"i )a#ga& pe#&i#g #&$
*e'&a%a# %i"p. mpa #a&'im $alim me'pa$a# -#&% &'a#)p' a$&i= ,a#g *a#,a$
"i&em$a# pa"a mem*'a# )el. e'pi#"a%a# mle$l i#i me#gg#a$a# e#e'gi A/ #&$
me#gela'$a# #a&'im Na< $ela' )el "a# *e')ama "e#ga# i& mema)$$a# $alim
K< $e "alam )el. e'%a&i$a# gam*a' *e'i$&.
52
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
53/72
I# Na "a# K "e#ga# &'a#)p' a$&i= "apa& mele(a&i mem*'a# )el. 1< I# Na
&e'i$a& pa"a )a& &empa& "i p'&ei# mem*'a#. 2< I# Na &e'))# "e#ga# ='ma)i
&e'&e#& #&$ "ilepa)$a# $e la' )el. 3< I# K "a'i la' "ii$a&. 8< Hal i#i me'a#g)a#g
mem*'a# )el #&$ $em*ali $e *e#&$ )emla. 5< I# K "ilepa)$a# p'&ei# mem*'a#
"a# ma)$ $e "alam )el. e'i)&i(a &'a#)p' a$&i= "i*e"a$a# me#!a"i "a ,ai&
e#")i&)i) "a# e$))i&)i).
1< E#")i&)i)
E#")i&)i) me'pa$a# me$a#i)me pemi#"a%a# *e#"a "a'i la' $e "alam )el.
I)&ila% e#")i&)i) *e'a)al "a'i *a%a)a Y#a#i endo a'&i#,a $e "alam "a# *,tos a'&i#,a
)el. em*'a# )el mem*e#&$ pelipa&a# $e "alam i#agi#a)i< "a# ?mema$a#@ *e#"a
,a#g a$a# "ipi#"a%$a# $e "alam )el. Di "alam )el *e#"a &e')e*& "ilapi)i le% )e*agia#
mem*'a# )el ,a#g &e'lepa) mem*e#&$ )el*#g. ')e) ma$a# pa"a Amoeba a"ala%
-#&% m"a% #&$ me#ggam*a'$a# p')e) e#")i&)i). E#")i&)i) mem*'a# )el pa"a
Amoeba a$a# mem*e#&$ a$la. a"a a$la i#i &empa& ma$a#a# "i-e'#a "i)e'ap
"a# "i$ela'$a# )i)a4)i)a.
/e'"apa& &iga *e#&$ e#")i&)i) ,ai& =ag)i&)i) pi#)i&)i) "a# e#")i&)i)
"e#ga# *a#&a# 'e)ep&'. ')e) ma$a# pa"a Amoeba me'pa$a# -#&% =ag)i&)i).
a"a p')e) =ag)i&)i) *e#"a ,a#g "ima)$$a# $e "alam )el *e'pa >a& a&a mle$l
pa"a&. A"ap# pa"a pi#)i&)i) *e'pa >a& -ai'. Be'*e"a "e#ga# =ag)i&)i) "a#
pi#)i&)i) pa"a e#")i&)i) "e#ga# *a#&a# 'e)ep&' %a#,a me#e'ima mle$l ,a#g
)a#ga& )pe)i=i$. Di "alam le$$a# mem*'a# pla)ma &e'"apa& 'e)ep&' p'&ei# ,a#g a$a#
*e'i$a&a# "e#ga# p'&ei# mle$l ,a#g a$a# "i&e'ima )el
2< E$))i&)i)
E$))i&)i) a"ala% p')e) $ela'#,a )a& >a& $e la' )el. ')e) i#i "apa& A#"a
li%a& pa"a p')e) $imia ,a#g &e'!a"i "alam &*% $i&a mi)al#,a p')e) pe#gela'a#
%'m# &e'&e#&. Sema p')e) )e$'e)i "alam &*% me'pa$a# p')e) e$))i&)i). Sel4
)el ,a#g me#gela'$a# p'&ei# a$a# *e'$mpl "i "alam *a"a# glgi. Ka#g ,a#g
*e'i)i p'&ei# a$a# *e'ge'a$ $e a'a% pe'm$aa# )el #&$ me#g)#g$a# i)i#,a.
53
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
54/72
')e)Amoeba me#gela'$a# )i)a4)i)a ma$a#a# melali a$la#,a a"ala% )a&
-#&% e$))i&)i). I)&ila% e$))i&)i) *e'a)al "a'i *a%a)a Y#a#i eo a'&i#,a $ela' "a#
*,tos a'&i#,a )el. ;a$la a&a )el*#g mem*'a# meli#g$pi )i)a >a& ma$a#a# ,a#g
)"a% "i-e'#a. Kem"ia# *e'ga*#g $em*ali "e#ga# mem*'a# )el "a# )i)a >a& ma$a#a#
#&$ "i *a#g $ela' )el. a"i e$))i&)i) a"ala% p')e) me#gela'$a# *e#"a "a'i
"alam )el $e la' )el. em*'a# ,a#g me#,el*#gi )el &e')e*& a$a# *e')a& a&a
*e'=)i "e#ga# mem*'a# )el. 7a'a i#i a"ala% )ala% )a& me$a#i)me ,a#g "ig#a$a# )el4
)el $ele#!a' #&$ me#,e$'e)i$a# %a)il me&a*li)me. i)al#,a )el4)el $ele#!a' "i
pa#$'ea) ,a#g me#gela'$a# e#>im$e )al'a# pa#$'ea) ,a#g *e'ma'a "i )) %al).
Sel4)el &e')e*& me#gela'$a# e#>im "a'i "alam )el me#gg#a$a# me$a#i)me
e$))i&)i).
a"a mm#,a e$))i)&)i) "a# e#")i&)i) "ig#a$a# #&$ memi#"a%$a#
*e#"a4*e#"a ,a#g *e'$'a# *e)a'. Ke"a p')e) &e')e*& )ali#g me#,eim*a#g$a# la)
pe'm$aa# pla)ma mem*'a# )e%i#gga lme )el &i"a$ %a') me#!a"i le*i% $e-il "a'i
)emla.
% STRUKTUR DAN UNGSI RIBOSOM
1. S&'$&' Ri*)mRi*)m a"ala% pa'&i$el $e-il $e"ap4ele$&'# "e#ga# $'a# )e$i&a' 20P30 #m.
Ri*)m &e'))# le% empa& !e#i) RNA 'i*)m 'RNA< "a# %ampi' 0 p'&ei# ,a#g
*e'*e"a. Ri*)m me'pa$a# pa'&i$el ,a#g pa"a& &e'"i'i "a'i 'i*#$lep'&ei#.
Ri*)m a"a ,a#g &e')e*a' )e-a'a *e*a) "i )i&pla)ma "a# a"a ,a#g mele$a& pa"a
pe'm$aa# eC&e'#al "a'i mem*'a# Re&i$lm E#"pla)ma. Ri*)m i#i a"ala% 'ga#el
,a#g mem#g$i#$a# &e'!a"i#,a )i#&e)a p'&ei#. S&'$&' "a'i 'i*)m memili$i )i=a&
)e*agai *e'i$& :
a< Be#&$#,a #ie')al pa"a pga# l#gi&"i#al *e'*e#&$ elip).*< a"a &e$#i$ pe(a'#aa# #ega&i= &a$ a"a#,a )a& al' &'a#)e')al &ega$ l')
pa"a )m* &e'*agi "alam "a )* #i& ,a#g memili$i "ime#)i *e'*e"a.
-< Se&iap )* #i& "i-i'i$a# le% $e=i)ie#)i )e"ime#&a)i ,a#g "i#,a&a$a# "alam #i&
Se"*e'g S
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
55/72
$e)el'%a# 'i*)m 50S #&$ )* #i& ,a#g *e)a' "a# 30S #&$ ,a#g $e-il
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
56/72
&e&api "a'i a#ali)i) $mp#e##,a "e#ga# l&'a)e#&i=ga)i. Ri*)m &% memili$i
$e=i)ie# )e"ime#&a)i 0) #&$ e$a'i& "a# 0) #&$ *a-&e'ia "a# ma)i#g4ma)i#g
"apa& "ipe-a% a&a "i*agi "alam $mp#e##,a le*i% $e-il.
a< a)i#g4ma)i#g 'i*)m melip&i 2 )*#i& pa"a p'$a'i& )*#i& i#i 60) "a#
80). a"a *a$&e'ia a"ala% 50) "a# 30) "e#ga# -a&a&a# $e=i)ie# )e"ime#&a)i &i"a$
a""i&ie $a'e#a %al &e'e*& &e'ga#g pa"a *e#&$ )epe'&i %al#,a ma)a.
*< S*#i& &e'*e)a' *e'i)i 3 'RNA) pa"a e$a'i& 25 5.5 "a# 55 'RNA) < &api
%a#,a a"a 2 pa"a *a-&e'ia 235 "a# 53 'RNA)
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
57/72
a< empela!a'i pe'li#"#ga# #$lea)e ,a#g mem#g$i#$a# $#&a$ a#&a'a
'RNA) "a# p'&ei# #&$ "i i"e#&i=i$a)i.
*< '&ei#4p'&ei# -'))li#$i#g ,a#g me#gi"e#&i=i$a)i pa)a#ga# a&a $elmp$
p'&ei# ,a#g "i&empa&$a# &e'&&p "a'i )a& 'i*)m $e 'i*)m lai#.
-< i$')$pi) ele$&'# )e-a'a *e'a#g)' &ela% le*i% -a#ggi% "a# mem#g$i#$a#
#&$ me#ge#al )&'$&' 'i*)m le*i% "e&ail. Se*agai -#&% i#a)i 'apa&
mi$')$pi) im#ele$&'# "ima#a 'i*)m "i*e'i la*el "e#ga# a#&i *"i
)pe)i=i$ )e*elm "ila$$a# pe#g!ia# "a# &ela% "ig#a$a# #&$ me#empa&$a#
p)i)i p'&ei# i#i pa"a pe'm$aa# a&a) 'i*)m.
"< Si&e "i'e-&e" %,"'C,l pe#,eli"i$a# 'a"i$al "e#ga# me#gg#a$a# $emampa#
i# e 11< #&$ me#g%a)il$a# %,"'C,l 'a"i-al ,a#g mem*ela% i$a&a# RNA
p%)="ie)&e' ,a#g "i&empa&$a# )e&ela% 1 #m "a'i "ae'a% p'"$)i 'a"i-la.
/e$#i$ i#i &ela% "ig#a$a# #&$ me#e#&$a# p)i)i ,a#g &epa& p'&ei# 'i*)m
S5 pa"a 'i*)m E. -li. A)am ami# *e'*e"a pa"a S5 &ela% "ila*eli "e#ga# e
11< "a# %,"'C,l 'a"i-al "ii#"$)i #&$ me#,)# $em*ali 'i*)m. )i)i
pa"a 16S 'RNA &ela% "i *agi $em"ia# "ig#a$a# #&$ me#,impl$a#
me#"ga &plgi 'RNA )e$i&a' p'&ei# 55.
Di&a%#4&a%# &e'a$%i' &e$#i$ i#i &e') me#i#g$a& "ile#g$api "e#ga# T4'a,
-',)&allg'ap%, ,a#g *e'&a#gg#g !a(a* #&$ me#ga'a%$a# pe#ge'&ia# ,a#g me#"alam
pa"a )&'$&' 'i*)m. A#ali)i) )e!mla% "a&a ,a#g "i='a$)i T4'a, ,a#g "ip'"$)i
-,'i)&al "a'i )a& *!e$ ,a#g )ama *e)a' )epe'&i 'i*)m a"ala% &ga) ,a#g )a#ga&
*e)a' &e'&ama #&$ mempe'le% )&'$&' ,a#g "e&ail ,a#g -$p i#='ma&ie &e#&a#g
*agaima#a 'i*)m *e$e'!a. /a#&a#ga# i#i &ela% "i!mpai "a# )&'$&'#,a &ela% "i
)impl$a# *a%(a 'i*)mal p'&ei# me#gelili#gi )egme# 'RNA me'e$a #&$ )*#i&
,a#g *e)a' "a# $e-il "a# #&$ $e)el'%a# 'i*)m *a$&e'i ,a#g &e'li%a& pa"a mRNA
"a# &RNA. Sepe'&i %al#,a me#,a&a$a# )&'$&' 'i*)m i#i me'pa$a# i#='ma)i
&e'*a' "a# memp#,ai "ampa$ pe#&i#g pa"a pema%ama# p')e) &'a#)la)i.
2. #g)i Ri*)m
a
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
58/72
Ri*)m *e'=#g)i )e*agai &empa& )i#&e)i) p'&ei# "a# me'pa$a# -#&% 'ga#el
,a#g &i"a$ *e'mem*'a#. O'ga#el i#i &e'&ama "i))# le% a)am 'i*#$lea& "a#
&e'"apa& *e*a) "alam )i&pla)ma map# mele$a& pa"a RE.
*< a#a&mi4'i*)m
A"a *a#,a$ &a%apa# a#&a'a e$)p'e)i ge#&ip $e =e#&ip.Ge#4ge# &i"a$ "apa&
la#g)#g *egi& )a!a me#g%a)il$a# =e#&ip4=e#&ip &e'&e#&.e#&ip )a& i#"ii"
"i&e#&$a# le% a$&ii&a) e#>im p'&ei# =#g)i#alim ,a#g *e'*e"a a$a#
me#im*l$a# =e#&ip ,a#g *e'*e"a pla.e'*e"aa# )a& e#>im "e#ga# e#>im ,a#g lai#
"i&e#&$a# le% !mla% !e#i) "a# ))#a# a)am ami# pe#,)# p'&ei#
e#>im.em*e#&$a# a)am ami# "i&e#&$a# le% ge# a&a DNA.
E$)p'e)i ge# me'pa$a# p')e) "ima#a i#='ma)i ,a#g "i$"e "i "alam ge#
"i&e'!ema%$a# me#!a"i '&a# a)am ami# )elama )i#&e)i) p'&ei#.Dgma )e#&'al
me#ge#ai a$)p'e)i ge# ,ai& DNA ,a#g mem*a(a i#='ma)i ge#e&i$ ,a#g "i&'#a)$'ip)i
le% RNA "a# RNA "i&e'!ema%$a# me#!a"i plipep&i"a.E$)p'e)i ge# me'pa$a#
)i#&e)i) p'&ei# ,a#g &e'"i'i "a'i "a &a%ap ,ai& &a%ap pe'&ama '&a# 'a#&ai #$le&i"a
&empale -e&a$a#< "a'i )a& DNA #&ai ga#"a "i)ali# #&$ me#g%a)il$a# )a& 'a#&ai
mle$l RNA.')e) i#i "i)e*& &'a#)$'ip)i "a# *e'la#g)#g "i i#&i )el./a%ap $e"a
me'pa$a# )i#&e)i) pilpep&i"a "e#ga# '&a# )pe)i=i$ *e'"a)a'$a# 'a#&ai RNA ,a#g
"i*a& pa"a &a%ap pe'&ama.')e) i#i "i)e*& &'a#)la)i.
-< /'a#)$'ip)i4"a#4&'a#)la)i
/'a#)$'ip)i me'pa$a# )i#&e)i) RNA "a'i )ala% )a& 'a#&ai DNA ,ai& 'a#&ai
-e&a$a# a&a )e#)e )e"a#g$a# 'a#&ai DNA $mpleme##,a "i)e*& 'a#&ai
a#&i)e#)e.Re#&a#ga# DNA ,a#g "i&'a#)$'ip)i me#!a"i mle$l RNA "i)e*& #i&
&'a#)$'ip)i. RNa "i%a)il$a# "a'i a$&ii&a) e#>im RNA plime'a)e./'a#)$'ip)i &e'"i'i "a'i
&iga &a%ap ,ai& i#i)ia)i pe'mlaa#
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
59/72
!ga me#e#&$a# ,a#g ma#a "a'i $e"a #&ai %eli$) DNA ,a#g "ig#a$a# )e*agai
-e&a$a#.
"< Elga)iSe&ela% )i#&e)i) RNA *e'la#g)#g DNA %eli$) ga#"a &e'*e#&$ $em*ali "a#
mle$l RNA *a' a$a# "ilepa) "a'i -e&a$a# DNA4#,a./'a#)$'ip)i *e'la#!& pa"a la!
$i'a4$i'a 60 #$le&i"a pe' "e&i$ pa"a )el e$a'i&i$.
e< /'a#)la)i
Dalam p')e) &'a#)la)i )el me#gi#&e'p'e&a)i$a# )a& $"e ge#e&i$ me#!a"i
p'&ei# ,a#g )e)ai.K"e ge#e&i &e')e*& *e'pa )e'a#g$aia# $"# "i )epa#!a#g
mle$l RNA" i#&e'p'e&e'#,a a"ala% RNA&.RNA& me#&'a#)=e' a)am ami#4a)am ami#
"a'i $lam a)am ami# "i )i&pla)ma $e 'i*)m.le$l RNA& &i"a$ )ema#,ai"e#&i$.a"a &iap a)am ami# "iga*#g$a# "e#ga# RNA& ,a#g )e)ai le% )a& e#>im
)pe)i=i$ ,a#g "i)e*& ami#a)il4RNA& )i#&e&a)e ami#a-,l4&RNA ),#&%e&a)e
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
60/72
a#&i$"# UA7 ,a#g mem*a(a me&i#i#.a"i pa"a )e&iap p')e) &'a#)la)i me&i#i#
)elal me#!a"i a)am ami# a(al ,a#g "ii#ga&./'iple& AUG "i$a&a$a# )e*agai )&a'& -"#
$a'e#a *e'=#g)i )e*agai $"# a(al &'a#)la)i.
g< El#ga)i
a"a &a%ap el#ga)i "a'i &'a#)la)i a)am ami# *e'i$,a "i&am*a%$a# )a& pe'
)a& pa"a a)am ami# pe'&ama me&i#i#
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
61/72
%< /e'mi#a)i/'a#)$'ip)i *e'la#g)#g )ampai RNA plime'a)e me#&'a#)$'ip)i '&a# DNA
,a#g "i)e*& &e'mi#a&'./e'mi#a&' me'pa$a# )a& '&a# DNA ,a#g *e'=#g)i
me#g%e#&i$a# p')e) &'a#)$'ip)i.a"a )el p'$a'i&i$ &'a#)$'ip)i *ia)a#,a *e'%e#&i &epa&
pa"a )aa& RNA plime'a)e me#-apai &i&i$ &e'mi#a)i.Se"a#g$a# pa"a )el e$a'i&i$ RNA
pilme'a)e &e') mela(a&i &i&i$ &e'mi#a)i.RNA ,a#g &ela% &e'*e#&$ a$a# &e'lepa) "a'ie#>im &e')e*&. /a%ap a$%i' &'a#)la)i a"ala% &e'mi#a)i.El#ga)i *e'la#!& %i#gga
'i*)m me#-apai $"# )&p./'iple& *a)a $"# )&p a"ala% UAA UAG a&a UGA.
K"# )&p &i"a$ me#g$"e )a& a)am ami# melai#$a# *e'&i#"a$ )e*agai )i#,al #&$
me#g%e#&i$a# &'a#)la)i.
61
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
62/72
3. K"e ge#e&i$a
K"e ge#e&i$ a"ala% -a'a pe#g$"ea# '&a# #$le&i"a pa"a DNA a&a RNA
#&$ me#e#&$a# '&a# a)am ami# pa"a )aa& )i#&e)i) p'&ei#. I#='ma)i pa"a 'a#&a
DNA ,a#g a$a# me#e#&$a# ))#a# a)am ami#. /a%# 196 Ni'e#*e'g K%'a#a "a#
Hlle, me#e'ima %a"ia% #*el #&$ pe#eli&ia##,a "alam me#-ip&a$a# $"e4$"e
ge#e&i ,a#g )e'i#g "i$e#al "e#ga# a)am ami# ,a#g a"a 20 ma-am a)am ami#. a'a
pe#eli&i mela$$a# pe#eli&ia# pa"a *a$&e'i E. 7li ,a#g a(al#,a me#gg#a$a# *a)a
#i&'ge# )i#gle& )e%i#gga a$a# "ipe'le% 8 a)am ami# ,a#g *i)a "i&e'!ema%$a#
pa"a%al $e 20 a)am ami# i#i %a') "i&e'!ema%$a# )ema aga' p'&ei# ,a#g "i%a)il$a#
"apa& "ig#a$a#. A$%i'#,a pa'a ilm(a# i#i mela$$a# lagi pe'-*aa# "e#ga#me#gg#a$a# $"# "ple& #am# *a' *i)a me#e'!ema%$a# 16 a)am ami# "a#
%a)il#,a p# ma)i% $'a#g a$%i'#,a pe'-*aa# ,a#g &e'a$%i' "e#ga# me#gg#a$a#
&'iple& "a# %a)il#,a 68 a)am ami#. A)am ami# ,a#g "i%a)il$a# pa"a pe'-*aa# ,a#g
&e'a$%i' mele*i%i "a'i 20 ma-am a)am ami#i ,a#g )e%a')#,a "i&e'!ema%$a#.
Nam#%al i#i &i"a$ me#!a"i ma)ala% $a'e#a "a'i 68 a)am ami# ,a#g "i&e'!ema%$a#
memp#,ai ),m*l a&a =#g)i ,a#g )ama )epe'&i $"# a)am a))pa'a& GAU "a# GASim %i"'li&i$ me#-e'#a ma$a#a# &e')e*&.
Se&ela% %i"'li)i) gla )e"e'%a#a a)am ami# "a# m#me' lai# mele(a&i mem*'a#e
li))m #&$ me#! $e "alam )i&)l )e*agai #&'ie#& #&$ )el &e')e*&. De#ga#
p')e) a&=agi li))m me#"a' la#g $a#"#ga# mle$le' 'ga#el. RE "a# glgi
mm#,a *e$e'!a )ama "alam memp'"$)i li))m ,a#g me#ga#"#g e#>im a$&i=.
66
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
67/72
8. Va)+*(a
;a$la '#gga )el< me'pa$a# $a#g *e')elap&. Selap& pa"a a$la "i)e*&
pla). ;a$la memp#,ai *e#&$ "a# $'a# ,a#g *e'*e"a &e'ga#g =#g)i#,a.
a"a )el &m*%a# a$la *e'$'a# *e)a' "a# me'pa$a# a$la )e#&'al.
;a$la )e#&'al $em#g$i#a# mem*a#& )el &m*%a# #&$ &m*% mem*e)a'.
De#ga# a"a#,a pe#,e'apa# ai' a$la )e#&'al "apa& me#,impa# )*)&a#)i ,a#g i&al
"a# p'"$ )i)a me&a*li)m )el. ;a$la )e#&'al pa"a *#ga *e'=#g)i #&$ me#,impa#
pigme# )e%i#gga me#a'i$ )e'a#gga pe#,e'*$. #g)i lai# "a'i a$la a"ala%
me#,impa# a)am ami# a)am 'ga#i- gl$)a ga) ga'am4ga'am $'i)&al mi#,a$ a&)i'i
"a# al$ali".
;a$la pa"a mm#,a &e'"apa& pa"a )el &m*%a#. a"a %e(a# *e')el )a&
"i$e#al a"a#,a a$la *e'"e#,& a$la $#&'a$&ila& -ai' )e-a'a pi#)i&)i).
67
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
68/72
BAB III% PENUTUP
A% Ke#$&+(an
Sel me'pa$a# #i& )&'$&'al &e'$e-il "a'i ma$%l$ %i"p. e#ge&a%a# a$a# $mp)i)i
"a# -a'a $e'!a )el me'pa$a# %al me#"a)a' *agi )ema *i"a#g ilm *ilgi.
68
http://id.wikipedia.org/wiki/Biologihttp://id.wikipedia.org/wiki/Biologi -
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
69/72
e#ge&a%a# a$a# pe')amaa# "a# pe'*e"aa# "i a#&a'a *e'*agai !e#i) )el me'pa$a# %al
pe#&i#g $%))#,a *agi *i"a#g *ilgi )el "a# *ilgi mle$la'. e')amaa# "a#
pe'*e"aa# me#"a)a' &e')e*& me#im*l$a# &ema peme')a& ,a#g mem#g$i#$a#
p'i#)ip4p'i#)ip ,a#g "ipela!a'i "a'i )a& )el "ie$)&'apla)i$a# "a# "ige#e'ali)a)i$a#
pa"a !e#i) )el lai#.
B% Sa!an
A"a#,a ma$ala% ,a#g me#!ela)$a# &e#&a#g )el p'$a'i& e$a'i& el)i )el )&'$&'
mem*'a# "a# &'a#)p'&a)i melali mem*'a# 'i*)m "a# )i#&e)i) p'&ei# )emga
mem*e'i$a# ma#=aa& *a& pem*a-a ma$ala% i#i p# *egi& pema$ala% *e'%a'ap a"a#,a
&li)a# &e#&a#g )i)&em e#"mem*'a# $#e')i e#e'gi )i&$ele %*#ga# "a#
i#&e'a$)i a#&a' )el &e$#i$ mempela!a'i )el pe'&m*%a# "a# pe'$em*a#ga# )el
$mp#e#e $imia )el #$le) 'egla)i e$)p'e)i ge# &e$#lgi pe'e$m*i#a# DNA
)e'&a )i$l) )el "a# pem*ela%a# )el "alam *e#&$ ma$ala% #&$ me##!a#g &li)a# i#i
i#i.
DATAR PUSTAKA
A"#a#. Membran sel. #li#e
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
70/72
Al*e'&) B. 1998.Biologi Molek!ler Sel E"i)i Ke"a. e#e'*i& / G'ame"ia )&a$a
U&ama: a$a'&a.
Al*e'&)2 B'-e2et)al. 199.Mole*!lar Biolog, o( 1he +ell. Ne( Y'$: Ga'la#" *li)%i#g I#-.
A##im. 2009.Membran Sel #li#ea& melali4mem*'a#.%&ml
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
71/72
L'ia Sala"' E. etal. 19. ;eneral $a 'e)).
S'i"ia#&i. ransportasi Akti( pada Membran Sel. #li#e
-
7/25/2019 242371232 Makalah Biologi Sel Docx
72/72
;l$ (%eele'.19 Mikrobiologi Dasar "disi #elima ?ilid 1"rlangga ?l #ramat
>< No11 akarta 1'42'
a&)# ame) D. %# />e Dai" / K'&>. 193. e*ombinant DNA. /e'!ema%a#
le% i)# G#a'). a$a'&a: E'la#gga.
i"a,a&i S. S. N. R-%ma% "a# *e"i. 2009 Biologi = SMA dan MA #elas @
/!sat /erb!k!an Departemen /endidikan Nasional akarta p 2&'
i"". 199.eori "ol!si Biologis. ala#g: IKI ALANG.