100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 ·...

52
fasi 2 lari axali iniciativa omis veteranebisaTvis gv. 28 unda vesaubroT Tu ara afxazebsa da osebs? gv. 06 miTebi da sinamdvile hesebis Sesaxeb gv. 44 ratom vkargavT dedebs da Cvilebs? gv. 30 Tbilisis gamwvanebis Teorema gv. 32 # 122 / 4 - 10 Tebervali / 2013 " ocnebis " 100 dRe

Transcript of 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 ·...

Page 1: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

fasi 2 lari

axali iniciativa omis veteranebisaTvis gv. 28

unda vesaubroT Tu ara afxazebsa da osebs? gv. 06

miTebi da sinamdvile hesebis Sesaxeb gv. 44

ratom vkargavT dedebs da Cvilebs? gv. 30

Tbilisis gamwvanebis Teorema gv. 32

# 122 / 4 - 10 Tebervali / 2013

"ocnebis"

100dRe

Page 2: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad
Page 3: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari redaqtori

Sorena SaverdaSvili

aRmasrulebeli redaqtori

nino beqiSvili

redaqtorebi

lika zakaSvili

irakli absanZe

Jurnalistebi:

zurab vardiaSvili, TaTia xaliani,

ani WankotaZe, Tina yifSiZe, giorgi

gogua, giorgi WeiSvili, sofo

afciauri, eka maRaldaZe, laSa

qavTaraZe, qeTevan RvedaSvili

kontribucia:

silvia Stroberi, irakli

maWaraSvili, iustina melnikieviCi

redaqcia:

foto-redaqtori

levan xerxeuliZe

grafikuli dizaini

Tornike lorTqifaniZe

redaqtor-stilisti

nino beqiSvili

koreqtori

naTia ormocaZe

gamomcemloba:

direqtori qeTevan babunaSvili

gayidvebisa da biznesis

ganviTarebis menejeri

rusudan baraTaSvili

gayidvebis menejeri:

qeTevan qavTaraZe

marketingis menejeri:

ia Sengelia

distributori:

mixeil mamuCiSvili

Jurnalis gamoweris msurvelebi

dagvikavSirdiT: 247 10 05.

# 122 / 4 - 10 Tebervali / 2013

www.liberali.ge

redatoris sveti

zamTris ardadegebis Semdeg, Tqven winaSe `libe-ralis~ pirveli nomeria, mTavari TemiT _ `ocnebis~ 100 dRe~. analizisaTvis SevarCieT is Temebi, rome-lic bolo 3 Tvis manZilze gansakuTrebiT mwvave da mniSvnelovani iyo da Sedegad miviReT eqvsi statiis erToblioba TviTmmarTvelobaze, sagareo politika-ze, marTlmsajulebaze, jadacvis reformaze, kultu-ris politikasa da qveynis sagareo xedvaze.

cxadia, aranakleb mniSvnelovania ganaTleba da Tavdacvis sfero, Tumca ganaTlebaSi gia dvalis reformebis komisiis garda, romelzec araerTxel da-vwereT da gavixareT, mniSvnelovani TiTqos araferi momxdara. mandaturebis axal formebze gamocxadebu-li konkursiT ki namdvilad ar aRvfrTovanebulvarT.

Tavdacvis saministro ramdenime mniSvnelovani ini-ciativiT gamovida, maT Sorisaa veteranTa uflebebis dacvisaTvis saWiro sakanonmdeblo bazis momzadeba _ `qveyana fasdeba imiT, Tu rogor uvlis sakuTar gmirebs, omSi daRupul gmirebs, maT ojaxebs da veteranebs~ _ ganacxada irakli alasaniam da giorgi WeiSvilic wers am Temaze axal nomerSi. Tumca, mniS-vnelovani sakadro gadawyvetilebebi da Tavdacvis axali koncefciis SemuSaveba jer win aris.

post-saarCevno politikur kakafonias, me piradad, sul ufro da ufro uxalisod vadevnebdi Tvals da ver vxdebodi, riTi iyo arsebiTad saintereso `nacionaluri moZraobis~ revanSistuli kampania, premieris ritorikuli aRrevebi an xelisuflebis gadawyvetilebebis ekleqturoba. amis miuxedavad, 100 dRiani saorientacio periodis gasvlis Semdeg, `li-berali~ kvlav Seecdeba kritikulad Seafasos axali politikuri realoba.

Sorena SaverdaSvili

1

Page 4: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

sarCevi

kritikis gareSe 100 dRe pirvelad msoflio finansuri krizisis dros amerikis prezidentad arCeul franklin ruzvelts misces. es iyo erTgvari jentlmenuri SeTanxmeba politikasa da medias Soris, romelsac prezidentisTvis pirvel sakadro gadawyvetilebebsa da qmedebebSi meti Tavdajerebuloba unda mieniWebina. Junalistebisgan inicirebuli es dauwereli kanoni SemdgomSi opoziciamac gaiziara. internetis epoqaSi rTulia jentlmenuri SeTanxmebebis dacva. socialurma mediam yvela aqtiuri moqalaqe Jurnalistad aqcia, Jurnalistebs ki sul ufro gvimZafrebs aqtivistobis, procesSi monawileobis cdunebas.

„liberali“ axal mTavrobas am 100 dRis ganmavlobaSic akritikebda, oRond internetidan. beWdur gamocemaSi bolo 3 Tvis ufro siRrmiseul analizs gTavazobT. is, rac Cven 1 oqtombris arCevnebis Semdeg davinaxeT _ „ocnebis“ 100 dRe.

saqarTveloSi dedaTa da Cvil bavSvTa sikvdilianobis maCvenebeli bolo aTwleulis ganmavlobaSi mniSvnelovnad Semcirda, Tumca ganviTarebuli qveynebis maCveneblebs isev aRemateba. saxelmwifo orsulobis periodSi eqimTan oTx vizits afinsebs, rac mxolod fiziologiuri, garTulebebis gareSe mimdinare orsulobis drosaa sakmarisi, magram Tu orsuloba risks Seicavs, maSin damatebiTi vizitebi da servisebia saWiro.

Tavdacvis saministros iniciativiT, veteranTa problemebis gadaWris, maTi saWiroebebis dadgenisa da socialuri uflebebis dacvisTvis axali samTavrobo komisia Seiqmna. komisiam, romelsac saqarTvelos jandacvis ministri daviT sergeenko xelmZRvanelobs, muSaoba 2013 wlis 12 ianvars daiwyo. ramdenime dReSi saqarTvelos prezidentma 17 ianvars sazogadoebas axali sakanonmdeblo iniciativebi warudgina, maT Soris kanonproeqti, romelic ramdenime punqtisagan Sedgeba, samxedro mosamsaxureebisaTvis socialuri garantiebis Seqmnas Seexeba. ramdenad efeqturad moaxerxebs xelisufleba veteranTa uflebebis dacvas, savaraudod, male gamoCndeba.

"ocnebis" 100 dRe

ratom vkargavT dedebs da Cvilebs?

"qveyana fasdeba imiT, Tu rogor uvlis gmirebs, maT ojaxebs da veteranebs"

gv.12

Tina yifSiZegv.30 giorgi WeiSvili

gv.28

2 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 5: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

sarCevi

gamomcemeli: Sps `liberali~. misamarTi: Tbilisi 0183, JRentis q. 35. tel.: (995 32) 2145002, 2145004. el-fosta: [email protected] veb-gverdi: www.liberali.ge

sxva gamocemebi: `cxeli Sokoladi~, gazeTi `liberali~`liberalis~ saavtoro uflebebi daculia. JurnalSi gamoqveynebuli masalebis nawilobrivi da/an mTliani gamoyeneba redaqciis Tanxmobis gareSe akrZalulia.

beWdva: Sps `sezani~. misamarTi: Tbilisi, wereTlis gamz. 140. tel.: (995 32) 235 70 02. gamodis kviraSi erTxel, yovel orSabaTs. pirveli nomeri gamocemulia 2009 wlis maisSi. rekomendebuli sacalo fasi 2 lari.

iustina melnikieviCi

fo

to l

eli

blag

onr

avova

irakli maWaraSvili aRwers im safrTxeebs, rac derivaciuli hesebis mSeneblobas mohyveba da im miTebis Sesaxeb saubrobs, rac hesebTan dakavSirebiT CvenSi damkvidrda. miTia is, rom derivaciuli hesebi bunebisadmi megobruli hesebia; isic, rom aseTi hesebi ar iwvevs klimatis cvlilebas, isic, rom hesebis mSenebloba mniSvnelovania adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebisaTvis; da kidev is, rom Tu hesebi ar aSenda, 2-3 weliwadSi saqarTveloSi SeiZleba 90-iani wlebis sibneleSi dabrundes.

fotoreportaJi

miTebi da sinamdvile hesebis Sesaxeb

`Cveni mkerdi ar ikbineba~

gv.36-43

irakli maWaraSviligv.44

nomerSi:

04 mokled

ori azri

06 unda esaubron Tu ara

qarTvelebi afxazebsa da osebs

Suamavlebis gareSe?

qeTevan cixelaSvili vs sergi

kapanaZe:

interviu

08 saxalxo damcvelis gamowvevebi

mTavari Tema

13 marTuli TviTmmarTvelobis 100

dRe

16 marTlmsajulebis 100 dRe

18 jandacvis 100 dRe

20 diplomatiuri Secdomebis 100

dRe

23 ivaniSvili - 100 dRe

Tanamdebobaze

26 kulturis politikis 100 dRe

sazogadoeba

32 Tbilisis gamwvanebis Teorema

48 citatebi

3liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 6: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

moxeleebisa da politikosebis dakaveba ise, rom sasamarTlo gan-xilva samarTliani sasamarTlos yvela normas akmayofilebdes.organizacia sapatimroebSi wamebis mankieri praqtikis aRmofxvris au-cileblobazec saubrobs. `saxel-mwifom unda uzrunvelyos, rom msgavsi faqtebi aRar ganmeordes~ _ weria angariSSi.Human Rights Watch~-i mTavrobas administraciuli patimrobis sistemaSi reformis gatarebisken mouwodebs. saqarTvelos adminis-traciuli samarTaldarRvevebis kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad imisa, rom es sisxlissamarTlebriv sasjels utoldeba, dakavebuli pirebi ver sargebloben saTanado saproceso normebiT. kerZod, maT xSirad ar aZleven saSualebas, isargeblon sakuTari arCeuli advokatiT da arTmeven dacvis uflebas..`Human Rights Watch~-is iniciati-viT xelisuflebam specialuri uwyebis Seqmnis sakiTxi unda ga-nixilos, romelic gasuli wle-bis marTlmsajulebis xarvezebs Seiswavlis.

CexeTs memarcxene orientaciis prezidenti hyavs

arCevnebis meore turSi 54.8%-iT CexeTis prezidenti memarcxene orientaciis politikosi, CexeTis yofili premier-ministri miloS zemani gaxda. misma mowinaaRmdegem

saqarTvelo "Human Rights Watch"-is 2013 wlis angariSSi

`axalma xelisuflebam adamianis uflebaTa dacva prioritetad unda gamoacxados, saqarTve-los axalma xelisuflebam unda gamoasworos adamianis uflebaTa dacvis sferoSi memkvidreobiT mi-Rebuli SemaSfoTebeli mdgomare-oba, Tavi unda aaridos SerCeviTi samarTlis gamoyenebas, gaaZlie-ros sasamarTlos damoukideblo-ba da gazardos gamWvirvaleoba~ _ esaa mokled is rekomendaciebi, rasac saqarTvelos axal mTavro-bas saerTaSoriso organizacia `Human Rights Watch~-i aZlevs. `miuxedavad ukiduresad polari-zebuli winasaarCevno viTarebisa, qveyanam mainc moaxerxa samoqala-qo areulobis Tavidan acileba da yofilma xelisuflebam uzrunve-lyo xelisuflebis mSvidobianad gadacema, magram axalma mTavrobam unda daamtkicos, rom mas Zalu-Zs adamianis uflebaTa dacva da Zveli xelisuflebis warmomadge-nelTa mier daSvebuli Secdome-bis gamosworeba,~ _ ambobs `Hu-man Rights Watch~-is evropisa da centraluri aziis ganyofilebis direqtori hiu uiliamsoni. mSvidobianad Catarebul arCevne-bTan erTad organizacia sakuTar angariSSi winasaarCevno darRve-vebzec amaxvilebs yuradRebas da partiuli aqtivistebis daWeris Sesaxeb wers. Tavis mxriv, organi-zacia axal mTavrobas mouwodebs kanonisa da procedurebis sruli dacviT moaxdinos yofili sajaro

mokled

sagareo saqmeTa ministrma karel Svarcenbergma xmaTa 45.2% miiRo. arCevnebze amomrCevlis aqtivoba 59% iyo. zemanma prezidentis postze var-clav klausi Secvala, romelic CexeTs bolo ori vadis ganmavlo-baSi marTavda. es pirveli SemTxvevaa, roca Ce-xebma prezidenti pirdapiri gziT airCies. aqamde prezidents parla-menti irCevda. CexeTSi prezidents umeteswilad ceremonialuri roli aqvs.

saqarTvelos veneciis komisiis prezidenti jani bukikio ewviaveneciis komisiis preziden-ti jani bukikio saqarTveloSi vizitis farglebSi parlamentis Tavmjdomares, iusticiis minis-trs, saparlamento umciresobisa da arasamTavrobo organizaciis warmomadgenlebs Sexvda.bukikiom sxvadasxva sakiTxebze isaubra. amnistiis kanons man po-litikuri gadawyvetileba uwoda. misi TqmiT, saqarTvelos mTavroba am JestiT sakuTari dapirebebis Sesrulebas cdilobda.veneciis komisiis prezidenti mie-salmeba saqarTvelos parlamentis gadawyvetilebas da mzadyofnas, rom konstituciaSi cvlilebebis Setanamde veneciis komisiis reko-mendaciebs daelodebian. `rac SeiZleba samarTliani, Ta-nabari kohabitacia unda iyos da yvelas mieces saSualeba, rogorc xelisuflebas, ise opozicias, Ta-visi roli Seasrulos. reformebi, rogorc inicirebuli, ise dageg-mili, Tanabrad da etapobrivad unda ganxorcieldes~, – Tqva man. mediisTvis gamrTul Sexvedraze bukikiom aRniSna, rom iusticiis sabWos wevrebi ar unda daiTxo-von. misi TqmiT, iusticiis umaRle-si sabWo unda iyos sruliad

4 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 7: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

damoukidebeli mosamarTleTa TviTTmarTvelobis organo. `misi wevrebi unda iyvnen damouki-deblebi, mis SemadgenlobaSi ki mosamarTleebTan erTad unda Se-diodnen mecnierebi da samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenlebi. mosamarTleebi faruli kenWisyris wesiT unda airCion, Tumca ama-vdroulad, mniSvnelovania kanonis uzenaesobis darRvevis Tavidan acileba _ sabWos wevrebi ar unda iyvnen daTxovnili, vidre maTi uflebamosileba ar amoiwureba. veneciis komisiis prezidenti saqarTvelos sagareo kursis konstituciiT garantirebis auci-leblobas ver xedavs. misi TqmiT, mTavrobis warmomadgenlebTan saubrisas msgavsi ram aravisgan mousmenia. yvela ambobs, rom evropuli da evroatlantikuri integraciis kursi gagrZeldeba, radgan es saqarTvelos mosaxleobis 75 pro-centis survilia. mec, rogorc evropeli, am pozicias vemxrobi~, _ aRniSna jani bukikiom.

TurqeTSi abortis akrZalvas apirebensamoqalaro aqtivistebi SiSoben, rom kanoni romelsac momaval kviraSi TurqeTis kabinets wa-

rudgenen, qalebisaTvis abortis gakeTebis uflebas akrZalavs. mTavroba pirobas debs, rom reproduqciuli janmrTelobis Sesaxeb axali kanoni 10 kviramde abortebis legalurobas ar Seexe-ba. qalTa uflebebis aqtivistebi mTavrobis am pirobis miuxedavad mainc fiqroben, rom garkveul Se-mTxvevebSi qalTa abortis ufleba SeizRudeba.kanonis mixedviT abortis gakeTeba mxolod samedicino dawesebulebebSi iqneba nebadar-Tuli. is aseve moicavs eqimis uflebas uari Tqvas abortis gakeTebaze.`es kanoni zrdis limitsa da xel-misawvdomobas, gansakuTrebiT im qalebisTvis, romlebic soflebSi cxovroben da mwiri finansuri resursebi aqvT~ _ ambobs qalTa uflebebis damcveli aqtivisti selin dagistanli.erT-erTi eqimi, romelic anonimu-rad darCenas amjobinebs, ambobs, rom kanoni daxurul kars miRma momzadda, specialistebTan da qalTa uflebebis damcvelebTan konsultaciis gareSe. jandacvis specialistebi SiSoben im Sede-gebis gamo, rac axalma kanonma SeiZleba moitanos.

israeli siriisgan sapasuxo Setevas elodebaisraeli oTxSabaTs siria-libanis sazRvris dabombvis gamo samagie-ros gadaxdas elodeba. oTxSabaTs israelis mxridan siria-libanis sazRvris dabombva ruseTisa da arabeTis ligis mier siriis suve-renitetis darRvevad Sefasda. `saerTaSoriso organizaciis dumili israelis mier siriis suverenitetis darRvevis mimarT agresiis axal talRas axalisebs,~ _ ambobs nabil al-arabi, arabTa ligis xelmZRvane-li. ruseTis sagareo saqmeTa minis-tris TqmiT, Tu israelis mxridan sazRvris dabobvis faqti dadastur-deba, maSin suverenuli qveynis teritoriaze araproporciul SetakebasTan gvaqvs saqme da aranairi mizezi mas ar amarTlebs. saerTaSo-riso sazogadoebasTan erTad sahaero dabombvis Sesaxeb oficia-lur dumils, Tavis mxriv, israelic agrZelebs.

5liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 8: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

unda esaubron Tu ara qarTvelebi

afxazebsa da osebs Suamavlebis gareSe?

qeTevan cixelaSvilireintegraciis sakiTxebSi saqarTvelos saxel-mwifo ministris pirveli moadgile

yvela samSvidobo molaparakebis dros dumilsa da komunikaciis miRma darCenas saubari sjobs. cxadia, Cven unda gaviTvaliswinoT realoba da am xalxsac nadvilad unda vesaubroT. maT Soris, Suamavlebis gareSec, raTa gavigoT maTi inteere-sebi. iluziebi namdvilad ar gvaqvs, magram es er-TaderTi saSualebaa, rom procesi patar-patara nabijebiT wavides win. Tumca, es mTeli proce-sis mxolod erT-erTi komponenti SeiZleba iyos _ Cven rusul-qarTuli konfliqti gvaqvs da es samwuxaro faqtia. Jenevis molaparakebebi mniSv-nelovani formatia, ramdenadac rusul-qarTuli ganzomilebaa warmodgenili da am komponentis dakninebas aravin apirebs. Cven ubralod migvaCnia rom garkveuli pirdapiri komunikacia afxazebsa da osebTan kargi iqneba.

am etapze arc mimdinareobs am sakiTxis gan-xilva da ar vakonkretebT konkretulad risi mxare aris afxazeTi da oseTi _ molaparake-bis, konfliqtis Tu sxva, magram arc misi mxa-red aRiareba iqneboda tragikuli _ Tuki Cven mxareebze visaubrebT, amiT namdvilad ar xde-ba rusul-qarTuli konfliqtis mniSvnelobis daknineba.

afxazebisa da osebisgan xSirad gvesmis, rom maTi xma da azri ignorirebulia _ isini Tan arian da Tan ar arian _ monawileoben molapa-rakebebSi magram Cven maT ar vaRiarebT. raki es xels uSlis procesis winsvlas, racionaluri poziciaa, rom mosinjo, kontaqtze gaxvide da naxo, Seuwyobs Tu ara es konfliqtis reguli-rebas xels. me ar vfiqrob, rom swori midgoma iyo am xalxTan erTad Tan erT magidasTan jdo-ma da Tan mTlianad ignorireba.

dRis wesrigSi rom marTlac idges maTi mxared aRiarebis sakiTxi, es mainc ar niSnavs Cveni inte-resebis dakninebas. mxared aRiareba absolutu-rad gansxvavebuli ramea da ar gulisxmobs sta-tusisa da saxelmwifoebriobis aRiarebas. mxaris wodebas aranairi Sedegi ar moyveba _ arc valde-bulebebs ar warmoSobs da ar arc avtomaturad statusis amaRlebis sakiTxs ar svams.

afxazebis da osebis ignorireba Zalian didi xnis ganmavlobaSi xdeboda da amis Sedegi ra-caa, naTelad vxedavT.

ori azriori azri

Cven ubralod migvaCnia,

rom garkveuli pirdapiri

komunikacia afxazebsa da

osebTan kargi iqneba.

diax

6 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 9: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

ori azriori azri

unda esaubron Tu ara qarTvelebi

afxazebsa da osebs Suamavlebis gareSe?

konfliqtis mogvarebaze saubrisas

Suamavali aucilebelia. winaaRmdeg

SemTxvevaSi, amiT vaRiarebT, rom

ruseTTan ar gvaqvs konfliqti.

sergi kapanaZe:saqarTvelos reformebis asociaciis dire-qtori

ra Tqma unda, unda esaubron. saubarSi ar aris aranairi safrTxe potenciuradac ki. sau-bari aucilebelia, Tumca saubari ar niSnavs konfliqtis mxared gamocxadebas. es xSirad erevaT xolme da amboben, rom saubari ar SeiZ-leba, Tu maT konfliqtis mxared ar gamoacxa-deb. afxazeTisa da oseTis mxridan moTxovna, rom, ai, konfliqtis mxared gvaRiareT da mere gelaparakebiTo, ukve safrTxea. maTi mTavari mizania, rom konfliqtis daregulirebis pro-cesSi aRqmuli iyvnen konfliqtis mxared.

Tu imas vgulisxmobT, kargia Tu ara zo-gadad konfliqtis mogvarebis procesSi or-mxrivi dialogi mediatorebis gareSe, maSin, imis gaTvaliswinebiT, rom es ar aris mxolod qarTul-osuri da qarTul-afxazuri konfli-qti da pirvel rigSi, es qarTul-rusuli kon-fliqtia aucilebelia evrogavSiris, gaerosa da euTos msgavsi Suamavlebis arseboba. amisi dakargva Zalian didi Secdomaa. konfliqtis mogvareba Suamavlis gareSe ormxrivad ar moxdeba da es Cveulebrivi iluziaa. Tu Cven maT ise vesaubrebiT, rogorc Tanabar mxaree-bs _ rogorc konfliqtis mxareebs, maSin Cven gviwevs maTi statusis aRiareba, rac cxadia, Cven teritoriul mTlianobas ar argebs.

konfliqtis mogvarebaze saubrisas Suama-vali aucilebelia. winaaRmdeg SemTxvevaSi, amiT vaRiarebT, rom ruseTTan ar gvaqvs kon-fliqti.

realuri cvlilebebi konfliqtis mogvareba-Si maSin moxdeba, Tu ruseTSi politikuri neba Seicvleba. maSin konfliqti CvenTvis ufro kargad daregulirdeba, Tu procesSi saerTa-Soriso Suamavlebi iqnebian CarTuli. Tu ru-seTSi situacia ucvleli darCeva, formats mniSvneloba ara aqvs _ konfliqtebSi araferi ar Seicvleba. gadawyvetilebis erT-erTi mniS-vnelovani centri moskovSia da Cven Jenevis sa-erTaSoriso formati imitom gvaqvs, rom ga-moCndes gadawyvetilebis miRebaSi moskovis mTavari roli. Tu Cven am formats ormxriv formatSi gadavitanT, gamoCndeba, rom moskovi arafer SuaSia da is neitraluri damkvirveblis rolSi dabrundeba.

ara

7liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 10: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

saxalxo damcvelis gamowvevebi

interviu saxalxo damcvelTan,

uCa naneiSvilTan

interviu

xelisuflebis cvlilebidan 100 dRe ukve gavida, am fonze erT-erTi

mTavari Tema, romelic aqtualobas ar kargavs, adamianis uflebebia.

ra fiqrobs saxalxo damcveli penitenciur sistemaSi arsebul

mdgomareobaze, gaxmaurebul daWerebze, amnistiasa da

politpatimrebze?

fo

to l

evan

xer

xeul

iZe

8 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 11: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

interviu

axali xelisuflebis pirobebSi ras miiCnevT yvelaze mniSvnelo-van darRvevad adamianis uflebaTa sferoSi?

vfiqrob sami Tve sakmarisia, rom tendenciebze visaubroT, warsuls SevadaroT da daskvnebi gavakeToT. rig sakiTxebSi progresi SeiniSneba _ magaliTad penitenciur sistema-Si, romelic wlebis ganmavlobaSi erT-erTi yvelaze ufro proble-maturi iyo. sasamarTlo sistema-Sic cvlilebebia, is muxruWebisgan nawilobriv gaTavisuflda, Tumca es procesi jer dausrulebelia. aris sakiTxebi, magaliTad mediis Tavisuflebis kuTxiT, politiku-ri niSniT adamianTa devnis Tval-sazrisiT da a.S. sadac pozi-tiuri nabijebi gadaidga. Tumca, axal-axali problemebic Cndeba, magaliTad sajaro samsaxurebidan moqalaqeTa dausabuTebeli gaTavi-sufleba.

am SemTxvevaSi politikuri dev-nis niSnebi ar ikveTeba?

aseTi kvalifikaciis micema ga-miWirdeba. jer-jerobiT saqmeebs vswavlobT. Cveni warmomadgeln-lebi xSirad Cadiodnen regionebSi sadac aseTi problemebi arsebob-da, Tumca adamianebi Tavs ikaveben detalebze saubrisas.

anu, SiSis sindromi SenarCunebu-lia?

SiSze ar vsaubrob, SesaZloa, am adamianebs aqvT molodini, rom sxva Tanamdebobeze an sxva samsaxu-rebSi dasaqmdebian.

Cven vswavlobT yofil maRalCi-

nosanTa dakavebis saqmeebs, mo-samarTlis TanaSemweze zewolis SemTxvevas da a. S.

rogoria Tqveni damokidebuleba e.w. `gunavas saqmesTan~ dakavSi-rebiT? SegaxsenebT, rom yofili maRalCinosani narkotikebisa da iaraRis tarebis gamo daakaves, am ukanasknelma iCivla da ganacxada rom mas iaraRi da narkotiki Caudes. Sida gamoZiebis Semdeg policiis TanamSromlebi samsaxuridan gaaTa-visufles… Tqveni azriT es adekva-turi reaqciaa?

Tu danaSauli moxda (da iara-Ris da narkotikis Cadeba sisxlis samarTlis danaSaulia) samsaxuri-dan gaTavisufleba araadekvaturi sasjelia. aq saubari aramxolod Semsruleblebze, aramed, damgeg-

mavebzecaa. am saqmesac vswavlobT, darRvevebis niSnebi aris. rodesac daskvnas davdebT, Sesabamis orga-noebs rekomendaciiTac mivmarTa-vT.

ramdenad mniSvnelovnad aRi-qvams axali xelisufleba Tqvens miTiTebebs. magaliTad, 9 ianvars Tqven mimarTeT sasjelaRsrulebis ministrs, rom penitenciur siste-maSi teletranslirebis problema moegvarebina, Sesrulda es reko-mendacia? da zodgadad, rogoria tendencia, ramdenad reagirebs xelisufleba saxalxo damcvelis rekomendaciebze?

ramdenime rekomendacia ukve Sesrulebulia, rac Seexeba tele-translirebas, ramdenadac CemTvis cnobilia, am sakiTxze muSaoba daiwyo, magram saubari araerT patimarze an erT kamerazea, aramed mTlianad me-7 da me-9 dawesebule-baze, sadac asobiT patimaria. Tum-ca, me-7-Si daaxloebiT 35 patimari ixdis sasjels.

me-9-Si gacilebiT metia. Cven mivadevnebT Tvalyurs, ramdenad sruldeba konkretulad es reko-mendacia.

saqarTvelos penitenciur sis-temaSi jer kidev rCeba ramdenime dawesebuleba, magaliTad orTaWa-lis N1 cixe, ufro mZime gamoTqmebs Tu ar gamoviyenebT, sacxovreblad arasaTanado pirobebia, evropu-li sasamarTlos precendentuli samarTlis mixedviT, aradamianur pirobebSi cxovreba SesaZloa wa-mebad, mesame muxlis darRvevadac

es damoukidebeli

jgufi unda iyos. SesaZloa

iuristebis, advokatebis

da Jurnalistebis

jgufSi yofnam interesTa

konfliqtebi warmoSvas.

amitom vfiqrobT, mediisTvis

calke meqanizmi Seiqnas,

raTa dainteresebulma

Jurnalistebma cixeSi Sesvla

SeZlon.

9liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 12: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

interviu

Sefasdes, cixis evropuli wesebis mixedviT ki arasaTanado pirobebis arseboba ar SeiZleba resursebis naklebeboT gavamarTloT, Tqven ras urCevT xelisuflebas, ra rekomen-daciiT mimarTavT?

aris ramdenime dawesebuleba, romlebic remonts aRar eqvemde-bareba. magaliTad zugdidis cixe, romelic mefis ruseTis droin-deli Senobaa da adre iq Tavla iyo ganTavsebuli. es Senoba unda daingres da sxva aSendes. dro da uamravi fuli sWirdeba. rodesac patimrebis raodenoba Semcirdeba, saministros aseT problemebTan gasamklaveblad ufro meti saSua-leba eqneba.

saqarTvelos parlamentma 200-mde msjavrdebuli politpatimrad cno. Tqveni azriT, ramdenad kanonmde-blobis dacviT warmarTa parla-mentma procesi?

adamianebs saqarTveloSi poli-tikuri niSniT rom devnidnen, es sxvadasxva saerTaSoriso organi-zaciis mier dadasturebuli fa-qtia. politpatimarTa sakiTxebis Semswavleli komisiis muSaobaSi CarTuli viyavi, Tavdapirvelad procesi marTlac qaoturi iyo. vadebi _ SemWidroebuli. Tumca, rakiRa saqmeebis umravlesobaze wlebia Cveni organizacia muSaob-da, SemiZlia giTxraT, rom saqmeTa 80-90% CemTvis nacnobia. Tanac, Tavdapirvelad mocemuli orkvi-riani vada gagrZelda. davadgineT Tu ramdenad modioda esa Tu is saqme evro sabWos mier miRebul rezoluciasTan. bevr saqmeze uari vTqviT radgan maTSi politikuri niSniT devnis niSnebi ar Canda.

rodesac adamians politpatimrad aRiareb, xom ar niSnavs, rom mas Sesabamisi reabilitacia da kompen-sacia ekuTvnis?

parlamenti amiT ambobs, rom es adamianebi udanaSauloni arian.

diax, maT ekuTvniT kompensacia, magram aq gadamwyveti sityva swored deputatebzea, radgan es sakiTxi sakanonmdeblo Tvalsa-zrisiT mouwesrigebelia. Tumca, TiToeul politpatimars, SeuZlia sasamarTloSi iCivlos da kompen-saciis sakiTxi individualurad gadawyvitos.

Tqveni winamorbedi saxalxo

damcveli, arsebuli mosazrebiT, Tavis saqmes sakmaod profesiona-lurad asrulebda, misi angariSebi yovelTvis skrupulozurad iyo

damuSavebuli. mas ZiriTadad imis gamo akritikebdnen, rom `proaqtiu-ri ar iyo~, am TvalsazrisiT Tqveni strategia rogoria?

yvela im saqmes vswavlobT, romelic gaxmaurebulia, arc erT maTgans CvenTvis ar moumarTavs, Cvens am saqmeebs Cveni iniciati-viT ganvixilavT, vcdilobT Cvens

saqmianobaSi sazogadoeba ufro me-tad CavrToT. Cven vxvdebiT Cvens regionul ofisebs, arasamTavrobo seqtors, saerTaSoriso organiza-ciebs, adgilobriv medias da a.S.

cixeebis monitoringis alterna-tiuli jgufis Seqmna savaraudod ombudsmenis aparatis farglebSi moxdeba, rogor SeirCevian moni-torebi? da iqnebian Tu ara masSi Jurnalistebi?

es damoukidebeli jgufi unda iyos. SesaZloa iuristebis, advoka-tebis da Jurnalistebis jgufSi yofnam interesTa konfliqtebi warmoSvas. amitom vfiqrobT, me-diisTvis calke meqanizmi Seiqmnas, raTa dainteresebulma Jurnalis-tebma cixeSi Sesvla SeZlon.

Tqvens saxalxo damcvelad ar-Cevas azrTa sxvadasxvaoba mohyva, parlamentma ombudsmenis kandi-datis wamoyeneba Tavdapirvelad samoqalaqo sazogadoebas miando, gaimarTa diskusiebi, telegada-cemebi, sajaro ganxilvebi. Semdeg moulodnelad umravlesobam Tavisi sityva ukan waiRo da mxari Tqven da-giWiraT. mainteresebs am procesis Tqveneuli analizi…

araerTma organizaciam SemomTa-vaza, rom Tavi ombudsmenis kandi-datad wamomeyenebina, Tumca Tavs vikavebdi. Semdeg sxvadasxva kandidatebi dasaxelda. am drois-Tvis samxreT amerikaSi wavedi da am procesebs CamovrCi. Camosvlis Semdeg, ojaxuri pirobebis gamo dasavleT saqarTveloSi vimyofe-bodi da rodesac aq erTgvari doRi mimdinareobda, procesebs mowyvetili aRmovCndi. Cemi kandidatis dasaxelebas garkveuli miTqma _ moTqma moyva. Tumca, mTliaonaSi warmarTuli procesiT kmayofili var.

esaubra zurab vardiaSvili

aris ramdenime

dawesebuleba, romlebic

remonts aRar eqvemdebareba.

magaliTad zugdidis cixe,

romelic mefis ruseTis

droindeli Senobaa da adre

iq Tavla iyo ganTavsebuli. es

Senoba unda daingres da sxva

aSendes, rasac dro da uamravi

fuli sWirdeba. rodesac

patimrebis raodenoba

Semcirdeba, saministros

aseT problemebTan

gasamklaveblad ufro meti

saSualeba eqneba.

10 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 13: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad
Page 14: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

ocnebis

100dRe

100 dRe kritikis gareSe pirvelad msoflio finansuri krizisis dros amerikis prezidentad arCeul franklin ruzvelts misces. es iyo erTgvari jentlmenuri SeTan-xmeba politikasa da medias Soris, romelsac preziden-tisTvis pirvel sakadro gadawyvetilebebsa da qmedebeb-Si meti Tavdajerebuloba unda mieniWebina.

Junalistebisgan inicirebuli es dauwereli kanoni SemdgomSi opoziciamac gaiziara. internetis epoqaSi rTulia jentlmenuri SeTanxmebebis dacva. socialur-ma mediam yvela aqtiuri moqalaqe Jurnalistad aqcia,

Jurnalistebs ki sul ufro gvimZafrebs aqtivistobis, procesSi monawileobis cdunebas.

„liberali“ axal mTavrobas am 100 dRis ganmavlobaSic akritikebda, oRond internet-gamocemidan. „liberalis“ es nomeri ki bolo 3 Tvis ufro siRrmiseul analizs gTavazo-bT, ramdenime konkretuli mimarTulebiT _ TviTmmarTvelo-ba, marTlmsajuleba, jandacvis reforma, kulturuli poli-tika, sagareo urTierTobebi da xedva garedan.

irakli absanZe

fo

to d

aro s

ul

akau

ri

12 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 15: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

marTuli TviTmmarTvelobis 100 dRe

irakli absnaZe

„saqarTvelos xelisuflebam gamo-xata mzadyofna momaval wels yvela meris pirdapiri wesiT arCevis Tao-baze,~ _ mimarTa prezidentma saakaS-vilma gaeros generalur asambleas 2009 wlis seqtemberSi.

meri saqarTveloSi 5 TviTmmar-Tvel qalaqs hyavs (Tbilisi, baTumi, foTi, quTaisi, rusTavi). adgilobri-vi TviTmmarTvelobis 2010 wlis ar-Cevnebze ki pirdapiri wesiT mxolod Tbilisis meri airCies. gamodis, rom prezidentis mzadyofna CvenTvis uc-nobi garemoebebis gamo Seicvala, an saakaSvilma ubralod icrua genera-luri asambleis sxdomaze, raTa 2007 wlis movlenebis gamo demokratiu-lobis Selaxuli imiji gamoeswore-bina.

Tumca, Rrma analizi arc maSin sWirdeboda imis mixvedras, rom pre-zidentis niu-iorkuli gancxadeba Sida moxmarebisTvis ar iyo gaTva-liswinebuli. saqarTvelos sazRvre-bs gareT demokratiuli reformebiT Tavmomwone mmarTveli gundi, qveynis SigniT, vertikalurad marTvad da absoluturad uunaro TviTmmarTve-lobas eyrdnoboda. yvelasTvis cno-bili saidumloeba iyo, rom merebi da gamgeblebi Tavian samarTav qalaqebSi

SesaRebi Senobebis fersac ki Tbilis-Tan aTanxmebdnen.

„nacionalur moZraobas“, demokra-tiuli ritorikis miuxedavad, qme-debebSi ar daumalavs, rom, qveyanas mkacri xeliT marTavda. rogorc Cans, miiCnevdnen, rom sxvanairad ver gaiyvandnen samSvidoboze mosaxleo-bas, romlis didi nawili dResac sa-bWoTa kavSirs mistiris.

gaeros generalur asambleaze sa-akaSvilis mier dadebuli piroba TviTmmarTvel qalaqebSi merebis pir-dapiri wesiT arCevis Taobaze, adgi-lobriv politikur speqtrSi disku-siis sagani ar gamxdara. politikuri subieqtebi maSinac viwropartiuli kinklaobiT iyvnen dakavebulebi da „didi borotebis“ dasaZlevad morigi gaerTianebisTvis muSakobdnen.

1 oqtombris arCevnebis Semdeg opoziciaSi gadasuli „nacionaluri moZraoba“ TviTmmarTvelobebis mi-marT sakuTari politikis tyve aR-moCnda. miuxedavad imisa, rom 2010 wels arCeul yvela sakrebuloSi umravlesoba „nacionaluri moZrao-bis“ warmomadgenelia, yofili mmar-Tveli partia viTarebis marTvas ve-Rar axerxebs. morCili da zemodan instruqciebis momlodine deputa-

3 oqtombris saparlamento arCevnebis Sedegma sruliad Secvala garemo kidev erT

arCeul institutSi _ sakrebuloebSi. `nacionaluri moZraobis~ umravlesobiT

dakompleqtebuli sakrebuloebi rTul viTarebaSi aRmoCndnen _ 2014 wlis

TviTmmarTvelobis arCevnebamde maT `qarTuli ocnebis~ xelisuflebasTan unda

iTanamSromlon.

„nacionalur

moZraobas“,

demokratiuli

ritorikis miuxedavad,

qmedebebSi ar daumalavs,

rom qveyanas mkacri

xeliT marTavda. rogorc

Cans, miiCnevdnen,

rom sxvanairad

ver gaiyvandnen

samSvidoboze

mosaxleobas, romlis

didi nawili dResac

sabWoTa kavSirs

mistiris.

13liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 16: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

tebi advilad gadaerTnen Zalaufle-bis sxva centrze, radgan sxvanairad moqceva ubralod ar ician. amitom aklia damajerebloba axlandeli opoziciis mier dawyebul kampanias, roca saparlamento umciresobis li-derebi sxvadasxva municipalitetSi dadian da TviTmmarTvelobaze zewo-las aprotesteben. martivi dakvir-vebiT irkveva xolme, rom es zewola, sinamdvileSi, ramdenime korumpire-buli Cinovnikis mimarT mosaxleobis protestisa da „qarTuli ocnebis“ adgilobriv warmomadgenlebs Soris karieruli brZolis nazavia. didi mcdelobis miuxedavad, regionebSi ganviTarebuli procesebis demokra-tiuli Rirebulebebis winaaRmdeg Se-Tqmulebad warmoCenas „nacionaluri moZraoba“ dasavleli politikosebis mxolod SedarebiT gulubryvivilo an naklebad informirebuli nawilis-Tvis Tu axerxebs.

TviTmmarTvelobebSi axla mimdina-re procesebi ori pirobiTi sqemiT viTardeba.

roca „qarTul ocnebas“ adgilze gavleniani da politikur intrige-bSi kargad gamobrZmedili maJori-tari deputati hyavs, Zalauflebis gadanawileba SedarebiT uxmaurod, kuluarebSi mimdinareobs. ase maga-liTad, foTSi eka beseliam ramdeni-me aTeuli mxardamWeris mier meriis SenobasTan gamarTuli aqciiT Zalis demonstrireba efeqturad moaxdi-na. paralelurad beselia kuluarul molaparakebebs awarmoebda foTis sakrebulos nacional Tavmjdomare vano kiRuraZesTan. kiRuraZis mero-bis dros korufciis gamo dakavebu-li meriis erT-erTi TanamSromeli sasjels axlac ixdis. lokaluri po-litikosebi maSinve Riad saubrobd-nen, rom aseTi msxvili korufciuli sqema mxolod saSualo rgolis mene-jmentSi ver Sedgeboda. Sesabamisad, savaraudoa, rom eka beselias sakre-bulos Tavmjdomaris „darwmunebis-Tvis“ kargi winapiroba hqonda. meore mxriv, beselias gavlena ualternati-

voa foTis opoziciur speqtrSi. al-baT, amitomac mis mier xeldasxmul kandidats, „erovnuli forumis“ wevr daviT sarsanias, sakrebulos „nacio-nalurma“ umravlesobamac dauWira mxari.

ra xdeba maSin, roca maJoritari „na-cionaluri moZraobis“ warmomadgene-li, an „qarTuli ocnebis“ naklebad gavleniani wevria da gamgeblis erT kandidatze SeTanxmeba umtkivneulod ver xerxdeba? am SemTxvevaSi procesi, xSirad, fizikuri dapirispirebis sa-xes iZens. martvilSi, sadac sakrebu-los Tavmjdomare gubernator zaza gorozias Zmaa da yvela sapasuxism-geblo Tanamdebobaze goroziebTan daaxloebuli pirebi iniSnebodnen, maJoritaris mandati „nacionalma“ nauli janaSiam moipova. opoziciis martvileli aqtivisti zurab bigvava „liberalTan“ gayalbebul arCevnebze saubrobs. goroziebis ojaxis Zle-vamosilebis sailustraciod bigvava gviambobs, rogor faravda martvi-lis municipaliteti Tveebis ganma-

vlobaSi goroziebis kuTvnili kerZo sakonservo qarxnis eleqtroenergiis danaxarjs. misive informaciiT, same-grelos yofili gubernatoris ojaxi mciremiwian martvilSi 300 ha saxnav--saTess flobs.

xalxmravali saprotesto aqciebi martvilis sakrebulosTan TiTqmis Tvenaxevris ganmavlobaSi grZel-deboda. gacecxlebuli aqtivistebi SenobaSic SeiWrnen da sakrebulos Tavmjdomaris skami fanjridan gada-agdes.

marTalia am skamis gareSe, magram martvilis sakrebulos Tavmjdomare dResac zaal goroziaa. arc gamgebe-li Secvlila. saprotesto aqciebis Sewyvetisken martvilelebs „qarTuli ocnebis“ adgilze Casulma liderebma mouwodes. zurab bigvava miiCnevs, rom saprotesto muxtis CacxrobaSi wvli-li Wyondidis eparqiis episkopos pe-tresac miuZRvis. rogorc bigvava hyve-ba, „nacionaluri moZraobis“ mimarT loialurobiT gamorCeulma episko-posma martvilis sakrebulos wevrebsa da sajaro moxeleebs yofili mmarTve-li partiis erTguleba xatze daafica. informacia „liberals“ anonimurad darCenis msurvelma orma sxvadasxva wyarom daudastura. Wyondidis epar-qiaSi am Temaze saubari ar isurves.

niSandoblivia isic, rom „qarTuli ocnebis“ martvilel mxardamWerebs Soris gamgeblis erT kandidatura-ze SeTanxmeba ver xerxdeba. aseTive viTarebaa zugdidSic, sadac maJo-ritaris mandati roland axalaiam moirgo, gavlenis mosapoveblad ki „qarTuli ocnebis“ momxre ramdenime jgufi ibrZvis. 18 ianvars „saerTa-Soriso gamWvirvaloba _ saqarTve-losTvis“ zugdidis municipalitetis gamgeobidan miwodebuli sajaro in-formacia anekdotiviT ikiTxeba. ofi-cialur dokumentSi weria, rom gamge-blis moadgilis movaleobis droebiT Semsruleblebi giorgi Todua, merab qvaraia da gurgen sarTania Tanam-debobebze piradi gancxadebis safu-Zvelze dainiSnen.

regionuli media

zewolis faqtebze wers.

`qarTulma ocnebam~

droulad unda

SezRudos TavianTi

lokaluri liderebis

Zalauflebisken

swrafva, Torem arsebobs

safrTxe, `nacionalebis~

frTebqveS

mokalaTebuli

adgilobrivi feodalebi

`meocnebeebma~

Caanacvlon.

14 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 17: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

giorgi Todua respublikuri par-tiis wevria, gurgen sarTania _ „Tavi-sufali demokratebis“, merab qvaraiam ki Tanamdeboba daniSvnidan maleve, aseve piradi gancxadebis safuZvelze datova.

`qarTuli ocnebis~ banakidan daniS-nuli gamgeblebi adgilebze proble-mebis winaSe dganan. maT gamgeobisa da sakrebuloebis marTvis gadabareba ise unda moaxdinon, rom SeinarCunon adgilze dasaqmebuli profesionali sajaro moxeleebis birTvi. procesi, jer-jerobiT, samwuxarod sapirispi-ros aCvenebs.

siRnaRis axladdaniSnuli gamgebe-lis samsaxurSi misvlisTanave gamge-oba, piradi gancxadebis safuZvelze, 78-ma TanamSromelma datova.

regionuli media zewolis faqtebze wers. `qarTulma ocnebam~ droulad unda SezRudos TavianTi lokaluri liderebis Zalauflebisken swrafva,

biznesis personaluri radio

[email protected]+995 32 2505 955

Torem arsebobs safrTxe, `naciona-lebis~ frTebqveS mokalaTebuli ad-gilobrivi feodalebi `meocnebeebma~ Caanacvlon.

„qarTul ocnebas“ demokratiulo-bis pirveli didi gamocdis Cabareba 2014 wlis TviTmmarTvelobis arCev-nebze mouxdeba. savaraudoa, rom, am droisTvis, koaliciis Semadgeneli politikuri subieqtebi erTmaneTis konkurentebi aRmoCndnen. amito-macaa Zalian mniSvnelovani TamaSis yvela monawilisagan aRiarebul we-sebze uaxloes momavalSi SeTanxmeba. Zneli saTqmelia, ramdenad esmiT am sakiTxis mniSvneloba parlamentSi. Sesabamisi komitetis Tavmjdomared irakli tripolskis arCeva, rome-lic, rbilad rom vTqvaT, ar flobs saTanado kompetencias, optimizmis safuZvels naklebad gvaZlevs. Tumca „liberalma“ sando wyaroebidan Sei-tyo, rom regionuli ganviTarebisa

da infrastruqturis saministroSi, eqspertebisa da politikuri subie-qtebis monawileobiT, sakanonmdeblo cvlilebebis proeqtze aqtiurad muSaoben. rogorc Cans, momaval ar-Cvevnebze amomrCevels ordoniani (mi-nicipaluri da saTemo) TviTmmarTve-lobis arCeva mouwevs, ra formiT _ jer-jerobiT msjelobis sagania.

TviTmmarTvelobis struqturuli formirebis procesSi Zalian mniSv-nelovania sazogadoebis aqtiuri Ta-namonawileoba. xelisuflebam xalxs miRebuli gadawyvetilebebi post--faqtum ki ar unda gaacnos, aramed kargad unda gaisarjos imisTvis, rom soflis mosaxlem danamdvilebiT icodes, ra uflebamosilebis pirs irCevs.

qarTul TviTmmarTvelobas dRes yvelaze metad ndoba aklia. ndobas ki, gulwrfeli dialogis gareSe, ver moipoveb.

15liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 18: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

marTlmsajulebis 100 dRe

zurab vardiaSvili

pirveli, yvelaze seriozuli Se-cdoma Sinagan saqmeTa saministrom dauSva _ narkotikebisa da iaraRis tarebisTvis dakavebuli, Semdgom ki gubernatorad dawinaurebuli Ten-giz gunava samarTaldamcavebs uCi-vis, xolo misi dampatimreblebi mxo-lod imiT dasajes, rom samsaxuridan gaaTavisufles.

gaxmaurebuli daWerebi grZeldeba, gamoZiebis yuradReba mipyrobilia yofili ministrebis, gubernatore-bis, maTi moadgileebis, departamen-tebis ufrosebis da sxvadasxva yofi-li maRalCinosnebisken.

mzaddeba sakanonmdeblo cvli-lebebi: sasamarTloebSi kamerebi brundeba, yofil maRalCinosanTa saqmeebs nafici msajulebi gansjian, iusticiis umaRlesi sabWo gansxvave-buli wesiT dakompleqtdeba.

pirveli oqtombris arCevnebSi, xe-lisufleba ara socialuri probleme-bis, ekonomikuri gaWirvebis, an qvey-nis sagareo kursiT ukmayofilebis, aramed samarTlianobis aRdgenis mo-TxovniT Seicvala. zemoT CamoTvlili sakiTxebi gansakuTrebuli yuradRe-bis qveS swored am mizeziT eqceva.

amnistirebul patimarTa eta-pobrivi gaTavisufleba ramdenime dReSi dasruldeba. am process sa-zogadoebis didi nawili miesalmeba. nawili ki, gansakuTrebiT opoziciis momxreebi, SiSiT Sehyureben da kri-minogenuli viTarebis gamwvavebas elian. am argumentis gasaqarwyle-blad xelisuflebisTvis saukeTeso

am bolo dros, dRe ar gava ise, sapatimro dawesebulebebi asobiT yofilma

msjavrdebulma ar datovos _ amnistiis Sesaxeb kanons parlamentis Tavmjdomare

daviT usufaSvilma xeli 12 ianvars moawera. ukve Tavisufalia politpatimris

statusis matarebeli 190 adamiani, maTTvis cixis kari 13 ianvars, kvira diliT gaiRo.

gza is iqneba, Tu sazogadoebas da-arwmunebs, rom gaTavisuflebuli patimrebi, romlebsac wlebis gan-mavlobaSi araadamianur pirobebSi amyofebdnen, fsiqo-socialuri Tu samedicino reabilitaciis, erTgvari resocializaciis gareSe ar darCe-bian.

2013 wlis 24 ianvars, sasjelaRs-rulebis sakiTxTa da iusticiis sa-ministroebs Soris urTierTTanamS-romlobis memorandumi gaformda.

memorandumi msjavrdebulTaTvis resocializacia-reabilitaciis programebis SeTavazebas iTvaliswi-nebs, romlis ganxorcieleba socia-luri muSakebis, fsiqologebisa da sxva profesiis adamianebis, aseve arasamTavrobo seqtoris CarTulo-biT igegmeba.

amgvari memorandumebi, urTierT-TanamSromlobis xelSekrulebebi da proeqtebi bevri gvinaxavs, Tumca maTi Sedegebis Sesaxeb naTeli war-modgena Znelad Tu vinmes eqneba. rodesac patimari cixes tovebs, ra elis mas? vin daxvdeba gareT? ra konkretul serviss SesTavazebs sa-xelmwifo? romeli da ra profilis arasamTavroboebi iqnebian CarTul-ni? ra gamocdileba aqvT am saqme-Si? ra finansuri saxsrebia progra-misTvis gamoyofili? sakmarisia Tu ara es fuli? ramden xans gagrZel-deba programa? ra garantiebi da ra riskebi arsebobs? am da sxva mravali kiTxvaze pasuxi jer kidev bindiTaa moculi.

gaurkvevelia politpatimaris sta-tusis matarebel yofil msjavrde-bulTa gaTavisuflebis proceduris detalebic. erTi mxriv, amnistiis kanoni, romelic Tavisi arsiT ar SeiZleba pirTa gansazRvrul wres moergos da rogorc wesi, mxolod konkretul muxlebs exeba, sasamar-Tlos gverdis avliT uprecendento raodenobis adamians aTavisuflebs; meore mxriv, gaurkvevelia, rogor gamoikvlia politpatimarTa saki-Txebis Semswavlelma komisiam Ti-Toeuli saqme detalurad, Tuki am saqmeTa umravlesobas dRemde grifi _ saidumlo adevs?

rodesac sakanonmdeblo orga-no 200-mde adamians politpatimars uwodebs, es xom niSnavs, rom viRacam sisxlis samarTlis danaSauli Caidi-na? is mosamarTleebi da prokuro-rebi dRemde maRal Tanamdebobebs inarCuneben.

Tu mosamarTleTa pasuxismgeblo-bis dayeneba urTulesi sakiTxia, ra-tom ganagrZoben saqmianobas bral-mdeblebi, romelTac parlamentis dadgenilebis Tanaxmad, mravali aTeuli adamianis saqmeebi `Sekeres~? mTavari prokuroris argumenti, rom struqtura bralmdebelTa deficits ganicdis, simyariT ver gamoirCeva.

sasamarTlo darbazebSi kamerebi brundeba, _ es calsaxad dadebiTi movlenaa, Tumca sityva `dabruneba~ im sakanonmdeblo cvlilebis paToss, romelic iusticiis saministrom mo-amzada, srulad ar asaxavs.

16 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 19: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

saqme isaa, rom sasamarTlo darba-zebSi Jurnalistebi iseTive uflebe-biT veRar isargebleben, romliTac srul akrZalvamde sargeblobdnen. sxdomebis gadaRebisas erTgvari pri-vilegia sazogadoebriv mauwyebels eniWeba, romelsac, marTalia, gadaRe-buli masalis sxva mediasaSualebis-Tvis gadacemis valdebuleba eqneba, magram Tavis mxriv, magaliTad `li-berali~, `pirvel arxs~ romelime mis-Tvis saintereso procesis gadaRebas ver aiZulebs. da Tu es procesi sa-zogadoebriv mauwyebels ar daainte-resebs, `liberals~ sxdomis gadaRebis uflebis mosapoveblad mTeli rigi biurokratiuli barierebis gadala-xva mouwevs, sabolood ki, gadaRebis uflebas an miiRebs, an _ ara.

`sxvagvarad sxdomebze situaciis kontroli gagviWirdeba, rac marTm-sajulebis interesebs xels SeuSlis~ _ miTxra iusticiis ministris mo-adgile aleqsandre baramiZem. es is argumentia, romelsac uzenaesi sasa-marTlos Tavmjdomare konstantine

kublaSvili foto-videokamerebis-Tvis sasamarTlos darbazebis sruli daxurvis dros eyrdnoboda.

sasamarTlo procesebisadmi inte-resi ki didia _ prokuraturasa da mesame xelisuflebas Soris erTgva-ri kata-Tagvobana mimdinareobs, _ pirveli iWers, meore _ aTavisufle-bs.

`sasamarTlo opoziciaSia~ _ miiC-nevs Tea wulukiani da amis mosagva-reblad parlaments sakonstitucio cvlilebebis iniciativiT mimarTavs. cvlilebis Sedegad sasamarTlo xe-lisuflebis umaRlesi administra-ciuli organo, iusticiis umaRlesi sabWo, gansxvavebuli wesiT dakom-pleqtdeba. es sasamarTlo xelisu-flebis amJamindel umaRlesi Tanam-debobis pirebs sistemaze kontrols daakargvinebs.

sakonstitucio cvlilebebis sakuTar variants uzenaesi sasamar-Tloc amzadebs. misi mizani moqme-di aRmasrulebeli xelisuflebis gavlenisgan Tavis dacvaa. Tumca,

rodesac

sakanonmdeblo organo

200-mde adamians

politpatimars

uwodebs, es xom

niSnavs, rom viRacam

sisxlis samarTlis

danaSuali Caidina?

is mosamarTleebi da

prokurorebi dRemde

maRal Tanamdebobebs

inarCuneben.

fo

to l

evan

xer

xeul

iZe

qsnis cixe, ianvari 2013

17liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 20: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

Zneli gamosacnobi ar aris, am saka-nonmdeblo SejibrSi romeli Zala gaimarjvebs. yvelaze mniSvnelovani ki isaa, rom arsebobs saSiSroeba, sakonstitucio cvlilebebma ara sasamarTlos gaTavisufleba, ara-med misi xelidan xelSi gadanacv-leba gamoiwvios.

incidentebis gareSe arc axali saxalxo damcvelis damtkicebas Cauvlia. ombudsmenis arCeva parla-mentma Tavdapirvelad samoqalaqo sazogadoebas miando. dasaxelda kandidatebi, gaimarTa diskusiebi, Sexvedrebi, am process mieZRvna gadacemebi, pirdapiri eTeri… Se-mdeg saparlamento umravlesobam, ise, rom sakanonmdeblo procedu-rebi ugulvebelyo, moulodnelad sazogadoebrivi aqtivoba yura-dRebis miRma datova da sakuTari kandidati daasaxela. Semdeg am kan-didatzec uari Tqva da sabolood saparlamento tribunasTan isev umravlesobis kandidati, ufleba-damcveli uCa nanuaSvili warsdga. is erTxmad daamtkica.

am process nanuaSvilisTvis umtki-vneulod ar Cauvlia, `liberalTan~ saubarSi ar daumalavs, rom sxva kan-didatebis mxardamWerTagan daumsa-xurebeli Tavdasxmis atana mouxda, rac misTvis sasiamovno ar yofila. axla misi amocana proaqtiulobis dadasturebaa, radgan mis winamor-beds, ZiriTadad, swored am niSniT akritikebdnen.

rogorc zemoT aRvniSneT, gaxmau-rebuli dapatimrebebi grZeldeba. 100 dRe ukve gasulia, Tumca mTavari _ sasamarTlo procesebi winaa. prokuraturas surs yofil xelisu-falT ganaCeni naficma msajulebma gamoutanon. umravleobis warmomad-genlebi am iniciativas, sazogadoe-bis ufro aqtiurad CarTulobis da gamWvirvalobis uzrunvelyofilis motiviT xsnis. Tumca gamoricxuli araa, xelisufleba SiSobdes, rom braldebis mxare mosamarTleTa ke-Tilganwyobas ver daimsaxurebs.

2013 wlis ivlisamde, saqarTveloSi dauzRvevli ori milioni adamiani mini-malur sadazRvevo pakets miiRebs. mi-namalur sadazRvevo paketSi ori saxis momsaxureba dafinansdeba: ojaxis eqi-mTan viziti da gaudebeli SemTxvevebi. ojaxis eqimTan viziti ulimito iqneba, rac imas niSnavs, rom dazRveuli mo-qalaqe ojaxis eqimTan imdenjer miva, ramdenjerac dasWirdeba. sadazRvevo paketis meore nawili limitirebulia. ministris gancxadebiT, Tebervlis bo-losTvis Camoyalibdeba gadaudebeli SemxTxvevebis nusxa da Sesabamisi li-mitebi.

aRniSnuli paketiT ori milio-

jandacvis 100 dRe

lika zakaSvili

`qarTulma ocnebam~ Tavisi yvelaze didi da masStaburi

dapireba, romelic saqarTvelos mosaxleobis jandacvis

universaluri sadazRvevo paketiT uzurnvelyofas

gulisxmobda, sisruleSi moiyvana.

ni moqalaqe ivlisamde isargeblebs. ivlisidan ki minimalur sadazRvevo pakets bazisuri sadazRvevo paketi Ca-ancvlebs. is ufro moculobiTi iqneba da daafinansebs rogorc mosaxleo-bis ambolatoriul momsaxurebas, ise profilaqtikur gamokvlevebs, hospi-talur momsaxurebas, saswrafo same-dicino daxmarebas, orsulTa movla - mSobiarobas, onkologiur daavadebaTa mkurnalobas. esenciur medikamentebze ki mxolod 50%-iani fasdakleba gavr-celdeba.

ukve cxadia, rom axali mTavrobis mier SemoTavazebuli jandacvis biu-jeti socialurad orientirebulia.

18 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 21: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

jandacvis 100 dResaxelmwifo samedicino dazRveviT da sxva socialuri SeRavaTebiT mxolod mowyvlad jgufebs exmareboda.

2006 wlidan saxelmwifo socialu-rad daucvelel mosaxleobas azRvevda. yovelwliurad saxelmwifo dazRve-vis qolgis qveS Semavali mosaxleobis ricxvi izrdeboda. sul bolos, 2012 wlis seqtembridan, saxelmwifo dazR-veva pensionerebs, axalgazrdebs da 5 wlamde asakis bavSvebs gadaecaT.

miznobrivi dazRvevis politikas jandacvis politikis axali mesveure-bi ar iTvaliswineben da miaCniaT, rom jandacvis xelmisawvdomoba e.w. saSua-lo fenis mosaxleobisTvisac iseTive problemaa, rogorc siRaribis zRvars qvemoT myofili mosaxleobisTvis da sxva mowyvladi jgufebisTvis. `qar-Tuli ocnebis~ jandacvis programis avtorebi amboben, rom gadaudebeli da sxva samedicino servisebiT sargeblo-ba, xSirad, saSualo SeZlebis ojaxebis gaRaribebas iwvevs da amitom, saxel-mwifom es kategoriac unda daicvas.

jandacvis axali politikis oponen-tebi am nawilSic seleqciuri midgomis momxre arian. maT miaCniaT, rom sa-xelmwifom saSualo Semosavlis mqone ojaxs is samedicino momsaxureba unda dauzRvios, romelic ojaxisTvis mZi-me finansuri tvirTia, da ara im tipis samedicino momsaxureobebi, romlis gadaxdasac, moqalaqe, sakuTari jibi-danac Tavisuflad SeZlebs.

jandacvis eqspertTa erT nawils miaCnia, rom saqarTvelos mosaxleo-bis universaluri sadazRvevo paketiT uzrunvelyofa araracionaluri nabi-jia da Tu saxelmwifos jandacvisTvis fuli marTlac aqvs, jobia es Tanxa isev socialurad daucveli mosaxleo-bis sadazRvevo paketebis gafarToeba-ze mimarTos, magaliTad, srulad aana-zRauros medikamentebis Rirebuleba. statistikis mixedviT, saqarTvelos mosaxleoba, jandacvis mTliani dana-xarjidan, yvelaze met fuls wamalze xarjavs da eqspertTa azriT, jobda saxelmwifos mosaxleoba ise daezRvia, rom maTi danaxarjebi wamalze sagrZ-

noblad Semcirebuliyo.am Temebze diskusia arCevnebamdec

mimdinareobda, Tumca diskusiebis si-vrce profesiul wreebs ver gascda da samwuxarod, sazogadoebrivi gansjis sagani ar gamxdara. axla ki politiku-ri gadawyvetileba ukve miRebulia da universaluri dazRveva Tebervlis bo-lodan amoqmeddeba.

qarTuli ocnebis meore dapireba erTiani arasaxelmwifo sadazRvevo fondis Seqmnaaa. fondis Seqmnis ideas bevri mowinaaRmdege gamouCnda da maTi argumentebi am proeqts arc ise momxi-bvlels xdis.

`qarTuli ocnebis~ programis avto-rebs miaCniaT, rom saxelmwifo dazR-vevisTvis gamoyofili Tanxa aramom-gebianma organizaciam unda marTos, radgan kerZo sadazRvevo kompanias, romelsac mogebis interesi amoZrave-bs, cdilobs saxelmwifos mier gamoyo-fili Tanxebi, pacientisTvis kuTvnili servisis SezRudvis xarjze dazogos da mogebis saxiT daitovos. Tumca, `qarTuli ocnebis~ programis avtor-Ta es argumenti mtkicebulebebiT gamyarebuli ar aris. avtorebs, maga-liTisTvis, is periodi mohyavT, roca dazRveva qveyanaSi siaxle iyo, erT dazRveul moqalaqeSi, saxelmwifo sak-marisze met Tanxas ixdida da Sedegad, sadazRvevo kompaniebis mogebac didi iyo. Tumca, sul male, saxelmwifom premiebi Seamcira da dazRveuli mosa-xleobis raodenoba gazarda. amasTan, yvelaze didi riskis qveS myofi jgufi - pensionerebi uzurunvelyo. dRevan-deli monacemebiT, saqarTveloSi moq-medi sadazRvevo kompaniebis mogebebi 5%-s ar aRemateba da xSirad aqedan administraciuli xarji 3%-s Seadgens.

vin unda marTos saxelmwifo sada-zRvevo programisTvis gamoyofili Tanxebi? kerZo sadazRvevo kompaniam Tu aramomgebianma arasaxelmwifo fon-dma? romeli ukeT SeZlebs am xarje-bis racionalur marTvas? eqspertebis nawils miaCnia, rom Teoriulad, kerZo sadazRvevo kompania saxelmwifo Tan-xebis mmarTvas ufro racionalurad

eqspertebis azriT,

arasaxelmwifo

aramomgebiani fondi

fulis yairaTian

marTvas ise efeqturad

ver SeZlebs, rogorc

amas kerZo sadazRvevo

kompania moaxerxebs.

isedac, saxelmwifom socialuri val-debulebebi uxvad aiRo. ramdenad ga-arTmevs is am valdebulebebs Tavs da rogor daamZimebs qveynis biujets valdebulebebis Sesruleba, amaze dar-gis specialistebSi diskusia didi xania dawyebulia.

ekonomikis da jandacvis sferos eqs-pertebs miaCniaT, rom Cvennairi SesaZ-leblobebis mqone qveynebs miznobrivi socialuri programebi unda hqondeT, anu iseTi rogorc aqamde iyo, roca

19liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 22: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

moaxerxebs radgan, kerZo kompaniam, erTi mxriv, unda uzrunvelyos dazR-veuli pacienti misTvis saWiro same-dicino momsaxurebiT da meore mxriv, unda naxos mogeba. am ori interesis ga-TvaliswinebiT, kerZo kompania cdilo-bs sworad daadginos pacientis saWi-roebebi, ojaxis eqimTan erTad zustad gansazRvros is servisebi, rac mas mo-cemul momentSi sWirdeba da Tavidan airidos SemTxvevebi, roca pacients arasaWiro gamokvlevebi an mkurnaloba utardeba.

eqspertebis azriT, arasaxelmwifo aramomgebiani fondi fulis yairaTian marTvas ise efeqturad ver SeZlebs, rogorc amas kerZo sadazRvevo kom-pania moaxerxebs. amitom savaraudoa, rom sadazRvevo fonds yovelwliurad ufro meti fuli dasWirdeba mosaxle-obis dazRvevisTvis. rogor gadanawil-deba jandacvis bazari, darCebian Tu ara kerZo sadazRvevo kompaniebi, ro-gorc moTamaSeebi bazarze? - am kiTxve-bze oficialur uwyebas pasuxi jer ara aqvs. rogorc cnobilia, jandacvis reformas ganixilaven msoflio bankis jandacvis eqspertebi da sxva avtori-tetuli saerTaSoriso organizaciebi.

2013 wlis ivlisamde, socialurad daucvel mosaxleobas, pensionerebs, studentebs da bavSvebs isev kerZo sa-dazRvevoebi daazRveven. Tebervlis bolodan amoqmeddeba fondi, romelic Tavdapirvelad socialuri saagentos bazaze ifunqcionirebs, ivlisidan ki calke struqturad Camoyalibdeba.

SesaZloa, bazarze fondma da kerZo sadazRvevo kompaniebma erTad imuSaon. sadazRvevo kompaniebi daazRveven im mosaxleobas, romelsac aqamdec azRve-vdnen, aramomgebiani fondi ki or mi-lion adamians daazRvevs. rogorc jan-dacvis ministrma `liberalTan~ saubrisas ganacxada, `aravin ar ambobs, rom es segmenti mTlianad saxelmwifo sadazRvevo kompaniebma unda aiTvison. yvelaferi damokidebulia imaze, Tu vin ufro efeqturad gaarTmevs Tavs saqmes. bolos da bolos, Cveni mizani xom kargi Sedegia?!~

gasuli wlis pirveli oqtombris arCevnebis Semdeg, saqarTveloSi mimdinare procesebs saerTaSoriso sazogadoeba aqtiurad akvirdeboda. dasavleTi yuradRebas amaxvilebda imaze, rogor warimarTeboda xeli-suflebis mSvidobianad gadabarebis procesi, rac, Tavis mxriv, qveyanaSi demokratiis donis mniSvnelovani ganmsazRvreli faqtoria.

oqtomberSi gamoCnda, rom saqar-Tvelom pirveli gamocda _ arCev-nebi warmatebiT Caabara, ris gamoc saerTaSoriso sazogadoeba opozi-ciaSi darCenil `nacionalur moZra-obas~ da mis liders, mixeil saakaS-vils madlobas uxdis.

axal xelisuflebas dasavleTis ndobis mosapoveblad bevri muSaoba sWirdeba. am mxriv, yvelaze mniSv-nelovani, qveynis strategiuli in-teresebisa da politikuri kursis gansazRvraa.

wina xelisufleba mTavar prio-ritetad, evroatlantikur alians-Si integracias da evropasTan daa-xloebas miiCnevda. dRes ukve axalma xelisuflebam unda aCvenos qveynis ucxoel partniorebs, rom Tbili-si kvlavindeburad prodasavlur kurss inarCunebs.

Tumca, Cans, rom axali mTavro-

diplomatiuri Secdomebis 100 dRe

giorgi gogua

sagareo urTierTobebis kuTxiT, saqarTvelos axal

mTavrobas sakmaod susti debiuti hqonda. xelisuflebis

warmomadgenlebis ramdenime urTierTgamomricxavma

sajaro gancxadebam da daugegmavma politikurma svlebma

dasavleTis TvalSi qveynis imijs Crdili miayena.

bisTvis es arcTu ioli amocanaa. metic, sagareo politika, SeiZleba iTqvas, ivaniSvilis xelisuflebis erT-erT yvelaze sust rgolad rCe-ba.

axalma xelisuflebam, am sami Tvis manZilze ver moaxerxa, zustad gane-sazRvra da Camoeyalibebina qveynis sagareo politikuri kursi. miuxe-davad imisa, rom „qarTuli ocneba“ jer kidev arCevnebSi gamarjvebamde acxadebda, rom ruseTTan urTier-Tobis mogvarebasTan erTad, qveyana aqtiur dasavlur veqtors Seinar-Cunebda, umaRlesi saxelisuflebo pirebis zogierTi gancxadeba safu-Zvlian kiTxvebs aCens.

xelisuflebaSi mosvlidan maleve, biZina ivaniSvilma ganacxada, rom baqo-yarsis rkinigzis mSeneblo-ba „kiTxvebs badebs“ da am sakiTxs azerbaijanSi vizitisas ganixilavda. „SesaZloa, Cvens megobar qveyanas rbilad avuxsnaT, rom raRac eta-pze es, SesaZloa, CvenTvis ar iyos sasargeblo da daregulireba sWir-deba.“

premier ministrma es gancxadeba azerbaijanSi vizitamde gaakeTa, rac imas niSnavs, rom sakiTxi baqosTan jer ganxilulic ar hqonda. es na-biji xelisuflebis erT-erTi pirve-

20 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 23: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

diplomatiuri Secdomebis 100 dRe

li diplomatiuri Secdoma iyo, ris gamoc premier-ministr ivaniSvils mogvianebiT, Tavisi sityvebis ukan waReba mouxda. azerbaijanis mTa-vrobasTan daxuruli Sexvedris de-talebi mediisTvis ucnobia, Tumca faqtia, rom Sexvedris dasrulebis Semdeg, saqarTvelos premier minis-trma baqo-yarsis rkinigzis Sesaxeb Tavissave gancxadebas „naCqarevi“ da „politikurad gaumarTavi“ uwoda.

ramdenime kviris Semdeg, somxeT-Si vizitisas, biZina ivaniSvilma afxazeTis gavliT ruseTisaken rki-nigzis gaxsnis mzadyofna gamoTqva _ „Tu yvela mxridan amis neba iqne-boda“.

SeiZleba iTqvas, rom dRevandel politikur konteqstSi, es gancxa-deba, sruliad ewinaaRmdegeba ba-

qo-yarsis magistralis arsebobas. baqo-yarsis magistrali evropis mimarTulebiT bevrad mokle gzaa, vidre afxazeTis gavliT transcim-birul magistralTan dakavSireba. amitomac, am magistraliT aziidan evropisaken tranzituli mimosvli-sas saqarTvelo sakvanZo qveyana ga-xdeba, Sesabamisad, gaizrdeba misi geopolitikuri mniSvnelobac. amave dros, jerjerobiT ar aris cxadi, Tu ra sargebeli SeiZleba moutanos saqarTvelos somxeT-ruseTis da-makavSirebeli rkinigzis aRdgenam, romelic okupirebul afxazeTze gaivlis.

garda amisa, premier ministris mier somxeTSi gakeTebuli gancxade-ba pirdapir arRvevs „okupirebuli teritoriebis Sesaxeb saqarTvelos

„axalma

xelisuflebam, am

sami Tvis manZilze

ver moaxerxa, zustad

ganesazRvra da

Camoeyalibebina qveynis

sagareo politikuri

kursi.

biZina ivaniSvilis da ilham alievisSexvedra, baqo, ianvari 2013

21liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 24: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

kanonis“ me-6 muxlis g1 qvepunqts: `[okupirebul teritoriebze akrZa-lulia] sarkinigzo mimosvla da sa-erTaSoriso sagzao satransporto gadazidva“.

sabolood, premieris mxridan afxazeTze gamaval rkinigzaze sau-bari kidev erT „gauazrebel“ da „politikurad gaumarTav“ gancxade-bas ufro hgavda _ miT umetes, mana-mde am ideis Sesaxeb xelisuflebis mxridan sajarod araferi Tqmula.

ra aris saqarTvelosTvis prio-riteti? ruseTTan urTierTobis mogvareba, Tu evrointegraciis procesis gaZliereba? ivaniSvilis mTavroba acxadebs, rom qveynisa-Tvis orive mniSvnelovania, Tumca jerjerobiT, konkretuli perspe-qtiva sakmaod bundovania, riTac efeqturad sargebloben politiku-ri oponentebi.

dasavleTTan urTierTobaSi ori Tvis win ukve dafiqsirda uaryofi-Ti precedenti. evroatlantikuri aliansis samxedro komitetis vizi-ti, romelic noemberSi unda gamar-Tuliyo, gaurkveveli vadiT gadai-do. amas win uZRoda saqarTvelos SeiaraRebuli Zalebis generaluri Stabis ufrosis, giorgi kalandaZis dakaveba, ramac logikurad gaaCina eWvi, rom natos maRali rangis vizi-tis gadadeba swored am faqts uka-vSirdeboda.

dasavleTi aseve mtkivneulad aRi-qvams wina xelisuflebis warmomad-genlebis dapatimrebebs. 29 noembers hilari klintonma, saqarTvelos sa-gareo saqmeTa ministr maia fanji-kiZis aSS-Si vizitisas mianiSna kide-vac amis Sesaxeb, rodesac ganacxada: `vimedovnebT, rom yvelaferi, rac xdeba potenciur damnaSaveTa sa-marTlebriv devnasTan dakavSire-biT, gamWvirvaled ganxorcieldeba Sesabamisi procedurebisa da kano-nis uzenaesobis dacviT, rogorc Seefereba saqarTvelos ocnebas da miswrafebebs da qarTveli xalxis grZnobebs~.

dekemberSi saqarTvelos aSS-is sa-xelmwifo mdivnis meore moadgile demokratiis, adamianis uflebaTa da Sromis sakiTxebSi, tomas melia stumrobda. man kidev erTxel aRniS-na, rom samarTlebrivi procedure-bis sworad warmarTva mniSvnelova-nia: „Cven vfiqrobT, rom mTavrobas esmis es mowodebebi~. bevrad mkacri iyo aSS–is saxelmwifo mdivnis Ta-naSemwe evropisa da evraziis saki-TxebSi, filip gordoni: „Tu es ise gamoCndeba an iqneba mxolod imis-Tvis gakeTebuli, rom politikur mowinaaRmdegeebis devna moxdes, an Tu es moxdeba gaumWirvaled, maSin amisTvis mTel qveyanas mouwevs fa-sis gadaxda.“

evropeli da amerikeli partnio-rebis TvalSi, SesaZloa, kiTxvis niSnebi gaaCinos axali xelisufle-bis mier elCebis gamowvevamac. 4 ianvars sagareo saqmeTa ministrma, maia fanjikiZem ganacxada, rom ra-mdenime elCis gamowveva surs, ro-melTa nawilsac rotaciis vada gas-dis, Tumca, sul mcire cxra elCia, romelsac saministro prezident sa-akaSvilisa da `nacionaluri moZra-obis~ interesebis gatarebaSi adana-Saulebs. ramdenime diplomatma, maT Soris, aSS-Si saqarTvelos elCma, Temur iakobaSvilma da gaeroSi _ aleqsandre lomaiam, oqtombris sa-parlamento arCevnebis Semdeg, Ta-vadve gaakeTes gadadgomis Sesaxeb gancxadeba. Tumca, xelisuflebis argumentebis miuxedavad, mmarTve-lobaSi mosvlidan or TveSi amdeni diplomatis erTdorulad gamowveva da gaTavisufleba gvafiqrebinebs, rom es gadawyvetilebebi politiku-rad motivirebulia.

evropasa da aSS-sTan urTierTo-baSi SeiZleba morigi gaurkvevloba premier-ministris mier ruseTTan urTierTobis sakiTxebSi specia-luri warmomadgenlis daniSvnamac gaacnos. erTi mxriv, am faqtis calsaxad uaryofiTad ganxilva ar SeiZleba, Tumca, Cndeba kiTxva _ ra

rols aniWebs saqarTvelos axali mTavroba Jenevis process? `sarko-zis 7-punqtiani gegmis~ mixedviT, swored es iyo is formati, sadac marTalia, sakmaod araefeqturad, magram mainc ganixileboda saqar-Tvelo-ruseTis konfliqti. mniSvne-lovania, rom am ori qveynis garda aq CarTulebi iyvnen euTo, evroka-vSiri, gaero da aSS. axalma mTavro-bam ki axali formati Camoayaliba, sadac Tbilisi da moskovi pirispir darCebian. ruseTis warmomadgeneli karasini orive formatis molapa-rakebebSia CarTuli: eswreba Jenevis molaparakebebs da amave dros piris-pir saubrobs zurab abaSiZesTanac.

jerjerobiT ucnobia, ras moitans aseTi gaoreba: erTi mxriv, saqar-Tvelom, faqtobrivad, SesaZleblo-ba misca ruseTs, gaekeTebina is, rac 2008 wlis Semdeg surda _ waremar-Ta molaparakebebi saerTaSoriso sazogadoebis CarTulobis gareSe. Tu es ase ar aris, maSin xelisufle-bam kargad unda axsnas da daasabu-Tos, Tu ra fundamenturi sxvaobaa am or formats Soris: Tu saubaria mxolod imaze, rom ruseTi qarTu-li produqciisaTvis bazars gaxsnis, unda gavixsenoT, rom msoflio sa-vaWro organizaciaSi Sesvlis Semdeg ruseTi isedac valdebuli iyo, es gaekeTebina.

gasaTvaliswinebelia isic, rom am SemTxvevaSi, CvenTvis umniSvnelova-nesia dasavleTis CarTuloba. ru-seTi saqarTveloTi gansakuTrebul dainteresebas arasodes malavda. Sesabamisad, moskovisaTvis saqar-TvelosTan urTierToba Suamavle-bis gareSe bevrad xelsayrelia.

axal xelisuflebas sagareo poli-tikaSi sakmaod susti debiuti hqon-da, Tumca SeiZleba iTqvas, rom jer bevri ram mxolod ritorikis done-zea da mkveTri politikuri nabije-bi ar gadadgmula. saqarTvelosa da dasavleTis momavali urTierToba ki swored am nabijebzea damokide-buli.

22 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 25: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

sami Tve gavida mas Semdeg, rac saqarTvelom msoflio kargi axali ambiT gaakvirva. daZabuli mdgomare-obis miuxedavad, saparlamento arCe-vnebma mSvidad Caiara, prezidentma saakaSvilma Tavisi partiis damar-cxeba aRiara da uzrunvelyo qveynis marTvis sadaveebis mSvidobiani ga-dabareba biZina ivaniSvilisa da misi gundis, `qarTuli ocnebisaTvis~.

daiwyo gamosacdeli vada, upirve-lesad, kohabitaciis mxriv, rac ne-bismieri ganviTarebuli demokratii-saTvis kavkasiis dasavleT nawilSi aseve didi gamowveva iqneboda. meore mxriv, biZina ivaniSvilma moipova Se-saZlebloba, sakuTari Tavi da Tavisi politikuri programa saerTaSoriso asparezze warmoeCina. aq mas am drom-de realur Zalad Znelad Tu aRiqva-

ivaniSvili - 100 dRe Tanamdebobaze

silvia Stioberi

rTuli dasawyisi, magram arc erTi marcxi.

mdnen; rogorc politikosi sazRvar-gareT aqamde arasdros gamoCenila da mxolod cotas Tu hqonda gaTvlili, rom misi partia gaimarjvebda.

SekiTxvebs ramdenime cnobili fa-qti aCenda: miliarderi, romelmac Tavisi qoneba ruseTSi, 90-ian wle-bSi daagrova, rogor miudgeboda demokratiis sakiTxs, ruseTTan ur-TierTobasa da saqarTvelos dasav-leTTan daaxloebis wlebis win dawye-bul process?

paata zaqareiSvilis, Tea wulukia-nisa da irakli alasanias daniSvnam evropeli diplomatebis mier aRia-rebas xeli Seuwyo, iseve, rogorc ruseTTan urTierTobis sakiTxebSi saqarTvelos specialuri warmomad-genlis, zurab abaSiZis daniSvnam. ase-ve mniSvnelovani iyo ivaniSvilis ga-

dawyvetileba, Tavisi pirveli viziti sazRvargareT oqtomberSi briuselSi ganexorcielebina.

premier ministri briuselSi did undoblobas waawyda, rac saakaSvlis mier gaweuli winaswari kampaniiTac iyo ganpirobebuli. paralelurad prezidents natosa da evrokavSiris warmomadgenlebTan hqonda Sexvedra da wlebis manZilze dagrovebul kon-taqtebs, pirvel rigSi, konservator politikosebTan evropuli saxalxo partiis (EVP) farglebSi, imisTvis iyenebda, rom gaevrcelebina Tavisi kritikuli xedva axali mTavrobis muSaobis Sesaxeb.

briuselSi vizitma daZabulobis ganmuxtva SesaZlebeli gaxada. amas mowmobs, magaliTad, natos generalu-ri mdivnis, rasmusenis gancxadebaTa

ivaniSvili da rasmuseni, briuseli 2012

23liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 26: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

Sinaarsebs Soris gansxvaveba ivaniS-vilTan, alasaniasa da fanjikiZesTan Sexvedramde da Sexvedris Semdeg. rasmusenma gamarjvebul mxares mar-Tlmsajulebis frTxilad ganxorcie-lebisken mouwoda, Semdgom mkafiod aRniSna, rom prezidents da mmarTvel Zalas warmatebuli erToblivi muSa-obisaTvis gzebi unda moeZebnaT.

aRiarebasTan erTad aseve wamoiwia is sakiTxic, rom saqarTvelo da ru-seTi daaxloebisaTvis praqtikul na-bijebs dgamen savaWro urTierTobis meSveobiT da, aseve, Sedga Sexvedra abaSiZesa da ruseTis sagareo saqmeTa ministris moadgile, grigori kara-sins, Soris. misasalmebelia agreTve isic, rom Zveli da axali mTavrobis warmomadgenlebma Sida molaparakebe-bis jgufis Sexvedris dros, romelic JenevaSi dekemberSi gaimarTa, erTo-blivad kargad imuSaves.

ucxoeTis yuradReba miiqcia agre-Tve wlis dasawyisSi gamocxadebulma amnistiamac. amgvarad, germaniis mTa-vrobis adamianis uflebaTa dacvis warmomadgeneli, markus lioningi miesalma TiTqmis 3000 dakavebuli adamianis gaTavisuflebas da sasje-lis Semsubuqebas 10 000-ze meti pati-mrisaTvis. man gansakuTrebiT dade-biTad Seafasa is, rom mTavrobam da parlamentma amnistiis kanonze deta-lurad imsjeles da procesSi CarTes aseve samoqalaqo sazogadoebis war-momadgenlebic.

amasobaSi axali eWvebis safuZveli xelisuflebis im gaugebarma gamo-naTqvamebma da gzavnilebma Seqmna, romlebic axali mmarTveli Zalis de-mokratiaze orientirebas, sul mci-re, kiTxvis niSnis qveS ayenebda. ase, magaliTad, bundovnia, konkretulad, ras gegmavs ivaniSvili telemauwye-bloba „mecxre arxisa“ da sazogadoe-brivi mauwyeebelTan mimarTebaSi. misi survili, gadaeca mecxre arxis teqni-kuri aRWurviloba sazogadoebrivi mauwyebelisaTvis, ubralod didsu-lovani Jestia, Tu gegmavs Serwymas, imisaTvis, rom mecxre arxidan pirda-

piri gavlena iqonios sazogadoebrivi mauwyeblis programebze? amasTanave, ra kavSiri aqvs am yvelaferTan sa-zogadoebriv mauwyebelSi Catarebul finansur audits?

ase rom, dasavleT evropeli di-plomatebi da eqspertebi sami Tvis Semdegac kvlav sifrTxiles iCenen ivaniSvilis Sefasebisas. komunikaciis problemebis mogvarebas xels Seu-wyobda, sul mcire isic, Tu permier ministri am xnis ganmavlobaSi saer-TaSoriso mrCevelebs mouxmobda kon-sultaciebisTvis. aseve saqarTvelos reputaciisaTvis arc is faqtoria momgebiani, Tu rogori intensivobiT warmoCindeba qveynis Sidapoliti-kuri dava saerTaSoriso tribunaze; rogorc, es magaliTad, evrosabWos wina kviris sxdomaze strasburgSi moxda.

politikur asparezze sxva post-sabWoTa qveynebs saqarTvelo ar Ca-morCeba, Tumca, imis SesaZleblobac aqvs, rom win wavides. magaliTad, 2012 wlis agvistos Sua ricxvebSi germa-niis kanclers, angela merkels, mol-dovaSi hqonda viziti, rac didi pati-vi da amasTanave, mkafio signali iyo danarCeni xuTi qveynisaTvis evropis samezoblo politikaSi, radgan amJa-mad moldova maT Soris yvelaze meti winsvliT gamoirCeva.

ase rom, saqarTvelosTvis mxo-lod da mxolod xelsayreli iqne-

ba, Tu igi Tavs saimedo partniorad warmoaCens, ara mxolod avRaneTSi natosTan aliansisas, aramed mTel regionSic. sxva yvelaferTan erTad iranis mezoblad qveynis mdebareobac is erT-erTi mniSvnelovani faqtoria, ris gamoc igi saerTaSoriso yura-dRebas ipyrobs.

mosalodnelia, rom amerikis Se-erTebuli Statebis xelisufleba da prezidenti obama orientaciis aRebas wynari okeanisa da samxreT--aRmosavleT aziis mimarTulebiT ga-nagrZoben. amerikis SeerTebul Sta-tebs evropisagan samomavlod ufro da ufro metad umyardeba molodini, rom igi sakuTar karTan konfliqtebs Tavad mixedavs. TvalsaCinoebisaTvis SegviZlia moviyvanoT militaristu-li SenaerTebi libiasa da maliSi, romlebsac evropuli qveynebi xel-mZRvaneloben, amerikis SeerTebuli Statebisagan ki mxolod mxardaWeras iReben.

evropa aseve Tvalyurs adevnebs pir-vel rigSi Crdiloafrikis ganviTare-bis saeWvo da damafiqrebel dinamikas, iseve, rogorc - axlo da Sua aRmo-savleTisas. kargi iqneboda, saqarTve-los SeeZlos ruseTTan, soxumsa da cxinvalTan urTierTobebis mogvareba demokratiisa da dasavleTisaken aRe-buli gezis gadaxvevis gareSe. es saqmes Seamsubuqebda da maSin saerTaSoriso konfliqtebis grZel siaSic erTiT naklebi problema iqneboda.

imis gaTvaliswinebiTac ki, rom mo-saxleobam gadawyvetileba im partiis sasargeblod miiRo, romelsac kon-servatiuli da naklebad ambiciuri pozicia aqvs natosa da evrokavSirSi miRebasTan dakavSirebiT, vidre sa-akaSvilis partias, saqarTvelos Seu-Zlia, demokratizaciis procesSi evropisagan didi mxardaWeris imedi hqondes. es aseve im faqtorzec iqneba damokidebuli, daiwyebs Tu ara xeli-sufleba samarTaldamcavi da socia-luri sistemisa Tu agraruli seqto-ris Sepirebuli reformebis ganxorcielebas.

saqarTvelosTvis

mxolod da mxolod

xelsayreli iqneba,

Tu igi Tavs saimedo

partniorad warmoaCens,

ara mxolod avRaneTSi

natosTan aliansisas,

aramed mTel regionSic.

24 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 27: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad
Page 28: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

kulturis politikis100 dRe

daviT buxrikiZe

arcTu bedkruli sabWoTa tradicia

kulturas politikis mxatvrul „dama-

tebad“ ganixilavda. magaliTad, breJnevis

epoqis sabWoeTis kulturis ministris,

legendaruli ekaterina furcevas fraza

_ „me ar var kulturis ministri, me var mi-

nistri kulturaSi“, didi xnis ganmavlo-

baSi aRiqmeboda ara TvalsaCino sabWoTa

ironiad, aramed saqmian da seriozul mo-

wodebad. postabWoTa saqarTvelom uamra-

vi aseTi „ministri kulturaSi“ gamoicva-

la: nodar wuleiskiri, valeri asaTiani,

daviT maRraZe, sesili gogiberiZe, goka

gabaSvili, nika rurua...

kulturuli „vnebebiT“ datvirTul

did da areul platformaze sul bolos

„ocnebis“ matareblidan gadmosuli mwera-

li da Tvinieri adamiani, guram odiSaria

vixileT. axalma xelisuflebam savarau-

dod, mas „kulturis fronti“ ramdenime

mizeziT Caabara: pirveli politikas uka-

vSirdeba, konkretulad ki afxazeTs da

saxalxo diplomatias (mxedvelobaSi maqvs

misi kontaqtebi da literaturuli na-

warmoebi „zRva, romelic Soria“); garda

amisa, is Tvinieri, arakonfliqturi da

sakmaod damyoli adamiania. arc kontaqte-

bis damyareba uWirs, Tumca siaxliTa da

inovaciuri midgomebiT mainca da mainc ar

gamoirCeva. am funqciebs, ZiriTadad, misi

moadgile, kulturuli memkvidreobis

departamentis ufrosi, marine mizandari

iTavsebs.

xelisuflebis ganvlili asi dRe Ti-

Tqos simboluri niSnulia, romlis miRma

isev nacnobi konturebi ikiTxeba _ saqar-

saqarTveloSi kultura, rogorc egzistenciuri arsebobis

forma, jer kidev gamouval da krizisul mdgomareobaSia.

kulturis saministrom 100 dRe struqturis Camoyalibebas

moaxmara.

TveloSi kultura, rogorc egzistenciu-

ri arsebobis forma, jer kidev gamouval

da krizisul mdgomareobaSia. kulturis

sferos TiTqmis yvela rgolSi mouwesri-

geblobaa _ administraciis uunarobisa

da araorganizebulobis mowmeni TiTqmis

yoveldRiurad vxdebiT: Tavad kulturis

saministroSi, Teatralur universtetSi,

samxatvro akademiaSi, operisa da baletis

TetrSi...

arsebiTi isaa, rom seriozuli refor-

mebia gasatarebeli zogadad kulturis

sferoSi; saWiroa, gasagebi, dasabuTebuli

da artikulirebuli saubrebi swored re-

formis mniSvnelobaze, koncefciebze, axa-

li xedviT gamorCeul adamianebze da ara

personebis winaaRmdeg mimarTuli kritika

da xSirad unayofo gansja-refleqsiebi.

winaaRmdeg SemTxvevSi isev winaaRmdego-

bis moZraobis magvar, kontr-kulturis

modur da anarqistul gamosvlebs unda

velodoT... miT umetes, baton meCiTovis

skandalisa da xaTuna xundaZis aranakleb

xmauriani istoriis gamo, romelic „feis-

bukze“ mis gamonaTqvamebs ukavSirdeba.

Tumca, SeveSvaT konkretuli personebisa-

dmi wayenebul pretenziebs da gacilebiT

seriozul sakiTxebs davubrundeT.

gasagebia, rom axali xelisuflebis

Camoyalibebis pirobebSi kulturis sa-

ministros yvelaze rTuli „orsuloba“

hqonda, misi axali Semadgenlobac, anu

kabineti pasuxismgeblobas ver ascde-

ba: magaliTad, ratom ar gamoqveynda am

dromde kulturis ganviTarebis Tundac

zogadi koncefcia? sad da raSi aisaxeba

saministros prioritetuli midgomebi?

ratom ver moxerxda samxatvro akademia-

sa da Teatralur universitetSi situa-

ciis ganmuxtva? ratom gaaTavisufles

„warmatebuli proqtebis avtori“ daviT

sayvareliZe operisa da baletis Teatris

direqtoris Tanamdebobidan? ratom ver

dasrulda konfliqti rusTavelis Te-

atrSi da rogor moxda, rom faqtobri-

vad, specialurad robert sturuasaTvis

saministrom Seqmna kanoni, romelic mas

Teatris mmarTvelisa da samxatvro xel-

mZRvanelis postis SeTavsebis saSualebas

aZlevs?

calke istoriad SeiZleba ganvixilod

kulturuli memkvidreobis dacvis ero-

vnuli saagentos yofili xelmZRvanelis,

nika vaCeiSvilis saqmec, romelsac wlebis

ganmavlobSi warmatebuli imiji hqonda.

`Cven Sefasebebsa da xedvebSi Zalian

didi sxvaobaa. magaliTad, saministros

miaCnia, rom bagratis taZari ar unda

gakeTebuliyo, me ki bednieri var da va-

mayob, rom dRes bagrati nangrevi ar aris.

saministro restavraciebis mimarT naCqa-

rev gadawyvetilebebSi gvadanaSaulebs,

es maSin, roca 700-mde Zegli swored rom

drouli CareviT vixseniT dangrevis-

gan...“ _ es baton vaCeiSvilis mosazrebaa,

romlis adgilas saministrom ukve daniSna

Zeglebisa da RirsSesaniSnavi adgilebis

qarTuli kulturis dReebi. suxiSvilebis gamosvla, strasburgi, dekemberi 2012

26 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 29: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

mTavari Tema

saerTaSoriso sabWos saqarTvelos ero-

vnuli komitetis Tavmjdomare, arqite-

qtori da restavratori merab merab bo-

WoiZe.

skandali dRemde ar cxreba samxatvro

akademiaSic. profesor-maswavleblebis

nawili acxadebs, rom noemberSi xuTka-

ciani sabWo farulad Seikriba da sabWos

xuTi wevridan samis gadawyvetilebiT,

irina popiaSvili reqtorobis Tanamdebo-

bidan ukanonod gaTavisufla. mis adgil-

ze ki dizainis fakultetis dekani Tina

kldiaSvili daniSna. samxatvro sabWos da

akademiis reqtoris movaleobis Semsru-

leblis, Tina kldiaSvilis mxardamWerTa

gancxadebiT ki irina popiaSvili yofili

kulturis ministris nikoloz ruruas

megobari da misive daniSnuli iyo. Sesa-

bamisad, samxatvro akademiis studentebis

nawili irina popiaSvilis reqtorobas, na-

wili ki reqtoris Tanamdebobis movaleo-

bis Semsruleblis, TinaTin kldiaSvilis

datovebas iTxovs.

dRemde aranakleb mtkivneulia Zveli

Tbilisis Tema, romlis gamoc gudiaSvi-

lis moedani, kalisa da abanoTubnis res-

tavracia kvlavac ganxeTqilebis vaSlad

rCeba. sagulisxmoa, Tundac Tbilisis

meris Sefaseba, romelic man jer kidev

gasuli wlis noember-dekemberSi, kultu-

ris saministroSi gamarTuli arqiteqtir-

-restavratirebis Tavyrilobis Semdeg

gamoTqva: „Cven iq vnaxeT xalxi, romelic

bolo 40 wlis ganmavlobaSi tradiciu-

lad, yovelTvis aseT dros ikribeba da

cdilobs, sazogadoebis garkveuli azri

gamoxatos. iyo iseTi nawilic, romelsac

gulwrfelad uyvars Zveli Tbilisi da

axla cdilobs momentis daWeras, radgan

Cveni gakeTebuli raRac ar moswons... ma-

gram, samwuxarod, ZiriTadi suliskveTeba

iyo Talibanuri. Cemi pasuxi Zalian mar-

tivia _ Zveli Tbilisi ar aris romelime

Senoba, esaa erTiani qsovili.“

kulturis saministro verc TaobaTa

klasikur konflits gadaurCa. erT-erT

Sexvedraze misul kinematografistebs

(sul aTamde aseTi Sexverda gaimarTa),

reJisorebs, erovnuli kinocentrisa da

saministros warmomadgenlebs kinos gan-

viTarebis gegmebisa da prioritetebis

Sesaxeb unda emsjelaT, Tumca ukve da-

mkvidrebuli „qarTuli tradiciisamebr“,

msjeloba cxare kamaTSi gadaizarda. re-

Jisor giorgi Sengelaiasa da erovnuli

kinocentris direqtoris, Tako tatiSvi-

lis lamis ideur-klasikuri dapirispire-

ba kidev erTi Tavsatexia, romlis gada-

Wrac kulturis saminitros mouwevs.

cnobilma qarTvelma reJisorma, oTar

ioselinma erovnuli kinocentrisa da

misi direqtoris mxardasaWeri werili

gamoaqveyna. adresati ki, ara mxolod

kulturis saministroa: „bolo aTeuli

wlebis ganmavlobaSi qarTuli kinema-

tografiis aRorZineba, ueWveli Sedegia

erovnuli kinocentris moRvaweobis da

mis mier saavtoro kinos aqtiuri mxarda-

Werisa. amitom uaRresad dadebiTad vafa-

seb saqarTvelos erovnuli kinocentris

gundis moRvaweobis Sedegebs.“ Tumca,

didi reJisoris aseTi mxardaWeris Semde-

gac vrceldeba informacia, rom saminis-

tro erovnuli kinocentris direqtoris

gaTavisuflebas apirebs.

mokled, bolo drois politikurma

cvlilebebma qarTuli sazogadoeba morig

gzagasayarze daayena. arCevani qarTuli

kulturis ganviTarebis tendeciebsac

exeba, raSic saxelmwifos institutebis

roli ganuzomlad didia.

kulturis sferos

yvela rgolSi mouwesrige-

blobaa _ administraciis

uunarobisa da araor-

ganizebulobis mowmeni

TiTqmis yoveldRiurad

vxdebiT.

fo

to

ebi

kul

turis

sam

inis

tros

arqi

vidan

qarTuli kulturis dReebi. suxiSvilebis gamosvla, strasburgi, dekemberi 2012 Sexvedra kinematografistebTan kulturis saministroSi

27liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 30: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

Tavdacva

"qveyana fasdeba imiT, Tu rogor uvlis gmirebs, maT ojaxebs da veteranebs"

giorgi WeiSvili

Tavdacvis saministros iniciativiT, veteranTa problemebis gadaWris, maTi saWiroebebis

dadgenisa da socialuri uflebebis dacvisTvis axali samTavrobo komisia Seiqmna.

komisiam, romelsac saqarTvelos jandacvis

ministri daviT sergeenko xelmZRvanelobs, mu-

Saoba 2013 wlis 12 ianvars daiwyo.

axali komisiis SeqmnasTan dakavSirebiT, saqar-

Tvelos Tavdacvis ministrma, irakli alasaniam

ganmarta, rom specialuri samTavrobo komisiis

Camoyalibebis gadawyvetileba mTavrobam 2012

wlis 13 dekembers miiRo, veteranTa uflebe-

bis kanoniT dacvis mizniT ki, komisia uaxloes

periodSi mTavrobisTvis SesaTavazebel wina-

dadebebs moamzadebs; aseve, momzaddeba mTlia-

ni sakanonmdeblo baza imis Sesaxeb, Tu rogor

unda iyos organizebuli veteranTa uflebebis

dacva da rogor unda mowesrigdes es sakiTxi

struqturulad.

„konkretul SeTavazebebs komisia aRmasrule-

bel xelisuflebas warudgens, romelic, Tavis

mxriv, am sakiTxebis inicirebas parlamentSi ka-

nonproeqtis saxiT moaxdens. ...qveyana fasdeba

imiT, Tu rogor uvlis is sakuTar gmirebs, omSi

daRupul gmirebs, maT ojaxebs da veteranebs“ _

ganacxada irakli alasaniam.

veteranTa uflebebis dacvis sakiTxebTan

dakavSirebul iniciativas saqarTvelos pre-

zidentis administraciac gamoexmaura. qveynis

pirveli piris pres-spikerma, manana manjagalaZem

aRniSna, rom kanonproeqtis momzadebis Sesaxeb

mixeil saakaSvilma jer kidev avRaneTSi, helman-

dis provinciaSi axal wels yofnisas isaubra.

2013 wlis 17 ianvars, saqarTvelos prezident-

ma sazogadoebas axali sakanonmdeblo iniciati-

vebi gaacno, maT Soris mesame kanonproeqti, ro-

melic ramdenime punqtisagan Sedgeba, samxedro

mosamsaxureebisaTvis socialuri garantiebis

Seqmnas Seexeba.

„gTavazobT, rom yvela samxedro mosamsaxuris

ojaxis wevrebs, romelic daiRupeba, miuxedavad

imisa iyo Tu ara ojaxis marCenali, mieces pen-

sia samxedro pensiis odenobiT da ara mxolod

erTjeradi kompensacia, rogorc es dRes xde-

veteranTa uflebe-

bis dacvis sakiTxebTan

dakavSirebul inicia-

tivas saqarTvelos

prezidentis adminis-

traciac gamoexmaura.

qveynis pirveli piris

pres-spikerma, manana man-

jagalaZem aRniSna, rom

kanonproeqtis momza-

debis Sesaxeb mixeil

saakaSvilma jer kidev

avRaneTSi, helmandis

provinciaSi axal wels

yofnisas isaubra.

fo

to g

ogi

ra

buxa

iZe

28 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 31: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

Tavdacva

ba. saxelmwifos amis saSualeba dRes ukve aqvs,

ramdenime wlis win ki ar hqonda. aseve, gaor-

magdes samxedro pensiebi da minimaluri zRvari

iyos saxelmwifo pensiebis minimaluri odenobis

ormagi. vinaidan 90-ian wlebSi es kompensacia

imdenad mcire iyo, rom bevri veterani Cveule-

briv saxelmwifo pensiaze gadavida, maT unda

SeeZloT isev samxedro pensiaze gadmosvla“, _

ganacxada mixeil saakaSvilma.

misive TqmiT, pensiaze gasvlam, samxedros sa-

xelmwifo an sxva samsaxurSi muSaobaSi xeli ar

unda SeuSalos, amavdroulad mas unda Seunar-

Cundes pensiac.

„amis fuli dRes biujetSi aris, ris finansur

dasabuTebasac Cven warvudgenT mTavrobas da

saqarTvelos parlaments. ai, es aris is winada-

debebi, romelic me gadaveci parlaments, imedia

riggareSe ganxilvisTvis“, aRniSna saqarTvelos

prezidentma.

Tavdacvisa da uSiSroebis komitetis Ta-

vmjdomaris, irakli sesiaSvilis TqmiT, vete-

ranTa uflebebis dacvis sakiTxis daregulireba

rTuli procesia, radgan qveyanas hyavs Zalian

bevri veterani, romlebsac sakmaod seriozuli

problemebi aqvT, maT Soris socialuri da da-

saqmebis kuTxiT; aseve, aucilebelia maT mimarT

pativiscemis gamoxatvis formebis SemuSaveba.

„saxelmwifo komisiis pirvel sxdomaze samu-

Sao jgufi dakompleqtda. sakiTxi Zalian mgrZ-

nobiarea da SevTanxmdiT, rom dasaxul miznebs

rac SeiZleba mokle vadebSi unda mivaRwioT. ve-

teranTa mdgomareobis gaumjobesebisaTvis ukve

arsebobs ramdenime winadadeba, Tavad vetera-

nebisganac bevri SemoTavazeba modis. jamSi es

zRva masalaa, amitom, pirvel etapze SevqmeniT

samuSao jgufi, romelic am informacias daamu-

Savebs, Semdeg ki, Seqmnil viTarebasa da savarau-

do winadadebebs saxelmwifo komisias gaacnobs.

veteranTa sakiTxebis kompleqsurad gadasawyve-

tad uaxloes Sexvedraze strategiis SemuSavebas

daviwyebT“, ganmartavs irakli sesiaSvili.

Tavdacvisa da uSiSroebis komitetis Tavmjdo-

mare saqarTvelos prezidentis iniciativasac

gamoexmaura da aRniSna, rom pozitiuri Sedegis

momtani nebismieri winadedeba misasalmebelia,

Tumca es ar unda iyos problemis konteqstidan

miRma mogvarebaze gaTvlili piar aqcia.

„ramdenad iyo adekvaturi es gancxadeba im

prezidentisgan, romelmac axal wels mSvidobia-

ni veteranebi daarbia, „nacionaluri moZraobis“

liderebma ki amas gamarTleba mouZebnes?! biu-

jeti ukve damtkicebulia da socialuri pake-

tis erTi mimarTulebiT gazrdiT Tanasworobis

princips davarRvevT. vTvliT, rom veteranTa

sakiTxebis daregulirebisTvis kompleqsuri

programa unda SevimuSavoT, saWiroa gavweroT

grafiki da finansTa saministrosTan SeTanx-

mebiT, am grafikis mixedviT ganvsazRvroT sa-

xelmwifos mxridan veteranTa mxardaWera iseT

sakiTxebSi, rogoricaa jandacva, socialuri

problemebi, simboluri TariRebis adekvaturad

aRniSvna da ase Semdeg“, _ ganacxada irakli se-

siaSvilma.

arasamTavrobo organizacia „veteranTa le-

gionis“ Tavmjdomare, malxaz Tofuria erT-

-erTia im veteranTagan, romlebic 2011 wlis 3

ianvars, gmirTa moedanze, afxazeTis omSi daRu-

pulTa memorialur dafasTan gamarTuli SimSi-

lobis aqciis daSlisas daakaves.

malxaz Tofuria 2011 wlis aqcias ixsenebs da

ambobs, rom SimSiloba spontanurad daiwyes, sa-

xelmwifosgan ki met yuradRbasa da pativisce-

mas iTxovnden.

„erovnuli gvardiis sanagveze daRupuli me-

omrebis suraTebi vipovneT, rac CvenTvis aRmaS-

foTebeli iyo da SimSiloba gadavwyviteT. es

kidev erTi faqti iyo imisa, Tu rogor gviyure-

bda xelisufleba Cven, veteranebs. srulad ig-

norirebulebi viyaviT, undoblad gvekidebod-

nen da yoveli Semdegi ministri Sromisunariani

veteranebis gaTavisuflebiT iwyebda moRvaweo-

bas. albaT, sxvadasxva odiozur ministrebs ar

moswondaT omis veteranebi, iseve, rogorc pre-

zidents. cdilobdnen Cveni aqciebi sxvadasxva

jgufis protestisTvis miekuTvnebinaT, xan po-

litikuriao, xan socialurio. Seuracxyofa mo-

gvayenes, prezidentmac Tqva, nugzar wiklaur-

mac da vaxtang balavaZemac, Turme memorials

vbilwavdiT!“ _ ixsenebs „veteranTa legionis“

Tavmjdomare da imedovnebs, rom gaJRerebuli

iniciativebis fonze arsebuli mdgomaroeba

gaumjobesdeba.

„mjera, raRacebi Seicvleba, Tumca realoba

is aris, rom veteranebis, Tundac samsaxuridan

ukanonod gayrilebis aRdgenis procesi ar da-

wyebula, imeds gamovTqvamT, rom es tendenciac

Seicvleba“, ambobs malxaz Tofuria.

veteranTa uflebebis dacvis sakiTxebTan

dakavSirebiT Seqmnil saxelmwifo komisiaSi sa-

muSao jgufi ukve Camoyalibebulia da komisiis

momdevno, rigiT meore Sexvedra uaxloes moma-

valSi igegmeba.

veteranebi srulad

ignorirebulebi viyaviT,

undoblad gvekidebod-

nen da yoveli Semdegi

ministri Sromisunaria-

ni veteranebis gaTa-

visuflebiT iwyebda

moRvaweobas.

29liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 32: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

sazogadoeba

ratom vkargavT dedebs da Cvilebs?

Tina yifSiZe

saqarTveloSi dedaTa da Cvil bavSvTa sikvdilianobis maCvenebeli bolo aTwleulis ganmavlobaSi

mniSvnelovnad Semcirda, Tumca ganviTarebuli qveynebis maCveneblebs isev aRemateba

saqarTveloSi bolo aTi wlis ganma-vlobaSi dedaTa da Cvil bavSvTa sikvdi-lianobis maCvenebeli TiTqmis orjer Semcirda da evropis qveynebis saSualo maCvenebels miuaxlovda. 2000-2011 wle-bSi dedaTa sikvdilianoba yovel 100 000 cocxladSobilze 49.2-dan 27.6-mde Semcirda.

2000 welTan SedarebiT, erT wlamde Cvil bavSvTa sikvdilianobis maCvene-beli ganaxevrebulia. 2000 wels yovel 1000 cocxlad dabadebul bavSvze Cvil-Ta sikvdilianoba 21.1 iyo, 2011 wels es ricxvi 11.0-mde daeca.

TiTqmis ganaxevrebulia Cvil bavSvTa (erT wlamde) analogiuri maCvenebeli da Tu 2000 wels yovel 1000 cocxlad dabadebul bavSvze CvilTa sikvdilia-noba 21.1 iyo, 2011 wels es ricxvi 11.0-mde daeca. ganaxevrebulia 5 wlamde bavSvTa sikvdilianobis maCvenebelic, 24,9-dan 12-mde.

maCveneblebis ganaxevreba, savarau-dod, qveynis zogadi ganviTarebis Tanmdevia. bolo wlebis statistikiT Semcirebulia samedicino dawesebule-bis gareT mSobiaroba da mSobiarobis 99,8% samSobiaro saxlebSi miiRes. aseve gaizarda orsulobis periodSi minimum 4-jer konsultaciebze misulTa raode-noba (81,6%).

udavo progresis miuxedavad, saqar-TveloSi dedaTa da bavSvTa sikvdilia-nobis maCveneblebi evrokavSiris qveyne-bis saSualo maCveneblebTan SedarebiT jer kidev maRalia. `gaeros bavSvTa fondis~ jandacvis specialistis Tamar ugulavas TqmiT, maCveneblebis ganaxe-vreba ufro martivia, vidre ganaxevre-bulis kidev ufro Semcireba.

~qveyanas dedaTa da CvilTa sikvdi-lianobis Semcirebis kuTxiT sul rom

araferi gaekeTebina, es maCvenebeli qveynis ganviTarebis paralelurad au-cileblad moiklebda. bolo ramdenime wlis ganmavlobaSi es maCveneblebi tal-Riseburad meryeobs da mniSvnelovnad ar icvleba. yvelaze rTuli swored am stagnaciis daZlevaa.~ _ `liberalTan~ saubrisas ambobs Tamar ugulava.

stagnaciasTan erTad saqarTveloSi dedaTa da Cvil bavSvTa sikvdiliano-bis mizezebi msoflios sxva qveynebSi sikvdilianobis mizezebs zustad ar emTxveva. Tu 2011 wels dedaTa sikvdi-lianobis yvelaze didi procenti (44%) eklampsia/preeklampsiaze modis, mso-flioSi dedaTa sikvdilianobas ume-teswilad sisxldena iwvevs. aseve Tu ba-vSvTa sikvdilianobis mizezi msoflioSi maTi mcire wonaa, saqarTveloSi amis mizezi perinatalur (mSobiarobis) dros Seqmnili problemebia.

sayuradReboa saqarTveloSi sakeis-ro kveTebis gansakuTrebiT maRali ra-odenoba. 2010 wels sakeisro kveTebis raodenoba 1000 cocxalSobilze evro-pis, evrokavSiris da yofili sabWoTa

kavSiris qveynebs Soris yvelaze maRali saqarTveloSia. o.RuduSauris saxelo-bis erovnuli samedicino centris same-ano ganyofilebis ufrosi mamuka nemsaZe miiCnevs, rom sakeisro kveTebis aseTi ma-Rali raodenoba bunebrivi araa da Tavis mxriv garTulebebisa da gardacvalebis met risks Seicavs.

dargis specilistebs miaCniaT, rom dedaTa da Cvil bavSvTa sikvdilianobis maCveneblis gasaumjobeseblad kompleq-suri midgomaa saWiro.

statistikuri monacemebis mixedviT, 2011 wels 5 wlamde 691 bavSvis garda-cvalebis SemTxveva dafiqsirda. aqedan 634 erT wlamde asakSi gardaicvala. 643 bavSvidan 500-mde erTi Tvis asakSi. ama-Tgan ori mesamedi pirvel erT kviraSi gardaicvala. statistikuli maCveneblis mixedviT, yvelaze kritikuli periode-bia pirveli kvira, pirveli Tve da erTi weli. swored amitom eqspertebs miaC-niaT, rom koncetrireba am periodebze unda moxdes. dedaTa da CvilTa janmr-TelobisTvis aranakleb mniSvnelovani Tavad orsulobis periodia. saqarTve-

30 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 33: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

sazogadoeba

loSi mkvdradSobilTa raodenoba TiTq-mis ornaxevarjer metia, vidre evroka-vSiris qveynebis saSualo maCvenebeli. Tamar ugulavas azriT, amis ZiriTadi mizezi isaa, rom orsulobis dros me-Tvalyureoba sworad ar xorcieldeba.

rogorc zemoT aRvniSneT, saqarTve-loSi dedaTa sikvdilianobis mizezi xSi-rad eklampsiaa. `orsulobis periodSi eklampsiis droulad aRmoCenis SemTxve-vaSi misi marTva da riskis mniSvnelo-vanwilad Semcireba SeiZleba.~ _ ambobs ugulava.

Tamar ugulavas azriT, riskebis Ta-vidan asacileblad orsulobis mTlia-ni 1000 dRiani periodis swori marTvaa saWiro.

`absoluturi fiziologiuri orsu-lobis drosac SeiZleba garTulebebi warmoiSvas da fiziologiuri orsulo-ba riskian orsulobad gadaiqces. aseT dros ara Tu paketi, klinikac ki ar ar-sebobs, romelic riskiani orsulobis marTvas SeZlebs~ _ ambobs ugulava.

saxelmwifo orsulobis perdioSi eqi-mTan 4 vizits afinsebs.

oTxjer viziti mxolod fiziolo-giuri, garTulebebis gareSe mimdinare orsulobis drosaa sakmarisi, magram Tu orsuloba risks Seicavs, maSin damatebi-Ti vizitebi da servisebia saWiro.

msoflio jandacvis organizaciis rekomendaciiT orsuli konsultaciaze minimum oTxjer unda mivides. `50 laria antenatalur periodze gaTvaliswine-buli, rac ra Tqma unda arasakmarisia da mxolod 4 vizits iTvaliswinebs. is rom orsulobis periodis meTvalyure-oba gamarTuli araa, amaze mkvdradSo-badobis maCvenebelic miuTiTebs. aseve, mSobiarobis dafinansebasTan erTad uzrunvelyofili unda iyos Cvilis er-Tkviriani periodic.~ _ ambobs ugulava

bavSvs fizikur gadarCenasTan erTad ganviTarebis pirobebi unda hqondes uzrunvelyofili. ugulavas azriT, saxelmwifo avadobas prevenciis gziT unda ebrZolos. `mSobels unda aswavlo rogor amoicnos pnevmonia da drou-lad ireagiros masze. esaa sazogadoe-bis janmrTelobis xelSewyoba. mSoblis

ganaTleba saxelmwifos movaleobaa~ _ ambobs is.

janmrTelobis dacvis saministros axalma Semadgenlobam dedaTa da Cvil bavSvTa sikvdilianobis gamosaswore-blad pirveli nabiji sami kviris win ga-dadga. Seiqmna dedaTa da Cvil bavSvTa

sikvdilianobis Semswavleli sabWo, ro-melic janmrTelobis dacvis ministris xelmZRvanelobiT imuSavebs. sabWoSi janmrTelobis saministrosa da daavade-baTa kontrolis nacionaluri centris warmomadgenlebTan erTad saerTaSori-so organizaciebis warmomadgenlebic Sedian.

sabWos mizani dedaTa da Cvil bavS-vTa sikvdilianobis Zirfesviani analizi iqneba. aseve, yvela samedicino dawese-buleba valdebuli iqneba dedaTa da ba-vSvTa gardacvalebis SemTxvevebi dauyo-vnebliv acnobos saministros. Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis mi-nistris moadgile, mariam jaSi fiqrobs, rom dedaTa da Cvil bavSvTa sikvdilia-nobis Semswavleli sabWos Seqmnisa da sikvdilianobis ukeT aRricxvis pirve-ladi Sedegi sikvdilianobis maCveneblis zrda SeiZleba aRmoCndes.

misi TqmiT, `komisiis erTi mimarTu-leba iqneba arsebuli statistikuri monacemebis ufro detaluri analizi da am analizis safuZvelze samomavlo politikis dagegmva da meore, TiToeu-

li dedis gardacvalebis Seswavla. es damsjeli xasiaTis saqmianoba ar iqneba, Cven gvWirdeba eqspertuli Sefaseba - ramdenad sworad moxda mSobiarobisa da loginobis periodis marTva.~

mariam jaSi normatiul, instituciur da mosaxleobis doneebze gasatarebel cvlilebebze saubrobs. normatiuli done erovnuli gzamkvlevebisa da kli-nikuri praqtikis protokolebis da-xvewas da danergvas moicavs. amaSive igu-

lisxmeba dedaTa da bavSvTa avadobisa da sikvdilianobis registraciis gaumjobe-seba da yvela dawesebulebidan saminis-trosaTvis gardacvalebis SemTxvevebis droulad mowodebis moTxovna.

instituciuri ganviTareba refera-luri sistemis danergvas gulisxmobs. klinikebis sxvadasxva doneebad dayofa orsulobisa da mSobiarobis garTule-bis SemTxvevebis ukeT marTvas uzrunve-lyofs.

`instituciur doneze orsulTa, mSo-biareTa da melogineTa samedicino da-wesebulebebis regionalizacia unda moxdes, daiyos sxvadasxva doneebad, ganisazRvros maTi kriteriumebi da moxdes referaluri sistemis awyoba. orsulobis garTulebis identifika-ciisTanave ki, dauyovnebliv moxdes misi zeda donis hospitalSi gadayvana,~- gan-martavs mariam jaSi..

rac Seexeba mosaxleobis doneze ga-satarebel cvlilebebs, aq prioritetia maTi ganaTlebisa da daavadebis, normi-dan gadacdomis SemTxvevebis amocnobis unaris amaRleba.

mariam jaSis TqmiT, momavalSi dedaTa da CvilTa servisebis gamravalferovne-bac dadgeba dRis wesrigSi.

2015 wlamde saqarTvelos `aTaswleu-lis ganviTarebis programis~ mixedviT, dedaTa da Cvil bavSvTa sikvdilianobis maCveneblebis kidev ufro Semcireba eva-leba. qveyanam unda moaxerxos,rom Cvil bavSvTa sikvdilianobis ricxvi 11-dan (yovel aTas bavSvze) 7-mde dawios, deda-Ta sikvdilianoba 27.6-dan (yovel 100 000 cocxlad dabadebulze) 12.3-mde, xolo 5 wlamde bavSvTa sikvdilianoba 12.0-dan 8.2-ze unda Camovides.

Seiqmna dedaTa

da Cvil bavSvTa

sikvdilianobis

Semswavleli sabWo,

romelic janmrTelobis

dacvis ministris

xelmZRvanelobiT

imuSavebs.

31liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 34: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

sazogadoeba

Tbilisis gamwvanebis Teorema

ani WankotaZe

gmirTa moedanze da vake-saburTalos axal gzaze dakidul yvavilebSi merias

asobiT aTasi lari aqvs gadaxdili

Tu am dromde gulmodgined ar dakvir-vebixarT, ver SeamCnevdiT, rom vake--saburTalos axal gzaze mZRolebisa da avtomobilebis mgzavrebisTvis sivrcis esTetikur gaformebaze qalaqis meriam gansakuTrebulad izruna. samanqano gze-bis Sua nawilSi ganaTebis TiToeul bo-Zze sagangebod gakeTebul samagrebze

yvavilebis qoTnebia dakiduli. qoTnebSi samferovani hibriduli iebi yvavis.

dakiduli qoTnebia damontaJebuli gmirTa moednis estakadazec, sadac Wrel-foTola suroebis gaxarebas cdiloben. bunebrivia, qalaqis mcenareuli safaris gamravalferovneba pozitiuri cvlile-baa, Tumca, sainteresoa, ratom gadawyvi-

fo

to l

evan

xer

xeul

iZe

32 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 35: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

sazogadoeba

ta meriam ZviradRirebuli proeqtebis dafinanseba, romlis mizanic ubralod gzatkecilebis dekoratiuli gaformebaa.

meriis ekologiisa da gamwvanebis samsa-xurSi `liberals~ uTxres, rom samanqano gzebze dakidul yvavilebs dekoratiuli datvirTva aqvs, qalaqis esTetikuri ier--saxis gaumjobesebas emsaxureba da ana-logiuri dekoratiuli gamwvanebis nimu-Sebi msoflios bevr qalaqSi gvxvdeba.

marTlac, quCis gasaformeblad yva-vilebs bevrgan iyeneben. moednebsa da viwro quCebSi aivnebze gadmokiduli fe-rad-feradad ayvavebuli petuniebisa da geraniebis fotoebs evropis patara qala-qebi TiTqmis savizito baraTad miiCneven. Tumca, samanqano gzatkecilebze, sadac fexiT mosiaruleebi TiTqmis ar dadian, avtomobilebidan yvavilebi ar aRiqme-ba. Tanac, manqanebis mavne gamonabolqvis Wvartlsgan iaJuJunas hibridul saxeobe-bs haeris gawmenda TiTqmis ar SeuZlia. amitomac, maTi daniSnuleba meriis gan-martebis miuxedavad, gaugebaria.

`SeumCneveli~ asobiT aTasi lari `liberalma~ meriis ekologiisa da ga-

mwvanebis samsaxuris mier 2011 wels ga-mocxadebuli tenderebis dokumentaciis Seswavlisas aRmoaCina, rom gzatkecile-bis, erTi SexedviT, SeumCneveli dekora-tiuli gaformeba qalaqis biujets aso-biT aTasi lari ujdeba.

magaliTad, 2011 wels dasakidi sayvavi-le qoTnebis montaJsa da movla-patro-nobaSi, romlis nimuSic vake-saburTalos gzaze dakiduli hibriduli iebia, meriam 105 680 lari gadaixada. gmirTa moedanze ganTavsebuli maradmwvane mcocavi mcena-reebis _ WrelfoTola suroebis nergebis Sesyidva, dargva da patrobnoba ki 108 195 lari dajda.

Tbilisis meriis ekologiisa da gamwa-vanebis samsaxuris mier gamocxadebuli orive tenderi Sps. `grinservisma~ moigo, iseve, rogorc 119 210 lariani titebis Sesyidvisa da dargvis tenderi.

Sps `grinservisis~ direqtori koba xar-SilaZea, Zveli Tbilisis raionis gamge-blis yofili moadgile da zurab Jvanias dacvis yofili ufrosi. xarSilaZesTan

erTad, kompaniis mflobelia laSa fur-cxvaniZec, Tbilisis meris, gigi ugula-vas yofili moadgile da Zveli Tbilisis raionis yofili gamgebeli.

`grinservisi~ mediis yuradRebis qveS 2012 wlis aprilSi moeqca, rodesac `sa-erTaSoriso gamWvirvaloba-saqarTvelom~ satendero dokumetaciaze dayrdnobiT daadgina, rom `grinservisma~ baraTaS-vilis quCaze 120 kviparosis dasargavad meriis 220 aTas lariani tenderi moi-go. maSin meriis ekologiisa da gamwva-nebis samsaxuris xelmZRvanelma, giorgi qorqaSvilma `liberals~ situacia ase auxsna: `TiTo nergis konkretul Tanxas xarjTaRricxvis gareSe ver gamovyof, mTlianad proeqti 225 000 lari dajda, amaSi Sedioda rogorc nergebis Rirebu-leba, ise mosamzadebeli samuSaoebi, qva-fenilis amoReba, niadagis momzadeba da sxva sakmaod rTeuli samuSaoebi. nergis siZvire ki iman gamoiwvia, rom es sakmaod maRali jiSis nergebia, TiToeuli daa-xloebiT 4,5 _ 5 metris simaRlisaa. Ta-nac nergi, romelsac Tqven erT nergad aRiqvamT, realurad, erTad Sezrdili 3 nergia.~

mogvianebiT, Tbilisis merma, gigi ugu-lavam aRiara, rom `grinservisma~ sa-xelmwifos winaSe nakisri movaleoba arakeTilsindisierad Seasrula da kompa-niasTan dadebuli xelSekruleba gaauqma. Tumca, kviparosebis dargvis Sesaxeb ten-deri mxolod erT-erTia im tenderebs So-ris, romelSic `grinservisma~ gaimarjva. `saerTaSoriso gamWvirvalobis~ informa-ciiT, 2010 wlidan 2012 wlis gazafxula-mde `grinservisma~ Tbilisis meriisgan 4 milionis Rirebulebis tenderebi moigo. `grinservisma~ gaaforma baTumis bulva-ri, riyis parki da a.S.

`grinservisis~ garda gamwvanebis sam-saxuris 2011 wlis satendero dokumen-taciaSi qalaqis dekoratiuli gafor-mebisTvis msxvil tenderebs igeben sxva kompaniebic, magaliTad, varkeTilis me-3 raionSi policiis me-8 ganyofilebisa da isani-samgoris sammarTvelos policiis me-2 ganyofilebis teritoriaze `mwvane Targebis~ movla-patronobis momsaxure-oba qalaqis meriam `Sps lotosisgan~ 221

2011 wels dasakidi

sayvavile qoTnebis mon-

taJsa da movla-patro-

nobaSi, romlis nimuSic

vake-saburTalos gzaze

dakiduli hibriduli

iebia, meriam 105 680

lari gadaixada. gmirTa

moedanze ganTavsebuli

maradmwvane mcocavi

mcenareebis - Wrelfo-

Tola suroebis nergebis

Sesyidva, dargva da

patrobnoba ki 108 195

lari dajda.

33liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 36: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

sazogadoeba

799 larad Seisyida, isani-samgoris po-liciis raionul sammarTvelos mimdebare teritoriaze `mwvane Targebis~ movla pa-tronoba ki _ 46 336 larad aseve ̀ Sps. lo-tosisgan~. 339 898 lari daujda qalaqs kaxeTis gzatkecilze samanqano gzebs So-ris miwayrilisa da gzebis gaswvriv mwvane zolebis sarwyavi sistema 2011 wels.

es cifrebi metyvelebs, rom qalaqis meriisTvis gamwvaneba prioriteti unda iyos.

rogoria qalaqis gamwvaneba sinamdvileSi

arqiteqtori da urbanisti, lado var-dosaniZe Tbiliss erT-erT yvelaze nak-lebadgamwvanebul qalaqad moixseniebs. imis miuxedavad, rom bolo wlebSi meriis gamwvanebis samsaxuri sxvadasxva proe-qtebSi sakmaod did Tanxas xarjavs, si-namdvileSi proeqtebis umravlesoba ar aisaxeba qalaqis gamwvanebis zrdaze da proeqtebis nawils mxolod dekoratiuli da sadavo esTetikuri Rirebuleba gaaC-niaT. erT sul mosaxleze mwvane nargave-bis farTobis maCvenebeli ki, eqspertebis SefasebiT, bevrad CamorCeba standarts. meriis gamwvanebis samsaxurs erT sul mo-saxleze gamwvanebuli farTis maCvenebe-li jerjerobiT gamoTvlili ar aqvs da acxadebs, rom monacemebi uaxloes moma-valSi daideba.

`mcenare qalaqSi Taviseburi fenome-nia. arsebobs urbofobi da urbofili mcenareebi~ _ ambobs lado vardosani-Ze. is aRmaSeneblis gamzirze Wadrebis gaCexvas ixsenebs da Tvlis, rom am Se-mTxvevaSi xeebis gaCexvis Sesaxeb meriis gadawyvetileba namdvilad swori iyo, radgan Wadrebi im urbanul garemos ar Seefereboda da sxvadasxva problemas qmnida, Tumca urbanistis azriT, zoga-dad, qalaqgegmarebasa da gamwvanebaSi bolo wlebSi meriis gadawyvetilebebis umravlesoba araprofesionaluria da SeuZlebelia msgavsi gadawyvetilebe-bi im dargebis specialistebs mieRoT, romlebic, wesiT, unda xelmZRvanelobd-nen msgavs proeqtebs. aseT proeqtebSi lado vardosaniZe mziurisa da zooparks Soris, teritoriaze vake-saburTalos

samanqano gzis gayvanasac gamoyofs. urbanisti ambobs, rom am moqmedebam aramarto mdinare veres xeoba da mra-valwliani nargavebi gaanadgura, aramed Cakla gmirTa moedani, rogorc qalaqis centri da satransporto kvanZad aqcia, ris kompensirebasac qoTniT dakiduli mcenareebiT ver moaxdenen.

`simarTle goTxraT, es ubralod cudi gemovneba mgonia. dasavleTSic Sexvde-biT dakidul mcenareebs, magram ara ase-Ti masStabiT da ara samanqano gzebze, sadac adamianebi ar dadian.~ _ ambobs lado vardosaniZe da xazs usvams, rom gmirTa moednis TematikaSi zogadad, adamianebi ar arian gaTvaliswinebuli. amitom, garemos dekoratiuli gaforme-bis mcdeloba gaugebari xdeba.

`gmirTa moednis SemTxvevaSi meriam sakiTxi teqnokratiulad, manqanebis, da ara adamianebis, sasargeblod gadawyvi-ta. aq saerTod amokveTilia qveiTis Tema, arada Tanamedrove qalaqis cxo-vreba orientirebuli unda iyos adamian-ze pirvel rigSi, da ara avtomobilze~- miiCnevs qalaqmgegmarebeli.

organizacia `Safe Space Tbilisi~-is warmomadgeneli, ana gabriaZe ambobs, rom gamwvanebasTan dakavSirebuli gada-wyvetilebebis motivi zog SemTxvevaSi konkretuli kompaniebis mier anazRau-rebis aRebaa. amis magaliTad gabriaZe mravalwlovan xeebis moWras asaxele-bs maSin, rodesac am xeebis gadarCena da mkurnaloba ufro ioli dajdeboda, vidre moWra. marTlac 2011 wels Tbi-lisis merias 167 370 laris momsaxure-ba aqvs Sesyiduli Sps `Tbilisi anano da giorgisagan~ xeebis moWrisa da gatanis mizniT.

ana gabriaZe ambobs, rom Tbilisis me-rias sinamdvileSi ufleba ara aqvs qala-qis gamwvanebisaTvis raime tenderi gamo-acxados, radgan zogadi agrostandartic ki ar aqvs SemuSavebuli. `2011 wels sasa-marTloSi gvqonda ganxilva da meriam aRiara rom agronorma ara aqvs _ es war-moudgeneli ramea, igivea, rom samSene-blo norma ar iyos dadgenili da mSene-blobaze gamoacxadon tenderi,~ _ ambobs gabriaZe.

`gmirTa moednis Se-

mTxvevaSi meriam sakiTxi

teqnokratiulad, manqa-

nebis, da ara adamianebis,

sasargeblod gadawyvita.

aq saerTod amokveTi-

lia qveiTis Tema, arada

Tanamedrove qalaqis

cxovreba orientirebu-

li unda iyos adamianze

pirvel rigSi, da ara

avtomobilze~ _ miiCnevs

qalaqmgegmarebeli.

34 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 37: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad
Page 38: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

fotoreportaJi

`Cveni mkerdi ar ikbineba~

iustina melnikieviCi

fotoreportaJi

ukrainis yofili premier-ministri iu-lia timoSenko sasamarTlo darbazSi ga-naCens elodeboda, rodesac oTxi wels zemoT SiSveli qali kievis mTavari sava-Wro centris meore sarTulis fanjrebze aZvra. maT Tavi tentebze miibes, xelSi plakatebi ekavaT da adamianebs daJine-biT mouwodebdnen, tvini aemuSavebinaT. fanjrebTan Sekrebili xalxis nawili go-gonebs taSs ukravda, nawili ki lanZRa-vda.

es iyo tipuri reqcia ukrainuli femi-nisturi jgufis Femen-is gamosvlaze. es jgufi cnobili welszeviT SiSveli pro-testiT gaxda. ana hucolis 2008 wels daarsebuli jgufi, amJamad oc `SiSvel~ aqtivistsa da 300-mde mxardamWers aer-Tianebs, romlebic aqtivistebs exmare-bian _ aqciebis rekvizitebis damzadebaSi Tu iuridiuli konsultaciebis gawevaSi. ana hucolis msgavsad, aqtivistebis ume-tesoba 20 welze odnav ufrosia, ZiriTa-dad _ ukrainis sxvadasxva provinciidan. zogs aqvs umaRlesi ganaTleba, zogier-Ti maTgani ki studentia.

Femen-is aqtivobebi ZiriTadad adamia-nis im uflebebs exeba, romlebic Tavis mxriv qalTa uflebebze axdens gavlenas, rogorc adgilobrivi, aseve globalu-ri masStabiT. iumori ki maTi saqmiano-bis umTavresi elementia, mxiaruleba da TviTironia xom ufro ioli aRsaqmelia, vidre xangrZlivi Sexvedrebi da sityviT gamosvlebi.

kievSi 2011 wlis oqtomberSi Cavedi. mindoda am qalebisTvis fotoebi gada-meRo da maTTan interviuebi Camewera.

mainteresebda ra aZlevdaT saimiso mo-tivacias, rom yofiliyvnen mkveTrad provokaciulebi da riskianebi aseT kon-servatiul da politikurad pasiur sa-zogadoebaSi. maTi protestis mizezebi da Temebi, SesaZloa, zogjer SemTxvevi-Tic iyos; SesaZloa, protestis am for-mam SiSveli sxeulebis gamoyenebiT ga-gaRizianoT kidec, magram am gogonebs swamT imis, rasac akeTeben da sakuTar saqcielze pasuxismgeblobas TviTonve iReben. arian axalgazrdebi, velurebi, ganaTlebulebi da Zalian ambiciurebi.

27 wlis ana hucolma, SekiTxvaze Tu ra tipis gogonebs iRebda is Femen-Si, ase gvipasuxa: maT sxvadasxva motivacia aqvT da SesaZloa, saerTodac mcdari Sexedulebebi hqondeT, magram mainc vr-Tav nebas SemogvierTdnen. aravis vuSveb uariT. aranairi mniSvneloba ar aqvs ra-tom modis gogo Femen-Si, radgan vici, rom mas swor motivacias gavuCenT da mis cxovrebaSi patara rames mainc SevcvliT. gogo, romelic Cvens organizaciaSi da Cvens aqtivobebSi miiRebs gamocdilebas, arasodes gaebmeba seqs-turizmis xafang-Si. mas yovelTvis SeeZleba, rom ama Tu im gziT daicvas Tavi.

xolo rac Seexeba qalebis mkerds: fe-ministebi xSirad Tavadve iyeneben mamaka-cur stereotipebs. mamakacebma mogva-xvies Tavs, rom qalis sxeuli da mkerdi akrZalulia. qalis mkerdSi araferi amo-raluri araa, magram ucnauria, rodesac wels zemoT SiSvlebi gavdivarT gareT, xalxi SokSi vardeba da guli misdiT, Ti-Tqos pirvelad naxes is.

36 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 39: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

`Cveni mkerdi ar ikbineba~

fotoreportaJi

tatiana zecerkovna (22 wlis). kostiumi warweriT _ araa fotoebi, araa demokratia. xolo fotoaparati iaraRis msgavsad aqvs momarjvebuli:

saqarTveloSi xuTi Jurnalisti daapatimres, maT Soris prezidentis piradi fotografi. Jurnalistebs brali ruseTis sasargeblod jaSuSobaSi dasdes, miu-

xedavad imisa, rom damamtkicebeli sabuTi ar hqondaT. bevrma Jurnalistma mogvmarTa Cven dasaxmareblad da Cvenc mxari davuWireT maT, radgan Jurnalistebi xSi-rad gvicaven Cven (rogorc Femen-s), maT Soris poli-ciisganac ki. garda amisa gvexmarebian, rom Cveni idee-bi gavavrceloT _ amitomac amovudeqiT maT gverdiT.

37liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 40: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

fotoreportaJi

23 wlis saSa (aleqsandra) SevCenko sakuTar oTaxSi isvenebs, vidre erovnul stadionze protestis gamo-saxatavad wava:

simarTle giTxraT, saerTod ar meSinia policiis an dapatimrebis. erTaderTi, risic meSinia warumate-

blobaa. rodesac saprotesto msvlelobaze mivdivar, CanTaSi mxolod Tbil tansacmels da wignebs vilageb. cixeSi sxva araferi gWirdeba, mxolod wignebi da Tbi-li tansacmeli.

38 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 41: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

fotoreportaJi

25 wlis inna SevCenko iulia timoSenkos formaSi:„rac Seexeba braldebas, rom Cven ukraineli qalis

xats SevuracxvyofT da a.S. _ me mgonia, rom piriqiTaa, Cven SevcvaleT ukraineli qalis xati da mTels evro-pas vanaxeT, rom Cvens qveyanaSi arian SiSveli qalebi, romlebic protests gamoTqvamen, nacvlad imisa, rom SiSveli sxeuli quCaSi 500 dolarad gayidon.

39liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 42: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

fotoreportaJi

„inam erT-erT institutSi kvleva Caatara, romlis meS-veobiTac cdilobda, gaego ras niSnavs axalgazrda gogo-ebisTvis feminizmi da icodnen Tu ara maT amis Sesaxeb. gogoebis umetesobam, mgoni 80%-mde, upasuxa rom maT fe-ministoba ar surdaT, radgan undodaT, rom restoranSi kacebs gadaexadaT. feministuri kultura ukrainaSi ar ar-sebobs. xalxma arc ki icis, ra aris feminizmi“

40 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 43: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

fotoreportaJi

24 wlis ana da dedamisi, 64 wlis yofili inJineri olga sergeevna. Femen-is SiSveli aqtivistebi:

olga: „movida dro, rodesac adamianebs moTmineba aRar hyofniT, Femen-is gogonebi da me, maT Soris er-TaderTi deda, moqmedebaze gadavdivarT, xolo xalxi Cvenze aCerebs yuradRebas.“

41liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 44: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

23 wlis saSa (aleqsandra) SevCenko daapatimres, sa-protesto aqcia _ „CarTe sakuTri tvini“-Si _ monawi-leobis gamo, riTac is ukrainel xalxs damoukidebeli politikuri arCevanis gakeTebisaken mouwodebda.

„demokratia da samoqalaqo sazogadoeba maraTons

hgavs. ar SeiZleba, rom TvenaxevarSi revolucia mo-axdino, Semdeg ki dajde da ifiqro, rom yvelaferi kargad midis. Cven unda gavagrZeloT muSaoba da xeli-suflebis kontroli.“

fotoreportaJi

42 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 45: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

evgenia kraizmani, 23 wlis„feminizmi qalebis sityvaa, qalebis demokratiaa.

yovelTvis arseboben adamianebi, romlebsac raRac moswonT, raRac ki _ ara. asea Femen-is SemTxvevaSic, viRacebs movwonvarT, viRacebs ki ara.“

fotoreportaJi

43liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 46: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

Tvalsazrisi

miTebi da sinamdvile hesebis Sesaxeb

xerTvisis, faravnis, darialis, maWaxelas, xdis, enguris, nenskras xeobebis

landSaftebs hesebis aSenebis SemTxvevaSi ganadgureba emuqreba.

2008 wlis 18 aprils saqarTvelos mTavrobam daamtkica saxelmwifo programa „ganaxlebadi energia 2008“. am dadgenilebis safuZvelze 2008 wlis 23 aprils saqarTvelos energetikis minis-trma gamosca brZaneba, romliTac damtkicda potenciuri hesebis nusxa da gamocxadda „inte-resTa gamoxatva“ hesebis mSeneblobis mizniT. es nusxa daaxloebiT 30-jer Seicvala. mas an emateboda axali hesebi, an akldeboda, an icv-leboda nusxaSi arsebuli hesebis simZlavre.

dReisaTvis saqarTvelos mTavrobasa da qar-Tul Tu ucxour kompaniebs Soris dadebulia 40-ze meti urTierTgagebis memorandumi an/da SeTanxmeba mcire, saSualo da didi hesebis mSeneblobis Taobaze. zogierTis mSenebloba

ukve dawyebulia, umetesoba ki, dagegmvis sxva-dasxva etapzea.

TiTqos amaSi cudi ra unda iyos _ Tu aris resursi, is unda gamoiyeno. magram problemas qmnis Semdegi garemoeba: mdinare, romelic co-cxali organizmia da uamrav ekosistemur ser-viss asrulebs, ganxilulia, rogorc mxolod „energetikuli resursi,“ turbinis mamoZrave-beli saSualeba. imisaTvis rom Cvenma arcTu didma mdinareebma rac SeiZleba meti denis ga-momuSaveba SesZlos, xelovnurad, ekologiuri moTxovnebis ugulebelyofis xarjze, gazrdi-lia potenciuri hesebis simZlavre.

saqarTveloSi dagegmili hesebis didi umra-vlesoba, derivaciuli tipisaa. derivaciu-

li hesi _ funqcionirebs mcire kaSxliT an mis gareSe. mdinaris nawili bunebrivi kalapotidan gadaisroleba derivaciul mil-Si an arxSi da miemarTeba ele-qtroturbinebze. zogadad, de-rivaciuli hesi, kaSxlianTan SedarebiT, naklebi masStabis ga-remosdacviT, socialur da eko-nomikur riskebs Seicavs, vinai-dan ar saWiroebs didi farTobis datborvas, rasac Tan axlavs iZulebiTi gadasaxleba, ekosis-temebisa da sasoflo-sameurneo savargulebis wyliT dafarva. Tumca, dagegmili hesebis rao-denobidan, geografiidan da rac mTavaria, proeqtebis dizainidan gamomdinare, aranakleb saSiSro-ebas Seicaven, vidre wyalsaca-

irakli maWaraSvili, arasamTavrobo organizacia `mwvane alternativa~

fo

to `mw

vane

al

ter

nativ

a~

44 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 47: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

Tvalsazrisi

biologiuri mraval-

ferovneba nadgurdeba

ara datborvis, rogorc

es didkaSxliani hesebis

SemTxvevaSia, aramed wylis

warTmevis gamo.

viani hesebi. saqme isaa, rom 2011 wlidan sa-qarTveloSi yvela derivaciuli hesis proeqtis dizainisas gamoiyeneba Semdegi midgoma: mdina-ris mniSvnelovan nawilze bunebriv kalapotSi rCeba mdinaris saSualo mravalwliuri xarjis mxolod 10%-i, xolo danarCeni wyali deriva-ciuli milebis, arxebisa da gvirabebis meSve-obiT, kilometrobiT manZilze gadaisroleba hesisken.

rogorc wesi, hesebis garemoze zemoqmede-bis Sefasebis (gzS) angariSebSi aRiSnulia, rom sabWoTa kavSiris droindeli praqtikis mixed-viT, mdinaris „sanitaruli xarji~ ganisazR-vreba mdinaris saSualo mravalwliuri xarjis 10%-iT. aseve aRniSnaven, aseTi wesi Seesabame-ba evropaSi miRebul normebs. garemos dacvis saministro, romelic pasuxismge-belia investorebis mier momza-debuli angariSebis ganxilvasa da ekologiuri eqspertizis daskvnis gacemaze, rogorc wesi, eTanxme-ba amgvar postulatebs. amrigad, biologiuri mravalferovneba nad-gurdeba ara datborvis, rogorc es didkaSxliani hesebis SemTxvevaSia, aramed wylis warTmevis gamo.

problemas qmnis hesis proeqtis ganxorcielebis wesic (Tanamimde-vroba).

investorma unda warmoadginos sabanko garantia, rac 100 megavata-mde hesis SemTxvevaSi udris 170000 aSS dolars yovel megavatze. investori aseve valdebulia warmoadginos xelSekruleba ele-qtroenergiis 10 wliT gayidvaze. Semdeg eta-pze investori da energetikis saministro de-ben xelSekrulebas an memorandums, sadac ukve gansazRvrulia asaSenebeli hesis parametrebi, mSeneblobis dawyebisa da dasrulebis TariRe-bi. mxolod amis Semdeg iwyebs investori gzS process. mis mier momzadebul gzS angariSze garemos dacvis saministro wers saxelmwifo ekologiuri eqspertizis daskvnas, romlis sa-fuZvelzec ekonomikis saministro an adgilo-brivi TviTmmarTveloba (mcire hesis SemTxveva-Si) gascems mSeneblobis nebarTvas. es garemoeba _ hesis parametrebis gansazRvra memorandumiT, garemoze zemoqmedebis Sefasebis dawyebamde, praqtikulad, azrs ukargavs ekologiur kv-levas da spobs garemosdacviTi Tvalsazri-siT misaRebi alternativebis ganxilvis SesaZ-

leblobebs. im SemTxvevaSi, Tu investori ver moaxerxebs memomandumiT dadgenil droSi, me-morandumiTve gansazRvruli simZlavris hesis aSenebas, is dajarimdeba da SeiZleba sagaran-tio Tanxac CamoarTvas saxelmwifom. rogorc wesi, garemos dacvis saministro dadebiTi eko-logiuri eqspertizis gacemiT „apravebs“ ener-getikis saminitrosa da investors Soris xel-moweril memorandums.

yvela am memorandumSi gansazRvruli hesebis simZlavre (romelic xelovnurad aris gazr-dili garemos degradaciis xarjze) eyrdnoba erT-erTi qarTuli organizaniis mier USAID-is dafinansebiT momzadebul kvlevas. masSi miTi-Tebulia, rom USAID-i ar agebs pasuxs kvlevis Sinaarsze. ufro metic, USAID aRniSnavs, infor-

macia, romelic man gadasca energe-tikis saministros misive Txovnis safuZvelze, Zalze zogadia da ar unda yofiliyo gamoyenebuli eko-nomikuri xasiaTis gadawyvetilebe-bis miRebisas. miuxedavad amisa, es monacemebi ganTavsebulia energe-tikis saministros veb-gverdze da masSi gansazRvruli hesebis simZla-vreebi safuZvlad edeba investore-bsa da saxelmwifos Soris dadebul memorandumebs. energetikis sami-nistro wlebia imeorebs, rom misi memorandumebi eyrdnoba USAID-is kvlevas da amdenad sworia.

magaliTad, ra moxda dariali hes-Tan mimarTebaSi _ Tavidan misi simZlavre 50 me-gavatiT iyo gansazRvruli, magram ramdenjerme Seicvala: energetikis ministris 2010 w. 17 Te-bervlis N10 brZanebiT, gaizarda 93 megavata-mde, xolo energetikis ministris 2010 wlis 12 oqtombris N54 brZanebiT _ 99.9 megavatamde. 2011 wlis maisSi mTavrobasa da kompanias Soris gaformebuli xelSekrulebiT ki hesis simZla-vre 110 megavatia. „liberalTan“ interviuSi `dariali enerjis~ direqtorma zurab alaviZe ganacxada, rom 110 megavatamde gazrda swored energetikis saministros moTxovniT moxda, kompaniis survili iyo 70 megavatianis aSeneba. 110 megavatamde simZlavris gazrdas sxva Sede-gic mohyva. SeTanxmeba iTvaliswinebs sajari-mo sanqciebs, kompaniis mier nakisri ZiriTadi valdebulebebis darRvevisaTvis. gadasaxdeli jarimebis maqsimaluri odenoba SezRudulia 600 aTasi aSS dolariT, magram es valdebule-

45liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 48: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

ba araa uzrunvelyofili sabanko garantiiT, an sxva raime saxis uzrunvelyofiT. ufro metic, SeTanxmebiT, zogadad (da aramarto jarimeb-Tan dakavSirebiT), kompaniis valdebulebebi saerTod araa uzrunvelyofili, arc sabanko garantiiT da arc sxva saxis uzrunvelyofiT. 70 megavatiani hesis proeqtis SemTxvevaSi ga-rantia 11900 000 aSS dolari iqneboda.

energetikuli proeqtebis masobrivi ganvi-Tarebis momxre teqnokratebi, sakuTari Sexe-dulebebis dasamtkiceblad iyeneben sxvadasxva mosazrebebs, romlebic emyareba araswor argu-mentebs da am sakiTxis garSemo Seqmnil miTebs.

miTi 1. „derivaciuli hesis mSeneblobisas mdi-naris kalapotSi wylis 10%-is datoveba aris sa-bWoTa periodidan saqarTveloSi damkvirdebuli praqtika da is Seesabameba evropul da amerikul standartebs“.

sabWoTa periodSi aSenebuli arc erTi de-rivaciuli hesis mSeneblobis dros ar yofila gamoyenebuli e.w. 10%-iani limiti; amgvari li-miti ar iyo dadgenili arc erTi normatiuli aqtiT. mdinaris kalapotSi 10%-is datoveba rom misaRebi da SesaZlebeli yofiliyo, zahesi iqneboda ara saSualo hesi _ 36,8 megavatiani, aramed didi hesi, magaliTad _ 150 megavatia-ni. samagierod, mcxeTidan Tbilisamde mdinare mtkvris magivrad iqneboda misi meaTedi sidi-dis Rele.

xazgasmiT unda aRiniSnos, rom msgavsi li-mitebi ar arsebobs arc evropis qveynebSi da arc aSS-Si. saqarTveloSi amgvari praqtikis damkvirdeba mxolod 2011 wlidan daiwyo. am Se-mTxvevaSic, adgili aqvs e.w. „tenantis meTodis“ (igive „montanas meTodi“) araswor interpreta-cias. Sefasebis am meTodis Tanaxmad, mdinare-Si wylis 10%-is datovebis SemTxvevaSi, Tevzis habitatis mdgomareoba iqneba „cudi an minima-luri“. amdenad, es miTi, romelsac, investori kompaniebi da mTavroba warmoaCenen, rogorc sayovelTaod miRebul an/da saqarTveloSi ar-sebul praqtikas, ar Seesameba sinamdviles. ase-ve ar Seesabameba sinamdviles, TiTqos, aseTi saproeqto gadawyvetis SemTxvevaSi, gazemoze zegavlena iqneba „minimaluri“ da „umniSvnelo“.

miTi 2. „derivaciuli hesebi ar saWiroeben did wyalsacavebs, amitom aranair safrTxes ar war-moadgenen bunebisaTvis, isini bunebisadmi mego-bruli hesebia“.

hesebis dagegmvisTvis aucilebelia mdinaree-bis wylisa da myari natanis xarjis mravalwliu-ri dakvirebis monacemebi; aseTi monacemebi ki, an ar arsebobs, an 25-30 wlis winandelia. Se-sabamisad, ar arsebobs sarwmuno informacia, ra raodenobis wylis aReba iqneboda optima-luri garemosdacviTi da energetikuli Tval-sazrisiT. rogorc aRvniSneT, investorsa da saxelwifos Soris gaformebul memorandumeb-Si garemos kvlevis dawyebamde ganisazRvreba hesebis simZlavre. es ki aCens safrTxes, rom kompania mdinaridan gamoiyenebs imden wyals, ramdenic saWiroa memorandumiT gansazRvruli simZlavris misaRwevad da ara imdens, ramdenic saWiroa iyos buneba Seuqcevadi degradaciis-gan dasacavad.

miTi 3. „mcire da saSualo hesebi ar warmoad-gens safrTxes bunebisaTvis“.

Tu hesi imgvaradaa daproeqtebuli, rom mdinareSi ramdenime kilometris manZilze bu-nebrivi Camonadenis mxolod 10% rCeba, nebis-mieri zomis hesma SeiZleba ekosistemis degra-dacia gamoiwvios. xSirad hesebis mSenebloba igegmeba xeluxlebel ekosistemebSi, rac kidev ufro amZimebs proeqtebis uaryofiT zegavle-nas biomravalferovnebaze. aseve, xSir SemTxve-vaSi, hesebi igegmeba arsebul da dagegmil da-cul teritoriebze, an maT uSualo siaxloves (xde, dariali, maWaxela, faravnis xeoba, kin-triSi da sxv.).

xdis, darialis, maWaxelas da sxva unikalur xeobebSi infrastruqturuli proeqtebis gan-xorcieleba ara mxolod usamarTlo, aramed ukanonoc aris. saqarTvelos kanonmdeblobis mixedviT, ar SeiZleba dadebiTi ekologiuri daskvna gaices, Tu SemoTavazebuli saqmiano-biT irRveva kanoni. „garemos dacvis Sesaxeb,“ „saqarTvelos „wiTeli nusxisa“ da „wiTeli wignis“ Sesaxeb“ kanonebis mixedviT, akrZalu-lia yoveli qmedeba, romelmac SeiZleba ziani miayenos velur mcenareTa da gareul cxovel-Ta samyaros, sabinadro garemos da samigracio gzebs, akrZalulia yovelgvari qmedeba, ro-melsac SeiZleba mohyves gadaSenebis safrTxis winaSe myofi saxeobebis raodenobis Semcireba, maTi sabinadro garemos da saarsebo pirobebis gauareseba. samwuxarod, garemos dacvis sami-nistros eqspetrebi kanonis am normebs an ar icnoben, an ar grZnoben pasuxismgeblobas misi darRvevisaTvis.

Tvalsazrisi

46 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 49: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

miTi 4. „hesebis warmoebuli energia ekolo-giuri TvalsazrisiT misaRebia, vinaidan hesebi ar iwvevs klimatis cvlilebas“.

klimatis cvlileba garemos (biomravalfe-rovnebis) ganadgurebis erT-erTi faqtoria. cvlileba garemos (biomravalferovnebis) ga-nadgurebis gacilebiT Zlieri faqtoria sa-binadro garemos ganadgureba, degradacia da fragmentacia, risi Sedegicaa dedamiwaze sa-xeobebis 70%-is gadaSenebis safrTxis winaSe dadgoma. swored amas iwvevs mdinaris mniSvne-lovan nawilSi bunebriv kalapotSi wylis mxo-lod meaTedis datoveba. klimatis cvlilebaze saqarTvelos industrias nulovani zegavlena aqvs, amitom es argumenti aris sruliad ara-levanturi.

miTi 5. „hesebis aSeneba mniSvnelo-vania qveynis energetikuli damouki-deblobisaTvis“

mTavrobasa da investorebs Soris dadebuli xelSekrulebebis/memo-randumebis mixedviT, hesis mSenebeli kompania misi mmarTveli da mflobe-li xdeba. hesebis gamomuSavebuli eleqtroenergia gankuTvnilia sa-zRvargareT eqsportisaTvis. saqar-Tvelos mxolod zamTris sam TveSi da Tanac sakmaod Zvirad miewodeba deni. aqedan gamomdinare, SeiZleba, rom rodesac saqarTvelos dasWir-deba sakuTari sawarmoebis ganviTa-rebisaTvis hesis aSeneba, Tavisufa-li mdinare aRar aRmoCndes.

miTi 5. „bolo wlebSi eleqtro-energi moxmareba qveyanaSidaax-lo-ebiT 10%-iT izrdeboda da momavalSi zrdis tenden-cia kvlavgagrZeldeba“.

2001 wlis Semdeg saxelmwifos ar Seudgenia energetikuli balansi; gavrcelebuli mosazre-ba eleqtroenergiaze moTxovnilebis zrdis ten-denciis Sesaxeb, metad saeWvoa da ar dasturdeba esko-s oficialuri monacemebiT. piriqiT, bolo wlis ganmavlobaSi Semcirda eleqtroenergiis moxmareba. calke Seswavlis sagania, Tu ramdenad moimata xelovnurad eleqtroenergiis moxmare-bam yovlad araenergofeqturi Senobebis momra-vlebis Sedegad. marto SuSis policiis Senobebi, iusticiis saxlebsa da axali parlamentis Seno-bas ramdeni deni miaqvs imis gamo, rom zamTar--zafxul kondicireba Wirdeba.

miTi 6. „hesebis masobrivi mSenebloba mniSvne-lovania adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebisa-Tvis“.

memorandumiT gansazRvruli yvela hesis mSeneblobis SemTxvevaSi, sabolood daaxlo-biT 2000 droebiTi samuSao adgili Seiqmneba. aqedan adgilobrivi mosaxleoba mxolod nawi-lobriv iqneba daqiravebuli arakvalificiur, droebiT, dabalanazRaurebad samsaxurSi.

miTi 7. „Tu hesebi ar aSenda, 2-3 weliwadSi sa-qarTveloSi SeiZleba 90–iani wlebis sibnele da-brundes, hesebis proeqtebis SeCereba niSnavs pro-gresis SeCerebas, ngrevas, warsulSi dabrunebas“.

maSin rodesac viciT, rom 90-iani wlebis sibnele ara hesebis naklebobis, aramed ener-

gomafiis moRvaweobis Sedegi iyo, rodesac viciT, rom im bneli 90-ia-nebis Semdeg praqtikulad arc erTi hesi ar aSenebula da mainc naTel-Si varT, aseTi mtkiceba swored rom demagogiaa.

erTic minda vikiTxo: ratom ar iTvleba ngrevad xerTvisis, fara-vnis, darialis, maWaxelas, xdis, enguris, nenskras xeobebis xelTu-qmneli landSaftebis ganadgureba?

samwuxaroa, rom prezidenti sa-akaSvili, misi partiis wevrebi da misi periodidan darCenili Cinovni-kebi xSirad mimarTaven xolme aseT Sedarebebs. SeiZleba vivaraudoT, rom es aris SantaJi axali mTavrobis misamarTiT, raTa „aRmSeneblobis“ kursis gagrZelebis sababiT, sinadvi-leSi gagrZeldes gadawyvetilebebis

miRebis gaumWvirvale praqtika da garemosdacvi-Ti moTxovnebis ugulebelyofa. samwuxarod, aseT SantaJs ayveba xolme mTavrobac da myisie-rad acxadeben, rom araTu SeaCereben am destru-qciul proeqtebs, rasac pirdebodnen amomrCe-vels pirvel oqtombramde, aramed ufro didi masStabiTa da swrafi tempiT gaagrZeleben. da am e.w. „aRmSeneblobas“ ganukiTxavad ewireba saqar-Tvelos unikaluri bunebrivi da kulturuli ga-remo. am kohabitaciis TvalsaCino magaliTia da-rialis iavaryofa. imis nacvlad, rom axali mTavroba politikurad gamijvnoda misi winamor-bedebis mier Cadenil kanondarRvevebs, iqca mis advokatad da daasrula Tergis dasamareba. jeri xdis xeobazea...

am e.w. „aRmSeneblobas“

ganukiTxavad ewireba

saqarTvelos unikaluri

bunebrivi da kulturuli

garemo. am kohabitaciis

TvalsaCino magaliTia

darialis iavaryofa.

Tvalsazrisi

47liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 50: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

`rogorc `qarTuli ocneba~ arsebobs, aseve arsebobs bukikios ocneba,

es aris mSvidobiani saqarTvelo, me minda, es iyos iseTi qveyana, sadac

qarTvelebs ar eqnebaT survili, erTmaneTs ebrZolon, eCxubon, vfiqrob,

axali politikuri partia xom ar Semeqmna saqrTveloSi, xumrobis gareSe ki

Cemi ocneba marTlaa, saqarTveloSi iyos mSvidoba~ _

veneciis komisiis xelmZRvaneli jani bukikio

`am mTavrobasTan dialogi praqtikulad SeuZlebelia, amitom ritorikul

kiTxvas davsvam: rodis daamTavrebs axali mTavroba ai, am Cukenobas da

rodis gadava axali mTavroba realuri saqmis keTebaze,~ _

Tbilisis meri gigi ugulava

`saqarTvelos xelisuflebam cixidan gamouSva eqstremisti Caxaliani da

paralelurad iwyebs devnas yvela im piris winaaRmdeg, vinc axalqalaqSi

separatizmis safrTxe gaaneitrala da saqarTvelos saxelmwifoebrioba

gaaZliera. minda, ganvacxado, rom yvela RonisZieba, rac samcxe-javaxeTSi

ukanasknel wlebSi xorcieldeboda, SeTanxmebuli iyo CemTan da me piradad

mzad var, pasuxi vago am qmedebebze,~ _

`nacionaluri moZraobis~ generaluri mdivani vano merabiSvili

`adamians xandaxan Tavisi sayvareli coli bezrdeba, araTu xalxs Tavisi

mTavroba. ase, rom, garkveuli drois Semdeg urTierTobis moTxovnileba

SeiZleba isev gaCndes. ase, rom, me mgonia, nebismier demokratiaSi aris

ganviTarebis cikli. me vTvli, rom demokratia es aris ori nabiji win da

erTi ukan~, _

saqarTvelos prezidenti mixeil saakaSvili

`Tavs moxveulma ID baraTma araerT ojaxs Seuqmna didi problema, Tundac

bavSvis acris an ganaTlebis miRebis mxriv, da es problemebi ar unda

darCes problemebad,~ _

iusticiis ministri Tea wulukiani

citatebi

48 liberali . Tebervali 2013 . № 122

Page 51: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad

www.ucnobifm.ge

Page 52: 100ocnebis - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15328/1/Liberali_2013... · 2013-04-26 · kodeqsi 90-dRian administraciul patimrobas iTvaliswinebs. anga-riSis mixedviT, miuxedavad